Ie Zaai,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
riepaard,
ld
1914.
Dinsdag 17 Maart
28e Jaargang.
HISTORISCH
'kpaard,
>ht
ichr
lisjes,
CHRISTELIJK-
•en.
i\o. 141.
Het ontwerp.
ipaard,
lij C. A. COR
Cl
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D HUI), te Middelburg.
PRUS DER ADVERTENTIËN
Beschermt de vogels
O EB ES
|dekerke,
Westhoek.
llendragende.
kerke (W.)
elk- of Groen-
jandbouwer,
NER, Koude-
311.
van leeftijd
t>nder letters
Goes.
Noordbeek
Mei
3R, Lamme-
|fei
I Serooskerke
P. STURM,
Test-Souburg,
l'dige met Mei
|S Az., Zand-
pril of 1 Mei
ouw, tevens
ing.
„de Zeeuw"
a te houden,
op het land,
dieren, onge-
ons schade-
zelfde functie
rlfcaat. Hebben
nadeed is op
beschouwing!
:an men bijha
reegschaal in
verslaat.
makers.
rigs van guano
nische fabrie-
fen te leveren
iooh de guano
werpselen en
igde meststof
komsten voor
de slachter
y beestachtige
gestoten. MiL-
ogels zijn ge-
van den ham
éren.
vervolgd.)
f--c
LEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. 1.25
Enkele nummersQ.85|
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
EN
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere
regel meer 10 cent
Zij die zich met 1 April a. s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
II (Slot.)
Aan de door ons in het vorig nonmier
opgesomde bezwaren tegen het ontwerp
ouderdomswet, voegen wij nog enkele
van dert deskundige .1. R. Snoeck Hen-
kemans in zijn cloor ons aangekondig
de brochure.
Voorop plaatst hij de stelling: getoetst
aan <fe eiscihen van goede volksopvoe
ding en aan die van wijze zorg voor
de volkswelvaart staat de beteekenis der
Invaliditeitswet van 5 Juni 1913 zoo ver
boven die van de nu ontworpen rege
ling, dat beiden niet in één adem kunnen
worden'genoemd". Een stelling, die hij1
met tal van bewijzen staaft.
lo. Krachtens de wet-Talma zonden
onze zeventigjarige werklieden pensiocu-
trekkenden zijn, wier uitkeering zou wor
den berekend in verband met hun vroe
ger verdiend loon en met de betaalde
prémiën. Zij zouden de rente als een
hun toekomend spaargel d kun
nen innen, onafhankelijk van hetgeen zij
verder aan inkomen mochten hebben. Vol
gens het ontwerp-Treub zullen zij zich
als vragers hebben te wenden tot het
gemeentebestuur, dat nauwkeurig zal on
derzoeken ol! zij wel van goed gedrag/
zijn, of zijl wel werkelijk behoeftig; zijn,
enz., en loopt dat onderzoek goed af, dan
krijgen zrj twee gulden per week, ter
wijl hij, die door zuinig zijn zich een
spaarduitje verzekerde, niets ontvangt, de
opmaker en zorgelooze wordt beloond
met eeti Staats loei age
2o. Krachtens de wet-Talma zouden de
vroeg-ouden, die op jonger leeftijd onge
schikt werden voor hun arbeid, de hun
toegekende rente behouden tot
hun dood. Volgens het ontwerp-Treub Zal
die rente met het klimmen der jaren af
nemen om met het zeventigste jaar ge
heel op te houden. Dan wordt de rente
trekker een behoeftige, die moet gaan vra-
a e n bij het gemeentebestuur.
oo. Krachtens de wet-Talma kan ieder
rente trekker zoo noodig uit cle kas zijher
kerk of van een liefdadige instelling aan-
Feuilleton.
lie heer William Alanson Biryan, speci
aal Vogelinspedteur der Vereenigde Sta
ten, rapporteert dat hij op verschillendei
bladen in de Noordelijke Stille Oceaan,
welke eilanden tot de Vereenigde Staten
behooren en wettelijk beschermde vogel-
broedplaatsen zijn, geloopen is door hoo
p-en doode albatrossen en meeuwen, voeten
hoog opgestapeld, allen gevild en de licha
men neergeworpen om te verrotten. Alles
ter wille van de vederen om te dienen
als hoedversdering.
Op andere eilanden bevond hij dat vroe
ger bestaande reusachtige vogelkolonies!
totaal waren uitgemoord.
