NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND, Woensdag 22 April 28e Jaargang. CHRISTELIJK- HISTORISCH op Mil No. 171. 1914. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK F. P. D HUIJ, te Middelburg. PRUS DER ADVERTENTIËN Staten-Generaal Binnenland. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25 Enkele nummers0.65 UITGAVE DER FIRMA'S OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes en van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels f 1.—iedere regel meer 10 cent. Alvorens de eerste vergadering van com missarissen en aandeelhouders van de N.V. Spoorwegmaatschappij „Zuid-Beve- land" een aanvang nam, werden de ver slaggevers in de gelegenheid gesteld kern nis te nemen van het tracé cler spoor wegen, zooals dat er thans uitziet. De navolgende wijzigingen bleken in het aanvankelijke ontwerp aangebracht te zijn De lijn Wolf aartsdijkGoes kruidt ten Oosten van 'sHeer Arendskerke den be- staanden spoorweg er zal daar tel" plaatse een hooge spoorbrug boven de bestaande lijn gebouwd worden om ■daarna met een wijde bocht weer bij de hoofdlijn te komen, en blijft dan ten zuiden ervan parallel ermede loopen tot Goes toe. Bij den overgang zal te 'sH. Arendskerke. gelegenheid gegeven worden uit te stappen. Dit station behoeft niet vergroot of verbouwd te worden. Wèl' zal het emplacement te Goes een belang rijke uitbreiding moeten ondergaan. Be lijn GoesWemeldinge zal van Goes tot Kloetinge eveneens op een derde spoor, doch nu aan de noordzijde ervan, de bestaande hoofdlijn volgen. Het station Wemeldinge komt aan de zuidzijde van het dorp, dicht bij het Ka naal. Te lerseke komt het station aan de .Wteotzjjde (laag) van het dorp. en niet, zooals oorspronkelijk opgeteekend was, aan de zuidzijde. Wel zijn er stemmen opgegaan, om het station meer oostwaarts, bij het be gin van het dorp te bouwen, doch de burgemeester zal dit met kracht bestrijden- Be nu vastgestelde plaats, achter- de om langs afgebrande hoeve, acht men het meest geschikt. In iéder geval zal er op gerekend worden, dat de lijnj mettertijd tof het Kanaal bij Wemeldinge doorge trokken wordt. (De Raad van lerseke1 zal dezer dagen nog eens vergaderen, om over de plaats van het station een stem ming uit te lokken.) Be lijn loopt dan over het tegenwoor dige station Kminingienlerseke, om ver volgens de bebouwde kom van Kruiningen te snijden (ten westen van de dokterswo ning) en zoo Hansweerd (haven) te be reiken, dus niet zooals aanvankelijk voorgesteld was, gedeeltelijk langs de oost zijde van het kanaal. Be lijn, die vanaf 's H. Arendskerke te Borssele komt zal nu den steiger aan doen (men zal zich herinneren, "dat het eerste plan voor dit dorp niet zoo gunstigj was). Vanaf den Hollepoldcr zal de lijn met een bocht door het land loopen, om zoo den Drieweegschen molen bij Ovezand td bereiken, en aan de wens oh en van de gem. Ovezand tegemoet te komen. Vanaf de Groe buigt de baan westwaarts, om aan de W.Z. het station Goes binnepi te komen, en niet, zooals men 'zich aan vankelijk had gedacht, aan de O.Z. Tenslotte zullen we onze lezers onge twijfeld een dienst bewijzen mejt de opsom ming van alle haltes en los- en laadplaat sen, 2ooals we die van de kaart noteer den. Station Wolfertsdijk; station Oostkerkfe; los- en laadplaats in den HeerepoMer; l.pl. in den Perponcherpolderst.' 'sH. Arendskerke; l.pl. in den Ouden Nieuw- landpolder; st. Heinkenszand; lJpï'. in dep Oudelandepolder onder Heinkenszand l.pl. 'in den N. Kraaijierlpolder (Groene weg)st. 's Heerenhoekst. Nieuwdorp l.pl. Moohveg bij het begin van den Bors- ■selschen polder; st. Borssele (dorp); öti steHjgeo.' .Barssel^twee los- en laadplaat- sen aan de beide einden van den Holle- polder; st. Ovezand—Briewegen (bij den Drieweegschen molen); st. Ellewouts)- dijk; vermoedelijk l.pl. in den Kamerpot- der (St. Oudelande; st. Baarland; st. steiger Hoedekenskerkel.pl. haven Hoe. dekenskerkest. Kwadendamme; st. Nisi- se; st. 