,o
J
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
-O".
No. 230. 1914.
Zaterdag 20 Juni
28e Jaargang.
GHRISTELIJK-
HISTORISGH
li
hines
garantie)
MOEDE!
22,SO
e beste
ichineMij.,|
ir minder-
ïamaak.
■T MERK
er A. H. V. Z.
RiËLSE, Burg.
....ie van 14 Vs ceni per ons.
roken Thee van 16 cl. p. ons.
lacao van 20 cenl per ons.
ndbouwers!
ontvangen
n
K. JANSZEN
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. DU LI IJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Quotient en deeler.
Buitenland.
Perzië.
Spanje.
Binnenland.
afbetaling,
komen en in
ederen Dins-
te Vlissingen.
13 uur te
itend in het
Middelburg.
Vlissingen.
mingen, levert fr.
Staalpillen onder
Bureau. De goed-
re duurzaamheid.
IN, Lange Delft, Mid.
SEN,W alstraat,Vlis-
jSE "Westkapelle, A.
jEUNIS.TerN euzen
Wtf U VI
eit, en gegarandeerd
techtheid.
od Klaverzaad van
i, rechtstreeks geïm-
Rose JaapJespeetv
Is onovertrefbaar;
aanleg van duurzame
n billijke prijzen.
by het vak behoort,
nt.
delburg, Korte Noord-
Ie Kazerne
oud en Zilver is
precies naar de
elen bijna uitsluitend
tand zijn, zoo ben ik
t speciaal ingericht
van al die artikelen,
lillijk en net worden
Aanbevelend,
lrstandig
offie, Thee, Cacao enz.
elke U recht geven op
eaux, maar tracht bij
aarde voor uw geld te
de gelegenheid zijn,
VERE CACAOPOEDER a
id.
Aanbevelend,
RONKERS ZOON
f
2 kilo a f-.55 per KG.
L. BOONE ZOON.
Seisstraat.
LEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25
Enkele nummers0.65
UITGAVE DER, FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
EX
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere
-egel meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 Juli op „DE
ZEEUW" abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers GRATIS.
In ons vorig no., in het hoofdartikel
„het Belgische stelsel" komt de volgende
zinsnede voor:
Men deelt achtereenvolgens het kies-
cijfer van elke lijst, door 1, door 2,
door 3, door 4, enz1., die onder elkaar
worden 'geschreven, totdat men een
even groot aantal quotiënten bereikt
als er zetels tew verdeelen zijn. pit
quotient (noemt men den k i e s d e e 1 e r.
Dit moet aldus luiden:
Men deelt achtereenvolgens het kies-
cijfer van elke lijjst door 1, door 2, door
3, door 4, enz., die onder elkaar wor
den geschreven totdat men een eveaï
groot aantal quotiënten bereikt als) er
zetels te verdeelen zijn. Het hoog
ste der overige quotiënten,
dat den laat sten zetel aan/-
w ijs t, noemt men den kiesdeeler.
I
Aa'n de toelichting heeft men kunnen
'zién, dat de gespatieerde regel uitget-
vallein was.
Albanië.
Er is weinig nieuws aan den horizon.
Te Dumzzo was het gisteren nog rustig.
De jongste slachtpartij heeft blijjkbaar ook
den opstandelingen slachtoffers gekost.
Nu wordt natuurlijk weer een nieuwe
aanval voorbereid.
Het van den Ooste-nrijkschen Lloyd ge
huurde stoomschip Herzogowina schijnt
hun bij de beschieting van Kawaja ook
geen goed gedaan te hebben.
In een half uur tijd» werden 20 gra
naten in de stad geworpen. Met de verre
kijkers kon men zien hoe verscheidene
granaten op de huizen sprongen. In het
stadje ontstond een paniek; de menschen
vluchtten half gekleed naar buiten. Om 5
uur verschenen plotseling 10Ó opstandelin
gen op het strand en openden een le
vendig geweervuur op; de stoomboot, die
met eienige kartetsen antwoordde, waar
van er een in een groep opstandelingen
viel en verscheidene wondde. Daar de
opstandelingen geen dekking hadden, trok-
Feuilleton.
In de zeer warme dagen zooals
we die thans hebben leest men her
haaldelijk in de couranten, dat de men
schen getroffen zijn door hitte-beroeirte
of zonnesteek. Het komt mij voor dat het
soms van een toeval afhankelijk is welk
etiket door den correspondent op de ziekte
wordt geplakt; dat verreweg, de meesten
niet weten welk groot onderscheid er nog
teschen de beide toestanden bestaat.
