irraad
•rakel
N1E0WSBLAD
YOOR ZEELAND
No. 151.
1914.
Zaterdag 38 Maart
38e Jaargang.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
werken
!ANK.
:leijn.
EERSTE BLAD.
Ie soorten
letten,
n, Tafels,
Iderijen,
inteaux,
een.
ioozen,
tedicules.
leinkenszand.
I. H. V. Z.
Jrg.
[OEDE
lurg»
5te prijzen voor
ten:
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. DHUIf, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Dit nummer bestaat uit twee bladen
De Wichelroede.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
mde prijzen.
er, Bioed-
tegen de
|ild en ge-
billijk en
KEUZE IN:
Inde prijzen.
|elend,
M «nuu.
In gegarandeerd
Iheid.
klaverzaad van
(htstreeks geïm-
Jaap/espeen,
Dvertref baar
|g van duurzame
lijke prijzen.
let vak behoort.
rg, Korte .Noord-
Izerne
Sfoffeerderij
I Langeviele brug
I moderne en an-
alle stijl onder
Jige. Best adres
Jtnonie, noten en
|eook voor het
rijten, karpetten,
rel rol als tulle
let bekleeden van
Ipé's enz. Alles
|en. Aanbevelend
jgen, levert fr.
laalpillen onder
Ireau. De goed-
1 duurzaamheid.
Lange Delft, Mid.
i,W alstraat.Vlis-
S.Westkapelle, A.
JNIS,TerNeuzen.
den Goeschen
[jving trachten te
llder (Schorretje)
thans in paeht
IVEDEN.
ekomen ten kan-
nger-Griffier W.
inschrijvingsbil-
en vóór of op 30
ntore.
uur voornoemd.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25
Enkele nummers
0.85.
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
KN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels f 1.—iedere
regel meer 10 cent.
Zij die zich met 1 April a. a. op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Be tekorten.
Wij herinneren nogmaals, dat het ge
raamde tekort over 1914 op1 de Rijks.-
inkomsten twintig en een half miljoen
gulden zal bedragen.
De minister wenscht ter dekking va,n
dat itlekort te bestemmen:
de inkomsten van den suikerpot (het
bedrag dat de accijns op gedistilleerd meer
opbrengt dan f25.200.000), geschat op
f 3.6 millioen.
De opcenten op bedrijfs- en vermogens
belasting over de maanden Januari tot
en met, April f2.085.000.
De verhooging van 'den bieraccijns wordt
geschat op 1.4 millioen gulden, terwijl
uit de wijziging en uitbreiding van de
successiebelasting geschat wordt vier mil
lioen op te brengen.
Uit de verhooging van de zegelbelas
ting zal één millioen en uit tabaksbe
lasting twee millioen gulden worden ge
haald.
Indien waar is, wat voorspeld wordt,
dat minister Treub zal toegeven aan de
verlangens om alsnog de bedeelden op
te nemen in zijn ontwerp Staatsbedee-
ling, dan zal 'het tekort ;nog vier millioen
grooter zijn.
En alles wordt betaald door de Neder-
landsche belastingschuldigen. De buiten-
landsc.he fabrikanten betalen niet mee,
want het Tarief is van de baan.
Die slimme buitenlanders wisten wel
wat ze deden, toen zij de kassen van
Concentratie en S. D. A. P. steunden met
hunne bijdragen
In „Timotheüs," geïllustreerd weekblad,
vonden wij het volgende artikeltje over
de wichelroede, waarmee thans op en
kele plaatsen in den Achterhoek wordt
gewerkt:
Wichelen beteekent tooveren; een
wichelroede is dus teen tooverstaf. In een
woordenboek van 1850 zag ik eens na,
en vond daar, dat het geloof aan de
wichelroede eenvoudig bijgeloof was, een
overblijfsel uit de dagen van het Ger-
maansche Heidendom. De verlichte 19e
eeuw moest niet meer gelooven, dat een
gevorkte hazelaartak metalen, water en
andere in den grond verborgen schatten
kon aanwijzen. Dat was immers te dwaas
om alleen te loopen
Doch de 20e eeuw schijnt wat minder
met zichzelf ingenomen dan de 19e, en
ze wil nog wel wat leeren. Lang ver
geten zaken worden nog eens opnieuw
onderzocht, en wat de wichelroede aan
gaat, is gebleken, dat de Germanen zich
niet bezig hielden met de producten van
hun fantasie, maar met de resultaten
van hun ervaring. De wichelroede werkt;
dat is tegenwoordig niet meer tegen te
spreken. Hoe ze werkt, is onderwerp van
praktisch en theoretisch onderzoek, dat
tot dusver niets betrouwbaars hoeft op
geleverd, maar dat ze werkt, is eenvou
dig niet tegen te spreken.
