i\o. 68
Vrijdag 18 December 1914
39e «laargaag
De Groote Oorlog.
Bi
Gemeenteraad van Goes.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMI21GO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LAN'jE VORSTSTRAAT 210.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L- BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Colntre Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
1.25
,0.05
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
Zij, die zich met ingang van
I Januari e. k. op „De Zeeuw" abon-
neeren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Beknopt overzicht van den toestand.
Nauwelijks is (le belangstelling in ide
operaties op de Noordzee geluwd, of
bet Oostelijk terrein vraagt onze aandacht.
Men meldt n.l. leen paar belangwek
kende bijzonderheden.
Een openhartig Russisch communiqué
geeft ons leen goeden indruk van den
toestand.
Erkend wordt, dat op den linkeroever
van de Weichsel de Russen gedwongen
waren na een moeilijken krijg terug te
trekken. De Russen hebben derhalve hun
voordeel-en, voor eenig© dagen op den
linkeroever van den Weichsel behaald,
toen zij tot Gombin zelfs waren doorge
drongen, moeten opgeven en achter de
Beoera moeten terugtrekken.
De Duitschers hebben dus den Russi-
sehen rechtervleugel weer achteruitgedrukt
en van de Weichsel afgesneden.
De val1 van Lowitsch is nu- te wachten.
OvOr de operaties op den rechteroever
van de Weichsel heet het „dat de Duit-
echers in de richting van Mlava naar d'S
grens zijn teruggedreven.
Ten Z. van Krakau wisselen de kansen.
De Oostenrijkers staan,er nog goed voor,
jevenals in de Karpathen, waar de Russen
échec leden.
In het Westen zetten de verbondenen
hun offensief voort ten veelal niet zonder
succes, zooals we de laatste dagen trou
wens meer hebben 'geconstateerd.
Een wapenstilstand in de loopgraven.
In een schrijven uit Boulogne, ver
haalt de correspondent van de „Daily
Telegraph" een merkwaardige geschiede
nis, hem medegedeeld door een soldaat,
die daarbij gewond was, en met verlof
naar huis ging.
Het incident had plaats bij een klein
dorp.
Er was slechts een handjevol man
schappen van den vijand en nog minder
van de verbondenen. Na een week kwa
men de Duitschers met een witte vlag bij
de Engelsche loopgraaf en zij kwamen
overeen, dat zij alle in een loopgraaf
zouden blijven, totdat er een der beide
partijen nadere bevelen zou hebben ont
vangen.
Een Duitsch korporaal bood aan, om
de Duitsche bladen in het Engelsch te
vertalen. Toen hij echter blijkbaar wat
met zijn fantasie Werkende mededeel
de, „dat de Regeering het genoegen had
te melden, dat „Kales" ingenomen was
en dat een aviateur er in geslaagd was,
Parijs en Rouaan in brand te steken",
kregen de Engelschen 'tte kwaad. Daar
de Duitschers ongewapend vraren, ont
stond er een gpvecht met de vuisten en
het resultaat was, dat de Duitschers naar
de eigen loopgraaf werden teruggedreven.
Tusschen den Yser en de Leie.
Na de beschrijving van verwoede en
moorddadige gevechten, waarbij de Duit
schers een loopgraaf namen en er ver
volgens weer uit verdreven werden,
merkt de correspondent van de Daily
News op, dat de strijd tusschen den
Yser en de Leie even lang kan duren
als de slag bij den Yser of de Marne. Als
de Bontgenooten, zegt hij-, drie of vier
mijlen vooruit kunnen komen eer het
jaar ten einde is, hebben Zij zich goed
gehouden. In deze streek is de Duitsche
artillerie sterker, dan op eenig. ander ge
deelte van de gansche gevechtslinie.
De Duitschers hebben geen moeite ont
zien, om in het land achter zich mijlen
Ver de eene linie van loopgraven na de
andere te maken. Indien de Bondgenoo-
ten oprukken, zullen deze loopgraven om
beurten hardnekkig verdedigd worden.
