VOOR ZEELANi
ijes,
iigstveulen
tersknscht.
Ktieclit
No. 196. 1914.
Vrijdag 32 Mei
28e Jaargang.
CHRISTELIJK
HISTORISCH
chfer
id
El Dj
EID
KOOP
rtveulen,
eveuien,
Zeug,
te koop
>knecht
pieegster.
luishouding.
tide Meid
Tiende Meid
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D HUS), te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Herroeping.
Ter herinnering.
Binnenland.
J
ntaris,
mste dorpen
letter A A
iS.
BOONE Pz.,
•POOLSE,
Oostkapelle.
Aagtekerke.
Zoutelande,
IPSE, Koude-
mburg.
igheden
Broodbakker,
IRE te Grijps-
lan
ABRAHAMSE,
kMER,
Wissenkerke.
•stond of met
amende
OudeVeersche
lis te Vlissingen
k in dienst te
den bij Dokter
isstraat 114.
)IC, Herbergier,
enwoordige met
ïoudster
L, Oostkapelle.
-Will, Apotheek
54, vraagt zoo
kunnen omgaan
eischten.
net October
YVER. Domburg,
ber
N DER MEÜLE,
een
RIJCKE, Koude-
ber
ATTEL „Altijd
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25)
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
QQSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
en
ES£IW!K!&QS3£VSSinHK!flK53V?QB33IOD
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.iedere
regel meer 10 cent.
..De Ned.", ons laatste stukje overne
mend, 'schrijft naar aanleiding daarvan:
Wat de klacht over de liooge pachten
aangaat, vragen wij. ons dikwijls af of
liet oninogelijk is clat de pachter zich
•onderling aaneensluiten om het onderling
opdrijven der pachten tegen te gaan. En
wat die over de belastingen betreft, daar
voor hebben wij geen anderen troost dan
de troost der ellendigen", nl. dat die
klacht algemeen is Wij zullen er mcér
van hooien.
Waarom vestigden wij op het stukje
de aandacht? Niet uit laffe vitterij, maar
omdat, het ons voorkomt dat menigmaal
•onze christelijke pers in den strik valMt
■dooi' de sociaal-democratie voor onze
christelijke bevolking gespannen. Voor
sociaal-democratische redcnoeringen is
ons christenvolk weinig ontvankelijk; het
is daartegen op zijn hoede. MMaar de
groote truc der sociaal-democraten is het
opwekken van ontevredenheid. De groot
ste onwaarheden worden dag in dag uit
den volke voorgehouden. Eén misstand
moet dienst doen voor het bewijs, dat
er in de wereld niets dan misstanden
zijn. Als de sociaal-democraten dat niet
doen verliezen zij hun naloop.
Nu is er belaas! iu de wereld veel,
zeer veel verkeerds! Allicht lijdt nu de
ze, dan gene daaronder. En als nu zoo
iemand die sociaal-democratische voor
stellingen in onze pers ontmoet, neemt
hij ze licht als onbetwiste en zelfs on
betwistbare waarheden aan. Men ve
len onzer geestelijke voorgangers niet uit
gezonderd is zich niet genoeg bewust,
dat. de Sociaal-Democratie niet slechts
is een economisch stelsel, maar een
anti-Christelijke geestesrichting. Ons ge
luk en onze tevredenheid hangen voor
namelijk af, niet van onze omgeving zel
ve, maar van het oog waarmede wij haar
bezien. En de Sociaal-Democratie, die
zich er op toelegt en moet toeleggen, om
het bestaande onWer te loopen, wil bij
voorkeur ons de wereld doen zien zoo-
als zij dat, in haar belang, noodig acht;
derhalve in ons allen eerst, de ontevre
denheid, daarna de haat en de verbitte
ring op te wekken.
Het. is de taak der Christelijke .pers
en ook des Christelijken voorgangers
voortdurend dat gevaar in het oog te
houden.
Scheeve verhoudingen.
Ons laatste schrijven „verleden jaar"
meldde reeds dat in de \Vi Lhel min ap oüt-
der belangrijke verbeteringen waren aan
gebracht, wat behandeling en loonen deiri
arbeiders betreft. In den verloopen win
ter heeft men in den Polder een vak1-
afdeeling van landarbeiders opgericht,
iets wat men voor enkele jaren niet zou
hebben gedurfd. Maar gelijk we needs'
vroeger zeiden, dhr. Maijs heeft het ijs ge
broken door oprichting van de vrijzin-'
nige vereeniging, en het doen optreden
van vrijzinnige sprekers enz. en..»., goed
voorgaan doet goed volgen
Be vakvereniging fe reeds actief. Haar
eersten stap heeft ze gedaan. Er moet
van gezegd, zij heeft het zeer beschei
den en onuerdarng gedaan. Ze is niet
gaan eischen, zelts niet eens gaan vra
gen; in altön eenvoud heeft ze als de
onderdanige, de vrijheid genomen om de
directie van den Wilhelimnapolder op en
kele jnisstanden te wijzen, en, zoo zat
kon besluiten inede te werken tot ophef
fing dier misstanden, zij dan de arbeiders
e.n°huJine' vrouwen zeer zou verplichten.
