Maandag 21 December 1914 29e Jaargang
No.
DE LEENING.
De Groote Oorlog.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAN aE VORSTSTRAAT 218.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Gosterbaan Le Cosntr© - Goes.
Zij, die zich met ingang van
1 Januari e. k. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
De oorlogstoestand heeft, teneinde de
kosten der mobilisatie te vinden, en de
tekorten van de opbrengst der Rijksmid
delen te dekken, de regeering verplicjht
hij de Nederlandsche Bank te leenen, en
aan ander© lichamen schatkistpromessen
uit te geven. De vlottende schuld1) is
daardoor gestegen, en belangrijke voor
schotten aan Indië .gedaan, konden niet
worden terugbetaald, zoodat Indië o,p het
ooganblik 65 miljoen gulden aan het moe
derland schuldig is.
De vlottende schuld bedraagt needs
meer dan honderd vijftig miljoen.
Iedereen beseft dat er straks nog heel
wat meer noodig zal zijn. Vandaar de
leening van 275 miljoen 'waarvoor van
6 tot 11 Jan. a.s. kan worden ingeschre
ven, hetzij bij de betaalmeesters, of zoo
die er niet zijn, bij de ontvangers, en
zoo die er ook niet zijn dan aan de
postkantoren in de verschillende gemeen
ten.
De rente mag niet minder dan 5 pro
cent bedragen.
Een bewijs van welstand is dit niet.
Dit begrijpt een ieder die zich herinnert
dat in de laatste kwarteeuw, de Neder-
landsche Staat tot tweemalen toe, eerst
in 1884, daarna in 1896 tot een gez,amen-
lijk bedrag Van 600 miljoen gulden een
gedeelte van zijn schuld heeft geconver
teerd. Wijl de koers der "schuldbrieven,
yte weten 4 procents-obligatiën, aanmerke
lijk gestegen was, zelfs hoven de honderd
procent, bood de Staat in 1884 conver
sie in 3l/z procents oblightiëij van ge
lijk bedrag aan. Deze conversie werd grif
aanvaard, en ook bij die lagere rente
verhief zich wekmi de koers weder tot
boven pari. Hetzelfde verschijnsel deed,
zich in Januari 1896 voor, toen 375 mil
joen 0V2 procents Nederlandsche schuld
a pari3) in 3 procents schuld werd ge-
converteerd.
Maar de oorlogstoestand, en de daarmee
gepaard gaande vefrhooging van den rente
stand, benevens de omstandigheid dat ten-
gevolge van de sluiting der beu'rs eeln
zeer groot deel van het Nederlandsche
effectenbezit is vastgelegd dwingen de re
geering om een hoog procent aan te bie
den.
Bekwame financier's hebben uitgelegd
welke, voordeelen uit deze vijf pirocen|ts-,
leening voor de obligatiehouders zullen
voortspruiten.3)
Wij gaan hierop echter niet in, verwij
zende liever den belanghebbenden lezer
naar erkende specialiteiten in onze om
geving, die met de behandeling van geld
zaken even vertrouwd zijn als de schoen
maker met zijn pikdraad en de bakker
met zijn deeg.
Men lette er echter wel op, da,t ook
de kleme kapitalist kan inschrijven, de
wijl ook stukken van slechts honderd gul
den nominaal worden verkrijgbaar ge
steld.
Ook behoeven de inschrijvers niet het
volle bedrag waarvoor zij inschrijven in
eens te betalen. Zij kunnen hun schuld
in vier termijnen voldoen. De eeis'te ter
mijn is bepaald op 40 procent, de drie
volgende op elk twintig. De vierde termijn
zal zelfs niet worden ingevorderd, wan
neer blijkt dat de Staat al aan de 275
miljoen toe is. Evenwel wanneer de 275
miljoen onverhoopt niet volteefcend zijn
mocht, en er minder dan '150 miljoen
is ingeschreven, zal een gedwongen lee
ning volgen en die geeft slechts 4 pro
cent, terwijl zij ook door inkoop ter beurze
kan worden geamortiseerd (gedelgd).
