NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 190. 1914.
Donderdag 14 Mei
38e Jaargang.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Uit de Pers.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. DHUII, te Middelburg.
PRyS DER ADVERTENTIËN
F e u i H b t o n.
De Broeders van St. Jan.
Staten-fleneraaS
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.251
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN S LE COINTRE, te Goes
EN
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 110 regels ƒ1.iedere
regel meer 10 cent.
Bedenkelijke onkunde.
De lieer Roodhuizen komt in „Het Va
derland" met zijn bekende openhartigheid
de 'juistheid bevestigen van het feit, dat
er zoowel onkunde heersoht in vrijzinnige
kringen ten aanzien van den inhoud derf
Schrift.
iOok hij! betreurt het dat een geleerde
als Netscher „den profeet Daniël qua-
lificeerde als een Christen die in de Ro-
meinsche arena voor de leeuwen werd
geworpen, en het leven behield omdat
hij een leeuw een dienst had bewezen".
Maar hij vindt het niet zoo erg.
Wijl voor ons vinden het geval echter
niet zoo erg. En dat niet, omdat het
ook ons niet zou treffen, dat deze be
gaafde man zoo geheel leek is op het
gebied der gewijde geschiedenis, maar
omdat liij1, zooals zijhe geheele gene
ratie van Links dit met vele andere
'hoogstaande mannen gemeen heeft. Wijt
zouden toch niet gjaame de vele man
nen, die op1 allerlei gebied in ons land
vooraanstaan, als ze uit met-confessio
neel e kringen voortkomen, aan een exa
men in de Bijjbelsche geschiedenis on
derwerpen, want het zou onvoldoende
cijfers regenen.
Dit alles is het gevolg' van de ra
tionalistische levensbeschouwing, die 50
jaar geleden en nog lang na dien over-
heerschende was, die den oorlog ver
klaard had iaan alles wat niet „we
tenschappelijk" was, 't ongeloof tot dog
ma verhief en vele Jan Raps kweekte,
die met trots ver-klaarden, dat ze, o
zoo, verlicht waren, omdat ze niets .wis
ten van den Bijbel.
Vooral deze laatste erkentenis is duide
lijk. Trouwens, de ervaring van een halve
eeuw was hem reeds voor geweest.
De onkunde der „geleerden" was weer
zinwekkend, en die hunner leerlingen wel
ke er prat op gingen, was het nog meer.
„En nu moet men niet denken, zoo
"gaat de heer Roodhuizen voort, dat het
verzet tegen het onderwij's in de Bijbël-
sche geschiedenis in de eerste plaats
Voortkwam uit verzet tegen alle confessio-
n al ismehet was meer eene verheeïi-
1 ijking van de wetenschap; al
wat niet door den wetenschappelijken
beugel kon, was uit den booze. En nu
zijn w.e de naweeën van die rationalist
tiische richting nog allerminst te boven,
en de lir. Netscher is er 'tbewijb van,
maar ook jongeren dan hij. En iedereen,
die litteratuur of taal examineert zal onsl
dat toegeven. Gebeurde het niet, dat een,
candidaat voor de hulpakte naar de be-
teekenis van het woord „aartsvaderlijk",
gevraagd, daarbij blijk gaf nooit van Abra
ham, Isaac en Jacob gehoord te hebben;
moest men niet ondervinden, dat een
kweekeling aan een onzer Universiteiten
door L. PENNING.
(Nadruk verboden).
Arte at men den smaak van een ge
zond, sterk man, die een halven dag lang
in de winterkoude door een ingesneeuwd
bosch heeft gedraafd en geploeterd, en
toen de I astoor binnen kwam, had deze
er schik u van, zooals de imker met zijn
vierkant, blozend gezicht daar bij het
keukenraam zat, zich te goed doende
aan het maal.
Hij vertelde onder het eten door, hoe
het zooal was gegaan op de jacht, en hoe
weinig het had gescheeld, of de Jonker
van Leuvenum was heden voormiddag ter
ziele geweest.
