j\o. 63 Zaterdag 12 December 1914 29e «laargang De Groote Oorlog. Staters-Oeneraa! Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. ——a Hoofdbureau te Goes: LAN sE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. De Zeeuw VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post. f 1.25 Losse nummers„0.05 Prijs der Advertentiên 15 regels 0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. Geen volle waarheid Engeland heeft aan Duitschland in dertijd den oorlog verklaard, omdat Duitschland de neutraliteit van de klei- n e mogendheid België had geschonden. Het wordt betwijfeld of dat de volle waarheid is. En daar is reden toe. De Nieuwe Rotterd. Crt. drukte dezer dagen, in Verband met dien alom uitge sproken twijfel het volgende oordeel af van den bekenden Noorschen schrijver Knut Hamsun: „Engeland en de kleine Volken. En- gelandsch hulp voor Noorwegen in 1905? Ja, onze eeuwige dank aan En geland, omdat het. kleine volken be schermt! Kon het ons kleinen altijd beschermen zlonder eerst en Vooral op eigen Voordeel bedacht te zijn, onze dank z,ou zeer innig zijn." Hamsun betwijfelt of de Verontwaar diging in Engeland over het lot van België wel geheel onbaatzuchtig is. Men spreekt van Leuven. Ja, ver schrikkelijk! Maar heeft niet Gladstone, Engelands groote man, nog slechts een menschengeslacht geleden de open stad Alexandrië laten bombardeeren „En dat was nog niet eens in een oorlog', maar slechts een nationaal oproer tegen vreemde Engelsche overheersching. Laat ons verder voor de deuren vegen",1 ver volgt Hamsun, „Waarom helpt Engeland niet het kleine Egypte om de Engel sche troepen kwijt te raken en een zelfstandige staat te worden, gelijk het in oVerouden tijd was Is dat niet in En gelands voordeel? Dan was het mis schien ook niet Engelands voordeel, dat de Boeren in het kleine Transvaal in hun eigen land in vrede konden leven? „Een Engelsch schrijver, die Hall Cai- no heet, heeft mij! geschreven om een bijdrage voor een boek voor den Ko ning der Belgen. En hij spreekt Britsch verontwaardigd over het lot Van Bel gië. Zeker, wij weenen samen, wij wee- nen om het hardst. Maar ik' moest hem herinneren aan het kleine Transvaal, toen de Engelschen daar aan het Ver woesten waren en Kipling, Van de Boe ren, „die beesten", riep: delg ze uit! Toenmaals was Duitschland het wereld geweten, nu is het Engelands beurt. Het militairisme, ja dat is erg, hate lijk en moet volstrekt uitgeroeid gor den in Duitschland. Maar de Brit heeft zich nooit zonder militairisme over de wereld verbreid. Hij 'heeft er nog' een bloedig gat in Tibet mee ge boord, en ook toen weer een Van de kleine volken beschermd. En nu onder dezen oorlogEngeland lijft priva- tim een Turksch eiland 'in en bezet privatum, Perzisch gebied, alles vlak voor Ruslands neus. Maar militairisme? 0, mensch, nee! „Eens zal de dagi aanbreken, dat de onnatuurlijke vriendschap tussohen En geland en Rusland ophoudt. Dan kon het voor Engeland nog wel goed Zijn om, een onuitgeroeid Duitschland te hebben om aan te denken. Da|, kon ooki voor ons wel goed zijn, voor het kleine Noorwe gen Wij1 scheren alle groote mogendheden over één kam. Reeds in 't begin van den oorlog trachtten wij1 uit te leggen wat zij allen op hun kerfstok hebben. Daarom zijn wij ook op het punt van die heilige verontwaardiging, van Engeland, of welk land ook, in den regel even weinig lichtgeloovig als deze Noorsche publicist. Een verbetering. In ons nummer van gisteren maakten wij de opmerking, dat mr. Troelstra zich met aan zijn plicht had