$9e Jaargang Woensdag 3 December 1914 ,\o. 54 Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LAN aE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FIR NI A F. P. DHUIJ L. BURG. Drukkers: Oosterbaan Le Cointre - Goes. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. Abonnementspriis Per 3 maanden fr. p. post1.25 Losse nummers0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. e Nationaal gaat voor internationaal. De leiders der S. D. A. P. ten onzent hebben veel werks om dit aan hunne disscntieerende (in meening afwijkende) volgelingen duidelijk te maken. Het on derstaande woord van den Duitschen so- cialistischen Rijksdagafgevaardigde Wolf gang Heine in de „Vossische Zeitung" strekke dezen leiders (lijders?) die zich afsloven moeten om te bewijzen, dat 2 maal 2 vier is, tot aanmoediging bij dit onbegonnen werk. Heine toch schrijft „In den binnenlandschen strijd, waar iedereen steeds het liefst en het hardst op dengene loslaat, die hem eigenlijk het naaste is, gaat het gevoel van natio nale eendracht licht verloren. Vooral in Duitschland was het onder de inwerking Van politieke vervolgingen sterk Ver zwakt, maar het ongehoorde gevaar, dat ons Duitschers bedreigt, heeft, dat leven weder opgewekt en het eensklaps aljen duidelijk gemaakt, dat in de eerste plaats het economische, politieke en geestelijke bestaan van ons volk moet beveiligd worden en dat eerst daarna de vraag aan de orde komt, volgens welk© grond beginselen de staat moet leven". De Qroote Oorlog. Beknopt overzicht van den toestand. Voorloopig remise. Men had niet kunnen denken, dat de groote worsteling aan het Oostelijk front op remise zou uitloopen. En toch is die toestand thans ingetreden, dat beide par tijen nog even ver van het doel verwij derd zijn, ondanks de heftigheid, waar mede de krijjg' de laatste dagen gevoerd is. De poging van de Duitschers en de Oostenrijkers, om de Russen ten Z. van de W.eichsel te verslaan, is door het in grijpen van nieuwe Russische legers mis lukt. Doch evenmin is het den Russen gelukt op hun beurt de Duitschers te ver nietigen of den weg af te snijden. De „strijd is opnieuw begonnen. Mis schien vallen straks Napoleontische over winningen te boeken, doch we mogen vrije lijk aannemen, dat ze tot dusver alleen bi de verbeelding van den Russiscihen generalen staf bestaan 'hebben. Van het Westelijk front geen nieuws van belang. Van het Belgische front. Aan een brief, welken een Belgisch sol daat aan zijn familie in Nederland schreef ontleenen wij het volgende Eindelijk een beetje rust. Sinds acht dagen ben ik met de rest van mijn com pagnie uit de loopgraven teruggekeerd, 't Werd tijd, want men is er waarlijk niet voor zijn pleizier. Den g;eheelen dag' en drie kwart van den nacht onder het vuur van een bende razende Duitschers, die het er op aanleggen om het laatste beetje leven in u uit te dooven met hun geschut waarmede zij uitstekend schieten. Een kou de rilling doorloopt je, als er naast en boven en voor en achter voortdurend van die bommen uit elkaar spatten. En als de artillerie even zwijgt, vortoonen zich de pikkelhauben met hun bajonetten. Nu lachen we er mee, maar toen we er in zaten was het wat anders. Slapen deden we even weinig als eten. Natte Voeten hadden we altijd. Mijn schoenen moest ik met riemen bijeenhouden. Ge begrijpt wel dat het eten niet veel bijzonders is: scheepsbeschuit met nu en dan een beetje geconserveerd vleesch. En gewoonlijk kon men het ons niet brengen, zoodat er meermalen 36 uren 'tussohen twee maaltijden verliepen. Kousen heb ik .niet meer; ik loop bloots voets in mijn oude lappen van schoenen. Mijn wangen zijn gedroogd Vel, want te drinken was er even weinig als te eten. Wie maakten putten in den grond om er water in op te vangen. Eens heb ik, toen ik met drie kameraden op patrouille was, in een verbrand café een tonnetje bran dewijn gevonden. Dat mengden we met het vuile Water, en z'oo hadden ,we iets drinkbaars. 