Binnenland.
Uit de Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Allerlei.
ditie en ik maak het best. Be Turken
zijn bijzonder goede strijders. Zij trek
ken heel handig terug en zien er stevig
uit. De dooden en stervenden maken na
tuurlijk in het begin een ellendigen in
druk. Wij doen alles, wat wij kunnen,
voor de gewonden en die we niet weg
kunnen dragen, worden op de plaats zelf
zoo goed mogelijk verbonden. Ik ben be
nieuwd of de Turken 't zelfde voor ons
zullen doen.
Majoor Ducat stierf eervol, toen hij
een compagnie aanvoerde, welke tegen
den vijand oprukte, die een dorpje bezet
had. Gisteren hebben twee van onze man
nen het vuur geopend tegen een dorp,
dat ook door den vijand bezet was. Zij
werden voor hun moed beloond. Geen
van beiden kreeg eenig letsel, hoewel
ze onder hevig vuur waren geweest. Hun
actie deed den vijand uit een sterke po
sitie ter zijde van ons verdwijnen. Het
is een gezond leven, dat wij leiden, in de
open lucht en vroege uren. Wij marchee-
ren met wat wij in onzen ransel mee
kunnen dragen en eten, wanneer daarvoor
maar gelegenheid is." (Vad.)
Korte Oorlogsberichten.
Pr ij zen van eetwaren te Ant
werpen op 15 Januariwittebrood 52
centimes (vroeger 30)bruinbrood 50 cen
times (vroeger 24); boter 1.85 froncs
(vroegeT 1.70 £r.); eieren 15 centimes'
(vroeger 18); fruit onveranderd, behalve
de druiven. Honderd kilogram meel kosten
thans 56.50 francs. De prijs van petro
leum is gedaald van 60 tot 30 centimes
de liter.
De Duitsche gouverneur-generaal in
België heeft bepaald, dat de Brussel ,,ter
beperking van de weelde" en om de voor
raden langer te doen strekken, banketbak -
kerswanen alleen op Woensdag en Zater
dag .mogen worden bereid.
Volgens de „Daily Mirror" heeft
het Duitsche Bestuur van de Posterijen
geprotesteerd tegen het enorme aantal
prentbriefkaarten, dat dagelijks door de
soldaten te velde naar familie in Duitsch-
land gezonden wordt. De directeur-gene
raal maakt er melding van, dat een sol
daat op één dag 160 prentbriefkaarten
aan zijn vrouw gezonden had.
Zeker zijn er niet veel plaatsen
in Europa, waar niet over den oorlog
gesproken wordt. In het klooster van de
St. Bernhard-monniken echter, 10.000 voet
hoog, waar mannen van iedere nationali
teit gevonden worden, wordt nooit over
den oorlog gesproken. En toch worden,
vreemd genoeg, de monniken herhaaldelijk
aan den oorlog herinnerd, want iederen
dag zien zij de Zwitsersclhe grensbewakers.
Hu de winter gekomen is, gaan de mon
niken dagelijks op hun skis uit, die in
het klooster gemaakt worden, om den
heerschenden nood te lenigen.
Een der oorlogscorrespondenten van
de „New-York Sun", die in Ostende den
intocht der Duitsche troepen bijwoonde,
werd daarbij ten zeerste getroffen door
de orde en de goeie organisatie van
het Duitsche leger. Hij zond zijn blad een
lang artikel, waarin hij de goede hoe
danigheden luide prees. Dit is op zich
zelf voor ons niet zoo bijzonder inte
ressant. Maar wel zal menigeen getrof
fen worden door de zinsnede, waarmee
hij zijn artikel eindigde: „Er zijn in de
wereld slechts drie volmaakte organisa
ties de Roomsch-Katholieke Kerk, de
Standard Oil Company en het Duitsche
leger".
In de oudheid legde men z'n oor te
luisteren op den aardbodem, om den vij
and te kunnen hooren naderen. Tegen
woordig wordt deze methode niet veel
Jneer toegepast. Men bedient zich van
de vliegmachine, en ziet den vijand reeds,
ook al is deze nog 50 K.M. verwijderd.
