HE ZEEUW
TWEEDE BLAD.
Uit de Pers.
Gemengd Nieuws.
De staking te Almelo.
Uit de Provincie.
Allerlei.
VAN
ZATERDAG 21 MAART 1914.
- -
De redactie van „De Nederlander" tocg
op onderzoek en kondschap uit om het
rechte van de zaak te weten te komen,
liet resultaat van hare onderzoekingen leg
de zij' neer in een paar artikelen, waar
aan wij een en ander o 11 tie enen.
De firma's Bendien en Zonen en Smits
en Co., confectie-fabrikanten te Almelo,
hebben te zarnen 850 man aan 'twerk.
De beteekenis van het woord „man" is
hier zeer betrekkelijk te nemen, want ver
reweg hei grootste deel zijn meisjes van
14 tot 20 jaar.
Op den 29 December 1913 ontving de
firma Smits van den Nat. Bond in de
(Kleedingindustrie, namens de Nationale
'Bond en de R. K. Bond, een brief, bevat
tende de aankondiging van een spoedig
volgend eoncept-loontarief en collectief ar
beidscontract. Den 30en December werd
deze brief gevolgd door de aanbieding
van het beloofde, bevattende het voorstel
tot loonsverhooging (varieerende tusschen
5 en 200 procent) en tot het aangaan
kan een collectief arbeidscontract. Deze
brief was correct gesteld, meer niet. En
gevraagd werd om een spoedig te bepa
len conferentie. Den 6en Januari werd
namens de Vereeniging van Confectiefabri-
kanten te Almelo (deze vereeniging bestaat
uit 7 leden, te weten 4 firmanten Ben-
tfien en 3 firmanten Smits) aan den Bond
geantwoord, dat de zaak bij! de Vereeniging
in. behandeling zou komen. Op113 Januari
antwoordde de fabrikantenvereonigingde
loonen zijn te Rotterdam, Enschede, enz.
lager dan de onze. Loonsverhooging zou
stilstand der fibriek ten gevolge hebben.
Elk onderhoud is nutteloos, een conferen
tie dus niet toegestaan, van andere corres
pondentie werd afgezien.
Toen weer aangedrongen werd op een
conferentie, was het bescheid (in Januari)
iWij hebben ons vorig schrijven te beves
tigen en daaraan niets toe te voegen.
Hierop is door de werklieden op 26 Ja
nuari in een vergadering waarin 257 per
sonen tegenwoordig waren, met 9 stem
men tegen 3 blanco besloten te staken.
Aan pogingen om de staking af te
wenden of ook haar duur te bekorten,
heeft het niet ontbroken. Naast de corres
pondentie van den Neutralen Bond staan
de pogingen v;an de 14 dagen vóór
de staking opgerichte afdeeling1 van den
Bond van Chr. arbeiders^ters) in de
Kleedingindustrie, de pogingen van den
burgemeester (die 21 Jan. de p'artijlen tot
elkaar zocht te bïengen ,doch afstuitte
op de voorwaarde der Febr.-ver.geen
vertegenwoordiging van den Neutralen
Bond hij de conferentievoorts de pogin
gen van den oud-burgemeester van Ambt-
Almelo, den heer P. Doorn, die een com
missie v;an 'zés heeren wilde, doch vooraf
met vruchteloosheid geslagen was, toen
bleek, dat de Fabrikanten-Vereeniging
niet eoniereeren wilde over loon en con
tract.
Nu gaat het wij citeeren nog altijd
„De Nederlander" in dezten Strijd om
tweeledig financieel doelloonsverhooging
en voorkoming van den (naar men zegt)
willekeurigen aftrek op1 stukgoederen. En
voorts om een rechtsdoel: de erkenning
der organisatie.
Allereerst het loon. In „Het Volk" van
10 Maart hge-ft de heer Oudegeest het
doen voorkomen, alsof de bestreden loo
nen der meisjes varieeren van 36 gul
den en die der mannen van 89 gulden.
De heeren Bendien en Smits hebben ons
getoond, dat deze cijfers niet juist zijn.
Er wordt aldus verdiend (deze cijfers zijn
die van de voor-vorige week der staking)
meisjes van 19 a 20 jaar f9.19; 19 jaar
f8.36; 18 jaar f7.56; 17 jaar 17.06; 16
jaar f6.99; 15 jaar f5.81; 14 jaar f5.30.