moeten onttrek ken en als nummer twee op de voor dracht voor voorzitter de. Avondvergade ring van den lOden dezer had moeten voorzitten. De billijkheid eischt, dat wij deze aan merking intrekken. ,Wij dachten er niet aan, hetgeen wij overigens wel wisten, dat het Reglement van Orde der Tweede Kamer voorschrijft, dat de voorzitter, als hij aan het debat deelneemt, den hamelr overgteeft aan dengene, die hein vervangt tot zoolang als dat onderwerp aan de orde is. Mr. Troelstra had in de namiddagver- gadering over het Leening-optwerp ge sproken en mocht dus niet de avond vergadering leiden, omdat daarin het zelfde ontwerp aan de orde yras. Het was dus volkomen terecht dat de heer Van Nispen tot Sevenaer de avond vergadering leidde. Nu heeft de geschiedenis ons ook wel eenigermate parten gespeeld. Immers wij herinneren ons slechts één enkel geval dat de voorzitter zijn zetel inruimde aan den vice-vooxzitter omdat hij een regee- ringsvoorstel moest bestrijden. Het was onder het derde ministerie-Heemskerk in 1885, de voorzitter was mr. Mirandolle, en de minister van koloniën dien het gold was mr. Van Goltstein. Ennumeenen wij ons te herinneren dat de voorzitter, na zijn rede te hebben uitgesproken, den voorzitters stoel weer innam. Maar het Reglement van Orde der Kamer dat na dien tijd gewijzigd werd, 'kan ook op dit punt veranderd zijn. Misplaatst. De "S. D. A. P. ageert „struis" tegen het Leeningsontwerp. Dat ontwerp wordt in volksvergaderingen voor al wat leelijk is uitgescholden, en het kabinet dat 'dit ontwerp „doordrijft" krijgt er van de Klee- rekopers en Troelstra's ernstig, van langs. Dat zulks in strijd is met het Bestand, met het landsbelang, met den ernst der tijdsomstandigheden is door „cl© regee ring", met name door minister Treub be reids schriftelijk opgemerkt, en 't zal door dezen laatste ook nög wel eens mondeling, herhaald worden. Tenminste 'dat is jbe verwachten. Maar bovendien deze agitatie is mis plaatst. Immers nog niet zoovele maanden ge leden heeft mr. Troelstra het openlijk uit gesproken: „De S. D. A. P. heeft be lang bij deze Regeering als haar zaakwaarnemer". Nu rust deze uitspraak wel op de val- sche leus van den premier, dat „het be wind gevoerd wordt in overeenstemming met de 'begeerte der natie". Doch dat gteeft die „natie" nog geen recht haar „zaakwaarnemer" nu reeds af te vallen. Kreeg de S. D. A. P. de meerderheid achter zich, dit kabinet zou, vasthou dend aan zijn eigen vooraf vastgestelde standpunt, moeten aftreden, en de S. D. A. P. wSs op eenmaal haar zaakwaarne mer kwijt. Want 'dan komt er weer wel ©en vrij zinnig kabinet, mogelijk wel met dezelfde mannen er jn, doch niet meer als zaak waarnemer van wien ook, en dan eerst in de allerlaatste plaats van de S. D. A.P. Beknopt overzicht van den toestand. 'tls voor de zooveelste maal een lastig geval: een „overzicht" te moeten schrij ven, zonder daartoe belangrijke gegevens ter beschikking te hebben. Noch van het westelijk, noch van het oostelijk oorlogsterrein is er iets van be lang te melden. Op het Westelijk oorlogsterrein kreeg men o.m. de gebruikelijke mededeelingen omtrent wederzijdsche voordeelen in het ArgonnervVoud behaald, terwijl op het Oostelijk oorlog ^terrein, blijkens rappor ten, de geweldige volkerenslag voort duurt/nu weer met een voortzetting van het offensief door Duitschers en Oosten rijkers. Een punt van belang zou uit het Duitsche communiqué aan te stippen Val len de bezetting van Prasnysel door de Duitsche troepen. Daaruit zou op te ma ken zijn, dat, in tegenstelling