Met een enkel woord wil ik daarop wij
zen.
De zonnesteek wordt veroorzaakt dooi
de onmiddellijke inwerking der zonnestra
len op \le bloofce huid, vooral van hoofd
en nek; de huid is daarbij veelal in lich
ten graad verbrand, rood en pijnlijk. De
zonnesteek treft dus den arbeider in 't
open veld, den wandelaar, den postbode,
zoodra zij zich met bloot hoofd aan de
zonnestralen blootstellen en vooral wan
neer ze daarin gaan slapen. Hebben ze
van te voren alcohol gedronken dan is het
gevaar des te grooter.
De zonnesteek is een plotselinge ontste
king der hersenen en gaat dus gepaard
met de verschijnselen, aan die ziekte
verbonden: de patiënten wankelen bij 't
loopen, ze vallen steeds neer, kripgen
kramgen. De duizeligheid gaat gepaard
ken zij terug. De boot naderde nu Du-
razzo en ging voor anker op een plaats
van waaruit Sjak kon worden beschoten,
dat men van zee uit niet kan zien, daar
het achter de heuvels ligt. Men kon daar
om de uitwerking van het bombardement
niet waarnemen. Er werden 12 schoten
op Sjak gelost, toen werd het vuur ge
staakt.
Met een enkel woord vernamen onze
lez'ers (reeds de verklaring van 's Vorsten
houding, door de „Petit Parisien" gepu
bliceerd.
Het 'blad zegt in goed ingelichte krin
gen ibe Rome het volgende gehoord to
hebben over het gedrag van den prins
van Wied en over de koppigheid, waar
mede de prins, tegen het advies van de
internationale commissie van toezicht, den
noodlottigen aanval van eergisteren deed
uitvoeren. Verleden maand, nadat de prins
voor enkele uren op een Italiaansch schip
gegaan was, had keizer Wilhelm hem
een telegram gezonden, waarin hij hem
in krasse termen verweet, dat hij de Deut
sche waardigheid en zijn naam van Prui
sisch officier gecompromitteerd had en
waarin keizer Wilhelm de hoop uitsprak,
dat de prins, dat oogenblik van zwak
heid zou weten te herstellen, alvorens,
weder te Berlijn te verschijnen. Dat zou
de reden zijn, waarom de prins met alle
geweld een overwinning gezocht had, en
daardoor de ramp van'Woensdag tegemoet
gegaan was. Door die nederlaag zou, vol
gens hetgeen men te Rome zeide, zijn
toestand daar hopeloos geworden zijn.
De jongste regeerende vorst van de
geheele wereld, sultan Ahmet Chad Kad-
jah, koning dor koningen, geboren den
21en Januari 1898, zal in de eerstvol
gende Junimaand in Perzië gekroond
worden. Deze plechtigheid zal met heel
wat praal gepaard gaan en vooraf ge
gaan en gevolgd worden door heel wat
volksfeesten en publieke vermakelijkhe
den maar in tegenstelling met wat bij
dergelijkie (gelegenheden in Europeesche
landen plaats grijpt, zal alles streng) tot
het eigen land beperkt blijven en geen
vreemde mogendheid zal er door gezan
ten of prinsen van den bloede bij ver
tegenwoordigd worden. Eigenlijk kan men
in Perzië ook niet spreken van gekroond
worden, naarmate van het ras waar
toe zij behooren tooien de monarchen in
Azië zich op den dag der troonsbestijging
met een zwaard, een gewijd of historisch
wapen, of zelfs wel met een eenvoudige
sjerp.
Toch zal deze plechtigheid bijzonder
met groote sufheid en soms met verlam
ming; de patiënt vertoont al de teekenen
van congestie, en verkeert in groot gevaar.
Mein make bij zoo'n lijder zoo spoedig
mogelijk de kleeren los, 'legge hem op een
koele plaats, geve hem te drinken en
bedekke 't hoofd met ijskoude compres-
sen.
Zonnesteek 'kan men dus vermijden
door nooit in hevige zonnestralen 't
hoofd ontbloot te houden en vooral dooi
er niet Sn te slapen. De Bedouinen dra
gen tegen de verzengende zonnestralen
een nekdoek.