In haar oorspronkelijken vorm is de
wichelroede een gevorkte hazelaartak,
waarvan men de beid^ tanden der vork
in de handen houdtien den „steel" voor
uit steekt. Gaat men daarmee, bijv. naar
water zoekende, kalmpjes vooruit dan
gaat ,op een gegeven oogenblik desteel
met kracht naar beneden, eli dan blijkt
bij pnderzoek, dat daar op zekere diepte
water in den grond aanwerig is. Mis
schien gaat men juist over een buis van
de waterleiding, misschien is er een
ondergrondsehe twaterloop.
De ervaring leert, dat men niet be-
paald <een hazelaartak noodig heeftde
eene roedelooper gebruikt een roede van
ijzerdraad, een ander neemt koper of
aluminium. Ook verschillende vormen
kunnen dienen; wel wordt nog meestal
de gespleten tak gebruikt, maar som
migen nemen ook een enkelvoudigen
draad pT een spiraal, waarvan ze oei de
uiteinden 'in de handen nemen. En dan
blijkt het, dat de roede verschillende
standen aanneemt, al naar den stand,
dien ze aanwijst, zoodat een ervaren roe
delooper u vertellen kan, of zijn roede
hem spreekt over water, petroleum,
ijzererts, zout, koper of wat ook.
Maar niet iedereen kan met de
wichelroede terecht. Met den besten wil
en met de 'beste roede bereiken de mees
te menschen Iniets. Ze loopen rakelings
over Schatten, en de roede buigt niet
uit. Zelfs vindt een roedelooper, die met
een koperen roede gewoon is, niets, wan
neer hij 'met een ijzeren werkt.
Het schijnt dus, dat het zoeken met
de wichelroede iets geheel persoonlijks
is. De Schat, in den grond verborgen,
en de persoon, die de roede draagt, moe
ten op leen of andere wijze met elkaar in
verband staan, en dat verband schijnt
op d© roede te werken. Doch, hoe die
werking is, en waarom ze zich alleen
bij sommige personen openbaart, dat is
volkomen een raadsel. Met de tot dus
ver bekende krachten der natuur is de
werking der wichelroede biet te verklaren;
de kracht, die hier werkt, moet dus nog
ontdekt worden.
Geen wonder, dat men in vroeger
tijden bij de wichelroede aan iets boven
natuurlijks dacht; allerlei verschijnselen
evenwel, die wij tegenwoordig verklaren
als uitingen van zwaartekracht, mag
netisme, electriciteit, golden vroeger ook
voor bovennatuurlijk, 'tls alleen dit, dat
de natuur haar krachten ons nimmer
laat zien; we kennen slechts de uit
werking, en daaruit moeten we tot het
bestaan van de kracht besluiten.
Een nuttig gebruik van de wichelroede
wordt tegenwoordig reeds gemaakt in
waterarme streken. De Duitsche regeering
heeft h.v. den Geheimrat Von Uslar naar
Duitsch Z.W. Afrika gezonden om water
op te sporen. En daarin is hij op vele
plaatsen geslaagd. Hij heeft echter op
gemerkt en andere roedeloopers heb
ben dezelfde ervaring dat hij niet te
allen tijde even geschikt is tot dit werk:
vermoeienis en gemoedsonrust zijn groo-
te hindernissen.
Rusland.
