No. 374
Zaterdag 33 Augustus 1914
38e Jaargang
De Europeesche Oorlog.
Voor de Militairen.
Ooriogsoverzicht.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORST5TRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ - L. BURG.
Drukkers:
Qosies-baan Lo Coinfre - Goes.
Dat gaat niet langer!
Tallooze brieven bereiken ons dezer
dagen met verzoeken om kostelooze toe
zending van kranten aan Militaire Tehui
zen, Leeszalen, enz. ten behoeve van onze
militairen.
Reeds gingen wij op enkele verzoe
ken in, doch de stroom van aanvragen
is te groot, om aan allen tegemoet te
komen, hoe gaarne wij dit ook zouden
doen.
Juist in deze dagen worden van de
bladen groote offers gevraagd, willen zij
blijven voldoen aan de gestelde eischen,
en juist nu zijn de inkomsten, evenals
'dit in ieder ander bedrijf het geval is,
aanzienlijk geringer.
Wat nu te doen!
Onze militairen moeten geholpen wor
den. Allen die ver van huis en haard
verwijderd zijn, zijn zeer verlangend niet
alleen het oorlogsnieuws, maar ook het
nieuws uit de provincie te lezen en niet
alle ouders, familieleden of kennissen zijn
in de gelegenheid hun betrekkingen lec
tuur te verschaffen.
Laten de meergegoeden nu ook op dit
terrein iets doen voor onze militairen.
Gaarne zullen wij kleine en grootere
bedragen in ontvangst nemen, en ons
belasten met de verzending van bladen
naar leesinrichtingen, die daarom ver
zocht hebben. Voor f 1.25 b.v. stelt men
een Militair Tehuis- of Vereenigingsgebouw
in de gelegenheid gedurende drie maan
den „De Zeeuw" te ontvangen, stel dat
de mobilisatie nog zoo lang duurt, wat
wij natuurlijk niet hopen.
'Het g-preekt vanzelf, dat we ook ge
ringere bijdragen gaarne tot dit doel zul
len aanwenden.
Draagt elkanders lajsben
Bede.
Onderstaand vers van ds. Gideon Boe-
kennogen te St. Annaparochie in „Friestah
Dagblad" mag door gewrongen versmaat,
aanvankelijk afschrikken, wie 't. eenige ma
len herleest, voelt met den dichter mee,
ja erkent alles, woord voor woord, uit
's lezers hart gegrepen.
Wees m ij genadig!
„Wees mij genadig, o God! wees mij
„genadig! want mijne ziele betrouwt
„op U alleen! en ik neem mijne
„toevlucht onder de schaduw Uwer
„vleugelen totdat de Verdervingen zul-
„len voorhij zijn gegaan."
Psalm 572.
0, wees mij genadig! Gij, groote God!
Mij kleine genadiggedenk mijn lot
'kBen als David door Sauls geweld be
dreigd.
Kom, Heereter hulp mij toegesneld
Mijn dagen zijn anders gewis geteld,
Maar mijn hart is alleen tot Uw dienst
geneigd.
0, wees mij genadigwie had gedacht:
Zoo plots zich in Tonrust te zien ge
bracht
Door het oorlogsgevaar, dat schier ieder
land,
Hoe rijk en gezegend voor 'toog het zij.
Welvarend! naar 't vleesch verheugd
en bliji!
Gansch Europa door, zet in laaien brand,
j 1 1
0, wees mij genadig! mijn lieve Heer!
In Jezus mijn Rots en Tegenweer,
Och, gedenk gansch in gunst mijn geboor
tegrond!
Oranje .en het Volk dat Van ouds- U
vreest!
VeiYul het, o God, weer met Geuzen-
geest!
Mij is dierbaar de plek, waar mijn wieg
eens stond.
0, wees mij1 genadig! laat overal
De knieën zich huigen in 't ongeval.
Dat miin Moederland zooveel te denken
geeft.
Erbarm innig U over vïouw en kroost!