Geheel iets anders is de aandoening die
bekend staat onder de naam van hitte-
beroerfce, bevanging door warmte. Deze
is 't gevolg van bovenmatige inspanning
bij arbeid op het veld of bij marschen
onder heet en vochtig weer. Ze komt
dus ook voor bij bewolkten hemel. De
inwerking der zonnestralen heeft hier
slechts gedeeltelijk schuld; de belemme
ring in de aangifte en uitstraling van
de eigen lichaamswarmte is hierbij hoofd
zaak. De lichaamstemperatuur is dus zeer
verhoogd en dit werkt nadeelig op ver
schillende organen, maar vooral op 't
Centraal Zenumstelsel.
De afwijkingen, die bij dit lijden wor
den gezien, zijn zeer verschillend en af
hankelijk van den duur en den graad
der temperatuursverhooging, waaraan de
patiënt was blootgesteld.
In het begin als de lichaamstemperatuur
tot pl.m. 39 is gestegen, wordt bij de
Zieken een belangrijke wijziging in de
luisterrijk zijn, de aanwezige grootwaar
digheid sbekleeders zullen gewaden dragen,
overdekt met goud en diamanten en de
nieuwe Shah zal op den „Pauwentroon"
plaats nemen, een zetel van massief goud,
die gedragen wordt door acht poolen van
goud, gebeeldhouwd in den vorm van
olifantsnuiten. „Langs alle zijden", zoo
schrijft de Fransche romanschrijver Pierre
Loti, „loopen bloemen en takken en re
lief, waarvan de bladeren emerauden
(kostbare steenen) zijn, de meeldraden
J'obijnen en paarlen. Op dat fabelachtige
voetstuk pronkt een wonderlijke gouden
stoel, die er uitziet als overal bespren
keld met bloeddruppels. Dit zijn gestepen
robijnen. Boven de rugleuning straalt een
zon van diamanten, die door een meca-
niek aan het draaien wordt gebracht als
iemand op den stoel zit en dan stralen
rondwerpt als ;een draaiende zon van een
vuurwerk."
Op dien pleohtigen dag zullen de won
deren uit de keizerlijke schatkamer ten
toon worden gesteld. Gewoonlijk rusten
die .in een geheimzinnigen kelder. Men
schat het goudwerk en de edelgesteenten
op honderdvijftig millioen, nog zonder de
gewijde relieken mede te rekenen, zooals
de oude tulhand der Perzische vorsten,
de oude handschriften vol kostbare ver
luchtingen, het stuk barnsteen, dat ten
tijde van Mohammed uit den hemel is ko
men vallen en een wereldkaart waar
op alle landen door edelsteenen worden
voorgesteld en de hoofdstad van Pferzië
door een reusachtigen brillant.
In de Protestantsche kerk te Madrid
is een paar dagen geleden een vergadering
gehouden door afgevaardigden van alle
Protestantsche gemeenten in Spanje, met
het doel een Evangelischen Bond op te
richten. Gevolg van de samensprekingem
was, dat er een commissie benoemd werd,
die met de betrokken gemeenten in over
leg zal treden over alle desbetreffende
vragen.
De Bond wil er naar streven, om vol
ledige gewetensvrijheid in het land te ver
krijgen. Tevens zal hij een krachtige pro
paganda wezen voor de Gereformeerde
belijdenis en de verdediging van haar aan
hangers tegen aanvallen van andersden
kenden. „Ned."
Eerste Kamer.
In de zitting van gisteren werden een
reeks kleine ontwerpen goedgekeurd, o.a.
het o'nteigeningsontweip voor verbouwing
gemoedsstemming waargenomen: ze zijn
gedrukt, spreken weinig en langzaam.
Stijgt de temperatuur hooger dan wordt
de deelneming aan 'tgeen er omgaat nog
minder, de gang wjordt slepend, de huid
rood, de zweetafscheiding overvloedig. Be
reikt de temperatuur van 't lichaam 40
graden, dan volgt er duizeligheid, de pa
tient tuimelt omver, zakt bewusteloos en
gevoelloos in elkaar zelfs. De ademha
ling is dan moeilijk en gejaagd, de pols
klein, de huid blauw-rood (cyanotisch).
In sommige gevallen treden tevens deli
rium en stuipen op. Dergelijke toestanden
bedreigen zeker ook ernstig het leven.
De hoofdzaak voor het optreden van
zoo'n hitte-beroerte', die vaak voorkomt
bij; marcheerende troepen, wordt' gevormd
door de gesloten march-kolonie. De sol
daten loopen naast en achter elkaar en
daardoor wordt de afgifte van warmte
van de te hooge temperatuur door uit
straling sterk belemmerd, soms zelfs op
geheven. Ook de kleeding, het gewicht
dat men draagt, het vochtverlies ge
volg 'van 'tzweetèn begunstigen dit
optreden in hooge male bij iemand die
niet i s getraind en er niet aan is gewend.
