Binnenland.
Uit do Provincie.
Ondarwijs.
La
II'
mail aan boord ran dit reuzenschip.
Bet is vooral de „New-York Herald",
die Duitschland waarschuwt voorzichtig
te zijn, want dat ëén ongeluk de oorlogs
vlam kan doen uitslaan.
't Valt echter te betwijfelen of dit blad
wel de vertolker is van het regeering s-
standpunt.
Duitschland en de onzijdige koopvaardij.
Uit New-York wordt gemeld: Volgens
den Washingtonschen correspondent van
de „Tribune" heeft het ministerie van
buitenlandsche zaken bericht ontvangen,
dat Duitschland en zijn bondgenooten elk
protest van Amerika nopens het afbake
nen van een militaire zone als een met
de onzijdigheid strijdige daad zullen be
schouwen. Zij leggen er den nadruk op,
dat de Ver. Staten niet hebben geprotes
teerd toen Engeland de Noordzee tot oor
logsgebied verklaarde.
Naar verluidt is de regeering van oor
deel, dat Duitschland militaire zones mag
afbakenen waar het verkiest, zoolang
maar de rechten der onzijdigen in acht
worden genomen.
De Lakonieke Adolf.
Een jonge boer uit Baden had van den
beginne af meegevochten' en was 't laatst
bij de gevechten in Vlaanderen. In 3 maan
den had hij twee brieven geschreven,*
waarvan de eerste aldus luidde:
Beste vrouw.
Ik leef nog en 't pakje heb ik gekre
gen. Als do kleine jongen stout is, sla
er dan op.
Gegroet, ADOLF.
De tweede brief week weinig van den
tekst van den eersten af:
Lieve Bertha,
Ik leef altijd nog. hetgeen me sterk ver
wondert. Als de jongen nog stout is, sla
er dan maar weer op.
Gegroet, ADOLF.
Eenige dagen geleden ,kwam er een fo
tografie uit een lazaret in Heidelberg;,
daarop zag de jonge vrouw haar man met
een aantal anderen en hij had het IJzeren
Kruis op de borst. Op de keerzijde van
de foto stond:
Lieve Bertha,
Ik was gewond. Nu weer in orde. Mor
gen gaat het er op los. Als de jongen stout
is, trek hem aan de ooren.
Gegroet, ADOLF.
De vrouw schreef hem, dat hij haar
tpch ten minste zeggen 'zou hoe hij het
IJzeren Kruis gekregen had.
Dat zaakje met 't IJzeren Kruis, schreef
Mj, was heel eenvoudig. De majoor riep
mij, ik moest stil staan en de sergeant
heeft 't me op mijn vestje gespeld.
Gegroet, ADOLF.
Het vnngen van Z.-A. rebellen.
Hoe gemoedelijk het daarbij soms toe
gaat, wordt typisch belicht door volgend
particulier schrijven uit Linksfontein aan
de „Volksitem":
„Te middernacht van 18 December werd
ik wakker door geklop aan de voordeur
en ging vragen wat er gaande was. Ik
kreeg tot antwoord„de rebellen van Gon-
roy". Ik opende en zag enige gewapende
mannen, die het huis instroomden met
do vraag: „Ben u een rebel of 'n Botha-
man?" Mijn antwoord was: ik sta bij de
Regering. Nadat zij mijn brood en melk
genomen hadden, wilden zij weten of zij
aan de. linkerzijde van heit pad kondein
doorreizen. Ik zeide: neen, die streek
is vol rotsachtige kloven, welke tot aan
het pad grenzen. Ik zeide zo om hen te
verhinderen door heit veld te trekken,
daar ik bij gedachte was dat onze man
nen voor om het pad moestem zijn. om
dat een der rebellen had "verklaard hoe
hij het geraas van motors had gehoord.
De volgende morgen zond ik mijn klein#
zoontje met een rapport over naar mijn
huurman Hendrik Botma om hom te doen
weten dat Conroy op mijn plaats was.
