rakel ip veeren, No. 272 Donderdag 20 Augustus 1914 28e Jaargang IS. De Europeesche Oorlog. rg, VAN DE loudster dienstbode Feuilleton. De Broeders van St. Jan. i Middelburg htigingen, ver- 9 Wapenwet zijn ingetrok- jh'ging aan alle jpenen zooveel Ontvangbewijs, (schuur, zijnde ht ter voorko- eden bij moge maar I'ook belang onzer loorkomen. fs 1914. Ier voornoemd, TAK. E PRIJZEN voor Jij den Uit- Kampen WISSE te licha 6 9. franco per ling van het a 10 ct., bij I verspreiding Ingeloovigen. 1ERHOUD Jz., ilen, vijf maan- Ruin, oud 1 tDE,^N. en St. In gezm, 2 wer- COOIMAN, Wol ver [JNIERSE, Seis- li e nst ^B.-ROTTERD. Ie plaatsen. |itgezonderd des vm. 7,15, van erdam vm. 8,45 ardam 7 uur. ï6 01 35 20 56 .27 05 55 Uitgave van de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO gevestigd te Goes. Hoofdbureau te Goes: LANGE VORSTSTRAAT 219. Bureau te Middelburg: FSRMA F. P. DHUIJ - L. BURG. Drukkers: Qosterbaan Le Cointre - Goes. Uit Antwerpen meldt, men aan de „N. R- Crt." Te Leopoldsburg bij Beverloo (ten N.- W. van Hasselt) in Belgisch Limburg zijn 2000 uhlanen Maandag binnengevallen. Zij hebben er onder andere het Hotel d.'Or verwoest, het lokaal der burger wacht. Een zestigjarige ontsnapte ternau wernood van den kogel. De inwoners had den tijdig gezorgd, dat alle oogist weg gevoerd en alle landbouwtuigen ontred derd waren. Zelfs hadden zij den voor raad stroo, dien ze niet meenemen kon den, verbrand. Vanochtend zijn hier Amerikaansehe schelpen met mondvoorraad binnengeloo- pea. Van Engelsche soldaten merkt nie mand een spoor. ANTWERPEN, 19 Aug. (Part.) De prin sekinderen wandelen af en toe door de stad met strakke gezichtjes en worden door de toestroomende menigte toege juicht. Gisteren gingen zij naar den die rentuin. De Koningin maakte per auto een toer naar Wilrijck em bezoekt heden ambulances en gasthuizen. Uhlanen boden zich aan op een hoeve te Norderwijck, bezuiden Herenthals. Een van hen vroeg aan de bazin in gebroken Vlaamsch: .Herkent gij mij niet? Wacht, ik zal mijn hoed afdoen". En zij her kende den m,an, die als agent van een fabriek daar herhaaldelijk zeisen te koop had geboden. Er heeft te Herenthout een treffen plaats gehad tusschen een aanzienlijk getal Duit sche ruiterij en een deel van de Ant- werpische bezetting. U'ren lang werden van weerszijden geweerschoten gewisseld. De Duitschers hadden vele'gekwetsten. Ook hebben de Duitschers opnieuw een aanval gedaan op Diest. Gisternamiddag zijn zij inet groote macht teruggekeerd en heb ben deze stad en de stad Thienen ge bombardeerd. De Duitsche voorhoede was gisteren met een vooruitgeschoven troepenmacht tot dicht bij de Belgische stellingen ter verdediging van Brussel genaderd en had zich daar voor den nacht gelegerd. Een verrassing zon mogelijk zijn geweest, in dien niet een Belgisch vlieger de vijande lijke positie had verkend en geschat en tijdig den generalen staf had gewaar schuwd. Ruiterij werd er toeft op uit gezonden en na eenig heen- en weertrek ken van de Duitsche infanterie trok deze zich terug. Een Belgisch officier-vlieger heeft als zijn persoonlijken indruk meegedeeld, dat de verbonden bondgenooten in 't Noorden zoowel als in 't Zuiden al hun beloften hebben gehouden. Wanneer zij: nog niet op 't oorlogstoon eel verschijnen, kcwnt dit omdat zij hun oogenblik afwachten; wan neer dit komt, zal het een vernietiging voor de Duitschers beteekenen. Van Bazel tot Brussel. De „N. R. Crt." zegtmen vecht thans over het geheele front, dat zich uitstrekt van Bazel tot Diest. Hoe meer aanraking er tusschen de vijandelijke legermachten zal komen en hoe nader men