'a Gravenpolder; l.pl. bij de Groe st Goes; st. Kloetinge; st. Munnifcenzijl Kattendijke)l.pl. tusschen Kattendijke en Wemeldinge aan den ouden polderweg onder W., st. Wemeldinge (dorp) en We meldinge (haven); st. lerseke (dorp); Lpl, de Zoutte; st. Kruiningenlersekegt. Kruiningen (dorp) en st- Hansweerd. bhm De eerste vergadering van de N. V. Spoorwegmaatschappij „Zuid-Beveland" werd, zooals we reeds meldden, geleid door den heer J. A. van Heel, die in een kort openingswoord op het resultaat van den gestaagen arbeid van heeren com missarissen en ingenieurs wees. Er werd bijzonderlijk op gewezen, dat met het oog op ev. belemmering van den loop dei- mailtreinen besloten was .vanaf 's Heer Arendskerke tot Kloe tinge een derde onafhankelijk spoor naast het bestaande dubbele spoor te leggen. Wat de plannen met 'SHeer Arendskerke betreffen, deze zijn eigenlijk nog in studie. Overwogen wordt nog, of het niet wen- schelijk is de lijn van Wolfaartsdijk ten Noorden van de bestaande lijn te hou den, zoodat het bouwen van een hoogen spoorbrug vervalt. Be heer D. Mulder, burgemeester van Nisse wees er op, dat zijn gemeente zoo stiefmoederlijk bedeeld wordt. Ingenieur Ankersmit wees er daarentegen op, dat voor Nisse reeds een omweg van 1500 M. gemaakt wordt, en dat een grootere omweg zeker wel' 60 a 70 mille meer zou kosten. Op een vraag van den burgemeester van Goes, den heer de Beaufort, vestigde men er de aandacht op, dat het voordee- lig is de hoofdlijn te volgen, ook al is het op onafhankelijk spoor, en dat het voornemen is om het vervoer op Goes te coneentreeren. De heer J. Oele Hzn., Dijkgraaf van het Waterschap de Breede Watering be- bewesten lerseke, wilde, dat de Spoorweg maatschappij zich contractueel zou ver binden, om de eventueele veranderingen aan geulen en bruggen, die later noodig mochten blijken in verband met de eischen van den waterafvoer van het Waterschap voor haar rekening te nemen. Spreker gelooft, dat bij niet voorziening in dit geval, conflicten niet zullen uitblijven; met de S. S. heeft men het nu .herhaal delijk aan den stok over dergelijke kwes ties, zoo b.v. over het viaduct bij Kloe tinge. De heeren dr. Jenny Weyerman en An kersmit kwamen aan deze bezwaren te gemoet met de verzekering, dat het niet minder in het belang van de Spoorweg maatschappij is, dat de aanleg zoo royaal mogelijk zij, en dat in 't bijzonder de bruggen zoo tang mogelijk worden, op dat niet na weinige jaren een verbouwing noodig zij. Met de wenschen van bet Wa terschap, 'wat afmetingen der bruggen be treft, zal rekening gehouden worden. Wat het afsluiten van dijken betreft in geval van inundatie, waarover de heer Oele sprak, dit is een kwestie, die Ged. Staten hebben te beslissen. De heer W. Kakebeeke verwees in verband hier mede terecht naar de Waterstaatswet van 1912. De heer dr. Jenny Weyerman zeide tenslotte, dat men binnen enkele weken met de heeren mr. P. Dieleman en Huyghebaert tot overeenstemming hoopt te komen. Op de aanvrage op subsidies is door vele gemeente- en polderbesturen gun stig beschikt; zij, die nog niet .antwoord den, worden tot spoed gemaand. Spr. geloofde, dat er een misverstand heersch- te, wanneer sommige gemeenten subsi die aanboden onder beding van beëindi ging, wanneer meer dan 5 pCt. dividend uitgekeerd wordt; en wees er nadrukke lijk op, dat de Provinciale Staten nimmer zullen goedkeuren, dat het geld onder deze voorwaarden verstrekt wordt. Trou wens de gemeenten schenken slechts een bijdrage in de oprichtingskosten, in