De Pastoor keek er vreemd van op,
want hij had 'niets van «en ongeval ge
hoord, en hij 'brandde van nieuwsgierig
heid, om er meer van te weten. Daarop
vertelde de imker dan, hoe de Jonker
mi het Puttensche 'bosch plotseling door
ec*n vervaarlijk groot everzwijn, waarvan
het bestaan (niet eens had gewe-
flp'r^T5 aanSevallen geworden, en hoe
er hij de poging, om den boog
maar één Paulus kende, te weten Pieter
Paulus, em heeft schrijver dezles' zelf niet
ondervonden, dat in den zin: „Hij was
zoo blijmoedig, als Jozef, toen diens leed
geleden was", Jozef werd aangezien voor
dein broeder van Napoleon, en dienis
blijmoedigheid verklaard uit het feit, dat
hij koning van Spanje was geworden. En
men noeme deze gevallen geen uitzonde
ringsgevallen; de kennis van Bijbelsche
geschiedenis laat in niet-confessioneele
kringen veel te wenschen over".
W,ij zouden deze door den heer Roodr
huijzen genoemde staaltjes met vele kun
nen vermeerderen. En 'tzij'n niet alleen
de geleerden maar ook de ongeletterden
die de rijen dezer gedoopte of ongedoopte
paga,nisten vullen.
Zelfs zijn ons gevallen hekend van mam
nen die onkunde omtrent de Bijbelver
halen veinsden, uit vrees dat hun het
cachet van wetenschappelijk zou ontgaan.
(Wij zagen een openbaar onderwijzer
die uit Christelijke kringen was voortge
komen, en kweekeling op een Chr. school
was geweest, een zoo idioot mog'elijk ge
zicht van onwetendheid zetten toen hem
in een gezelschap van (meest openbare)
onderwijzers gevraagd werd, hoeveel Psal
men het Boek der1 Psalmen telt!
Welk een machtige factor voor de ste
delijke en verstandelijke opvoeding van
het kind is in die werkelijke en gewaande
wetenschappelijke kringen verzaakt.
Alleen reeds in 't belang hunner litte
raire en aestethische vorming ware den
mannen der wetenschap nadere lcennisr
making met den Bijbel zoo ernstig' aan
te raden. En wat de openbare school
(en de H. B. S. niet te vergeten) aan
gaat, wij Zeggen met den heer R.„de
gelijkenissen van Jezus, de lotgevallen
van Jozef, de historie van David en Saul,
zijn den paedagoog toch zeker bruikbaar
der materiaal dan Jan van Schaffelaar
of de maar steedis bruiloften vierende
Jacoba van Beieren".
Twaode Kamer.
Een hard gelag voor den
minister 0e heer de Mees
ter faalt ook. Het vrou
wenvraagstuk.
't Was gisteren geen feestdag voor
onzen minister van Financiën- De vo
rige dag had ook al geen blijde verras
singen gebaard, doch een figuur als hij
gisteren sloeg, heeft nog haast nimmer
een minister geslagen.
De Kamer had minister Bertling maat
laten praten. Hij Isprak ©venwel tot de
stoelen en banken. 'tMoet bepaald een
te spannen, over ©en stobbe was gestrui
keld, en stellig dooi' de vreeselijke slacht-
tanden van bet iondier zou zijn doorboord,
indien Eibert Sterkenburg niet te hulp
was geschoten, eh 'met één vreeselijken
slag van zijn geduchte bijl den kop van
den ever had 'gekliefd tot de onderkaken
toe. Om den voortgang van den jacht
niet onnoodig te vertragen, had de burgt-
heer van Leuvenum bevolen, het geval
geheim te houden, maar voor de waarheid
stond de imker in; hij had het uit den
eigen mond van molenaar Lamberts©, die
er getuige van Was geweest, vernomen,.
En door de kleine ruiten van het keuken
venster kijkend, zeide hij in eens: „Daar
gaat Eibert net wil ik hem even roe
pen, Eerwaarde?"
Hij tikte met de vereelte handen zoo
nadrukkelijk tegen het glas, dat de Pa
stoor zich bezorgd maakte en zeide:
„Niet te hard, vriend ge zult Ier gauw
doorheen slaan met je knuisten!"
Eibert was blijde verrast, den imker
hier te vinden, legde de met bloed be
vlekte bijl tegen den grond, en snoof
met welbehagen den reuk op van het
verschgebakken brood en de ham, die
Arie had laten overschieten.
