I\o. 353
Woensdag 39 Juli 1914
38e Jaargang
Buitenland.
Oostenrijksch Servische Oorlog.
Binnenland.
Uitgave van
de Naaml. Venn. LUCTOR ET EMERGO
gevestigd te Goes.
Hoofdbureau te Goes:
LANGE VORSTSTRAAT 219.
Bureau te Middelburg:
FIRMA F. P. DHUIJ L. BURG.
Drukkers:
Oosterbaan Le Cointre - Goes.
VERSCHIJNT ELKEN WERKDAG.
Abonnementsprijs
Per 3 maanden fr. p. post.
Losse nummers
ƒ1.25
0.05
Oorlog.
Zoo zal dan de Balkan opnieuw het
tooneel van den oorlog worden.
Bas is, dank zij de onrechtvaardige in
menging der groote mogendheden de
zesschaar de oorlogsfakkel gehluscht,
en de moorddadige Turk in zijn onge-
rechtig bezit bevestigd, of weer gaat een
van het zestal op een der kleine Bal-
kanstaten los, om in rechtmatigen toorn
gerechte wrake te eischen voor onschul
dig vergoten vorstenbloed en waarborg
voor verbeterde verhoudingen.
Het groote Oostenrijk heeft het kleine
Servië den oorlog verklaard.
Het 'is niét denkbaar dat Oostenrijk,
alvorens tot dezen stap over te gaan,
zijn bondgenooten uit de Triple Alliantie
Duitschland en Italië niet eerst zou
hebben geraadpleegd. Het antwoord van
de Duitsche regeering aan de Engelsche
inzake scheidsrechtelijke tusschenkomst
doet het wèl vermoeden.
Oostenrijk verkeert trouwens in een
moeilijke, schier onhoudbare positie. Hij
heeft het hard te stellen met de Slavi
sche machten, die in eigen land hem
bedreigen; en kan op den duur niet dul
den dat van uit den Balkan dat Slavisch
verzet tegen zijn binnenlandsch bestuur
wordt gesteund. Er 'is dan ook na den
moord op den troonopvolger wel ietwat
recht te zétten.
'Maar, maarmoest dat nu door
middel van oorlog gebeuren? Moeten daar
voor duizenden jeugdige menschenlevens
wederzijds worden opgeofferd?
Speelt hier weer niet de oude expansie
politiek, ook door Oostenrijk jarenlang
gedreven, dit land parten?
Wat zal de Triple Entente doen? Dit
bedrijf stuiten? En zoo de Triple Allian
tie tegen zich in het harnas jagen Een
Europeeschen oorlog provoceeren? Een
oorlog te land waarin Rusland met Tur
kije ter eener, Frankrijk ter andere zijde
Duitschland en Oostenrijk trachten te ver
pletteren, een oorlog ter zee, waarhij Enge-
lands reuzenvloot, de Duitsche vernielt?
Oostenrijk krijgt zijn trekken thuis. Hij
heeft Bosnië en Herzegowina geroofd. De
overige, mogendheden zullen niet dulden
dat hij ook Servië inpalmt. Een groote
oorlog schijnt derhalve onvermijdelijkten
zij, wat God geve, Engeland en Rusland
tujsschenbeiden komen, en een vredelie
vende oplossing aan de hand doen.
Waartoe anders heeft Europa in Den
Haag zijn vredespaleis f
Ee telegrammen van gistermiddag luid
den weer ongunstiger dan 'n 24 uur ge
leden.
Berichten als het overschrijden door de
Oostenrijksche troepen van de Hongaarsch-
Servische grens en optrekken tegen Mitro-
vitza, gaven niet veel moed op een goe
den uitslag der diplomatieke onderhan
delingen.
Zelfs liep reeds het gerucht, dat de
Oostenrijkers gistermorgen in de vroegte
Belgrado bezet hadden.
Al moeten dergelijke berichten, en voor
al geruchten, onder het grootste voorbe
houd aangenomen worden, toch zijn ze
kenmerkend voor de heerschende stem
ming.
Gisteravond bereikte ons dan ook reeds
het bericht, dat Oostenrijk aan Servië offi
cieel den oorlog verklaard heeft.
De beslissing is dus gevallen. Wellicht
ten koste van den vrede in heel Europa..
