NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
:oop,
flo. 130.
1914.
Woensdag 11 Maart
38e Jaargang.
1
ill Ie
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
J.
Cheviot
a. s. Mei
(drieling)
Tl
fvaarzen.
eelen
heekbank
;necht
A der
ïnsfbode
Buitenland.
Binnenland.
liif de Provincie.
OEBES.
Hot"
AARS,
Paard, een 2
arige Hengst
irraagd
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. DHUIJ, te Middelburg.
PRUS DER ADVERTENTIËN
Onder de Oranjevlag
IEN
;root 13,1030
J
O H.A. (44 g.
ke inschrijvin-
4 Maart 1914
ran den onder-
chtingen geeft,
wen 9 en 10
AN LOEFF.
aart, bij
St. Jciosland.
P
F. WISSE te
'aagd
tram en auto's
gebreken.
D met opgaaf
id te Middelburg.
tram, auto en
C, Grijpskerke,
Maart,
srendijke,
Zoutelande.
it, Westkapelle.
Domburg.
IAN, Zoutelande.
rsopgave incl.
ider letter D,
Goes.
s.
uet hoefbeslag,
gen hoog loon,
Ir. Smid,
Stavenisse.
Toning beschik-
Aagtekerke.
ITSE, Timmer-
lNSCH
sterken drank,
Boomkweeker,
lergelijks.
reau de Zeeuw
ER, Beursplein
itond
ïerder
MURK, Lange-
LEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25
Enkele nummers0.85
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
EN
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 110 regels [ƒ1.iedere
regel meer 10 cent.
Zij die zich met 1 April a. s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
Laodicea.
Vatte toch de gedachte niet onder ons
post, dat het vorig1 Kabinet achterstaat
bij "het tegenwoordige; omdat dit laatste
terstond met een poging tot oplossing' der.
schoolquaestie komt. Want het is nooit
waar dat een vrijzinnig Kabinet beter is
dan een rechtsch. Kabinet. En het is ook
niet Waar, dat het er niets toe zou doen]
of wij door geloovige mannen geregeerd
worden of' door niet geloovige.
Wie zoo redeneeren hebben g:een geest
drift pieer en dooven ook de geestdrift
bijl de broederen.
Laten zij! luisteren naar hetgeen ds. Sik
kel in „Hollandia" zeer terecht schrijft:
„De stemming in het land wordt, bij
steeds meerderen, dat in alles' toch
een ongedachte en ongewenschte toe
stand uitkomt, die we maar heel lang
moesten hebben. Het wordt ahneer de
mooie tijd voor dien vrij' breeden men-
schenst.room van het rentenierstypeen
van die mannen, die altoos vies waren
van al dat politieke geharrewar.
Heel dfe politieke Plartijlbeweging stop
gezet, dat is toch maar je ware.
Dan komen weer haar voren en op het
kussen de onafhankelijke geschikte men
schen, die met de „gouden harten" we
ten om te gaan. En die van valleen-koet-
sieren houden, met een groote Jan-Plei-
zier voor iedereen.
Verbeeld u: Geen Schoolkwestie meer!
En geen geharrewar met de Socialis
ten meer!
Geen Kuyper meer! En geen Troelstra
meer! 'tls of het land der droomen op'en-
gaat!
Zelfs de biddende vromen zien reeds in
Mr. Gort van der Linden een soort van
Cyrus, die de ballingschap' doet eindi
gen.
Als het. nu zóó ook nog eens alles
één in den godsdienst werd
Geen confessies mee;.", maar alleen
„gouden harten"!
'tls verbijsterend in hooge mate.
Nu Rechts maar geslagen is, gaat als
uit den hemel het land der belofte opfen.
Dat de ondergrond onder Links zóó
onwaarachtig is, dat daar alles, vuur
en water, poolijs- en tropen, rots en slip1,,
in ééne koele brij kan oplossen, wie
gelooft het'?
En F,echts zou 'even dood zijn als Linksi
dan, zoo deze toestand duurzaam door
werken kon.
Wel is er stellig ineenvloieiing van koud
en heet. En een zeker voornaam, vinden
Feuilleton.
E#n verfsaal uit het rampjaar 1672.
door L. PENNING,
(Nadruk verboden,.)
73.)
Toen begon het koen overleg bij den
Franschen opperbevelhebber te zegevieren.