Bij licht worden ging ik naar mijn kraal
om mijn vee te verwijderen en bespeurde
Botma bij de kraal. Ik keerde huiswaarts
en zei tot Conroy: „U bent omsingeld,
want mijn buurman is al bij de kraal".
Toen schreef hij zijn overgave op een
blad van zijn zakboekje en zeide: „ga
en geef dit aan uw buurman bij de kraal".
Daarop gelastte Botma mij om tot Conroy
te gaan en hem te zeggen dat zij een
voor een ongewapend tot de kraal moes
ten komen, hetgeen toen ook gedaan werd.
En ik zag hier en daar van onze men
sen uit de boschjes opdagen tot de kraal,
waai" de overgave plaats vond. Nadat
al de mensen opgedaagd waren, zag ik
dat zij maar zowat vijf of zes man wa
ren. Ik dacht bij mij zelf, wat groot ge
waagd! Omtrent een uur later kwam luit.
Neethling aan met een motor vol gewa
pende mannen en nam teen de gevangen
rebellen over naar het dorp Campbell".
Korte Oorlogsberichten.
Een merkwaardig bewijs van de
kracht der springstoffen wordt door de
„Times" meegedeeld. Bij den spoorweg
driehoek ten Oosten van Guinchy lieten
de Duitschers kort geleden, voor dat zij
tot den aanval overgingen, een mijn on
der onze voorste loopgraaf in de lucht
vliegen.
Bij deze ontploffing werd een stuk van
een rail, wegende 25 pond, over eert
afstand van meer dan een mijl in oen
veld geworpen, dichtbij de plaats, waar
eenige Engelsche militairen stonden.
Verder meldt het blad, dat door de
ontploffing van een der Engelsche liddiet-
hommen in de Duitsche loopgraven op
den Zuidelijken oever van een kanaal,
een Duitsche soldaat over den spoorweg
en het kanaal tusschen de Engelsche sol
daten op den Noordelijken oever werd
geworpen I
Internationale conferen
tie. Uit Washington wordt gemeld:
De internationale conferentie der ver
tegenwoordigers van onzijdige naties be
spreekt de middelen om den tegcnwoordh
gen oorlog tot een einde te brengen, als
mede de instelling van een gerechtshof
ter bevestiging van den wereldvrede.
In een resolutie, door La Forette aan
den Senaat overhandigd, is een der mid
delen, die aangeraden worden, de wets-
bekrachtiging van bepalingen, welke den
uitvoer van munitie aan oorlogvoerende
naties verbieden. Nadere overweging daar
van wordt in de resolutie goedgekeurd.
- V ij f honderd centenaars lec
tuur. Het „Nieuwsblad voor den Boek
handel" meldt:
Reeds bij den aanvang van den oorlog
is te Leipzig, in Duitschland, een fonds
gesticht tot het zenden van lectuur naar
het leger.
Het resultaat van deze bemoeiingen is
geweest, dat 400,000 boekdoelen en
600,000 kleinere geschriften naar het front
en de hospitalen konden worden gezonden.
De reusachtige pakken worden, door be
middeling van het legerbestuur, naar de
verschillende etappen-commando's gezon
den en vandaar heeft de verdeeling plaats.
Volgens een mededeeling van den voor
zitter van dit boekenfonds, werden reeds
500 centenaars lectuur aldus naar de Duit
sche vechtende en gewonde soldaten ge
zonden. In het bijzonder wordt vermeld
een hoeveelheid van 150,000 exemplaren
van de Miinchener „Meggendorfer Blat
ter".
De expeditie van deze overweldigende
rqnssa jectuur heeft zóó stipt plaats, dat
zelfs de in Nederland in interneering lig
gende Duitsche soldaten ook eerlijk hun
geregelde lectuur-bezendingen ontvangen.
De koning van Engeland heeft den
Russisehen gezant en den Russischen mi
nister van financiën in gehoor ontvan
gen.
Delcassé heeft vergezeld van den Fran-
schen gezant, op het ministerie van oor
log een onderhoud gehad met Lord Kit
chener.