„Lust je ook biet wat?" vroeg de goed
hartige Pastoor; „ik heb daar zoo pas
gehoord, welk een Nimrod gij zijt in het i
min aangenamen indruk gemaakt hebben
op de Kamerleden, te weten, dat de mi
nister, ondanks z'n kranige verdediging
van art. 39 van het Belastingontwerp,
straks toch verslagen zou worden.
'tWas dan ook 'niet verstandig, om
maai' door te draven, zonder zich eerst
eens rekenschap te geven van de kansen
van zijn ontwerp. Wanneer de heer
Bertling verstandig geweest was, zou hij
niet gewacht hebben om het amendement
der Commissie van Rapporteurs over te
nemen. 'tWas al 'te naïef te meenen,
dat zijn mondelinge Verdediging de Kamer
van meening zou doen veranderen-
Zelfs zijn trouwe aanhanger, de heer
Van Nispen (r. h. Rheden) achtte het.
nutteloos, om stemming te vragen, zoo-
fdat het amendement der commissie zon
der hoofdei ij ke stemming er door
ging, en de nederlaag volkomen was'.
De aanslagregeling zal dus in hoofd
zaak opgedragen worden aan het dienst
vak der directe belastingen. Toch zal
hij aanslagen in de inkomstenbelasting
van personen, die ook door de vermogens
belasting getroffen worden, de ambtenaar
der registratie zekeren invloed kunnen
uitoefenen.
De heer De Meester, een oud-minister
van financiën was hij een volgend voor
stel niet veel gelukkiger, dan de lieer
Bertling, al was het drankje, dat laatst
genoemde te slikken kreeg, het meest
hitter.
Do heer De Meester wilde, hij gebreke
van aangifte, den belastingschuldige straf
fen met een Verhooging van 25 pCt. Maar
de groote meerderheid van de Kamer
vond, met den heer Kooien, dat er niet
altijd schuld in 't spel hoeft te zijn en
dat tegen te veel laksheid voldoende
wordt gewaakt door de omkeering van
den bewijslast in zulke gevallen. Het
amendement werd ïiiet 51 tegen 13 stem
men verworpen.
Ten slotte kwam wat niemand ver
wacht had nog een streng principiëele
kwestie aan de orde.
Bij de regeling der schattingscommis-
siën wilde een amendement-Knobel de
mogelijkheid openstellen, dat vrouwen tot
lid dier commissiën worden benoemd.
Daartegen heeft onze anti-revolutionaire
afgevaardigde Beumer zich met klem ver
zet. En o.i. terecht, 't Is hier niet twij
felachtig, of deze 'zaak valt binnen de
grenzen van het vrouwenvraagstuk. Te
heftiger moest het voorstel Knober be
streden worden, waar er ook geen
practische beweegredenen voor pleitten.
Niet alleen leert ons de H. Schrift
dat man en vrouw in de maatschappij
niet eenzelfde taak hebben, doch men
vraagt zich bovendien hog af, waartoe
de vrouw hier zou optreden, wijl er toch
mannen genoeg beschikbaar zijn.
Vrouwen -'t 'was in den loop der
vechten tegen die rakkerts van everzwij
nen toe, Bet, disch eens gauw wat
op voor dezen jonkman!"
Eibert liet zich geen twee keeren noo-
digen; en terwijl hij aan 't eten waiS,
moest hij alles in kleuren en geuren
vertellen, hoe zich het geval met dat
everzwijn toch precies 'had toegedragen.
Hij vond het volstrekt niet de moeite
waard, er veel van op te halen, en een
korte tusschenpauze makend, voordat hij
de vierde snede brood met ham plaveide,
zeide hij met (overtuiging: „U hadt het
ook gedaan, Eerwaarde wis en zeker 1"
De bejaarde geestelijke voelde zich ge
streeld door deze bewering, al wilde hij
uit bescheidenheid eenige tegenwerpingen
maken, en toen Eibert op gevaar af van
zich in de ham te verslikken, met groo-
ten nadruk hernam„U hadt er twee voor
uw rekening genomen, Eerwaardel" steeg
den Pastoor een blos van blijden trots
naar de wangen.
„Nu ja", zeide hij zoo langs zijn neus
heen: „voor een klein gerucht ben ik
niet vervaard; verleden week heb ik in
mijn achterhuis een ouden rekelwolf aan
den grond gespiest, dat er de haren afsto
ven is >'t 'niet waar, Bet? (Toe jonkman
vat nog een (stuk ham! En geen tegen
werpingen hier (ben ik baas, hoor!"