Niemand was met den omtrek, met de
kaden, met de sluippaden door de moeras
sen beter bekend dan de oude Benjamin.
De man was hem onmisbaar; hiji ver
trouwde de beweringen der andere spi
onnen slechts ten halve, en hij moest
toch zekerheid hebben, hoe het te Nieu-
werburg stond.
Hij liet den spion voor zich komen.
„Jood", zeide hijl, „ge zult op staanden,'
voet, door een halve compagnie verge
zeld, onderzoeken hoe het te Nieuwer-
brug staat."
„En als ik op goede gronden kan be
weren, dat Nieuwerbrug ontruimd is?"
„Voor den drommel!" riep generaal met
een zucht van verlichting, „dan zijt ge een
vrij man, en ontvangt ge honderd gouden
louis d'ors bovendien."
„Tel ze dan maar neer," zeide de grijs
aard, „want Nieuwerbrug is onbezet."
Luxemburg sprong op.
van lauw. Maar It och, ar is ook nog
koud en heet. De leugen toestand van na
de verkiezingen k,an niet duren. Er komt
wel een uitbarsting en een oplossing.
Intusschen kan er echter veel bederven.
Toch, Gods Raad bestaat!
Links is werkelijk voor het oogenblik
verlamd. Zoo rechts maar mag leven,
waken en bidden! Er is toch ook Waarlijk
een historisch uitgaan uit Egypte en uit
Babel door Gods hand alleen.
'Dan zal echter Israël toch Israël moeten
zijn. Niet een groep, die eigen leven en,
karakter eigen zijn, eigen optreden en
eigen actie heeft ingeboet.
Dit volk zal alléén wonenHet zal moe
ten optrekken onder de eigen ééne banier
des Ileeren. En het Zal moeten geven
het eigen onvervalschte, onverzwakte en
onvermengde getuigenis voor den Heere,
den levenden God. Anders is er geen
Rechts 1"
Albanië.
Over den intocht van den Koning
en de Koningin van Albanië lezen wij nog
de volgende bizonderheden
Het weer was bizonder fraai. Duizen
den menschen hadden zich bij dei haven
verzameld en brachten het vorstelijk paar
geestdriftige huldebetoogingen. Essad
pasja en een afvaardiging van de voorloo-
pige regeering begaven zich aan boord
van den Taurus. Het Italiaansche lid van
de internationale commissie van toezicht
heette den Koning welkom toen hij voet
aan wal zette. 'Gendarmerie te voet met
de bajenet op het geweer en beredene met
getrokken sabel hadden zich haagsg'ewijlze
opgesteld. De Nederlandsche commandan
ten van de -internationale afdeelingjen van
Skoetari, het consulaire Corps en vertegen
woordigers der geestelijkheid werden den
Koning voorgesteld. De Koning' zeide:
„Het verblijd mij, dat ik gekomen ben, leve
Albanië." De wachtschepen lostten saluut
schoten, de klakken beierden, de muziek
corpsen speelden volksliederen, waarmee
de menigte instemde.
De heele weg -naar het paleis was met
bloemen bestrooid. De Koning en de Konin
gin verschenen op het balkon van het
plaleis en wuifden naar de menigte.
Des avonds had een volksconcert plaats
en werd er een vuurwerk ontstoken. Af
vaardigingen uit het heele! land hielden'
huldebetoogingen in den tuin van het
paleis. Men hield geestdriftige toespraken.
Ook voor de consulaten van Italië en van
Oostenrijk werden bétoogingen gehouden,
In den sloep -die den Taurus tegemoet
„Is 't werkelijk waar? zeide hij, „is ge
neraal Pain-et-Vin gek geworden, dat hij
dien belangrijken post heeft overgegeven?
Jood, je liegt!"
„Laat het dan onderzoeken!" zeide de
spion. „Toen ik gepasseerden nacht aan
Gouwsche Sluis door de boeren werd
overrompeld, en groot gevaar liep, voor
de Fransche glorie mijn arm leven te
laten, hebben mijn ooren de tijding opge
vangen ik ben nieuwsgierig, wat de
Prins van Oranje er van zeggen zal."1)
„Die is ver weg," zeide de generaal;
„allons done we zullen 't onderzoe
ken."
Nog dienzelfden dag werd Nieuwerbrug,
dat door Pain-en-Vin werkelijk was ont
ruimd, door de Franschen bezet; den vol
genden morgen vertrokken zij' maar Woer
den, en' het heeft meer dan honderd jaren
geduurd, voordat het dorp Bodegraven
weer een Fransch soldaat heeft 'gezien.