Er zijn lagere loonen voor 'de meisjes
van 13 jaai', die pas beginnen. Mannen
boven 2l 'jaar (geen kleermakers) ver
dienden in dezelfde week f 12.11.
De loonsverhooging nu, door den Neutr.
Bond (later accoord gaande met den R.-
K. en Chr. Bond) gevraagd, zeggen de
betrokken fabrikanten niet te kunnen
geven.
Bovendien in andere plaatsen zijn de
loonen in dezelfde branche lager dan bij
hen.
Meer dan een dei" stakers heeft be
vestigd dat het loon niet te1 laag is, al
moet men er hard voor wierken.
Anders staat het echter met de stukgoe
deren. Voorop sta dat de arbeidsters ztelf
liever op stukgoed betaald worden; toch
vraagt de Nationale Bond namens hen
om instelling van een vast loontarief. En
nu valt het ook op dat de organisaties
hun eischen zeer verschillend hebben ge
steld voor de bedde firma's '(zelfs; in de
werkuren); op éénzelfde stof „moet" de
firma Bendien b.v.-2 cent meer geven
en de firma Smits 3 cent of andersom.
Waar nu de loonlijsten der 'firma's uiteen-
loopen, is het duidelijk, dat men, ge
zien uit een Mllijkheidsoogpunt, vlan de
eene firma, aanmerkelijk meer of minder
„edscht" dan Van de andere. 1
In nauw verband met de looneisehen
staat een der grieven van vele staaksters
(een grief waarop in het con
cept collectief contract niet
eens gedoeld wordt): willekeuri
ge handeling met de loonen voor stukgoe
deren. Deze grief raakt alleen 'de firma
Bendien. Wat de jonge meisjes betreft
is er één verklaring bij de opname der
loonlijsten is op minder accurate wijze
genoteerd; gevolg was dat de betrokken
arbeidsters gedurende eenigen tijd meer
ontvingen dan afgesproken was. Toen nu
de fout ontdekt was, is aanstonds het oude
tarief hersteld. Men kan dit willekeurige
loonsverlaging noemen
Er is ook een algemeene verklaring,
pakende dus de loonen van alle werksters
op stukgoederenHet gebeurt dat ten ge
volge eener mondelinge afspraak tusschen
afdeelingjschef en werkster een prijs bedon
gen wordt voor het maken van een be
paald artikel die ten gevolge van het
bij die afspraak (af te keuren) ge pleegde
verzuim van schriftelijke overeenkomst,
bij afrekening voor de werksters deerlijk
tegenvalt. In dit licht ware verklaarbaar
dat men plotseling geplaatst werd voor
een aftrek op eenig stukgoed. Men zou
dan te doen hebben met de gevolgen van
een onnauwkeurig omschreven overeen
komst.
Toch zijn loonkwestie en stukgoederen!-
kwestie hier niet de redelijke 'gtrond voor
de staking. De hoofdgrief ligt in de niet-
erkenning der organisatie, wat vooral in
de firma Bendien tegenviel, een der fir
manten is n.l. sterk soc.-dem. gezind. Al
wordt flan ook toegegeven dat de wijze
waarop de Neutrale Bond de correspondenr
tie inzette een onaangenaam karakter liad.
De niet-erkenning in deze staking van
de zijde der patroons had echter geen
wijdere beteekenis dan: wij erkennen met
bet recht van een Bond, waarvan onzte
arbeiders een (klein) deel uitmaken öm
ons voor te 'schrijven (met ons te overleg
gen) in onze fabrieken, wat er zal om
gaan ten opzichte der belangen onzer ar
beiders, waar wij1 volkomen overtuigd zijn
van beantwoording aan billijke eischen.
Dit klopt dan ook met wat in „Het
Volk" te lezen is aangaande de confe
rentie van 21 Januari (poging-burgemees-
ter)De fix-ma's zijn bereid te conferee-
ren, maar niet met den Nat. Bond over
hun zaken.
We komen thans tot den Nationalen
Bond. Deze korte benaming geldt den
„Ned. Bond van Mann. en Vrouw, arbei
ders in de Kleedingindustrie en aanver
wante artikelen". Deze Bond is in roode
handen en gelijk we mededeelden, be
hoort verreweg het grootste deel de(r
stakers 1tot dien Bond. Vanaf de ope
ning der correspondentie is de R. K. Bond
mede in 't geding geweest; de brieven
waren dan ook namens die twee Bonden
geschreven.