Onder misstanden wordt verstaan, dat,
wij] er paardenknechts genoeg: zijn,
de arbeiders om beurt met* de paarden
moetei rijden, en dan 20 cent per dag'
minder ontvangen dan wanneer zij tarwe
of lrtver enz' wieden. Op dergelijke wijze
breng'>nen een paar andere punten even
eens 011dei' °°g- Ons komt. het voor dat
de jui®!'® !®<*i is aangeslagen. Men i®
niet eischen. Er .is geen ige-
lyvriik gemaakt van groote woorden, of
lu'achtargumenten, neen, er is eenvoudig
een vriendelijk verzoek gericht om het
Üaarheen te leiden, clat Verkeerdheden,
fouten, worden hersteld.
Zoo moot het, dat is de weg; niet
dat schelden en vloeken, morren en kla
gen, en van woede in cle lucht slaan, wan
neer de patroon het niet hoort of ziet.;
neen. als mannen zich toonen; op ge
paste manier eenvoudig en vriendelijk de
fouten onder 'het oog gebracht, en wij'
zijn er zeker van, ge zult nu niet meer
aan doovemansdeur aankloppen. O, zeker,
de vereeniging 'wordt thans niet erkend
doch de wensch der arbeiders wel.
Men moet niet uit het. oog verliezen
dat de vereeniging nog slechts 1/10 der
arbeiders telt, en dat Vio buiten haar,
op haar .verzoek, de steunlijst voor heil
verzoekschrift toekendenvandaar is het,
verstaanbaar dat de directie van ieder©
hoeve één arbeider oproept, voor ©en on
derhoud, aangaande het ingediende ver
zoekschrift, iten einde heden(Vrijdag)avond
met 'hen ten haren kantore be- conferee ren.
Het moet op prijs gesteld, dat men niet
met ihreed igebaar het verzoek afsteeg, doch
tot onderzoek overging, en wij hopen van
harte, dat het onderzoek het karakter van
goede saamwerking drage. Alleen langs
dezen weg komt men tot wederzijdsche
waardeering.
Het: is 'meer dan tijd dat onze arbei
ders, onze landarbeiders, döor middel der
Christelijke vakvereeniging hun stand gaan
hoog houden, en verbéteren. Dat altijd
durende gemor in een hoek of een kant
verlaagt hen, en brengt hen niets ver
der. Maar zich in bescheidenheid met
bezwaren tot den patroon wenden, geeft
kans op Verbetering.
De aap uit den meuw.
De vrijzinnige sprekers op cle vrijzinnige
Hemelvaarts-landdagen hebben blijkens
het verslag in de dagbladpers nogeens
aan die kiezers Voorgehouden, waarom
het kabinet-Heemskerk in 1913 weg moest.
Stilgestaan werd bij „Tarief", „Dwang
verzekering", v „Berooide staatskas", en
nog zooveel meer, waarmee wij het ont
bijt onzer lezers niet willen bederven.
Maar het ging toch om nog wat, dait
hij de Juni verkiezingen zoo royaal niet
gezegd werd, als het n u door hit. Mar
chant, minder voorzichtig dan oprecht,
werd opgemerkt.
Genoemd Kamerlid had in de eerste
plaats tegen het rechtsche ministerie, dat
het „de wetgeving wilde leggen in han
den van cle Kroon, met medewerking van
de volksvertegenwoordiging, in tegenstel
ling met wat cle vrijzinnigen wil:
den, n. 1. wetigeving,' ,door de
volksvertegenwoordiging met
medewerking van do Kroon".
Wie dit zinnetje goed leest, zal den
heer Marchant dankbaar zijn, dat hij er
zoo eerlijk en rond voor uitgekomen is,
dat het liberalisme cle voortzetting is van
do Revolutie, welke het zwaartepunt van
de wetgevende macht verplaatst van den
Vorst naar het volk. Niet de vorst moet
regeeren, maar het volk; en dan mag de
Vorst „medewerken".