Bark, de Russische minister van
financiën te Londen, is naar St. Peters-
buig teruggekeerd.
Japan en China. Volgens een
telegram uit Peking aan de „Roeskoj©
Slewo" heelt Japan aan de Chineesch©
regeering en aantal cischen gesteld:
waaronder verlenging van den termijin
van afstand van Dalny en Port Arthur
tot op 99 jaar, handelsvrijheid van Japan
aan China, het recht tot het verwerven
van onroerende goederen in China, ter-
mijnlooze concessie van den Sjantoeng-
spoorweg en van de Sjantoeng-mijnontgin-
ningen, overdracht van de instructie van
het Chineesche leger en d© Chineesch©
marine aan Japansche officieren, benoe
ming van Japansche raadslieden aan het
Chineesche ministerie van Financiën, in
voering van de Japansche taal op de 'Chi
neesche scholen, waar onderwijs wordt
gegeven in vreemde talen.
Hei genoemde Russische blad teekent
bij dit bericht als zijn vermoeden aan,
dat dit waarschijnlijk in Chineesche bla
den onder den invloed van Duitschland
is gepubliceerd, daar het blad niet kan
aannemen, dat Japan China feitelijk on
der protectoraat wil stellen.
Prins August Wilhelm. De
„Berl. Lok.-Anz." deelt blijkbaar officieel
mede, dat, 'in strijd met de berichten
van verschillende Duitsche bladen, prins
August iWlhelm nog niet 'genezen is van
de kwetsuren, die hij bij zijn automobiel
ongeluk in November heeft opgedaan. De
dubbele gesplinterde breuk; van het
scheenbeen en verschillende fracturen van
den linkervoet zijn, zooals nog kort ge
leden bij een onderzoek met Röntgen*
stralen gebleken is, op verre na niet ge
nezen.
De genezing is echter reeds zoover ge
vorderd, dat de prins rijtoertjes kan doen
en, evenals andere gewond© officieren,
den schouwburg bezoeken.
De Romeinsche „Messagero" wijdt
aan het millioen soldaten van Kitchener,
naar Reuter uit Rome seint, een artikel,
waarin zij dat leger als een „leger van
hoeren" bestempelt:
„Nooit in zijn lange krijgsgeschiedenis",
besluit de „Messagero", „heeft Engeland
onder zijn vaandels een leger vereenigd
als dit puikje van de natie, al wat het
oude Britsche ras aan edels en edel
moedigs te geven heeft. Het is een le
ger dat niet alleen Engeland tot eer zal
strekken, maar een voorbeeld vootr de ge-
heele menschhedd zal zijn".
Bryan, de Amerikaansche minister
van Staat, beeft laten verluiden, dat de
Amerikaansche regeering nog overweegt,
of zij terzake van de Duitsche blokkade-
proclamatie een protest zal indienen.
De Engelsche geïnterneerden
in Nederland.
Reuter seint uit Londen dd. 10 Fehr.
In het Lagerhuis vroeg Mao Master,
welke de toestandds, waarin de in Neder
land geïnterneerqjf soldaten en Zeelieden
moeten leven. Trevens vroeg hij, of het
waar was, dat elf officieren in een vesting
geïnterneerd waren, waar zij te zamen in
één kamer sliepen, en of zij van hun
degens beroofd waren en de gewone gerief
lijkheden moesten missen.
Primrose antwoordde, dat de toestand
in het kamp te Groningen, waar de
meeste Engelschen samengebracht zijn,
werkelijk goed is.
De 38 Engelsche officieren zijn in een
vesting nabij Bodegraven geïnterneerd,
waar do toestand niet zoo schitterend was,
en aanleiding gaf tot klachten.
De 'Hollandsche regeering heeft echter
de verzekering gegeven, dat alle pogingen
in het werk ,zal stellen om den toe
stand aldaar te verbeteren.
(Maasb.)
Een loffelijk besluit.