In den halven cirkel om Yperen zijn
de loopgraven van de Bondgenooten en
de Duitschers op bijna alle punten buiten
gewoon dicht bij elkaar. Dit vergt van
de manschappen een ontzaglijke inspan
ning. Zij brengen uren achtereen in las
tige houding door, wetende dat een on
verstandige beweging hun een kogel kan
bezorgen. Deze onmiddellijke nabijheid der
partijen is in strijd met alle theorieën der
militaire schrijvers van het verleden. Me
nig jonge compagnie-commandant heeft bij
de manoeuvres een strenge terechtwijzing
ontvangen, als hij zijn troepen zoo-dicht
bij den „Vijand" gebracht had.
Onder zulke omstandigheden gaan de
manschappen in de tegenover elkaar lig
gende loopgraven natuurlijk over tot be-
leedigingen en plagerijen. Een Fransch-
man die terugkeerde uit de buurt van
Yperen Vertelde aan den correspondent,
dat een kameraad de Duitschers had toe
geroepen „Hola BoschesJe Keizer is
heel dapper, niet waar? Hij' draagt het
IJzeren Kruis, maar hij komt niet in de
loopgraven. Morgen zal Poincaré, onze
president ons een bezoek brengen. Hij
draagt geen IJzeren Kruis, maar hij1 is
niet bang!"
Den volgenden morgen zagen de Duit
schers een hoogen hoed door de Franscihe
loopgraaf op en neer gaan, en hoorden
tevens luide kreten van „Leve de Presi
dent!" Zij doorboorden den hoed met ko
gels, maartoch bleef deze zich langs de
loopgraaf bewegen, tot de Franschen hein
van den steel der spade namen en on
der gelaeh omhoog gooiden.
Korte Oorlogsberichten.
Het totaal der verliezen der Zuid-
Afrikaansche Unie bedraagt tot op heden
439, waaronder 159 gedooden.
Volgens de berekeningen van de
Matin strekt het door de Duitschers be
zette deel van Frankrijk zich uit over
20.000 vierkante kilometer. In België zijn
nog [slechts 40 vierkante kilometers van
de 29456 niet bezet.
Te Aken passeerden drie goederen
treinen met 1200 zwaar gewonde infante
risten. Zij kwamen uit de omstreken van
Yperen.
De schadevergoeding aan Luxemburg
is tot dusver op 1.900.000 M. vastgesteld.
De Duitsche regeering heeft reeds
1.450.000 M. van deze som betaald.
Voor Von Bülow den salontrein naar
Italië besteeg, liep hij eenigen tijd op het
perron rond „arm in arm" met den Itali-
aanschen gezant te Berlijn.
Een Buitscher in Noord-Amerika
deelde telegrafisch den burgemeester van
Aken mede, dat hij zijn militair pensioen
(198 M.) voor oorlogsdoeleinden aan de
stad Aken afstaat.
De Russen teruggeslagen.
Het Duitsche hoofdkwartier meldt: Van
de Oost- en West-Pruisische grenzen valt
niets nieuws tje melden.
Hot door de Russen aangekondigd of
fensief tegen Silozië en Posen is geheel
mislukt. De vijandelijke legers zijn in ge
heel Polen na hardnekkige en verbitterde
frontgevechten tot den terugtocht gedwon
gen. De vijand wordt overal achtervolgd.
Bij de gevochten in Noord-Polen van giste
ren ien eergisteren bracht de dapperheid
der West-Pruisische en Hessische regi
menten de beslissing. De vruchten van
deze beslissing zijn op het oogenblik nog
niet te overzien.
De beschieting van de En-
gelsöhe kust. Omtrent den aanval op
da Oostkust van Engeland dealt de Duit
sch© piarinestaf mee: Bij da nadering
van de Engelsche kust werden onze kruir
seïs bij mistig weder door vier Engelsche
torpedojagers zonder resultaat aangeval
len. Rén torpedojager is vernietigd, een
andere raakte in zwaar beschadigden toe
stand uit 't gezicht. De batterijen van Hart-
tepool wierden tot zwijgen gebracht, de
gashouders vernield. Verscheidene ontplof
fingen en drie groote branden in de stad
konden van boord waargenomen worden.
