Binnenland.
Uit de Provincie.
Landbouw.
wacht soldaten vergezeld, het prachtge-
bouw van Btinge in de Arenbergstraat
binnen, en bevalen, dat niemand meer
het lokaal mocht verlaten. Zelfs de vreem
de bezoekers niet, die er op dat oogenblik
yóór de loketten stonden. Deze laatsten
werden in een der wachtkamers opgeslo
ten, terwijl al de oversten en beambten
der firma aan een uiterst streng onder
zoek onderworpen werden, dat aan de
zijde der Duitschers met de grootste bru
taliteit geschiedde. Als dat spelletje zoo
twee volle uren geduurd had, werden de
personen, die niet tot het personeel van
het huis behoorden, losgelaten; de bureel
oversten en bedienden werden echter in
verzekerde bewaring gehouden tot het
eerste onderzoek der boeken afgeloopen
was. Dat duurde twee volle dagen, en al
dien tijd werd het den gevangenen niet
toegestaan, het lokaal te verlaten om voed
sel bf rust te gaan nemen! Met dat onder
zoek waren de Duitsche officieren al
len specialisten in comptabiliteit, mis
schien nog in geen week klaargekomen,
had het personeel van het huis hen niet
zoo gewillig geholpen. Dat konden die
menschen gerust doen, want ze hadden
volstrekt niets te verbergen. Gaandeweg
werden de Duitschers wel beleefder, maar
het einde was toch, dat ze op al de
brandkasten de zegels legden, en al de
boeken meenamen, om ze te overhandigen
aan iemand, die een verslag zou maken
voor Berlijn. En wie bleek nu naderhand
die „iemand" te zijn? De directeur van
het filiaal van de „Disconto Gesellschaft"
van Berlijn, dat pas enkele maanden vóór
het uitbreken van den oorlog te Antwer
pen werd opgericht! Al méér dan een
volle week snuffelt deze nu in de boeken
van een zijner machtigste concurrenten en
put er bij volle handen allerlei inlichtin
gen uit, die zijn bank van onmetelijken
dienst kunnen zijn. Intusschen staat in
het huis Bunge natuurlijk het gansche be
drijf stop. De patroon beschikt er zelfs
over geen geld, om zijn personeel te be
talen, en is reeds verplicht geweest en
kele bedienden te ontslaan
JDe toestand aan de grens.
Een bijzondere berichtgever van het
„Hbl." seint uit Sluis:
Sedert gisteren wordt er geen vuren
meer gehoord. Zelfs het verwijderde ka
nongebulder, dat de vorige week toch nog
met tusschenpoozen tot hier doortrilde,
wordt niet meer vernomen. Een volko
men stilte schijnt ingetreden. Gaat zij een
storm van nieuw krijgsrumoer vooraf?
Het valt hier moeilijk te zeggen.
De grens is nagenoeg onherroepelijk
afgesloten. Met mijn geheel volgens de
laatste voorschriften van het Duitsche
consulaat-generaal te Amsterdam opge
maakte pas heb ik getracht de grens te
overschrijden. Maar ik bracht het niet
verder dan den eersten Duitschen wacht
post. Onafwijsbaar om te worden doorge
laten is een stempel van den eersten Kom-
mandatur. Ik heb mijn pas achtergelaten,
om dat stempel te krijgen. Of het zal
gelukken valt nochtans te betwijfelen.
Maandagnamiddag of Dinsdag moest ik
maar eens komen hooien.
Niemand wordt ook België uitgelaten.
Bij wijze van hooge gunst mocht een
inwoner van Heyst Zondag met zijn vrouw
eenige oogenblikken aan de grenspaal
praten: zij in Holland, naast de Holland-
sche schildwachten, hij in België, met
een Duitschen krijgsman op eenigen af
stand. Ja, toch mochten Zondag eenige
vrouwen uit Westkapelle de gTens over,
maar zij moesten binnen een half uur te
rug zijn met de artikelen, die zij wensch-
ten te halen, nl. zout en suiker. Die wa
ren in het Belgische dorp niet meer te
krijgen, en daarom was de Hauptmann zoo
welwillend een uitzondering te maken.