Het eerste teeken daarvan is de groote
dorst. De verschijnselen kennen we dus
vxif welmoeilijker' is het ze te verkla
ren, daaromtrent bestaat nog groot ver
schil van gevoelen.
Een deed der geneeskundigen meent dat
de zeer verhoogde temperatuur van het
lichaam de regelmatige functie der warm-
teregelende zenuw-centra in het organisme
Prov.
Handt.
Inw. bo
ven 23 j.
Friesland
103760
187356
Groningen
37840
173168
Drenthe
23760
94068
O verijs el
56638
205361
Gelderland
71364
341159
Utrecht
38518
153686
Nrd-Holland
140111
598813
Zuid Holland
157724
764572
Zeeland
23199
120892
Nrd.-Brabant
15662
Limburg
1734
en uitbreiding van het gebouw der Tweede
Kamer.
Daarna is de vergadering verdaagd tot
den avond van 7 Juli a.s.
Majoor Thomson.
Het „Grohinger Dagblad" meldt, dat op
initiatief van officieren en onderofficierei(
van het 'garnizoen te Groningen bij alle
korpsen gelden zullen worden ingezameld
voor eeh borstbeeld van majoor Thomson,
dat geplaatst zal worden voor de kazerne
te Groningen.
Albanië
Naar men uit Keulen seint, zullen lui-
teiiant-generaal De Veer en majoor Sluys
daar vanmiddag aankomen om binnenkort
in gezelschap" van dr. Berghausen, den
vroegeren lijfarts van den vorst van Al
banië, naar Durazzo terug te keeren.
R o u w h e k 1 a g.
De Koningin heeft een telegram van
rouwbeklag met het overlijden van over
ste Thomson ontvangen van de Interna
tionale Controle-Commissie. Mevrouw de
weduwe Thomson en onze minister vair
oorlog ontvingen een telegram van rouw
beklag van de Albaneesche politie. Alle
telegrammen spreken met den grootsten
lof over den gesneuvelden Hollander.
P1 a a t s e 1 ij k e Keuze.
Gp het adres voor Plaatselijke Keuze,
dat thans binnenkort aan H. M. de Ko
ningin zal worden aangeboden, zijh
670.600 handteekeningen ingekomen.
[Pere.
55.3 o/„
21.8 o/o
25.2
'27.5%
20.9
25
23.3 o/Q
20.6 o/0
19.1 o/0
288 hebben buiten eigen
gem. geteekend.
2 Ned. onderdanen uit
Zwitserland.
670600
Altoos Albanië.
Onder dit opschrift beschouwt dr. Kuy-
per in de „Standaard" nog eens de Ne-
derlandsche expeditie naar Albanië. Har
de woorden gebruikt de geachte schrij
ver, doch, 't kan niet ontkend, 't zijn
in den grond harde waarheden.
verlamt. Een ander deel gelooft dat door
de hooge temperatuur enkele bacteriën
bijzonder virulent worden en aldus! to-
xiuen vormen, die dan als oorzaak van
de vergiftiging van het bloed zouden zijn
te beschouwen. Een derde deel eindelijk
denkt aan den schadelijken invloed der
ultra-violette stralen de aktinische
dus. Een Indisch kolonel, Maude, hecht
daaraan veel en hij heeft daarom de hel
men aan den binnen- en den onderkant
met Tood laten bekleeden. Het gevolg daar
van was schitterend: zijn troepen bleven
verschoond en dat niettegenstaande de
buitengewoon hooge temperaturen, waar-
laan deze in Indië zijn blootgesteld. Hij!
meent daarom dat vooral de chemische
stralen oorzaak der ziekte zijn.
Het spijt mij dat ik deze redeneering)
n/et juist kan vindien. t
Het zijn niet alleen de zonnestralen
die de hitte-beroerte verwekken. Ze komt
ook voor bij hen, die in schuren die,
om luchtstroom te voorkomen, zijn afge
sloten het broeiend hooi omzetten,
zooals men het noemt; men vindt ze ook
bij stokers op1 booten dia toch zeker niet
aan de inwerking der zonnestralen zijn
blootgesteld en dus van aktinisch licht
geen last hebben. En het electrisch licht
dan?