Het kustwacht- en het pompstation van
Scarborough, het kustwacht- en seinsta-
tion van Whitby zijn vernield. Onze sche
pen zijn enkele malen door het vluur
der kusthatteaijen getroffen, doch heb
ben slechts geringe schade. Ze zijn be-
Ihouden teruggekeerd. Op een andetre
pleats is nog een Engelsche torpedojageW
lot anken gebracht.
Staten-Generaal
Tweede Kamer.
Veel geschreeuw en weinig
wol. Onze neutraliteit toch
niet in gevaar Laat ons
ergernis voorkomen.
Groote opwinding in de Kamer 1
De neutraliteit geschonden. De heer
Lobman heeft de mogendheden barbaren
genoemd. Waar blijft nu onze vrede.
Zelfs ons Persbureau geraakte in op
winding en seindie door het gansche land,
dat den heer Lohman het woord ontno
men was.
Wat heeft de heer Lohman gezegd?
't Ging over 't standpunt van Coüjn,
hetwelk onze afgevaardigde voor Goes lang
niet scheien te deelen.
Najnen we, aldus de heer Lohman, diens
standpunt als juist over, 't zou er ook
tooor ons land hoogst bedenkelijk kunnen
uitzien. Dan over de theorie van het
«nachtsbeginsel sprekende, zeide spreker,
dat het feit, dat Engeland zich voor het
recht van dte kleine Staten heeft gespan
nen, de psychologische reden is, waarom
de geheele wereld aan de zijldle van En
geland staat.
Hier spitste de voorzitter de ooren.
Vervolgens kwam ter sprake de ver-
leeniging van de kleine mogendheden ter
.Bespreking Wan gemeenschappelijke be
langen.
We zouden kunnien zeggen, aldus de
heer Lohman, voor ons gelden de Bryan-
tractaten wel en de groote mogendheden,
die dit niet zouden erkennen, dat zouden
de barbaren zijn.
Men ziet, deze uitspraken dragen een
algemeen karakter, althans niet minder
algemeen dan die van den heer De Beau
fort, die kort tevoren zijn gemoed gelucht
'had en zich bij de propaganda van zijn
vredes-ideeën niet minder krasse woorden
gebruikt heeft.
Toen zweeg men, thans werd den heer
Lohman op Neerlands neutraliteit gewe
zen, niet, zooals men ons gisteren wilde
wijs maken „het woord ontnomen".
Weliswaar moet er rekening mee ge
houden, dat de woorden gesproken wor
den in het Parlement en voor een uit
gelezen publiek, en dus wel uiterst ge
wikt en gewogen dienen te worden.
Doch eilieve, heeft de heer Lohman
meer gezegd, dan b.v. de heer Colijn,
die Duitschland bedektelijk verdedigde?
Nog een «enkel woord over de Bryan-
tractaten, die dezer «dagen herhaaldelijk
ter sprake worden gebracht.
Deze tractaten genoemd naar den
Amerikaansehen minister hebben ook
aan den heer Lohman sympathieke woor
den ontlokt. «Bij! deze tractaten verbinden
de partijen zich bij een vooraf benoemde
commissie haar geschil ter beslissing te
zullen brengen en althans gedurende één
jaar niet tot vijandelijkheden te zullen
overgaan.
Men ziet er het begin van een rechts
orde in en daar is tegenwoordig wel ooren
naar.
Overigens valt naar aanleiding van de
zitting van gisteren niet veel meer aan
te teekenen. Wat wij maar zeggen wilden
is dit, dat het geval Lohman wel sterk
Overdreven is voorges eld.
Moge de agitatie spoedig bedwongen
zijn. L
Misschien is het toch wel goed derge-
iijke de gemoedsrust der Kamerleden
storende beschouwingen maar achterwege
te laten in den vervolge.
Alle ergernis dient thans vermeden.
sinenland.
Dubbelzinnig?
Een artikel van een der beste Neder-
landsche staatslieden in een vrijzinnig dag
blad vangt aan met dezen volzin:
„De oorlogstoestand in Europa heeft
voor Nederland, al had de n wij tot
dusver het geluk niet redhlt-
streeks in den oorlog te wer
den betrokken, belangrijke gevol
gen".