In 1848 kragen wij van het liberalisme
al die angelukkiigé machteverdeeling in
artikel 109: „De Koning, deelt de wet
gevende macht met de Kamers der Sta-
ten-Generaal". Doch daar bleef de Ko
ning dan toch altijd nog de hoofdpersoon
die deelde. Mr. Marchant indien 't ver
slag juist is gaat nog iets verder;
de sociaal-democraten z'ouclen 'them niet
verbeteren, als hij zfegt: niet de Kroon
moet de wet geven, maar de volksverte
genwoordiging geeft de wet, en dan mag
de Koningin „meewerken".
Juist, daarom vooral moest het minister
rie-Heemskerk de laan uit. Trouwens wij
wisten 'twel.
De .heer Teenstra sprak Van „gevareuj
(die) gijn afgewend". Voor de vrijzinnig
heid js dit altijd wel een der grootste
gevaren geweest, dat aan de Kroon te
veel macht zou verblijven. Het liberalisme
heeft steeds aan de macht en de rech
ten yan het Koningschap', van Oranje
en het Oranjehuis1 getornd, onder den
schijn het te verheffen. Steeds was de
liberale fktiek Zingen Oranje boven!
maar eerst in werkelijkheid Oranje er
zooveel .mogelijk onder! En daarom komt
al ivat vrijzinnig is op' tegen elke po
ging- om, zedfis maar in schriftuurlijke
vastlegging, de Kr'oon terug te geven wat
Haar d'oor revolutionaire kortzichtigheid
ten. onrechte was afgenomen geweest-
De nimmer maichiandeerende, immer
door yee gaande mr. Marchant heeft door
zijne boven aangehaalde opmerking' hier
terecht oog eens aan herinnerd.
Een voordeel waaraan een nadeel vastzit.
Dr. Millard, Medical Officer of Health
te Leicester (inspecteur van de Volks
gezondheid) heeft in een tiental artikelen'
zijn meening over de Vaccine uitgespro
ken. Tusschen twee haakjes /.ij gemeld,
dat genoemde dokter „volkomen gtelooft
in He inenting". Artikel 10 van zijn „ge
loofsbelijdenis" luidt, blijkens het Orgaan
van 'den Bond legen Vaccinedwang
De groote moeilijkheid om hét versprei
den 'der 'pokken onder controle te brengen
is op dit oogenblik het tegenkomen Van
zeer .milde, niet te herkennen gevallen
der- ziekte, tdie wijd en 'zijd besmetting
verbreiden vóór een of andere voorzorgs
maatregel kan worden genomen. Het ia
een belangrijk feit en welks beteet
Iqefniis naar het schijnt niet voldoende
wordt gewaardeerd dat deze milde,
nielt-herkencle gevallen, die zooveel on-
heil stichten en bovendien onze pogingen
om 'het verspreiden der ziekte tegen te
gaan 'dwarshooinen, bijna alleen voorko
men 'onder gevaccineerde ptensonen, en
W-el omdat zij ingeënt zijn. M.a.w.
het blijkt, dat inenting van kinderen, door
haar werkelijk succes de pokken te ver
dachten, na het uitgewerkt zijn van haar
macht tegen een aanval te beschermen
een bepaalde neiging kan hebben het ver
spreiden der ziekte aan te moedigen.
Elk wat wils.
Te Zierikzee woruen in een scholivy;-
b'urg dagelijkstooneelvoorstelüngen gege
ven, natuurlijk met verlof van den burge
meester. Pp- Hemelvaartsdag werd heel
vromelijk „De triumf van het Kruis" ver
toond. Zaterdag daarentegen, wordt den
bezoekers, yolgens belofte van de direc
tie, een „ec-ht gezellige lachavond van het
kluchtspel „O, die kinema's" bereid. Zon
dag volgt dan een 'boeiend successtuk
Paljas, om Maandag te besluiten met het
mooiste ,en geestigste kluchtspel „Die
malle oom".
Nu, van die andere dagen zeggen wij
niets, al denken wij het onze van den
uitzoek. Maar op den Dag des Iieeren
de schouwburg open voor de opvoering;
van Paljas, dit bewijst wel de groote
vrijzinnigheid van de plaatselijke over
heid aldaar.
Overigens echt Zierikzeescheerst een
pre,ek van een modernen domijié en dan
naar de com.edi©
■Jf
Staatslpensioneering is
Volksbedrog (Nolting. 1898).
Agitatie-middel („Radikale Hervor
ming", 1897).
Spelletje (idem).
Voorspiegeling tegen beter weten in
(idem).
fejtis, waar niets van komt (idem).
Peftsioen-kwakzalverij (idem).