De militaire Overheid in het Zuiden
van ons land heeft een order uitgevaar
digd, waarbij in tegenstelling met hetj
besluit, dat sociëteiten en publieke ge
legenheden a.s. Zondag en Maandag mu
ziek en danspartijen' mochten houden tot
12 uur, alle muziek en danspartijen zijn
verboden, zoodat het carnavalsfeest ge
heel zal vervallen.
Alles neutraal.
De Minister varw Binnenlandsche Zaken
vestigt voor zooveel noodig de aandacht
van belanghebbenden op de wenschclijk-
heid, om gedurende den oorlog de beman
ning van Nederlandsche handelsschepen,
die Duitsche havens' aandoen, uitsluitend
samen te stellerï uit onderdanen van on
zijdige Mogendheden.
Briefwisseling met Belgen.
In verband met het groot aantal voor
Belgische vluchtelingen bestemde stukken
welke ongefrankeerd ter post worden be
zorgd en daardoor veelvuldig tot moeilijk
heden voor de afzenders en de geadres
seerden aanleiding geven, wordt onder
cle aandacht gebracht, dat voor de verzen
ding van brieven, drukwerken (daaronder
begrepen couranten en tijdschriften) enz.,
gericht aan Belgische vluchtelingen of aan
de Vluchtelingenkampen, geen vrijstelling
van port is verleend.
L e e n i n g Amsterdam.
De Raad van Amsterdam heeft goed
gekeurd bij den Staat een leening aan te
gaan van 10 millioen gulden.
S t aa t s 1 e e n i n g 19 14.
Voortaan kunnen door tusschenkomst
van de Rijkspostspaarbank mede worden
aangekocht obligation ten laste van den
Staat, rentende 5 pet. (Staatsleening
1914), tot bedragen van f 100, f200, f500
en f1000.
Waarschuwing.
Er zijn nog vele vreemdelingen (Bel
gische vluchtelingen) die niet voldaan heb
ben aan mijne waarschuwing, 9 October
1914 voorkomende in de dagbladen dezer
gemeente, om krachtens de bepalingen
der vreemdelingenwet zich onder vertoon
hunner papieren op het commissariaat
van politie bij mij aan te melden.
Ik verzoek alsnog de Belgi
sch© vluchtelingen, die aan
mijne waarschuwing geen ge
volg hebben gegeven, daaraan
alsnog te voldoen op werkda
gen van 1012 uur en van 35
uur.
Goes, 11 Februari 1915.
De Commissaris van Politie,
E. C. VVIERTS VAN C0EH00RN.
Middelburg. Gisterenavond had in de.
Bogardzaal eene .uitvoering plaats dooit
de Kleine Westkappelaars, het aardigie'
kinderkoor, onder leiding van den heer
G. Houtekamer. De uitvoering, die geor
ganiseerd was door de commissi© tot
ontspanning en ontwikkeling van de gemo
biliseerde troepen, was behalve voor mi
litairen ook voor anderen gratis toegan
kelijk en de zaal Was dan ook geheel
gevuld. Wij zijn overtuigd dat niemand
zich den gang naar de Bogardzaal zal
betreuren, want er is bijzonder lief ge
zongen en zeer terecht mierkt© die heer
Herman Snijders bij het bedanken van
den heer Houtekamer en zijn vriendin-
netjes en vriendjes erop, dat het doel van
den heer Houtekamer, propaganda te ma
ken voor de.(verbetering van onzen volks
zang, zeker ten volle is bereikt. Verschil
lende Liederen moesten worden herhaald,
en bij „Kentlgij het land" maakte vooral
het dirigeeren door een der meisjes zalf
een aardigen indruk.
De burgemeester van Westkapelle ©cl
mevrouw Viruly hadden hunne kleine
dorpsgenootjes ook hierheen vergezeld;
zij toonen wel de burgervader en burger
moeder in den waren zin des woords
te zijn.
Na onderlinge bespreking is door
de beide vrijzinnige kiesvereenigingen tot
candidaat voor den Gemeenteraad gesteld
de heer dr. H. Japikse, oud Directeur der
Rijks Hoogere Burgerschool.