Twee jaren geleden werd een bende
vogelstroopers verrast gedurende hun beu
lenwerk op het eiland Laysan, bekend om
de rijke guano-lagen die daar worden
aangetroffen. De roovers hadden reedsi
259.000 albatrossen doodgeslagen, terwijl
zij hunne jongen voedden, of Zaten te
broeden.
Deze vogels leggen slechts één ei, en
het is dus niet te verwonderen dat de
gelddorst van den veêrenhandelaar spoe
dig den aanvoer van guano tot nul zal
terugbrengen.
vulling ontvangen, zoo zijn rente ontoe
reikend is voor zijn levensonderhoud. Vol
gens het ontwerp-Treub is zoodanig een
ondersteunde uitgesloten van de ouder
domsrente.
-to. Krachtens de wet-Talma vormt het
totaal der betaalde wekelijkse!]e premiën,
die het recht op ouderdomsrente verze
keren, een kapitaal dat slechts matige
rente behoeft af te werpen en dus tot
alterlei nuttige doeleinden kan worden ge
bezigd. De ouderdoms-premiën zouden een
bezit vormen, zij zouden den werklieden
stand stevigen en doen toenemen in fier
heid, onafhankelijkheid en bestaanszeker
heid. Volgens het ontwerp-Treub zijn de
ouderdomsrenten giften, die, genomen uit
de opbrengst der belastingen, door be-
hoeftigen worden verbruikt. Deze giften
zullen den nationalen rijkdom doen ver
minderen, waar de premiën voor
ouderdomsrente als bespaard toon ge
vloeid in het invaliditeitsfonds dien rijk
dom zouden hebben doen toeneme nj
5o. Krachtens de wet-Talma hadden de
uitkeeringen uit het invaliditeitsfonds zich
verhouden naar het loonbedrag, alzoo naar
den levensstandaard in onderscheidene ge
meenten. Volgpns het ontwerp-Treub zul
len de Staatsgil'ten overal f2 'bedra
gen, in het Heike evenveel als te Am
sterdam, dat wil zeggen een belangrijke
bate in de eene gemeente, een geringe
toelage in de andere.
6o. De wet-Talma, die de ouderdoms
rente slechts uitkeert als bespaard uit
gesteld loon, zou den loonst a n-
daard doen stijgen. (Zoo sprak ook'
mr. Riiik, vrijzinnig, in de Kamerzitting
van 30 October 1912) Het ontwerp-
Treub, die met Staatsgjften aanvult, waar
het loon te kort schoot, Za.1 in tegen
gestelde richting werken. (Zoo schreef ook
mr. Treub zelf 'in zijn „Over Sociale
Verzekering", bl. 66).t)
7o. Men onthoud wel: de wet-Talma
is een sociale verzekeringswet, die die
openbare kas slechts te hulp roept voor
den overgangstermijn, maar die verder,
door algemeene saamwerking der belang
hebbenden, hen in slaat stelt v o o r z i c h-
zelf te zorgen; het ontwerp-Treub is
een armenwet, en wel een van het slecht
ste soort.
Het is een armenwet; de bewijzen
liggen voor het grijpen, [n de Memorie
van Toelichting toch staat, dat het ont
werp eigenlijk moest' uitgaan van Biir-
De vogels als mensohelijk
voedsel.
Tot nu toe hebben wij alleen gesproken
over de vrijwillige diensten die de vogel
ons biedt.
Ook bij de waarde van den vogel als
voedsel voor- den menscih mogen wij een
oogenblik stilstaan.
Dank zij de toeneming der bevolking
in de beschaafde deelen der aarde, tracht
de menscih meer en meer door te dringen
in wildernissen en weinig bewoonde stre
ken, en vormen de pioniers de voorhoede,
die gedwongen zijn voor het grootste deel
te leven op het voedsel dat hen door
bosch, veld, rivier, meer of zee wordt
aangeboden.
Moeilijk kan worden verondersteld, dat
het leven dezer pioniers mogelijk is Zon
der vogels, wanneer het hiervoren ge
schrevene wordt in aanmerking genomen.
Een merkwaardig voorbeeld. Niet meer
'dan vijftig jaar geleden werd Noord-
Amerika bewoond door tallooze eenden,
die sedert te vuur en te zwaard door
jagers en veerenstroopers met millioenen
werden omgebracht. Het is bewezen dat
honderd-duizenden kilos dezer vogels een
voudig werden gedood en weggesmeten,
nadat de groene vleugelveeren waren be
machtigd.