Waar manlief te wapen ging, bied daar
I troost.!
Sterk het hart, dat van U zijn hehoud'nis
heeft!
0. wies mij genadig! doe Neerland
recht,
Voor 't aanschijn der wereld, al zijn wij
I slecht,
Och, verzoen ons de schuld, verlaat niet
in den oogst;,
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post
Losse nummers
ƒ1.25
„0.05
Deez heerlijken zomer, ons kosflijik erf;
Doch spaar ons den vijand, die niets
verderf
Van de vrucht van ons zweet, tot Uw
roem op 't hoogst.
0, wees mij genadig! ik dank U, Heer,
Dat 'k aan U mag roepen, verhoor mij
weer,
Even ken'lijk als Gij hebt voorheen ge
daan
Met David en Isrel Uw ware Volk;
Zij 't Christusgeloof mij daartoe tot tolk:
Dat ons Jezus behoudend terzij zal slaan.
0. wees mij genadig! Gij, groote God,
Mij kleine genadig, gedenk mijn lot;
Mijn ziele betrouwt, Heer, op U alleen,
Ik neem mijn toevlucht, 't hart dringt er
toe,
Vrij onder Uw vleugelen, blij te mee,
Totdat de verdervingen héén zijn, héén!
B. V. St. A.
Vertrouwen?
Volgens de „N. Rott. Crt." bevat het
Fransche blad „Figaro" een artikel, waar
in wantrouwen jegens Nederland spreekt,
als zouden Rotterdamsche importeurs en
reeders Duitschgezind blijken bij den uit
en doorvoer.
Voor dit wantrouwen bestaat geen re
den. Vooral niet waar de levensmiddelen
in ons land schaarsch zijn.
Doch dat dit wantrouwen bestaat, blijkt
wel uit het feit, dat Engeland voor den
uitvoer naar België alle schepen, en voor
dien naar Nederland geen enkel
schip doorlajat.
Onder anderen de „Trevalgan", geladen
met graan, wordt in Engeland al sinds
10 Augustus vastgehouden; terwijl bijna
dagelijks schepen met graan van daar
Antwerpen binnen stoomen.
Bedoelt schip is namelijk bestemd voor
Rotterdam.
Naar ons een handelaar, die deze week
Antwerpen bezocht, verzekerde, heerscht
dat wantrouwen tegen Nederland ook te
Antwerpen; op de Beurs sprak men alge
meen in dezen geest.
Natuurlijk blijft de Nederlandsche re
geering in dezen geest waakzaam, zoodat
voor schending der bepalingen in 1908 te
's Gravenhage vastgesteld voor onzijdige
natiën, wel geen vrees behoeft te bestaan.
Doch ook de reeders hebben dubbel tegen
vergissingen te waken.
Dit is 't eenige middel om het vertrou
wen van Engeland te winnen.
Marseillaise.
Het lied, waarmee de Fransche legioe
nen ten strijde trekken en dat begint met
de opstandige regelen: Allons enfants de
la patrie, Le jour de gloire est arrivé;
Contre nous la tirannie, is de Marseil
laise, het lied, dat kapitein Joseph Ron-
get de Lisle in April 1792, in garnizoen
te Straatsburg, improviseerdediens
„Chant do guerre pour 1'ai-méé du Rhin",
gelijk de Marseillaise, of Hymne des Mar-
saillais, eerst heette. Een niet minder
geliefde straatzang van 't opstandig volk
in het. eind der achttiende eeuw, en later,
werd het öcht-Parijsche „(ja ira" (eigen
lijk het lied der Federatie van 1790, au
teur Bécourt, air de contredance), dat tot
in 1792 de rol van eerste nationaal revo
lutie-lied gespeeld heeft:
Ah! ga ira, ga ira, ga ira!
En dépit d'z' aristocrat' et d'la pluie.
Ah! ga ira, ga ira, ga ira!
Nous nous mouiU'rons ,mais ga finira.
