Woensdag 34 Februari 1915 39e Jaargang A o. 133 De Groote Oorlog, Feuilleton. Binnenland. Uit de Provincie. DE EERSTE SCHRIK. «{aanflMMOTMHIIIBiail Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. ïïoofdbureau te Goes: LAN iE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FSRMA F. P. DHU1J - L. BURG. Drukkers: Qosterbaan Le Cointre - Goes. Beknopt «verzicht van don toestand. Aan de groote Duitsche overwinning op het Oost-Pruisische front, aan den schitterenden zegetocht, die den naam van ©en von Hindenburg op ieders lippen ge bracht heeft, zijn reeds genoeg woor den gewijd geworden, dus slaan wij; een blik op wat zich Zuidelijker, in de Kar- pathen afspeelt. De worsteling in de Karpathen, waar nu sinds vele da.ge,n onafgebroken de hardnekkigste en verbitterdsle slag woedt van den geheelen oorlog, duurt voort met onverminderde heftigheid. De Russen strij den met vertwijfeling, daar zij de betee- kenis van dezen beslissenden slag zeer goed inzien. In de omgeving van Wyszkof herhalen zij hun aanvallen dag en naciht, ofschoon zij, niettegenstaande hun ontzet tende verliezen, niet het minste voordeel behalen. Aan den Doeklapas is het rustiger ge worden, sinds beide parpen zich in gun stige stellingen, hebben ingegraven. Een groote slag wordt geleverd ten' zui den van Stanislau, waar de Russen zich voor de derde maal tegen den over Nad- vorna voorwaarts rukkenden rechtervleu gel der Oostenrijkers geworpen hebben, om de voor hun Karpathenlegers zeer gevaarlijke verovering van den naar het oosten voerenden spoorweg te verhinde ren. Gisteren uit die streek ontvangen berich ten luiden gunstig voor de Verbonden troepen. Niettegenstaande ontzaglijke ver moeienissen van de laatste dagen is de geest, ouder hen uitnemend; zij zijn zeker van do overwinning. Hel initiatief van de lagere aanvoerders, ja zelfs van den enkeling, komt in het bergterrein buitengewoon goed tot zijn recht, aangezien hier het individu veel meer gelegenheid heeft bet 'zijne bij te dra gen tot de beslissing dan hij den overzich telijkere strijd in de vlakte. In elk geval moet worden geconsta teerd, dat de Russen ook ditmaal hun naam- van taaie verdedigers eer aan, doen. Om nog eens op de overwinning' Van de Duitsdi-Oostenrijksohe troepenmachten in do Roekowina terug te komen, deze heeft van een politiek standpunt bekeken, het gevolg, dat de positie van Roemenië geheel anders wordt. Der Russen invasie had niet slechts ten doel de Roekowina te bezetten, maar ook Roemenië zoo mogelijk in het grooto wereldgeding te betrekken, en dezte poging nu is volkomen mislukt door de verpletterende nederlaag en de ontruiming van dit' Oostenrijksche gebied. Op het Westelijk terrein geldt nog de tactiek van geven en nemen. De geallieer den weren zich dapper, doch van Duit sche zijde worden hun aanvallen krach tig beantwoord. De kansen zijn derhalve in groote mate wisselend, en in overeenstemming daar mede de officieel© communiqué's meer of minder opgewekt. De stafbericihten van het Kaukasische front waren schaarsch ge,worden, doch nu is er toch wteer een, al zlegt het niet .veel. De li us maakt n.l. melding van ge vechten in den loop van 21 dez!er in de streek aan gene zijde van de Tsjoroch, waarbij de Turken over de Itsjkalsoe' zteu- den zijn teruggeworpen. 