Het afscheid van Mendel
B ei lis. De ongelukkige Mendel Beilis,
die te Kief bijna twee-en-een-halt jaar ge
vangen zat, beschuldigd van een moord,
dien hij niet gepleegd had, en die door
de zorgen van baron Rotschild na zijn
vrijspraak naar Palestina kon vertrekken,
(waar hem het bezit van een stukje grond
was verzekerd, heeft, voordat hij1 Europa
verliet, uit Triest aau het Joodsche dag
blad „Haint" te Warschau, de volgende
dankbetuiging toegezonden, met verzoek
die te publiceeren
„Van den dag mijner invrijheidstelling
af, heb ik van bekenden en onbekenden uit
alle werelddeelen duizenden begroetings-
brieven en telegrammen ontvangen, die
bewijzen, hoe groot de belangstelling was,
die mijn proces, dat eigenlijk een alge
meen Joodsch proces was, heeft opge
wekt, en hoe groot ook de deelneming
was die men overal in mijn lot heeft
gekoesterd. Daar ik sedert mijn invrijheid
stelling nog altijd geen gelegenheid had,
tot rust te komen, en mijn toestand in het
algemeen nog onzeker en vaag "is, zoodat
de mogelijkheid mij ontbreekt ieder in het
bijzonder te antwoorden, gevoel ik mij
thans, voordat [ik Europa verlaat, ver
plicht door middel yau de „Haint", al
diegenen, wien mijn lijden zoozeer ter
harte ging en die ook deelnamen aan de
vreugde over de herkrijging mijner vrij
heid, mijn diepsten, innigsten dank te be
tuigen. Ik kan slechts zeggen, dat ,ik,
zoo lang Ik leef, niet zal vergeten de
groote vreugde, die al deze brieven en be
groetingen mij versohaft hebben. Zoodra ik
door Gods hulp in het heilige land, ge
lijk ik hoop, een stil en vreedzaam tehuis
gevonden zal hebben, zal ik trachten, voor
zoover mij dat mogelijk is, al die brie
ven en telegrammen te beantwoorden en
iedereen afzonderlijk daarvoor mijn dank
te betuigen.
Triest, 9 Schebat 5674.
Mendel B e i 1 i s."
Albanië
Voïgens TerTlschryvên uit Durazzo
heerscht er reeds nu in Albanië groote
teleurstelling over allerlei zaken. Men
had van gouden bergen gedroomd als de
Mrbet in het land zou gekomen zijn, maai
er is nog niets veranderd. De beschaafde
Albaniërs en vooral die leden der voor
naamste familiën, die naar Duitschland
trokken om den Prins von Wied de kroon
van Albanië aan te bieden, voelen zich
achteruitgezet door den meegebrachten
vreemden hofstaat van het vorstelijk paar
die een soort Chineeschen muur schijnt
op te trekken tussehen den Vorst en zijn
onderdanen men verlangt een Albanee-
schen hofstaat.
Ook de keuze van den bejaarden Tur-
kan-Pacha valt niet in den smaak, omdat
hij in bijna elk opzicht te veel Wester
ling ishij spreekt het Albaneesch slechts
gebrekkig en kent land en volk maar
half.
r.n zoo is men in meer teleurgesteld,
waarbij echter over het hoofd gezien
wordt, dat de Vorst nog geen veertien
dagen in liet land is. In zulk een kort
tijdsbestek kan toch niet verwacht wor
den, dat Albanië in een Eldoiado veran
derd wordt.
De Notariëele Vereeniging
houdt opi 4 April te Amsterdam een ver
gadering, waarin prof. mr. W. L. P. A-
Molengraaf! van Utrecht, zal spreken over
De N. V. als geoorloofde ondernemings
vorm.
Rotterdamsche Raad.
Gisteren had de herstemming plaats in
district I. De heer W. van Heteren (s. d.
a. pt) verkreeg 2464 stemmen, de heer
K. A. Warmenhoven Jr. (c.-h.) 3059, zoo-
dat de heer Warmenhoven gekozen is.
In de partijverhoudingen in den raad
bracht deze verkiezing geen verandering.
Bij de eerste stemming op 18 Maart
j.l. verkregen de beeren Warmenhoven
„(c.-h.) 2124 stemmen, Van Heteren [s. d.
a. p.) 1753, De Jong (lib.) 1349 en *dr.
Van Ravesteyn (s. d. p.) 71.
A.p othekers.
Het Dagelijksch Bestuur van de Neder-
landsche Apothekers-Vereeniging is gis.
deren door den Minister van Landbouw,
Handel en Nijverheid in bijzondere audiën
tie ontvangen en werd daarbij welwillend
in de gelegenheid gesteld de belangen
van alle Nederlandsdhe Ap'othekers in zake
het Ziekenfondswezen te bepleiten.
Nederlandsch-Turksch
incident.
Men meldt uit KonstantinopelDe
oud-afgevaardigde voor Dibra, Basry Bey,
die veroordeeld was tot levenslangen
dwangarbeid wegens medeplichtigheid
aan den moord op Sjefket is thans door
den Sultan begenadigd.
Men zal zich herinneren, dat Basry
Bey wist, te ontvluchten en toevlucht
zocht in het gebouw der Nederlandsche
legatie. Tengevolge van een misverstand
heeft toen de militaire politie hem daar
weer gevangen genomen, welk incident
aanleiding gaf tot het wisselen van nota's
tussehen het Nederlandsche gezantschap
en de porte.
Door het verleenen van gratie acht
men nu liet geschil geregeld.
Politieke poudre de rig.