Van den genoemden bewoner van Heyst
vernam ik, dat het bombardement door
de Engelsche oorlogsschepen de eerste
uren een panischen schrik onder die Duit
sche bezetting bracht. Men liep heen en
weer, haalde de orders hier en daar, de
orders werden ingetrokken, opnieuw werd
besloten, het vuren hier en daar te beant
woorden. Te Zeebrugge werden alle be
woners verwijderd. De meesten vluchtten
naar de grens, doch stuitten daar weer
op de posten, die weigerden hen te laten
kennen als de Belgen en wij1, verkortten
en verfranschten tot Bergues. Vestingwal
len, door Vauban aangelegd, die geweldig
lijken, maar verouderd zijn meer mo
derne forten (het fort Lapin ten noorden
en 't fort Suisse ten zuidwesten van de
stad) er om, rood gebroekte schildwach
ten er bij en poorten met ophaalbruggen
(boven de Casselsche poort schittert de
zon van Lodewijk XIV) deden mij, toen
ik dit alles zag, vragen, wat dat te be
duiden had in dezen uithoek; nu, drie
jaar later, denk ik: in hoe korten tijd
zal de schoonste uitvinding dezer eeuw,
het 42 cM. kanon, dit alles verbrijzeld
hebben? Al te vluchtig was mijn bezoek
aan dit stadje, maar nog is me bijgeble
ven de indruk, welken zijn grachtjes,
waarover steenen bruggen zich welven,
op me maakten. Een Vlaamsch, ik zou
haast zeggen Hollandsch karakter heeft
dit stadje bewaard. Echt Vlaamsch is wel
de mooie belfrood, een gothische toren
uit de 16e eeuw, symbool van de oude
Vlaamsch stede-fierheid met zijn
Spaansch-overkapte hoektorentjes en zijn
achtkante lantaarn, waarin de beiaard
hangt; daarboven de peer, zich toespit
send tot stang voor den windwijzer, een
gulden Vlaamsche leeuw.
„In St. Winocksbergen wordt, behalve
door het garnizoen, nog algemeen, zelfs
door de notabelen, een zuiver en vlot
Vlaamsch gesproken.
„Ten zuiden van het vestingstadje rijst
passeeren. In stallen en schuren moesten
velen den nacht doorbrengen.
De „Bulwark".
Het raadsel van de vernietiging der
Bulwark, die Donderdagochtend, na een
geweldige ontploffing, met bijna haar ge-
heele bemanning in een wolk van rook
verdween, is nog niet opgelost. Den vol
genden dag werd vanwege de admiraliteit
een geheim onderzoek ingesteld.
Allen zijn het er over eens, dat de
ontploffing geheel onverwacht kwam, toen
de kapel op het dek speelde; dal schoor-
steenen, menschen, kleedingstukken, meu
bels hoog in de lucht werden geslingerd
in alle richtingen, en dat binnen enkele
seconden het schip gezonken was. Knoo-
pen en stukken hout kwamen op de boo
ten terecht, die in de rivier lagen. Een
groote hoeveelheid houtsplinters dreef naar
de kust.
Bij laag water werd een voorwerp
zichtbaar, dat geleek op den gebroken
6talen mast van de Bulwark. Duitschers
van Sheerness hebben gemeld, dat het
bovendek geheel weggeslagen was. Zij
hebben het wrak secuur vastgelegd.
Er moet niets ontdekt zijn, dat er op
wijst, dat de vijand bij1 het verlies van het
slagschip de hand in het spel heeft gehad.
Twee groote Noordzec-trawlers hebben de
rivier afgezocht zonder iets te vinden.
Een groot aantal reddingboeien werd des
avonds in het water geworpen, om moge
lijke overlevenden van de ramp gelegen
heid te geven, zich in veiligheid te bren
gen. Zij waren voorzien van lichten, diei
hen op grooten afstand zichtbaar maakten.
Het bombardement in Noord-Frankrijk.
De correspondent van de „Times" in
Noord-Frankrijk beschrijft hoe bij het laat
ste bombardement van Bethune een gra
naat viel in de kantoren van den ont
vanger der directe belastingen in de rue
de l'Université. Er wachtten toen wel twin
tig menschen in de vestibule om den
ontvanger, Godelle, te spreken. De heer
Godelle zat in een klein vertrek ach
ter een loket aan het einde van de gang.