Ti 'f v 1 1 1
f 1 .6 I
De gespatieerde zinsnede is dubbelzin
nig. En zij wordt er ook bij plaatsing'
van een komma niet beter op. Immers
het zal nogal eenig verschil geven of
de komma achter geluk, achter niet
of achter rechtstreeks komt ibe
staan.
In ieder geval hetgeen de oud-minister
schijnt te bedoelen, staat er nu niet.
Zitting van Donderdag.
Voorzitter: de heer J. B. de Beaufort,
burgemeester.
Afwezig, de heeren van der Leeuw en
de Paauw.
I. Na vaststelling van de notulen der Vo
rige vergadering doet de voorzitter voor
lezing van de navolgende ingezonden stuk
ken
goedkeuring van Ged. Staten van een
wijziging in de begrooting van 1914;
uitslag aanbesteding van den bouw van
kantoor en gastmeesterswoning en andere
Werkzaamheden op bet terrein der gasfa
briek (welke >vcrken voor f 12.790 zijn
opgedragen .aan M. Jacobs te Goes);'
afdruk verslag van den toestand van
het Waterschap „De Breede Watering be
westen Iexseke";
rondschrijven van den Ned. Bond voor
Werkverschaffing met verzoek, dat de ge
meente Goes als lid Van den Bond toe
trede. (Deze Bond beoogt het Centraal
lichaam te zijn van alle openbare licha
men, vereenigiiigen en personen, die op de
een of andere wijze met werkverschaffing
in aanraking komen);
precies-verbaal van kasopneiming bij
den ontvangier der gemeente (in kas
f29.118.96);
goedkeuring (Van de begrooting 1915;
rapport toelatingsexamen cursus 1914
1915 aan de R ijksl a ndb ou wwintersch oo 1
taededeeling [ran 'B. en W., dat aan
T. Joustra, eervol ontslagen huismeester
van het gasthuis, een. pensioen is verleend
van f285 per jaar, zijnde 19/80 van rijn
pensioengrondslag ad f1200;
oproeping tot de vergadering van aan
deelhouders der N.V. Waterleiding-Maat
schappij „Zuid-Beveland" te Goes, op
Maandag 28 December, 1 uur nam. in
de Sociëteit V. O. V. alhier.
II. Op de aanvragen van de heeren
J. Reitsma en F. Klaassen, tot afschrij
ving (teruggaaf) van belasting, wordt
overeenkomstig het advies van de Finan-
ciecle oommissie gunstig beschikt.
Schoolverbouwing.
III. Hierop komt in behandeling het
voorstel inzake de gehouden aanbeste
ding voor het bijbouwen van een lo
kaal aan de O. L. School B, alsmede
voor het aanbrengen van diverse veran
deringen aan lokalen, gangen en priva
ten in genoemde school, overeenkomstig
het bepaalde bij K.B. dd. 25 Juni 1912,
Stbl. 192.
Na gehouden aanbesteding stellen B.
en Wi. voor bedoelde werken aan A. de
Bruijne te Goes op te dragen voor f2998,
waartegen de financieele commissie geen
bezwaar heeft.
De heer Donner vraagt of met die ver
andering zoo'n haast is; die post is op
de begrooting niet uitgetrokken.
De voorzitter zegt, dat in verband hier
mede in het voorjaar een leening zal wor
den aangegaan; het is voordeeliger dan
dit te doen in het najaar. Bedoelde Ver
bouwing is een gevolg van het dit jaar
genomen besluit.
De heer Donner vraagt of de aflos
singen niet te bezwarend zijn.
De voorzitter antwoordt dat c'onsame
kan plaats hebben.
Het voorstel van B. en W'. wordt
z.h.s. aangenomen.
Geldleening.