Heden wapperde van het gebouw
der Rijks Hoogere Burgerschool alhieij
de vaderlandsche driekleur ter eene vau
het 50 jaar bestaan dier school. Met het
oog op de tijdsomstandigheden, is beslo
ten om de voorgenomen feestelijke viering
voor onbepoalden tijd uit te stellen.
Het aantal voor warm eten uitge
reikte bons bedroeg gisteren 1108 ©n van
daag 1105.
Goes. Voor „Wetenschappelijke Belan
gen" hoopt Dinsdagavond op te treden,
prof. dr. J. P. Kuenen van Leiden, met
het onderwerp: „Luchtbeweging en Vlie
gen".
Proeven zullen de lezing verduidelij
ken.
Onder geleide van den secretaris van
het vluchtelingen-comité mr. Joh. Stieger,
zijn Dinsdag 60 Belgische vluchtelingen,
die tot dusverre hier verbleven, naar Vlis-
singen vertrokken, om vandaar naar En
geland over te steken.
Te Vlissingen werden zij in de douane
zaal door .een Engelsch gezelschap ont
vangen, dat zich voorkomend en minzaam
betoonde. Koffie, brood en vleesch werd
opgediend en inmiddels verrichtte ©en.
Engelsch dokter zijn werk en onderzocht
de aangekomenen. Streng werd gelet op
huidziekten en uitslag en wie daaraan
leed, onverbiddelijk afgezonderd. Wan het
Goesche gezelschap werd slechts één
gezin, waarvan de kinderen aan huiduit
slag leden, achtergehouden. Allen, die
waren goedgekeurd, werden, nadat zij
zich voldoende met spijs en drank had
den versterkt, naar de boot gebracht,
een z.g. vleeschboot, maar thans voor
het vervoer van menschen behoorlijk in
gericht. Alles te zamen 'genomen nam de
heer Stieger, die den gehoelen avond in
de douaneloods doorbracht, te midden van
een 400-tal uit alle oorden des lands te-
zamengestroomde Belgen, den besten in
druk mede van de behandeling, die de
vluchtelingen bij hun overtocht genoten.
Ook werd onderzoek gedaan naar de be
gaafdheden. Wie een ambacht kende, bijL
zonder wie als smid, mecanicien, metaal
bewerker, enz. zijn vak verstond, ontving)
een insigne en kon er staat op maken
bannen 24 uur in Engeland werk en brood!
te vinden. Voor de anderen schijnen do
kansen minder gunstig te zijn en moet
de behandeling in de hun toegewezen
kampen eer minder als beter zijn dan in
Holland, zoodat er ook weer verecheidenen
van Engeland moeten zijn teruggekomen.
Bij het gezelschap van Mr. Stieger zou
den zich te 's Heer Arendskerk© 15 aan-
sluiten, zij waren echter niet verschenen.
(N. Z. C.)
Vlissingen. Hedenmorgen, ongeveer 10
uur, is een vliegmachine van onbekende
nationaliteit over de stad gevlogen. Do
vlieger liet een bom vallen, waardoor
alleen een klein gat werd geslagen in
de steenglooiing van het Kanaal bij do
Keersluis. De vliegmachine verdween ter
stond in. Westelijke richting" over de
Schelde, op zeer groote hoogte.
Waarde. Gisteren hield het ziekenfonds
„Onderlinge hulp" z'n jaarlijksche verga
dering. Opgekomen waren 22 leden en
2 donateurs van de 42 'leden en 11 dona
teurs. Aan 4 leden werd ziekengeld uit
betaald. De rekening van den penning
meester dhr. M. de Leeuw beliep aan
ontvangsten, met inbegrip .saldo 1913
f 1275.85, aan uitgaven f 136.00V2- Goed
slot f 1139.84V2- Dé heer W. E. de Jager
werd met 22 (van de 24 stemmen als be
stuurslid herkozen.