De granaat barstte midden in het ver
trek en de scherven vlogen in alle rich
tingen. Zij vielen tusschen de menschen
in de vestibule en' verwondden eene
vrouw, die juist den ontvanger betaalde,
aan het hoofd.
De zaken werden echter als gewoonlijk
voortgezet en niemand verliet het ge
bouw zonder eerst, op zijne of hare beurt
den heer Godelle op de gebruikelijke wijze
te hebben bezocht.
Gedurende het bombardement van Ar-
mentières vielen 150 granaten binnen een
omtrek van 100 meter. Een half dozijn
vielen er op het hospitaal. Gelukkig wa
ren de gewonden reeds weggevoerd. De
„Mairie" werd ook getroffen, doch was
gelukkig eveneens reeds ontruimd. Alle
fabrieken in de stad moesten gesloten
worden.
Op Zondag 22 Nov. bombardeerde de
vijand het dorp Caix, vier kilometer van
Rosières, aan de rivier de Somme. De
eerste granaat werd gericht op een bal
lon captif. Een huis, waarin enkele Fran-
sche soldaten een toevlucht hadden ge
zocht, werd door een granaat getroffen en
vernield. Gelukkig; hadden de soldaten het
bedreigde huis reeds verlaten, doch een
van hen werd ernstig aan den arm ge
wond. Zeer weinig materieele schade werd
aangericht.
Een brief van een bewoner van Saint-
Quentin meldt, dat, ofschoon de Duit
schers in het bezit zijn van de stad,
alleen het voortdurend kanongebulder het
huidige van het gewone leven doet ver
schillen. De schrijver wijst er verder op,
dat de Duitschers vele hunner dooden
in de stad brengen. De lichamen worden
dan van hunne kleeren beroofd en in
wagons geladen, die voor België bestemd
zijn.
Korte Oorlogsberichten.
Turken en Perzen. Het Perzi
sche feest van den lOden Moharem
(boetemaand), dat eergisteren werd ge
vierd, gaf aanleiding tot betoogingen voor
een Turksch-Perzische verbroedering en
een gemeenschappelijken d s j i b a d (strijd
tegen de ongeloovigen.)
de bodem, hoewel slechts weinig; met
het wateringen-land is het echter gedaan.
Hier stroomt de bovenloop van het thans
alom bekende riviertje de Yser, dat met
zijn zijstroompjes aardige kijkjes biedt;
aan de Yser ligt het dorp Eskelbeke of
Eikelbeek, waarvan de Franschen Esquel-
becq hebben gemaakt, in welks nabijheid
een groot kasteel verrijst.
„Meer zuidelijk rijzen eenige vrijwel
geïsoleerde heuvels op uit het bijkans
vlakke land, in het westen (bij liet voor
malige stadje Watten aan de Aa, dat thans
een dorpelijk aanzien heeft) de laagste,
ongeveer 80 M..hoog, met een ouden zwa-
ren toren, overblijfsel van een voormalig
klooster, een wonderschoon uitzicht over
de vlakke landen biedend als alleen een
dergelijke alleenstaande heuvel vermag.
„Dicht bij Watten, over de Aa en buiten
ons eigenlijk gebied, de stad St. Omaars
(St. Omer), vroeger de zuiver-Vlaamsche
hoofdstad van het Vlaamsch sprekende
gedeelte van Artesië (Artois), thans bij
kans verfranscht. Al is er wel iets meer
te zeggen van deze stad, waarvan mij
geen zeer aangename herinnering is bij
gebleven, ik wil u hier slechts "wijzen op
haar prachtige hoofdkerk, de Notre Dame,
een der mooiste gothische kerken van
Noord-Frankrijk, die onder deskundige lei
ding gerestaureerd wordt."
A. LOOSJES.
De Europeanen in Beiroet
bedreigd. De „Times" verneemt uit
Athene, dat te Beiroet hodjas van de mi
narets de bevolking opruiden om bij het
eerste verschijnen van oorlogsschepen van
de entente-mogendheden een algemeone
slachting van christenen en Europeanen
te beginnen.