Een nieuw middel om het naderen van
de eerste cavallerie-patrouilles te kunnen
vaststellen moet zijn, te luisteren tegrin
een hoogen fabrieksschoorsteen. Ook moe
ten de telefoondraden zingen, op dezelf
de wijs, als zij dat doen, wanneer slecht
weer te wachten is.
kalk te overdekken. Plotseling riep een
„lijk" met gedempte Btem een der solda
ten, die hem met kalk wilde bestrooien^
toe: „Ik ben toch geen lijk. Ik ben een
luisterpost". Inderdaad had de man dezen
post bekleed en een deel van den nacht
kalm tusschen de lijken doorgebracht.
Zeppelins boven de Noord
zee. Gistermiddag zijn bij Vlieland boven
de Noordzee 3 Zeppelins waargenomen,
2 komende Uit het Westen, die in Noorde
lijke richting verdwenen, en de derde uit
het Oosten, die in Westelijke richting ver
dween. Ook is er kanongebulder gehoord.
Zweedsch schip beschoten.
Het Zweedsche stoomschip Halfdan, dat
eergisteren, uit Engeland komende, te
Norrköping aankwam, meldt, dat toen het
stoomschip bij 't binnenloopen der ha
ven van Liverpool de forten passeerde,
en op bet punt was de vlag te hijschen,
van een fort een kanonschot op het stoom
schip werd gelost. De kogel ging tus-
sche de commandobrug en de fokkemast
door en viel in het water. De kapitein
gaf bij de Zweedsche overheid kennis
van het voorval en verlangde dat de
Zweedsche minister van buitenlandsche
zaken bij de Engelsche regeering vertoo-
gen zou houden, daar de beschieting van
Vreedzame handelsschepen onder i^veed-
sche vlag in strijd is met het volkenrecht.
Dienstregeling sporen.
Met ingang van Februari zal wederom
een nieuwe dienstregeling worden inge
voerd. Vooral het verkeer der lijnen in
N.-Brabant en Limburg zal aanmerkelijk
worden uitgebreid.
„D e Volks wil".
Naar „Zelandia" verneemt heeft de ter
ritoriale bevelhebber in Zeeland het druk
ken, uitgeven en verspreiden van „De
Volkswil" verboden.
Landweer naar huis.
Naar „De Amsterdammer" uit goedje
bron verneemt staat het thans vast, dat
eind Januari. 1915 de gehuwde land,-
weerplichtigen der vesting-artillerie nodt
groot verlof zullen warden gezonden^
Deze op de forten en tussohenliniën
der Stelling van Amsterdam en andere
liniën dienstdoende militairen, zullen ver
vangen worden door jonge, gedeeltelijk
nog af te richten miliciens der ves
ting-artillerie, die fer plaatse hun ver
dere opleiding zullen ontvangen.
Dat slechts de gehuwde landweerplich-
tigen der vesting-artillerie dit voorrecht
ten deel viel, vloeit voort uit het feit,
dat deze categorie in getalsterkte onge
veer overeenkomt met de beschikbaar
gekomen militie en dat het alleen de
vesting-artillerie is, die nagenoeg ner
gens past in de organisatie van het veld
leger, terwijl alle andere landweerploegen
later te vervangen door militie, als re
serve voor het veldleger in de depots
zouden zijn in te deelen.
De uitvoer
van chilisalpeter en andere stikstofhou-
dende meststoffen, hars en terpentijn, en
superphosphaat is verboden.
Inwisseling van pasmunt.
De minister van Financiën brengt o. a.
het volgende ter algemeene kennisals
kantoren waar de Ned. pasmunt, mits voor
niet minder dan f 50 voor de zilveren
en f 10 voor de nikkelen en bronzen,
kan worden ingewisseld tegen rijksdaal
ders, guldens en halve guldens, zijn aange
wezen De Ned. Bank te Amsterdam, de
kantoren der betaalmeesters en voor zoo
ver Zeeland betreft de volgende kantoren
der directe belastingen, enz.Axel, Goes,
Hansweert, Heinkenszand, Hontenisse,
HuLst, Sas van Gent, Vlissingen (2), IJzen-
dijke en Zierikzee; en op het kantoor
der registratie en domeinen te Oostburg.
HetDuitsche42 c.M. geschut.