HOOFDSTUK XXVII.
De Franschen waren vertrokken; het
was geen terugtocht maar een vlucht ge
weest; God had Zich ontfermd over een
arm en ellendig, tot Hem roepend volk.
Dat was dan ook de grondtoon der
stemming', die in de woning van baas
Dirksen heerschte. Daar zat de krach
tige, stoere huisvader in den hoek van den
haard, bij het groote turfvuur, dat hoog
oplaaide tot een vroolijke vlam. En de
voer, zaten behalve Essad pasja ook
generaal de Veer en de burgemeester van
Durazzo. Aan boord gekomen, zeide Essad
piaisj-a toit het koninklijk paar: „Het is mijl
een groot genoegen, den welkomstgroet
van 'pet Albaneesche yolk te kunnen aan
bieden." En vervolgens. ,tot den Koning jn
het bizonder„Gij ,zult een tweede Stan
der bei worden. Alle Albaneezen vertrou
wen, dat gij hun land groot zult maken;
en hun tot een vader zult strekken"..
Zondag hebben de vorst en de vorstin
van Albanië talrijke deputaties uit het
binnenland van Albanië en vele Albanee
zen, die in den vreemde verblijven, ont
vangen.
In de" stad -heerschteog; altijd oen feest
telijke -stemming'. Een talrijke menschen-
menigte trok door de strafen, de natio
nale liederen zingend, -Onophoudelijk wer
den ovaties aan het vorstenpaar gebracht.
Des avonds was de stad weer feestelijk
verlicht.
-Gisteren zou 'n deputatie van 500 Mir-
dieten en Malisso-ren, -onder leiding! van;
den aartsbisschop' Sareggi in Duraz'ztoi aan
komen om den vorst een huldigingsischrijf-
ven te overhandigen.
Naar -gemeld wordt zou- v-onst Wilhelm'»
eerste regeeringsdaad zijin g'eweest Turk-
Nam Pacha uit te noodigen als; eerste
minister van Albanië op' te' treden. Turk-
ham heeft nog niet toegestemd, maar gier
antwoord, dat hij -.binnen eenige dagen in
Dur.aizzo hoopte aan te komen, om met
den vorst besprekingen te voeren.
Turkham Pacha is een knap' staatsman
en algemeen houdt men hem als de mieeslij
geschikte persoonlijkheid om de regeering1
van Albanië te leiden. Hij| was- eertijds
groot-vizier en Turksc-h gezant in Rome.
Engeland.
De regeering heeft haar bemiddelings
voorstel inzake de Iersche zelfre-geeringj
bekend gemaakt, doch een onverzoenlijke
oppositie tegenover zich gevonden.
Maandagmiddag werden de mededeelin-
gen namens het Kabinet verstrekt door
minister-president Asquith, voor een aan
dachtig luisterende schare van Parlements
leden der heide Huizen, diplomaten en
oud-politici.
De .minister ving, aan met de perti
nente (verldaring, dat de regeering; het met
de Voorstanders van Home Rule eens was,
die door niets geschokt waren in him
stellige pvertuiging, dat door ongewijzigde
invoering der wet niemand onrechtvaar
dig behandeld zou warden. Echter dreigt
in Ulster een burgeroorlog uit te- breken
en oan al de ellende van zulk een ge-
wapenden tegenstand te voorkomen, moet
een schikking worden gevonden, die aan
den .anderen kant het verlangen naar z-elf-
regeering, zooials- dit door 3e overgroot©
huisvrouw zat naast hem, terwijl bun bei
der oogen in zalige vreugde rustten op
hun kind, op hun jongen, die uit de kaken
des doods was gered.
Kees en Hannes waren er ook. Zij
wisten te vertellen van verleden Woens
dagvoormiddag, toen de Franschen, na
dat zij' de Slimme Wetering waren over
getrokken, op de venen van Nieuwkoop
en Aarlanderveen waren aangerukt.
Het geschut van hun uitlegger had een
verschrikkelijk vuur geopend op de vij
anden en de baljuw van Aarlanderveen en
Nieuwkoop had, aan het hoofd der huis-
liedenlandweer geroepen: „Hier komt geen
vijand door."
En hij was er niet doorgekomen.