bij de beslissing zal geraken, des te meer moet men er zich opi voorbereiden dat de kan sen in 't voordeel kunnen keeren op 'fcééne punt, terwijl men genoodzaakt is een an der punt prijs te, geven. Dit valt reeds van te voren met stelligheid te voor zien ten aanzien van veldslagen, die over Door L. PENNING. (Nadruk verboden) 92) „Dat denk ik ook," brieschte hijt in zijn toorn en verontwaardiging met de vuist op de tafel slaande. „Nu Derk Wij-' nandsen heeft bekend, den jonker van Speulde in der tijd te hebben doodge schoten, wilt ge die zaak liever laten rusten. Ja, dat begrijp ik, heer. Het is hard, om zijn ongelijk te erkennen; de mensch is een ellendig, miserabel, zelf zuchtig wangedrocht dat heb ik altijd boweerd, en herhaal het nog eens. Maar in mijn waardigheid van herder der ge meente Ermelo, die aan Derk Wijnand sen God zij zijn ziel genadig, het laatste oliesel hebt toegediend, verzoek ik thans mijn koster, de bekentenis voor te lezen, die genoemde Derk Wijnandsen gisteravond klokslag half elf heeft on der teekend." De Pastoor hief het hoofd op als een leeuw, teen hij dit zeide, en zijn oogen rustten onafgewend met een doordrin- de kracht op den Burgtheer, terwijl de koster met zijn lijmerige stem het pro tocol langzaam voorlas. VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG. zulke onmetelijk groote fronten worden geleverd als die, welke door de moderne legers worden ingenomen. De Franschen in België. Twijfelt men nog of de Franschen in België zijn en strijden? Alle berichten uit België gewagen van hunne tegenwoordigheid. De Duitsche cavalerie, die men op vijf tienduizend man schat, was genaderd tot bij Gembloux langs den eenen kant, tot Waver aan den anderen kant en rechts tot aan Jodo'igne. Zoo lagen een duizerid man bijvoorbeeld in een bosch op vijf kilometer van Gembloux en twee of drie andere duizend teSt. Truiden op het kruispunt der wegen van Hoei, Germez, Waver en van Charleroi-Thienen, via Fleurus, Gembloux en Jodoigne. Van daar uit zijn de afgezonderde groepen vertrok ken. die vier-en-twintig uur lang, van Zon dagmiddag tot Maandagmiddag, om Gem bloux zijn gebleven en waarvan een tien tal mannen tot bij Sombreuse zijn gena derd, hetgeen liun trouwens het leven heeft gekost, gedood als zij zijn door Fransche dragonders. Te Gembloux zelf is het als volgt ge gaan: Zondagochtend ontving men er be richt, dat en troep, verschillende honder den sterk, Groot Leez bezet had en naar Gembloux oprukte. Daar de burgerwacht zonder wapenen en de gendarmerie af wezig was, telefoneerde men naar Na men. Daar antwoordde men, dat men over geen hulptroepen beschikte. Nochtans kwamen enkele lanciers in een auto aan. Zij: schoten op den vijand, en van hen zelf werden drie gekwetst, waarvan een thans gestorven is. Zij moesten vöAr den dertigmaal sterkeren vijand den aftocht blazen en van dat oogenblik af aan wa ren de Duitschers meester van Gembloux en van de spoorweglijn. Zij sneden tele graaf- en telefoondraden door en deden de rails springen. Intusschen traden een tiental sterk gewapende mannen de stad binnen, de burgemeester, een zeventigja rige grijsaard, stond gansc-h alleen op de stoep van het stadhuis. De Duitschers eischten van hem eetwaren. Een leeraar der landbouwschool trad op als parle mentair en verkreeg de belofte, dat men tot geen plundering zou overgaan. Een wagen werd aangebracht en beladen met levensmiddelen, die de Duitschers naar het station deden voeren. De militaire toestand. De militaire toestand in België en in Rusland ontwikkelt zich gunstig voor Duil&chland. De Fransche berichten over do herne ming van Mühlhausen en over den op- marsch van Fransche troepen in den El- zas zijn onjuist. 