Oostenrijk-Hongarije wil dat er bloed
vloeie, in de eerste plaats om den dood
van den kroonprins te wreken, last not
least, om iedere anti-Oostenrijksche bewe
ging in Servië en Bosnië eens voor al-
-tijd den kop in te drukken.
Hoe de nota van Servië ook geweest
moge zijn er is alle reden om aan
te nemen, dat het zooals uit de gisteren
gepubliceerde verklaring blijkt, een zleer
loyale houding tegenover Oostenrijk heeft
aangenomen de daad van Oostenrijk-
Hongarije moet ongetwijfeld als een on
verantwoordelijke en voorbarige handeling
beschouwd worden. Ongetwijfeld zal het
zieh door de houding van Servië in de
laatste maanden zeer geprikkeld gevoe
len, de steeds toenemende spanning was
er het bewijs van, doch men heeft zeer
'Zeker niet den indruk, dat langs diploma-
tieken weg niets meer te bereiken valt,
en dat alle bemiddelingsvoorstellen be
proefd zijn.
Men wil bloed zién.
De toestand is inderdaad hoogst kri
tiek. Zelfs na het bericht van de offi-
ciëele oorlogsverklaring is de toestand niet
te overzien én zijn de gevolgen niet te
berekenen.
Prijs der Advertentiën
15 regels ƒ0.50, iedere regel meer 10 ct.
3-maal plaatsing wordt 2-maal berekend.
Bij abonnement voordeelige voorwaarden.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.
iedere regel meer 10 ct.
Na den Fransch-Duitschen oorlog van
18701871 heeft men een dergelijke span
ning niet Jmleefd.
Ziehier de tekst van de oorlogsver
klaring, dat bloedige document:
„Daar de koninklijke Servische regee
ring niet op een voldoende wijze heeft
geantwoord op de nota, welke haar den
23sten Juli 1914 door den Oostenrijk-
Hongaarschen gezant werd overhandigd,
ziet Oostenrijk-Hongarije zich voor de
noodzakelijkheid geplaatst zelf voor de
handhaving van zijn rechten en belangen
zorg te dragen en daartoe een beroep
op de wapenen te doen.
Oostenrijk-Hongarije zal zich van af dit
oogenblik [gedragen als te zijn in staat
van oorlog met Servië
Het internationale bureau voor den vre
de heeft een protest uitgevaardigd tegen
de wij'ze waarop Oostenrijk is opgetre
den, met minachting van de verplich
tingen in Den Haag op zich genomen, om
Vreedzame middelen te gebruiken tot op
lossing van de conflicten met andere mo
gendheden.
Besloten werd het. algemeen congres,
dat (Ln September e.k. te Wee tien ge
houden zou worden, naar Pern te ver
leggen.
Volgens berichten uit Weenen heeft
Oostenrijk-Hongerije ook aan Montenegro
den oorlog verklaard.
Een ander bericht uit Montenegro houdt
in, dat de Montenegrijhsche jongelieden,
die te Genève studeeren, bevel hebben,
ontvangen naar hun vaderland terug te
keeren, wijl het leger gemobiliseerd wordt.
Wat doet Rusland?
Tot nu toe ïs het nog geenszins met
zekerheid bekend wat Rusland doen zal.
Het blijft echter de vraag, of het in
zijn houding van rustig toezien zal kunnen
volharden. De met Servië bevriende oor
logspartij in Rusland is sterk, en yrjj}
vragen ons af of de regeering in St.
Petersburg aan den drang zal kunnen
weerstaan van deze partij en onzijdig zal
kunnen blijven, wanneer de Servische le
gers door de Oostenrijkers verslagen zijn.
Wij hopen van wel en wenschen dat de
Russen hun vriendschap aan Servië dan
zullen betuigen door "langs diplomatieken
weg 'tusschenbeide te komen en Servië
na de eerste nederlagen tot toegeven it©
bewegen. Dat was de beste oplossing.
Zoekt de oorlogspartij in Rusland een
anderen weg, dan is de ramp voor Euro
pa niet te overzien.
De wetenschap evenwel, dat Rusland
Duitschland vreest, stelt eenigszins ge
rust.