Wie zullen tot deze gedwongen leeining
verplicht zijn
In de eerste plaats zij die voor het
belastingjaar 19141915 zijn of worden
aangeslagen in de vermogensbelasting
naai' een vermogen van f 75000 en meer.
Dezen betalen voor vermogens van f 75000
tot f 99000 1 procent van hun vermogen.
Vlottende schuld ia het bedrag der lee
uw gen op zeer korten termijn.
-) u pari (al pari) letterlijk: geen opgeld.
Het wil zeggen: zonder eenige bijbetaling aan
de houders der obligaties (schuldbekentenissen).
Eén voordeel is dat de inschrijvers voor of
m 1929 het nominaal bedrag hunner obligatiën
pari terug ontvangen.
Dit procent stijgt voor vermogens van
een ton of meer, en bedraagt 7 voor
vermogens van minstens vijf miljoen gul
den.
In de tweede plaats de hier te lande
gevestigde naamlooze vennootschappen,
commanditaire vennootschappen op aan-
deelen, coöperatieve of andere vereeni-
gingecn en onderlinge verzekeringmaat
schappijen, die in de bedrijfsbelasting zijin
of worden aangeslagen wegens uitdeelin-
gen, tot een totaal bedrag van f 10.000
of meer over oen boekjaar, geëindigd in
het tijdvak van 1 Mei 1913 tot en met
30 April 1914, voor een bedrag dat
gelijk staat met de helft van die uitdee-
lingen.
Dit geldt echter niet wanneer deze per
sonen of vennootschappen reeds aan de
vrijwillige leening hebben meege|daan.
Aan de inschrijvers op de vrijwillige
leening worden bewijzen van storting ter
hand gesteld. Zij kunnen derhalve met
deze bewijzen, als het tot een gedwongen
leening komt, de gedwongen leening. be
talen; en hebben zij bij de vrijwillige
leening meer gestort dan waartoe zij ver
plicht waren, zoodat zij bewijzen Van
storting overhouden, kunnen deze dan
aan anderen afstaan, die dan daarmee be
talen mogen. Terecht merkt hieromtrent
de oud-minister De Meester in „Het Vad."
op, dat deze stortingsbewijzen waarde zul
len krijgen, wijl ze zullen zijn als claims,
die men zal verknopen aan lien die te
weinig aan de .vrijwillig© inschrijving! had
den gedaan of er heelemaal niet op had
den ingeschreven.
Misschien heeft 'tvoor sommige onzer
lezers die willen meedoen aan de vrijwil
lige leening belang te weten dat zij niejt
behoeven te vreezen dat hun ten slotte,
tengevolge van het eenige malen voltee-
kend worden der leening, niets of heel
wednig zal worden toegewezen, want, zoo
herinnert genoemde oud-minister, aan hen,
die voor f 10.000 of minder inschrijven,
wordt zooveel mogelijk het volle bedrag
hunner inschrijving gegund en van in
schrijvingen boven f 10.000 worden, voor
zoover doenlijk, de eerste f 10.000 toe
gewezen.
Beknopt overzicht van den toestand.
Volgens een Weensch bericht zijn de
Oóstenrijksch-Duitsche cavaleristen reeds
over de Piliza vooruitgetrokken, in de
buurt van Petrokof.
De Oostenrijkers drongen zelfs over de
Nida, waar zij Andrejef bezetten, en in
Galicië doet het garnizoen van Przemysl
uitvallen en maakt het de belegteringstroe-
pen lastig.
De Russen zijn intusschien verscheidene
kilometers moeten terugtrekken.
Ze lachen wel om de huns inziens
overdreven communiqué's van Duitsche
en Oostenrijksch© zijde, doch wanneer
men een goede kaart raadplegende
de thans ingenomen posities vergelijkt met
die van een paar weken geleden, moet
geconstateerd, dat de Duitsch-Oostenrijik-
sche strijdkrachten zteer belangrijke vor
deringen gemaakt hebben.
Een beslissenden slag verwachten wij
daar vooralsnog niet en we zien ook nog
niet den Duitscher voor Warschau, doch
het gevaar van een inval der Russen in
de richting van Berlijn is thans wel heel
miniem, zoo niet geheel en al opgeheven.
Onze kennis omtrent het Westelijk front
moeten wij tegenwoordig krijgen van de
Engelsche bladen.
