Telegrammen.
;s8.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Leestafel.
hoogst oii-
iijn gevoel
een uni-
tdde knoo-
eenmaal
dat bij
evenmin
inïng is in
eweest. Is
dan neem
en betuig
nebben.
over een
ref. predi-
onbekend
ohte r.
ds. Gerber
>p'trad voor
Red. „De
i ds.
Steketee,
Grand Ra
idaar, bui-
atkist. Aan
Nederland-
Het comsu-
en Min-
n?
Srdam beeft
gen candi-
ip te stel-
thouder
R. en W.
aande ver-
iet wethou-
bedrijven
Czn., thans
t voor
het bin-
van port
oor en aan
briefkaar-
;ra,m
len tot een
ikken moe
zijn van
dragen het
■kt door de
.der.
orden aan
ingen wor-
(St.ct.)
r 1 a n d-
d© bij de
ierlandsche
utdijk" blij-
a. de kapi-
oos W. de
o.a. de 2e
kok D. 3.
fsfc en de
ermoedelijk
wee jonge-
■d voor een
de student
verdronken
rteurs.
ken om de
deserteurs
leger en
liën in §u-
hier of in
ich alsnog
len.
ontwerp is
nd.
us t.
mede, dat
l op ver-
kust wer-
omstig wa
in, vermoe
delijke ont-
van Neder-
toefeningen
vuren van
echter tei*
ijn geweest.
Ld storm.
behoeven
idstorm be
ng hebben,
P. en T.
en T. heeft
ld, dat een
iog te ver-
Ld met de
lie aan den
niet zal
isr
zijn enkele
>lka vooral
tusschen
'oor de sta-
©en dezer
met Rot-
welke yan
v.m., Mid-
sda aanslui
ting op tr. 162, aankomst Rotterdam 2.30.
Reizigers, yoorzien van plaatskaarten voor
de richting Rotterdam kunnen zonder bij
betaling reizen via BredaZwaluwe.
„M. Crt."
Middelburg. Dezer dagen is onze bur
gemeester de heer jhr. M. van den Bran-
deler na zijn zeer langdurige afwezig
heid wegens ziekte geheel hersteld in de
gemeente teruggekeerd. Morgen hoopt de
heer Van den Rrandeler zijn werkzaam
heden te hervatten en ook de raadszittin
gen weder te presideeren. Den heer P.
Dumon Tak, die gedurende zoo langen
tijd als waarnemend burgemeester fun
geerde komt Zeker een woord van lof
toe voor de wijze, waarop hij de functie
in de moeilijke dagen der schildersstaking
en ook nu gedurende den crisis heeft
vervuld. Ook het tijdelijk wethouderschap
van den heer L. K. v. d. Harst J.Jzn.
neemt met ingang van morgen een einde.
's Heer Arendskerke. Openbare vergade
ring van den Raad op .Vrijdag 28 Augistus
1914, 's namiddags één uur. Tegenwoordig
11 leden en de secretaris-voorzitter de
Burgemeester. Na lezingen onveranderde
vaststelling der notulen wordt allereerst
in 'behandeling gebracht een verzoek van
den heer P. Boon© te Nieuwdorp, om
verhooging zijher jaarewdde als hulptele-
graafkantoorhouder aldaar. M. a. s. wordt
besloten op dit verzoek afwijzend te be
schikken. Op' die voordracht van zetters
voor 's Rijks directe belastingen worden
geplaatst de boenen J. -'J. de Jager, C.
Minderhoud, W. 'Baljé en C. Steketee,
allen wonende te Nieuwdorp. De staat
van oninbare posten van den hoofde»-
lijken omslag over 1913 wordt vastgesteld
op f 21.20 en die van de hondenbelasting
op f.100. Vervolgens wordt aangeboden
de Gemeenterekening over 1913, bedra
gende deze in ontvang f 67516.04V2 en in
uitgaaf f 66186.21 i/2- Goed slot f 1329.83.
Tot dekking van de kosten van verbouw
van de school te 's Heer Hendrikski ade
ren wordt besloten eene geldleening aan
te gaan van f 1000. Ten. slotte wordt vast
gesteld het kohier no. 1 van de honden
belasting en dat van den hoofdelijken om
slag beide over 1914. Daarna sluiting.
(Eerst Zaterdagavond ontvangen. Red.)