In het „Artilleristische Monatsheft" van
December komt het volgende gedicht voor
in het plat-Duitsch
Dicke Bertha heet ick,
Tweeunveertig meet ick,
Wat ick kann, dat weet ick,
Söben milen scheet ick,
Steen und isen freet ick,
Dicke muern biet ick,
Grote Locker riet ick,
Dusend Mann de smiet ick!
Beuse Klüten kok ick,
Blitz und Donner mok ick,
Heete Suppen broo ick,
Wiete 'Reisen doo ick,
Erst vor Lüttic.h stunn ick,
Huy und Namur funn ick,
Ok Givet dat seegh ick,
An Maubeuge kreeg ick,
Vor Antwerpen stoh ick,
No Paris hen go ick,
Ok no Londen, glauf ick,
Op den Dag, dor teuf ick
Is dat Dag, denn brumm ick,
Is dat Nacht, denn summ ick;
Ganz verdübelt, meen ick,
Mienen Kaiser deen ick,
Dicke Bertha heet ick!
Wat ick kann, dat weet ick!
In de prov. Groningen is gister
middag hevig kanongebulder gehoord uit
de richting oostelijk van Borkum.
In de laatste dagen van December,
Schrijft do Strassburger Post, werd in
de nabijheid van Camp des Romains een
bloedig gevecht geleverd. Des nachts to
gen de regimentsdokter en zijn soldaten
er op uit om lijken te zoeken en die met
Vreeselijk ongeluk.
Men schrijft ons uit Vlissingen
De alhier gevestigde marine is gis
teren wederom getroffen door het
ongeluk met de motorsloep van de „Tri
ton" die in de Wielingen door tegen
een mijn aan te komen, uit elkaar sprong.
Hierbij kwamen de volgende 5 personen
om het leven: de luitenant ter zee 2e
klasse L. M. Luden, de korporaal torpe-
dist B. J. de Jager, de zeemilicien-ma
troos L. Reeman, de zeemilicien machine-
drijver J. M. Grijspaardt en de zeemili
cien A. L. van den Elshout.
Van deze slachtoffers woonde Grijs
paardt te Middelburg; hij was machi
nist bij de Mij. Zeeland en een zeer
oppassende jonge man van 22 jaar, de
trots van zijne ouders en zijn veel jon
ger zusje.
Uit Breskens wordt nader aan de N.
R. Ct. gemeld
Ongeveer half één was de mijnenlegger
„Triton" uitgevaren om een inijnver-
sperring te lichten. Boor den laatsten
storm waren eenige mijnen losgeraakt.
Ter hoogte van het gehucht Nieuwesluis,
ongeveer een uur loopen van Breskens,
stootte d© sloep op een der losgeraakte
mijnen, waarop een ontzettende ontplof
fing volgde, en de barkas onmiddellijk
zonk.
Uit Vlissingen werd telefonisch om hulp
verzocht, en zeer spoedig verscheen er
een torpedoboot op de plaats van het
ongeluk. Be lijken werden met deze boot
naar Vlissingen overgebracht. Op de tor
pedoboot werd de vlag halfstoks ge-
heschen. Te Vlissingen heerscihte groote
consternatie.
Te Gouda is overleden mevrouw
Montague, weduwe van wijlen ds. I.
Montagne, te Vlissingen.
Middelburg. Boor de politie is proces
verbaal opgemaakt tegen zekeren S., die
gisterenmiddag in dronkenschap ©en an
der op de Markt een klap toebracht.
Be vergadering van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken werd
gisteren door den voorzitter, den heer
C. M. Ghijsen geopend met de volgende
rede
Het jaar, dat achter ons ligt, mag als
een noodlottig jaar voor handel en nij
verheid worden aangemerkt. Was het aan
vankelijk reeds meer of minder gedrukt,
sedert het uitbreken van den wereldoor
log verkeert alles in een toestand, die
door ieder onzer n®g nooit is beleefd.
Het crediet had in de eerste dagen van
den oorlog geheel opgehouden te bestaan.
JEen panische schrik deed een ieder denken
aan te redden, wat nog mogelijk was.
Banken en kassiers werden bestormd en
al het gereede geld was in een paar
dagen verdwenen. Bank zij1 'de krachtige
maatregelen der regeering verbeterde de
toestand vrij spoedig. Circulatiemiddelen,
die een tijdelijk karakter dragen, werden
in omloop gebracht, en naar gelang het
gevaar scheen te verminderen, dat ons
land zelf in den oorlog zou worden me-
degesleept, keerde de gerus'heid weder.
