NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
IeNENBERG, tim-
|(Buttinge.)
\o. 194. 1914.
Dinsdag' 19 Mei
38e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
ECHT
P:
>E,
lei
OP:
met loop en
irkenshok,
ïiriepaard
gstveulen,
rsknecht
[ramer,
rachfer
abrahamse,
iber
ide Knecht
inecht
knecht
de Meid
mende Meid
huishouding.
/erpleegster.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
BERICHT.
Wegens Hemelvaartsdag
zal „De Zeeuw" Donderdag
WIET verschijnen.
Uit de Provincie.
TOEBES
k, vrij van tien-
Ider Borssele,
ilorpe) zeer gun-
In Driewegen en
logst 1914.
lotto Bouwland
1 Goes.
|ing 6 Juni.
SSE, Meliskerke.
agtekerke.
Aagtekerke.
)P:
Ikerke, Krommen-
Inog
Wissenkerke.
fcn aan
I Grijpskerke (Tol).
It met Oct. een
•aagd.
tAARS te koop,
lliskerke.
lober
kDDER te koop,
IG Az. te Grijps-
Ind
md een ongehuwde
met paarden kan
JIJK, Landbouwer,
iOOISE, Gapinge,
iet October een
digd, bij A KODDE
tegenwoordige met
ishoudster
TEL, Oostkapelle,
NWill, Apotheek
at 54, vraagt zoo
n kunnen omgaan
ereischten.
terstond of met
aankomende
DSE OudeVeersche
sthuis te Vlissingen
elijk in dienst te
zenden bij Dokter
idhuisstraat 114.
LEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. 1.25',
Enkele nummers0.85
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
en
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere
regel meer 10 cent.
Herhaalde vraag en antwoord.
„De Nederlander" drukt 't in ons hoofd
artikel aangehaalde .'see. dean, citaat nog!
eens af en vraagt op welke punten wij
er mee instemmen. Het blad verbaast
zich dat wij zulke woorden zonder eenig
voorbehoud tot de onze maakten. Laten
wij hierop antwoorden dat bij nader in
denken. hel, ons verstandiger ware voor
gekomen, deze aanhaling in portefeuille
te houden; te meer nu bij scherpe ont
leding er heel weinig van overblijft waar
mee wij kunnen instemmen. Wat in het
citaat voorkomt over „hebzucht veler
grooten, waardoor het al te zeer vermin
derde loon nog niet op zijn tijd betaald
wordt" mag zeker wel dadelijk naar het
rijk der fabelen verwezen worden. Het
eenige wat ons in het citaat voorkomt
juist te zijn, is do klacht over de hooge
pachten en den ongelijkmatigen druk dei-
belastingen; van het eerste zijn voorbeel
den te over; van hJet laatste, al is 'took
onwaar dat de grooten verschoond wor
den, zijn de bewijzen genoegzaam in
den burgerstand voorbanden. De. schrij
ver zelf van het artikel ondervond bet
reeds meermalen; van zijn belastingbil
jetten over 1914 ontving hij er \nog slechts
één, het Personeel, dat alleen reeds een
hoogeren aanslag van ruim tien gulden
(140 procent) aanwijst.
K a m e r van Koophandel te M i ri
del b u r g.
tn de heden(Dinsdag)middag gehouden
vergadering van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken te Middelburg waren
o.a. de volgende stukken ingekomen:
Een circulaire betreffende het. derde in
ternationaal congres voor den vrijhandel
to Amsterdam van 8 tot 11 September
a v. I it Zeeland hebben in de commissie
voor dat congres zitting de hoeren W.
Kakebeeko te Goes en mr. J. Smit Az. te
Middelburg. Vérder een brief van den Ne-
derlandscbén tuinbouwraad, waarin me
degedeeld wordt dat de pogingen om ver
andering te verkrijgen in de thans gel
dende maxima der afmetingen en van het
gewicht van postpakketten geen resultaat
hebben gehad, doch dat vooral met het
oog op de verzending van snij
bloemen naar liet buitenland op deze
•zaak zal worden teruggekomen. Vervol
gens een bericht van B. en ,W„ dat de
heer C'. J- Hondius tot makelaar in open
bare fondsen is benoemd en beëedigd.
