NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
No. 803. 1914. Zaterdag 30 Mei 38e Jaargang.
EERSTE BLAD,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. DHUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Dit nummer bestaat uit twee biaden
Bevolkingscijfers.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
IEDEREM WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
EN
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.iedere
regel meer 10 cent,
Wegens Pinksteren verschijnt
,.De Zeeuw" Maandag NIET.
ZEND OOK MIJ.
Hoor des Heilands vriendlijk nooden;
„Wilt gij tot mijln akker gaan.?''
D'oogst is rijp1 en toeft de maaier,
Op rijn sikkel wacht het graan.
Luidt en dringend roept de Meester.
En een. vorstlijk loon schenkt Hij.
O, wie hoort Hem en zegt dankbaar:
„Heer, hier ben ik, zend ook mij".
i
Spreekt gij niet der englen talen.
Mist gij Paulus* gave en kracht,
Toch kimt gij in eenvoud zeggen.
Wat voor u de Heer volbracht.
Derft gij 't woord, dat god de! onzen
Voor Gods oerdeel.siddren, doet.
Breng de boodschap' dan aan. kindren
„Onze God 'is eindloos goed".
Dejkke u nooit het woord der traagheid:
„Wat zou ik, die niets vermag?"
O, genoeg zij 'tu, dat Jezus
Vragend op u nederzag.
Doe wat Hij begeert blijmoedig,
Dat Zijn werk uw vreugde zij1,
Laat Hem- blijde uw antwoord hooren:
Heer, hier ben ik, zend ook mij".
„Scheeve verhoudingen".
Verleden week spraken wij den wensoh
uit, dat de saamspreking van directie
en arbeiders in den W: i 1 h e 1 m n o p o 1-
d e over verschillende misstanden, 'heft
karakter van goede saamwerking -mocht,
dragen. Wij kunnen tot onze blijdschap
melden, dat dit onderzoek werkelijk hu
maan, op sommige punten zelfs zeer mee
gaande was. Begrijpelijk is het, dat de
patroon, den arbeiders onjuistheden in
hun verzoek aantoonde met behulp1 van
de cijfers uit oude loonlijsten De
arbeiders moesten toegeven hun verzoek
niet in alles aan de zakelijke omstandighe
den getoetst te hebben. Het moet er
kend dat men wederzijds ridderlijk op
trad, ja één punt niet in het verzoek
voorkomende, doch door onderlinge be
spreking naar voren gebracht, werd er
kend een foutief optreden van een onder-
of wiedbaas te rijn. Natuurlijk zal er
gezoigd worden dat dergelijk BAASACH
TIG optreden zich niet herhaalt. De di
rectie zal met genoegen de arbeiders ont
vangen, wanneer rij hunne bezwaren wil
len kenbaar maken; zij zal die gaarne
met hen bespreken, zoo noodig onderzoe
ken. Zij sprak den wensch uit, dat ze
met hen (de arbeiders) hartelijk en goed
z'al kunnen saamwerken in 't belang van
de Maatschappij. Zij beloofde zboveel mo
gelijk het belang der arbeiders te die
nen èn door behandeling èn door ver
hooging der loonen; doch. en dit was
haar recht, „waarschuwde en vermaande
voor opruien en moiedwillig .verzet" en
wel met name één der tegenwoordig zijn
de arbeiders.
Onze meening is, dat, hoewel er op
sommige dingen iets af te dingen valt
gn in drift door de directie; een enkel
woord gebezigd werd, wat beter gezwegen
was, h et algemeen karakter hartelijk
welwillend meelevend genoemd mag
worden. De directie toonde nu ondub
belzinnig en zonder slimmigheidjes te
willen optreden en te betrachten „het
goed Zeeuwsch, goed rond", en wij willen
eerlijk zeggen dat waardeeren wij, het
geeft ons grond vertrouwen te stellen!
in haar ridderlijk woord en met belang
stelling zufflen wij de vervulling der be
loften tegemoet zien, misschien ten spijt
van enkelen, omdat zij in de stof hun hoog
ste goed eningroote woorden hun sterkte
vinden, doch eenvoud, waarheid en op
rechtheid overwint
Nederland 'heeft, altijd minder inwoners'
geteld 'clan België, niettegenstaande België
kleiner oppervlakte heeft, dan Nederland.
