NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. \o. 117. 1914. Dinsdag 17 Februari 38e Jaargang CHRISTELIJK- HISTORISCH VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK F. P. DHUII, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTSËN Feuilleton Onder de Oranjevlag. Buitenland, Binnenland. Landbouw. LEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p. 1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes EN vau 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 110 regels [ƒ1.iedere regel meer 10 cent. Tweeërlei maat. 'loen liet ontwerp-Kuyper bekend werd in zake de Ouderdoms- en Invajiditeits- pensioneering reisde het Kamerlid Rood huizen het land af met de klacht: wat heeft een dooie aan een rijksdaalder! De kreet was onjuist en onbillijk tevens. Immers de man vergat er hij te zeggen, dat deze „rijksdaalder" 's weeks ook voor taan het deel zou zijn van iederen werk man die bijvoorbeeld reeds op' zijn veer tigste jaar, invalide zou zijn. Maar ziehier nu, hoe „De Vaderlander", hoofdredacteur ditzelfde Kamerlid de heer Roodhuijlzen, de 12 „ouderdomsrente" door minister Treub voorgesteld, beoor deelt. Hijl zegt: „het ingaan van de ouder domsrente op 70-jarigen leeftijd is iets, waarbij wij' ons slechts kunnen neerleggen, bukkende voor iets onvermijdelijks, dat dooi- den toestand van onze financiën werd veroorzaakt". Merk op de groote zachtmoedigheid, of wilt ge, de zelfinbinding, lezer, waarmede deze publicist, anders niet gewoon een blad voor den mond te nemen, over de £2 van den oude spreekt Nu niet: wat heeft een dooie aan twee gulden; maar wijl zullen er ons bij1 neerleggen. En dan terwille van den toestand onzer financiën; alsof clie in dr. Kuy- pers tijd minder ongunstig was! En die gaf dan toch nog een rijksdaalder! En die zonderde de bedeelden niet uitEn die sloot er de invaliden op veel jonger leef tijd nog bijl in! 't Is waar, de schrijver komt ook tegen de uitsluiting der bedeelden op. Maar toch hoeveel gunstiger stond 'Ler in het ontwerp-Kuyper niet voor. Vanwaar dan dit verschil in waardeering? Och, lezer, het ontwerprivuyper was van Kuyper; en het ontwerp-Treub was vanTreub 1 Daar' vandaan zal het zeker ook zijn, dat deze liberale criticus zich niet stoot aan deze leugenachtige benaming „ouder doms ren te"! Iedereen ziet toch, dat dit geen rente is, maar een bedeeling, een Staatsbedeeling, die minister Treub voor de 70-jarigen heeft gereed gemaakt. Rente toch veronderstelt kapitaal, inleg, verzekering, premiebetaling, gelijk die in de wetsoritwerpen-Kuyper en -Talma tot hun recht kwamen. Wie zeker kapitaal aan een verzekeringsmaatschappijl geeft, ontvangt hiervoor een lijfrente; en wie premiën stort in zoodanige levensverzeke ring heeft recht op re nte-uitkeering. Maar hier heeft geen storting plaats ge had. Hier komen de ouden va,n dagen Een yerhaal uit het rampjaar 1672. door L. PENNING, 54.) (Nadruk verboden.) Hij was diep ontroerd en weende. En ik schaamde mij geducht, dat ik hem zoo hardvochtig had beoordeeld. „Willen wij samen het aangezicht des Heeren zoeken?" vroeg ik, en hij zeide: „Ja laten wij dit doen!" Toen hebben wij samen gebeden. Een diepe vrede vervult mijn ziel. 5 Augustus. Gister moet Raadpensiona ris Jan de Witt zijn ambt hebben neer gelegd. 