't Is er overigens Zeer stil. 2). Ja, dan zijn we er voorzeker allemaal aan. Een andere komt bij en vertelt dat men henden mannen gezien heeft aaneen gebonden met ketenen. „Vlucht, vlucht, wordt er langs alle kanten geroepen. Ik neem een besluit; er is niets anders te doen dan haastig naar Kortrijk te rijden om inlichtingen. We zitten hier in een verlaten hoek waar de wereld vergaan kan zonder wij er iets van te weten komen. Daar zal ik de waarheid vernemen •en desnoods de overheid verwittigen dat ze maatregelen voorschrijve. In een uur hen ik terug om de menschen gerust te stellen. Is er waarlijk gevaar, ik ben in elk geval uit de greep. Ik ziet uit en al wie nog gebleven is, nieent nu dat het ernstig wordt en gaat ook aau 't loopen. Enkele jonge kerels verstoutten Zicih om met. 'hun fiets tusschen de been-en,- op den steenweg te wachtentot zie de Duit- schors zien afkomen. De groote menigte is echter lang verdwenen. Overal waar ik voorbij kom, zie ik over 't vlakke land, kerels aan 't loopen en poerden, die- al Korts Oorlogsberiohtan. De Amerikaansche hulp voor België. Een rapport van de Amerikaansch-Spaansche hulpcómmissie voor België zegt, dat tot 3 Febr. 150.000 ton levensmiddelen over Rotterdam naar België zijn gebracht. Tot 7 Mei "worden nog 55 scheepsladingen levensmiddelen verwacht. Bommen op Miihlhansen. Uit Miihlhausen wordt gemeld, dat de Fran- sche vliegeniers, die Freiburg in dtei Breisgau bombardeerden, biji hun terug tocht bommen op de kazernes- van Mtihl- hausen wierpen. Priester gewond. Naar ge meld wordt, bediende een gemobiliseerde priester de Mis in een kerk te Elveir- dingho biji Yperen, toen een Duitsche bom hoven het gebouw ontplofte. Ee,n scherf, die door het dak drong, wondde den pries ter zeer ernstig aan het hoofd. Incidenten te Luiik. Incidenten zouden zich te Luik hebben voorgedaan, waar do burgers Amerikaansche kokar des op de borst droegen, welke door Duit sche soldaten werden afgerukt. Volgens de „Echo Beige" werd de stem ming onder de bevolking zóó verbitterd, dat de bevelhebber der stad voor do gevolgen vreesde. Hij ontbood daarom burgemeester Kley-er wien hij1, in tegen woordigheid van een aantal Luiksche no tabelen, zijn verontschuldigingen aanbood. Zelfs spelde hij -den burgervader een ko karde in de Amerikaansche kleuren op de horst. Vredesbemiddeling? De Ro- meinsche correspondent van „Het Cen trum" seint uit R-ome: Het „Giornale d'ltalia" verzekert dat de „Heilige Stoel" een vredesvoorstel hoeft gedaan aan de Duitsche lugoering*. W a t i s n u w a a r Naar aanleiding van het bericht van haar E, de B.-corres- pondent te Antwerpen, volgens wien de Duitsche postadministratie brieven in het Hoilandsch naar Antwerpen doorlaat, zendt men aan -de „N. R. Ct." een enve loppe waarin een in het Hollandsch ge schreven brief heeft gezeten, die blijkens een stempel op den omslag teruggezonden is, omdat de „Sprache unzulassig" (taal ongeoorloofd) was. Van Duitsche zijde schrijft -men: In 'Nederland bestaat de onjuiste op vatting, dat Belgen tusschen de 16 en 45 jaar niet meer in België worden toege laten of dat zij daar al-s krijgsgevangenen behandeld worden. Beide opvattingen be rusten op een dwaling. Elke Belg is vrij om terug te keeren. Mannen van dienst plichtigen leeftijd worden na hun terug keer weliswaar gecontroleerd, maar on dervinden verder geen overlast. De pa pieren die voor de reis noodig zijn, wor den 'alleen nog door de Duitsche consu laten te Amsterdam, Rotterdam, Vlissingen en Maastricht verstrekt. Niets nieuws onder de zon. Een inzender van de Vorwarts heeft in de werken van den bekenden geschied schrijver prof. Eduard Meyer gevonden dat in 't oude Babyion bij de afkondiging van den oorlogstoestand dezlelfde oecono- misehe voorzorgsmaatregelen werden ge nomen als