Het kan in dit verband bevreemding
wekken dat in de „Standaard" van 13
Febr. de eerste brief is onderteekend door
A. van de AVater, secretaris. Deze is, de
seer, van den Chr. Bond, wiens afdeeling
toen nog nie t bestond. Op het'ori
gineel v,an dien brief komt de naam
Van de Water dan ook niet voor, maar:
Kupers, secr. van den Neutralen Bond.
Dat teekent
Nog dit:
Den 12 Maart zijn bestuurders van het
N. V. V. bij de jphitroons geweest en hebben
de loonlijlsten ingezien. Daarna is een op
roep om steun in „Het Volk" geplaatst,
maar op grond van een onjuiste loon-
publicatie en een voorgewenden werktijd,
van 10 a 11 uur pér dag, die gebleken
is te zij|n slechts 49 uren per week. Dezcj
feiten gevoegd bij het feit dat firma's te
Almelo van uit Amsterdam een schrijven
ontvingen, wiaarin hun a bout portant (op
stel en sprong) de eisch tot schrikbarend
onbillijk© loonsverhooging wordt voorgte-
zet, zetten de staking te Almelo wat haar
ontstaan en voedingsbodem bet-
treft, zeker niet in een sympathiek licht.
Dit echter wiare niet voldoende om een
juist antwoord te geven op de vraag of! de
gevolgen van zulk een staking1 al
leen moeten gedragen worden door de
stakenden. Immers onder hen bevinden
zich eenige tientallen Chr. arbeiders,(sters)
wier organisatie,, eenmaal tot staking zich
geroepen gevoelende, thans den steun der
geestverwanten komt inroepen voor hun
weersta,ndskas.
Bezien wij' dus de houding der afd.
Almelo .rianj'tlen Chr. Confectie-arbeidere
Bond. Zij'is opgericht alleen met het
doel zich te organiseeren, waarin soc.-dem.
en R. K. waren voorgegaan. Zulks na
voorlichting door dhr. Kok uit Den Haag,
voorzitter van den Bond, die echter eeni
ge dagen vóór de staking nog niet eens
wist, welke de grievenJer „ontevrede
nen" waren. De afdeeling is derhalve
„van hooger hand" niet ernstig voorge
licht. Nu zag de afd. zich veertien dagen
na haar oprichting geplaatst voor de
vraag: meedoen of niet. Met een stern
tegen is toen in een vergadering1 van 30
a 40 personen besloten tot meedoen.
In dit besluit aldus „De Nederlander"
achten wijl twee hoofdzaken aanwezig
lo. Men heeft het optreden van den Neu
tralen Bond goedgekeurd, die met geen
Chr. afdeeling' rekende omdat zij er op
29 Dec. nog nie t 'w a sen 2o. heeft
men de verantwoordelijkheid op: zich ge
nomen van de gevolgen die dit. besluit
voor een twee weken oude en dus finan
cieel onmondige afdeeling kan meebren
gen. Wat het eerste aangaat hebben wij
met grooten ernst aan diverse betrok
kenen van Chr. zijtie gevraagd of zij de
toestanden zoo nijpend achtten dat het
voor den Christen uiterste middel der star
king verdedigbaar was. Het antwoord viel
steeds terug op de niet-erkenning der or
ganisatie. Waarmee men dus zich homo
geen verklaarde roet een soc.-dem. Bond
(voor wie een kinderachtige ziaak Istakings-
motief is) die zonder de Chr. afdeeling te
erkennen op Verschil van eenige loon-
pércenten een staking uitsohree f. Wij
hebben ons afgevraagd en ontvingen
zeer sporadisch een ontkennend antwoord
van Chr. pro-stakingzijde of deze hou
ding te verdedigen is voor ©en organisa
tie van Christenen, wier beginsel to;
nog wat anders „voorschrijft", dan uit
een misplaatst gevoel van organisatori
sche onderworpenheid het materieel be
staan van zich en de zijhen in de waag
schaal te stellen, pis niet aanwezig is
uiterste nood. Atele (ook Chr.) staaksters
erkennen nu ronduit: Och, slecht was
het er niet. Anderen: we willen wel weer
binnen, maar we durven niet. Daarbij voe
gen zich ettelijke mannen van Chr. begin
selen en van invloed, die 011s onomwonden
verklaarden: Het was onvoorzichtig, zoa
niet roekeloos van onze menschen. En
nu moge al op den avond der stakings-
besluiten vanwege „Patrimanium" zijn ge
zegd: Wij zullen u helpen, de practijk
heeft al spoedig geleerd, dat men de gren
zen van Almelo moest uitzetten, zon men
genoegzamen steun vinden.