Het gevolg is, dat heden ten dage de
westkust van de Hudsonbaai bijna on
bewoonbaar is geworden, voornamelijk ge
durende den winter, vrijwel door gebrek
aan eenden, die vroeger in het najaar als
winterprovisie werden opgeslagen.
nenlandsche Zaken, de aftleeling wordt
niet genoemd, maar men gevoelt, dat het.
die van het armenwezen is. En in de
praktijk is het heelemaal armenzorg. Im
mers evenals een gewone ondersteuning;
zal men de ouderdomsrente moeten aan
vragen bij het gemeentebestuur, het ge
wone orgaan, waar men aanvraagt, wan
neer 'er geen burgerlijk armbestuur is.
Het gemeentebestuur moet onderzoeken of
de aanvrager werkelijk behoeftig is, of
hij ook elders ondersteuning geniet, of
hij van goed levensgedrag is, of zijn mede-
deelingen wel betrouwbaar zijn, enz.; en
dit geschiedt natuurlijk door ambtenaren,
van armenzorg of politieer komt ook
een zwarte lijst, want bij onjuiste op
gaven wordt den rentetrekker zijn recht
ontzegel en komt zijn naam in de krant.
Het is een armenwet van het
slechtste soort; blijkens onder ande
ren de uitsluiting der bedeelden2). AVie
dit nader toegelicht wil zien, raad
plege meer genoemd geschrift van hot
oud-Kamerlid Snoeck Henkemans.
Hij zal in deze brochure nog tal ran
argumenten vinden waarmee de minder
waardigheid op alle pputen van het ont
werp-Treub in vergelijking met de wet-
Talma wordt aangetoond.
Volstaan wij nu met het afdrukken van
des schrijvers slotsom:
1. dat aan het Nederlandsche volk een
zedelijk en en economisch, nadeel zou
worden berokkend, indien de invoering
der reeds vastgestelde Invaliditeits- en
Ouderdomsverzekering onzeker werd ge
maakt en gedeeltelijk werd vervangen door
een gratis uitdeeling van Staatsg'elden
|2. dat bovendien het thans voorge
stelde ontwerprouderdomswet zóó ern
stige gebreken aankleven, 'dat het te-eeneni-
male verwerpelijk is
S. dat bespoediging der maatregelen,
noodig voor dé invoering der Invalidi
teitswet eisch is van eene goede behar
tiging der zedelijke en stoffelijke belangen,
der bevolking;
4. dat, zoo noodig, een eenvoudig wette
lijk voorschrift een einde mocht maken
aan geheel onjuist toepassen van art. 370,
speciaal aan het dubbel genieten van pen
sioen en ouderdomsrente;
5. dat, zoo de aangenomen organisatie
overwegende bezwaren bood, in afwach
ting barer herziening, voor de uitvoe
ring der wet tijdelijke ambtenaren moch
ten worden aangewezen, die later in de
.Hei ten zijn er niet, rendieren scihaarsch
en visclh is. in geringe mate aanwezig.
Natuurlijk willen wij niet bp we ren dat
de mensch niet het recht heeft dieren,
dus ook vogels, te dooclen, wanneer het
geldt het verkrijgen van voedsel voor hem
zelve. Dit zou d,vvaas zijn, doch wij her
halen, dat het dooden van vogels die
voor de natuur zoo nuttig zijn, enkel
en alleen om een paar vederen te. be
machtigen, een mensch-onvvaardige behan
deling is.
De vogete zijn een der nuttigste „be
zittingen" van den mensch, die intusi -
sahen het allerminst worden gewaardeerd.
Hebben de vogels mooie vedeiren, geschikte
tooi, dan is ©ogenblikkelijk de vogel -
strooper bij de hand om dood en verderf
te zaaien.
Hierbij komt nog de verzamelaar. Is
éénmaal een zekere soort vogels vrijwel
geheel uitgeroeid, dan tracht de verzame
laar vóór het te laat is nog een exem-
pxlaar voer zijn collectie te bemachti
gen. Ook de eieren-verzamelaar haast
zich, een ei te krijgen, waardoor met
alleen een jong leven wordt gedood, maar
dikwijls nog de oude vogel wordt neer
gelegd, ten einde het soort ei met Zeker
heid te kunnen vaststellen.
Ook de jager of sportman vvenscht een
deel van de kostbare buit, en is er trots ch
op, de bijna uitgestorven vogel als' een
trophee bij zijn collectie te voegen en
aan zijn vrienden te kunnen toonen.