(0, 't zal gaan, 't zal gaan
Ten spijt van de aristocraten en van
den regen.
O, 't zal gaan, 't zal gaan
Wij zullen nat worden maar dat zal
overgaan).
Luik.
De militaire overheid van Luik heeft
*de provincie een oorlogsschatting van 50
millioen francs opgelegd. Deze schatting
zal worden opgebracht in bijdragen van
alle inwoners en geïnd worden door tus-
fechenkomst van de burgerlijke admini
stratieve ambtenaren.
Engelsch nieuws.
Ziehier de officiëele Engelsche lezing
over den toestand van België:
„Het Belgische veldleger, dat zijn steun
punt te Antwerpen heeft, is in die rich
ting teruggetrokken teneinde zijn verbin
dingen met die vesting te dekken voor
het geval dat noodig wordt. De zetel
van de regeering is reeds van Brussel
naar Antwerpen, verplaatst. Aangezien
Brussel een onverdedigde stad en niet
langer de zetel van de regeering is, is
de bezetting van die stad voor de Duit-
schers niet van groot gewicht. Bovendien
is de tegenwoordige stelling van het Bel
gische veldleger een bedreiging van den
rechtervleugel der Duitschers, wanneer de
ze verder naar het Westen trekken."
Oe mijnen van de Königin Luise.
Naar Politiken uit Esbjerg verneemt,
heeft kapitein Kolster, van het stoom
schip La Cour, daar uit Parkeston aange
komen, verteld, dat de man, die op de
Königin Luise het leggen van de mijnen
aan den mond van de Tyne had geleid,
bij den ondergang van het schip gered en
als krijgsgevangene naar Londen gevoerd
werd. Daar werd hem de keuze gesteld
van aan te geven, waar de mijnen lagen,
of doodgeschoten te worden. Een uur
voor dat de termijn was verstreken tee-
kende hij' op een kaart aan, waar de mij
nen lagen. De Engelschen vischten ze
op één na alle op. Kapitein Kolster had
dit verhaal van den loods, die zijn schip
had gestuurd langs de kust tot aan den
mond der Tyne. (N. R. C.)
Herinnering van '70.
Aan een brief van iemand, die bij het
uitbreken van den oorlog van '70 in
Zwitserland vertoefde, ontleenen wij het
volgende
„Als men de reisverhalen hoort, is het
nu heel wat ex*ger dan toen. Wij' hebben
in '70 onze reis kalm voortgezet en kwa
men in de eerste dagen van Augustus
terug, alleen niet langs den Rijn, zooals
het plan was, omdat daar toen al gevoch
ten werd, maar via Parijs. Daar waren
de menschen toen wel opgewonden en
we zagen veel treinen met militairen en
paarden, maar verder was alles gewoon.
Aan de Fransche grenzen werd alleen ge
vraagd tot welke nationaliteit we behoor
den, maar toen we daarop geantwoord
hadden liet men ons dadelijk passeeren.
De post was in '70 ook wel in de war,
maar er kwamen toch berichten uit het
buitenland, het bericht van onze thuis
komst eenige dagen nadat wij er zelf
waren."
De Duitschers in Brussel.
Er zijn thans vermoedelijk 3000 Duit
schers in Brussel. Vluchtelingen melden,
dat alles er rustig is. De winkels waren
overdag open als gewoonlijk. Er is wei
nig veranderd. Iemand, die de Uhlanen
zag binnenkomen, vertelde, dat zij' met
waardigheid hun rol vervulden. Zij1 leken
Isoldaten op manoeuvre. Een oogenblik
schenen zij te twijfelen hoe zij te rijden
hadden; doch weldra verdeelden zij zich
in patrouilles en scheidden zich af om
verschillende centra der stad te bereiken,
namelijk de spoorwegstations, de banken,
het postkantoor, de beurs en de Groote
Markt. Er is geen betooging gehouden
en geen schot gelost, voor zooveel valt
na te gaan. Doch spoedig zal de geheim
houding, die in Luik werd betracht en
welke in heel Duitschland wordt toege
past, ook in Brussel haar intree doen.