Politieke wisselruiterij („Land en Volk",
1909).
Iets, wat in strijd, is' met de politieke
eerlijkheid en nauwgezetheid (idem).
Iets, dat niet kan (ideim).
Het stelsel der politieke slimmelingesr
(Mr. Treub, 1909).
Bewust bedrog, (idem).
'Onbekookt plan (Mr. Veegens, 1910):
Onberaden stap; (idem).
Volkswaan van den dag (idem).
Monopolie der solialisten (idem).
In de buurt komend van de socialisti
sche schrijvers (Dr. Bos, 1909).
Misleidend in hoog© mate (idem).
Eene ten eenenmale valstehe leuze
(idem).
Do veroordeelers van de Staatspensio-
neoring hierboven genoemd zijn altegaar
vrijzinnig-democraten. Het zal een toer
zijn voor minister Treub om ze allen
to weerleggen. En hoe zal hij 'tmet
zichzelf klaar spelen V-
Ned. Bond van J. V. op G. G.
Bondsdag te Amsterdam,
Reeds Woensdagavond waren tal van
afgevaardigden uit de meer afgelegen
plaatsen van ons land in hel Gebouw
voor den Werkenden Stand saamgeko-
men, waar hun door de Regelingscom
missie en de Amsterdamsche Vereenigin
gen een gezelligen en aangenamen avond
bereid was. Donderdag is er vergaderd.
Als gewoonlijk is cle vergadering ge
opend met het zingen van het Bondslied,
bij beurt© door Vergadering en zangkoor.
Na voorlezing van het Hemelvaartsevan-
gelie, hield de Bondsvoorzitter Ds. J. E.
Vonkenbcrg van Zwijndrecht, zijn ope
ningsrede. i
Na te hebben gewezen op de vraag
der zwakheid in Handelingen 1 6,
wordt de aandacht bepaald bij het ver
sterkend antwoord in Handelingen
1 8a. Uit de schat des Woords wordt
aangetoond hoe roerend teeder die trek
is om het zwakke te sterken. Het be
staan van zwakken en sterken is Gods
bestel.
Niemand verwonderd zich, als hij cle
ongelijkheid van zwakken en sterken ook
aantreft onder de l'rov. Afdeelingen, de
Ringen, do aangestoten Vereenigingen.
En in de Vereenigingen ook weer onder
hare leden.
Nu wordt cle zwakke in het Vereeni-
gingsleven ten voeten uit en waarlijk
n a a r h et le v e n geschilderd. Daarna
is cle roeping van de sterken in betrek
king tot cle zwakken bloot gelegd, in
tellectualistische hooghartigheid gegee-
seld, het schoon der zelfverloochening
aangeprezen, het hooge ideaal „den zwak
ke sterken" gecelebreerd en der verga
dering, neen geen „Catalogus voor dienst
betoon" maar wel een reeks van wer
ken gegeven en van middelen aangepre
zen, die lot sterking van de 'zwakken kon
den dienen.
Namens den Rond is aan H. M. tie
Koningin het volgende telegram gezonden:
De Ned. Bond van J.V. op Geref.
Grondslag in Jaarvergadering bijeen te
Amsterdam in het Concertgebouw, biedt
Uwe Majesteit aan de betuiging van on
derdanigheid en nationale trouw en bidt
U' bij Uwe hooge roeping Gods Zegen
toe. Ds. Vonkenberg, Voorzitter.
Aan ons Eerelid Dr. A. Kuyper, Mi
nister van Staat, te 's-Gravenhage
De Ned. Bond van Jong. Vereen, op Ger.
Grondslag in Jaarvergadering bijeen te
Amsterdam in het Concertgebouw, geden
kend in. al zijne vergaderingen met dank
baarheid en eerbied aan wat hij U ver
plicht is, bidt U bij den voortduur de
kracht des Heiligen Geestes toe.
Ds. Vonkenberg, Voorzitter.
Vérvolgens werden enkele huishoude
lijke zaken behandeld. O. m. wordt beslo
ten in. 4915 den Bondsdag te Zwolle te
houden.
In de middagvergadering die geopend
is met het zingen van Ps. 75 1, 4 en
6, sprak Ds. Ferwerda over: „De betee-
kenis van het Gereformeerd beginsel
voor het. geestelijk peil onzer J.V. en
harer leden". Hij .deed dit aan de hand
van een twaalftal stellingen.
In zijne inleiding legt spreker vooral
den nadruk op het feit, dat er groot ge
vaar bestaat clat het geestelijk leven
©enigszins zal inzinken, wanneer niet,
evenals vroeger, het krachtig en volhar
dend gebed, het beste en meest gebruik
te middel is in onzen geestelijken strijd.
