NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. ]*o. 83. 1914. Donderdag 8 Januari. 38e Jaargang. HISTORISCH CHRISTELIJK- VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK F. P. DHUIJ, te Middelburg. [PRIJS DER ADVERTENTIËN De Poëzie van het landschap. Feuilleton. Onder de Oranjevlag. Buitenland. XEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p. 1.25 Enkele nummers0.85 UITGAVE DER FIRMA'S O O ST ERjB A AN LE COINTRE, te Goes EN van'l5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.iedere regel meer 10 cent. II (Slot.) Hieronder volgt thans nog een en ander over het nut der boomen in hel algemeen. De aanwezigheid van hooge hoornen rondom de huizen ten pla.ttelande, he vei ligt; tegen het inslaan van den bliksem. Het zich voortbewegen langs, een schaduw rijken weg is des zomers een genot. Hen boomlooze, zonnige weg is op warme zomerdagen een verschrikking. Vooral in den heeten zomer van 1911 bleek ten duidelijkste, hoe weinig! de Walchursehe wegen beschaduwd zijn. Bosschen en hoornen temperen de tem iperatuursuiterstenen oefenen een guns tigen invloed uit op de regeling van den vochtigheidstoestand van lucht en bodem, en op de zuiverheid der almospheer. Dit alles is voorwaar niet gering te achten I De aanwezigheid van eene schoone, boschrijke omgeving geeft vervolgens aanleiding [Bot een druk vreemdelingen verkeer, hetwelk aan een streek belang rijke linanciëelc voordeelen oplevert. Men ika.ti er zeker van zijn, dat, wanneer men voortgaat op Walcheren de bosschen en hoornen te hakken, de vreemdelingen zich wel zullen wachten, nog langer hierheen te komen. Ook zij- nog de aandacht gevestigd op het feit, clat, ondanks de toenemende toepas sing van ijzer en cement ter vervanging van hout, het gebruik der laatste grond stof steeds stijgt, liet verbruik van werk- ■houl Is de laatste 30 a 40 jaren in alle industrielanden verdubbeld; de productie van hout is beslist onvoldoende, terwijl de be.staande voorraden betrekkelijk snel verminderen. Jaarlijks wordt in Neder land voor 40 50 millioen aan hout ingevoerd; wanneer' men berekent, hoe- Veel daarvoor aan vracht enz. moet wor den betaald, dan begrijpt men wel, dat aanplanting van hout financieel voordeel moet opleveren, vooral in Zeeland, waar hot iepenhout een gunstige reputatie geniet- Hoe in vreemde landen het boschbezit van overheidswege reeds is erkend als landsbelang, moge hieruit blijken, dat in talrijke staten van Duilscbland, grond bezitters volgens de wet verplicht zijn, de door hen gekapte bosschen opnieuw aan te planten, "en dat in België de laatste 10 jaren door verschillende gemeenten een bedrag van bijne millioen francs is uitgegeven om door aankoop hun bosch bezit uit te breiden. Het wil ons voorkomen, dat wij met het bovenstaande de aesthelische en prac- tische waarde, van liet- houtgewas vol doende hebben uiteengezel. Slechts wil len wij er nog op wijzen, dat hel een dwa ling is, te denken, dat men alleen zwaar hout behoeft om mooie plekjes te schep pen. Keu jonge aauplautuig heeft ontegen zeggelijk ook haar eigenaardige schoon heid, zoodat het wél degelijk de moeite Een verhaal uit het rampjaar 1672. door L. PENNING. (Nadruk verboden.) 21) De Schout perste de .sterke lippen op elkander, dat het bloed Ie voorschijn kwam. Zijn' oogen waren star op het vreeselijk schouwspel gericht; de Neder- landsche'ruiterij verstoof, als dorre herfst bladeren voor den storm in alle richtin gen, op' tie landwegen, dwars door de velden.' die plat getrapt wérden onder de hóeven' der paarden, door de slooten heen, over clè heggen, zonder om te zien, door een vérscluikkelijken angst voort gejaagd.c terwijl de Fransche trompetten met volle fanfaren, victorie bliezen. Het werd den metselaar te bang daar boven op den omloop van den toren. „Binnen tien minuten zijn ze hier!" zeide hij'; „neen, dat wacht ik niet af!" en op zijn