met de Rus sische .berichten de strijd op den Rus sische rechtervleugel in Noord-Weste lijk Polen ten gunste van de Duitschers verloopt. Is dit inderdaad zoo, dan zou daarvan de teruglslag zich, bij1 een voort gezet succes, op den strijd in het cen trum moeten doe:n gevoelen, en de Rus sen dwingen hun krachtige defensieve hou ding, die zij weer hebben aangenomen, daar op te geven. Gelijk we gisteren meldden, behaalden de Engelschen nog een succes, waarover de Fransohe communique's zwijgen. Zij zouden n.l. ook Staden veroverd hebben. In het bericht, dat hiervan mel ding maakt, wordt bevestigd, dat zij reeds vroeger Paschendaele bezetten. PasChendaele ligt 8 K.M. ten Z.-W. en Staden 7 K.M. ten N.-W. van Rousselaere. Het laatste officieele communiqué uit Weenen Versterkt den ongunstigen indruk, dien de vorige communiqué's reeds maak ten over de operaties in Servië en doet daardoor de sensationeele berichten ovet de Servisch© overwinning, waarvan wij gisteren melding maakten, meer geloof waardigheid krijgen. De Oostenrijksche troepen stieten ten W. van Milanowatsj op „sterke vijandelijke krachten", en kon den niet verder "doordringen, terwijl en kel© troepenafdeelingen bevel kregen „een meer gunstig gelegen linie" te vorme'n. Dat 'alles klinkt voor de 'Oostenrijkers uiterst onrustbarend en verbloemt maar heel kwalijk de erkenning van een gele den nederlaag. Hoe groot deze geweest is, valt nog moeilijk vast te Stellen. De philosophie van een Belgisch soldaat. Aan een brief van een Belgisch sol daat in de „Times" is het volgende ont leend „Ik ben een wanordelijk heerschap, slecht geschoren, met een wilden baard, bakkebaarden, haar, dat sedert Juli niet geknipt is, soms gewasschen, dikwijls viu.il, met bemodderde schoenen en sok ken vol gaten, een gescheurde broek en handschoenen, nieuw en precies op maat. Stel u dezen afzichtelijker zigeuner in lompen voor, die in een oude taseh een bloemlezing, twee getuigschriften van een universiteit, een paar pantoffels, een hand doek, zeep en een portret van Victor Hugo met zich meesleept. Nooit was een Don Quichotte of een Malbroeck zoo uitgte- doscht. Hier ben ik nu nabij den vijr and in het Veld, in een wat romantische pose, poëzie reciteerende, uitgeput en ge broken, maar toch sterk, en 's nachts de zware Duitsche batterijen beantwoordende. Doch ik roep en declameer te vergeefs, want de Duitschers begrijpen geen poë zie en zij1 bezetten ons klein landje op een kleine strook na, waar La Panne, koningin der badplaatsen, onze hoofdstad geworden is De Duitschers blijven onder hunne punt- helmen, stevig als palen in hunne onbe weeglijke loopgraven. Doch de dag zial komen, waarop wij door ons scherp zwaard, dit blok van marmer zullen kun nen terugdrijven en de massa uiteen zul len slaan. En dan, burger, dan, tevreden met mijn nedrig deel in deze helsche, maar glorie rijke worsteling, grijsgeworden in de over winning', ontroerd door den adeldom en de rechtvaardigheid van o;nz© zaak in een uitbarsting van patriottisme en van Zinde lijkheid, zal ik te AntwerpenVan liemd verwisselen." De beschieting van Veurne. Do oorrespondent van de „Times" in Noord-Frankrijk meldt, ;:at de beschieting van Oost-Duinkerken door de Duitschers, waarvan in het Fransohe communiqué sprake is, Dinsdag gevolgd werd door de beschieting van Veurne. Dinsdagmorgen om 11 uur vielen vier Duitsche shrapnels in het stadje. Zij wa ren gericht op het station, en, ofschoon de vijandelijke artillerie zich op minstens ze ven kilometer afstand bevond, troffen twee