thans. Reeds 2225 jaren vóór onze tijdrekening stelde Singaschid, de vorst van Uruk, blijkens een inscriptie maximum-prijzen vast voor graan, olie, wol en koper, en de groote wetgever Ham murabi, (Amrafel Genesis 149, tijdgenoot leen gelaten, o-p het veld staan. Ik vind langs den steenweg een groepje vrouwen aan 't praten, die me waarschuwen. Aan 't barree! van den ijzerenweg die dwars over de straat loopt, staan twee Uhlanen, de eene te peerd, de andere te voet. Eene vrouwbeweert dat ze daar wacht houden en niemand doorlaten dat de eene te Vichte zijn peerd van onder zich werd doodgeschoten en hij daar staat om1 ©en fiets te bemachtigen. Ik voel weinig lust om hem den mijne af te leveren; het te wagen hier door te komen ware gevaarlijk dan maar de reis naar Kort rijk opgeven en afwachten wat er van komt. Teruggekeerd zie ik niets dan ont stelde vrouwen, geen enkele weerbare man is nog op het dorp, er zijn nog1 geen Duitschers geweest om iemand te pak ken. Eene vrouw beweert dat het leger iu Doornik en Mons teruggeslagen is en dat ze om zich te w'reken, al het volk hier meenemen om vooraan in hun ran gen te plaatsen. De nieuwsbladen heb ben indeidaad meer van zulke handeling gesprokenen het kanon buldert in derdaad ,in de aangewezen richting'. Men mag dus het ergste verwachten, en die weggevlucht zijn, hebben mis schien geen ongelijkEr volgen drie volle uren van onzekerheid en bange verwaoh- van Abraham), die van 2123 -2081 re geerde, heeft dezelfde ©economische poli tiek gevoerd. In de verzameling zijher wetten, die in 1901 is ggvonden, treft, men ook de eerste maatregelen aan omtrent den geneeskundigen dibnst hij1 het leger: een militair geneesheer, wien een operatie gelukte, kreeg een hooge belooning; had zijn operatie den dood van den patient ten gevolge, dan werden den geneesheer do handen afgehouwen De kinderen van het Joodsche wees huis te Antwerpen zijp eenigen tijd gele den allen naar Keulen overgebracht. Het gesticht was wegens den financii-eelen toe stand niet langer in staat Voor de kinderen te zorgen. Onder deze kinderen zijn er vele, wier ouders geen Belgen waren, maar Russen, Serviërs Polenl enzi. Dezer da gen heeft het bestuur dezer instelling uit Keulen het bericht ontvangen, dat alleen de kinderen van Duitsche ouders mogen blijven. De andere kinderen mogen niet' langer in Duitschland verblijven en z'ul- len, indien het rabbinaat te Antwerpen niet in staat is om de zorg voor deze kinderen op zich te nemen, naar ,het land, waar hun ouders geboren zijn, worden teruggezonden. Het R. K. Huisvestings comité zal echter pogingen in het Werk stollen, om het vervoer van deze kin deren naar ons land mogelijk te maken. Een oud-officier berekent in de Lo- kal-Anzeiger de totale sterkte van hot in Oost-Pruisen verslagen Russische leger op 230.000 man en de Russische verliezen aan dooden en gewonden op 60.000 man. Hij veronderstelt dat het overschot van hun leger zich nog in de bosschen schuil houdt. Opvallend gering noemt hij hot aantal veroverde kanonnen. Volgens hom moesten er ten minste 1000 veldkanonnen hij de twee verslagen diVisiers zijn aan getroffen. Inderdaad zijn er bij het volko men vernietigde legerkorps niet meer dan 150 gevonden. Hij acht het daarom waar schijnlijk dat een groot deel van de artil lerie slechts op papier hoeft bestaan. Naar men weet is een andere meening, dat tal van kanonnen door de Russen begraven zijn. Volgens de laatste berichten zijn er 300 kanonnen vermeesterd. Reinigen van k r ij g s g e v a n- gene n. Hoe men 1400 