De getroffen militaire maatregelen blij
ven tot het einde van de crisis gehand
haafd. Volgens te Parijs ontvangen be
richten staan 14 Russische legerkorpsen
aan de Oostenrijksche grens gereed om
op het eerste teeken de grens over te
rukken.
De houding der Ba 1 kan-Sta.ten.
LONDEN, 28 Juli (R. O.). Grieken
land en Roemenië hebben te Sofia een
Vriendschappelijken stap gedaan om te
doen weten, dat zij geen enkele inbreuk
op de beschikkingen van het verdrag ,van
Boekarest zullen dulden.
De stemming te Parijs.
De toestand is zeer ernstig; hij wordt
hier bijna als wanhopig beschouwd. Een
Europeesch conflict scfyjnt onvermijde
lijk. Frankrijk zal de volle verantwoorde
lijkheid voor de gevolgen van zijn bond
genootschappen aanvaarden
De bladen verwijten op scherpe wijze
Duitschland de bemiddeling', door Enge
land voorgesteld, niet gesteund te heb
ben, hoéwei men in politieke klingen'
overtuigd blijft, dat de localisatie van den
strijd onmogelijk was.
De Temps" schrijft: Na. de besprekin
gen op de Quai d' Orsay is de indruk
dat Duitschland voortdurend zijn goeden
wil betuigt, maar weigert te Weenen tus
schenbeide te komen. In deze omstandig
heden vraagt men zich af of het verlangt
dat vijandelijkheden aan de onderhande
lingen vooraf gaan.
Geruchten willen, dat de mobilisatie van
het Fransche leger aanstaande is.
Relletjes te Parijs.
De manifestaties, welke door de unie
der syndicaten van het Seine-departement
ten gunste van den vrede georganiseerd
waren, veroorzaakten eenige schermutse
lingen tusschen de politie en de hetoo-
gers, die riepen: „Weg met den oorlog!"
Eemge politieagenten werden gewond. Tal
rijk© personen zijn in hechtenis genomen.
De politieagenten hadden hun handen
,vol werk. Toen de manifestanten, ondanks
herhaalde aanmaningen en dreigende
waarschuwingen niet uiteen wilden gaan,
zag de politie zich genoodzaakt charges
uit te voeren.
De politieagenten werden met het ge
roep: „Moordenaars! Moordenaars'' ont
vangen.
Bij de bureaux van de „.Matin" de
den zich heftige opstootjes voor. Het was
daar een f&rmeele kloppartij. Er werden
vuistslagen uitgedeeld, er werd met wan
delstokken geslagen, alles onder een on
beschrijfelijk geschreeuw en lawaai en een
oogenblik vreesde men het ergste.
De stedelijke wacht zette, de geweren
schietvaaidig gehouden, de straten af. Ten
gevolge van tegenbetoogingen werd het op
sommige punten hoogst gevaarlijk voor
de voorbijgangers.
Het verkeer werd ten zeerste bemoei
lijkt.
Onder den helderen schijn der elec-
risehe lampen bood het opgewonden en
dreigend optreden der talrijke heethoof
den een angstwekkend schouwspel.
Toen de passies waren uitgelaaid keerde
langzamerhand de kalmte terug, ofschoon
de stemming toch nog dreigend bleef.
Localisatie van den str ij d.
Reuter seint uit Weenen aan de Maas
bode:
IN GOED INGELICHTE KRINGEN
MEENT MEN DAT ER GEEN ENKELE
REDEN IS OM AAN TE NEMEN, DAT
HET CONFLICT NIET GELOCALISEERD
ZAL BLIJVEN TOT EEN OORLOG TUS
SCHEN OOSTENRIJK-HONGARIJE EN
SERVIE.
De houding van Duitschland.
De Berlijnsche correspondent der „Köl-
nische Zeitung" seinde: Men heeft hier
het initiatief van sir Edward Grey met
sympathie begroet, betwijfelt echter of een
conferentie tusschen vier mogéndheden
komst kan brengen. Voor het slagen Van
een poging tot. bemiddeling acht men
rechtstreeksche diplomatieke onderhan
delingen doelmatiger. Als men dien weg
mocht inslaan, zal Duitschland zijn me
dewerking verleenen.