1 Aldus verhaalt een Duitsch persbureau. De duur van den oorlog. Wij waarschuwen tegen gevaarlijke illu sies. De Duitsche generaal Bernhardi heeft geschrevenDe oorlogskansen en de politieke toestand kunnen zich wij zigen, zelfs dan wanneer de strijd weinig kans op overwinning schijnt, te geven. Zij kunnen die partij te hulp komen, welke het 't langst weet uit te houden. En de Fransche generaal heeft geschre ven: De oorlog zal lang duren en de zege zal zijn aan de partij, die de grootste volharding en taaiheid toont". De Duit sche en Fransche generaal zijn het op dit punt dus eens. De Pastoor zag, hoe de lippen van den Burgtheer zoo grauw werden als aschhoe er een zenuwachtig trillen ging over zijn gelaat, en hoe de sterke man, nog ongebogen door den last van vijf-en-zestig jaren, daar stond te beven als een riet in den storm. Hij had den mond geopend, alsof hij een kreet wilde uitstooten. en twee keeren sloeg! hij de armen als een drenkeling boven het hoofd samen, doch niets dan een zware zucht ontsnapte aan zijin borst. Zijn oogen wa ren star op dat ontzaglijke testamentboek met zijn gelen, perkamenten band gevtes- tigd, en toen de koster aan het einde was van zijn gewichtig dokument, zou hij als een blok op de gekleurde vloer tegels zijn neergestort, indien de Pastoor hem niet had opgevangen. Hij het zich daarop in den grooten leuningstoel neervallen: als gebreken en verpletterd door de geweldige tijding. Hij scheen een beroerte gehad te hebben, en keek gedurende eenige oogehblikken geheel wezenloos rond, als iemand, die van zijn verstand is beroofd, terwijl zijn handen sidderden, en zijn tanden op el kander klepperden. „Het kan niet waar zijn," zeide hij daarop: „het kan niet waar zijn. De val kenier, die verleden jaar is gestorven, heeft nog op zijn stervenssponde her haald, dat niemand dan jonker Edel hart Aan de Fransch-Duitsche grenzen. Beiersche en Badensche troepen hebben de tot Weiier, 15 kilometer ten Noordwes ten van Schlet'sladt doorgedrongen Fran sche 55e infanteriebrigade Verslagen, haar groote verliezen toegebracht en haar te ruggeworpen over de Vogezen. (N. R. Ct.) In de Noordzee. Een rapport van het Woensdagmorgen te IJmuiden van Londen binnengekomen Nederlands e he stoomschip Vliestroom, krijg t in verband met de berichten uit Londen over schermutselingen ter zee meerdere beteekenis. Door de Vliestroom is namelijk gerapporteerd, dat het van de Theems komende, uit noordelijke richting langdurig kanongebulder vernam. Kort daarop versoheen een Engelsche torpe doboot die do Vliestroom raadde niet te veel in noordelijke richting te stoomen, aangezien zulks ernstig gevaar kon op leveren. (N. R. Ct.) In de Middellandsche Zee. De Oosten; ijksche kruiser, die bij Anti- vari door een Franseh schip in den grond is geboord, is de Zenta. Er zouden 301 dooden zijn. Elzas-verraad. Over den slag bij Mühlhausen, die in Duitsche militaire kringen op één lijn wordt gesteld met de slagen van Weissen- burg, Worth em Spichern, schrijft de „Köl- nische Zedümg" dat er verraad in het spel is geweest. De Franschen hadden zich op tal van plaatsen verdekt opge steld en schoten uit hinderlagen. Van de bewoners, van Mühlhausen en omge ving zijn velen gevangen genomen. Te Regissheim is een klooster gesloten, omdat daar een geheele compagnie Fran schen verborgen was. Ook zijn verschei den Elzassers, bij wie men Fransche sol daten in huis vond, op staanden voet doodgeschoten. Dinant. Daar is het heet toegegaan. De Fran schen hadden hun kanonnen opgesteld in