Toch bleef de industrie en de handel
geschokt, door het ontbreken of verhoo-
gen in prijs van grondstoffen en han
delswaren.
Het bouwvak in al zijn vertakkingen
werd rt meest getroffen door den weinigen
lust tot nieuwen bouw en het beperken
van herstellingen tot het hcfogst noodige.
Be handel in binnenlandsche produc
ten werd getroffen door maatregelen tegen
den vrijen uitvoer, maatregelen voorzeker
gewettigd, door de noodzakelijkheid om
in de eerste plaats te voorzien in eigen
consumptie, doch die intusschen den bin-
nenlandschen handel stremden en den
verkoop der eigen voortbrengse'en op on
gekende wijze bemoeilijkten.
Intusschen woedt de krijg nu reeds bijna
zes maanden zonder eenig uitzicht en
mogen wij alleen hopen dat in den loop
van dit jaar de gewenschie verbetering
intreedt, door den vurig verlangden be-
slissenden vrede, ik wensch, u allen, mijne
heeren, dat wij daarvan getuigen mogen
zijn en dat ons land geheel huiten het
conflict moge blijven.
Onze Kamer verloor twee harer leden.
De heer M. P. v. d. Harst nam zijn
ontslag doordien hij de gemeente metter
woon verliet. De heer W. C. Noske
wensch e nie'. zich herkiesbaar te stellen.
Be Kamer verliest in heide heeren ijverige
leden, die hunne adviezen naar beste
weten beschikbaar stelden. In de vaca
tures werd voorzien door de benoeming
van de heeren A. C. de Vos en A. J.
Verhage, beiden thans voor het eerst ter
vergadering aanwezig, aan wie ik de be
langen van handel en nijverheid hier ter
stede ten zeerste aanbeveel en die ik
met hunne benoeming geluk wensch en
hiermede als geïnstalleerd verklaar.
- Heden bedroeg het aantal bons voor
warm eten 1154.
Goes. Met ingang van 1 Januari 1915
is bevorderd tot commies 2e klasse de
heer W. de Beste Lz., werkzaam op het
Inspectiebureau der H. IJ. S. M. te Amers
foort.
Vlissingen. Het stoffelijk overschot van
den luitenant ter zee le klasse Ludein
wordt 'Je Hilversum ter aarde besteld.
Vrijdag zal vermoedelijk hier met mi
litaire eer warden begraven de miliciem-
matroos Reemans. Van de 3 an derf slacht
offers van de ramp zijn geen overblijfse
len gevonden.
Kapelle. Be Fruit- en Groentekweekers-
vereeniging vergaderde gisterenavond in
haar gewoon vergaderlokaal. Tegenwoor
dig waren 45 léden van de 59. De voor
zitter dhr. J. A. Nijssen opende en sprak
den wensch uit dat 1915 een gunstiger
verloop mocht hebben dan het afgeloopen
jaar. De secretaris leest de notulen, 2 leden
werden toegelaten. De penningm. deed
rekening en verantwoording. Ontvangen
voor boonen en augurken f 1931.47. Hier
van uitgekeerd aan de leden f 1892.50V2.
Aldus een saldo van f 38.961/2- Aan den
ladingmeester en voor diversen uitbetaald
f 105.56. Door het gunstig saldo van het
vorige jaar bezit de Penningmeester thans
f 20.71 aan kasgeld. Be aftredende be
stuursleden M. de Jager en P. Staal wer
den herkozen. Provisioneel werd opge
geven ruim 16 gemet witte Heinrich
reuzen boonen te telen en drie en een
half gemet augurken.
Een algemeen in onze gemeente
geachte vrouw, de wed. J. L. geb. P. ver
loor in den afgeloopen nacht door den
dood twee'dochtertjes, van 11 en 9 jaar,
blijkbaar aan een verraderlijke keelonge
steldheid, die ook voor den behandelenden
arts in haar groote gevaarlijkheid een
verrassing schijnt geweest te zijn. Van
het viertal kinderen, hetwelk deze we
duwe rest, is de oudste zoon sinds vele
weken ernstig lijdende. Ook baar broeder
uit Amerika overgekomen, schijnt aan
deze zelfde ziekte overleden to zijn.