7 Augustus. God zij gelooid wij heb ben hedenmorgen tijding van Andries glehad. Daar stapte een vreemdeling ons huis binnen; ik was op de werf. en moeder liet mij roepen. Ik vertrouwde den man in het eerst niet te best, maar hij nam mijn wantrouwen mij. niet kwalijk, en zeMe dat. ik groot gelijk had, om, m deze hachelijke tijden op mijn hoede te zijn. Bloeder heeft hem. een stevig maal van brood eieren en kaas gegeven, want hij had honger, en hij vertelde ons,, dat An drites over een week denkt thuis, Ie zijn. 14 Augustus. Andries is heden morgen frisch en welvarend thuis gekomen. Dat was een blijdschap! Nu zeggen wij „Eb'en- eenvoudig met open gehouden hand bij den Staat en de Staat stopt er wat, in. Doch dat schijnt, men in de vrijzinnige redactie-bureaux zoo niet in te zien. Wiaarom? dat ligt nu wel voor de hand Het verschil. Het verschil tusschen hetgeen de wet- Talma bood en dat hetwelk het. ontwerp- Treub voor onze ouden van dagen over heeft, springt al te zeer in het oog. Het ontwerp-Treub geeft een pensioen van twee gulden in de week aan 70- jarigen, en aan gehuwde 70-jarigen man en vrouw samen drie gulden. En stel daar nu tegenover wat de wet- Talma zou geven indien zijn opvolger niet den "treurigen moed had deze wet op een belangrijk punt, te weten de invalidi teitsverzekering, stop te zetten. Wij' ontleenen de cijfers die trouwens iedereen controleeren kan aan „De Rotterdammer" „Bij normale premiebetaling, welke ruimte laat voor in-gebreke-blijVen gedu rende meerdere weken, krijgen de arbei ders die minder dan f 5 verdienen, een ouderdomspensioen van f 2.50, die tus schen f5 en f8 verdienen, een pensioen van f 3, tusschen f8 en f 12 een pen sioen van f 4, tusschen f 12 en f 16 een pensioen van f5, meer dan f 16 een pen sioen van f6. „In geval van invaliditeit op 56-jarigen leeftijd zijn de bedragen respectievelijk f2.15, f2.55, f3.40, f 4.30, f5.15. „En ziet, nu zet Treub de invaliditeits verzekering stop, verlaagt sterk de uitkee- ring op 70-jarigen leeftijd, zonder dat, zrüks met evenredige vermindering van de lasten der gegadigden gepaard gaat. „Zoo wordt alles ontredderd. „Kiezers, wat zijf ge begonnen?" merkt „De Rotterdammer" terecht op. Oostenrijk De N. R. Crt. bevat een brief uit Wee- nen, betrekking hebbende op weer een lid der keizerlijke familie. Het staat daar maar niet stil met de opspiraakjes. Eerst was het Johan Salvalor (Johann Orth), daarna Leopold van Toscane (Wölfling) en zijn zuster Louise, en nu is het de dochter van aartshertog Ernst, die een strijd voert om haar burgerlijken staat en om de erfenis van haar vader. Deze laatste Haëzer! tot hiertoe heeft de Heere ge holpen I" Die vreemdeling! heeft ons, niet misleid; 'het is precies uitgekomen, zooals hij ver telde. Er lag iets. in zijn gezicht, dat me niet beviel, maar we kunnen ons. op dat ge bied deerlijk bedriegen. Menno Simons moet er als. een echte valschaard hebben uitgezien, en toch was. hij een waar kind Gods. Ik zou nog. vergeten aan te teekenen, dat die vreemdeling Jan Kees heet, en uit de buurt van Abcoude komt. Andries kent hem wel, maal' verwonderde zich, dat de vreemdeling zoo goed met zijn terugkomst op de hoogte was;. 19 Augustus. Cornells de Witt is gister op de pijnbank gelegd ter zake van be weerde medeplichtigheid aan een aanslag tegen het leven van den Prins. Ik ver neem dit alles door de zuster van mijn meesterknecht, die one goed op do hoogte houdt. 20 Augustus. Daar moet vandaag iets verschrikkelijks en afgrijselijks in Den Haag zijn gebeurd. Men zegt, dat de beide De Witten zijn vermoord en als beesten geslacht. De chirurgijn, dien ik heb laten roepen, omdat moeder zoo'n last van de irh-eumatiek heeft in haar schouder, zegt: „Net goedl Boontje komt om zijn loontje I" Maar zulke praat vind ik onverdraaglijk Zjjn de De Witten schuldig, dan hadden zij, evenals Oldenbaxneveld, door de wet tige Overheid moeten gevonnisd worden. Maar niet op deze afschuwelijke manier o, dat geeft een zwarte bladzijde in onze geschiedenis! is een broeder vart Aarsthertog: Reinier, die verleden jaar gestorven is, en bekend geworden