Westkapelle. Zaterdagmiddag verga
derde de Raad. Na goedkeuring der no
tulen worden de ingekomen stukken voor
gelezen w. o. een circulaire van den Pol
der Walcheren, om f50 uittekeeren voor
wegsverbetering in die gemeente, wegens
het vervoer met groote steenen. Overigens
voor kennisgeving aangenomen. De ge
meenterekening over 1913 met een ont
vangst van if 2J3074.58, en uitgaaf van
f 22025.105 (batig saldo f 1049.475) wordt
vastgesteld. De gemeentebegrooting 1915
wordt aangeboden met f 17402.38 in ont
vangst en uitgaaf. De jaarwedde van den
telefonist wordt verhoogd met f 10, met
ingang van 1 Januari 1915.
Terneuzen. Alhier komt een weer toe
nemende stroom vluchtelingen over dei
grenzen.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Joure, dr. J. van Dorp
te Gendringen.
Bedankt voor Weidum, door J. J. P.
Heeringa te Niehove.
Arnemuiden. Aan de hand van Hand.
2032 nam onze leeraar, ds. Pott, gisteren
afscheid van onze gemeente.
Ruim twee jaren mocht Z.Eervv. in ons
midden verkeeren, en kunnen wij niet
anders getuigen dan dat hij gegaan is
zooals hij gekomen is, d.w.z. dat 't
steeds zijn begeerte was in elke predi
king, den zondaar op het. diepst te ver
nederen en God op het hoogst te ver
heerlijken.
Z onder- aanzien des persoons, rang of
stand, hanteerde hij! het scherpe, twee
snijdende zwaard, Gods 'Woord, dat eischt
dat leer en leven met elkaar in over
eenstemming zijn, en dat leert dat Chris
tus ons geheel© leven voor zich op-
eischt en alzoo op elk terrein des Jevtens
wil gediend worden.
Zwaar vi-el ons dan ook deze kenkjgang
en .het was èn de leeraar, èn vélen der
opgekomenen aan te zien hoe moeilijk
het scheiden viel.
Na de gebruikelijke toespraken aan de
verschillende colleges enzi., werd Z.Eeirw.
hartelijk toegesproken door ouderling
Sehroevers. In zijne eenvoudigheid be
dankte deze den leeraar voor het goede
woord dat hij der gemeente gebracht had
en wenschte hem toe dat hiji ook in 't
vervolg, ingevolge den eisch van Gods
Woord, den rechtvaardigen het wel en
den goddeloozen het wee zal blijven aan
zeggen, terwijl! hij der gemeente verzocht
den scheidenden leeraar toetezingen Ps.
121:4.
Een zieer groote schare vttld© het kerk
gebouw en was van de ringbroeders,
behalve de consulent, aanwezig ds. Tak
van Nieuwland.
Geref. Kerken.
Bedankt voor lOosterbierum door Tj.
Petersen te Purmerend.
Ger. Gemeente.
Goes Dinsdagavond 7 uur zal een
bidstond gehouden worden door D;s. G.
H. Kersten, van Ierseke.
Goes. 'De cursus voor de hoofdaete te
Goes zal geopend worden op Woensdag
2 September a.s. 's avonds 5 uur in het
gebouw der R. H. B. S. te Goes.
Geslaagd voor het le gedeelte no
tarieel Staatsexamen dhr. N. F. Viefs
te Goes.
Door B. en W. dezer gemeente is
met ingang van 1 September aan school
C benoemd tot tijdelijk onderwijzeres mej.
A. van den Ende alhier, en tot. tijdelijk
hoofd der Meisjesschool alhier mej. M.
S. van den Bosch, onderwijzeres aan die
school.
Souburg. De Unie collecte bracht op
f 95.8.3.
Geslaagd te Arnhem voor de hoofd
aete de heeren J. Eversclijk te 'sHeer
Arendskerke, D. J- van Wijdk te Oost-
burg en D. W. Theri te G roede.
Geslaagd te Utrecht voor de acte
Schoonschrijven M.O. de heer J. Ruijk
te Rotterdam.
-
De Belgen naar Olde-
broek. Vrijdag zijn van Maastricht naar
het kamp te Oldebroek circa 300 Belgi
sche uitgewekenen overgebracht. Aan
het station te Nijmegen was gezorgd voor
een goede restauratie van het gezelschap
aan koffie, brood, sigaren enz. ontbrak
het niet, door deelnemende handen ruim
schoots aangebracht.