Optimisme.
Bewonderenswaardig is het optimisme
der Belgen.
Koning Albert is reeds te Antwerpen
aangekomen. Toch verzekerde minister de
Broqueville aan een persvertegenwoordi
ger, dat aJles beter loopt dan men wel
had durven denken. „Het behoud der stel
lingen zal niet zonder nieuwe gevechten
gaan, maar hierop is België voorbereid.
Eerder nog dan sommigen wel denken
zal de groote strijd aanvangen, waarin
ook wij een woordje zullen medespreken.
Wij zullen aan de gansche wereld bewij
zen, dat de zonen der „kerlen van Vlaan
deren" en die der „zeshonderd franchi-
monten" immer den vrijheidsroem van
België waardig zijn. Ik versta, dat dege
nen, die niet op de hoogte zijn, zooals
wij, ietwat twijfelen, maar weest gerust,
de toestand is uitstekend, besloot de mi
nister."
Gevecht bij Aerschot.
Blijkens de N. R. Ct. beschrijft de Daily
News het gevecht bij Aerschot, waar de
achterhoede den terugtocht van het Bel
gische leger beeft gedekt tegen den Duit-
schen opmarsch, als volgt:
Woensdag bij het aanbreken van den
dag begonnen de Duitschers een verwoe
den aanval op de loopgraven, welke ge
durende den nacht met Versche manschap
pen waren gevuld. Velen van hen hadden
deel uitgemaakt van de beroemde Luik-
scbeit (roepen, die de Duitschers bij het
naderen Van de fortenwallen hadden gede
cimeerd. Zij hadden gevraagd om naar
Luik te mogen Worden teruggezonden, ten-
eind© opnieuw den vijand het hoofd tei
bieden. Daar dit niet kon, werd hun een
andere gelegenheid geboden, een wanho
pige, want elk! van deze mannen- wist, dat
hij bestemd was om zoo noodig te wor
den opgeofferd in ',het belang ,van het
algemeene verdedigingspltan.
Twee Duitsche vliegtuigen vlogen met
groote stoutmoedigheid laag' hij den grond
over de verschansingen om te zien hoe
ze verdedigd werden. Bijna onmiddellijk
daarna werd de Duitsc-h© artillerie tegen
over de Belgische versterkingen in stel
ling gebracht en begon haar granateil
over de verdedigers uit te braken. Infan
terie en machinegeweren deden eveneens
snel hun werk. Het kleine troepje ver
dedigers zette zich schrap ,om de massa's
der vijandelijke troepen zoolang mogelijk
op leen afstand te houuden.
Om 6 uur was de aanval over de heele
linie algemeen geworden, doch hij was
hevig op het front te Aersehot. Onver
biddelijk werd de Duitsche aanval voort
gezet, waarbij de bevelvoerders weer de
zelfde geringschatting voor verlies aan,
menschenlevens toonden als overal elders.
Twee van de heldhaftige regimenten van
Luik hadden den hoofdaanval te weer
staan in een stelling ten Noordoosten van
de stad. De Duitschers stonden in tien
maal sterkere getale tegenover hen. Toch
bleven de Belgen .met den moed der wan
hoop op hun post en brachten de Duit
schers ontzettende verliezien toe. Ze wa
ren verschrikkelijk deze verschansingen,
De Duitschers hebben ze met bloed ge
kocht. Om kwart over zevenen werd or
der gegeven om terug ,te trekken. Een
compagnie onder hevel van majoor Geor
ge Gilson dekte den aftocht. De rest is
bekend.
Het gemobliseerde Europa.
Sinds de tijden van Napoleon heeft geen
krijgsbrand meer in Europa gewoed, zoo
geweldig als die van onze dagen. Europa
telt 19 staten, daarvan zijn er zeven in
staat van oorlog en zes gemobiliseerd.