de hooge citadel en schoten de pon tonbruggen, die de Duitsehers over de Maas sloegen, telkens als ze bijna ge reed waren, stak. De vaste bruggen wer den vernietigd toen de Duitscihe colon nes er over trokken. Ze waren onder mijnd en werkten zoo als moorddadige vallen. Het ongeduld van de Franseh- Afrikaansche troepen, de z.g. Turcos, moet oorzaak .zijn dat de "Franschen niet tot een vernietigende omsingeling konden overgaan. Bij 't handgemeen van de Turcos met de Duitschers bleek weer, dat dezen niet geoefend zijn in 't verweer tegen bajonet charges. De verliezen worden reusach tig genoemd. Volgens geruchten zouden er in het geheel 20 a 40.000 man buiten gevecht zijn gesteld. Een boer uit een dorp beneden Dinant vertelde dat toen hij Van 'tveld kwam pm naar 't lawaai te kijken, hij van den heuvel af de Maas rood van bloed zag, en de Fransche ver dere opmarseh voorbij Dinant alleen ver hinderd is door de nog onbegraven doo den. Beide' partijen houden hun verliezen geheim. De familiebetrekkingen worden, zoo noodig, verwittigd, maar verlieslijsten worden niet gepubliceerd. de dader ,kon zijn. Is het werkelijk waar? Was Derk Wijnandsen gced bij zinnen? Hij was een spitsboef dat heb ik later ondervonden, maar zoo'n misdaad o. het is toch verschrikkelijk." Hij was weer opgerezen, en liep in groote passen op en neer: in een hevige beroering. „Als het waai' is," zeide hij: „dan ben ik de schandelijkste der vaders geweest. Dan heb ik mijn eigen vleesch en bloed verstooten o, het is ontzettend." Hij sloeg de handen aan het hoofd, alsof hij vreesde, werkelijk krankzinnig te worden. Toen zette hij zich weer ne der, nam het testamentboek ter hand en las het protocol. En in eens, terwijl zijn innerlrjkste ingewanden z'ich begonnen te ontfermen over zijn arm, zoo wreed mis handeld kind, barstte hij', die nooit schrei de, in heete tranen uit. Doch daarop weid hij kalmer, en diep ademhalend, ging hij naar den stal, waar hij op zijn ouden, gebiedenden toon riep: „Harm zadel den zwarten hengst." Het was een brandend heete zomerdag, die vooli Harderwijk voor altoos droevige, gedenkwaardige 30ste Juli anno 1503. In den voormiddag waren er donderkoppen aan de lucht geweest, doch een frissche bries had ze verdreventoen was de wind gaan liggen, en de arbeiders in het veld hadden hun bovenkleeren af Opstand in dsn Kaukasus. Volgens de Turksche pers wint de op stand in den Kaukasus tegen Rusland veld. De opstandelingen hebben de brug over de Araxes in de lucht laten vlie gen en zoodoende den eenigen spoorweg, die Rusland met Perzië verbindt, onbruik baar gemaakt. De Russische troepen vluchten met pak en zak. Gisteren is er een groot aantal over de Turksche gren zen gekomen. De prijzen der levensmidde len zijn in den Kaukasus tot het vier voudige gestegen. In alle moskeeën worden bidstonden gehouden voor de overwinning van de Oostenrijksche en Duitsche legers. Dit is van groote beteekénis, want 't is de eerste rnaa.1 in de geschiedenis van het Otto- maansche Rijk dat Muzelmannen in hun godshuizen voor een overwinning van Christelijke volkeren bidden. Het nieuwe Balkanverbond is bij zijn ontstaan bedoeld niet als een wertuig van Rusland, maar als een verdedigings middel tegen Rusland, als waarborg voor de vrijheid van de Oostelijke Balkansta- ten en de beveiliging der Dardanellen en zeeëngten. De actie is verder gevorderd dan de berichten doen verwachten. (N. R. C.) Konir.g Albert. Dezer dagen kwam Koning Albert, de in België zoo algemeen beminde vorst der Belgen, gedurende de gevechten bij Diest en Haelen, op een punt langs het front van den vijand, waar