D u i t s c h communiqué. Uit het
groote hoofdkwartier werd gisterochtend
gemeld
Omtrent het westelijk front valt niets
te vermelden. Aan de Oost-Pruisische
grens mislukte een poging lot overrom
peling, door aanzienlijke Russische strijd
krachten op de Duitsche versterkingen
ten Oosten van Darkehmen gedaan. De
Russen leden zware verliezen. Eenige of
ficieren en zeshonderd man werden door
ons gevangenen genomen. Ten Zuiden van
de Weichsel hebben de tegen-aanvallon,
waarvan gisteren melding gemaakt werd,
tot belangrijke 'resultaten geleid. Achttien
kanonnen werden door ons veroverd, ter
wijl wij 4500 krijgsgevangenen maakten.
In Zuid-Polen is niets bijzonders voorge
vallen.
De koning van Engeland is naar
Frankrijk overgestoken, teneinde het
hoofdkwartier van het expeditieleger te
bezoeken.
Zeebrugge 'moet weer door de En
gelsche vloot beschoten zijn.
Keizer Wilhelm is in den nacht van
Zaterdag op Zondag van het Westelijke
hoofdkwartier naar het Oosten gereisd.
De Duitschers zouden op het Weste
lijk front nog 120.000 man versche troepen
krijgen, waarvan de Duitsche kroonprins
het bevel op zich zou nemen.
De Amerikaansche gezant te Parijs
is van Havre naar Washington vertrokken.
De Noorsche visschersboot „Nestor",
die door een Engelsch oorlogsschip
bij Fleetwood werd opgebracht onder be
schuldiging, dat zij onder neutrale vlag
ten Noorden van Ierland Duitsche mijnen
gezaaid heeft, is het eigendom van een
Noorsche reederij, wier kapitaal echter
grootendeels in Engelsche handen be
rust.
De boot was door de Engelsche fir
ma Frank Barret, te Grymsby, gechar
terd.
Bemid deling in den oorlog.
De Nationale Vrouwenraad van Neder
land heeft een adres gericht aan H. M.
de Koningin, waarin II. M. wordt ver
zocht zich in verbinding te stellen met
de regeeringen der andere neutrale lan
den van Europa en met die van de Ver-
eenigde Staten van Amerika, om zoodra
een gunstige mogelijkheid in de naaste
toekomst het veroorlooft, haar gezamen
lijke en voortdurende bemiddeling aan te
bieden aan de oorlogvoerende staten, die
moge leiden tot herstel hunner normale
onderlinge betrekkingen.
De invoer
van versche en gecondenseerde melk en
room uit Nederland is in Duitschland
weer toegestaan.
Bij Kon. besluit zijn o.a. de na
volgende vaandrigs benoemd tot reserve
2e luitenant: bij het 6e regiment de hee-
ren C. de Hoogh, geb. te Goes, en A. G. A.
J. v. Gastel; bij het 10e reg. P. de Vos,
bij het 12e reg. J. G. Bethe; bij het
15e reg'. D. Schipper; bij het 20e reg.
J. II. Esselink, allen van hun korps, en
gerekend van 7 Nov. j.l.
Men schrijft ons uit Zeeuwsch Vlaan
deren: De laatste dagen wordt herhaal
delijk gepoogd, artikelen, waalvan de uit
voer verboden is en die in België zeer
schaarsch zijn, uit te voeren. lederen dag
worden personen gesnapt en het aantal
processen-verbaal dat wordt opgemaakt,
is dan ook zeer groot.
Middelburg. Het Belgische komiteit zal
op St. Nicoiaasdag in de school in de
Sociëteit St. Joris aan de kinderen van
vluchtelingen van twee tot zeven jaar
eene uitdeeling van geschenken houden.
De kinderen zijn uitgenoodigd om met
hunne meesters te drie uur in de school
te komen.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag ondervond in de Vlissingsche straat
alhier een agent van politie groot verzet
van zekeren J. J., die in dronken toestand
het voorbijgangers lastig maakte, en die hij
deswege wilde arresbeeren. J. gaf zelfs
den agent een paar klappen op het hoofd.
Met hulp van burgers werd J. ingerekend.
Het aanbrengen van een ©lectrisohe
installatie voor het natuurkundig onder
wijs, in het gebouw van de Rijks Hoogere
Burgerschool alhier is onderhands opge
dragen aan de firma de Jong Co.