Om een duidelijk overzicht te hebben
over het aantal menschen, die bij dezen
oorlog betrokken zijn, diene het volgende
lijstje
Landen die in oorlog zijn.
Aant. inw.
Oostenrijk-Hongarij© 51.390.233
Duitschland 64.925.993
Rusland 133.879.100
Frankrijk 39.601.509
Servië 3.800.000
Engeland 45.362.281
België 7.490.411
Tezamen 346.449.527
Landen die gemobiliseerd zijn.
Italië
Zwitserland
Nederland
Zweden
Turkije
Roemenië
Tezamen
34.959.077
3.753.293
5.857.949
5.561.799
3.400.000
7.287.796
60.818.914
Landen die niet gemobiliseerd zijn.
Denemarken 2.775.076
Noorwegen 2.391.782
Spanje 19.611.334
Portugal 5.016.267
Bulgarije 4.837.000
Griekenland 3.200.000
Tezamen
37.831.459
23 Juli. Oostenrijk-Honga'rije over
handigt de bekende nota aan Servië waar
op binnen 48 uren antwoord moet wor
den gegeven.
24 Juli. De Russische regeering houdt
een conferentie. De Oostenrijjc-Hongaarsche
eischen worden een indirecte uitdaging
aan Rusland genoemd.
25 Juli. Het Servisch antwoord, te
,Weenen overhandigd, wordt onvoldoende
geacht. De -Oostenrijk-Hongaarsche ge
zant verlaat Belgrado.
27 Juli. Sir Edward Grey deelt in
het Lagerhuis zijn plannen mede tot het
houden van een conferentie tussdhen
Duitschland, Frankrijk, Italië en Engeland.
Frankrijk en Italië nemen het voorstel
aan, dat door Duitschland wordt afge
wezen.
28 Juli. Oostenrijk-Hongarije ver
klaart Servië den oorlog,. Servische sche
pen in beslag genomen op den Donau.
30 Juli. Gedeeltelijke mobilisatie van
het Russische leger. Krijgsraad te Ber
lijn. Belgrado door de p ostenrijksche
troepen gebombardeerd.
31 Juli. Algemeene mobilisatie van
Rusland. De toestand van dreigend oor
logsgevaar in Duitschland. Jaurès ver
moord. m
1 Aug. Duitschland verklaart Rus
land den oorlog. Duitsche troepen vallen
Luxemburg binnen.
2 Aug. Duitsche troepen trekken hij
Cirey frankrijk binnen. Russische troe
pen trekken bij Bialla Duitschland binnen.
Libau gebombardeerd door de „Augs
burg".
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
3 Aug. -r- Duitschland overhandigt Bel
gië een ultimatum, waarin het eischt,
dat België zijn militaire operaties ver
gemakkelijkt. België weigert. Belang
rijke verklaringen van Grey in het La
gerhuis. Italië verklaart zich neu
traal te zullen houden. Gevecht tus
schen Russische en Duitsche schepen bij
het eiland Aland.
4 Aug. De Fransche gezant verlaat
Bellijn, de Duitsche gezant verlaat Pa
rijs ,en verklaart dat daardoor de oorlogs
toestand tusschen Frankrijk en Duitsch
land is ingetreden. Duitschland zendt aan
België een nota, waarin het verklaart,
desnoods met geweld van wapjenen de
maatregelen te zullen doorzetten, die het
essentieel noodig acht. Duitsche troepen
vallen België binnen. Visé en Argenteau
in ylammen. De Duitschers rukken naar
Luik op. Engeland verklaard aan Duitsch
land '(Jen oorlog.
5 Augustus. In een buitengewone
Staatscourant wordt bekend gemaakt, dat
in staat van oorlog zijn verklaard de
stelling den Helder, den mond der Maas,
en Haringvliet, de Nieuwe Hollandsche
waterlinie, het grondgebied der gemeenten
Westervoort en Duiven, Pannerden, Bom
mel, Millingen, Temeuzen, Hoek en Zaam-
slag, het grondgebied rondom de kust-
batterij' Terneuzen en Ellewoutsdijk.