Een van de meest werkzame middelen
om vogelmoord tegen te gaan en te trach-
viast te stellen organisatie zouden wor
den ingevoegd
6. dat het wenschelijjk is onverwijld
in studie ;te nemen de vraag, hoe de
invaliditeit»- en ouderdomsverzekering wa
re uit te breiden, zoodat zij ook de zoo
genaamde „zelfstandigen" omvatte;
7. dat in afwachting van het tot stand
komen dezer uitbreiding eene voorloopige
voorziening wenschelijk ware voor de be
hoeftige zeventigjarigen, die buiten de
Werking der Invaliditeitswet blijven.;
8. dat deze voorloopige voorziening
zoo mocht worden geregeld, dat haar tij
delijk karakter blijke, en dat zij' niet ver
storend werke, noch op sociale verzeke
ring, noch op de handharing onzer na
tionale beginselen ten op'zichte Van de
verzorging der armen.
l) Mr. Rink dmkte dit aldus uit: „Ik meen
dat langzamerhand de helft van de premie die
de werklieden moeten betalen, zal gevoegd wor
den bij het loon dat zij verdienendat in den
loop der tijden dus het loon minstens zooveel
zal verhoogd worden als de helft van de
premie bedraagt."
Mr. Trenb schreef,,Men kan aan de moeilijk
heid welke de slechte toestand der loonen in
den weg legt, wel ontkomen door bijdragen die
de werklieden onder normale toestanden zelf
behoorden te betalen nit 's Rijks schatkist te
putten. Maar dusdoende werkte men de ver
betering der loontoestanden eer
tegen dan in de hand."
-) De gronden voor deze uitsluiting, in de
Memorie van toelichting aangevoerd zijn te merk
waardig om ze den lezer te onthouden. De
minister schrijft'. „Voorzoover de ouderdoms
rente ook aan bedeelden zou worden toegekend,
zou dit tengevolge hebben in de eerste plaats
dat ten aanzien der ouden van dagen, die door
kerkelijke of particuliere instellingen worden
ondersteund, die (instellingen) zouden worden
teruggedrongen, en haar werk door een onder
steuning van Staatswege, buiten de organisatie
van de armenzorg om, zouden zien overgenomen.
Het is bekend genoeg dat hiertegen bij velen
in den lande principieele bezwaren bestaan."
Men neemt derhalve een maatregel om den
arbeid der Kerk niet te verdringen, en ziet niet
in dat hij dat juist wel doet, zelfs dien totaal
verlamt. En dan, terwijl men een wet maakt
om de behoeftige ouden te helpen, sluit men
juist de meest behoeftigen uit!
Leed.
Leed wordt slechts weggenomen door
het te dragen. Wie het leed wil wegnemen,
door er luchthartigheid óf zelfs koelbloe
digheid voor in de plaats te zetten, pleegt
majesteitsschennis aan den mensch. Neen,
laat hem, nu hij de kroon der onschuld
Verloor, tenminste de kroon zijiner droef
heid! Slechts wie het leed kan dragen
waardig en geduldig, hij' kan het leed
wegnemen. Maar het leed komt altijd te-
ten de oogen van het publiek te openen
is nu in de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika toegepast, terwijl ook Australië
denzelfden maatregel heeft genomen.
Men heeft namelijk eenvoudig weg, den
invoer van vederen, huiden, vleugels of
deelen van in het wild levende vogels
strikt verboden.
Dit voorbeeld verdient navolging.
Op dit oogenblik is een wetsontwerp
van dezelfde strekking bijl het Engelsche
Parlement aanhangig.
Zal Nederland achterblijven?
Hebben eenmaal de voornaamste kolo
niale mogendheden een vferbod van invoer
uitgevaardigd, dan zullen zeker andere
landen volgen. De Mode zal, vindingrijk
als altijd, nieuwe en minder immoreele
versieringen voor de vrouw scheppen en
binnen een paar jaren zal het dwaze
gebruik of misbruik van vederen tot het
verledens behooren.
„Natuurlijk wordt hier niet gewerkt tegen
het gebruik van struisvederen of van
vederen van vogels die den mensch tot
voedsel dienen.
Bekend is het dat de struisvederen
worden gewonnen van tamme vogels, die
voor dit doel gekweekt, worden „geplukt",
wanneer de vederen rijp zijn, zonder dat
het dier er den minsten last van onder
vindt.