Bij de scheiding tusschen beide landen
telde Nederland 21/2 miljoen, België 3rf
mij oen zielen.
Beide bevolkingen stegen, doch die van
België vlugger dan die van Nederland.
Thans telde Nederland (1 Jan. 1914)
6,212,701 en België (1 Jan. 1914)
7,638,757 inwoners.
Nederland telt 50447 meer vrouwen
dan mannen.
België 'telt 58119 meer vrouwen dan
mannen.
Nederland telt twee van de elf provin
ciën met meer dan een miljoen inwoners,
namelijk Zuid-Holland 1,502,105; en
Noord-Holland 1,176449.
België telt vier provinciën \jan de ne
gen met meer dan een miljoen inwo
ners, te weten Brabant, Oost-Vlaanderen,
Henegouwen, en Antwerpen.
Het Vlaamische land telt het grootste
aantal dicht bevolkte gemeenten.
Albanië.
Bij Alessio hebben zich vele duizen
den gewapende Albaneezen verzameld,
gereed om aan een oproep van den vorst
gehoor te geven. Een afvaardiging uit
hun midden heeft zich naar Durazzo be
geven, om den vorst te vragen deze hem
trouwe strijdkrachten, indien hij hun hulp
niet mocht noodig hebben, voor den
terugkeer naar hunne haardsteden te ïn-
specteeren.
De vorst heeft de mogendheden ver
zocht om een kleine afdeeling internatio
nale troepen, ten einde die aan de grens
en de kust op te stellen.
De toestand is nog kritiek.
Ver. Staten en Mexico.
Naar gemeld wordt zou de conferentie,
te Niagara Falls, tot de volgende beslui
ten gekomen rijn:
lo. Huerta treedt af; liy mag zicli ech
ter wederom candidaat stellen bij de ver-
kieringen voor het presidentschap, en zal,
indien hij herkozen wordt, door de Ver-
eenigde Staten erkend worden.
2o. Tot aan cle verkiezingen zal een
voorloopige regeering aangesteld worden,
welke de vlag der Vereenigde Staten voor
het Tampico-incident een eere-saluut zal
brengen.
3o. De agrarische kwestie zal naar het
Mexicaansche congres verwezen worden,
met de dringende aanbeveling om zoo
spoedig mogelijk een 1 a nils herv or rui ng
door te voeren.
Het is echter nog in het geheel niet
zeker, of Huerta in deze voorwaarden
zal toestemmen, terwijl men ook niet weet,
wat 'Carranza zal doen.
Tweede K a m e r.
De algemeene beraadslagingen over het
ontwerp Stuwadoorswet zijn gisteren ge
sloten. Woensdag eindstemming over het
ontwerp Inkomstenbelasting.
4'00 Geheel-Onthouders op één
dag.
Men schrijft uit Limburg aan „Het Cen
trum"
Het aantal katholieke geheel-onthouders
in. Limburg werd op Zondag 17 Mei 1.1. in
één slag verdubbeld.
Dat reuzen-succes is te danken aan den
in Duitsohland en Oostenrijk alom beken
den én gevierden Franciscaner, volksrede
naar Pater Elpidius, den Father Mathew
der 20ste eeuw.
Bij de vier honderd mannen en vrouwen
legden op dien dag in het onmiddellijk
aan de Duitsche grens bij Aken gelegen
Limburgsch stedeke Vaals' de belofte der
geheel-onthouding af.
Voor het gede nkteeken
bij Quatre Bras heeft de Koningin f 100
geschonken.
K a t.w ij k.
Dr. J. Th. cle Visser heeft de candi-
datuur voor de Tweede Kamer aanvaard.
Candidaat der vrijzinnigen is mr. H. W.
C. J. de Jong (v. 1.) te Leiden.
Door Ged. Staten is de opening
der jacht op waterwild bepaald op Maan
dag 13 Juli a.s.
Middelburg. Hedenmorgen is alhier dooi
de politie uit Vlissingen binnengebracht
cle mindeojarige G. v. D., die aldaar was
aangehouden op verzoek van zijn te Kam
pen wonende oudere. Nadat hij hier uit
een logement zijn bagage en geld had
gehaald is hij op transport gesteld naar
Kampen.