Nu de liberale partijen hoe langer hoe
uiteer in de misère komen, en zelfs een
schitterende overwinning der linkerzijde
bij de gratie der socialisten nog slechts
37 liberale Kamerleden aan een zetel
helpt, ontstaat onwillekeurig de behoefte
in de pers der concentratie om hoog op
te geven van de verdienstelijk h ei ddie in
het liberalisme steekt.
Nog pas waagde de „Goesche Courant"
een poging, om met de poederkwast het
gelaat der liberale partij wat te tolan-
ketten en de rimpels en onaesthetische
plooien aan het oog te onttrekken.
Maar of het lukte?
lOns 'dunkt, zeiven kan zij over haar
werk niét erg tevreden zijn. Zij deed haal
beet, maar de ware tint kon zij er toch
niet aan geven.
Waarom wordt de liberale partij als
zoo voortreffelijk voorgesteld?
Wel, 'omdat zijl „de vrijheid" als
beginsel vooropschuift. Aldus het oordeel
der „Goesche Courant", maar in één adem
voegt zij er aan toe, dat de niet,-liberalen
om deze vrijheidsleuzen spotlachen.
Kom nu ook, waarde collega. Hebt gij
nu in dezte ernstige tijden geen beter kost
gereed in uw politieker) volksgaarkeu
ken?
Gij kunt immers evengoed zeggen, dat
het aan de Noordpool snikheet is, of dat
een schildpad gauwer opschiet dan een
kievit.
Praat over v r ijl h e i d niet tot men
schen, dien gijl opzettelijk uw finantieel
juk hebt opgelegd voor uw moderne secte-
scholen en wier ouderrecht gijl jaren lang
met wai'e wellust hebt vertreden; tot men
schen, die gij door uw onrechtvaardig
censuskiesrecht gedurende een halve eeuw
van allen rechtstreekscihen invloed op de
samenstelling der Staten-Generaal hebt
verstoken; tot menschen, die gij! tergend
en tartend hebt ingedeeld onder het niet-
denkend deel der natie; tot menschen, die
nu nog herhaaldelijk door u en al wat
links staat, omdat zij voor hun beginsel
opkomen, worden betiteld als huichelaars
en farizeeërstot menschen, die voor geen
enkele landsbediening bekwaam, doch
alleen voor belastingbetaling en dienst
plicht geschikt geacht werden; tot men
schen, die nu nog stelselmatig uit alle
gemeenteraden worden gehouden, zoolang
het maar mogelijk is; tot menschen, die,
als zij na langen strijd eindelijk de meer
derheid hebben behaald, als staatsgevaar
lijk worden voorgesteld omdat ze niet
naar de pijpen der vrijheidlievende libera
len willen dansen; tot menschen maar
'tis genoeg.
Waarde confrère van de „Goesche Cou
rant", ga in uw binnenste vertrek, denk
daar eens kalm over oiize geschiedenis
na, en schrijf dan eerlijk weg in uw blad
De liberalen z'ijin beste, brave lieden, zij
gunnen ieder wat, als ze zelf maar de
baafc mogen zijnzij zijn verlicht eii geL
leerd, zij weten op z'n tij'd van schip
peren en van plooien, maar jammer
genoeg moet van hen getuigd, dat ze
de vrijheid van anderen miskend en ver
trapt hebben, zoolang zij er maar kans
toe zagen. (Zeeuwsche Crt.)
Middelburg. Donderdag 2 April zal de
heer J. R. Snoeck Henkemans, voorzit
ter van den Armenraad te 's Gravenhage,
spreken over de Armenwet 1912 en Ar
menzorg.
Men zie de betreffende annonce elders
in dit nummer.
Vrijdag viel een jongen van om
streeks 10 jaar aan de Rouaansehe Kade
alhier te water. Daar de beurtschipper
van Goes (van Waarde) die aan de over
zijde bezig was zijn schip te verhalen,
het ongeval bemerkte, waarschuwde hij
een schipper, die ter plaatse waar liet
ongeval gebeurde met zijn schip lag.
Deze kwam onmiddellijk te hulp en ver
loste den jongen uit zijn netelige positie,
zoodat hij er zonder ongeval en slechts
met een nat pak afkwam.
Goes. Breede Watering. Omtrent
de gisteren gehouden vergadering van in
gelanden van het 'Waterschap „De Breede
Watering bewesten Ierseke" vermelden
we nog het volgende, dat slechts in een
gedeelte van de vorige oplage werd op
genomen
Bij de benoeming van een ontvanger-
griffier moest ter gestemd worden tussehen
de heeren F. Blok Azn. te Arnemuiden,
Chr. Glerum Johsz. te Heinkenszand, A.