Amerika en Denemarken leggen een neu-
traliteitsverklaring af. De Duitschers
slagen er in de Maas over te steken. Zij
trekken paar Luik. Rusland mobili
seert 11 militieklassen.
6 Augustus. De Duitschers vallen
Luik aan, maai' worden door Belgische
troepen teruggeslagen. Vele verliezen wor
den door de Duitschers geleden. Twee
Duitsche slagschepen worden in de Noord
zee door Engelsche in den grond ge
hoord. De Duitstohe mijnlegger Koningin
Louise wordt door een Britsche torpe
doboot in den grond geboord. De Duit
schers hebben Briey bezet. Visé, Beir-
neau en Dolhin worden door de Duit
schers bezet. Lord Kitchener in
Engeland benoemd tot minister van oor
log. Wilson biedt in een telegram aan
alle oorlogvoerende mogendheden zijn be
middeling aan. Engeland besluit een
expeditieleger naar het vasteland te zien
den.
7 Augustus. De staat van oorlog
wordt afgekondigd in de gemeente Utrecht.
Zilverbons komen in omloop. 'Dei
Duitschers kunnen door de dappere en
heldhaftige verdediging van de Belgen
Luik niet binnendringen. Duitschland]
vraagt België een wapenstilstand van 24
uur om hun dooden te begraven. De
Franschen komen de Belgen te hulp en
zijn reeds met een sterke troepenmacht)
in België. Kleine gevechten worden
geleverd tusschen Duitschers en Russen,
waarbij de eersten teruggeslagen worden.
Asquith doet in het Parlement mede-
deeling van het voorstel van Duitschland
om Engelands neutraliteit te koopen.
Hevig gevecht bij Belgrado, dat nog door
de Serviërs behouden is. Noorsch
stoomschip Tysla bij de Wielingen op
een mijn geloopen. Drie man Verdronken.
Britsche stoomschip Amphion op een
mijn geloopen en gezonken. 28 man gered.
8 Augustus. Luik is door de Duit
schers bezet. Alleen de forten zijn nog
in handen der Belgen. De Franschen
vereenigen zich met de Belgen in de
nabijheid van Luik. De mobilisatie van
het Fransche leger is geëindigd. Zij; trek
ken in den Elzas. Drie Oostenrijksche
legercorpsen rukken op naar de Fransche
grenzen. Andere Oostenrijksche troepen,
conoentreeren zich bij de Russische grens.
Engelschen nemen Duitsche koloniën
in Togoland. Montenegro verklaart den
oorlog aan Oostenrijk.
9 Augustus. De Franschen maken
vorderingen, in den Elzas en nemen Alt-
kirch en Mülhausen in. De Duitschers
staken hun aanvallende bewegingen. Ook
worden Sainte Marie en Epinal door de
Franschen genomen. Zwitserland is in
staat van beleg verklaard.
10 Augustus. Tusschen Luik en
Tongeren zijn Duitschers met Belgen
slaags geraakt. Vele verliezen worden aan
beide zijden geleden. De gezant van
Oostenrijk verlaat Parijs. De Montene-
grijnen bezetten Skoetari.
11 Augustus. Bij K. B. is met in
gang van 11 Augustus het geheele grond
gebied van het Ned. Rijk verklaard te.
zijn in staat van oorlog. Gevecht van
de Duiteohers met de Belgen tusschen
Tirlemond (Thienen) en Saint-Trond (St.
Truijen). De Belgen werden hier terugge
slagen. De Franschen zijn thans over
de geheele linie met de Belgen in aan
raking gekomen.
12 Augustus. De Franschen werden
door de Duitschers naar Luneville terug
gedreven. De Duitschers heroveren
Miihlhausen op de Franschen. 'Ge
vecht bij Ddest en Haelen tusschen Duit-