Baarland. Gisteravond trad' alhier voor
de Ger. Jong. Ver. Spreuken 8: 17b op
Ds. Knoppers van Kapelle. Spreker had
tot onderwerp„Een ernstig teeken des
tijds". De vergadering) werd geopend mek
het zingen van P<s. 272 en het lezer*
van Ps. 27.i Daarna ging 'spreker voor in
gebed. Vervolgens begon hij zijln inleiding,';
met de beschouwing; van het volk Israël,
ten tijde van Jesaja. Hoe er toen ook
waren, oorlogen en geruchten van oorlo
gen. Hoe er kwam de stem van deni wach
ter Sions: „Wachter, wat is er van den
nacht? Het ochtendgloren is wel aange
broken, maar het is 'nog; nacht." Ook nu
komt die roepstem tot ons: „Wachter,
wat is ei' van den nacht?" Van het oor
logsveld en van het godsdienstig weten
schappelijk gjebied, bereikt die kreet ons
oor. We hooren, dat het een© volk het
andere aanviel of het zwaard trok ter
eigen verdediging. Kanongedreun,' 'geweter-
geknetter, het geronk der luchtschepen;,
aanvallen van duikhooten met hun alles
vernielende torpedo's. Het kermen en
zuchten der gewonden in den eenzamen
nacht. En dat te midden van de eeuw1 van
beschaving en cultuur. Zien wij het niet,
dat 't blinkend verguldsel van de theoïiën
van een Nietzsche en andere wijsgeeren,
daar ontzield ter aarde liggen? Is het
niet, omdat men een Christendom hebben
wil zonder God? Een wereld waar de
mensch hooger staat, dan de Schepper?
Na het zingen, van Ps. 97: 2 en 3. gaf
de redenaar een beschouwing van del
laatste tientallen jaren. Hoe alles zich
toegelegd had op d^n vrede. Er zou geier^
oorlog meer zijn. Alle geschillen zouden)
bijgelegd worden. Beslecht door arbitrage*
hoven. En ziet, alles viel in duigen.
Nog sprak spreker een ernstig woord
tot de Christelijke jongelingen. Hoe zijl
hebben aan te doen de geestelijk© wapen
rusting, om te (strijden tegen on- en bijge
loof. Want in de toekomst hebben wij
pal te staan tegenover alles, wat is tegen
Christus. Daarna liet spreker zingen Ps.
138: 4 en eindigde hij met dankzegging.
Ten hoogste voldaan, keerden de jonge
lingen huiswaarts. Dat ook bij het talrijke
publiek deze rede zieer in den smaak was
gevallen, behoeft niet te worden betwij
feld.
's Heer Hendrikskinderen. Reeds lan
gen tijd is de verhouding tusschen twee
families onder de Belgische vluchtelin
gen zeer gespannen. Herhaaldelijk werd
verklaard dat een 74-jarige schoonmoeder
en een volslagen bl.nde dochter veel van
hen hadden te verduren. Hedenochtend
koelde een zwager zijn woede, door de
42-jarige blinde zoodanig met een stoel tc
slaan, dat zij met builen en wonden over
dekt neerviel.
Het comité werd onmiddellijk met het
gebeurde in kennis gesteld. Het is te ho
pen, dat zij met behulp van hoogere auto
riteiten er in slagen mogen, aan dezen
toestand een einde te maken.
Koudekerke. Gisteren is op ruim 99-
jarigen leeftijd overleden de oudste in
woner dezer gemeente, de heer P. Ixieff,
ioud-notaris. Hoewel hij reeds enkele maan
den achteruitgaande was, kwam het einde
nog onverwachts. Een werkzaam leven
is afgesneden.
St. Maartensdijk. Woensdagavond werd
alhier een vereeniging opgericht tot on-
derlingen aankoop van steenkolen, aan
vankelijk .mot 105 leden. Als bestuursle
den worden gekozen de hoeren C. Groene-
wege, P. A; Westerweel, Johs. J. Nelissa
Nz., Adr. Geluk, N. J. Biercns, Johs. Koop
man en J. P. Hage.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Veenendaal, M. van Grie
ken te Delft; te Ouderkerk a. d. IJs-
sel, G. van Montfrans te liruohem.