krijgsgevangenen in één dag vaa ongedierte bevrijdde, wordt door een officier van gezondheid meege deeld. In het gevangenenkamp Kenycrmezö weiden de lieden in groepen van 40 tot 50 man in een barak gevoerd. Daar ont kleedden zij zich en bonden de kleeren sa men tot bundels, die van nummers voor zien werden. Dan liepen zij door een gang tusschen vier stoomdesinfeetors, gaven daar hun kleeren af en kwamen in een bad, gevuld met water van 40 graden, dat per liter een grain sublimaat bevatte. Van boven af werden de badenden aan houdend met warm water overgoten, ter wijl zij zic,h met zeep waschten. Na een half uur kwamen de gevan genen in een andere barak, waar zij' schoon ondergoed kregen en wachtten tot de klee- dingstukken gereinigd waren. Deze wer den ongeveer 40 minuten met waterdamp behandeld. Door deze methode toe te passen konden in 20 dagen 28.000 gevangenen gereinigd worden. Oorlogsbrood. Een Duitso'h blad zegt: Duitschland is nu een land gewor den, waarvan een groot aantal personen lijden aan spijisverterings- en zenuwziek ten, Met andere .woordendie lieden vra ting. Ik mag zeggen, dat het de ergste waren die ik ooit beleefd heb. Eiken voorbijganger (die zeldzaam werden als een wonder) werd aangesproken en uitge vraagd en altijd luiden de berichten te genstrijdig 't zijn allen menschen die beweren het gevaar te ontvluchten. Langs den steenweg is nog' altijd niets te be speuren. Terwijl ik thuis zit, wordt er echter op de dorpsplaats verteld dat de soldaten bij1 mij opzoekingen doen om mij te van gen. Drie hoeren in burgerkleedij komen aangestapt; een van de drie houdt een wit ding in de hand 'tgeen aange zien wordt als een lijst om de namen op te nemen. Het zijn beambten! Het bliji- ken echter ook vluchtelingen te zijn en het witte ding is een zakdoek, waarmee de heer zijn zweet afdroogt. Eindelijk, tegen den a.vond, komt een kerel die opzettelijk is gaan zien naar Avelghem om bescheid. „Zie, mijnheer", zJegt'hiji, „ik waagde er niet veel bij en wilde weten of 'twaar was 'tgeen men overal ver telt en er is niets vanDe soldaten zitten er zelf verlegen mee dat iedereen alzoo op de vlucht gaat. Ze roepen en wenken de menschen terug, maar dan loopen zie nog veel harder. Er is absoluut niemand meegenomen met 't leger, tenzij gen aan hun geneesheeren, hun recepten te willen geven, waarin hun aanbevolen wordt, wit brood te eten. Zij handelen zoo om het weinig sma kelijke oorlogsbrood te vermijden, en men begrijpt, dat die handelwijze niet wordt goedgekeurd door de hooge overheid". Goedkoop brood. Tc Valkenburg (Z.-H.) is een brood soort verkrijgbaar gesteld, bestaande voor de helft uit rogge en voor de andere helft uit tarwemeel. De prijs bedraagt veertien cent per 81/2 a 9 ons gebakken. Dit brood beoogt eene goedkoopere volks voeding en aangezien de marktprijzen van tarwe en rogge de laatste weken iets ge daald zijn, is het ook goedkooper. Het is tevens zeer smakelijk en voedzaam. D© bakkers krijgen de rogge tegen f8 de 70 K.G. van de gemeente, waardoor zij deze goedkoop© broodsoort kunnen bakken. D e hooge v 1 e e s c h p r ij z e n. Volgens Minister Poslhuma zou naar verhouding van den ïnaïsprijs de prijs van het varkensvleesch ongeveeer 92 cent moeten bedragen. Blijkens het verslag in de „Handelin gen" 'gaf minister Pösthuma ook een paar rekensommetjes „In vroeger jaren was dei prijs van de maïs gemiddeld f130; nu is hij f220 a f230, dus 70 pCt. hooger. Gemiddeld kostte het varkensvleesch 2728 cent per pond; wanneer men dit vermeerdert met 70pCt., clan komt