shrapnels hun doel. Een 'Roode Kruistrein met gewonde Belgische solda ten bevond zich juist in het station, en een der shrapnels viel op eenigte' meters van den trein. De meeste ruiten welden stukgeslagen, terwijl drie mannen gedood werden. Een tweede shrapnel trof hef station zelf, dat geheel instortte. Ook hier door werden eenige personen gedood. Het aantal slachtoffers van den Taube- aanval op Hazebroeck, is grooter, dan men eerst vermoedde. De vlieger wierp 5 bommen uit, waardoor 9 Engelsche sol daten en 5 burgers gedood, en "25 per sonen gewond werden. Een spionnen-geschiedenis. Groote beweging Donderdag namiddag ongeveer 4 uur te Sluis. De Duitschers waren van de grens door een overste weggeroepen, zoo klonk het. Ze vlucht ten haastig. En de hier vertoevende vluch telingen, meenende, dat de weg naar België open lag, stroomden vol hoop naar St. Anna-ter-Muiden. Hier groeide de me nigte voortdurend aan en nog gelooven velen 't zoo welkome nieuws, maar er is geen verandering gekomen in 't Noor den van Vlaanderen. Ziehier uit de beste bron, wa.t aan leiding gaf tot 't gebeurde. De Duitschers verwachtten een stoutmoedigen spionnen- rit. Een automobiel, bestuurd door een zeer bekwamen chauffeur en waarin twee Engelsche spionnen, van wie een in de grijze uniform van Duitsch officier gesto ken was, gezeten waren, zou trachtten van Brugge naar de grens te rijden. Daar 't automobielverkeer voor militaire doel einden druk is in Noord-Vlaanderen, moest er nauwkeurig uitgezien worden, zoo luidde het bevel. Aan de grens werden draadversperringen gemaakt en gister morgen kwam er bevel dien arbeid haastig te voltooien. Er werd tot half vier toe vlijtig aan gewerkt. Aan de wachtpost, een halven kilometer verder op den straat weg, had men intusschen een verschan sing aan den zijkant gemaakt en de man schappen geoefend, hoe ze een automo biel moesten bestoken. Eensklaps ontving men van een marine-officier uit Lisse- weghe bericht, dat de automobiel niet zou komen. Of dit geheimzinnig voertuig niet kon vertrekken of aangehouden werd, wist men heir aan de grens nog niet. Een overste, die misschien ook wat zenuw achtig was, kwam haastig uit de wacht post in de richting der grens geloopen, zwaaide al1 op een afstand naar de sol daten, die bezig waren de versperring te maken en dezen kwamen op 'n draf naar hem toestormen, orn 't bevel te ver nemen, dat ze hun werk staken moesten. Deze beweging werd opgemerkt en be wonderenswaardig vlug liep 't nieuws naar Sluis: „De Duitschers zijn weg". Ge kunt u voorstellen, welk een blijde hoop de menschen naai' de grens joeg en daar men niet tot aan de wachtpost kan komen, om zich te overtuigen, want ook op Nederlandsch gebied staat een versperring, bleef de hoop, maar ook de onzekerheid. Men is al zoo dikwijls te leurgesteld. Dit voorval bewijst hoe men hier naar de opening der grenzen haakt, maar nog altijd waken de schildwachten en patrouilles. In den voormiddag hoorden we geen, in den namiddag zwak kanongebulder uit de richting Yperen. Uit Rousselaere ver neem ik, dat het daar nu kalm is. Op sommige dagen is er schier geen garni zoen, alle troepen zijn naar het front. De garnizoensdienst in de steden achter de strijdlinie wordt door landstormers verricht, politie en zelfs brandweer hand haven de orde. Dikwijls ziet men ginder Engelsche of Fransche aviateurs boven den omtrek. Maandag kwam er een de opstelling der kanonnen verkennen te Hooglede, een dorpje op den heuvelrug, 5 K.M. ten Noorden van Rousselaere. Weldra stegen uit Oucbene aan de an dere zijde der stad twiee „Tauhen" om hoog. De bevolking meende een strijd in de lucht te zullen aanschouwen, maar de verkenner verdween pijlsnel in de richting van Yperen. Te Lapscheure, een dorpje van 400 zielen, gelegen bij de grens, haalden de Duitschers tien paarden, tien runderen en evenveel varkens weg. 