Juist vijf jaar geleden had deze weduwe
haar man door den dood verloren.
Oudelande. Maandag 18 Januari ver
gaderde het Zieken- en Ondersteunings
fonds Hulpbetoon, in de zaal van dhr.
J. Meeuwse. De voorzitter opende de ver
gadering, en sprak zijn dank uit voor
de trouwe opkomst; aanwezig waren 11
van de 15 leden. In 1914 waren er vier
aanvragen ingekomen om als lid te wor
den toegelaten, waarvan er twee voor-
loopig werden afgewezen omdat zij des
tijds ongesteld waren, Be notulen werden
onveranderd goedgekeurd. Uit het verslag
van den penningmeester bleek dat er in
het vorige jaar was ontvangen de som
van f80.30 en uitgekeerd aan bodeloon
en penningmeester f 10.10 alzoo een goed
slot vftn f61.20. In kas op 1 Jan. 1914
f 203.54. Goed slot op 1 Jan. 1915 f264.74.
Aan de beurt van aftreding was de pen
ningmeester dhr. C. de Beste, die met
algemeene stemmen werd herkozen, en
die zijn benoendng aannam. Bij de rond
vraag stelde dhr. C. Meijaardt voor, om
inplaats van 10 ct. contributie per week
dezie voor 1 jaar te verlagen tot 5 ct.
nor week, met het oog op onze mooie
kas en daar het leven tegenwoordig toch
al duur genoeg is. Bit voorstel in stem
ming gebracht werd met algemeene stem
men aangenomen. Niets meer aan de
orde zijnde, werd de vergadering door
den voorzitter gesloten.
Borssele. Gis eravond vergaderde de
vereeniging Volksweerbaarheid met de
Schietvereeniging. De rekening van Volks
weerbaarheid bedroeg aan ontvangsten
f 19 aan uitgaven f6.15. Batig saldo
f 12.85. Ba rekening der Schietvereeniging
bedroeg aan ontvangsten f 123.15, aan u.t-
gaven 1 122.99. Batig saldo f 0.16. De hee
ren L. Nieuwenhuize en N. Priester, die
de rekening nazagen, bevonden die in
orde. Vier bestuursleden traden af. Her
kozen werden tot bestuursleden de heeren
J. C. v. Burger en A. Nieuwenhuize en
gekozen tot bestuursleden de heeren L.
Nieuwenhuize en N. Priester. Daarna wer
den de verschillende werkzaamheden aan
besteed. Bij inschrijving werd gegund:
bodediensten voor f 6 aan ,C. V. d. Vel
de en P. Melis, aan wien ook het schij-
venplakken werd gegund voor f0.25 per
100 groote en f0.15 per 100 kleine.
Schoonmaken van het geweer aan C. Wal-
hout voor f4.75. Werkzaamheden tijdens
het oefenen aan P. Karelse voor f 10. We
gens wanbetaling werden vier personen
als lid geschrapt. Be vereeniging telt
ruim 50 leden.
Colijnsplaart. Gistermorgen kwamen al
hier eenige militairen per auto het dorp
binnen met het doel de mijnen die het
dichtst bij het dorp lagen eerst te doen
springen en vervolgens die bij den oes
terput en ook nog een dicht bij Kats.
Be bewoners werden wel gewaarschuwd
de deuren en ramen open te zetten, waar
aan dan ook ieder zooveel mogelijk vol
deed, maar de schok van de ontploffing
der dichtstbijzijnde mijn was zoo groot,
dat er toch vele ramen braken en overal
de scherven knetterend neervielen. Ook
de pannendaken hadden vee) te lijden.
De ontploffing van de tweede, hij de storm-
seinpaal, was heel wat minder sterk. Ge
lukkig bleef het bij stoffelijke schade en
kwamen er geen persoonlijke ongelukken
bij voor.