men ongeveer op 46 cent. Dat is 92 cents het K.G. levend." Het „Hbl." teokent hierbij aan: De .prijlsbasis is niet geheel juist. Uit het onderhoud, dat wij' met den heed Damen hadden, bleek, dat deze het vorige jaar iin Januari en Februari inkocht voop 45 tot 51 'cent per K.G. Deze prijzen waren uit het kasboek van den heer Damen. En dan deed de minister het bij' dezp berekening voorkomen alsof een varken alleen met maïs wordt gevoerd'! Het andere rekensommetje van den mi nister luidde aldus: Een K.G. spek wordt geproduceerd door het voeren van 5 K.G. maïs. Een varken van ongeveer 100 K.G. heeft noodig on geveer 500 K.G. maïs, '6 zakken van 80 K.G. De prijs daarvan is f 10 per zak, dus totaal f60. Daarbij komen nog. uit gaven uit anderen hoofde, zoodat het to taal wordt f80. Zoo'rf varken moet dus per 100 K.G.' f80 meer opbrengen, dus 40 cent per pond levend." B'iji 'deze berekening, aldus het „Hbl.", verzuimde Z.Exc. af te trekken het be drag, wat de bemesting van een varken volgens denzelfden maatstaf in ge wone tijden kostU Intusschem merken we op, dat de prijs van het varkensvleesch Maandag was ge stegen te Rotterdam tot 93 cent, te Alk maar eveneens tot 93 cent en te Amster dam tot 90 cent. De B e 1 r i dge. Volgens de „Times" was de petroleum- lading van de Belridge geconsigneerd aan de Nederlandsche Regeering. Naar aanleiding van dit „T'imes"-berieht verneemt het „Vaderland" nader, dat be doelde lading petroleum wel aan onze Regeering is geconsigneerd, maar bestemd was Voor een importeur hier te lande, die eenvoudig gebruik maakte van de bemid deling der Regeering, om uitsluitend voor drie dronken steenbakkers die de solda ten bespot hadden. Ze hebben zie alle drie gebonden en doen voorop gaan, 'eeni- ge uren ver, tot ze nuchter geworden waren. Maar'overal waar men die mannen heeft zien opstappen is er schrik in ge komen en 't nieuws heeft zich alzoo ver spreid." Er valt mij een zwaren last van 't gemoed en we halen diep adem om den angst weg te blazen. Eindelijk hebben W© zekerheid en we gaan naar 'tdorp om 't nieuws te verkondigen en er 'tuit werksel van fe zien. Van alle kanten komen er mannen te voorschijn als mollen uit den grond beginnen ze op te duikenGelukkig is 't reeds zoover donker dat men hunne vrees ennsohaamte niet meer merken kan. Nu reeds wil nie mand geweten hebben of bekennen dat hij bang .is geweest. Velen beproeven het te loochenen dat ze gevlucht zijin! Nood en vreugde zijn twee dingen, die menschen samenbrengen; men moet zijn gemoed lucht geven, zijne aandoeningen mededeelen. Tot laat in den avond was er vergadering voor de deur van het ge meentehuis. Parochianen die anders nooit uitkijken als er op straat iets gebeurt komen nu ook bij. Er is een algemeen© ontspanning onder die menigte. Het tra VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels f 0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels f 1. iedere regel meer 10 ct. gebruik in ons land bestemde petroleuni in te voeren. Zoo lang een schip varende is, staat in dusdanig geval de lading geconsigneerd' aan de Regeering, die hij aankomst vanj het schip hier te lande echter de lading] endosseert aan den betrokken importeur. Verboden van uitvoer. Men meldt, dat binnenkort is te ver wachten een verbod van uitvoer van voe derbieten, mangel wortelen, knolrapen, koolrapen en paardepeen, ook in gedroog- den toestand, of op andere wijze gecon serveerd, alsmede een verbod van uit voer van aardappelmeel. Gras- en klaverzaad. Aan alle verbruikers van gras- en kla verzaad wordt