Vlissingen. De afdeeling Vlissingen van
den Bond van arbeiders, in het Handels-
en Transportbedrijf te land, heeft, een
adres aan den gemeenteraad al
hier gezonden, waarin zij haar leedwezen1
uitspreekt over het feit, da.t voor werken
aan de havens nog steeds de Vlissingf-
sche arbeiders worden geweerd. Zij hoopt,
dat hierin verandering komt.
29 Mei liad alhier plaats het jaarfeest
van de vereerüging „De Hoop der Toe
komst". Deze vereerüging heeft over ons
vaderland in vele gemeenten afdeelingen
en stelt zich ten doel de jeugd te be
reiken en de jeugd in 't bijzonder in ken
nis te brengen met de vele gevaren van
den alcohol. Niet door geleerde verhan
delingen voor de jonge mensc-hen te gaan
houden, maar door eens in de week die
kinderen samen te brengen en hen veel
te spreken over den Heiland en hen dan
door vertellen en aanschouwelijk onder
wijs te bepalen bij het drankgevaar. Deze
vereeniging werkt alom zeer gezegend.
En de drankbestrijdere van allerlei rich
ting gaan dan ook hoe langer hoe meer
begrijpen het gfoote belang van het kind
te winnen ,voor deze zaak. Daarom geeft
de N. C. G. O. V. een mooi boekje
uit:- „De .stem van den jongen" en cle
Gereformeerde Vereeniging! voor Drank
bestrijding verspreidt ,het leerzamle ge
schrift: „Ouderliefde en drankgevaar".
De afdeeling te Vlissingen liad een feest
avond belegd en de dames en heeren,
die deze vereeniging leiden, wilden eensi
aan tal van genoodigden laten rien hoe
deze arbeid oncler de jeugd verricht wordt.
De zaal was geheel gevuld met een schare
jongens en meisjes en vele ouders. De
openingsrede'werd uitgesproken door ds.
J. A. van .Selms van Grijplskerke, die
met ivoorden, waarbij hartelijk gelachen
maar ook een traan was weggepinkt, sprak
over: „De alcohol en het kind". Spreker
richtte zich ook tot cle ouders en herin
nerde aan de droeve waarheid, dat zoo
veel ouders door hun voorbeeld het kind
vertrouwd maken met den drank door te
doen alsof de drank overal goed voor
is en bij vele gelegenheden op. tafel heb
ben en het kind laten proeven enz:, enz.
Niet een ouderpaar heeft het in zijn macht
om te kunnen zeggen: „Mijn kind wordt
geen dronkaard", maar wel kan elk ouder
paar antwoorden op de vraag: „doen wij
in dit opzicht WAT WIJ KUNNEN". Alle
oudere moesten voor hun kinderen ge
heelonthouder zijn.
De officieele onderzoekingen en de on
dervindingen van onderwijzers en direc
teuren van vetreenigingen als. „Kinder-
zorg" geven zulke schreiende getuigenis
van zoo droeve onkunde van ouders. Spre
ker las eenige getuigenissen van genees
kundigen voor, die allen er over eens
zijn„Alcohol aan een kind geven is
misdadig".
Hoe menig donker menschenleven zou
er anders uitzien, wanneer van der jeugd
af onthouding van .alcohol het richtsnoer
ware geweest. Wat zou menige dronk
aard, nu lichamelijk ,en geestelijk ver
woest, dankbaar zijn indien hij in zijn
jeugd opvoeders had gelrad, die hem den
alcohol als een vijand had voorgesteld!
Wij willen onze kinderen wapenen tegen
dien vijand. „De Hoopt der Toekomst"
met haar prachtige boekjes, platen, en
haar oudervinding om de kinderen aan
genaam bezig te houden wil de ouders
hierin helpen.
Na deze rede werden er voordrachten
en zangstukjes ten gehoore gebracht en
versnaperingen rondgedeeld. In de pauze
werd getoond op welke wijze „De Hoop
der Toekomst" in practijk tracht te bren
gen het spreekwoord„Beter is het te
voorkomen dan genezen.
Riliand-Bath. In de-plaats van den beer
C. A. Steketee is de heer J. Nieuwdorp,
bouwkundige alhier, aangewezen als. tus-
scheapersoon (inzake uitvoering artt. 369
en 370 Invaliditeitswet.)
Nisse. Vrijdag vergaderden de ingelan
den van het Waterschap Nisse Stelle.