Voor vertrek op heden per trein
van 9.09, waren gisteren 40 gratiskaarten
afgegeven. Het aantal bons voor warm
eten bedroeg hedien 1234. Door een geacht
ingezetene werden de 30 nog in de Doops
gezinde kerk aanwezigen heden onthaald,
zoodat deze 30 heden geen bons ontvin
gen.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot onbezoldigd veldwachter
de agent van politie F. P. Kort alhier, met
ingang van 1 December a.s.
Uit het huis van bewaring is Za
terdag een gedetineerde, die zich een
oogenblik onbewaakt zag, door over een
muur te klimmen ontsnapt.
In het jongste nummer van het alge
meen politieblad wordt door den officier
van justitie alhier de aanhouding ver
zocht van een Belg, die tijdelijk te Middel
burg' vertoefde en die thans voortvluchtig
is. Hem wordt het misdrijf bedoeld bij
art. 100 van het wetboek van strafrecht
ten laste gelegd, in dit artikel wordt straf
baar gesteld het verrichten van eene han
deling, waardoor de neutraliteit van ons
land in gevaar wordt gebracht. Naar wij
vernemen zou bedoelde Belg zich hebben
schuldig gemaakt aan het ronselen van
soldaten voor het Belgisch leger.
De justitie alhier vertrok Dinsdag
morgen naar Ylissingen, in verband met
het voortgezet onderzoek naar de oorzaak
der mijnramp te Westkapelle, op 16 No
vember j.l.
Goes. In de Koningstraat alhier werd
hedenmorgen een stilstaande groentekar
van Proos, 's Gravenpoldersche straatweg,
aangereden door een wagen van Van der
Schr., te Kloetinge, en wel met zulk een
kracht, dat het paard van den groente
wagen onder de kar en met de pooten
in het wiel der kar verward geraakte.
Wonder boven wonder bleef bet dier on
gedeerd. De kar werd een eind meege-
sleurd en kwam |terecht in de uilstalling
van den heer Broekstra, Goedkoop© Glas
winkel, waar twee theetafels werden be
schadigd en twee serviezen werden ver
nield, terwijl nog ander kleingoed verloren
ging. Niettegenstaande de voerman van
der Schr. door velen werd aangeroepen,
reed hij door. Het publiek bracht het paard
tot staan. De voerman verklaarde, dat zijn
paard voor dat van P. geschrokken was.
Juist een week tevoren was bij denzelf
den heer Broekstra een koe in den winkel
terecht gekomen, doch toen was de schade
geringer.
Morgen, Woensdagavond vergadert
de afdeeling Goes van de Chr. Werklieden-
vereeniging „Patrimonium". Op de agenda
komen o.a. de volgende punten voor: Be
spreking Wintercampagne; Mededeelingen
Propaganda en Woningvraagstuk.
Vlissingen. De klerk-telegrafist der
Staatsspoor B. Miedema te Vlissingen is
overgeplaatst naar Roosendaal. De klerk
telegrafist L. 1'. Bazel wordt verplaatst
van Roosendaal naar Vlissingen.
lerseke. Ter aanvulling van het be
richt van Zaterdag omtrent de arrestatie
van Hoogstraten e.a. het volgende:
Genoemde Hoogstraten was reeds meer
malen met mosselen naar Brussel ge
weest, zooals trouwens wel een 10 of 15-
tal schippers van hier. Nu mocht men
nooit tot de voetbrug bij Burgt varen, maar
altoos er 1500 meter vanaf blijven. Het
schijnt echter, dat er een nieuw gebod
uitgevaardigd was door de Duitschers om
er nogi verder van af te blijven. Hij wilde,
zooals gewoonlijk, op een afstand van
plm. 1500 M. aanleggen, maar werd 2
maal gewaarschuwd dat hij reeds te ver
was. üf hij dit niet opgemerkt had of
dit niet wilde opmerken is de vraag. Ze
ker is, dat hij na een begroeting Van
geweerkogels bijlegde en een uitbrander
der Duitschers kreeg. Den volgenden mor
gen verder willende gaan, is hij door
Duitsche militairen van boord gehaald en
in de gevangenis opgesloten, waar hij nu
nog is. De boot met zijn knecht mocht
doorvaren en is nu te Antwerpen ge
meerd. Men begrijpt, dat het heele ge
val den schrik er in gebracht heeft. Niet
temin zijn gistermorgen weer een tiental
schippers met mosselen en oesters naar
Brussel gegaan. De reden, dat niet dicht
bij de brug mag aangelegd worden is,
dat de Duitschers bang zijn, om door
de lichten, die de schepen voeren, de op
merkzaamheid van vijandelijke lucht
schepen te trekken en ook dat zij een
botsing vreezen met de brug, die door
dynamiet ondermijnd is. In geval van
haastigen terugtocht kunnen ze die brug
dan dadelijk laten springen. De Brui-
nissers zijn, naar hier bekend geworden
is, de Gebr. de Koning.