vanwege de directie van den landbouw in 'overweging gegeven, ten, spoedigste, de hoeveelheden van deze za den, die zij 'noodig hebben, in te slaan. Mochten zij deze niet kunnen bekomen of alleen tegen prijzen, die aanmerkelijk van de normale afwijken, zoo ware daar van mededeeling te doen aan de directie van den landbouw te 's Gravenhage. Deze mededeelingen worden vóór 4 Maart in gewacht. Pensioen verleend aan P. Paas, we duwe 0. Snoep, klokkenist te Krabben- dijke, f9; A. Klaassen, brandmeester te Zaamslag f4. Middelburg. De commissie tot ontspan ning en ontwikkeling der gemobiliseerde troepen in Zeeland, die ook hier tal vaa lezingen en voordrachten organiseerde zooals wij destijds meldden had ze ker meer waardeering van haar werk ver diend, dan tot nu toe is gebleken. De| opkomst der militairen is over het alge meen bedroevend gering. Ook voor de sprekers, die moeite noch tijd ontzien om aan de mannen op onderhoudende wïjlze ióver het een of andere belangrijk© onderwerp' 'meer licht te verschaffen, ia het weinig aanmoedigend om voor meer ledige dan bezette stoelen te moetein spreken. Zoo ook gisterenavond toen de heer J. W. Vienings uit Goes in het militair Tehuis 'eene lezing hield over „Johan dia Wit". De duidelijke uiteenzetting van de staatsinrichting van dien tijd, de beschrij ving van al hetgeen de groote staatsman voor de republiek heeft gedaan een ook het naar voren brengen van zijn fouten, had een talrijk gehoor verdiend. Zij, die! er waren, zullein dit zeker beamen, lfot) doel van dit schrijven is dan ook onze soldaten en landweermannen aan te ra den in grooter getale de bijeenkomsten te .bezoeken, waar voor hen heel wat te leeren valt. Het aantal vluchtelingen, dat nahr België terug schijnt te willen, is den laat- sten tijd hier Vrij groot, ook onder de be- hoeftigen. Dit blijkt hieiuit, dat dagelijks velen op het politiebureau pen bewijs ko men vragen, dat zjj langer of korter hier hebben vertoefd, om -dit aan den Duit- schen consul te Vlissinglen over te leg gen, teneinde een pas te hekomen. Het aantal bons vhor waJrm eten bedroeg heden 1097. Goes. Door onvoorzien© omstandighei- den is de algemeen© ledenvergadering van de afd. Goes der Z. L. M. uitgesteld tot Dinsdag 16 Maart. gische is geweken en het comiscihe komt in de plaats. Langs alle kanten worden boden uitgezonden om de vluchters te roepen en de boden komen terug met de maredat 't meerendeel zich verscholen houdt in de bosschen zonder 't goede nieuws te willen gelooven. „Gij zijt een jonge guit", haddon ze gezegd, „gij wilt ons vasthebben; de notaris is een ge daagde man en die is nog verderop." Anderen die terugkeeren, vertellen de gek ste gebeurtenissen. In de aardappelvelden in de beeten, in de grachten overal, maar bijzonderlijk in de bosschen krielt het van menschen. En men hoort er geen takje ritselen, zoo stil houden zij zich. Anderen hebben een schuilplaats gezocht in de koornschoven op 'tveld en Zullen daar den nacht overbrengen, 't Slechtst staat het met dezen, die per fiets Wegge vlucht zijn men kan ze niet inha len en de vrees loopt dat er wtel zijn die zich in hunnen angst bij 'tFransche leger zullen aangemeld hebben als vrijwilliger. Altijd nieuwe voorvallen komen aan den dag en men heeft er een wreed behagen in de stoffers en stouteriks te' beschamen. Veldwachters, schoolmeesters, pastoors en kosters alwie 't voorbeeld moeten gieven van bedaardheid, hebben zich laten van gen door vrees. (Slot volgt.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1915 | | pagina 1