Te 's Gravenhage is bericht ont
vangen van het sneuvelen van den luite
nant der Belgische artillerie Rollin, zoon
van den bibliothecaris van het Vredes
paleis. Nog vier zoons van den heer Rollin
strijden thans bij de Belgische krijgs-
macht voor hun vaderland.
Een 14- jarige krijgsge-
v a n g e n e. Vrijdagavond kwam te
's Gravenhage uit Amsterdam aan de 14-
jarige visschersknaap Michiel Overduin,
die met de bemanning van een Duitsche
logger door de Engelscben was gevangen
genomen.
De ouders van den knaap trokken ver
leden jaar van Scheveningen naar Duitsch-
land, waar de man werk vond in het
bouwvak. De jongen maakte pas zijn
tweede zeereis.
Het Duitsche schip, de „Luise", was
bemand met 8 Duitschers en 10 Hollan
ders. Men vertrok vóór den oorlog en
bevond zich ongeveer 3 weken op zee
toen het schip gepraaid werd door de
„Vlaardingen 52", die mededeelde, dat
de oorlog was uitgebarsten. De „Luise"
lag juist aau de vleet; de bemanning
ging dadelijk „halen" en bleek weder
10 kantjes te hebben gevangen. Doch
reeds den volgenden ochtend daagden
7 a 8 Engelsclie oorlogsschepen op. De
bemanning van het Duitsche schip werd
aan boord genomen van de Engelsche
oorlogsschepen, die, naar de knaap ons
mededeelde, met twee schoten het vis-
schersschip deden zinken. Twaali' dagen
bevond de knaap zich als krijgsgevangene
op een Engelsck schip, de Common-
weath" en vervolgens nog 4 dagen als
zoodanig te Leith Hij sliep er in een
tent en kreeg er, naar hij verhaalt, goed
te eten. Toen werd aan de Hollanders
toegestaan naar hun vaderland terug te
keeren. Maandag vertrokken ze met de
„Pluto" van Leith naar Amsterdam en
nu vertoeft de knaap, die al zijn goed
kwijt is, te Scheveningen, Badhuisstraat
69. N. R. C.
Een wonderlijke machine?
Door liet gebruik van een paar technische
termen, is het mogelijk het eenvoudigste
mechanisme bijzonder gecompliceerd te
doen schijnen. Zie hier een bewijs, hoe
„groote" woorden de zaken gewichtig
doen schijnen.
„Wel" zeide Willemsen, „ik heb de
nieuwe machine vandaag in bedrijf gezet
en gecontroleerd en ben werkelijk getrof
fen door het mooie werk, dat zij verricht.
Een ingenieus pedaalmechanisme, hetwelk
een heen- en weergaande verticale be
weging door een drijfstang in een rotee-
rende beweging omzet, brengt een as in
rotatie. Het hoofddeel der machine is
een groote cirkelvormige schijf, welke in
het perpendiculaire vlak roteert. Vanuit
het centrum van de schijf wordt de kracht
naar den omtrek overgebrachtofschoon
de snelheid der as klein is, is de omtrek-
snelheid vrij groot. Het eigenlijke werken
geschiedt met den omtrek. Stukjes hard
staal worden, door deze met de schijf
in aanraking te brengen, afgenomen en
in eiken vorm gebracht."
„Wat is dat dan voor een machine?"
vroeg Jochems.
„Het is onze nieuwe zandslijpsteen 1"
antwoordde Willemsen(De Natuur).
De uitgave van De Beukelaar is
voorloopig gestaakt.
Te Parijs zijn meer dan 200.000
werkloozen.
De telegrafische verbinding tusschen
Milaan en Parijs is verbroken.
Aan den spoorweg tusschen Bou
logne en Parijs hield de trein, waarin
zich twee Engelsclie kardinaals op weg
naar Rome bevonden stil, en toevallig
ook een trein met open goederenwagens
met Ierscbe soldaten. De twee kardinaals
riepen uit het portier„God zegene u,
mijne kinderenDe lersche soldaten
vielen op hun knieën om den zegen te
ontvangen.