Het is daarom, dat we vroegen: was
het Verantwoordelijkheidsgevoel bij1 de Chr.
afdeeling voldoende aanwezig, toen men,
ondanks herhaalde waarschuwingen en
met een verleden van 14 dagen, het be
sluit na,m tot aanhaken bij de buiten hen
0111 geprepareerde beweging Toen wijl een
der betrokkenen vroegen: is deze staking
product van "diepgevoelde behoefte naar
lotsverbetering en van de tot de lippen
gestegen broodsellende, was het antwoord
Ik heb staaksters gesproken, die niet eens
wisten welke hun grief was en hoeveel
ze méér wenschten. Inderdaad een krasse
illustratie van de vergadering waar 245
van de 850 arbeiders besloten tot een sta
king, die nooit meer dan 650 man heeft
omvat.
Vraagt men nu: kon het niet anders?
dani's ons antwoordTerdege wél.
Mits men, gelijk we in vele gesprekken
met droefheid opmerkten, niet gedrenkt
ware met de alles vermaterialiseerende
„beginselen der sociaal-democratie, niet
sprak in de terminologie der roode hee
ren mits er waremeer Christenzin, meer
Godsvertrouwen, meer zelfrespect. Zoo
iets, dan heeft deze staking ons geleerd,
hoe onrustbarend de geest van het mate
rialisme voortwoekert in Christelijke ar
beiderskringen. De gestie onzer veertig
geestverwanten in ruimen zin geno
men is er werkelijk een van bedroe-
venden aard. Zij drijft uit tot de meening,
dat zij NIET strijden voor een
rechtvaardige z a k.
De naaste toekomst? Deze: als niet
spoedig vrijwillig de arbeid hervat wordt,
gaan óf de fabrieken dicht tot Septem
ber, óf allengs komen hulptroepen van
elders de plaats der stakenden voor
goed innemen. Reeds nu werd ons ver
zekerd, dat er al plaatsen zijtn bezet, wel
ker bezitter daar b 1 ij f t. De twee fir
ma's keeren tezaam per jaar 3 ton aan
loonen uitindien de staking de pro
ductie voor 't komend seizoen mocht be
letten, dan m 0 e t e 11 de fabrikanten tot
September stop zetten. Dan staan allen
op straat. Zoo is de naaste toekomst. Dit
weet men in Almelo opperbest. Moge
de Chr. afdeeling den moed vatten, al
thans haar leden te behoeden voor de
gevolgen van het ziende blind z ij n.
Bij een der werkwilligen vonden wij een
ruit ingeworpen. En in de voorkamer wa
ren alle meubelen zóó gesteld, dat een
ingeworpen steen ze niet beschadigen kan.
H ij heeft, gelijk vele anderen, gewaar-
svrmwaBindt den strijd niet aan, hij
is niet recht. Hoe vreeselijk zou het zijn,
als er straks waren, die hun meubelen
voor geen beschadiging meer vrijwaren
k unne n.
Er staken bij Bendien 414 meisjes van
1325 jaar, en 40 mannen, bij Smits slechts 12
mannen. Van de stakers op 26 Jan. waren 385
neutralen (soc. democraten), 91 R.K. en 55 Chris-
telijken.
D e r o o d e v l'a g. Het Zaandam
mer „Weekblad" geeft het volgende rake
stukske onder het opschrift: „Wat zal
1 Mei brengen?"
Behalve de onopgeloste rebus omtrent
het liberaal-elericaal wanbeheer in Zaan
dam, ligt ook nog steeds de uitwerking
van het plan omtrent de uitvoering der
1 Mei-vertooning te wachten.
Men weet de geschiedenis. Van de 1
Mei-vertooning dan.
„Op 1 Mei zal de roode vlag wapperen
van het raadhus."
Een belofte met gloeienden ernst uit
gesproken en met diepe ontroering, die
weldra zich uitte in enthousiastische
jubelkreten, ontvangen.
Maar burgemeester Ter Laan zal zulke
„grappenmakerij" niet gedogen. Daar
voor staat z'n „troonrede" borg.