In het dorp heerschte een vroolijk ru-
diiscussie al toegegeven door den heer
Schaper zijn 'niet goed geschikt om
belastingbiljetten in te vullen; doch dan
zeker niet om zifting te hebben in com
missiën van aanslag.
Ofschoon het vast stond, dat het voor
stel Knobel ongetwijfeld in veilige haven
zou binnenkomen, doet het ons leed, dat
rechts niet eenstemmig was te dezen op
zichte, bijzonderlijk de anti's en de christ.-
liist. De' heeren Lohman en De Geer kwa
men zelfs openlijk hun instemming met
het amendement betuigen, al hadden zij
op de speech Van den heer Schaper nog
al iets af te dingen.
Deze pleiter voor de vermeende rech
ten der vrouw kwam dan ook zóó plat-
voersch voor den dag, dat 't ieder be
schaafd mensch moest kwetsen.
„De conversatiestijl van een „hofje",
zegt de overzichtschrijver van „De
Maasbode", staat nog wat hooger dan
die van tien 'heer Schaper. Het „ehret
die Erauen" verstaat deze man niet. Al
tiert en schreeuwt hij tegen de reoht-
schen, dat zij 'de waarde der vrouw niet
kennen, dat zij „achterlijk" eri „bekrom
pen" zijn."
Tenslotte werd het 'amendement aan
genomen met 47 tegen 19 stemmen.
Tegen stemden de heeren Van Nispen
(Rheden), Van Vliet, v. Wassenaer, v.
d. Velde, De Monté ver Loren, Beumer,
v. d. Molen, 'Rutgers, v. d. Berch, Ooster-
baan, v. d. Voort van Zijp, Scheurer, Van
Veen, Wijnbergen, Schimmelpenninpk,
Kooien, Fruytier, en de Wyckerslooth.
Vandaag zou er 'gesproken worden over
art. 64, bepalende o.a., dat de inspec
teurs der directe belastingen en der re
gistratie ambtshalve lid zijn van de com
missiën van aanslag, op welk .artikel een
amendement door de C. v. R. is voorge
steld in overeenstemming met het op
artikel 39 aangenomen amendement.
De nieuwe Inkomstenbelasting.
Nu de nieuwe Inkomstenbelasting' wel
vast staak meenen wij onzien lezers, te ge
rieven met de overname van dit overzicht
uit de „Telegraaf":
Wat is: Inkomen?
Onder inkomen verstaat de wet, al dat
gene, wat in geld of geldswaarde geno
ten wordt uit:
1. onroerende goederen (b.v.
huur, pacht, opstal, erfpacht, beklemming,
grondrente)
2e. roerend kapitaal (b.v. rente
van nationale of huitenlandsche schuld,
dividenden, rente van geldschietingen)
3e. onderneming en arbeid
(winst, honorarium, tractement, arbeids
loon, enz.);;
moer; het gevaar, dat de gemeenschap
bedreigde, was' gelukkig voorbij gedreven.
Het was |eien prachtig, wintersch weer
geworden; de sneeuwwolken waren weg-
gevloden naar het Zuiden, en de namid
dagzon straalde op haar heerlijkst ho
ven den rand van het bosch. De jongens
en de meisjes stroomden het dorp uit,
om de wolven op te sporen, die hij de
dolle jacht gewond op het slagveld wa
ren achtergebleven; zij sloegen de roof
dieren met groote knuppels dood, en
sleepten de lijken onder een luidruchtig
gejuich tot in de jkom van het dorp.
Iedereen was verheugdter was een
sterke hoop, dat men voor de eerste
jaren van de kwade wolvenplaag bevrijd
zou zijn, en zelfs de Alchymist, die de
zwarte kunst beoefende, en op den hoek
van den Viersprong, vlak tegenover de
taveerne 1) woonde, vertoonde een plooi
van welbehagen op zijn perkamenten ge
laat, toen hij met de zeis in de hand
huiswaarts keerde.
Hoofdstuk V.