Heinkenszand. Daar er in deze gemeegite
behoefte ontstond aan ©en kolenfonds,
doordat de kolenprijs in de laatste we
ken zoo ©norm steeg van f 1.15 tot f 1.60,
werd gisteravond op initiatief van enkele
personeh een vergadering gehouden om
zoo mogelijk zulk een fonds op te rich
ten. Dat er nog al animo voor deze
zaak was, bewijst, dat er staande de ver
gadering ruim 100 personen zich als lid
opgaven. Een commissie bestaande uit
tien personen werd aangewezen om de
voorbereidende maatregelen te treffen, om
dan in eerstvolgende vergadering een be
stuur te kiezen en een reglement vast
te stellen.
Domburg. In de gistermiddag te Aag-
tekerke gehouden vergadering van den
gemeenteraad werd met algemeene stem
men tot secretaris benoemd de beer J.
W. Schuurman, commies ter secretarie
te Middelburg. Met hem was op de voor
dracht mede aanbevolen de heer B. von
Brucken Fock van Middelburg.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar Purmerend door M.
G. Gerritsen te Gaanderen; naar Vries
door G. J. Mooij te Helium.
Bedankt voor Zierikzee door ds. H.
P. de Graaf te Sneek; voor Veenen-
daal door J. H. F. Remine te Oud-Beij-
erland.
Geref. Kerken.
Beroepen te Stellendam P. A. Zeilstra
cand. te Amsterdam; te Blokzijl E.
J. v. Voorst; cand)1 te Renswoude;
te Duurswoude S. de Vries te Klaziena-
veen.
Bedankt voor Lollum door J. Voerman
te Warns; voor Ten Boer door H.
Hummelen te Haarlemmermeer.
De Geref. Kerken in België.
De Kerkeraden der Geref. Kerken van
Brussel en Antwerpen hebben thans ge
zamenlijk een bede om steun gericht aan
de Geref. Kerken in Nederland. Door den
oorlogstoestand werd het kerkelijk leven
dezer beide zusterkerken in zijn gang
niet minder verstoord dan .zooveel dat
weleer in België bloeide. Het grootste
deel van beide gemeenten week uit naar
Nederland, en die nog achterbleven, wer
den in zaken en bedrijf zoo zwaar ge
troffen, dat zij zich onmogelijk dezelfde
groote opofferingen als vroeger voor het
kerkelijk leven kunnen getroosten. In groo-
ten financieelen nood kwamen beide Ker
ken daardoor. Tekorten te Brussel in de
kas voor den Evangelisatiearbeid, in die
der Kerk en der Diaconie, in Antwerpen
zal de Kerk zonder krachtigen steun uit
Nederland onmogelijk weer een eigen die
naar in de vacature-Dr. Hepp 'kunnen
beroepen; deze Kerk zucht nu reeds on
der de .rente en aflossing dor hypotheek
op haar kerkgebouw. Gewaardeerd wor
den de in onze pers geopperde plannen tot
steunverleening aan de Belgische Kerken.
Echter kon voor de vroeger voorgestelde
Kerstcollecte geen aanvrage uitgaan, om
dat de verbreking van alle verbinding
met Holland de bespreking diarover on
mogelijk maakte. Maar nu door de vrien
delijke bemiddeling van het Ned. gezant
schap te Brussel een reispas verkregen
kon worden voor de verdere ontwikke
ling van dit plan, doen de beide Kerken
haar verzoek o:u het houden eener col
lecte. Voor de andere Protestantsche Ker
ken in België, de Belgische Zendingskerk
en de Staatskerk, wordt in de Protestant
sche Kerken van Zwitserland en Enge
land gecollecteerdDoor flinken, financi
eelen steun zou de Kerk van Brussel
ook in staat zijn haar Evangelist on
der de in Holland geïnterneerde of uit
geweken 1 andgenooten te laten arbeiden.
Voor dien arbeid zijn nu reeds van Her
vormde zijde een tweetal Belgen, de pre
dikant der Kerk van 'Mechclen en een
Evangelist van een der Brusselsche Evan
gelisatie-posten aangesteld.
De voorzitter der Generale Synode, Dr.
J. C. de Moor, te 's Gravenhage, zal
gaarne, nu het postverkeer met België
verbroken is, gelden voor de Geref. Ker
ken in België in ontvangst nemen.
Op 43-jarigen leeftijd is te Leiden
overleden ds. A. Roorda, predikant hij
do Geref. Kerk aldaar. Ds. Roorda werd
geboren in 1871 en stond achtereenvol
gens als predikant te Zuid-Beijerland,
Schernegoutum, Oude-Pekela, Breda en
sedert Sept. 1912 te Leiden.