Maar de vreugde was niet onver
mengd. Bijna het geheele dorp was een
puinhoop, en Zwammerdam was ook een
puinhoop. Er waren een aantal zieken
verbrand in hun woningenanderen waren
gevlucht; en door de duisternis van. den
langen winteravond overvallen, van ge
brek en ellende op het naakte veld om
gekomen.
Nederland was nog midden in den
strijd, de overwinning bestond hierin, dat
dit gemeenebest nog niet geheel verplet
terd was; en wat de Verstandigste staats
lieden van Holland telkens hadden gezegd,
mocht op dear laatsten dag Van het oude
jaar worden herhaald„Tijd gewonnen,
veel gewonnen."
Want Brandenburg en Oostenrijk hadden
meerderheid dei' regeering wordt g'ekoes-
terd, bevredigd Wordt.
De weg, waarlangs tot deze overeen
stemming zou zijn te geraken meende de
regeering gevonden te hebben door clat
zelfbestuur als regel voor geheel Ierland
in te voeren, doch voor Ulster uitzonde-
ringsbepialingen voer te stellen. Deze zou
den echter geen blijlvend, doch slechts een
voo-rloopig karakter dragen.
Voer de eerste zes jaren zouden de
afzonderlijke kiesdistricten van Ulster mo
gen beslissen over de vraag, of zijl on
der het Londensche, dan wel onder het
Dublinsche parlement wensohen te staan.
Spraken zijl zich uit voor de Engelschq
regeering, dan zou het Iersche parlement
dien uitzonderingstoestand moeten toela
ten, totdat over zes jaren ook voor dia
districten de Home Rule Bill van kracht
zou worden verklaard, tenzij 'het rijks-
parlement daarover anders zou beslis
sen. j
Onmiddellijk na de verklaringen van
minister Asquith, die de regeeringsvoor'-
stellen als billijk en rechtvaardig in een
gunstig onthaal aanbeval, namen Benar
Law, John Redmond en Sir Edward Car
son ,het woord.
De eerste verklaarde de mogelijkheid
niet in te zien hoe de regeeringsvoor-
stellen den igjewenschten vrede konden
brengen. Immers, over zes- jaren zou de
tegenstand in de uitgezonderde distric
ten. nog heftiger zijn dan nu reeds. Hij
achtte den toestand hoogst ernstig, indien
deze voorstellen het laatste woord cler
regeering waren.
Redmond, de grootg strijder voor Home
•Rule, kon daartegenover niet begrijpen,
hoe iemand nóg grootere concessies van
de regeering kon verwachten clan deze.
Eindelijk verklaarde Carson, de leider
der Ulsterbeweging, dat de oppositie in
Ulster geen genoegen wenschte te nemen
met een voorlooplge regeling, en aller
minst wel met deze, die de beslissing
-over de kwestie reeds uitsprak, doch haar
,alleen tot over zes- jaren verschoof.
Het is- niet te verwonderen, dat de
Ulstermannen dit besluit hebben geno
men; de bemiddelingsvoorstellen toch
komen o. i. slechts schijnbaar aan de wen-
scben der Iersche Protestanten tegemoet.
Hoe zou iemand, die zich principieel tegen
de invoering van een zoo ingrijpende
wet verzet, met diezelfde regeling wél
genoegen nemen, als ze in plaats van
heden, pas over z-es jaren wordt inge
voerd? Aan de zaak zelf verandert dit
hoegenaamd niets, en het mag verwon
dering wekken dat de regeering inder
daad van deze concessies heil Ver
wachtte.
Het laatste woord is in het Lagerhuis
nog niet gesproken. Doch de principieede
de zijde der Republiek gekgzen; in En
geland was er een kentering In de politieke
opinie; het Protestantsche bewustzijn be
gon wakker te worden, terwijl Rabenhaupt,
de heldhaftige verdediger van Groningen,
gisteren het sterke Coevorden stormender
hand had genomen.
Het was een zachte, aangename win
terdag de laatste dag van het jaar.
De zon scheen; geen winter werd ge
voeld; zacht, geruischloos dreven de ijs-
schollen daar heen op den Rijn.
Te midden van de puinhoopen dwaal
den de dorpers, die alles hadden verloren,
zoekend in de asch naar gesmolten
geld; zij woelden de verkoolde balken
de steenen, de gebroken pannen om, ten
einde vermiste lijfsieraden op te sporen.