- Een telegram uit Toronto aan de
„Times" houdt in, dat de Canadeesche
regeering besloten heeft h'et aanwerven
van troepen voort te zetter, totdat een
leger van 100.000 man is uitgerust.
Goedkoop brood. Op grond van
de geringe hoeveelheid voorhanden tarwe
en tarwemeel is het mitsdien gewenscht
het verkrijgen van goed en goedkoop
brood mogelijk te maken.
Op dezen grond besloten de belang
rijkste bakkerijen te Amsterdam een .grof
tarwe brood" de helft uitgehuild en voor
de andere helft uit ongebuild meel te
vaardigen. Dit waterbrood zal worden
vervaardigd in een langwerpigen vorm
en doorbakken een gewicht hebben van
7 '/g ons. Het zal tegen den prijs van 11 ct.
per brood worden verkrijgbaar gesteld.
De burgemeester van Tilburg noodigt
de bakkers in die gemeente uit, even
eens tot het vervaardigen brood van den
genoemden prijs ten spoedigste over te
gaan. en de ingezetenen dit goede en
goedkoope brood zoo algemeen mogelijk
te gebruiken.
Een ongelooflijk bericht.
Parijsche berichten, over Rome ontvan
gen, zeggen, dat generaal Joffre, de com
mandant-generaal van het Fransche leger,
zijn ontslag vroeg(?) op grond der slechte
samenwerking onder de Fransche gene
raals.
De prinsen Louis en Antoine van
Orleans en Braganza (hebben, nadat ze
als officieren van het Oostenrijksche
leger ontslag genomen hadden, van den
koning vaa Engeland vergunning gekre
gen in het Engelsche leger dienst te
nemen.
Pest. Uit Triest wordt gemeld,
dat in den Piraeus pest is uitgebroken,
en het derhalve verboden is waren in
te voeren, die daaruit herkomstig zijn.
Prins Luitpold, de oudste zoon van
den Beierschen kroonprins is aan den
snel verloopenden vorm van kinderver
lamming gestorven.
Nergens wordt zooveel gelogen,
zeide Bismarck eens, als bij een oorlog,
een jachtpartij en een verkiezing.
Onder Grimsby in Engeland is
mond- en klauwzeer onder het vee uit
gebroken.
Sensatie-reportage. Het
Hbld. ontdekte het volgende telegram in
de Amerikaansche „Evening Sun"
„Parijs, Aug. 6. Hier wordt mede
gedeeld, dat Holland den oorlog heeft
verklaard aan Duitschland. Aan den cor
respondent van de „Sun", die hem heden
interviewde, verklaarde een broeder van
den Eerstn. Minister Kuyper het volgen
de: „Wij Nederlanders zijn vredelievend,
doch de Duitschers hebben de wet der
naties geschonden en iedere Nederlander
is gereed om een wanhopigen tegenstand
te bieden".
De toestand te Brussel.
Het Duitsche gouvernement in Brussel
heeft het stadsbestuur geheel in handen
gelaten van burgemeester Max, die al
liet mogelijke doet om ongelukken te
voorkomen. Hij hemt verklaard voorniets
te kunnen instaan als niet zijn regeling
gevolgd wordt. Dientengevolge is de
gardecivique gewapend gebleven met
sabel, en revolver, terwijl postboden en
andere beambten dienst doen als hulp
politie. Zij zijn ongewapend, maar dragen
een afgestempelden brassard alsherken-
ningsteeken. De stad wemelt van deze
hulp-politieagenten. Overigens waait
overal in Brussel de Belgische vlag,
terwijl alle Brusselaars met de Belgische
kleuren in het knoopsgat loopen. Op de
Place du Congrès staan dreigend kanon
nen op de stad gericht, waarschijnlijk
evenwel zal 't burgemeester Max geluk
ken te voorkomen dat zij gebruikt be
hoeven worden.
De spoor rijdt thans van Aken via
Luik, Leuven en Brussel, door tot Ber
gen. (Hand.)
Uit Friedichshafen wordt gemeld,
dat de zeventigjarige graaf Zeppelin zich
als vrijwilliger heeft aangemeld en nui
een van. zijln luchtschepen zal oo-mman-
deeren.
Men weet, dat Zeppelin al als luitenant
aan den oorlog van 1870 heeft deelgeno-
Uhlanen bij' Hugo Verriest. De
Duitsche Uhlanen zijln op hun doormarsch
naar Frankrijk ook door Igoyghem getrok
ken, het Vlaamsche dorpje, waar de be
roemde Vlaming Hugo Verriest pastoor is.