't Is een ware ellende. Nu is het een beetje beter, Want we zijn buiten de vuurlinie, -maar 't is nog niet schitterend. Schoenen of- kousen krijgen We niet, want de legerautoriteiten hebben zelf niets. En koopen kan ik ook niet, want ik h'eb nauwelijks genoeg met mijn soldij om iedere week één pakje tabak te koopen. In elk geval heb ik er het leven tot dusverre afgebracht. ■We lijden verschrikkelijk van de kou de sinds het sneeuwt, want we slapen op stroo en Zonder dekens. Wie geld heeft, kan er koopen, evenals schoenen en Voedsel. Zend mij daarom spoedig iets, want, brieven en postwissels komen gere geld aan. Paarden in het leger. In de „Vossische Zeitung" vertelt een officier Bij een infanterie-regiinent hooren meer dan drie honderd paarden. De moeite, die zich do onderofficieren voor deze paarden geven, is vaak zeer komiek en dwaas onbeholpen. De werkelijk bereden manschappen zijn die van de machine geweer-compagnie. Hun officieren stellen, er ©en teer in goede ruiters te zijn. VooM iederen geweerwagen staan twee paarden, die van den bok af gereden worden. De De beste voerman krijgt den eersten wa gen. Wij hadden den koetsier van een meubelwagen als eersten voerman. Hij had twee prachtige Belgische hengsten, zwarte, van zijn baas meegebracht. Ze waren ons aller trots en vreugde. De eigenaar van de paarden had hun voer man twee bankjes van honderd beloofd, als hij de paarden weer ongedeerd thuis bracht. Nu, dat zou hij wel klaar spelen. De dikke dieren hadden een leven als een goudhaantje en glommen als parade- bokken. Toen Wij echter over de brug bij Ribemont reden, kwam er zoo'n af schuwelijke granaat aangehuild en sloeg van beide dieren de voorpooten weg. On danks het hevige bombardement, maakte de heel© compagnie halt ien verzamelde zij' zich in gemeenschappelijke droefenis om de gevallen dieren. De voerman was iets ter zijde op' een steen gaan zitten. Daar zat hij' te weenen en hij verklaarde, datlMji nui geen lust meer had in den veld tocht, ook niet (meer in het leven. Hijl legde het bijltje er bij neer. Het hielp hein echter niets. Wij moesten verder. Spoe dig hadden wij nieuwe paarden en de voerman had er zich gauw aan gewend. Over de gevallen dieren mocht men ech ter nooit tegenover hem spreken. De betaalmeester te velde. Een medewerker van de „Msb." te Ber lijn. meldt enkele bijzonderheden, verno- imen van een betaalmeester, over zijn beroep in den oorlog. De krijgskas be vindt zich in 'het hoofdkwartier van het armeecorps en onafgebroken is de stroom ,van kas-commissies en betaalmeesters daarheen. Te voet, te paard, per 'fiets, in auto of wagen komen iederen dag (de heeren om hun voorraad aan te vul len. Op het einde der maand wordt de kas weer opnieuw voorzien. Maar ook aan twee millioen komt eenmaal een eind. Daarom heeft het militair bestuur een zeer practisch verdrag met de post ge sloten. Al het geld, dat thuis op post wissels voor "de troepen betaald wordt, blijft daar. Slechts de naar het veld ge zonden postwissels ontvangt de betaal meester en daarop betaalt hij het be drag aan den geadresseerde uit. Aan het eind van de maand legt hij de algemeen© oorlogskas de quitanties voor en krijgt dan het geld terug. 