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt voor De Krim door A. H.
Hilbers te Drachten.
De heer S. Frelier, onderwijzer aan
de O.L. School te O. W. Souburg, on
langs te Schore benoemd tot hoofd der
0. L. School, heeft deze benoeming niet
aangenomen. (VI. Ct.)
Een onrechtvaardig ge
straft pTedikant. In het vervolg op
P. de la Rue, geletterd, staatkundig en
heldhaftig Zeeland door F. Nagtglas. wor
den honderden personen beschreven, dia
zich in den loop der tijden in het Zeeuw-
schc gewest op eenigerlei wijze hebben
onderscheiden en in die biographiën komt
menige bijzonderheid voor, die ons een
goed inzicht geven in verschillende toe
standen in vorige eeuwen; vooral kerke
lijke toestanden, niet zelden Weinziejligia
handelingen van de voorgangers, vinden
er een ruime plaats; één der beschre
ven personen is Renatus Stenhuis. waar
van gezegd wordt dat zijne geschiedenis
cene opmerkelijke bijdrage is tot de zon
derlinge rechtspleging der achttiend©
eeuw, V'oen de staatsinstellingen tenge
volge van weelde en nepotisme (begunsti
ging en verrijking van bloedverwanten!
door hooggeplaatste personen, met ach
terstelling van derden), door en door be
dorven waren. Stenhuis, geboren te Gro
ningen, studeerde aldaar 'tot het jaar 1733
en kwam daarna te Goes als proponent
in dienst voor een zieken predikant. In
1736 werd hij te Liefkensboek (aan de
Schelde) beroepen, waar hij gedurende
zeventien jaren zijn betrekking met eere
vervulde, intusschen gehuwd zijnde en
twee kinderen bezittende. Maar ziet de
brave man werd allerongelukkigst in zijn
vreedzaam leven gestoord, een leven dat
alleen verzuurd werd door geldelijke zor
gen naar het schijnt. Hij was ook belast
met de administratie der armengoederrin
van Lillo, in de nabijheid van Liefkens
boek gelegen, en toen in 1750 de hoeken
werden nagezien, was er een tekort van
ruim 700 gulden, waarvan evenwel reeds
door den betrokkene 200 gld. was ge
restitueerd, terwijl voor het verschuldig
de door hem oen bewijs was afgegeven
en hij de administratie gevoegd. Wat was
het geval? Meer dan het ontbrekende was
de leeraar nog niet op zijn jaarwedde
uitgereikt, dat, zooals gezegd wordt, zon
der noodzaak was ingehouden. De leden
van den betrokken kerkeraad, die bij het
nazien tegenwoordig vyaren, vonden goed.
dat het ontbrekende door hen zou inver
diend worden, maar twee afgevaardigden
uit Zeeland, die mede in de commissie
tot het nazien van boeken en kas zitting
hadden, namen daarmede geen genoegen.
Hoe het verder hiermede afliep, wordt
niet vermeld, maar zeker is het, dat eeni-
gen tijd later opnieuw een tekort werd
geconstateerd, weder gedekt door een
schuldbewijs op niet uitbetaald traktement
en hoewel bekend was. dat in zijn ge
zin bepaald broodsgebrek heerscihte. werd
de predikant onmiddellijk geschorst en
naar do gevangenis gebracht. En nu be
gint het ongehoorde in de annalen der bil
lijke rechtspleging.
Nagtglas deelt daaromtrent mede; „de
eisch van den baljuw, een militair, die de
roede der justitie voerde voor bet college
van gedelegeerde rechters, was geese-
ling en verbanning buiten het terri
toir van Liefkenshoek en het vonnis was
eene boete van 1200 gulden, ontzetting'
uit zijn ambt en smeaken voor de volle
rechtbank om vergiffenis aan God en de
justitie. Het ordinair traktement, huis
huur en andere kosten over de jaren 1753
en 1754, werd hem onthouden en hoven-
dien betaling der kosten van gevangen
schap a 200 zilveren ducatons". Een broe
der van hem, predikant te St.-Maartensr
dijk, bood aan de boeten ten minste ge
deeltelijk te voldoen, maar het aanbod