is door den aankoop van de papyrus rollen, afkomstig uit El Fayum in Egypte. Aartshertog Ernst was in 1858 stilletjes te Laibach met Laura von Skublitz, een Hongaarsche dame,, ge trouwd, welke toen den titel van barones Walburg en dien naam Walburg dragen hare 4 kinderen. Zij stierf in 1865. De aartshertog, die in zijn jonge jaren zeer lichtzinnig had geleefd, en bij den Kei zer in ongenade was gevallen, stak diep in de schuld. Zoo lang de moeder leef de en nog jaren daarna, bemoeide de va der zich veel met zijn kinderen en liet ze een goede opvoeding geven. Maar daar in kwam verandering, toen de aartsher tog onder curateele werd gesteld. Van dien tijd af kwamen de kindéren onder vreemd gezag en gingen van de eene hand in do anderè. Hun vader zag' hen nog maar zelden en stierf in 1899. De jaren die toen kwamen, waren voor de kinderen, die ■een vorstelijke jeugd, hadden gehad, vree- selijk. Zij zagen :z:ich verlaten en aan armoe prijs gegeven, een van de zoons maakte zich van kant, terwijl een van de dochteren later als dienstbode haar brood heeft moeten verdienen. En nu voert de oudste dochter Klotilde sedert 1899 on vermoeid processen om in het bezit dei- nalatenschap haars vaders gesteld te wor den. Haar eischen worden echter telkens algewezen, omdat haar vader 5 millioen schuld had, welke door diens broeder Reinier is overgenomen op voorwaarde dat hij, Ernst, afstand zou doen van zijn rechten op nog te verwachten erfenissen, waarna de kinderen onder de voogdijschap van de secretarissen van aartshertog Rei nier kwam, die hen van school namen en slecht behandelden, terwijl hun streng verboden werd ooit. te zeggen dat hun vader een aartshertog, was. De zoons, Heinrich en Ernst, wilden niet deugen. De eerste werd kantonrechter en maakte schulden, die den eersten keer door zijn oom Reinier betaald werden, maar den tweeden keer niet, waarop hij den dienst moest verlaten en hij, zonder middelen van bestaan zijnde, zich van kant maakte. De tweede, die iwegens slecht gedrag den rang van officier verloor en steeds die per zonk, is later in Boedapest kellner in een koffiehuis geworden en daarna conducteur op de tram. Van de dochters, Klotilde en Laura, moest de eersite met een dokter trouwen dien zij nooit te voren gezien had en bij welke gelegenheid zij van aartshertog: Reinier een bruidsschat kreeg van 40.000 kr. Zij nam haar zus- 10 September. Andriesi is vandaag; weer op een geheime expeditie uitgegaan voor den Prins-, Daar wordt hem toch heel wat toevertrouwd. Ik had het nooit ge dacht. Onze ouderling zegt, dat de Fran- sohen van leeuwen zooals de Montbas ha zen hebben gemaakt, en van hazen als Andries leeuwen. Het lijkt er wel naar. 20 September. Jan Kees is heden hier geweest. Het speet hem zeer, dat hij Andries niet aantrof. 23 September. Jan Kees is weer hier geweest, en vertelt ons, Andries. te heb ben gesproken. Hij zegt tevens, dat wij onzen jongen binnen eenige dagen kunnen thuis wachten. Ik vind het. doen van dien man heel vreemd; ik heb hem onder vier oogen gevraagd, wat hij hier in Bodegraen toch zoekt en hij zegt, evenals Andries in 's Prinsen dienst be zijn. We zullen eens zien, als Andries thuis komt, of hij wer kelijk Jan Kees heeft gesproken. 25 September. Onze jongen is thuis ge komen. Ook is het waar, dat Jan Kees ©en geheime verkenner van den Prins> is. Het zou hoogst onbillijk zijn, om bij zulke feiten nog achterdocht te koesteren. 