Bericht van den heer M. P. van der
Harst, dal. 1 Mei, waarbij hij mede
deelt binnen zeer korten tijd de gemeente
metterwoon te gaan verlaten en dus op
houdt lid te zijn van de Kamer. De heer
van der Harst doet dit bericht -vergiet-
zeld gaan met zijn beste wenschen voor
den bloei der Kamer en bet welzijn ha-
rer leden. Ten slotte een schrijven Van
den Commissaris der Koningin, waarin
wordt medegedeeld, datj bet schrijven dei-
Kamer van 20 November betreffende de
aflating van'het kanaal door Walcheren
hem aanleiding heeft gegeven, de bezwa
ren welke de Middelbui-gsche handel en
scheepvaart van de telkens terugkeererule
aflatingen van den waterstand in het ka
naal door Walcheren ondervinden hij ver
nieuwing te doen onderzoeken. Die bezwa
ren immers worden niet licht geteld.
Met het oog op herstellingen van Rijks-
waterstaatswerken en in de eerste plaats
van de oevervoorziening is het niet mo
gelijk de aflatingen geheel achterweg!©
te laten; terwijl tot dusver ook vele af
latingen noodig waren ten behoeve van de
Maatschappij „de Schelde'' te Vlissingen,
zullen deze echter waarschijnlijk in dei
toekomst niet meer noodig zijn, daar ge-
noeande Maatschappij thans besloten heeft
tot het maken van een inrichting, waar
door het mogelijk zal zijn het onder wa
ter igelegen gedeelte van de hellingen droog
te leggen, zonder verlaging van den wa
terstand in het Kanaal.
De commissie voor de maand Mei heeft
rapport uitgebracht over een circulaire
van den Minister van Landbouw, Han
del en Nijverheid in verband met hetl
verbod Van kverken van jeugdige p-ersonen
en van Vrouwen in spinnerijen, kantzijde-
fabrieken en weverijen des Zaterdags na
1 uur te verbieden. De Commissie heeft
zich hierover niet uitgesproken, waar bin
nen het ressort 'der Kamer dergelijke in
richtingen ni et Izij'h.
Ten slotte werd het ontwerp jaarver
slag overgelegd, waaraan het volgende
is ontleend:
Herdacht wordt den overleden voorzit
ter der Kamer, de heer H. P. den Bouw
meester, die van 7 Jan. 1884 tot 18 Aug.
19*13 lid 'der Kamer en sedert 21 Nov. 1911
voorzitter was.
Vervolgens worclt herinnerd aan de dooi
de Kamer gezonden adressen, de betuigde
adhaesies aan adressen en de voor ken
nisgeving aangenomen stukken. Volgens
de algemeene beschouwingen bleef de toe
stand van handel en nijverheid vrijwel
stafionnair. Verbeteringen en uitbreiding
van de bestaande inrichtingen, wezen ech
ter op leen bevredigenden toestand. De
rentestand was het geheel e jaar hoog,
hetgeen voor den handel minder gunstig
mag worden geacht. Herinnerd wordt aan
de coöperatieve ijsfabriek, die in wording
is en aan de coöperatieve beetwortelsui-
kerfabriek, die spoedig moge tot stand
komen.
Betreffende den landbouw wordt mede
gedeeld dat de weersgesteldheid niet best
wasde eerste zes a zeven maanden wa
ren zeer ongunstig. De opbrengst bleef
dan ook verre beneden het gemiddelde;
de hooibouw leed minder.
De paardenfokkerij gaat langzaam voor
uit, rundvee en varkens werden goed ver
kocht; schapenfokkerij bleef stationnair,
doch de geitenfokkerij gaat veel vooruit.
De prijs van de boter was het gehcele jaar
zeer hoog'; terwijl ook eieren, voldoend©
opbrachten.
'Ingevolge de arbeidswet werden 166
arbeidskaarten uitgereikt. Op 31 Decem
ber waren geldig 298 kaarten voor jon
gens, 172 voor meisjes van 12 tot 17
jaar en 11 voor gehuwde vrouwen. In
verschillende inrichtingen waren 116 vrou
wen hoven de 17 jaar werkzaam. In 1913
werden door de politie 10 processenveiV
baal wegens overtreding der arbeidswet'
opgemaakt.