Het bureau Hirsch beweerde, zooals we
gisteravond reeds hebben gepubliceerd, of-
iicieeL gemachtigd te zijn tot de verklaring,
dat Duitschland het voorstel van En
geland heeft afgewezen, aangezien de
Duitsche diplomatie er de voorkeur aan
geeft, de gebeurtenissen den vrijen loop
te laten.
Reuter kon daarentegen constateeren da.t
bedoeld bureau van officieele zijde tot
die verklaring niet is gemachtigd.
Het telegrafisch verkeer tusschen
Duitschland en Oostenrijk is zeer ver
stoord. In Praag en omstreken is de prijs
der levensmiddelen, in 't bijzonder van
het meel, belangrijk géstegen.
Gisteravond werden in Berlijn 28 so
ciaal-democratische vergaderingen gehou
den.
De dagorde, luidde„Oorlog aan den
oorlog!"
Betoogers begonnen te roepen: „Weg
met den oorlog!"
Deze kreten werden echter spoedig over
stemd door het „Leve Oostenrijk! Leve
Duitschland!" dat het publiek langs den
weg aanhief.
De houding van den Tsaar.
De twijfelachtige houding, die Rusland
sinds het uitbreken, van het conflict tus
schen Oostenrijk-Hongarije en Servië aan
nam, moet volgens de „Times" van gis
teren geenszins aan den invloed van den
Tsaar te wijten zijn geweest.
Deze toch schijnt zich veeleer voor een
meer doortastend optreden te hebben uit
gesproken.
Naar het Engelsche blad meldt heeft
hij in den staatsraad de volgende merk
waardige woorden gesproken„Wij hebben
thans 71/2 jaar 'lang alles maar verdra
gen, thans heb ik ér genoeg van
Daarop werd het hevel gegeven een
deel van het leger Je mobiliseeren ien
tegelijkertijd werd naar Berlijn de mede-
deeling gezonden, dat In het geval, dat
in Duitschland mobilisatiemaatregelen
zouden worden getroffen, het heele Rus
sische leger op oorlogsvoet zou worden
gebracht.
Wij geven dit bericht van de „Times"
natuurlijk onder voorbehoud weer.
De paniek te Belgrado.
De paniek, die eergisteren in de Ser
vische hoofdstad heerschte is onbeschrijfe
lijk. Al het geld was naar het binnen
land ..gebracht. Honderden vluchtelingen,
Duitschers en Oostenrijkers kwamen te
Semlin aan.
Uit Semlin trokken Servische vluchte
lingen naar Belgrado. De lange optochten
van Servische mannen, vrouwen en kinde
ren, die in hun armoedige plunje en met
hun armzalige have bi| zich, op een reis
gelegenheid (wachtten, boden een treurig
schouwspel. Onder de Serviërs heerschte
een zeer neerslachtige stemming. Belgrado
was bijna geheel verlaten.
Alle particuliere vervoermiddelen, waren
door de militaire autoriteiten gerequirée(rd.
Goederen- en levensmiddelenzendingen
moesten dientengevolge blijven liggen. Velé
inwoners Verkeerden in een kommervol
len en gebrekkigen toestand.
Zij, die door omstandigheden in tijde
lijke geldverlegenheid verkeerden, zooais
vrouwen, wier kostwinners huiten de stad
verblijven, konden geen cent crediet meer
krijgen. 1
De weinige vreemdelingen, die nog in
de stad waren achtergebleven, weiden
volkomen met rast gelaten. Iedereen had
het te druk met voor zich zelf te zorgen.
Tengevolge van geruchten over het aan
staande binnenrukken der Oostenrijjksche
troepen en een beschieting der stad, ont
stond een geweldige opwinding.
Op den Bogoj Slowo, 't staatsraadsge
bouw, werd de witte vlag geheschen. Ook
op andere gehouwen woei de witte vlag.
Het zijn de vlaggen, die ten tijde van
oorlog op de internationaal beschermde
gebouwen geheschen worden.
Er liepen geruchten, dat reeds meer1 dan
een half millioen Oostenrijkers aan de
Servische grens geconcentreerd waren.
Frankrijk.
Mevrouw Caillaux is vrijgesproken.