De Parijsche Stafberichten melden wel
iswaar ononderbroken offensieve actie der
verbondenen, doch de Engelsche pers
bracht ons de tijdingten van de herovering
van Dixmuideii en Rousselaere.
De Engelsch© bladen verdienen echter
niet onvoorwaardelijk geloof, dus eenig
voorbehoud is hier niet misplaatst.
Om en nabij Nieuwpoort
De correspondent van d© „Daily Tel."
seint aan zijn blad, dat toen de, troepen
der bondgenooten St. Joris (ten Oosten
van Nieuwpoort, op den linkeroever van
de gekanaliseerde Yser) bereikten, de
Duitschers zich geheel teruggetrokken had
den, daartoe gedwongen door het vijande
lijke artillerievuur. De Belgische en Fran-
sche infanterie bereikte St. Joris door de
inundatie, waarbij1 het water den soldaten
vlak tot het middel reikte. Genie-soldaten,
hadden op verschillende plaatsen planken
gelegd en pontonbruggen geslagen. Zes
linies loopgraven moesten worden geno
men op 500 tot 1000 meter van elkaar
verwijderd. Terwijl de Franschen en Bel
gen opdrongen, besloot de Duitsche artil
lerie tevergeefs den weg tusschen Coxyd©
(ten Zuiden van Oost-Duinkerken) en
Nieuwpoort. Tevens verscheen een Britsch
eskader voor de kcust en beschoot de
Duitsche stellingen.
Nog verneemt de „Daily Mail" uit
Noord-Frankrijk: De voorwaartsche bewe
ging ten Noorden van Nieuwpoort in de
richting van Ostende gejukte ten gevolge
van een schitterend gecombineerde actie
van Fransche cavalerie en Belgische in
fanterie.
Eten poging van de cavalerie om door
de 'duinen een omtrekkende beweging te
maken, was door nabij Bad Nieuwpoort
verdekt opgestelde Duitsche milrailleurs-
afdeelingen verijdeld. Den volgenden
avond echter reed de ruiterij om den
vijandelijken rechtervleugel heen, om
singelde den vijand in d© duinen en nam
900 man gevangen, waarna zij' krachtig
opdrong ten Noorden van Nieuwpoort.
Het gevecht was het verbitterst in Lom-
baertzijlde.
Een aanva! bij Gheluvelt.
In de „Daily Chronicle" vinden wij de
volgende 'beschrijving van een gevecht bij
Gheluvelt.
De Fransche en Britsehe troepen werden
de vorige week door een hevigen aan
val der Duitschers bij' Gheluvelt Holle-
beke en Meenen verrast. Sommige loop
graven gingen daardoor verloren, doch
werden heroverd, terwijl bij Gheluvelt de
Duitschers geweldige verliezen leden. De
geallieerden vervolgden den terugtrekken-
den vijand in de duisternis tot den zoom
van teen smal bosch tusschen Zylschaete
en een gehucht genaamd Groote Vier-
straat. Plotseling stonden zij' midden tus
schen de verschanste vijanden, voordat
nog eenig alarmsein kon worden gegeven.
Zoo plotseling was de verschijning der
Engelschen ten Franschen, dat de Duit
schers in de voornaamste loopgraven
zich al overgaven voordat er een schot
was gelos't. De aanval tiad zonder' de hulp
van artillerievuur plaats gevonden en de
verrassing werd mogelijk gemaakt door
het gevangennemen van Duitsche patrouil
les en schildwachten.
Maar toen eerst begonnen de moeilijk
heden voor de aanvallers. Uit het bosch
werd een hevig geweer- en mitrailleus'ö-
vuur onderhouden, dat zoowel de gevan
gen genomen Duitschers als de Engel
schen trof. Vriend 'en vijnnd vM bij tien
tallen tegelijk. De Engelschen gingen plat
op den grond liggen om bet vuur te ver
mijden; de Duitschers vluchtten in alle
richtingen, waar zij door andere mannen
in khaki werden opgevangen.