Kunnen we dus de oorzaak niet weten
schappelijk verklaren, dan rest ons toch
de vraag: „wat kunnen we ai» voor
behoedmiddel aanwenden?" Algemeen
meent men dat onthouding van alcohol
en matig rleteischgebniik noodig zijndaar-
't Kon al niet droever loopen, aldus
de „Standaard".
Geheel onze expeditie naar Albanië
blijkt één mislukking, die al niet pijn
lijker kan.
Officieren zond men er heen, natuur
lijk zonder troepen, om, eens ter plaatse,
aan 't hoofd te gaan staan van een ge
heel ongedisciplineerden troep gendarmen,
Meridieten, Malissoren, en wat niet al,
die op zichzelf en saam steeds doodbang
waren voor de Muzelmansche benden.
Het zijn die Muzelmansche benden, die
in de vroegere periode zelfs de Jong-
Tiuken nooit ontzagen, alle Turksche ex
pedities van zich afsloegen, en, wat er
ook Oostwaarts in den Balkan voorviel,
steeds als vrijbuiters de grenzen over-
togen, om, zeker van him schot, te roo-
ven en te plunderen, en schrik en ont
zetting naar allen kant te verspreiden.
En tegen zulk een wilden hoop van
in de guerilla opgegroeide scherpschut
ters moeten nu onze officieren optreden
met hulptroepen, die steeds het beeld van
bevende lammetjes vertoonden, zoodra de
Muzelmansche scheipschutters kwamen
opdagen. Scherpschutters, wier schot
nooit mist.
Welk land ter wereld wilde zijn beste
officieren er aan wagen, om in zulk een
wespennest orde te gaan bestellen?
Geen gouvernement wilde er aan.
En toen is men naar Den Haag geko
men. Men kent ook buitenaf onze on-
noozelheid. En zoo zijn we er ingeloopen.
Er zat geen plan achter. Er was niet
vooraf orde op de zaken besteld. Men
moest er maai' heen. De Mogendheden
lokten. Voor dat lokaas bezweek men.
En eerst toen men er kwam, zagen onze
dappere officieren, in wat valstrik ze
waren ingeloopen. Juist zooals de Prins
von Wied zelf, die zijn God danken zou
als hij maar nooit dit avontuur begonnen
was.
Heel deAlbaneeschequaestie
is niets dan een knikkerspel
der bond gen ooten. Niet van nu
pas, maar sinds twintig jaar steeds ge
weest. Het gaat om de Adriatische zee,
om de geheele maritieme positie 'met het
oog op de Middellandsche zee.
Als spelers van grof spel loeren Oosten
rijk en Italië, en achter Oostenrijk en
Italië uit den anderen hoek Engeland ea
Frankrijk, er op, wie op dit gewichtig
puntje in de Adriatische zee meester van
het erf zal blijven.
Ze wachten op elkaar, wie de eerste
zet zal doen. En wee, zoo die eerste zet
mis gaat. Dan zullen de anderen er als
de kippen bijzijn, om er van te profiteeren.
Ook al moest het op een tweeden Bal-
entegen wordt drinken van koude koffie
en thee (sterk aangeraden. Van vele land*
bouwers hoordie ik echter dat men bij
den veldarbeid hooien, dorschen,
maaien, schoven-binden den alcohol
niet geheel kan ontberen en ik heb reden
aan de opvatting dezer practici éenige
waarde te hechten. (Wij niet! Red. „De
Zeeuw".)
Valt een patiënt neer, dan legge men'
hem zoo spoedig mogelijk in de schaA
duw; 't hoofd ietwat hoog; maakt de klee
ren los, wuift hem frissche lucht toe,
besprenkelt hem met koud water en legge
koude compreissen op het hoofd. Kan hij
drinken, 'dan (geve men 'hem veel koud
water in den mond; men passé bij ern
stige gevallen de kunstmatige ademhaling
toe. Vertoont iemand opl marseh of bij
den arbeid de eerste verschijnselen van
zJwakte antwoordt hij b.v. langzaam
op een vraag klaagt hjj over duizelig-;
heid, staat (hij onvast op de beenen, dan
is het reeds hoog tijd hem te laten rus
ten op een schaduwrijke plek. Dat doende
kan men zeker nog veel onheil voorkom
men.
Dit bet gehoorde yolgt en dat e»
bij te voegen is zfeker haast overbodig
de wenschelijkheid (dat men èn bij zonne3
steek èn bij hitte-beroerte spoedig des
kundige hulp inroept, al zal deze
bij zware 'zonnesteek, als de hersen-ont-
steking er (reeds is, in; vele gevallen geen
genezing meer kunnen brengen.
(Molesohot.)