I i
Het is toch 'een ©enig genot, na een
lange, krachtig doorgezette en met een
volkomen succes bekroonde wolvenjacht
1) De herberg. j
4e. rechten op p'erïodieke uiï-
keeringen, van het leven a f h a n-
k el ijk (b.v. pensioenen, wachtgelden,
lijfrente, vérlofs- en non-activiteitstracte-
menten).
In vele gevallen zal het inkomen nieï
vaststaan, maar berekend moeten worden.
Dan mogen zekere bedragen worden afge
trokken, met 'het oog op lasten, die op on
dernemingen drukken, afschrijvingen enz.
Tractementen en pensioenen mogen wor
den verminderd, ook verplichte bijdragen
voor pensioenen en fondsen. De opbrengst
van een bedrijf wordt voor het loopende
jaar geschat op die van het vorig jaar.
Als inkomen wordt niet beschouwd
lo. (ten aanzien van minderjarigenhet
geen 'zij van hun ouders voor opvoeding en
onderhoud genieten.
2e. het aandeel in de winst van coöpe
ratieve (veieenigingen, dat door de leden is
genoten, en het aandeel in de winst van
onderlinge verzekering' maatschappijen,
door de deelnemers genoten
3e. winst, ontstaan dooi' speculatie in
fondsen of goederen, anders dan in de uit
oefening van een bedrijf. Wie „een lot
uit de loterij" trekt, behoeft het niet bij
z'n inkomen te tellen.
Wat is: belastbaar inkomen?
Wij hebben in 'tkort aangestipt, wat
de wet onder de hestanddeelen van het
inkomen verstaat (inkomen van de ge
huwde vrouw wordt voor de belasting ge
acht te zijn inkomen van den man).
Maarvoor het inkomen op zichzelf
wordt geen belastóng betaald. Belasting'
wordt betaald van het z.g. zuivere of
belastbare inkomen
Wat is dat?
Het belastbare inkomen wórdt verkre
gen door van het gewone inkomen af .ite
trekken de bedragen, die de wet daar
voor in aanmerking doet komen. Afge
trokken mogen worden de volgende, mits
niet 'met een bron van inkomen in verhand
staande, hestanddeelen
le. lijfrenten, pensioenen en andere ple-
riodieke uitkee.rin.gen, die de betrokken©
verschuldigd is anderen uit te betalen.
2e. altijd-durende renten;
3e. renten van andere schulden;
4e. premiën voor levensverzekering,
lijfrente of pensioen, doch deze voor niet
meer dan Voor 5 pet. van het inkomen ten
voor hoogstens £100.
De Som van het inkomen, die overblijft,
wanneer eventueel bovenstaande bedragen
zijn afgetrokken, vormt het zuiver of be
lastbaar inkomen.
Bovenstaande aftrekkingen zijn toege
staan, ongeacht de grootte of het inko
men. Dus voor alle inkomens.
Voorbeeld. Iemand heeft een in
komen van f 2200. Hij betaalt f 80 uit aan
renten en betaalt f60 per jaar voor le
vensverzekering. Het belastbaar inkomen
in de groote zaal van het sterke kasteel
te Leuvenum hij toortslicht en branden
de vuren en aan een wel voorzienen
disch nog eens de kleine en groote mo
menten van zoo'n geduchte jacht te her
denken.
't Is in zoo'n zaal in den avond bij
fakkellicht veel vroolijker en gezelliger
dan over dag, daar de hooge kruisramen,
die in diepe vensternissen wegschuilen,
en de kleine, ruitvormige, in lood get-
vatte glasschijven maar weinig van het
heerlijke zonlicht opvangen. Toch zijn
die nissen niet onaardig; door de ontzag
lijke dikte der zware muren, die een
sterk beleg kunnen verduren, vormen zij
klein© bijkamers, waarin 'weerszijds stee-
nen banken zijn gemetseld, met kussens
of tapijtwerk gestoffeerd. In den zomer
is hier de gewone zitplaats van het huis
gezin van den Burgtheer, en het uitzicht
is verrukkelijk: vooral in den herfst, in
den herfst, als de bosschen zich tooien
met, de teederste kleuren.
Zeg niet, dat dit hier een schamele
kamer is. Uw voeten rusten op kleurig©
tegelen; de wanden [zijn met eikenhout
beschoten, en ge wordt verrast door de
prachtige hangtapijten, die door Utrecht
zijn geleverd.
(Wordt vervolgd.)