Z'ij hebben echter dorp en pastorie on
gedeerd gelaten, hoewel zij bij pastoor
Verriest in huis zijln geweest, er hebben
gegeten en .gedronken.
PARIJS, 31 Aug. Een Duitsche vlieg
machine is op een hoogte van 2000 M.
over Parijte gevlogen. Bommen werctea
naar heneden geworpen. De schade is
gering.
St. PETERSBURG^ (off.) 31 Aug. Nieu
we troepen zijn aan het Pruisische front
aangekomen ©n hebben reeds in gerin
gen mate aan den aanval deelgenomen.
Aan het Oostenrijksche front wordt de
sslag voortgezet.
LONDEN, 31 Aug. Apia, de hoofdstad
van de Duitsche Samoa-eilanden heeft
zich 29 Aug. aan de strijdkrachten van
Nieuw-Zeeland overgegeven.
WEENEN, 31 Aug. In Wilna (Rusland)
hebben de militaire autoriteiten een pro
gram tegen de J&den op touw gezet, om
dat deze weigerden tegen de Oostenriji-
kers te vechten. De Joden hebben barri
caden opgeworepn en beschoten hun be
lagers, die daarop van de vervolging
afzagen.
ANTWERPEN, 31 Aug. De Russische
regeering heeft aan de Belgische laten
weten, aat zij alle Duitsche steden en
provincies, die door de Russen worden
bezet het dubbele van de oorlogsschat
tingen die de Duitschers aan de Belgen
oplegden zullen laten betalen. Allenstein
moet 100 millioen fr. betalen, het dubbele
van de oorlogsschatting van Luik.
BERLTJN, 81 Aug. De Duitsche reget
ring bevestigt officieel, dat het drama te
Leuven is voorafgegaan door een aanval
van de zijde der bevolking.
WEENEN, 31 Aug. Na de overwinning
bij Krasnik heefi de linkervleugel een
succes behaald bij Lublin. Het Centrum
van de Westelijke stelling der Russen,
die zij te Duza sterk had verschanst, werd
verslagen. De hoofdslag bij Lemberg
duurt voort.
BERLIJN, 31 Aug. In België ver
spreidt men berichten, dat de Russen
naar Thorn en Dantzig oprukken. Dit
is beslist onwaar.
ST. PETERSRURG. (off.) 31 Aug. Ten
Oosten van Tomakken is is delöeHon-
gaarsche divisie verslagen. Heele regimen
ten gaven zich over. In de richting van
Lublin wordt een groote slag geleverd.
BERLIJN. (Officieel) 31 Aug. De be
zetting van Rijssel heeft de stad verlaten.
De vesting werd aan de Duitsche troepen
prijsgegeven, eie haar zonder slag of
bezetten.
BERLIJN, 31 Aug. De St Petersburg-
sche regeering deelt mede, dat Luitenant-
Generaal von Wendel tot plaatsvervan
gend minister van oorlog is benoemd.
ANTWERPEN, 31 Aug. De Parijsche
bladen melden officieel dat Koningsber
gen door de Russen is genomen. De
weerstand der Duitschers was hardnek
kig, maar zij waren gedwongen het op
te geven.
ANTWERPEN, 31 Aug. De volgende
deelen van de stad Leuven zijn in de
asch gelegdGroote Markt, Staatsie^
straat, de Diestsche straat, de Mechel-
sche straat en de Namensche straat. In
de öfficiëele mededeeling wordt niet ge
zegd, dat het beroemde stadhuis zou zijn
verwoest.
BERLIJN, 30 Aug. Door Prof. De
Groot, die dn 1911 naar de Berlijnsche
universiteit uit Leiden werd beroepen,
heeft de helft van zijn salaris aan het
Duitsche Rijk afgestaan.
BERLIJN, 30 Aug. De burgerlijke
bevolking van Tsingtau is naar Shaingkai
overgebracht.
BERLIJN, 30 Au sr. Do Dnusche kolo
niale troepen van Oost-Al'rika bezetten
het belangrijke Engelsche verkeerspunt
Tavete. In Zuidwest-Afrika treedt men
offensief op tegen Uppington in de
Kaapkolonie.