De rekening over 1913/14 werd vastge
steld in ontvang op f 1138.18 en in uit
gaaf op f 1042.44"- goed slot f 90.733.
De begrooting voor 1914/15 werd
opgemaakt als volgtuitgaaf en inkomst
op f 1228.51 inbegrepen een post voor
onvoorzien van f 23.22.
Het dijkgeschot werd bepaald op f 8
per H.A. Herbenoemd als gezworene
dhr. W. Boonman.
Besloten werd f 50 subsidie jaarlijks
te geven over de aan te leggen spoorlijn,
het bestuur werd gemachtigd zoo noodig
daar boven te gaan.
In de vergadering van ingelanden
der buitenpolders van Nisse werden de
volgende zaken verhandeld. De rekening
over 1913/14 werd vastgesteld op een
ontvangst van f 1986.77 en een uitgaaf
van 1852.35) goed slot f 134.41 r\
De begrooting van 1914/15 werd opge
maakt op een eindcijfer voor ontvang en
uitgaaf van f2018.13 en een post voor
onvoorziene uitgaven van f58.88.
Het dijkgeschot werd bepaald op f 5.40
per H.A. Herkozen als gezworene dhr.
Joh. Kloosterman. Voor de aan te leggen
spoorlijn werd besloten en jaarlijksclie
subsidie te verleenen van f75. Het be
stuur werd gemachtigd zoo noodig dit
cijfer te overschrijden.
Krabbendijke. Een bazar te Krabben-
dijke, dat is iets wat tot heden hiel:
een onbekende zaak was.
In den afgeloopen winter werd geld
verzameld om de onkosten, aan een ba-
kar verbonden, te kunnen betalen en be-
ijveirden zich vele meisjes, vooral de da
mes Elenbaas, om allerlei te maken en
saam te brengen, wat ten verkoop zou
kunnen dienen.
Vrijdagavond om 6 uur was de bazar
open. Ze wordt gehouden in de vroegere
hulpkerk der Ned. Herv. Gemeente, welk
gebouw nog tot nieuwjaar kan blijven
staan en o.a. dezen zomer dienen zal
voor tentoonstelling van allerlei artike
len op het gasgebmik betrekking heb
bende.
Om 7 uur zou ds. Muller, die de lei
ding heeft, de openingsrede houden, maar
het werd bijna half 8. Z.Eenv. deelde
mee het doel van de bazar, n.l. geld
samen te brengen om de Ned. Herv. Kerk
van lampen, loopere enz. te voorzien,
Z.Eerw. vergeleek dezen arbeid bij hetgeen
de vrouwen van Israël deden voor den
tabernakel en hoe David allerlei samen
bracht voor den tempel van Salomo,
Nadat ds. Muller in gebed was voor
gegaan, bracht de Chr. zangvereeniging,
die ,ruim 60 .leden telt, enkele liederen
ten gehoore. Begonnen werd met het
bondslied „Eén in geest en leven". Er
werd. mooi zuiver en zacht gezongen en
het forto en piano kwam goed duidelijk
uit. Door afwisselende zang en pauze
(met gelegenheid om te koopen) werd
de avond tot 9 uur doorgebracht. He
denavond zingt de andere zangvereeni
ging en is de bazar open tot 10 uur.
terwijl Maandagavond om 9 uur de slui
ting plaats heeft.
Behalve het gewone, dat men op; een
bazar aantreft, trekt zeer de aandacht
een stand met gaskachel, gaskomfoor en
andere artikelen op het g&sgebruik betrek
king hebbende.
Koudekerke. De uitslag der gisteren ge
houden stemming voor een lid van den
gemeenteraad (vacature L. Dekker) is als
volgt:
le district Aantal kiezers, 336. Uit»
gebracht 291 st. Van onwaarde 5. A.
Adriaans© 120 st., A. Besuijen 166 st
2e district. Aantal kiezers, 255. Uit
gebracht 186 st. Van onwaarde 1. A.
Adriaanse 108 st., Besuijen 77 st., zoo
dat de heer A. Bezuijen is gekozen met
een meerderheid van 15 stemmen.
Hadden de kiezers in het eerste district
meer rekening gehouden met den bil
lijken eisch van de bewoners van het 2de,
om een tweeden afgevaardigde te hebben,
dan jvare zieker de uitslag, anders ge
weest.