het geraden voor hein. werd zijn auto te verlaten. De Koning, vergezeld door zijn even eenvoudig gekleeden adjudant, wilde naai de plek waar de ernstige gebeurtenissen zich afspeelden. De lange, knappe man in zijn bestoven uniform, de pince-nez op den neus, bewoog zich eenvoudig weg tusschen zijn vechtende mannen. Niemand nam nota van hem, omdat de eenvoud van zijn uniform geen aandacht trok. Gis teren begaf hij zich gedurende zijn rond wandeling naar bet militaire hospitaal, waarin tal van gewonden Belgen en Duit schers liggen. De koning wenschte binnen te gaan en de schildwacht niet wetende wat de rang van dezen officier was, vroeg hem of hij een speciaal verlof had het hospitaal binnen te gaan. „Neen", antwoordde de vorstelijke be zoeker kalm, „ik heb geen pas, maar ik ben de Koning en misschien wilt ge mij toelaten." De schildwacht glimlachte ongeloovig en de besliste tusschenkomst van den adjudant was noodig voor de schildwacht overtuigd werd dat de Koning der Bel gen toegang verlangde. Thans is het be kend geworden dat de Koning rond gaat en de gevaren en ontberingen van zijn leger deelt, en ieder soldaat kijkt nu uit naar den langen, knappen man met het gebruinde gelaat en den pince-nez en in een uniform, die geen bijzonderen rang aanduidt en zelfs ietwat versleten lijkt. Kosten van den oorlog. In zijn gedenkwaardige zitting van 4 Augustus heeft de Duitsche Rijksdag een oorlogscrediet van 3 miljard gulden toe gestaan. Om te bevatten hoe groot deze som is, neme men aan, dat vijf bank biljetten van 1000 gld. op elkander een millimeter dik zijn. Legt men er telkens een bankbiljet van 1000 gld. op totdat geworpen zoo warm hadden zij. 't. Het ging reeds- naar drie uur; bij den Haspel kwam1 de bouwman van het kasteel den Burgtheer tegen, en scheen iets te willen vragen, maar de Burgtheer maakte een afwerend gebaar en riep: „Straks, straks ik heb thans geen tijd." En hij stormde Voort: in vollen galop, terwijl het metalen hoofdstel van zijn paard flikkerde en flonkerde in het feÜie licht der zomerzon. De bouwman keek den heer verwon derd en hoofdschuddend na. „Wat mankeert hem toch?" mompelde de man: „hij zal zijn ^besten harddraven nog doodrijden 't is zonde van het mooie paard." De Burgtheer keek rechts noch links, en enkel strak vooruit naar Ermelo en naar 's Heeren Loo, waarvan de torens boven het geboomte uitkwamen. Hij reed op het schuimbekkende paard de eerste huizen van Ermelo reeds voor bij'; er stond een groep menschen, die druk met elkander redeneerden, en met levendige gebaren naar den kant van Har derwijk wezen. Toen keek hij die richting uit, en zag een rookwolk aJs van een grooten oven. Maar de zucht, zijn zoon aan het Vaderhart te drukken, verdrong elke andere gewaar wording, en hij hield den teugel eerst in, teen de hoeven van het poani zwaar Abonnementsprijs Per 3 maanden fr. p. post Losse nummers ƒ1.25 „0.05 Prijs der Advertentiën 15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct. 3-maaI plaatsing wordt 2-maal berekend. Bij abonnement voordeelige voorwaarden. Familieberichten van 110 regels ƒ1. iedere regel meer 10 ct. men de som van 3 miljard gld. heeft, dan zou men een zuil krijgen van 600 meter hoog. Vijf en twintig jaar geleden, in den tijd van Boulanger, vroeg Bismarck aan het militair bestuur, hoe hoog het de kosten schatte voor de eerste zes we ken van een oorlog met twee fronten. De rekenaars becijferden 1.2 miljard gld. Bis marck was woedend en verlangde over- rekenen. Het resultaat was toen 1202.2 miljoen. De oorlog van 18701871 had Duitsch- land in het geheel 1050 miljoen gld., Frankrijk