ATTENTIE BESSENTELERS.
een mooi bruin Merrieveulen,
HONIG, in de raat en uit de raat,
Het besta adres voor Manufacturen is dat van L. E. RIVIERE Groote^Markt, hoek Gravenstraat, Middelburg.
Feuilleton.
De Broeders van St. Jan.1)
Ingezonden Stukken.
Advertentiën.
Heeren Landbouwers!
een Meid
een flinke Bakkersknecht,
M. C. KROON,
Eerste Zeeuwsche
W. WOITTIEZ, Breskens.
een Kalfvaars,
een Werkpaard,
De Gemeente-Ontvanger
van GOES herinnert aan de
betaling der verschenen
Gemeentebelastingen.
Schoolgelden School A en
Meisjesschool zoomede de
Hondenbelasting zijn 1 Sep
tember a. s. geheel invor
derbaar, terwijl wat den
Hooffdelijken Omslag betreft,
vooralsnog met betaling der
helft genoegen zal worden
genomen.
Zij, die door de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden
uitstel van betaling verlan
gen, gelieven zich daartoe
ten kantore van den Ont
vanger te vervoegen,
A. DE TROIJE,
spoedig terug te zenden.
een jaarling Vaars en
Mestp utloopers,
Verfwaren, Lakken, Vernissen,
Oliën, etc., etc.
BILLIJKE PRIJZEN MONSTER OP AANVRAAG.
Noten Stammen,
derscheidt ons van de bedrijvers deze?
granieten
Men vertelt van den we r eld be roem den
Boerhaave, dat wanneer hij het lijk van
een misdadiger onder het ontleedmes
had, hij tot zijn studenten placht te zeg
gen: „Daar had Boerhaave kunnen lig
gen, zoo Gods ge(nade het niet verhoed
had."
J Juist, aan Gods genade danken wij
het, als we voor zulke zonden bewaard
blijven. Van nature is ook ons hart boos
en verdorven, arglistig en vol van doode-
lijk venijn. i
Christus zegt, dat uit het hart des men
schen voortkomen kwade gedachten, over
spelen, hoererijen, doodslagen, dieverijen,
boosheden, bedrog, ontuchtigheid, een
boos oog, lastering, hoovaardij, onver
stand.
Zoo komt alle kwaad uit het hart des
menschen voort, ook de oorlogsgruwelen.
Bidden we daarom yan onzen God, dat
Hij in Zijn algemeane genade ook op het
oorlogsveld de macht der zonde in haar
vreeselijkste openbaring iwil stuiten, dé
onheilige hartstochten wil dooven en zoo
gruwelen van den strijd wil .temperen.
Ook deze oorlog bewijst ons de mo-
reele inzinking en de zedelijke ontaar
ding van den mensch.
Als er in het maatschapppelijk teven
leeds zooveel daden van boos geweld
plaats hebben, hoe kunnen we dan ver
wachten, dat in tijden van 'oorlog de
wetten van het re^ht geëerbiedigd zulten
worden. Neen, dan breekt de mensch
juist uit jyn zijn zonden en ongerechtig
heid. Dan stijgt bij veten de boosheid ten
top. - v
Er is maai' één macht om dit kwaad
te keeren. Het is de macht van het Evan
gelie. Dat heeft eenmaal het gelaat des
aardrijiks veranderd en van barbaren en
koppensnellers vrome Christenen ge
maakt.
Dat Evangelie, en. dat Evangelie alleen,
is ook in staat de gruwelen van den oor
log te keeren.
Predikt dan het Evangelie aan alle.
creaturen, aan alle volken, ook op het
slagveld. i
Op zoek in het Oorlogsland.
Een stadgenoot de heer C. van Haaren
heeft aan „De .Maasbode" een ontroe
rend verslag gegeven van een tocht door
heit oorlogsland op zoek naar de meer
dan 70-jarige moeder zijner vrouw, die
heel alleen met een dienstbode woonde
in .bet kleine Belgische dorpje Heure le
Romain.