Dat men nu met z'n belofte zit, be
grijpen weli
Maar ze breken
En dan als „politieke demagoog" aan
den schandpaal komen?
Of het volk te hooren spreken- van
politieke verlakkerij en humbug, is voor
een partij ook niet alles.
Men fluistert evenwel, dat de oplos
sing is gevonden.
Door een voorstel van een lid der
meerderheid.
Die maling had aan den eisch der Ge
meentewet, maar vroeg naar waarheid.
Hij [vond, dat het raadhuis, het_ offici-
eele raadhuis, wel op het Stadhuisplein
stond, maar het raadhuis toch was de
woning, waar de meerderheid haar club
vergadering hield. En waar de zaken
beslist werden.
Dus daar paste ook alleen de roode
vlag.
Zoo was niet alleen de eer gered, maar
ook aan de waarheid de tol betaald.
En tegen deze glansrijke oplossing
zou ook de staatkundige orde zich [niet
verzetten.
Middelburg. Gisteravond werd alhier- in
het Tehuis voor Militairen dooit de afd.
Middelburg van djen Chr. Kweekelingen-
Geheel Onthoudersbond een propaganda-
vergadering gehouden, waar als sprekers
optraden Ds. van Selms en dhr. \ran
Herp, beiden van Grijpskerke. De voor
zitter, dhr. De Lange, opent het samen-
zijki en leest 'voor de gelijkenis van den
Barmhartigen Samaritaan. Na een stukje
historie over het ontstaan van den Chr.
Kweekelingen-Geheel Onthoudersbond ge
geven te hebben, verleent hij Ds. Tan
Selms het woord. Duidelijk doet spr. uit
komen, hoe heel het maatschappelijke le
ven onder het alcoholisme lijdt, hoe het
lichaam en ziel verderft. Ernstig waar
schuwt hij er voor de drankbestrijding
met bijbelteksten 'te verdedigen of ook
tegen te werken. Hij spoort de Kweeke-
lingen aan zich bij de afdeeling te voe
gen 0111 zoo mee te bestrijden het alco
holisme.
D hi'. Van Herp be handelt het alcoholis
me in verband met het onderwijs. Hij legt
er bijzonder den nadruk op, dat de on
derwijzer geheel-onthouder dient te zijn
en toont op heldere wij'ze aan, waarom.
Beide referaten weiden door voordracht,
muziek en zang afgewisseld.
Viissingen. Op 21 Maart worden bevor
derd tot reserve-sergeant, de reserve-kor
poraals in opleiding aan de tweede school
voor verlofsofficieren te Maastricht: D.
J. M. de Handt, D. SV. F. Rommel en
P. A. Stofberg, allen van het 14e regiment
infanterie.
Gistermorgen ontstond oneenigheid
op het werk aan de Nieuwe Kerk tusschen
den steenhouwershaas en een steenhou-
wersknecht over afgemaakt werk, dat de
knecht minder goed zou hebben volbracht.
De knecht, in woede ontstoken, heeft
den baas daarop mishandeld door hem
,een slag op: het linkeroog toe te brengen.
Volgens medische verklaring is het oog
zoodanig gekwetst, dat overbrenging1 van
den getroffene naar een ooglijdersinrich-
ting te Amsterdam noodzakelijk is, terwijl
voor het behoud van het oog wordt ge
vreesd.
De verdachte bedreigde nog bij zijn
arrestatie den adjunct-inspecteur Bartelse.
A'oor nader onderzoek is hij1 aan het
politiebureau in bewaring gesteld.
(V. C.)
's-Heerenhoek. Door ds. J. H. Buining
alhier ds een Mannenkring opgericht,
welks wekelijkscihe vergaderingen door
14 a 15 personen bijgewoond worden.
Ook 'is hier een Zendings-studiekring
opgericht, waar-van ds. Buining eere-
voorzitter is, dhr. \V. Pols voorzitter en
dhr. J. AVesterweele secretaris-penning
meester.
Kruidingen. Door den Commissaris der
Koningin is aan het bestuur van het Fan-
faregezelschap „Eendracht maakt Macht"
te Kruiningen een zilveren medaille be
schikbaar gesteld voor het festival bij ge
legenheid van het 50-jarig bestaan dier
vereeniging.
Bij den dienst der directe belastingen
enz. zijn benoemd de kom. 2e kl. A. P.