IV. Alsnu is aan de orde het voorstel
'tot het aangaan van eene tijdelijke geld
leening ad. f9000, ten behoeve van het
bekleeden der havenboorden met beton
platen en het bijbouwen van een lokaal
aan de O. L. SchoolB, alsmede het aan
brengen van diverse veranderingen aan
lokalen, gangen en privaten dier school,
ingevolge het bepaalde bij K.B. dd. 25
Juni 1912, Stbl. 192.
B. en Wi. stellen voor 6 pot. rente te
betalen en het bedrag af te lossen uiter
lijk 31 December 1915, of zooveel eerder
als de tijdsomstandigheden dit zullen toe
laten.
De Financieele commissie gaat acicoord
met dit Voorstel.
Dit voorstel wordt z.h.s. aangenomen.
V. Een wijziging in de gemeente-be-
gr oo ting voor 1914 (verband houdende
met de reorganisatie der o.l. scholen)
wordt z.h.s. goedgekeurd.
VI. Het le .suppletoir kohier school
geld van school A cursus 19141914
wordt Vastgesteld op een bedrag' van f 12,
dat van schoolgeld van de Meisjesschool
op f120.
VII. De, heer J. ,4. J. Bekaar, com
mies ter secretarie, wordt met algemeene
stemmen benoemd tot ambtenaar van den
.burgerlijken stand, in de vacature J.
Reitsma, en wel met ingang van den
dag waarop hij als zoodanig zal zijn be-
eedigd.
Benoemingen.
VIII. Alsnu vindt de benoeming: plaats
van leden in verschillende commissiën
en besturen, in verband met de periodie
ke aftreding op 1 Januari 1915.
Tot leden van de financieele oom
missie worden herbenoemd de heeren Wi.
Temperman, I. D. Fransen Van de Putte
en Joh. Pilaarvan de G a scomim i s s i e
de heeren J. B. de Beaufort, Temperman.
en J. F. v. d. Leeuw; van de commis
sie voor strafverordeningen de
heeren Pilaar, en jhr. J. Wl. E. Von
Schmidt auf Altenstadt; vain de aan-
s 1 a g-commissie H.O. de heeren J. Donner,
Temperman, en A. S. J. Dekker; Van de
reclame-commissie H.O. de heeren J.
Z. Risch, W:. Kakebeeke en J. C. H. Holl-
mann;
als afgevaardigden naar de aandeelhou
dersvergadering van de N.V. W a t e r 1 e i-
d i ri g-maatschappij Zuid-Beveland de hee
ren Fransen van de Putte en Joh. Pi
laar; als lid Van de commissie van toe
zicht op het Middelbaar onder
wijs de heer I. G. J. Kakebeeke (met
hem was aanbevolen, de heer J. v. Poel
geest); als lid van de commissie van
toezicht op het Lager onderwijs de
heer E. C. van Dissel (met wien was
aanbevolen de heer L. Ruijssenaers)tot
regenten van het weeshuis mevr. A. J.
QuadekkerVeerman (met wie was aan
bevolen mevr. A. M. H. C. RijkStiegOr);
tot leden Van het burger lij'k arm
bestuur zijn herbenoemd de heeren (Wi.
S. Duvekot en T. Faberij de Jonge (met
den eerste was aanbevolen de heer J.
de Kruijter, met den tweede de heer J.
Jongepier); tot regentes van het gast
huis (in de vacature mevrouw T. Dek
kerTip), mevrouw A. F. v. Dissel
Heymans mét 9 st. tegen 1 stem op
mevr. v. d. BoutHarinck, no. 2 van de
aanbeveling; tot lid van het gasthuis
bes t u u r de heer J. A. Wilton vbJi
Reede (met wien was aanbevolen de heei
liollmann). i
De voorzitter spreekt zijn dank uit voor
wat mevr. DekkerTip als regentes van
het gasthuis verricht beeft. Namens deh
Raad zal haar nog schriftelijk daarvoor
dank gezegd worden.
De herbenoemde heeren, voor zoover
aanwezig, verklaren die herbenoeming aan
te nemen.
Stemb ureaui.
IX. Benoemd worden tot leden Voor de
stembureaux in 1915
a. Voor het stembureau Voor den Ge
meenteraad, tot leden de heeren: A.