Al dien tijd had de familie niet van de
oude vrouw vernomen, totdat de heer
Van Haaren Zaterdag het koene besluit
nam om haar dwars door heit oorlogsland
te gaan zoeken.
In Vroeger eeuwen zou zulk een koene
tocht tot een epopee, een heldendicht ge
groeid zijn, in onzen nuchteren tijd wordt
er •amper een courantenverslagje van ge
schreven, maar niettemin blijft het feit zelf
de daad van een held.
Om drie uur 's middags was hij in
Maastricht bij het Duitsche consulaat, en
daar hoorde hij plotseling Waalsch pra
ten.
- Hij sprak den man onmiddellijk aan
en het bleek dat de man uit dezelfde
streek kwam als waar de schoonmoe
der van den heer v. Haaren woonde,
en dat hij precies wist, wat er in Heure
le Romain gebeurd was.
Het dorpje was geheel uitgeplunderd
en verbrand, ,de moeder van den heer
v. Haaren was waarschijnlijk in de kerk
opgesloten.
Het was geen opbeurend nieuws, maar
de heer v. Haaren meende dadelijk han
delend te moeten optreden.
De plundering en verwoesting van het
dorpje had reeds 15 Augustus op den
0. L. Vrouwendag plaats gehad, hoe zou
de toestand der arme menschen nu zijn.
De Waal was bereid om mer]£ terug te
gaan.
In een rijtuig reden zij van Maastricht
naar de grens, vandaar liepen zij naar
Canne, (Jat ook door de Duitschers zoo
zwaar getuchtigd is geworden.
•98)
Door L. PENNING.
(Nadruk verboden)
(Slot.)
De stervende zag zijn vader aan; hij
drukte diens hand aan zijn lippen, en
fluisterde: „De armen en de ellendigen
van Ermelo laat ik u achter."
Hij keek door het raam. O, het was
wonderschoon daar buiten; het was mid
den in den zomer de eerste Augustus.
Daarop staarde hij weer zijn vader aan:
met de zaligheid van een verzoend hart,
en keerde toen het hoofd langzaam naar
den wand. Zoo sliep hij in: als een
kind, dat vermoeid is van den langen weg,
met een kalm welgevallen op zijn ver
bleekte gelaatstrekken.
Er was een groot weeklagen op 's
Heeren Loo, toen broeder Anselmus met
droeve stem -de doodstijding overbracht.
De doode werd op een verhevenheid,
waarvan het zwarte 'laken in zware plooien
afhing, voor het (hoogaltaar der kapejf
neergezet, terwijl de wittte, rustige vlam
Dit werk is in boekformaat verkrijgbaar bij
ie firma de Boer Szn. te Sneek, voor 90 et.
dngenaaid en fi.25 geb. franco p. p.
De indruk, dien deze verwoeste dor
pen op je maken, is niet te beschrijven,
de (Stilte pakt je aan, het is alsof je
door een vergane wereld gaat.
Van Duitsche soldaten was nergens iets
te bespeuren, zelfs alle wachten schenen
ingetrokken. Alleen bij Eymael zagen wij
troepen Duitsche soldaten op den berg.
De Walen, die den heer Van Haaren ver
gezelden, doken beangst weg in greppels
en struiken, wat de heer v. Haaren een
verkeerde tactiek oordeelde, want des te
eer schoten dan de Duitsche soldaten.
Maar de angst voor den Duitscher zit
er bij de menschen geducht in.
Zelfs de grijze regenjas, die de heer
v. Haaren had aangetrokken, deed de
menschen al verschrikt op de vlucht slaan,
men zag het voor een khaki-uipform van
een Duitschen officier aan.
Onderwijl was 'het donker geworden,
want het dorpje Heure le Romain, waar
heen de tocht ging, ligt zeker twaalf uren
wandetens van Maastricht af.
Op 'n kerkhof hebben zij toen te zamen
den nacht doorgebracht en stil de Duit
sche troepen laten voorbijtrekken.