Tan der Meulen, te Alphen (N.-Bï.) tot
kom. verif'. te Hansweert (met ingang van
1 April) en met 1 Mei de kom. 2e kl. J.
Martens tot kom. verif., te Lobithr, ver
plaatst met ingang van 1 April J. Kooy-
man kom. veil:, van Hansweert naar Delft;
met 1 Mei de verif. G. Slot van ATissingen
naar Amsterdam; de kom. verif. K. Tol,
Rotterdam naar AHissingende kom. 2e 'kl.
J. F. de Koiisemaeker, van Terneuzen naar
Ara sterdam.
Westkapelle. Men schrijft ons: Donder
dagavond vergaderde in het Evangelisatie
gebouw te AVestkapelle, de ring Walcheren
van het Ned. Jong. Verb. Ongeveer 50 jon
ge menschen waren er hijeen, ds. Schuur-
mans Stekhove van Biggekerke leidde de
vergadering. Nadat hij de vergadering ge
opend had met gebed en het lezen van
Psalm 34, gaf hij het woord aan AV. de
iAVijze, lid van de afdeeling te Biggekerke,
die de bijbelbespreking inleidde over Lukas
103842. Een leerzame bespreking volg
de hierop. In de pauze werden door leden
van de meisjesvereeniging; ververschingten
rondgediend. Hierna kreeg het woord L.
Ie Feber, lid van de afdeeling Viissingen,
om zijn referaat te hondende Geheelont
houding en de C. J. V." Een levendige dis
cussie over dit actueele onderwerp volgde.
Wegens vergevorderden tijd moesten an
dere werkzaamheden blijven rusten. Om
streeks half 10 werd deze goedgeslaagde
ring'vergaderihg door den voorzitter met
dank aan God gesloten.
Waterlandkerkje. In den nacht van
Woensdag op Donderdag j. 1. hoofde de
landbouwer R. onder deze gemeente zijn
ganzen en eenden een lawaai maken van
belang. Denkende aan de jkippendieverij
te Biervliet nam hij zijn geladen geweer
en ging daarmede onverwaard buitenshuis.
In de maneschijn zag liij echter twee groote
honden een strijd tegen de zich geducht
verwerende ganzen aanbinden, die onge
twijfeld allen het leven er bij zouden heb
ben ingeschoten wanneer de boer ze niet
door een paar welgemikte schoten had
neer gelegd. Slechts één gans was hun
slachtoffer geworden. Zei.
Een moedige daad. Wouter
de Heus te Culemborg, die Woensdag
middag een arbeider redde, die van de
spoorbrug aldaar in de Lek viel, ontving
Vrijdag van een onbekende te Amsterdam
een postwissel a f 10.
Baldadige studenten Eer-
gisterennacht heeft een aantal studenten
te Delft zich toegang verschaft tot de H.
B. S. aldaar. De studenten zijn daarna over
het dak het ziekenhuis binnengedrongen,
alwaar zij den boel op stelten hebben gezet,
zoodat de zieken wakker werden. De ver
pleegsters werden lastig gevallen. De po
litie, telefonisch gewaarschuwd, maakte
proces-verbaal op wegens huisvredebreuk
en vernieling.
De kazernebrand te Haar-
1 e m. De sergeant-fourier De Groede,
die reeds voor enkele dagen uit arrest
was ontslagen, doch verplicht was in de
kazerne te verblijven, is thans, naar de
„O. H. Crt.meldt, geheel op vrije voeteD
gesteld. Het onderzoek is nu opgedragen
aan een commissie.
Driehonderd maal zooveel.
Een ouderling van den dom te Regens-
burg heeft ongeveer twintig jaar geleden
in een boerenhoeve een goithische Mad om
na gekocht voor 70 mark. Nu is, zij eigen
dom geworden van het Beiersche Natio
nale Museum, dat er aan zijn erfgenamen
21.000 mark voor betaald heeft.
Leo v a 11 S t e ij n f Te Etampes
(dep. Seine et Oise) is gisteren de Ne-
derlandsche aviateur Leo van Steijn
overleden aan veronal-vergiftiging.
Een vliegkamp vernield.
Het militaire vliegkamp te Villacoublay
is gedeeltelijk door een orkaan verwoest.
Uit nadere opgave blijkt dat er twee
loodsen en twee vliegtuigen zijn ver
nield.
Storm. Een geweldige Noord
westerstorm staat bij Brest op de kust.