Ingevolge de hinderwet werden 11 ver
gunningen verleend.
De accijns op het geslacht bracli(È
op f22310.85 (v.j. 121669.02), wij'n
f 7028.77 (v. j. f 7279.61), gedistilleerd
f 121.933.80 (f 124.135.92), bier en azijn
f 1672.88 (f 1988.47), suiker f 21189.89
(v. j. f8740.25), invoerrechten f3234.61
(f4659.02), grondbelasting f 74280.761/2,
(v. j. f 7278.591/2), personeel© belasting
f 92928 31 (1' 92636.19) en bedrijfsbelasting
142585.31 (f41255.78).
Omtrent den toestand van den midden
stand weid door de vereeniging Handels
belang aan de Kamer gerapporteerd, dat
het jaar 1913 voor dien stand goed is
geweest, vooral ook tengevolge van de
gehouden tentoonstelling.
De uittocht der bookmakers liet zich
in 1913 nog wel gevoelen, voornamelijk
in het boekdrukkersbedrijf. De schoen
makerspatroons mogen roemen op flink
werk en kunnen constateeren, dat de in
voer van Vreemd fabrikaat niet toeneemt,
en hun 'handwerk meer waardeering onder
vindt. De onderlinge concurrentie maakt
evenwel voor velen het bedrijf weinigj
loon end.
Hoewel niet ten nadeel© van de totale
productie ni-een-en wij' toch te mogien wijL
zen op den algemeemen nood in het bak
kersbedrijf, dat zich langzamerhand in
grootbedrijf gaat omzetten, voorgegaan
door coöperatieve bakkerijen. De weinige
uitbreiding, die de stad ondergaat, gier
voegd bij de duurte van bet geld maak
ten in 1913, als zoo menig vorig jaar,
voor de bouwvakken niet winstgevend.
Voor de schilders was het bevredigend.
Het meubelmakers-en sfofteerders bed rijf
betreurt het dat bet aantal gegoeden in
in-de 'stad vermindert; doch tie daardoor
veroorzaakte s-ctade w.ordt gecompenseerd
door de meerdere luxe welke over het
algemeen gezocht wordt.
Behalve passagiers- en pleziervaartui
gen kwamen hier 3135 schepen binnen
met een inhoud van 331.328 M". Het ha
vengeld bedroeg f2018.05 (£2193.69). Zee
schepen kwamen 'er slechts 13 binnen mot
19456 M3. Inhoud tot lossing van balken
en gezaagd hout.
Het gasverbruik nam belangrijk toe, er
werd verbruikt 1.786.681 M3 tegen
1.749.223 M8 in 1912. Het aantal aange
slotenen over de gewone meter steeg van
1536 op 1640 en dat over de muntmeter
van 1480 op 1633."
Bij de waterleiding Werden 46 nieuwe
perccelen aangesloten. Opgepompt werd
361.191 M3 tegen 320.080 M3. in 1912.
Bij het gemeentelijk electrisch bedrijf
waren tot 31 Dec. 1913 178 aanvragen
tiot aansluiting (ingekomen, bij 172 per
sonen werd stroom geleverd.
Middelburg. Zooals blijkt, uit. het verslag
van de Kamer van Koophandel en Fa
brieken in dit nummer heeft de heelt
M. p. van der Harst bedankt als lid
der Kamer. De heer Van der Harst was
in 1908 voor het eerst gekozen en moest
thans in/ 1916 aftreden. 'Dit jaar- zijn
aan 'de beurt van aftreding de hoeren,
mr. G. J. Sprenger, jhr. H. A. van Adri-
chem Boogaert, W. G. Noske, nu-. J. A.
Heijse, jhr. A. E. Boddaert en W. Bos
man.