Wordt de veer geplukt wanneer ze nog
niet volwassen is, dan schaadt de kwee-
ker zichzelve minstens even hard, om
dat hij dan zijn vogel die anders gedu
rende lange jaren een bron van rijke in-
rug en aan menscheiijke draagkracht
komt, vroeg of later, een einde. En ook
waar dit nog niet het geval is, niet het
hoe /waardig ook gedragen leed, maar blijd
schap is de levensmotor. Leed omzetten
in blijdschap, dit is boven menschelijke
macht. Van leed' kan cte mensch kalmte,
weemoed, hoogstens poëzie maken. geen
blijdschap.
(D,s. F. Haspels (Onder open he
mel) De beker der verlossingen. Utrecht,
(1. J. A. Ruijs, blz. 41).
Anarchisten.
Er schijnen onder de openbare onderwij
zers in de groote steden vele anarchisten/
te schuilen. Althans te Am/sterdam is de
verhouding tusschen hoofd en onderwij
zerspersoneel aan menige school aller
treurigst Dit wordt nu niet zoo aan de
groote klok gehangen. De hoofden der
scholen verkroppen meestal hun leed, of
klagen zoo onder elkander eens een en
kele maal over de schrikkelijke wanver
houdingen. Edoch, een enkele maal, wan
neer het hem te machtig wordt, grijipï
er zoo eens een enkele naar de pen,
om in een paar woorden een wereld van
wee voor uw oog te ontrollen. AVie 't leest
vraagt zich af hoe 't mogelijk was dat
Troefetra, de censor van den Bond van
Nederlandsche Onderwijzers, zóó lang
heeft kunnen wachten met deze lastige
knapen, verheerlijfceTs van BeishuiZen en
dergel ijken, op hun voorman te zetten.
In den Amsterdrumschen Raad zetelt een
gewezen openbaar onderwijzer, „onze"
Alatthijsen, zooals hij in een onderwijzers
blad genoemd wordt. Deze heer die, vol
gens zijn zeggen, als onderwijzer mede
de hooiden vair schoten „onder de knie"
heeft gehad, klaagde dezer dagen in den
Amsterdamschen Raad over de Volgens/
hem voorkomende anarchie in de Amster-
damsche openbare schoten. AVat hij on
der die „anarchie" verstaat, wordt door
een onbekende, blijkbaar het hoofd eeneït
school in „Het Handelsblad" duidelijk ge
maakt. Deze schrijft,:
Iets anders wordt het, als. hij met
anarchie bedoelt, het niet opvolgen van
maatregelen van orde, die nu eenmaal
in elke zaak voorkomen. Die anarchie,
die tot sabotage voert, wordt wel de
gelijk van sommige zijden gepropageerd..
Er is zelfs een apart orgaan voor op
gericht, een blaadje, uitgegeven door
eenige ontslagen onderwijzers, dat voor
namelijk gevuld wordt met scheldpar
tijen op Hoofden van Schoten, die ver
plicht zijn de instructie te handhaven.
„Onze" Mafthijsen, heet het daar. Zal
komsten is, grondig bederft.
Hier waakt dus; eigenbelang tegen
wreedheid.
Men zal van de zijde der veerenhande-
laaTs in wilde vogelveeren en huiden,
trachten met alle mogelijke drogredenen'
te bewijzen, dat het bemachtigen der
veeren niet geschiedt ten koste van het
leven der vogels of hunne jongen. Deze
actie is in Amerika gevoerd, gelukkig
zonder succes, en nu trachten in Engeland
deze handelaars het publiek zand in de
oogen te strooien, bang als zij zijn, dat
hun lucratief bestaan ten koste van groote
economische belangen, zal worden be
dreigd.
Gebrek aan ruimte, en misschien ook
aan meerder geduld van den lezer, belet
mij hier alles te noemen wat door tal
rijke officieele personen en vogelvrienden
omtrent de bemachtiging van de vogels
en den handel in vogelhuiden aan het licht
is gebracht, doch voel ik mij gedrongen
een kleine greep te doen in de enorme
hoeveelheid bewijzen die voor mij liggen.
In een van de Engelsche bezittingen
in Afrika, teven een soort prachtige ijs
vogels, die zich voornamelijk met in
secten voeden. Gedurende de laatste zes
veerenvellingen in Londen werden niet
mindeT dan 166.000 ijsvogelhuiden ver
kocht, voor den prijs van 17i/s cent per
stuk (in 1912). Elk dezer vogels is zijn
gewicht aan goud waard als een insecten
eter. In 1913 werden in zes veilingen
216.000 dezer huiden verkocht.
(Slot volgt.)
I