Aagtekerke. In de gisterenmiddag ge
houden vergadering van den gemeente
raad, waarin de heer J. H. Blum, lid
der Staten van Zeeland over drinkwater
voorziening op Walcheren inlichtingen;
gaf, werd besloten 5 cent per inwonen
beschikbaar te stellen voor bijdrage in
de kosten tot het doen instellen van een
volledig onderzoek 'naar de mogelijkheid
van afdoende watervoorziening.
0- en W. Souburg. Vrijdag had in de
zaal van den heer Mabilot de eerste al
gemeene vergadering der Coöperatieve
Boerenleenbank plaats. Dhr. K. Wielema,-
ker opende de vergadering en deed eenige
mededeelingen. Het leden register werd
door 22 personen onderteekend. Ret huis
houdelijk Reglement werd vastgesteld. Tot
leden van het bestuur werden gekozen
de heeren K. Wielemaker, W. Louwerse
en A. J. de Visser. Tot plaatsvervangende
bestuursleden de heeren P. Arendse en
F. Wisse. In den Raad van Toezicht wer
den benoemd de heeren dr. Plugge, C.
v. Weele en A. van Veen. Besloten werd
het salaris van den kassier op f50 voor-
loopig Te bepalen. Tot kassier werd ge
kozen dhr. A. Cornelisse. Hierna, werd
de vergadering gesloten. In de huishoud©,
lijke vergadering, daarna gehouden, koos
het bestuur tot voorzitter K. Wielemaker,
tot ondervoorzitter W. Louwers© én tot
secretaris A. J. de Visser. De Raad van
Toezicht benoemde dr. Plugge tot voor
zitter, C. v. Weele tot ondervoorzitter en
A. van Veen tot secretaris.
Brouwershaven. .De termijn, binnen wel
ken de onteigening van de niet in den
minne aangekochte, ten behoeve van den
aanleg van een spoorweg van Burgh naar
Brouwershaven en verbetering in de lig
ging van den spoorweg van Brouwersha
ven naar Steenbergen, ter onteigening
aangewezen eigendommen, hij den rechter
moet zijn aangevraagd, is met zes maan
den verlengd.-,
Tholen. Failliet verklaard J. J. Rofe-
brogts. schoenhandelaar, alhiier. R.-C. mr,
v. d. Mersch; cur. mr. van Heusde.
Scherpenisse. Jn de gisteren gehouden
vergadering van ingelanden van het cala,-
miteuze waterschap' Scherpenisse waren
tegenwoordig en vertegenwoordigd 21
stembevoegde ingelanden. Na onveran
derde- vaststelling der notulen van de
vorige vergadering, geschiedt overlegging
der, navolgende stukkenMissive Ged.
Staten betreffende goedkeuring1 besluit, van
30 Januari j.l. tot overdracht van pol-
dereigendom aan de waterkeering; idem
betreffende aftreding dijkgraven en ge
zworenen en een schrijven van het bestuur
der waterkeering betreffende op te bren
gen dijkgeschot 1914/15 ad f20066.35.
Naar aanleiding van schrijven van Ged.
Staten betreffende wijziging reglement Ca-
lamiteuze polders of waterschappen in
zake opneming van bepalingen betreffende
pensioneering van secretaris-ontvangers
en hunne weduwen en weezen besluit
de vergadering daartegen geen bezwaren
te hebben. Hierna wordt verslag van den
toestand van het waterschap uitgebracht
en voorlezing gedaan van de proeessen-
verhaal van kasopneming bij. den ont
vanger-griffier. Vervolgens wordt vastge
steld de rekening over 1913/14 op' een
bedrag van f 6042.57 in ontvang, f 5203.97
in uitgaaf, alzoo met een goed slot van
f 5943.071/2 in ontvang en uitgaaf, zullende
het dijkgeschot voor 1914/15 bedragen
f 25.8736 per H.A. Tot gezworen van 'het
waterschap wordt herbenoemd dhr. P.
C. van Dalen. Verder wordt besloten aan
het, waterschap Poortvliet voor de wa-
terloozing ,van den Zoutepolder jaarlijks
eene bijdrage te verleenen, zluiks in te
gaan met 1 Mei 1917 en het bedrag
daarvan nader vast te stellen. Nadat de