'Daar nu echter de ervaring leert, dat er veel meer geld van het oorlogsterrein naar huis gezonden wordt dan omgekeerd, wordt de oorlogskas steeds grooter. Want de post te velde levert het op postwissels betaalde geld aan de oorlogskas af. Er zijn dagen geweest, die bij een armee- corps op "deze wijze honderdduizend; mark opleverden. Het verschil der re kening wordt later in Berlijn vereffend. Het geld, dat bij de mobilisatie meegeno men is, loopt dus te velde in een cir kel van den betaalmeester gaat het naar den soldaat, van dezen naar de post, daar vandaan weer naar de oorlogskas en dan weer naai' den betaalmeester te rug. Bij het legerkorps van genoemden betaalmeester is een half doorgescheurd met papier aan elkaar geplaatst vijfmark- biljet, dat op deze manier reeds zes maal de ronde heeft gedaan en aan ieder sta tion telkens weer met vreugde als oude bekende begroet wordt. Een andere manier van aanvullen van de krijgskas is het in beslag nemen van staatsgeld in het vijandelijk land. In Bel gië heeft het eenige malen honderdduizend francs en meer bedragen. Onlangs is be vel gegeven al het Belgische zilvergeld naar Duitschland te zenden, zoo dat voor loopig .peg alleen Duitsch papiergeld in het bezette gebied in omloop is. De brief van haar zoon. Een Duitsche weduwe ontving den vol genden brief van het oorlogsterrein „Mijn lief moedertje! Vandaag zult gij lieve [moeder na langen tijd, weder ietsi van Uw eenigsten zoon hooren. De laatste weken hebben mij veel leed en smart gebracht. Ik hoop, dat dit briefje U in goede gezondheid bereiken zal. Ik mag U thans ook niet verheelen, dat ik zwaar gewond in "het Lazaret lig. De Heer heeft mij uitverkoren, want hij laat mij! erge pijnen lijden en leed en smart getuigen toch van Gods liefde voor ons. Mijn lief moedertje! Vandaag nog moet ik sterven, want ik kan de pijinen van mijn wonden niet langer meer verdragen. Mijn lief moedertje, het zou mij ver driet doen, als gijl mijnentwege ook maar een enkele traan zoudt storten. Toon, dat ge een flinke, sterke moeder zijt. Verge lijkt Uw lijden met dat van de lieve Moe der Gods, ga naar den kruisweg tot aan de 12e statie en spreekt dan met de Moeder: „Zie, of er een smart is gelijk aan mijn smart." Ik sterf gaarne, want ik sterf ter ©ere van bet vaderland. Slechts Uwentwegen valt mij het sterven zwaar, doch 't geeft mijl troost, dat de lieve God, die mij U geschonken heeft, U ook Uw verdriet zal' helpen dragen. Het is ze ker ook een vreeselijk zwaar offer voor U, maar toon U sterk. Nog eenmaal zeg ik U mijn lief moedertje duizend maal dank, voor alles wat ge voor mij gedaan hebt. De lieve God moge het U loonen. Bid veel' voor mij, opdat de lieve God mijl spoedig in zijn hemel opneme. Ik hoop, dat ge mij! spoedig volgen zult, dan zijn wij voor eeuwig vereenigd. Ik verlang naar den hemel. Nog eenmaal mijn lief moedertje weest getroost. Ik om arm U in den geest. Ontvang voor de laat ste maal een hartelijken kus en de laat ste groeten, van Uwen, tot in den dood U trouw liefhebbenden zoon. D. P.S. Ik kon den brief niet meer zelf schrijven, daarom heb ik hem zuster M. gedicteerd. Zij zal ook zorgen, dat hij na mijn dood in Uwe handen komt. En nu adieu, tot wederziens, hiernamaals." Stille heldenmoed.! Het „Bed. Tagebl." bevat den laatsten brief, welken de onlangs in Engeland ge- fusileerde spion Hans Lody aan zijn ver wanten te Stuttgart schreef. Men weet, dat Lody hij zijn verhoor een dergelijken moed aan den dag legde, dat rechters ©n pu bliek onder den diepsten indruk kwamen. De brief luidt: Tower of London, 5 Nov. Mijne geliefden, Ik heb op mijn God vertrouwd en Hij heeft beslist. Door vele gevaren van het leven heeft Hij mij geleid en .steeds gered. Hij heeft