Een cursu s-Tal m a. Ds. A. S.
Talma, oud-Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, zal vanwege de Ver
eeniging voor Hooger Landbouwonderwijs
te Groningen een cursus geven over
„Staatszorg voor den Landbouw" op 16
Fehr., 2 en 18 Maart in het Academie
gebouw.
De gehuwde onderwijzeres.
Men meldt uit Egmond aan Zee: De Raad
besloot in hooger beroep t© gaan bij de
Kroon van het besluit van Ged. Staten
der 'provincie, waarbij niet goedgekeurd
werd het besluit van den Raad tot het
op grond van haar huwelijk verleenefrt
van ongevraagd eervol ontslag aan mevT.
WisseJansen als onderwijzeres.
De examens tor verkrijging van de
nkt© van bekwaamheid bedoeld bij art.
77a Wet op het L. 0., zullen te Middelburg
worden afgenomen voor de arrondisse
menten .in de provincie Zeeland.
In de examencommissie zijn benoemd
voor Middelburgtot lid en voorzitter:
.de schoolopziener in het district Middel
burg; tot leden: de schoolopzieners in het
district Goes en de arrondissementen Tho-
len, Zierikzee, Middelburg en Vlissingen;
tot leden-plaatsvervangersde schoolopzie
ners in de arrondissementen Goes, Hulst
en Neuzen.
Het eervol ontslag van den onder
wijzer J. Lamport te Ritthem is door
God. Staten van Zeeland goedgekeurd.
Prof. M. Noordtzij'. f
„Le Rotterdammer" schrijft:
Wel mocht hij verleden jaar nog als
adviseerend lid de Generale Synode der
Geref. Kerken te 's Gravenhage (27 Oct.
—6 Nov.) bijwonen, maar toen zag hij
er zeer vervallen uit. De „Poortwachter"
in „Friesch Kerkblad" beschreef hem toen
reeds als„een eikeboom met verster
vende takken daaraan deed deze im
posante grijsaard ons telkens denken een
eikeboom die zijn tijd heeft gehad, maar
dan toch altijd nog een eikeboom".' Eri
nu is dezje eik gevallen.
Maarten Noordtzij werd 19 October
1840 te Rotterdam geboren. Zijn vader was
zeekapitein. In Vlissingen werd hij op
de Rijksmarinewerf voor de scheeps-
bouwkundo opgeleid. Door ijver en aan
leg, en beschermd door opzichters en hoog
geplaatste personen, bracht hij1 het zoo
ver dat hij reeds op 17-jarigen leeftijd
scheepsontwerpen te beoordeelen had.
Echter was in hem, van zijn 11de jaar
af, zekere neiging voor een andere roe
ping. Hem trok aan de omgang met de
predikanten die veelal hij zijn ouders, be-
hoorende tot de Geref. Kerk onder 't Kruis
logeerden. Als knaap en jongeling las hij
de werken van Brakcl, Erskine en Bun-
yan. In zijn tweede woonplaats, Vlissingen,
maakte hij kennis met den jeugdigen Dis.
W. H. Gispen, predikant hij de Chr. Af
gescheidene Geref. Kerk. Een predikatie
van dezen leeraar was het niiddel om in
hem weer te doen opleven de bewuste
keuze om zich onverdeeld den Heere te
wijden. En, al had hij, toen reeds een
inkomen van f 1000 a f 1200 en was er
bij"den scheepsbouw voor hem een mooie
toekomst, hij nam in 's Heeren vree ze
het besluit predikant te worden. Na enkele
voorbereidende lessen in het Latijn en
het Grieksch van Dr. J. J. van Toorenen-
bergen en Dr. Merens ontvangen te heb
ben, verliet hij de ouderlijke woning om
te Kampen te gaan studeeren.