Het gevecht om het bosch was nu aan
gevangen. Lichtbommen verlichtten het
verschrikkelijke tafereel, maar ons mees
terstuk was het zenden van granaten
precies in een hooiberg achter dei Duit
sche linie. De Duitschers vluchtten in
het bosch terug, maar de Engelsche zware
artillerie maakte het schier onhoudbaar
voor de Duitschers overeind te blijven;
de boomen vielen omver en belemmerden
haar bewegingen. De Duitschers wierpen
hun 'geweren weg en sloegen op de vlucht.
Velen gaven zich over.
Middelerwijl naderde de Engelsche ca
valerie van drie zijden het hosch, zij
zuiverden het van vijanden en het bosch
was ons, na een strijd die van Maandag
middag tot Dinsdagmiddag had geduurd.
Deze strijd was ©en der beslissende mo
menten in de vorderingen door de geal
lieerden de laatste dagen gemaakt.
Een soldatenbrief.
Een Duitsch officier schreef dezer da
gen aan zijn vader een brief, waaruit
wiji het volgend)© overnemen:
Het moet heerlijk zijn den oorlog te
overleven en terug te komen zonder aan
werkkracht te hebben verloren, de kan
sen 'daarop zijn echter ellendig. Maar wat
doet dat ten slotte ertoe? Het volk zal den
oorlog overleven en voor ons volk zal
hij zeker niet nutteloos zijn geweest.
Men zegt, dat de mensch ruw wordt in
den oorlog. Dat is onjuist. Ik heb bij
onze .manschappen gevoelens ontdekt, die
ik niet bij hen zou hebben vermoed.
Mollen, muizen en andere dieren mogen
het ,ons nog zoo lastig maken, niemand
denkt er aan ze te dooden. De noodzake
lijkheid ruw op te treden wekt het verlan
gen naar zachtheid en teederheid. Men-
schen leeren kennen en menscben leeren
liefhebben is het mooist© geschenk, dat
de oorlog velen in den schoot werpt.
Roerende bewijizen van zelfopoffering
heb ik zelf reeds bij' mijn tweeden oppas
ser (de eerste is zwaar gewond) kunnen»
opmerken. Het moet werkelijk schoon
zijn terug te keeren en te kunnen vertel
len hoe 'n Duitscher zich menschlievend
betoont.
Maar ook zonder dat verheug ik mij
toch, dat ik den oorlog medemaak op een
leeftijd, dat ik rijp genoeg ben de waarde
van dezen tijd te beseffen en anderen
ook te leeren beseffen. Menig nachtelijk
uur heb ik reeds met enkele mijner vrij
willigers in de loopgraven babbelend door
gebracht en ik geloof, dat zij:, als ik heden
mocht sneuvelen, langer aan mij' zullen
denken dan aan menig ander kameraad.
Zoo kan men hier ook een taak ver
vullen, die belangrijker is dan die om
zich dood te laten schieten en dat ik
reeds tijd heb1 gevonden om in kleinen
kring op mijn. wijze, nuttig werkzaam te
zijn, verzoent mij met de gedachte aan de
mogelijkheid van een spoedig einde.
Wanneer ik zoo terugblik, komt het mij
voor, dat alles door een goede bestiering
wijlselijk is geregeld, schijnt alles voor het
groote doel goed en nuttig te zijn en ik
denk dat het met u ook zoo zal zijn. In
die gedachte groet ik u thuis mot bij
zondere .hartelijkheid en dank ik u voor
al hetgeen gij mij hebt gegeven, voor
hetgeen gij voor mij z'ijt geweest."
Bloemen van het slagveld.
Aan verschillende veldpostbrieven in
Duitsche bladen zijn de volgende kleine
mededeelingen ontleend
Onze mannen zijn om tekussen.
Men moet zien of hooren, hoe zij; elkaar
helpen, vriendschappen sluiten, moeder
tje over elkander spelen, troosten en aan
sporen en hoe zij. dan plotseling stil zijn,
de handen vouwen en bidden. Ook zij,
die dat al lang hadden vergeten.
Gij vraagt mij, of wij met Kerstmis klaar
zijn? De groote overwinning zou zeker het
schoonste Kerstgeschenk van het mili-
risrne aan de natie zijn, maar de sparre-
boom met de oude, geliefde kerstliederen
zal ons in de loopgraven, zelfs onder den.
donder van het geschut, niet ontbreken.