met de oorlogsvergoeding mee 5892.5 miljoen gld. gekost. De Boerenoor log kostte Engeland ongeveer 2750 mil joen gld. Hierbij is geen rekening gehouden met de onttrekking van werkkrachten in men schen en in vee, de schorsing van het handelsverkeer en de beperking van de nijverheid. Deze schade kan geschat worden op het tienvoud van de zichtbare onkosten. De berekening, welke men in 1897 aan Bismarck heeft voorgelegd, is thans na tuurlijk niet juist meer. Het leger is sterk vergroot, het heele toestel, dat bij het leger hoort, is inge wikkeld en duur geworden (vliegtuigen, automobielen enz.) ;ook de paarden. Het mobiele leger heeft 500,000 paarden noodig. In het heele Duitsche rijk zijn ongeveer 4 miljoen paarden (de veulens van 4 jaar af en de paarden boven 17 jaar meegerekend). Wat het leger aan paarden meer noodig heeft, verslindt der halve reeds alleen een half of driekwart miljard. Terwijl hierbij de kosten van een grootere vloot komen, schatten autoritei ten op dit gebied, als Riesser, Renauld en von Blume, de kosten van een jaar oorlog voor Duitschland op 4 miljard gld. Gedurende de eerste zes weken van den oorlog heeft de staat in betalingsmidde len noodig 1080 miljoen gld., daarbij komt nog ongeveer 90 miljoen mark aan be talingen van leveringen van fabrieken, handelszaken en landbouwartikelen. Ten slotte heeft men nog de zoogenaamde angstbehoefte aan goud en zilver. Deze kost naar schatting 360 miljoen gld. In het geheel is dus in de eerste zes weken na de oorlogsverklaring 24 miljard gld. noodig. Alaus luidt het oordeel van Duitsche bevoegden, in betrekicing tot het Duitsche leger. Uit Maastricht. Een ooggetuige schrijft aan „Het Han delsblad": -• Maastricht, 17 Aug. Een lange stoet van vluchtelingen uit Visé is gisteren te Maastricht weer dooi; de straten getrokken van 't station naar de Rijkskweekschool, een ellendige stoet van meest vrouwen en kinderen. De vrou wen, sommigen met mantels en hoeden, velen in huisjaponnen, zóó weggedreven uit hun huizen cloor brand en dolle sol daten, de meesten met rood geschreide oogen, en moeite doende om nu zij daar, uit den trein gekomen, gaan door de drukke stad, hun tranen in te houden. De kinderen kijken angstig verbaasd voor, zich uit, te bang nog om rond te kijken, na het voortgejaagde gesjouw der laatste dagen.Soms gaat in den stoet een rijtuig een snorder van bij 'het sta tion, die, medelijdend voor zieke en oude vrouwen, ër zes of zeven in zijn a£- en dreunend op de houten kleptbrug vie len van 's Heeren Loo. De poort stond wijd open, wat hem) verwonderde, en toen hij den buitenhof opreed, zag hij niemand, wat zijn Verba zing nog grooter maakte. Hij sprong uit het zadel, keek in alle richtingen rond en riep„Hola., waar is de poortwach ter?" De Burgtheer stapte voort, maar hoor de of zag niemand, totdat de witte punt muts van den bakker door het openge schoven raam der bakkerij te voorschijn kwttm m ÏBoeg: „Wien zoekt u, o heer?" waarop de Burgtheer antwoordde: „Ik zoek broeder Clementinus waar kan ik hem vinden?" „Hij is hier niet," antwoordde de bak ker; „hij is een half uur geleden naar Harderwijk gereden, en de Kommandeur, broeder Anselmus en bijna al de broe ders zijn mee u weet toch, dat Har derwijk in brand staat." Harderwijk in brand nu ..begreep de Burgtheer. van waar die zware rookzuil kwam. „U kunt dert brand zien, heer,, als u hier naast het poortje inslaat, dat naar; den kruidtuin leidt." En "h'et hoofd van den bakker verdween uit het opgeschoven raam, want hij moest naar den oven kijken. (Wordt vervolgd.) G

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1