't Waren er d© eerste requisities niet. Het proefschieten te Zeehrugge op Dins dag jl. bracht inderdaad geruchten van een bombardement in omloop. Na 23 No vember heeft er hier aan de kust geen bombardement meer plaats gehad, maar de strenge waakzaamheid tegen een actie uit zee blijft gehandhaafd. „Tel." De opstand in Zuid-Afrika. Renter seinde dd. Woensdag uit Pre toria aan de „N. R. Crt.": De operaties van generaal Botha om Reitz, die op 4 December leidden tot de gevangenneming van 700 opstandelingen en de overgaaf van nog 200, heeft thans verdere vruchten gedragen. Op 5 Decem ber openden drie leiders van Üe opstan delingen, Wessel Wessels, het lid van den Wetgevenden Raad N. W. Serfontein en Van Coller, die den vorigen dag wa ren ontkomen, onderhandelingen over de overgaaf. Generaal Botha eischte echter onvoorwaardelijke overgave. Hierop ant woordden de drie rebellen-aanvoerders dat zij met de andere leiders der opstanden lingen wilden overleggen. Dit verzoek! werd dadelijk afgeslagen, terwijl onmid dellijke onvoorwaardelijke overgaaf ge- eischt werd. Toen de leiders bemerkten, dat generaal Botha niet was af te bren gen van zijn vaste' voornemen, besloten zij hun hopeloozen strijd te staken. Den 8sten December had kapitein Wol- faardt1 een onderhoud met de opstan.de- lingenaanvoerders Wepsel Wessels, Van- schoor, Dohne en Bester, bij welke ge legenheid plaats en tijd Voor de over gaaf werden vastgesteld. Dien avond legden Wessel Wessels, Ser fontein en Van Coller met hun comman do's, 'ten getale Van 1200 man, de wapenen neer te Loskop, bij Langherg, 10 mijl ten westen van Kestell. Korta Oorlogsberichten. Uit Johannesburg wordt gemeld, dat het lijk van generaal Beijers is gevon den. Joffre werd eens gekiekt. Het welk vlotte echter niet. De fotografen beefden. De opperbevelhebber werd ongeduldig. Heeren, zei hij, den laatsten kee'r, toen ik gefotografeerd werd, 'twas door de Koningin der Belgen was het vrij wat gauwer afgeloopen I Lange fotografenneuzen natuurlijk. A v i a t i s c h e c; o p i e. In dezen oor log is het nog nieuwe feit gebeurd, dat per vliegtoestel een krantenopstel werd overgebracht. Het artikel was afkomstig van zekeren dr. Jager, die verbonden is aan een kliniek in de bekend geworden stad Przemysl. Daar de verbindingten met de buitenwereld vrijwel afgesloten zijn, gaf hij zijn copie mee aan een vlieger, die zijn weg wilde zoeken over de hoofden >van den belegerende n vijand heen. De vlucht gelukte. En zoo kon de redactie van het „Bierl. Klinische Wochenschrift" het om zijn wijze van expeditie zoo merkwaardige opstel van haar Przemysl'schen medewer ker, in weerwil van 't beleg' van die stad, op tijd opnemen. In een onderschrift deelt de redactie mede, dat zij, door gebrek1 aan een eigen vliegtoestel, niet in staat was, de drukproeven aan dezen mede werker ter correctie top te zenden. (Handelsbl.) V rede-datum. De Parijsche „Fi garo" geeft heel ernstig een plaats in zijn kolommen aan de bewering van een zekeren graaf Ugo Baschieri, een Italiaan, die de datum van den vrede in den Euno- peeschen oorlog zal vallen op 27 April 1915. Ter introductie van dezen Italiaan- schen voorspeller deelt het Fransche bou levard-blad mede, dat deze