Groet de vrienden en vrouwen die ons
met Kerstmis liever thuis zouden hebben.
Met God!.
Daarbij hielp de Belgische bevolking tot
diep in dên nacht bij het verzorgen en
verplegen van onze gewonden en ze ge
droeg zich zoogastvrij, en voorkomend,
dat het wezenlijk een lust was.
Men merkt hier in het veld, dat men
toch meer vrienden heeft, dan men in
vredestijd dacht. In -een ernstigen tijd
blijkt, hoe alle Inenschen door ©en gemeen-
schappelijken band van vriendschap, land
of natie bijeengehouden worden. Van me
nigeen, aan wien ik nauwfelijks meer
dacht, krijg ik wat te hooren.(Vad.)
De slachtoffers der onderzeeërs.
Reeds verscheidene malen, zegt het
Hbl., heeft men gehoord vian het succes,
dat in dezen oorlog; tot dusver de on
derzeeërs hebben. Voor zoover bekend
is, zijn d oor de Duitsche onderzeeërs acht
oorlogsschepen en door do Engelsche drie
in den grond geboord; bovendien deed
een Duitsche onderzeeër eeuige koopvaar
dijschepen zinken.
De slachtoffers der onderzeeërs vindt
men in onderstaande tabel
Engelse He onderzeeërs.
Duitsche kleine kruiser „Hela" (16
Sept.) 2000 ton.
Duitsche torpedojager „S 126", (16
Sept.) 480 ton.
Turksch slagschip „Messoudieh" (13
Dec.) 9250 ton.
Duitsche onderzeeërs.
Engelsche pantserkruiser „Aboukir" (22
Sept.) 12.200 ton.
Engelsche pantserkruiser „Cressy" (22
Sept.) 12.200 ton.
Engelsche pantserkruiser „Hogue" (22
Sept.) 12.200 ton.
Engelsche kruiser „Pathfinder" (5 Sept.)
3000 ton.
Engelsche kruiser „Hawke" (15 Oct.)
7.800 ton.
Engelsche kruiser „Hermes" (31 Oct.)
5.700 ton.
Engelsche kanonneerboot „Niger" (11
Nov.) 800 ton.
Russische pantserkruiser „Pallada" (11
Oct.) 8000 ton.
Korte Oorlogsberichten.
Turksche troepen en Bedoeïnen zou
den op 15 mijlen afstands van het Suez-
kanaal in de buurt van de Rood© Zee
staan.
De Duitschers zijin de bruggen, die
de genie gebouwd heeft, bij; Lixhe en
Argentau aan het afbreken, omdat ten
gevolge van den hoogen waterstand van
de Maas, het water er overheen loopt.
Koningin Alexandra van Engeland en
prinses Victoria brachten ieen bezoek aan
het Ward Hospital, Reigate, voor ge
wonde soldaten. De koningin schonk aan
eiken soldaat een bankbiljet van een pond
sterling ,een een foto van haarzelf met
haar handteekening.
De verliezen der geallieer-
d e n. De verliezen der Geallieerden aan
den Yser worden, volgens de „Deutsche
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. postf 1.25
Losse nummers„0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels f 1.
iedere regel meer 10 ct.
Tageszeitung" tie Brussel berekend op:
België 60.000 man, Engeland 60.000 man
en Frankrijk 75.000 man, aan dooden, ge
wonden en gevangenen.
D e Keizer. De Keizer heeft giste
ren met de Keizerin een bezoek gebracht
aan het lazaret te Potsdam.
Luitenant As quit h. De in
Rusland zwaargewond© en gevangen ge
nomen zoon van den Duitschen Rijkskan
selier is minder gelukkig geweest dan de
zoon van den Engelschen Premier, die als
luitenant bij de Maine-infanteri© dient ten
in Antwerpen, bij de dekking van den
terugtocht van het Belgische leger den
vuurdoop heeft ontvangen. Hij kwam met
vterlof in Engeland terug, kreeg daar in
fluenza en is thans naar het front terug
gekeerd.