Ondanks de oorlogsstemming, die de
gansche beschaafde wereld in beroering
brengt, en aller blikken op Europa's
hooge politiek concentreert, is dit een
feit van wel zoo groote beteekenis, dat
de aandacht even van het strijdtooneel
afgeleid wordt.
We hebben het niet gehoopt, doch ge
vreesd. i
Frankrijk gaat z'n moreelen ondergang
tegemoet. Ieder oogenblik komen ernsti
ge gebeurtenissen ons aan deze ontzet
tende waarheid herinneren, ons in de
overtuiging 'sterkende, dat een volk bij
enkel stof vergoding den moreelen onder
gang 'niet vermag te ontloopen.
De redacteur van de „Maasbode" te
Parijs geeft als volgt zijn indrukken weer
De beslissing is dan gevallen en wel
in den zin, gelijk door de meesten werd
verwacht, vooral na een beloop van het
geding, waarvan de ontknoopping echter
reeds van te voren vaststond.
De „clan" van Caillaux heeft dus een
volkomen overwinning behaald. Cail-
laux's macht en invloed, zijne geldmacht
vooral, zijn te sterk, dan dat hij hij1 die
huidige alge mee ne ontreddering niet zou
kunnen bereiken, wat hij wilde.
Doch de jury dan? Het zou mij: niiet
verwonderen, indien langs allerlei slink-
sche wegen, de jury reeds van te voren
zoodanig ware bewerkt, dat het resul
taat der debatten reeds bij de opening
van het proces vaststond. En ook wan
neer dit niet het geval zou zijn hoe
kan van deze mannen worden gevergd,
dat zij: een strijd zouden voeren tegen
eene persoonlijkheid als Caillaux? De
vrees zal hun hebben geraden tot de
groote lankmoedigheid, waarvan zjj bij
hun uitspraak hebben doen blijken.
Hadde men een ander resultaat willen
bereiken, dan had moeten worden begon
nen met het onschadelijk maken van
Caillaux. Nu dit niet geschiedde, kwam.
ons noodlottig partijsysteeni weer voor
een nieuwe consequentie te staan.
Met dat al, is het ontbreken van ieder
vonnis een ernstig symptoom van de al-
gemeene ontreddering. De indruk op de
publieke opinie zal ongetwijfeld groot zijn,
vooral hier te Parijs, waar Caillaux vol
strekt niet bemind is, en waar het ge-
zond verstand der menigte doet inzien,
dat een rechtspraak, beheerscht door de
schokken eener loutere machtspolitiek
der partijen, tot den moreelen ondergang
eener natie voeren kan.
De procureur-generaal oordeelde, dat
beklaagde, mevr. Caillaux, ongetwijfeld
met voorbedachten rade gehandeld had.
Hij verlangde schuldigverklaring van Imevr.
Caillaux
Militaire maatregelen.
Een wetsontwerp is naar den Raad
yan State gezonden, beoogende bekrach
tiging van de maatregelen, genomen tot
het langer bij het leger in dienst houden
der militie welke op 1 Augustus a.s. zou
worden ontslagen, dan wel zou overgaan
naar ^l o Landweer, zoomede tot het in
dienst houden van de Landweermanneny
welke op denzelfden datum voorgoed zou
den worden ontslagen.
Het gerucht van een moge
lijke mobilisatie, vindt verster
king in het tot ons komende be-
ri c h t, dat een b ij eenroeping der
Staten-Generaal (krachtens art.
185 der Grondwet), eerstdaags
tot de mogelijkheden behoort.
(Msb ode.)
De Staatscourant van gisterenavond
bevat d® besluiten van den '27sten Juli
tot schorsing van overgang naai' de land
weer en ontslag uit den dienst bij de
militie, en tot schorsing van ontslag van
dienstplichtigen bij de landweer.
Men meldt uit Tiel, d.d. gisteren,
aan de „Msb.":
Hedenmiddag ontving de aannemer, de
heer A. Jonker, van het departement van
Oorlog den last 0111 hedenmiddag om 3
uur gereed te zijn met 100 werklieden
om het inundatie-kanaal alhier, dat de
Waal en de Linge verbindt, (het einde
der Hollandsche waterlinie) te openen ten
einde het water op een zeker niveau te
kunnen brengen-. Toen de heer Jonker de
100 personen bij elkaar had, ontving hij1
van het departement bevel het openen
van het kanaal nog op te schorten en
nadere bevelen af te wachten.