Maandagavond heeft ten huize van
J. aan den Molenberg een vrij ernstige
schoorsteenbrand gewoed, reeds! was ook
de zoldering aan het branden, 't Gelukte
aan de werklieden van de S.tadschuun
0111 door wegbreken van planken bij het
Vuur te komen, dat toen met emmers
water gebluscht word. Een dooi' de po
litie medegebrachte minimax weixl niietj
gebruikt. i
Bevolking. In de eerste helft
van Mei zijn in deze gemeente ingekomen,:-
J. Ton, arbeider, Veersche Singel S 24
uit Serooskerke; C. .J. van de Putte,
timmerman, Penninghooksingel L 36,
WolfaartsdijkC. Beekman, werkman,
Weisitdeel oude Havendijk V 108, Rit-
them; J. J. van der Ploeg, hotel-oommiis-
sionnair, Langedelft J. 33, Leeuwarden;
D. J. van Loo, zonder beroep', Kromme-
weele K 101, N. O.-Indië; P. Sipkes,
chef-kok, Veersche Singel S 47a, Nijme
gen; A. Matzinger, stuurman, Dwarskaai
G 110, Vlissingen; wed. A. van do Velde,
Setgeerssingel V 84, Wissenkerke; I'.
Raaijmakers, koopman, Armeniaansch
Schuitvlot Q 259, Bergen op Zoom; H.
W. Booms, coiffeursbediende, Lange
delft B 129, Utrecht; wed. M. L. Polak
Voorzanger, Heerenstraat H 151/2, Vlis
singen; mej. A. M. Croin, onderwijzeres,
Lond. kaai H 54, Roosendaal; L. K. Leij-
dekkers, kleermaker, Zandstraalt Q 19(2,
Hilversum; C. BourdreZ, klerk bij de
registratie, Bierkaai G 202, Almelo; P'.
Wondergem, Oude Vlis. weg V 1, Goes;
wed. J. C. de WaalKamerlingh, Bogard-
straat D 41*, Amsterdam; S. Kodde, veld-
arbeider, "Nieuwl. weg U 14a, NieiuV- en
St. Joosland; J. Bostelaar, werkman, Bel-
linkstraat G 178, Koudekerk©; I. K. van
der Weele, klerk posterijen, Kortedelft
G 27, Bergen op Zoom; mej. R. T. van
Holthuijsen, modiste, Houttuinen Q 41,
Arnhem.
Vertrokken
F. Piso, van Langedelft f 33 naar Ber
gen N.-H.; G. van Ulsen, van Lange Gist-
str?iat F 174, Groningen; B. Slimmens, van
Achtereingeï Q 279, Goes; A. llendrikse,
van Korte Geere K 346, 'Amsterdam; J.
de Rijk, van Sleperssingel Q 318, Veere;
A. H. de Priester, van Ileerenstraat H 127;
Brussel; wed. T. van Eijk, geb. v. Alten
burg, van Lange Giststraat F 185, Rot
terdam; mej. A. Romijn, van Molenwater
N 41, Utrecht; mej. H. .1. Toebes, Van
Lange Buig C 111, St. Laurens; A. P. van
Nieuwenhuijzen, van Seisbolwerk M 212,
Oostkapelle; P. J. Gaillard, van Noordweg
R 13,Breda; J. C. Looijen, van Bam
F 150, Padang; L. van B,rakel, van K.
Geere K 248, Scheveningen; J. Reijn-
hout, van Puntpoortetraat 0 205o, Rot
terdam; J. W. Harthoorn, van Dam F 4,
Amersfoort; J. J. P. van Mulhregt, van
Langedelft t 33, Charleroi; C QuakeF-
naat, van Pijpstraat N 221, Vlissingen.
(M. Crt)
Naar wij vernemen is de toestand
van M., die gisteren bij de kazerne viel,
heden vrij goed en heeft de geneesheer
hoop, dat hij over een week weder aan
het werk zal kunnen gaan. Door de poli
tie is een onderzoek ingesteld, dat leidde
tot het opmaken van proces-verbaal tegen
de werklieden L. M. A. K. en D. J.,
die den bok, waarmede de materialen
worden opgeheschen, aan een dakraampje
hadden bevestigd met een touw, dat door
deskundigen beschouwd wordt als een ver
weerd touw, dat nergens meer dienstig
voor is. Dit touw is gebroken en daar
door kwam M. te vallen en kreeg een
deel van den bok op zich.