Een doopplechtigheid op
het oorlogsterrein. Een Fransch
blad vertelt: In een klein dorpje vlak
bij het Fransche front, was een arm huis
gezin van Belgische vluchtelingen onder
gebracht. Dezer dagen werd het huisgezin
nog vergroot. De doopplechtigheid had
een zeer eigenaardig karakter: de peter
was een Fransch officier; de meter teen
zuster van het Engelsche Rood© Kruis
en de priester een soldaat van het Fran
sche leger, abbó uit het diocees Nantes.
De Sultan van Egypte. De
Engelsche koning heeft aan den sultan van
Egypte een telegram igezonden met zijin
gelukwenschen, er de verzekering bijvoe
gende van zijn standvastige vriendschap
en steun voor de instandhouding der on
schendbaarheid van Egypte, als waarborg
voor Egypte's toekomstige welvaart. De
koning gaf den sultan de verzekering
van de samenwerking der ministers en
zeide overtuigd te zijn, dat door het Brit
sehe protectoraat de invloeden zullen ver
nietigd worden, die de onafhankelijkheid
van Egypte trachten te belagen.
De „Daily Chronicle" meldtUit
een ondervraging van de slachtoffers van
het bombardement van Scarborough blijkt
dat vier schepen meer dan 500 granaten
in de stad wierpen. Van het fort werd
het bombardement niet beantwoord, daar
er geen kanonnen aanwezig waren. De
schepen naderden tot op' 500 yards van
de kust. Een trawler van Grimsby deelt
mede, dat zij Woensdagmiddag 6 Duitsche
oorlogsschepen ontmoette, die met volle
snelheid voeren in een richting, die naar
Helgoland leidt. Drie van deze schepen
waren groote kruipers.
De heer Vict. de Lille, uitgever van
het Kath. Volksblad „Het Getrouwe" fcej
Maldegbem is door de Duitschers gevangen
genomen. Hij had geschreven, dat de ge
allieerden het Kerstfeest in Berlijn zou
den vieren.
Tien regels voor de Duitsche huis
vrouw in den tegenwoordigen tijd:
1. Geen voedsel' mag worden verkwist.
2-. Brood mag niet als voedsel voor
dieren worden gebruikt.
3. Wees zuinig met het brood.
4. Respecteer het dagelijksch brood,
want dan zult gij het ook altijd hebben,
'al duurt de oorlog ook nog zoo lang.
5. Leer dit uw kinderen.
6. Veracht ook zelfs niet het kleinste
stukje brood, al is het niet versch.
7. Snijd niet meer brood af, dan ge
van Jplan zijlt te eten. Denk altijd aan
onze soldaten te velde, die soms in
een vooruitgeschoven post - blij! zouden
zijn met het stuk brood, dat gij versmaadt.
8. Eet oorlogsbrood. Het is gemerkt
met de letter K. (Kriegsbrot). Het is even
voedzaam als elke andere soort. Als
iedereen (het eet, dan behoeven we er niet
bevreesd voor te zijn, dat er eens geen
brood zal' zijn.
9. Wie de aardappelen eerst schilt,
vóór ze te koken, verkwist veel. Kook
daarom de aardappelen met de schil.
10. 1 Gooi de afval1 van aardappelen,
vleesch, groenten enz. niet weg, maar
verzamel11 het voedsel voor de beesten. De
boeren halen dien afval graag af.
De Globe maakt melding van den
29-jarigen boerenknecht, John Davies, die
zich één dezer dagen voor het Britsehe
leger liet aanwerven, waarin reeds 16
zijner broeders dienst hebben genomen.
Te Retranchement kwamen weer
vluchtelingen van uit Knocke en Heyst,
die door de Duitsche wachten werden
doorgelaten. Een betrouwbaar vriend uit
Heyst-aan-Zee vertelde, dat tusschen Duin
bergen en Heyst acht 15 c.M.-kanonnen
in de duinen opgesteld zijn, benevens en
kele posten met machine-geweren.
Een inwoner van de Belgische ge
meente Sint-Marguérite, die over die grens
wilde komen, is door de Duitschers ge
snapt en naar de „Kommandantur" te
Eecloo gevoerd. Kort en snel werd recht
gesproken en de inwoner P. V. zal1 een
groote boete te betalen hebben.