de kosten Van aanleg; en volstrekt niet ten behoeve van de exploitatie of even tueele uitbreiding van het bedrijf, want deze komen geheel ten laste der maat schappij. Zuiverder ware de toestand ge weest, wanneer de Provincie bij de ge meente aangeklopt had, doch dat is nu eenmaal niet anders. Wanneer enkelen volharden bij die „5 pC. clausule" zul len de Staten nimmer hun goedkeuring er aan kunnen verleenen en zullen de commissarissen zich moeten terugtrekken, zoodat de plannen in duigen vallen, 't IS principieel onjuist, aan het verleenen van voorschotten, die op den aanleg be trekking hebben, een dergelijke bepa ling te verbinden. Men denfce ook niet. dat het de Staatsspoor aangaat, die „toch rijk genoeg" is. Integendeel, men zij haar dankbaar, dat zij de exploitatie wil over nemen. De burgemeester van Kattendijke zeide al z'n invloed te zullen aanwenden, op dat de raad zonder bovenbedoelde voor waarde het subsidie verleent. Minder edele motieven lagen echter aan het be sluit niet ten grondslag1. De heer J. A. van Heel deelde nog mede, dat de lengte der ontwor pen lijnen ongeveer 65 K.M. be draagt; dat er 65 X f 3000 f 195000 moet worden bijgedragen, verdeeld over 20 armuiteiten. Daarop werd de vergadering gesloten. Doen en laten. De oud-minister De Meester (unie-libe raal) heeft in een kiezersvergadering te Amsterdam sommige mannen van rechts aangeklaagd, dat, nu er een bevredigLngS'- commiissie is voor de onderwijsquaestie, deze zich schuldig maken, aan felle bestrij ding vian sommige leden van het ministe rie. De oud-minister' bedoelt hier waar schijnlijk de aanvallen op minister Treub. burners de overige ministers hebben geen klagen; dezen toch zijtn het roerend met dia mannen van rechts, of omgekeerd vol gen dezen gaarne hunne leiding. Pleyte, Bosboom, Rambonnet, om nog te zwijgen van den premier en den mi nister van justitie, deden in het oog dier mannen van rechts nog niet andeirs dan goeds. Zij worden dan ook niet beste den. Het 'zijh alleen Bertlings, financieel©, en Treubis sociale plannen, welke eenige te genkanting vinden. Trouwens, omdat er een Bevredigings commissie voor bet onderwijs is ingesteld, zouden de mannen van rechte moeten zwijgen wanneer er van 't kabinet voor stellen uitgaan welke ingaan tegen hét belang, bijvoorbeeld van den invalieden arbeider Tot dien prijs zal geen enkel man van rechts de rechtsgelijkheid tusschen open baar en bijzonder onderwijs willen koo- pen. I Een gezonde oppositie, en opbouwende critiek, daartoe is elk volksvertegenwoordi ger verplicht, onverschillig of er een kaj- binet yan de eigen kleur of een ministe rie uit de staatkundige tegenpartij aan het roer zit. Humor. De oud-minister De Meester heeft in 'zijh rede te Amsterdam verklaard, dat hij ge kant is tegen een tabaksbelasting en een bierbelasting; in plaate hiervan wil hij een breederen aanslag op de successie rechten. Dit is een variatie op het thema van wijlen het Kamerlid Heddt, dat „het ka pitaal moet worden aangepakt". Zoo bij wijze van houdt den dief! Zijh financieele beschouwingen besloot de oud-minister met den volgenden toost op; fl>e goede gezindheid der belastingbe talers om zich nog meer te laten plukken. Dit merkwaardige pakkend slot luidde blijkens het verslag in da dagbladen: Het Nederlahdsche volk moge thans blijk 'geven, de jbjj de verkiezingen be- haalde overwinning, die het tarief van de baan bracht, waard te zijhhet toone offervaardigheid. LjrfTj f^ik! jtj.j iftb'i riifi ïlï! al i Wat 'n leuke opwekking! De vrijlzirmigen hebben onder allerlei leugenleuzen in Juni de overwinning! be haald. Laten nu vrijzinnigen en cleri- calen, ja het heele Nederlandsche volk daar dankbaar voor wezen, en diep in den zak tasten, wanneer straks: de fis cus bij1 hen ^aanklopt. De minderheid dei' kiezers heeft heit tarief van de baan geholpen, laat hu de meerderheid die juist wel voor dit tarief was, met de minderheid saam, uit dank baarheid dat zjjj haar wensch niet Vervuld ,z(ag, met opgetogenheid naar het belasting. kantoor gaan, om de nieuwe belastingen en verdubbelde opcenten te betalen. In deze opwekking spreekt de echte vrijzinnige humor. Wij zien de Nederlanders in onze ste den al huppelen naar de bekende ach terstraatjes, om den ontvanger met een vergenoegd gelaat de vruchten van hun offmiaardigheid te brengén. Het Nederlandsche volk zal nooit blijdes offer gebracht hebben in ruil voor de ge fingeerde lasten, die door de vrijzinnig heid, nog altijd de minderheid van het kiezersvolk, van zijn schouders zijn afge wenteld I TWEEDE KAMER. De nieuwe stuiver symbool. Tarief-literatuur. Teen- stra beschermheer van het Suikerpotje. Bertling's virtuositeit en een verbrok kelde speech. Be vierkante stuiver is het symbool van den huldigen financiëelen toestand, Hiï rolt niet meer, men moet op de kleintjes) passen. De opmerking van den Rhedenschen afge vaardigde van Nispen was volkomen juist. Trouwens zijn heele betoog mocht ge hoord worden. Hij verdedigde nog eerte krachtig den opzet der belastingvoorstel len van Minister Kolkman, ook van het Tarief, waarvan de opzet beslist fiscaal is geweest, al heeft de Minister, protec tionistische tendenzfen ontmoetend, die niet 'geschuwd. Indien het waar is, dat men alleen in moeilijke tijden belastingverhoo gd ngen moet invoeren, dan is het 'zekein nu daarvoor wel de tijd- Spr. bestreed natuurlijk het betoog .van den heer Vlies- gen, dat ei' nog wel 34 millioen uit de directe belastingen kon worden gehaald;1 hij is van gevoelen, dat de economische thermometer niet zoo gunstig staat ais' men wel heeft beweerd, gelijk o.a. blijkt uit de notarVan Gijn, bij de Indische de fensieplannen. Progressie moet daarom nimmer op kapitaal, doch slechts op in komen toegepast worden. De heer Fleskens, jr.-k., betreurde het, dat in dit ontwerp niet is opgenomen de bepaling, waarbij aan de gemeenten de bevoegdheid wordt gegeven, om op de rijkainiomstenbelasting opcenten je heffen, terwijl zijh partijgenoot, de heer Van Best een kort pleidooi leverde voor een utüiteits-vrijlhandel. De heer Kooien (r.-k.) yToeg iets langer de aandacht der Kamer, ofschoon zijjn rede niet zeer lang was. Hij heeft echter een aardige bij drage yoor de tarief-literatuur geleverd. Het Departement van Binnenlandsche Za ken je Berlijn heeft op „vertrouwelijke"! wijze gen boekwerk aan den Duitschen handel pn industrie toegezonden. Het is een bewerking v.an het laatste tariefont- werp, vergeleken bij het bestaande. Dit feit zelf en vooral ook nog de vergezel lende .beschouwingen toonen voor .wie bet nog niet wist de machtige ber langstelling yan het buitenland. Is nu Ver der de conclusie niet ten zéerste .gewet tigd, ,dat deze buitenlandsch© belangjsteb lenden ook belanghebbenden zijtn? Met een .aantal opmerkingen over ver schillende onderdeden van het ontwerp der Rijiksi nkomstenbelasting, besloot de af gevaardigde voor Grave zijn flinke rede. De heer Teenstra (v.