KEULEN, 30 Aug. In Keulen kwam
het tusschen de Belgische, Franschen
en Engelsche gevangenen tot twisten,
zoodat afzondering volgens de neutrali-
teiten noodzakelijk werd.
ANTWERPEN, 30 Aug. Vannacht zijn
160 treinen van Zuid-Westelijke in Noord-
Oostelijke richting gereden door België.
Door deze treinen werd een geheel leger
korps met uitrustingstukken vervoerd. Dit
schijnt er op te wijzen, dat het snelle
voortrukken der Russen de Duitschers
noodzaakt, de Maaslïnie van troepen te
ontblooten.
Naar verluidt, zullen de Duitsche troe
pen rond Brussel tot feen minimum worden
teruggebrucht en zal Brussel zelf zoon
veel doenlijk van troepen worden ontbloot.
BERLIJN, 30 Aug. De oorlogscorrespon
dent van het „Rerl'iner Tageblatt" bericht
dat in de drie groote gevechten bij Or-
telsb.urg volgens een voorloopig© schat
ting meer dan 30.000 Rjussen met
vele hooge officieren gevangen werden!
genomen. De Russen werden door de
Duitsche troepen van drie kanten) aan
gevallen en in de moerassen en Masuri-
sche meren geworpen.
BERLIJN, 30 Aug. De groote generale
staf deelt medeIn groote gevechten,
waarin het Russische leger in Oost-Prui
sen bijl Tannenberg, Hohenstein en Or-
telsburg is teruggeslagen, zijn naar een!
voorloopig© schatting meer dan 30.000
Russen met veel' hoofdofficieren gevangen
genomten.
BAARLE NASSAU, 30 Aug. (N.R. Ct.)
Vluchtelingen uit Antwerpen melden van
de verwoestingen door het bombardement
van M c h e 1 e n. De St. Romboutstoren
moet half afgeschoten z'ijin.
Ik veronderstel, dat het bombardement
tot gisterenavond 8 uur; heeft geduurd. Na
dat uur heb ik geen kanongedonder meer
gehoord, behalve om het kwartier zware
schoten tot kwart voor 9.
Heel Antwerpen moet vol zitten met
menschen nit Mechelen, dat totaal ver
laten is. Velen trekken naar Engeland.
PARIJS, 30 Aug. De militaire gouver
neur van Parijs heeft bevolen, dat binnen
vier dagen na afkondiging van dit besluit
alle gebouwen gelegen in de rayons van
de afzonderlijke forten zoo nieuwle)
als oude om Parijs, moeten zijn ont
ruimd en afgebroken.
NEW YORK, 30 Aug. China moet het
aanbod van Jaapn om tijdens den oorlog
alle binnenlandsche onlusten in China te
onderdrukken, afgewezen hebben.
ANTWERPEN, 30 Aug. De mededeeling
van Gentsche bladen, dat drie Staats
ministers, Van de Velde (socialist.) Go-
biet d'Aviela (liberaal) en een Katholiek
hedenochtend vertrokken zouden zijn voor
een diplomatieke zending naar Amerika,
werd niet bevestigd. Hedenavond althans
heeft, van der Velde in een vergadering
gesproken, en is dus niet vertrokken.
LONDEN, 29 Aug. Oost-Pruisen wordt
snel overstroomd door de Russen. Een
groot gedeelte is reeds in hun handen.
De Duitschers hebben zware verliezen
geleden.
Dat het Britsche leger verslagen is
wordt ontkend. De tegenwoordige positie
zou zoo zijn, dat| de geallieerden een sterk
front bezetten om de Duitsche voorhoede
te ontmoeten.
WEENEN, 29 Aug. De troepen, die bij
Krasnik de overwinning hebben behaaMl
vervolgen den vijand in de richting van
Lublin. Andere Oostenrijksch-Hongaar-
sche troepen houden in het. N.-O. en!
Z.-O. van Lemberg stand tegen een inval
van sterke Russische strijdmacht.
(Ongecorri geerd
Wereldveroveraars, door
Juttalklenfeld, vertaald doorA.Luk-
kien Zwolle, La Rivière Voor
hoeve.