In dit opzicht moet het beeld der Vade
ren ons 'wenken, opdat ook thans weer het
innig gebedsleven, dat helaas, maar al
te schaars gevonden wordt, onder ons
veelvuldig worde aangetroffen.
De Voorzitter deelde mede: dat van
H. M. cle Koningin een telegram als ant
woord is ingekomen van den volgenden,
inhoudj
Hare Majesteit, zeer gevoelig voor de
betuiging van aanhankelijkheid en trouw,
alsmede voor de zegenwenschen door
uw Bond aangeboden, dankt U allen 'daar
voor welgemeend.
Adjudant van Tuyll.
Van Dr. Kuyper kwam het volgende
telegram in: i
Voor Uw trouw en liefde de dank
van mijn; hart; blijft in Uw Bond de hope
van het Calvinistisch Nederland.
Zoo ge van Uw beginselen niet afwijkt,
maakt ge een stuk Vaderlandsche Histo
rie; zoo ge uw beginsel loslaat zijit ge
weg. Binde de Heere zelf er U aan met
een band, dien geen wisseling van tijd
verbreekt. Kuyper.
Daarna sprak de heer Joh. T. de Lange
zijn referaat uit over „De organisatie van
de J. V. op G. G. in de groote steden".
Hij verdedigde daartoe een zestal uitge
breide stellingen.
Om desi tijds wille kon geen discussie
worden toegestaan en werd het woord
gegeven aan Prof. Dr. J. Ridderbos van
Kampen, om de opwekkende rede te
houden over „Des Konings Helden".
Deze keurig gestyleerde rede werd. on
der aclemlooze stilte aangehoord, nu en
dan onderbroken door een hartelijk ap
plaus. t
Na dank te hebben gebracht aan de
sprekers en de Regelingscommissie noo-
digt. de Voorzitter het Zangkoor uit te
zingen het „Zij zullen het niet hebben".
Vervolgens wordt de vergadering door
Prof. Ridderbos met dankzegging geëin
digd.
In de Avondvergadering, die gehouden
werd in cle Keizersgrachtkerk, hield Ds.
Meyister van Rotterdam een rede over
„De bloeiende staf'. Deze met gloed en
bezieling uitgesproken rede vormde een
waardig slot voor den goedgeslaagden
26sten Bondsdag eri werd door een groote
schare met de meeste aandacht gevolgd.
Nederlanclsch Jongelings
verbond.
Bondsdag te Zutphen. Woensdagavond
op den theeavond waren mede aanwe
zig de burgemeester Zimmerman, de
Commissaris der Koningin jhr. v. Citters,
en de Duitsche afgevaardigde H. Helbing
uit Bannen. De burgemeester hield een
hartelijke toespraak.
Commissie van Rapporteurs.
Bij de behandeling van het ontwerp-
Jnkomsten.belast.ing vatt niet het meeste
licht op den minister. Het „Handelsblad"
gaf in Zijn overzicht van de Vrijdag ge
houden zitting het volgende te lezen:
Het ging vandaag weer grootendeels
langs den minister heen, maar ook wel te
gen hem in. En dan moest hij wijken.
Een nieuw artikel dat hij wilde inlas-
schen werd, 'terstond bij den aanvang der
vergadering op 'verzoek van de Commissie
van Rapporteurs nog maai' wat aange
houden ter overdenking. En daarna werd
geruimen tijd levendig geredeneerd over
een ander nieuw artikel met het gevolg
da.t het werd vervangen door een redactie
van de Commissie van Rapporteurs. Over
't algemeen speelt deze Commissie hij do
behandeling van dit ontwerp een zeer be
langrijke Tol en zij' geeft meer leiding aan
het 'debat dan de minister. Voorat de heer
Patijn vindt daarbij ruime gelegenheid
om zijn talenten te toonen als financieel
deskundige en als practisch politicus
waarmee wij niets geringschattends bedoe
len jegens de andere leden van de Com
missie, van wie voornamelijk de .heep
Kooien, als voorzitter, welberaden advie
zen geeft. 'Zulk een Commissie, die het ver
trouwen van de Kamer (heeft, is' Veel)
waard bij de behandeling van een niet
altijd makkelijk te begrijpen ontwerp. En
haar invloed is dan ook groot."
Zaandam op 1 Mei.
Naar gemeld wordt, heeft de heer Brum-
melkamp, naar aanleiding van de beant
woording zijner drie vragen door den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken over de
houding van den heer K. ter Laan als bur-
«gemeester van Zaandam opnieuw eenige