mij de schoonheden der wereld laten zien, meer dan aan millioenen onder ons, en ik mag niet klagen. Mijn horloge is afgeloopen en ik moet door het donkere dal gaan, zooals vele van mijn dappere kameraden in dit vreeselijk© worstelen der volken. Daar is geen keus en geen waarschuwing en daarom ga ik mijn lot tegemoet in dezelfde gezindheid en moed als onze voorvaderen„Met God voor Kei zer en Rijk!" En mog© mijn leven als een bescheiden offer op het altaar des vaderlands beschouwd worden. Een heldendood in den slag is voor zeker schooner, doch dit is mij1 niet be schoren en ik sterf hier in het vijandelijke land, in stilte en onbekend. Het bewust zijn echter in den dienst van het vader land te sterven maakt den dood licht voor mij. Mijn vijanden vroeg ik niet om ge nade, maar wel1 smeekte ik God, mijt ge nadig te zijn en die is mij geschonken. Vaarwel1, mijn geliefden, behoudt mij in uwe herinnering als den Hans, dien gij kent. Moge de almachtige God u be schermen en de zege schenken aan de Duitsche wapenen. De opperkrijgsraad te Londen heeft mij ter dood veroordeeld. Morgen word ik hier in den Tovver doodgeschoten. Het is mij een oorzaak van groote kalmte, dat ik niet als spion word behandeld. Ik heb eerlijke rechters gehad, ik zal als officier en niet als spion sterven. Vaarwel, God zegene u, Hans." Den 20en Nov. verscheen in het Stutt- garter Tagblatt een eenvoudige1 rouw advertentie, waarin werd meegedeeld, dat de le luitenant ter zee Karl Hans Lody 6 November in Engeland den heldendood voor zijn vaderland stierf. Korte Oorlogsberichten. Uit België. Naar de N. R. Ct. verneemt, is een der zoons van den Bel gischen minister-president de Broqueville die als. g'uide Vrijwilliger in het Belgi sche leger dienst deed, gesneuveld. Ook moeten reeds gedood zijn, o.a. een zoon van den minister van koloniën Renkin, een zoon van den gewezen minister van financien Lévie en de zoon van generaal Pontus, gewezen minister van oorlog, die kapitein bij de Belgische artillerie was, en bestaat er vermoeden dat ook de tweede zoon Van den minister de Bro queville gesneuveld is. In Brussel is de toestand kalm. Dat er gebrek aan voedsel zou zijn, is onjuist. [Wel is er zeer weinig meel. Vleesch, groen ten en fruit zijn veel goedkooper dan voor den oorlog. In Brussel zijn betrekke lijk weinig Duitsche soldaten, doch veel officieren. Deze organiseeren vaak jacht partijen, o.a. wordt veel gejaagd op het Koninklijk jachtterrein te Tervueren. Er liggen te Brussel veel gewonden. En kele particuliere ambulances, welke Vóór den inval der Duitschers ingericht waren, zijn thans gesloten wegens gebrek aan personeel. In de kerk van het Heilige Hart is thans ook een ambulance gevestigd door enkele burgers. Hier worden alleen Belgische soldaten verpleegd, die ernstig gewond zijn. De trams rijden als gewoonlijk. Aan de burgerij' is medegedeeld, dat "binnen enkele weken de gasverlichting zal moe ten ophouden wegens gebrek aan steen kool. In Brussel is de bewaking Van de stad thans, behalve aan de Brusselscihe agenten (deze zijn thans weer Van hun sabel voor zien) en enkele daartoe aangezochte bur gers, thans ook aan Duitsche politie agenten opgedragen. Dezen zijn in uniform, dragen op den schouder een plaatje met het woord Polizei en zijn zwaar gewapend. Zij surveilleeren steeds in groepen van drie. In Mechelen liggen 4000 militairen. Voor de St. Romboutskathedraal staan schild wachten. De kerk is gesloten en dienst wordt er niet meer gehouden. Zondagmor gen werd Voor het hotel van den com mandant Van Mechelen „een Prot. gods dienstoefening gehouden, waarbij een muziekkapel psalmen