De menschen in de dorpen moesten
overal het licht op en de deuTen geopend
houden.
Tot aan de morgenschemering bleef men
op 'tkeTkhof, toen werd de tocht weer
verder voortgezet.
Men kwam langs Eben, Wonck, .alle
dorpjes die door de Duitschers gespaard
waren gebleven.
Op alle boomen langs de wegen waren
opschriften aangebracht met inlichtingen
voor do voorbijtrekkende troepen.
Een blauw pijltje gaf de* richting der
infanterie aan, een roocl pijltje die der
cavalerie.
Ook waren er de nummers op geno
teerd van de regimenten, die langs trok
ken, en de namen der bevelvoerders.
Ook op de gevels der huizen hadden
de Duitschers soms met krijt eenige aan
wijzingen gedaan als van „gute Leute-'"
„Gutes Essen, gutes Trinken!"
In Bassenge, dat ook niet verwoest was,
bracht de geleider van den heer v. Haa
ren hem bij zijn broer, den slager Hênri
Monami, die nog een oud hitje op stal
had staan.
Voor 'n nog gespaard karretje werd
dit beestje gespannen, en de metselaar
Louis Braun bood aan om mede te gaan.
Zoo reed dan de heer v. Haaien met
Louis Braun den weg op naar Houtin.
Hier ontmoette men al de eerste lijken
van verslagen burgers, terwijl overal doo
de varkens en half uitgesneden koeien
lagen. Ook zag men een doodgeschoten
veulen.
Het dorpje Houtin zelf was gespaard
gebleven, alleen twee café's waren ge
heel uitgeplunderd. Toen kwamen ze Heu
re le Romain binnen, dat geheel leeg
geplunderd en uitgebrand is. Twee jon
gens van zestien jaar lagen dood over
den weg, twee vrouwen lagen half ver
koold in haar verbrande huis.
Een prachtige boerderij, waar veertig
paarden door de Duitschers waren buit
gemaakt, lag geheel in puin.
De pastoor en de broer van den bur
gemeester van het dorp, lagen op het
kerkhof doodgeschoten.
De villa van de moeder van den heer
v. Haaien was ook géheel uitgebrand.
Een enkele schuwe gedaante dook langs
de huizengevels. De beer v. Haaren riep
haar aan, en de vrouw beefde, alsof
zij haar doodsuur hoorde aangezegd.
Maar hij werd spoedig herkend in het
dorpje, waar hij vaak placht te logee-
ren.
Hij informeerde naar zijn moeder. Ze
was verborgen'in een huis vlak over de
kerk.
Op den avond van de verwoesting wa
ren alle inwoners, vrouwen en kinderen,
naar de kerk gedreven, waar zij vier en
twintig uren hebben opgesloten gezeten.
De soldaten hadden een mitrailleuse
vóór de kerkdeur gezet, de machine ge
probeerd, om de arme menschen te doen
hooren, hoe 'tging, als zij iets kwaads in
't schild voerden.
Hoe 't zoo plotseling tot een plundering
der kaarsen zijn gelaat verlichtte.
Broeder Clementinus had verzocht, dat
zijn uitvaart zoo eenvoudig mogelijk zou
plaats hebben. Er was geen groen tel
zien, geen bloemen enkel een palm
tak, door broeder Anselmus gegeven als
het zinnebeeld der overwinning.
De ridders kwamen, om beurtelings de
wacht te houden bij het lijk; de oudste
de oudste kapelaan besprenkelde het met
wijwater, en aan het hoofdeinde der ddod-
kist zat de heer van Leuvenum als een
sbeenen zuil.
De Kommandeur had bevolen, dat het
klooster een dienst van dertig zielsmissen
voor broeder Clementinus zou doen, en
een feestdag maar geen vastendag hou
den, omdat de Broeder thans voor eeuwig
van alle aardsche smarten was onthe
ven.