Hedenmorgen vroeg is door de po
litie op het Bolwerk alhier proces-verbaal
opgemaakt tegen twee personen, die daar
aan het rapen Van eendeneieren bezig
waren. De eieren werden in beslag ge
nomen. Het was de politie bekend dat
herhaaldelijk des morgens personen zich
aan dit strafbaar feit schuldig maken en
daarom was er speciaal toezicht gelast.
Het rijwiel dat sinds Donderdag
op hef. politiebureau aanwezig was,
eindelijk 'gisteren door den eigenaar afge
haald.
Goes. B e v 01 k i n g. In de eerste helft
van Mei zijn in deze gemeente ingeko
men
J. P. vain Post, gepensionneerde, uit
Ellewoutsdijk, Julianastr. 67; J. van de
Kreeke, bakkersknecht, Kloetinge, St.
Adriaanstr. 68; J. Schouwenaar, Politie
agent, Kruiningen, Korte Vorststr. 76e; L.
S. M. Boel, onderwijzeres, Etten-Leur,
Oostsingel 216; A. Laven, bakker, Wemel-
dinge, de Ruijterlaan 76; II. A. F. Harm-
sen, bakkersknecht, Vlissingen, Korte
Kerkstraat 114; B. Slimmens, smids
knecht, Middelburg, Trompstr. 42; A.
Strijd, rijwielhersteller, Wissenkerke,
Nieuwstraat 194.
Vertrokken
P. Lisseveld, boerenknecht naar Nisse;
P. J. J. üormaar Jr., opzichter, Neuzen;
F. Klaassen, letterzetter, Kloetinge; B. H.
vaii den Berge, winkeljuffr., Utrecht; C. P.
Filius, bakkersknecht, Driebergen;
F. Dieleman, bakker, Terneuzen;
L. J. 'Aarnoudse, "kantoorbediende, Am
sterdam; A. Helmstrijd, bakkersknecht,
Kapelle; A. M. J. (Scheffers, werkman,
Kloetinge; A. Willeboer, koetsier, Kloe
tinge; L. Willeboer, koekbakker, Kloetin
ge; P. Wondergem, Middelburg; J. Stthipj-
per, pakhuisknecht, Vlissingen; L. J. Lak-
ké, kleermaker, Kloetinge; A. de Kubber,
letterzetter, Kloetinge; M. G. .T. Contant,
gepensioun., Kloetinge; J. de Kok, gepen-
sionn., Kloetinge; J. J. Snoep, los' werk
man, [Jsselmonde; T. Broek, slager, Vlaar-
dingen; K. van Daten, bakkersknecht,,
's Gravenpolder. (M. Crt.)
Posteluivcnvereeniging „De Zeeuw".
Uitslag van de in deze week gehouden
wedvlucht van uit Wunstorf (Duitschland)
plm. 392 K.M. Ie prijs C. J. van Zwee
tten; 2e' pr. A. de Munck; 3e, 4e en 5e
pr. C. J. van Zweeden; 6e pr. A. van
Opdorp; 7e pr. Joh. Clement; 8e en 9e
pr. C. J. Kuziee. De medaille, door de
vereeniging uitgeloofd voor het hoogisf!
aantal behaalde punten met 3 geteekende
duiven, werd het eigendom van C. J.
van Zweeden.
Gisteren is de Openbare Leeszaal
van de Ver. „Het Volkshuis", gevestigd
iu de Vuilstraat bij de St. Jacobstraat,
officieel geopend. De lieer D. J. Remijn,
de voorzitter, sprak het openingswoord,
waarin hij de geschiedenis van de Ver.
„Het Volkshuis" uiteenzette en de werk
wijze voor de toekomst aangaf. Werden
sedert de oprichting (7 jaar geleden) en
kel cursussen georganiseerd, thans achtte
men den tijd rijp voor de inrichting van
een openbaar leeszaaltijje. Vooral waar
een belangstellend ingezetene door een
belangrijke gift de financieel© bezwaren
kwam ondervangen. Voorloopig zal het ge
opend zijn Dinsdag en Zaterdag van 810
uur nam., te beginnen met Zaterdag as'.
De toegang is vrjj voor alle personen
boven 18 jaar.
Het bestuur wil in de eerste plaats
eenvoudigen uit den werkenden stand
trekken; daarom zullen er geen dagbla
den, doch enkel tijdschriften ter lezing
verstrekt worden.