F. de Paauw en Jhr. J. W. E. Won
Schmidt auf Altenstadt, en tot plaats
vervangende leden de heeren: J. Donner
en I. D. Fransen van de Putte; 4e lid'
dhr. W'. Temperman en plvV. 4e lid dhr.
J. Z. Risch.
b. Voor het stembureau roor de Prov.
Staten, tot leden de heeren: W, Tem
perman en J. Pilaar en tot plaatsvervan
gende leden de heeren: J. C. H. Holl-
rnann en J. F. van der Leeuw; 4e lid
dhr. A. F. de Paauw en plw. 4e lid dhr.
Jhr. J. Wl. E. von Schmidt auf Alten
stadt.
c. Voor het stembureau Voor de Twee
de Kamer, tot leden de heeren: A. S.
J. Dekker en W. Kakebeeke en tot plaats
vervangende leden de heeren J. Z. Risch
en J. C. H. Hollmann.
Mestvaalten.
X. Aan de orde is vervolgens het adres
van een 17-tal mestvaalthouders, houdende
verzoek, om het tijdstip van 1 Januari
1915, vermeld in art. 8 der verordening,
op het houden van mestvaalten enz. te
willen veranderen in een later te bepalen
datum. I j
Gisteren maakten wjj reeds melding
van bet voorstel van B. en W., om afwij
zend te beschikken.
De heer Dekker zegt: Toen 7 jaar
geleden over deze zaak beslist is, viel
er niet aan te twijfelen of men zou hier
op wel terugkomen. Destijds waren er 5 le
den, die tegen 'het voorstel waren, om
dat de daarbij opgelegde lasten te zwaar
waren. Met 8 tegen 6 stemmen is n.l.
dat besluit genomen. Is er niet iets voor
te zeggen aan die mensdhen wederom
uitstel te verleenen? De menscben heb
ben reeds zooveel lasten te dragen. Bo
vendien is er sprake van een lokaalspoor.
Pat is ook van belang met betrekking
tot deze zaak..
Straks zal blijken, dat het geld voor
wijziging van hun mestvaalten besteed,
weggegooid is. Spr. vraagt of de termijn
niet met nog drie jaar verlengd kan
worden.
De Voorzitter releveert nog eens,
wat in het rapport van B, en W. gezegd
wordt, er op wijzende, dat de menscben.
met opzet de termijnen hebben laten ver-
loopen. Spr. handhaaft dit voorstel.
De 'hieer Dekker zegt, dat voor hen
die paarden hebben deze zaak van veel'
belang is. Spr. vindt het niet verwon
derlijk, dat die 17 mtenschen zoo lang
gewacht hebben, want er waren heel' wat
kosten mee gemoeid. 'Spr. wijst er nog
maals op, dat sommmigen reeds voor
7 jaar van meening Waren, dat de ter
mijn te kort is.
De heer Donner zegt, dat die mest
vaalten bljjkbaar niet zoo onhygiënisch
rijn. Spr. 'wil1 dan ook een langer uitstel
van drie jaar.
De heer Von Schmidt zegt, dat in
williging van dit idee onbillijk zou zijn
tegenover hen, die reeds de bedoelde kos
ten van verandering gemaakt hebben.
De heer Dekker antwoordt hierop,
dat die gevallen zich zeer sporadisch zul
len hebben voorgedaan.
De heer Pilaar wjjst er op, dat het
ging tegen de bodemverontreiniging. Is
er echter wel' aanleiding om met deze
verordening door te gaan Is het wel noo-
dig die nieuwerwetsche mestvaalten aan
te leggen. Zouden we die verordening niet
een jaar schorsen, om intusschen een
onderzoek te kunnen instellen?
Do heer Risch wijst od het gewaar
van besmettelijke ziekten door bodemver
ontreiniging. Over luchtverontreiniging
wil spr. zich hiet uitlaten, daarover rijn
de geleerden het nog niet eens.
De heer Pilaar handhaaft zijn mee
rling en wil een schorsing van de ver
ordening voor een jaar.
De voorzitter zlegt, dat. vele meni-
»C|hen nog geen waterleiding hebben en