Gisteren heeft geen schip de haven
kunnen verlaten. Een groot petroleum-
tankschip Dinsdag naar de Zwarte Zee
vertrokken, is op 130 mijl van Brest
door defecten aan de motoren inhache-
lijken toestand.
Hetgestolen kistjeterecht.
Men herinnert zich wellicht, hoe wij' een
vorige week meldden, dat ten nadeele de*
firma Koppel en Hamburger, van de limo-
nadiefabriek „Limonia" te Amsterdam,
een kistje was ontvreemd, inhoudende re
cepten voor de bereiding van limonade;
benevens contracten, polissen, enz. De ver
dwijning van dit kistje had plaats onder
©enigszins raadselachtige omstandigheden.
Aanvankelijk vermoedde men zelfs, dat
concurrenten deze snoode daad hadden
gepleegd. Thans is deze zaak tot klaarheid
gebracht. Een 16-jarige loopjongen der
fabriek, was een vorige week ontslagen';
na zijn heengaan vermiste men eenig®
kleine voorwerpen. Doch tevens werd ont
dekt, dat hij kwitanties had geïnd, welke
hij zelf had ingevuld. Het Vermoeden viel
toen op dezen knaap. Eergisterenavond
werd hij gearresteerd en men vond ite
zijnen huize een lamp en een aantal
blanco kwitanties, eigendom der fabriek!.
Ook bekende hij, den diefstal Van het
kistje te hebben gepleegd, terwijl hij! nog
op; de fabriek werkzaam was. Deze
heeft een achteruitgang aan den water
kant, [Westerdok'. Alvorens de fabriek te
(verlaten, had de jongen de achterdeur
open gelaten. Met een vriendje; had hij een
zolderschuit gestolen en daarmee Voer men
tot aan de fabriek. Uit het kantoor werden
de sleutels van den kelder gestolen. Daar
werd het electrisch licht, aangestoken en
vond men het ijzeren kistje. De jongens!
probeerden eerst op het kantoor het kistje
met een schroevendraaier te openen, doch
dat lukte niet. Zij namen het daarop mede
in de schuit en beukten zij het net zoo
lang tegen den muur tot het bezweek.
Groot, was de teleurstelling, toen men niets
dan papieren en g;een geld vond. Kistje
en papieren werden in een zak gebonden
en daar ter plaatse in 't water geworpen.
Er wordt nu op de aangegeven plaats naar
het kistje gezocht. („Tel.")
Niet de vulk aan, maar een
lampje. Men seint uit Napels aan de
„N. R. Crt.":
Profelssor Mercalli, de directeur van 'het
observatorium op den Vesuvius, is dood
en verkoold in zijin woning gevonden. Een
petroleumlampje had het bed in 'brand
gestoken. Het is wel opmerkelijk', 'dat dezie
geleerde, die z;oo vaak gevaarlijke toch
ten deed tot bij den krater, den dood
moet vinden bijeen lampje! 1
(Mercalli was een zeer bekend vul-
kanoloog en seismoloog. Zijn klein, doch
hoogst nuttig observatorium op de helling
van den Vesuvius was wereldbekend. Dit
observatorium ligt aan den voet van den
eigenlijken aschkegel (603 M. boven den
zeespiegel) en is in het bijzonder inge
richt voor liet verrichten van meteoro
logische en seismologische waarnemingen
en het bestudeeren van de atmosferische
electriciteit).
Ongekroonde Koning. Dat v.
Iieydebrand de „ongekroonde koning van
Pruisen" wordt genoemd, is algemeen be
kend. Naar aanleiding van den dichterlij
ken titel kan echter opgemerkt worden,
dat deze liaar den letter alleen aan Kei
zer AVilhelm moet worden gegeven. De
Keizerlijke titel sluit geen soevereiniteit
in over de afzonderlijke Staten, waaruit
het Duitsche rijk is samengesteld, en zes
en twintig jaren heeft AVilhelm nu als Ko
ning van Pruisen geregeerd, zonder ooit
formeel gekroond te zijn. Hetzelfde geldt
van !zij!n vader, Frederik IV. De pathetische
omstandigheden van diens korte regeering
van drie maanden, maakten een kronings
plechtigheid onmogelijk. De eerste Duit
sche Keizer, AVilhelm I, werd in 1861 als
Koning van Pluizen gekroond. Maar van
zijn zes voorgangers was de eenige, die
gekroond werd, Frederik I, in 1701.