speelde. De vorige week heeft de koning! van Saksen in Mechelen vertoefd. In Rerenthals was Zaterdag onder de bevolking hevige ontroering, daar gescho ten was en de inwoners daarvoor aanspra kelijk gesteld waren. De commissaris van politie in die plaats onderzocht de zaak en het bleek, dat een dronken soldaat de schoten in het wilde gelost had. Deze is daarop ernstig gestraft. Treffend einde van een sol daat. De „Corriere della Sera" publi ceert een schildering van den schrijver Maurice Barrès. Daarin wordt verhaald, hoe een Duitsche soldaat, door Fransche kogels gewond, zonder hulp 5 dagen en 5 nachten tusschen twee loopgraven bleef liggen. Toen men hem tenslotte vond, bleek hij in het bezit van een dagboek, dat nog tijdens zijn doodstrijd geschreven was en dat op het eind de woorden ba- vatte „Wanneer het de wil Gods is, dat ik sterf, dan is mijn laatste groet voor Hem. Een Fransche kogel heeft mij aan mijn knie gewond, terwijl ik op een voorpost stond en ik kan mij niet bewegen. Sinds 5 dagen lig ik hier verlaten en ik sterf van honger. Ik smeekte God, dat Hij mij hulp zou zenden. Tot nu toe is er nog geen hulp gekomen, maar ik blijf over gegeven aan God en overwin mijn onge duld, daar het niet lang meer duren zal. Dan zal ik weer in mijn vaderland zijn bij: de broeders van mijn schoone land en wij kunnen elkaar weer de hand reiken over zilveren en kristallen oevers. Tot weerziens, hier, op aarde, of boven in den hemel." Duitsche oorlogsschatting. De „Maasbode" verneemt uit de beste bron, dat behalve de oorlogsschatting in zijn geheel een oorlogsschatting zal worden geheven van 35 millioen francs per maand. Vrijdagmiddag heeft het Duitsch gou vernement voor de provincie Brabant de voornaamste Belgische bankiers bijeenge roepen en deze mededeeling gedaan, on der bijvoeging, dat dit geld besteed wordt aan onderhoud van Duitsche troepen in België, ten getale van 250.000 man. In de vergadering is terstond geprotesteerd, die heffing is ©r onrechtvaardig genoemd. Men wees op de bedragen, die reeds door de steden werden opgebracht. Het antwoord luidde, dat de schattingen der steden moesten worden beschouwd als te dienen voor de weduwen der gevallenen. Deze nieuwe oorlogsschatting werd opgelegd wegens het schieten op Duitsche soldaten door Belgische burgers. Verder werd medegedeeld, dat 't do wensch der Duitsche overheid was, dat de Nationale Bank van België weer zal ge:- opend worden voor de circulatie. B o e t s e f f, de bekende Russi sche publicist, die in de laatste jaren zoo- Veel heeft gedaan voor de onthulling1 Van het Russische agent-provocateurs-wezen, had zich hij het begin van den oorlog door vaderlandsliefde geleid naar Rusland begeven om zich daar ter beschikking van de regeering te stellen. Hij werd ech ter onmiddellijk bij zijn aankomst in hech tenis genomen. Kort daarna heette het, dat hij weer in vrijheid was gesteld, doch dit blijkt niet waar te zijn. Boertseff bevindt zich nog steeds in de gevangenis en er is een Vervolging tegen hem ingesteld. Zijn zaak zal voor de rechtbank te Petersburg wor den behandeld. Bij het departement Van binnenlandsche zaken zoowel als hij dat van justitie is men zeer ijverig bezig met het verzamelen Van gegevens voor deze zaak. Waarvan Boertseff eigenlijk beschuldigd wordt schijnt niet bekend. Het vergaan van de Mala chite. Te Bordeaux verschijnende bla den melden over het stoomschip Malachite, dat door een Duitsche duikboot tot bin ken werd gebracht do volgende bijzonder heden Het was Maandag tegen 4 uur 's middagsDe zee was rustig', het weer eenigszins mistig. Op eens zag de kapitein der Malachite (van de