Uit Utrecht wordt gemeld, dat van
uit de geniekazerne aldaar eenige afdee-
lingen militairen gezonden zijn naar stra
tegische punten in ons land. Kustwacihts
vertrokken naar Scheveningen, Hoek van
Holland, enz.; telegrafisten naar de sper-
forten, zooals te Pannerden, Westervooirt,
Hoek van Holland en IJmuiden, terwijl
pioniers, voorzien van springstoffen, naatj
plaatsen zijn vertrokken waar groote
spoorwegbruggen gelegen zijn.
De pioniers bestemd voor Roermond
Vertrokken ia auto's. Alle geniesoldaten
kregen 'bevel de kazerne niet te verla
ten.
Uit 's Hertogenbosch wordt gemeld,
dat de landweerdistrictscommandanten
een waarschuwing ontvangen hebben voor
de grenswachten te 's Hertogenbosoh en
Nijmegen. De spoorbruggen te Heusden,
Hedel en Ravenstein zijn door detache
menten infanterie bezet, elk detachement
tea- sterkte 'van 15 manschappen onder
bevel van een officier.
Men meldt uit Grave d.d. gisteren:
De Gele Rijders uit Arnhem, die te
ruggeroepen zijn, zijn gisterenmiddag bij
Overasselt over de brug door de ponton
niers gélegd, doorgetrokken naar him
schietoefeningen in Oirschot. Hedenmor
gen hebben de pontonniers bij Grave een
brug geslagen, waarover de Gele Rijders:
zullen terugtrekken.
Te Roermond zijn de militairen in
de kazerne geconsigneerd. De bruggen
over de Maas te Roermond en Braggenum
zijn bezet. Dit is ook het geval te Maas
tricht en t© Venlo, waar de militairen
in het 'tramstation zijn ondergebracht.
De troepen, welke in de legerplaats
van Harskamp schietoefeningen houden,
zijn plotseling naar de garnizoenen terug
geroepen
De met verlof zijnde leerlingen van
de Marine-machinistenschool zijn per
draad naar Hellevoetsluis opgeroepen.
De Amsterdamsche Ballast Maat
schappij ontving eergistermiddag een ne-
geeringstelegram met lastgeving onmiddel
lijk drie harer groote sleephooten naar
jNieuwediep te dirijgéeren. De kapiteins:
zullen zich ter plaatse bij den comman
dant van de landmacht hebben te mel
den.
Gevolg oorlogsstemming.
Te Scheveningen doet zich de oorlogs
stemming leelijk gevoelen. Sedert Zondag
zijn er reeds vele buiteulandsche gasten
uit hotels en pensions vroeger dan zij
voornemens waren, naar hun vaderland
teruggekeerd en nog altijd volgen er meer.
Ook uit Katwijk aan Zee en uit Noord-
Wijk zijn verscheidene badgasten, voor
namelijk Duitschers en Oostenrijkers, Ver
trokken. (N. R. Crt.j
Prins Hendrik terug.
Prins Hendrik is gisteren per „Zee
land" te IJmuiden gearriveerd, en ver
welkomd door H. M. de Koningin en de
Prinses. Per auto ging het naar het sta
tion, vanwaar de trein om 7 uur nam.
naar de residentie vertrok.
Opleiding Militi ei ader.
Naar de „Avp." verneemt, bestaat het
voornemen, de opleiding bij de korpsen,
van het militie-kader te schorsen gedu
rende den tijd, dat oudere lichtingen voor
herhalingsoefeningen onder de wapenen
zijn. De adspiranten der voorjaaxsploeg',
die dan den rang- van korporaal beklee-
den, zullen in dien rang dienst doen bij
hun compagnie. Wordt deze regeling in
gevoerd, dan zal de opleiding tot ander-
officier met één maand worden verlengd
en bevordering tot dien rang iiastede van
omstreeks 1 October eerèt omstreeks 1
November van elk jaar geschieden.
Commandant BuijZe.
Naar de „Msb." verneemt, wordt de
generaal-majoor P. D. Buijze, inspecteuX
den infanterie, tegen 1 November as. bén
noemd tot commandant van de gde di
visie te Arnhem. i