Aan de Theol. School tc Kampen liep
Noordtzij een zesjarigen cursus in de voor
bereidende litterarische afdeeling in drie
jaren af. Hij werd er de oprichter van
het Studentencorps „Fides Quaerit Intel
lectual". Ook werd toen reeds in hem wak
ker de latere organisator en politicus.
Hij gevoelde toen ook behoefte om mede
te arbeiden tot het terugbrengen van de
Ned. Herv. Kerk op Gereformeerde basis
en mede door zijn actie was het dat de
Ned. Herv. Kerk te Kampen een kiescollege
kreeg waardoor het belijdend element in de
meerderheid kwam en mede op zijn aan
sporing Werd toen Dr. Gerth van Wijk
beroepen.
Voor dezelfde Ned. Herv. Kerk van
Kampen'trad hij ook later als lid van den
Gemeenteraad aldaar, in de bres. Voor
haar brak hij een lans dat haar van
gemeentewege de tractementsgelden wer
den betaald, waarop de Kerk recht had.
Toen in 1889 de Baad besloot de trac-
tementen niet meer uit te keeren, werd
op zijn raad door de Kerk een proces
aangegaan met het gemeentebestuur, welk
proces #oor dé rechtbank te Zwolle werd
verloren, maar voor het hof te Arnhem
en den Hoogen Raad, mede tengevolge
van historis
Noordtzij, w
Toen in 1
houding ver
een motie
de Kamer i
tegen Minist
vallen. De
schriftelijk
dedigd were
Prof. Hrinmi
scheen. Gr»
met den st
hem sedert
politiek terrc
Na in Jun
in de Theolo
volgens in I
met een doe
werd hij 20
zijn schoone
der ('hr. Af|
na Parochie
trede, n.I. J
tot. de getui
naar dit ww
dageraad zu
ting aan. De f.
zijn moeder
d© hoerscheni
jectiov© en g<
vaders zielek
versmaadde,
gemoedelijk,
Schriftmatig
van huis uit
man, wat vo
steeds in zijr
prediking doe
Heerenveen
Hier deed hij
In hetzelfde
naar de Sym
vereeniging t
Chr. Afgesoh
Kerk onder
scheiden van
voortaan 'verc
telijke Gerefo
Te Schieda
deed hij 9 'F©
hier door zij:
zjjn. Hier ha
valsch mystici
tot voldoenin
ding de verwa
weggenomen
in gezonde
Synode
1875 benoemt
de Theologiscl
Hebreeuwsche
Oude en het
ren. Zijn ben
Geref. Kerk m
groet en daa
Kuenen. Op 1
'aanvaardde hi
inaugureele oi
der Exegeliscl
van do tekstc
Bijbels en dei
Hij mocht
een half jaar
neerlegde, zijn
tor aan de Th<
tot hoogleeraa
Rijksuniversitci
Van het wee
gedurende ongt
en gedurende
1 Sept. 1908)
Op het terre
ger onderwijs
eens zijn kract
was in 1868 m
ecniging voor
wijs" en bleci'
1906 haar taa.
formeerd Schoc
richting hij kr
welks cerate
was. In 1878
deputatie die
Willem III het
inent aanbood,
lang voorzitter
Chr. Onderwijs
voorzitter.
Ook in het p
Mede door zij
uit het Chr. L
Kiesvereeniging
hij lid van den
en sinds 1891
Overijsel. Van
Kamer; als zoi
vergadering tw
van do Kerk
zitter van het
Kiesvereeniging
zoowel als lid
traal-Comité var
gen in Nederlar
Wat' de Christ
pelijk terrein Ij
monium" heeft
zich willen gev
H. M. do K<
diensten van d<
t© jbenoemen to
den Nederlands
u
ei
Afdeeling
In de Sociëtei
werd heden de a
houden van de 1
onder voorzitten
K. Hering, daar
H. A. Hanken, p
De voorzitter
op Tholen eene
richt met als
noemt dit een v
hij mede, dat
zijn voorstel t„,
turn to Jretalen
ingetrokken.
Z
he
tot