Cunardlijn) die uit Liverpool naar Havre voer, op 4 mijlen van de kust op geringen afstand van zijn schip een duikboot Verschijnen en tegelijkertijd matrozen, die de Duitsche oorlogsvlag heschen. D;e commandant riep hem toe dat hij zijn schip in den grond moest boren en ried hem, dat de bemanning z!oo snel mo gelijk de boot zou v'erlaten. Hijl liet hem daartoe 10 minuten tijd. Natuurlijk bleef mij en mijn bemanning niets over dan te gehoorzamen, meende de kapitein. Toen wij juist bezig waren in onze booten uit alle macht te roeien naar de haVen van Havre konden wij zien hoe de duikboot ons schip, dat daarbij vuur vatte met tien schoten bombardeerde, waarop de Duitsche onderzeeboot Onderdook en Ver dween. 1 f Wij 'bereikten om, 9 uur 's avonds Havre en brachten aan de overheid onmiddellijk rapport uit. Deze was, gealarmeerd door de kanonschoten welke zij1 had gehoord, reeds ingelicht over de aanwezigheid van het brandende schip. Onmiddellijk was be sloten de haven te sluiten voor alle Ver trekkende schepen. Te middernacht brandde de Malachife nog steeds. Tal van Fransche torpedoboo ten beproefden dadelijk de verdwenen Duitsche duikboot te vervolgen. Een Engelsehman heeft een merk waardig avontuur in een Beiersche stad beleefd. Ergens op 't platte land, op eenige mijlen van het huis waar hij Ver blijf hield, werden op een groot© vlakte houten getimmerten opgericht, wielke blijk baar oorlogsschepen of daken vair huizen moesten voorstellen. Hierboven zag hij eenige dagen achtereen Zeppelin's ma noeuvreeren. Zij lieten op dit doel bom!- men vallen, niet gewone looze bommen, doch geweldig zware voorwerpen die den vorm 'hadden van booten en zeker een soort lucht-torpedo vormden. Deze torpedo's werden van ©en zoo grootte hoog te geworpen, dat Zeppelins voor iederen aanval, behalve dan van vliegtuigen, ge'- vrijwaard zouden Zijn, maar uithoofde van hun eigenaiardig maaksel leek het moge lijk ze met veel grooter nauwkeurigheid1 te richten dan gewone ronde bommen. De Engelsehman volgde deze verrichtin gen met behulp van een veldkijker van het dak van zijn huis, tot op ©en goeden! dag een paar kogels langs hem suisden' en tegen de naburige schoorsteenen plat sloegen. Gelukkig waren de schoten van grooten afstand gelost, zoodat hijl tijd had1 zich te verwijderen naar ©jen ander© stads wijk, voor er soldaten kwamen. Een half uur later was hijl van de menigte, die diel politie in de buurt waar hij op het dak gestaan had, naar een Engelsch spion hielp zoeken, ©en der ijverigste leden. Een aantal Duitsche gemeenten rich ten eerekerkhoven in, waar in de gemeen te aan hun wonden gestorven militairen gezamenlijk begraven worden en die van 'gemeentewege worden onderhouden. Er wordt op aangedrongen, aan deze kerk hoven een hijzonder karakter te geven, .waardoor den gevallenen ©en bijzonderel eer tegenover 'de nakomenschap wordt ge geven. Hoe de Duitsche gemeenten door den oorlog worden getroffen, blijkt b.v. uit het feit, dat Leipzig met 500.000 inwoners een 5 pCts. oorlogsleening zal sluiten van 20 millioen M., die in de eerste vijf jaar niet aflosbaar is en van 1920 af in tien jaar zal1 worden gedelgd. Dresden met 566.600 inwoners sluit een 5 pCts. lee- ning van 15 millioen, uit te geven tegea den koers 97.50. Roering in Finland. In een Russisch depot nabij de Finsohe stad Tammersfors is een diefstal' van 300 kilo gram dynamiet ontdekt. Den volgenden nacht deden onbekend gebleven daders de brug over het Pyhayeroimeei", een brug die een halven kilometer lang is, en strategische w,aarde bezit, in de lucht vliegen.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1