Petilius Cerealis een fanatieke heiden,
Sabina zijn overspelige vrouw, Marcellus
de centurio, waarschijnlijk de kleinzoon
van den hoofdman over honderd te
Kapernaum, Horatius Cerealis, zoon van
Petilius, Alite, een Grieksche Christin,
dochter van het rijke onder de prediking
van Paulus bekeerde echtpaar Severinus
en Filippa, de laatste onder Nero in de
arena gedood, ziedaar de hoofdpersonen
in dit verhaal, hetwelk den lezer terug
voert naar de donkere dagen der eerste
Christenheid. Alvorens Cerealis en Mar-
celles naar Gallië vertrekken om o. a.
ook de Batavieren Qnder Claudius Civi-
lis te bevechten, zijn zij in het circus
met Keizer Vespasianus getuige van
den heldendood o. a. van Tentobod, den
stoeren Germaan, verloofde van Sagrid,
zoon van Berwulf en Ivadwaldis. Mar
cellus verlaat het circus met onuitwisch-
baren tegenzin, versmaadt de liefkozingen
van Sabina en verlooft zich met de
slavin, welke laatste door Cerealis be
trapt, terwijl zijn zoontje van den Heiland
verhaalt, aan den marteldood wordt
prijsgegeven, doch door Marcellus gered,
haar intrek neemt bij een oud Christen
echtpaar in de Via Apina; het verraad
van Tkarach ontdekt haar bij de ijver
zuchtige Sabina die haar vervolgt, doch
te laat komt, dewijl Alite was heenge
gaan om Marcellus te zoeken; die na
den slag bij Trier (Augusta Trevisorum)
waarin Claudius Civilus overwinnaar
bleef, als vermist was gegeven. Zij vindt
hem aldaar in de woning van zijn ver
plegers Berwulf en Kadwaldis, welke
hem den goden willen offeren uit wraak
wegens den dood huns zoons. Marcellus
en zijn bruid geraken in gevangenschap
bij Civilis doch worden op Sigrids voor
spraak door Sigmar, een Brukterer be
vrijd. Zij trekken naar Byzantium, huwen
aldaar en erven de bezittingen van Ali-
te's vader. Na verloop van jaren wordt
Horatius Cerealis door zijn vader uit
gezonden om Marcellis te zoeken die
door iCineus den leermeester van
Horatius, en een cynischen heiden, bij
Cerealis is verdacht gemaakt. Horatius
vindt hem als hoofd eener bloeiende
kolonie en leider eener Chr. gemeente,
komt er onder deri invloed van het
Evangelie, geeft zijn vervolgingsplan op,
en verlooft zich met de oudste dochter
van MarcellusIsmenedoch Cineus
schaakt deze laatste en voert haar naar
Rome, waar zij door het drijven van Ce
realis in het circus den marteldood sterft.
Horatius die juist te laat komt om haar
te redden, werpt zijn wapens voor 's Kei
zers voeten en verklaart zich lotgemeen
met de Christenen. Hij verzoent zich
met zijn vader en keert terug naar de
bergen van Haemus, waar hij, na een
ernstig lijden opgericht, huwt met
Mausikaa, de jongere zuster van Ismene.
Zijn slaaf Sigmar, weduwnaar van Sagrid,
eens de redder van Marcellus en Alite,
vergezelt hem en keert, tot den Christus
bekeerd, naar zijn land (nu Nederland)
terug om zijn volk te prediken Hem, in
wien de Christen zijn „meer dan over
winnaars."
Wij staan opzettelijk iets langer dan
anders bij dit verhaal stil, omdat wij het
vooral in deze ernstige dagen van blue-
digen strijd waarbij het ook gaat om de
vrijheid van den Germaan om zich naar
zijn aard te ontwikkelen en uit te brei
den, gaarne in veler handen zagen, als
een prediker van den zooveel schooneren
strijd, en zooveel begeerlijker overwinning
in de eerste eeuwen der Chr. kerk be
vochten toen het ook, gelijk nu, ging
tusschen Germann en Romaan, doch de
zegepraal was aan den laatste, gelijk wij
hem nu aanvankelijk zien bij den eerste.
Doch èn Germaan èn Romaan, voorzoo
ver zij beiden leerden buigen voor het
Kruis, legden ten laatste de handen in
een om den Koning der Koningen te
dienen. Mocht dat ook eens van de
hedendaagsclie strijders kunnen gezegd
worden l
Wie dit boeiende verhaal leest, slaakt
onwillekeurig deze bede.