-d.) maakte eenige) opmerkingen over het verschil in toon van de redevoeringen des heeren Patijh op 24 October 1912, en. die van. de vo rige week. Spr. zeide terecht: het hejr- innert aan Jean qui rit, en Jean qui pleure (Jantje lacht, Jantje huilt). Spri betreurde het buitengewoon, dat de heer Patijh thans reeds denkt aan indirecte belastingen. Dat is in strijd met hetgeen aan de stembus is gezegd, misschien niet door den heer Patijn, maar wel door de Concentratie. Dok het wegzetten van het suikerpotje gaf spr. reden tot protest. Dat gaat een voudig niet aan. Er is door een Minister van rechte een bedrag van 10 millioeii gereserveerd, het gaat nu niet aan dat men van links eenvoudig zegt: We 'gaan die 10 millioen gebruiken, want dam is de verlaging van den accijhs voor lan ge jaren van de baan. Dat is andere taal, dan die van Bos en Patijh- 's Heeren Teenstra's politieke openhartigheid moet den minister wel zéér gedaan hebben. Tenslotte was het minister Bertling ver gund, ditmaal zonder gestoord te worden, zijh antwoord kenbaar te maken. Over die rede is ,men over het algemeen niet best te spreken. Het „Vaderland" erkent, dat de minister slechts op enkele punten wat diepjer in ging, maar geen pogingen deed de muur vaste overtuiging der Kamerleden te ver wikken. De „N. R. Cut." spreekt van éen „ver rassende vluchtigheid", waarmede de mij nisteir (sommige zaken behandelde. „Rij Sprong met een virtuositeit, die u 'soms voor enkele seconden den draad deed Ver liezen, van het eene gebied op het andere over. Zjjh rede w]a|s geen aaneensluitend) geheel, 'zij wajs veeleer een bonte verza meling opmerkingen, één voor één uit dé argumententrommel gehaald.Een ver brokkelde speech, konder groote lijn o£ breed gebaar". „Over die rede is het allerbestge zwegen", zegt de overzichtschrijver vaan „De Maasbode". Na al deze opmerkingen, die zoo verrassend eenstemmig zijjn, ge voelen we weinig lust, diep op! dit mi- nisterieele betoog in te gaan. Dank je wel. We (noemen slechts 's ministers plannen met het „Suikerpotje". Het fonds zal Van een 'levend, aangroeiend wezen worden tot een Versteend fossiel. Immers de sux- plufesen Van den gjedistilleerdaccijns zullen) er niet meer instroomen. Maar wat ér in is, blijft er. Aldus 's Ministers voornemen. De staatsbegrooting gaat zich zetten naar deze nieuwe regeling, de surplussen zijjn voor goed besteed, de 10 millioen blij ven 10 millioen. D.w.z. vrij wel doel loos; gereserveerde gelden, die niet veel meer Vullen doen dan rente opleveren. Chr. Kantoorbedienden. We ontvingen de jaarverslagen ovea 1913 van de $ed. Ver. van Chr. Kantoor- en Handelsbedienden te Amsterdam. We ontleenen er het volgende aan. Hef Hoofd bestuur bestaat thans uit de heeren: W. J. Bossenbroek, Voorzitter, Amster dam, W. F. van Eek, secretaris, Haarlem, H. J. Zier, penningmeester, Amsterdam, H. B. Weijland Jr., Haarlem, G. J. V. d. Beig, 's Gravenhage, F. G. J. Furda, Gro ningen, A. J. M. Goate, Amersfoort, H. A. C'. v. d. Kraan, Rotterdam, N. de Visser Jr., Dordrecht. De Ver. telt 710 leden en 52 jongleden. Het aantal afdeelingen is 24. Studiecom- missie's voor Arbeidswet, Collectieve con tracten, Handelsonderwijs en voor Zondag- rust en Zaterdagmiddagsluiling Verrichten of verrichtten goed werk. De verdere ac tie en propaganda wordt onverflauwd voortgezet, getuige o.a. het jaarverslag van den Propagandist. Van de af deeling Middelburg (6 leden) schrijft men„Na herhaalde mislukte po lgingen gelukte het ons één maal te ver gaderen. De vraag werd dan ook gehteld„Zullen we de afdeeling opheffen?" Dit was! den leden toch wat al te kras. Algemeen werd1 besloten de afdeeling te doen voortduren, en, door officieele samenwerking met „Mercurius", te trachten wat meer sym pathie voor het vereenigingsleven op te wekken. We wekken onze Zeeuwsche kantoor- en handelsbedienden krachtig op zich bij deze organisatie aan te sluiten. De Ned. Ver. Van Chr. R. en H. bed. doet reeds) veel goed, doch zal, wanneer ze maar flink gesteund wordt, nog meer kunnen doen. Ze verdient dien steun gewis. Chr. SoC. week. Door samenwerking van „Patrimoni um", Christelijk Nationale Werkmansbond en „Maarten Luther", zal van 612 Juli a.s. te Lanteren een Chr. Soc. Week woon

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1