Schore. Doordat een 3-jarig knaapje met
vuur speelde ontstond gisteravond brand
ten huize van den heer Frans op 'tHof.
Het waschgoed, dat rondom do kachel
hing werd een prooi der vlammen, ter
wijl enkele snuisterijen aan den wand be
schadig 1 werden. Reeds vatte hel beschot
vlam, doch met de hulp van de buren
was men het vuur met een emmer wa
ter weldra meester. Niets was verzekerd.
Wemeldinge. Door een 8 tal dames is
alhier gecollecteerd de som van f 117.50,
bestemd om de Militairen met Kerstmis
een Kerstcadeau te geven.
Tholen. Vrijdag 27 Nov. 1.1. hield de
bondsring „Bergen op Zoom en Omstre
ken" zijne eerste vergadering te Tholen.
Deze vergadering kan als goed geslaagd
worden beschouwd. Er waren een 14-tal
bondsvrienden aanwezig. Na het openen
bracht de secretaris het jaar verslag uit.
Vervolgens werden nog behandeld een Bij
belinleiding over 1 Sam. 24 en een onder
werp getiteld: „Maatschappelijke geva
ren". Beide onderwerpen getuigden van
degelijke zelfstudie en deden een flinke
bespreking ontstaan.
N. en St. Joosland. Het aantal Belgische
vluchtelingen neemt ook hier langzaam
af. Zaterdag zijn er weer drie vertrekker
naar Engeland, en één zonder medeweten
van 'het comité naar elders. Thans zijr
er nog 17, die voor rekening van het Rijk
worden gehuisvest. Een vluchteling die
reeds vroeger naar Antwerpen is vertrok
ken gaf 100 francs cadeau, voor z'n arm
landgenooteD.
Veevoeder en broodkoren.
De Minister van Landbouw heeft een
gesprek gevoerd met afgevaardigden van
provinciale commissies voor de verdeeling
van rogge; en bij die gelegenheid mee
gedeeld, dat van regecringswege weer
twaalfduizend ton rnais is beschikbaar
gesteld, zoodat veevoeder in voldoenden
voorraad werd ingevoerd. De Minister kal
den burgemeesters nogmaals dringend ver
zoeken te willen zorg dragen dat geen
rogge als veevoeder wordt gebezigden
van de provinciale commissiën worden
nadere voorstellen ingewacht jn verband
met den door dezen uitgesproken wensch
om den voorraad broodkoren te vergreo-
ten, door de rogge zoo mogelijk met bui-
tenlandsche tarwe te vermengen.
Om tegen te gaan dat de rogge voor
veevoeder gebruikt wordt, zal de over
complete rogge njoeten worden afgegeven.
Deze laatste mededeeling zal onzen
Zceuwschen landbouw wel geen belang
inboezemen, dewijl de roggeverbouw in
onze provincie niet groot is. Doch een
andere vraag is of de voorziening in de
behoefte aan veevoeder wel voldoet. Dit
wordt door een blijkbaar deskundig man
in „De Telegraaf" ontkend, hetwelk hij
met door de regeering zelve gepubliceer.de
statistische cijfers toelicht, uit welke blijkt
dat voor verbruik in eigen bind in de
afgeloopen maand aangevoerd is 42 pCt.
van de in 1913, en 28 pCt. van de in
1912 over dezelfde maand verbruikte hoe
veelheid.
Hoe bedroevend gering die aanvoer
was, aldus de schr., valt te meer op,
indien men in aanmerking neemt, dat
door een niet te voorzien toeval het cij
fer nog aanmerkelijk hooger geweest is,
dan men zou hebben mogen verwachten.