D. C. van de Velde te Ierseke, H. Jonkers
te Goes en P. van der Meer Mohr te
Schaerbeek, waarvan de drie eerstgenoem-
den op de aanbeveling stonden.
Bij eerste stemming (uitgebr. 124 st.)
vereenigde de heer Blok 17 stemmen op
zich, de heer Glerum 40, de heer Van de
Velde 20, de heer Jonkers 53 en de heer
Van der Meer Mohr 92 (blanco 2), zoo
dat een tweede vrije stemming moest
plaats hebben. Bij deze verkreeg dhr. Blok
7 st., dhr. Glerum 34, dhr. v. 'd. Velde
14, dhr. Jonkers 57 en de heer Van der
Meer Mohr 109 'stemmen. Bij deze twee
de stemming waren 121 stemmen uitge
bracht.
Bij herstemming tussehen de heeren Jon
kers en Van der Meer Mohr verkreeg
eerstgenoemde 86 stemmen en laatstge
noemde 131 st. (3 blanco), zoodat gekozen
iq rlfi
VAN DER MEER MOHR.
Aan A. Nijssen te Kapelle werd op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als
lid van den Dijkraad van den cal. Wil
lem Aunapolder, en werd in diens plaats
benoemd J. A. Nijssen te Kapelle.
Vanwege de 'Prov. Commissie voor
afd. v. Ir Ned. Jongel. Verbond in Zeeland,
zal op (Tweeden Paaschdag alhier een
Bondsvergadering gehouden worden. In de
middagvergadering hoopt op te treden de
heer Tabak, terwijl in de avondbijbenr
komst, die ïn de Herv. Kerk zal plaats
vinden en die met orgelmuziek en zangj
opgeluisterd zal worden, ds. Steinz en
ds. Schuurmans Stekhoven van Biggekerke
zullen spreken. De heer James van Sluis
zal een slotwoord spreken.
We wekken de vereenigingsvrienden tot
bijlwoning van deze veelbelovende veiga-
dering op.
Het Zomerfeest der Chr. Jongelings-
vereenigingen op Zuid- en Noord-Beveland
zal dezen zomer te Kloetinge worden ge
houden.
Gisteravond, ongeveer 10 uur, kre
gen een man en een vrouw, ten huize
van den vergunninghouder Z. in de
Lange Vorststraat alhier, ruzie, welke zoo
hoog liep, dat beiden handgemeen wer
den. Den caféhouder gelukte het eindelijk,
beiden op straat te zetten, waar de vecht
partij werd voortgezet. Den vechtersbaas
gelukte het echter weer in het café te
sluipen, waarop de vrouw zich hevig bloe
dend naar het politie-bureau spoedde.
Spoedig daarop verschenen dan ook twee
dienaren der wet, die den rustverstoorder
inrekenden, zoodat spoedig de orde en:
de iflust in die anders zoo stille buurt
terugkeerden.
Het jaarverslag over 1913
van de vereeniging „De Am
bachtsschool" alhier vermeldt, dat
op 1 Januari 70 leerlingen aanwezig
waren, waarvan 42 bij de afdeeling tim
meren, 24 bij de afd smeden en 4 bij
de afd. schilderen.
De nieuwe cursus op 6 April begon
met 69 leerlingen en op 31 December
1913 waren aanwezig 68 leerlingen, waar
van 42 bij het timmeren, 22 bij het sme
den en 4 bij het schilderenaan 18 leer
lingen werd kosteloos onderwijs gegeven
terwijl 32 leerlingen uit naburige gemeen
ten het onderwijs volgden.
Het aantal leden der vereeniging be
droeg ultimo December 1913 honderd en
dat der begunstigers 21 tegen 109 en 20
op 31 December 1912.
De rekening over 1913 wijst aan een
bedrag van totaal ontvangsten ad
f 13048.3072 een totaal bedrag uitga-
ven ad f 12131.97, goed slot alzoo
f916,33V2.
Ten behoeve van de pensioenregeling
van weduwen en weezen werd de Rijks
subsidie verhoogd met f460.
De bijdragen van Goes en omliggende
gemeenten bleven dezelfde.
De begrooting voor 1914 bedraagt in
ontvangsten en uitgaven f 12847.83 met
een post van onvoorzien, groot f57.53.
Den directeur en leeraren komt een
woord van lof toe voor hunne toewijding
in het afgeloopen jaar betoond.
Gedrag en vlijt der leerlingen gaven
geen aanleiding tot klachten.