Het lijk was in het gewaad der rid
ders van Sint-Jan gekleed, met het zwaard
iop zijde. ,0p de borst ..prijkte het witte
kruis op het roode veld, en om het hoofd
was een reep van het fijnste perkament
gelegdals een diadeem, terwijl er <Je
namen van Jezus en van Maria en vele
harten, met stralen doorschoten, op prijk
ten.
Het gelaat van broeder Clementinus
was naar boven gericht: als in stillei
verrukking; alle sporen van vroeger lij
den waren weggewischt, en Anselmus
werd niet moede, den doode aan te zien,
wanneer hij verpoosde van zijn vrome
was gekomen? vroegen we de oude dame,
die mi veilig in Rotterdam, nog maar
altijd niet van de verschrikking was be
komen, zij hoorde nog maar altijd dat
ontzettende bombardement van Luik.
Veertien dagen lang, vertelde ze, wa
ren er al Duitsche troepen door het
dorpje getrokken, de eerste uhlanen op
een nacht, en die hadden nog wel' hoe
zen over de paardenpooten getrokken, zoo
dat zij bijna zonder geluid voorbijtrok
ken.
In veertien dagen was er geen onge
rechtigheid gebeurd. De officieren betaal
den voor alles, wat zij require er den.
Toen waren op den Lieve Vrouwendag
deze woeste horden gekomen.
Men vertelde, dat een officier in een
café was doodgeschoten,' en toen was
de ontzettende plundering en brandstich
ting begonnen.
De soldaten waren ook bij de oude
mevrouw binnengedrongen, zij had alle
kasten en deuren open gezet, en den
soldaten gezegd, dat zij alles konden ne
men, maar zij hadden nog meer geld
geëischt en haar de kleeren van 'tlijf
gerukt.
Toen was het huis in brand gestoken
en zij zelf naar de kerk gejaagd. Bijna
tien dagen lang had zij zich nu verbor
gen gehouden, zonder eten bijna, zonder
uit de kleeren te zijn geweest.
Zoo had haar gchoonzoon haar terug
gevonden, versuft, verdoofd, verangst.
Hg had de oude vrouw in het wagentje
gebeurd, ma ar de andere vrouwen even
verschrikt en verangst, hadden hem om
ringd. hem bijna de kleeren van het lijf
getrokken en smeekend toegeroepen
„Monsieur, monsieur, prends nous aveo!"
Hij had slechts gijn moeder kunnen
meenemen.
'Maar de heer v. Haaren, nog geheel
onder den indTuk van de verschrikkingen,
die hij heeft aanschouwd, zou gaarne met
een kleine reddingsbrigade van jonge moe'-
dige mannen willen teruggaan naar deze
geteisterde dorpen om de arme ouden
van dagen, die daar geheel veriaten zit
ten, en van honger, kommer en eljende
omkomen, te gaan helpen en verlossen.
Deze arme stakkers .veilig over de gTen-
zen te halen, acht hij een dringende eïsch
van humaniteit.
Bij de 14.000 vluchtelingen die Maas
tricht zoo liefderijk heeft opgenomen, kun
nen deze enkele ongelukkige ouden van
dagen en vrouwen'er nog wel bij.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Een verzoek.
De leden der Middelburgsche Schilders-
patroonsvereeniging verzoeken hun ge
achte clientèle beleefd, doch dringend, om
de voorkomende schilderwerken enz. in
deze tijdsomstandigheden niet uit te stel
len, maar juist te willen doen uitvoeren.
Hierdoor zou het schildersbedrijf ten
zéérste gebaat zijn eti de groote werkloos
heid, welke zich thans gaat doen gevoe
len, worden tegengegaan.
Met vertrouwen hopen zij dan ook, dat
aan hun roepstem gehoor zal worden ver
leend, daar anders een groot aantal ge
zellen, door de* schaarschte aan werk,
ontslagen zal moeten worden.
Voor de Vereeniging v.n
J. Cl VAN LAERE, Voorzitter.
JAN WORRELL, Secretaris.