26 September. Andries is plotseling ver trokken. Het lijkt mij en moeder toe, dat er groote dingen op til zijn. 3 October. Vandaag hebben we den be roemden oppervlootvoogd Micihiel de Ruy- ter hier te Bodegraven gezien. Hij wan delde met den Prins door het dorp naar het legerkamp. De zee en de teerlucht doen een mensch toch goed, want de held van Solesbay liep daar zoo kloek en stevig heen als een veertiger, in bla- ter Laura bij zich in huis. Klotilde werd weduwe en sloot een tweede huwelijk met von Simits, een officier van de lijfgarde. Zij is in het bezit van een menigte brie ven van haar vader, waarin deze haar als dochter aanspreekt, haar vertelt hoe hij met haar moeder getrouwd is en die hij nog: kort voor zijn dood onderteekend heeft met de woorden „von deinem alten .treuen Vater". Maar toen zij naar het sterfbed van haar vader wilde, werd zij, trots smoe ken en bidden niet toegelaten en zij mocht pas in de sterfkamer, toen alles afge- loopen was. Haar eisch om als erfgenaam erkend te worden, werd, zooals gezegd, door- den Opperhofmaarschalksraad afgewezen. Evenmin kon zij ooit audiëntie krijigen bij; den Keizer of haai' oom, aartshertog Rei nier. En haar man werd gepensioneerd tot straf dat hij! zijn vrouw niet tot be daren had weten te brengen. Want die Klotilde zocht haar recht, ziji was daar van niet af te brengen, ook niet toen men haar f200,000 aanbood om de zaak uit de wereld te helpen. Want ze verlangde de nalatenschap van 'haar vader, die op zijn minst 121/2 millioen bedroeg. Maar daarvoor moest zij bewijzen, dat ze zijn dochter was en de Maarsohalksraad wou dit niet erkennen, onder voorwendsel, dat de brieven onecht waren. Dat zijl evenals haar broer en zuster wettige kinderen zijln, wordt waarschijnlijk, door de om standigheid, dat bewijsstukken deels ver- valscht, deels gestolen zijn. Zoo is bijl- voorbeeld bid. 36 uit het trouwregister waarin het huwelijk stond aangeteekend, er uit gescheurd, terwijl het voorafgaande en volgende nummer er nog in s.taan. Het geval is te zonderlinger, omdat de broeder van aartshertog Ernst, aartshetog Heinrich, ook met een burgerdame mejuffr. Hofman, actrice, gehuwd was, de wettig heid van diens huwelijk nooit bestreden is, zijn dochter Maria later aan den prins van Campo Franco uitgehuwelijkt werd, en Ijij, Heinrich, en zijn vrouw later in het paleis van hun broer Reinier gestorven zijln. Deze laatste, aartshertog Reinier, is kinderloos gestorven. Zijn weduwe is de stokoude aartshertogin Marie van Oosten rijk en de naaste bloedverwant is het kind van zijn broer, prinses Campo Fran co. Het grootste deel van de kapitale er fenis is echter gevallen aan aartshertog Leopold Salvator, gehuwd met een dochter van Don Carlos en vader- van een groot gezin. En die Salvator is weer een neef van Wölfling en zijn zuster Louise. Na Reinier,s dood is de zaak der kin deren weer voor de rechtbank geweest, kenden welstand. Ik ben tot hem doorge drongen, en heb gevraagd, hoe het Kees en Hannes maken. „Ik ben baas Dirksen!' zeide ik. „En ik ben Michiel de Ruyter!" zeide hij. De Prins lachte even. Ik hield de hand van den zeeheld omklemd, terwijl ik zeide „Admiraal 1 Daar is geen morgen en geen avond geweest sedert het begin van dezen oorlog, dat ik mijn knieën niet heb gebogen om den bijstand van den almachtigen God in t e roepen voor u en uw vloot." Toen antwoordde hij: „Baas, Dirksen! De Heere en het gebed van Zijn volk zijn een schild en een rondas geweest voor onze vloot!" Thuis komende, heb ik aan moeder gezegd, dat ik minder da.n ooit aan het behoud van ons, volk twijfel. „Man!" heeft ze toen geantwoord, „hebt gij daar dan ooit aan getwijfeld? Zij zegt, dat ik er over eenige jaren, zoo ik in 't leven blijft, precies zal uit zien als de oude Michiel. Ik weet niet, of 't waar is zij zou me nog ijdel maken, die goede, trouwe, edele ziel 4 October. Jan Kees is hier heden mor gen weer geweest. Toen hij was vertrok ken, waarschuwde mij de