beer Baschieri. dezelfde is, die indertijd de aardbeving van Santiago de 'Chili voorspelde. ?s Mor gens voorspelde hij, dat 's avonds de stad verwoest zou rijn; en toen zijn voorspel ling bleek te zijn uitgekomen, kreeg hij een pak slaag van de bevolking der ver woeste stad. Niemand zal den heer Ba schieri afranselen, wanneer zijn Voorspel ling op 27 April 1915 uitkomt. (Hbl.) Prins Albert, een zoon van den Engelschen Koning, is door de militaire geneeskundigen onderzocht. Zij hebben verklaard, dat zijn gezondheidstoestand nog niet toelaat, dat hij naar zijn schip terugkeert. De brievenbestellers te Grimsby heb ben, met het oog op de vele plaatselijke, bijdragen, gedurende den oorlog, het be sluit genomen om dit jaar geen Kerst fooien in ontvangst te nemen. Dumdu m-kogels. Uit het pers kwartier wordt gemeld: Volgens berich ten, door den opperbevelhebber van de commando's der Poolsche troepen ontvan gen, brachten de Russen in den strijd tegen deze troepen kogels met dumdum- werking in toepassing. Het zijn lang-ovaal spitse projectielen, waarvan blijkbaar door de soldaten zelf de mantelpunten afgeno men zijn en die vreeselijfce wonden ver oorzaken. Bij sommige operaties werden hij de gekwetsten kogels verwijderd, die hun oorspronkelijkan vorm geheel verlo ren hadden. Een deskundig qnderzoek van deze nik kelen omhullingen, dat op last van den opperbevelhebber ingesteld werd, leidde tot de uitkomst, dat men inderdaad te doen heeft met kogels, die een besliste dumdum-werking .uitoefenen. De houding van Roemenië. Volgens een uit Boekarest ontvangen te legram heeft Minister-president Bratianu de nieuwe voorstellen van de gezanten der Triple entente nopens de inmenging! van Roemenië in den oorlog ten gunste van Servië, afgewezen. De eerste militaire avia- tr i oe. De opperbevelhebber van het Rus sische leger heeft prinses Sjakofskaja Ver gunning gegeven als aviatrice bij zijn le ger dienst te doen. Dezer dagen heeft de prinses per vliegtuig Petersburg ver laten om zich te voegfen bij het noordelijke leger, waarbij zij is ingedeeld". Prinses Sjakofskaja is de eerste Vrouw, die op genomen is in het luohtvaartkorps. - Ee n gift van koning Alfons. Naar de „New-York Herald" meldt, heeft koning Alfons op de lijst, welke door het Madrileensohe blad „El Universo" ter ondersteuning der Belgische vluchtelingen geopend was, voor een gift van 10.000 francs ingeschreven. Dr ij Vend© dorpen. Te Piarijs gaat men zijn toevlucht nemen tot de vorming van drijvende 'dorpen Voor Öe berging Van de talrijke vluchtelingen uit het gebied, waar de strijd >voedt. Op verschillende plaatsen van de Seine worden aan elkaar gekoppelde woonsche pen gelegd, zoodanig dat het verkeer er geen last van ondervindt. Hierop zullen de gezinnen worden ondergebracht. "Hét eerste drijvende dorp is Zondag in ge bruik genomen. Tweede Kamer. Een felicitatie waard. Een onherstelbare breuk. Nog 22 opposanten. Pers stemmen. Minister Treub heeft die genoegdoening gesmaakt, die verwacht mocht worden na een periode van ononderbroken ernsti- gen arbeid. Het Leenings-ontwerp waarvan en kele agitatie-verwekkers gaarne een hef- fingsontwei'p hadden gefabriceerd is aangenomen met 61 tegen 22 stemmen. Het past ons .hier den minister met dezen afloop van harte geluk te wen- schen, bijzonderlijk met de kloeke yter- dediging van zijn voorstellen, waar het lot ervan sinds lang niet twijfelachtig' was. Bovenal wenschen wij ons land geluk met zijn regeering en vtolksvertegemsgoor-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1