In het tweede- gedeelte van het ope
ningswoord van den voorzitter werden
in het bijzonder de cursussen besproken.
Een en ander achtte men echter minder
geschikt voor publiciteit, waar het be
stuur niet van z'n beproefde plan wilde
afwijken om zoo stil mogelijk voort te
werken enj de personen niet op den voor
grond te plaatsen.
De heer van den Bout, wethouder,
wenschte, .mede namens den heer burge
meester, die wegens uitstedigheid ver
hinderd was de opening bij te wonen,
het bestuur geluk met de leeszaal,
waarvan hij zeer veel voor de ontwik
keling verwacht.
Van alen heer de Witt Hamer, wethou
der, was een schrijven ingekomen, waar
in hij zeido Verhinderd te zijn om to
komen en waarin hij van zijn sympathie
met het streven der Ver. deed blijken.
Het gebouw bestaat uit een zaal met
boekenkast, een kleiner vertrek voor het
geven van lessen en andere doeleinden,
bergplaats, enz.
Op de leestafels lagen de Revue der
Sporten, Het Leven, Op de hoogte, Pa
norama, Prins, Buiten en Vakblad voor
de Bouwambachten.
Vlissingen. Het nieuwe carillon van den
St. Jaeobstoron is gisteren in werkinjgl
gesteld.
Ellewoutsdijk. Failliet verklaard Jan
Rijnberg, aannemer alhier. R.C. mr.
Hoeufft. Cur. mr. P. Dieleman.
Nieuwdorp. Ter aanvulling van ons be
richt, betreffende de alhier op' 2den Pink
sterdag te houden jaarvergadering van
den bondsring „West Zuid-Beveland en
Noord'-Beveland" kunnen wc nog meedee-
len, dat in de openbare middagvergade
ring de WeleCrw. heer ds. G. Doekes
alhier een openingjswoord zal spreken.
Wissenkerke. Bij den landbouwer Th.
de K. alhier vertoonde zich de vorige
week verschijnselen van hevige ongesteld
heid onder zijn koeien. De veearts stelde
vergiftiging vast, ofschoon de oorzaak
slechts valt te gissen. Men vermoedt, dat
de dieren, die van een kale wei naar een
volle waren overgebracht, te gulzig geget-
ten hebbten van het lange met roest of
honingdauw besmette gras. Twee koeien
zijn bezweken, een derde loopt gevaar.
"tVleesch is voor de consumptie afge
keurd. De wei wpis eerst bemest mét
stalmefet en kreeg daarna een overbe
mesting met 50 kilo pier geniet. Die be
mesting liad echten plaats vóór de regens
Van Maart, zoodiat van rechtstréeksche
vergiftiging door ku.ns-tmest geen s'prake
kan zijn. (Z. N.)
Kapelle. Gistermiddag vergaderde de
raad der gemeente. Tegenwoordig alle Ie"
den. De burgemeester P. J. v. d. Mandere
opende de vergadering en deelde o.m.
mee, d at kas en boeken Van den gemeente
ontvanger jn orde waren bevonden; dat
J. C. van 'tVeer zijn benoeming als klok
luider had aanvaard, en de heer Potje-
wijd zijn benoeming tot lid van de Com
missie .tot Weripgl van Schoolverzuim;
de heer Staal als voorzitter van het Bur
gerlijk Armbestuur. Ingfekomen was eeif
verzoek ,van heeren kerkvoogden del' Ned.
Herv. .Kerk, dat de raad der gemeentel
hun zal verzekeren de vergoeding' van de
onkosten, veroorzaakt door het afbrokke
len der sternen van den toren, waar deze
neervallen ppj het koepeldak der kerk en
aldus materieel© schade veroorzaken.
De heer Ganseman vraagt of het alleen
gaat om hejt afbrokkelen der steenen,
of dat torentjes, of iets anders, soms
gevaar -opleveren. De voorzitter kon de
Verzekering geven, dat bouwkundigen geen
gevaar he&ben kunnen constateeren.
Dus werd aangenomen genoemden hee
ren jte berichten, dat bedoelde schade
zal .worden vergoed.
Het Burgerlijk Annbesüuu' biedt haar