Voor de ontvangen blijken van
deelneming, bij het overlijden van onzen
geliefden Echtgenoot, Vader, Behuwd-
en Grootvader, den heer DAVID KLAP,
betuigen wij onzen hartelijken dank.
Wed. D. KLAPOssewaarde
en Kinderen.
Kapelle, 26 Augustus 1914.
gebeden.
Vrijdags ten noentijde, toen de hoog
mis was voltrokken, werd het lijk opge
nomen, ein in de looden kist gelegd, om
naar het kerkhof van 's Heeren Loo ge
dragen te worden. Op de wanden van
het graf en aan den binnenkant van de
zerk waren eenige kruisen geschilderd,
en de doodgraver stond reeds te wachten,
met den prm op de spade geleund.
Niemand had er aan gedacht, om den
doode in den grafkelder van Leuvenum
hij te zetten; zelfs de Burgtheer had er
geen -woord over gesproken, want de
kloosterburgt van 's Heeren Loo kende
geen jonker Edelhart, maar slechts broe
der Clementinus.
De kist, door dg priesters gezegend,
had de kaepl reeds verlaten, en door de
wijd geopende deur ruischten zacht, met
geklaag en stil gejuich, de tonen van het
orgel.
Twaalf ridders droegen den doode; vlak
achter hen volgden de Burgtheer en broe
der Anselmus.
Het was bij bet kerkhof zwart van,
menschen; zij hadden op dezen dag den
akker in den steek gelaten, om de plech
tigheid der begrafenis door hun tegen
woordigheid te verhoogen. Daar stonden
vrouwen, ;die hare kinderen weenend in
de hoogte hjelden, opdat dezen de dood
kist goed zouden zien. En oude moeder-
kens, gebogen van zwoegen en slaven,
stonden voor het zieleheil te bidden ,yan
Wenscht U de beste Kaf- of Zeef-
ten Wanmolen aan te schaffen, welke
op 31 Landbouwtentoonstellingen wer
den bekroond, bestelt U ze dan bij
Korte Geere, MIDDELBURG.
De van ouds bekende Wanmolenmakerij.
Alle Molens worden onder garantie ge
leverd.
Verzoeke beleefd doch dringend de
nog aanwezige BESSENMANDEN
POLDERMAN MINDERHOUD.
TE KOOP
bij W. BRIELSMAN, te Koüdekerke.
TE KOOP
8 a 10 voer Stalmest en een
Balansploeg,
bij J. BARENTSE, te Ritthem.
TE KOOP
bij J. MOENS te Vrouwepolder.
bij P. SANDERSE, Oostkapelle.
Met October
benoodigd, bij A. DE VISSER, Veersche
weg.
Wegens dienstplicht der tegenwoordige
direct gevraagd
tegen hoog loon, bij D. REMEIJN, bakker,
St. Philipsland.
broeder Clementinus, die hun voorbede
niet jneer van 'noode had. De mannen ant-
blootten eerbiedig hun hoofden, en dé
ruwe jongens van Ermelo waren heel
stil, nu zij zooveel ernstige en strakke
gezichten zagen.
Er schoof een wolk voor de zon, en
een groote schaduw- gleed over 's Heeren
Loo. Doch de wolk ging voorbij, en de
zon scheen met kracht. En toen de .gee
stelijken hun ceremonieën hadden ver
richt, trad de Kommandeur naar voren,
om in een kort, ernstig woord het leven
van broeder Clementinus te schetsen.
Daarop Verkreeg de vergrijsde Pastoor
van Ennelo het «woord, en terwijl hij'
zich recht pp Eijin voeten verhief, staarde
hij een oogenblik zwijgend op den heer
van Leuvenum, wiens brandende oogen
op bet open graf waren gevestigd. Dan
wendde hij zich tot de schare, en sprak
met een stem, die van stille onti-oeiing
beefde: „Lieve vrienden. (Wij staan hier
bij een graf, Waarvan de Jakobsladder tot
eer boxen de wolken heenreikt. Gij1 allen
hebt (onzen geliefden broeder Clementi
nus gekend; hij gaf aijtn leven om dat
van anderen te redden, en het einde van
zijn -leven Was een bevestiging van en
de kroon op zijn arbeid. Wij hadden hem
lief, en zijn gedachtenis zal bij ons in
zegening blijven. Hij heeft veel geledein,
doch in zijn avond werd bet licht want
alzoo was het Gods beschikking. Hij heeft
de wet van het Evangelie vervuld, en
Ondergeteekende, houdt zich bij voort
during aanbevolen voor de levering van
alle voorkomende
Aanbevelend,
Glacisstraat 112 Vlissingen.