veldwachter, die alles doet, om zijn dankbaarheid te loo- nen, voor den vreemdeling. Ik heb echter geen reden, om tegenover Jan Kees wan trouwend te zijn. Moeder had heden zelf een aangenaam, stichtelijk gesprek met hem, en gelooft vast, dat er iets goeds in Jan Kees is. Maar ik wil het wel eens, laten 0 verzomeren en overwinteren. We zijn geen hartekennersde rijke Jan Mom Ion, die zoo gierig is, dat hij zijn familie laat verhongeren, is vroom in den mond. en die heeft hun eisch toegewezen, nadat een getuige, zekere graaf Strahwitz, als intiem vriend van aartshertog Ernst, hij eede verklaard had, dat Klotilde en haar zuster en broers wettige kinderen van den aartshertog waren. *- Men mag benieuwd zijn hoe het nu verder gaan zal of het nog langer zal lukken om de wettige kinderen van hunne rechten te berooven en de waarheid te verbergen, te meer nu hun burgerlijk© staat eindelijk is erkend. Vercenigde Staten. Naar 't heet zal de progressieve partij in den staat New-York den gewezen pre-, sident Roosevelt candidaat stellen voor het gouverneurschap en de democratische partij Franklin Roosevelt, een neef van den oud-president, thans ondersecretaris! van het departement van marine. K o n i n k 1 ij k bezoek. Een telegram, uit Parijs heeft gemeld, dat de koning en de koningin van Dene marken daar den löden 'of 16en Mei worden verwacht. Voorloopig) is bepaald, dat Hunne Majesteiten den 19en Mei in ons land zullen komen. Het plan is, den koning en de koningin te Amsterdam in het Koninklijk paleis te ontvangen en één dag van hun verblijf hier te lande te bestemmen voor een bezoek aan de residentie. (N. R. Ct.) Tienurige werkdag. Volgens „Het Volk" heeft de directie der Staatsspoor besloten, dat voortaan in alle bestekken voor aanbestedingen, als mede in onderhandsche overeenkomsten voor uit te voeren werken, de 10-urige arbeidsdag zal worden voorgeschreven. Veiling svereeniging Z. Bi. Dinsdag 24 Febr. vergadert te Goes; de Veilingsvereeniging Zuid-Beveland. O.a. zal de verkiezing plaats hebben van vier bestuursleden (affcr. Joh. Pieterse, E, de Jonge, P. de Wilde en F. Kakebeeke). Verder zal worden behandeld het be stuursvoorstel tot wijziging van artt. 4, 5, 6 en 12 der Statuten. Het stelt, voor arfc.: 4 aldus; te doen luiden: De vereeniging bestaat uit belangheb bende en belangstellende leden. Belanghebbende leden zijn zij, die minsl- tens 1/2 H.A. land- of tuinbouwgrond in Nu, God zal die vroomheid wegen met een rechtvaardige weegschaal! lntusschen wil ik den godsdienst van Jan Kees niet aantasten daar blijf ik af!" Baas Dirksen was aan het einde van zijn dagboek. Hij stond op, om te zien, of de buitendeur goed gegerendeld was, en naar bed te gaan, toen aan het raam werd geklopt. Hij sloeg het dagboek dicht. „Wie daar?" riep hij, en de veld wachter antwoordde: „Er is zooeven be richt gekomen, da.t alle burgers en boeren van zestien tot zestig jaren tot den wapen- dienst zullen worden opgeroepen om den vijand te keeient" 't Is goedl" zeide de baas, „ik heb drie zonen in den dienst des vaderlands het is betamelijk, dat de vader niet achterblijve I" HOOFDSTUK XVIII. l i I Klaartje was naar de buurt geweest, en hiel: de handen boven de oogen, terwijl zij rechtuit keek naar de verte, waar twee jonge mannen naderden. Hun gezichten waren gebruind door de zon; ze droegen de kleeding der mariniers, en stapten, nu zij Klaartje ontdekken^ sneller voort. „Keest" riep het meisje, „Hannes!" Zij vielen elkander in de armen van blijd schap, en Klaartje weende, toen zij haar broeders kuste. „Hoe is het thuis?" vroegen de broe ders, „en is Andries nog altijd bij Oom Wilbrink?" (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1