En soms steeg er een zachte smartkreet
ten hemel uit de borst van deze men
schen, die alles hadden verloren.
Vader Dirksen ging met zijn drie dap
pere zonen naai' buiten.
De korte dag neigde ten einde; de
avond schemerde; zacht blonk de avond
ster boven de puinhoopen van de g-röote
kruiskerk.
„Welk een verwoesting!" zeide baas
Dirksen, en nieuwe droefheid greep hem
aan.
„Onze welvaart is vernietigd!" klaag
den de dorpers, die heden begonnen wa
ren, op "hun erven houten loodsen voor
zich en de hunnen te timmeren.
Het werd donker; de menschen stem
verklaringen der oppositie hebben dui
delijk doen zien, dat deze bemiddelingsi
voorstellen voor de regeering een begrij
pelijk riasoo vormen.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer zal a.sj Dinsdag nam.
2 uur ;de openbare beraadslaging over
de rest van de Staatsbegrooting hervatten^
Regeeringsopdracht?
Het bericht vanj Het Volk omtrent een
regeeringsopdracht aan den heer van Kol
betreffende een onderzoek naar den toe
stand der grootindustrie in Japan, meent
de Haagsche hoefijzer-correspondent van
het Hdbl. met vrij groote stelligheid te
kunnen tegenspreken. Ter plaatse waar
men er van op de hoogte zou moeten
zijn, was er, zoo meldt hij, niets van
bekend.
De Staten van Gelderland.
Bij de gisteren gehouden stemming ter
verkiezing van een lid van de Provin
ciale Staten van Gelderland (vac.-Van
Asch van Wijck) is gekozen baron van
Sytzama (Anti-rev.), burgemeester van
Oldebroek, met 2439stemmen. De heeren
Fikso (lib.) en Hermans (S. D. A. P.)
hadden resp. 2025 en 299 stemmen op
zich vereenigd.
Deze uitslag stemt tot groote voldoe
ning, want de Staten van Gelderland
liepen gevaar „om" te gaan. Ze zijn nu
rechts gebleven door de verkiezing van
baron van Sytzama.
J ournaüstiek.
De heer Q. A. de Ridder, geboren te
Middelburg, redacteur van „Onze Courant"
te Zwolle is benoemd tot redacteur van
„De Nederlander" te 's Gravenhage en
treedt half April in functie.
Chr. Philantrojp'ie. i
De ja'arlijiksche algemeene vergadering
van :d;en Centraal-Bónd van Chr. Philan-
tropische Inrichtingen in Nederland zal
gehouden worden (in plaats van op 14
April) op Maandag 20 April 1914 ten
11 ure te Amsterdam.
Schietoefeningen tot ver-:
hooging van 's, lands vyeermacjht.
De Majoor Commandant 39 Bataljon Land
weer Infanterie, districts commandant in
Landiveerdistiict Vlissingen, daartoe ge
machtigd door Z. E, den Minister van
Oorlog, brengt ter kennis, dat tot ver-
den daar dicht bij elkander met de oogen
op de droeve puinhoopen van het heilig
dom gericht.
Zij stonden daar, en weenden, als de
Joden bij den verwoesten tempel van Je
ruzalem.
„Burgers!" riep toen een stem achter
hen, „treurt niet! Deze kerk wordt her
bouwd; uw huizen worden herbouwd; het
vaderland zal uw welvaart herstellen."
Meer zeide hij 'niet. Hij reed reeds' voor
bij, recht en kloek in het zadel, in vollen
galop, onder het schijnsel der sterren.
„Wie was die ruiter?" vroegen de dor
pers, verbaasd omkijkend
„De Prins van Oranje!"
„Dat kan niet," zeiden ze, „onze Prins
ligt voor de wallen van Charleroi!"
An dries glimlachte even.
„Hij is snel als de wind," zeide de
jongen, „o, ge kent hem nog niet!"
In de verte reed een regiment Neder
landsche ruiterij voorbij; de aarde dreun
de onder het geweld der hoeven, en plot
seling, bij het naderen van den eenza
men ruiter, die van Bodegraven kwam,
barstte het krijgsvolk uit in den kreet:
„Vivat Oranje!"
De trompetten bliezen zij bliezen
het oude Wilhelmus in volle fanfaren.
En de aangrijpende melodie stierf lang
zaam weg in de richting van Alphen,
waar onze wachtvuren brandden
EINDE.