Conditiën blijven steeds als voorheen.
TE BEKOMEN:
bij C. P. DE KEIJZE1E Oost-Souburg.
geregelde voorraad WAALVORM.
Dat andere fabrikanten de zakjes
waarin de
URLINGS PATENTSTIJFSEL
"IJFSEL 3
ww^ywwwwww
is verpakt, zoo getrouw nabootsen, pleit
voor de deugdzame kwaliteit, anders
toch zou men het niet doen. 21
Koog aan de Zaan.
JACOB DUIJVIS.
TE KOOP
rekening 2 September, bij J.|BAAIJENS,
Vrouwepolder.
TE KOOP
40 klampen Vaamhout en
3000 Musters, en
TE KOOP GEVRAAGD
bij P. SANDERSE, Tol, Oostkapelle.
TE KOOP
bij C. FOLDERMAN, Biggekerke.
t
Stoom bootdienst
ZIERIKZEE—ROTTERDAM
en tusschengelegen plaatsen.
September 1914*).
1 8,3011,—
2 9,-11-
3 9,-11,30
9,30 11,30
6,30 11,30
Dins.
Woen
Dond.
Vrijd.
Zater.
Zond.
Maan.
Dins.
Woen
7,3012,—
8,-12,-
8,3011,30
Dond. 10 9,-11,30
Vrijd. 11 8,3011,30
Zater. 12
Zond. 13
Maan. 14
Dins. 15
8,3011,30
8,3012
8,30 12,—
9,-10,-
9,-10,30
8,3011
9,-11,-
Woen 16
Dond. 17
Vrijd. 18
Zater. 19
Zond. 20
Maan. 21 10,12,
Dins. 22 7,12,
Woen. 23 7,3011
Dond. 24 8,11,
Vrijd. 25 8,30 11,
Zater. 26 8,30 11,
Zond. 27
Maan 28 8,30 12,
Dins. 29 8,3012
Woen 30 9,—10,30
Het eerste getal achter den datum
is de afvaart van Zierikzee het tweede
getal is de afvaart van Rotterdam.
wie uwer zal met zijn voorbeeld voor
oogen het in de toekomst durven wagetn,
om zijn naaste geweld, pijn en harteeer
aan te doen? Hij was een, heilig man, een
held, een martelaar hij is in Christus
gestorven. Zoo dan, die den naam van
Christus noemt, sta af van ongerechtig
heid." V
De kist daalde neer in de groeve; en
de glans ider zomerzon volgde de kist
in het sombere graf. Geen hart bleef on
bewogen. Een oude man uit Harderwijk,
dien de Broeder uit een brandend huis
had gehaald, zeide: uHij stierf voor mij".
De sterke Eibert Sterkenburg beefde als
een klein kind, en er was een groot ge
ween en gezucht op het kerkhof van
's Heeren Loo.
Broeder Anselmus breidde de handen
zegenend over de groeve uit, en zeidel
met tranen in zijn stem: „Zalig zijn de
dooden, die in den Heere sterven; van
nu aan, zegt de Geest, want hunne werken
volgen hen."
Zoo ging broeder Clementinus naar
huis. En de heer van Leuvenum keerde
terug naar zijn eenzamen burgtmet
gebogen hoofd, in xliepe gepeinzen, ter
wijl het gebeier der doodsklokken zacht,
weemoedig heen ruischte over velden en
akkers.
i
v