In October vond n.l. de door niemand
vermoede val van Antwerpen plaats, en
ten einde te beletten, dat de graanvoor
raden in Duitsche handen vielen, heb
ben Antwerpsche kooplieden op het laatst
getracht zooveel als maar eenigszins doen
lijk was, naar Nederland te exporteeren.
Zoo zijn van de 1,221,000 K.G. aange
voerde rogge 998,000 K.G., dus driekwart,
op rekening van den val van Antwer
pen te stellen; van de 4,669,009 K.G.
gerst 863,000 K.G.; van de 40,617,000
K.G. maïs 12,260,000 K.G.van de
186,000 K.G. haver de volle 186,009 K.G.
Zonder Antwcrpen's Val zou de netto-
invoer derhalve niet meer dan 32,317,000
K.G. hebben beloopen, tegen 110 010,000
(K.G. in 1913 en 116,354,000 K.G. in 1912.
Wil men een juisten kijk op de betee-
kenis dezer cijfers hebben, dan bedenke
men, dat indien de aanvoer van rogge,
gerst en haver volkomen normaal was
geweest, de aanvoer van maïs het
eenige artikel, dat in de reeks der cij
fers een goed figuur maakt met in
begrip van het uit Antwerpen aangevoer
de, nog niet eens voldoende was om
de normale behoefte aan laatstgenoemd
product gedurende veertien dagen te dek
ken, en dat met inbegrip van de Ant
werpsche partijen van de vier artikelen
to zamen er nog niet eens genoeg was
voor de ^normale consumptie van deze
artikelen gedurende een volle week.
De voedernood, die op dit moment in
Nederland moet heerschen, wordt wel het
best geïllustreerd door een vergelijking!
van de netto-invoeren van Januari tot
Juli, en van Januari tot October over
do laatste drie jaren.
Van Januari tot en met October 1912
bedroeg de netto-invoer van rogge, gerst,
haver en maïs 990.318.009 K.G., in 1913
1,052.361.000 K.G., in 1914 816.843.000
K.G. Vergeleken met 1912 zijn we dus
en zulks, niettegenstaande door toe
neming van de bevolking en den vee
stapel de behoeften vermeerderden
173^475.000 K.G. ten achter en verge
leken met 1913 235.518.000 K.G. Deze
teruggang is niet te wijten aan een ver
minderden invoer gedurende de maanden.
Januari tot Juli. Integendeelgedurende:
de eerste zeven maanden van 1)14 be
droeg onze netto-invoer van de vier be
doelde voedergranen 748.334.009 K.G., in
1913 661.788.000 K.G., in 1912
600.483.000 K.G. Einde Juli van dit j lar
op het moment van he. uitbreken van
den oorlog waren we 'bijgevolg op
1913 86.546.000 K.G. en op 1912
147.S51.000 K.G. vóór. (1913 boven
1912 61.305.000 K.G.)
Indien, wat met het oog op de, tenge
volge van den groei van veestapel en
bevolking, vermeerderde behoeften nood
zakelijk was geweest, de aau o rea in
AugustusOctober in gelijke veriiouding
waren blijven toenemen als o er Januari-
Juli, dan zou er tot eind October van
dit jaar voor inlandsch verbruik moeten
zijn aangevoerd 1.176.001.090 K.G. of
359.158.000 K.G. meer dan de 816.843.000.
K.G., die in werkelijkheid zijn geïmpor
teerd. (De groei over 7 maanden toch was
86.546.000 K.G., dus in 10 maanden
123.40.000 K.G.; dit bedrag, opge.eld brjj
den import over de eerste 10 maanden,
van 1913 ad 1052.361.000 K.G., geeft
1.176.001.000 K.G.) Neemt men als ver
gelijkingsgetal de 147.851009 K.G., die
in de eerste 7 maanden van 1911 vóór
zijn bij die van 1912, dan zou de aan
voer van Januari tot eind October van
dit jaar zelfs 1.201.538.000 K.G. hebben
beloopen, of 384.695.000 K.G. meer dan
werkelijk binnenkwam.
Het resultaat is bijgevolg, dat we, ver
gelijkend met gegevens voor Januari—
Juli 1912'14 in Aug.October van dit
jaar circa 385.000.009 K.G. voede.g anen
minder dan normaal aanvoerden, en ver
gelijkend met gegevens 1913'14 circa
360.000.000 K.G. minder.
Do overeenkomst dezer cijfers is zóó.