holsblokken van klompen holde hij de Happen naar beneden. De ossenkoopman volgde, „Dat. tuig 1" zeide hij mei een vloek; „nu ligt allé nering en hanteering stil!" loont, ook voor ouderen van dragen, thans nog beplantingen te doen aanleggen. Men kan daarvan nog veel plezier beleven, de toenemende aesthelische en geldswaar de, die toch voor het nageslacht behouden blijft, buiten beschouwing latend. liet planten van houtgewas op sterk aan den wind blootgestelde plaatsen, eischt groet© zorg. De IJl mus Alomimentalis zal in die gevallen gewoonlijk de meest aan gewezen boom zijn, aangezien deze legen lievigen wind bestand is. Het te planten gewas worde'dan aan stevige palen vastge bonden, te voren moet de grond rondom goed zijn losgemaakt en eventueel bemest, en vervolgens steeds onkruid vrij worden gehouden. Gaat mén op deze wijze te werk, dan twijfelen wij niet of het resul taat zal gunstig zijn. Laat ons, in verband met het boven staande, allen medewerken niet alleen tot de instandhouding van het nog overgeble ven houtgewas, doch ook tot de bevorde ring van den aanplant van nieuw plant soen. Laten wij daarbij ook bedenken, dat niet alleen dat wat van zuiver mate rieel nut is, waarde heeft, doch dat het karakteristieke schoon van een landstreek, van een dorp, een ideale waarde vertegen woordigt, die de materieele verre .over treft Een dreigend spook. Staan wij voor achteruitgaande tijden? Onderscheidenen meenen de teékenen van een naderende crisis te aanschouwen. „Pa trimonium" schreef reeds in Nov.: Al meer komt voor vele arbeiders het spook van de werkloosheid nader. Uit het buitenland vernemen we zeer ongunstige berichten. Zoo foijfv. deelt „The Economist" mede, dat in de ijlzer- industrie van Oostenrijk 2 a 3 dagen per week niet wordt gewerkt. En hoe wel de geschoolde arbeiders slechts in zooverre aan het werk worden gehou den, cla.t zij hunne gezinnen nauwelijks van het allemoodigste kunnen voorzien, kunnen de producten toch niet verkocht worden. Lil. Berlijn komen ook niet veel hetere berichten. Ook in Duitschland was er in de maanden Juli, Augustus en Septem ber toenemende werkeloosheid. In Zwit serland eveneens. In Italië vooral in de textiel- en metaal-industrie. In België was er over het algemeen minder be drijvigheid dan in dezelfde maanden van het vorige jaar. Alleen in Engeland ging het tot dusver nog goed. Maar de maand September was ook daar minder gunstig. Voor de arbeiders een kwade zaak. Jaren van buitengewonen voorspoed liggen achter ons. Maar al ging ook het lp011 wat naar boven, de arbeiders konden veelal niets overleggen. Immers de duurte compenseerde de loonsveïhpo- ging voor een niet onbelangrijk deel. Ja in vele gevallen stegen de kosten van „Met vloeken zul je de zaak niet beter maken!" zeide de tuinman; „man, bedenk toch, dat God hel is, die ons dezen ramp spoed zendt!" „Wal blief?" schreeuwde de ossenkoop man. den tuinman niet, vervaarlijke oogen aankijkend: „nu 'zie je, wat het bidden en 'psalmzingen uithaalt hier, in deze fleseli, zit iets betetsd Als de mensfyi geen raad meer weet. neemt hij een flui ten slok brandemoris, en 't. is weer klaar!" Ili.j nam een groeten slok brandewijn en ging voort: „Kijk, dat is het echte con- ragewater; rlat is hel. eenige, wal. helpt in deze beroerde lijden ook een slok, ouwe heer?" „Dank je!" zeide Schout met de in nigste verachting..met godloochenaars en dronkaards wil ik geen gemeenschap hebben," De ossenkoopman begreep; dat hij er twee tegen zich kreeg; hij mompelde eeni ge vervvenschingen, maar toen droop hij toch af. en de tuinman en de Schout waren alleen. „Heer Schout!" zeide.de tuinman. ..ik moet naar beneden mijn vrouw zal ongerust zijn wil u alleen hoven blijven?" „Geef mij den sleutel maar!" anlwoord- hét levensonderhoud zelfs meer dan de lopnen. Vooral was dit het geval bij1 minder krachtig georganiseerd© arbei ders. En nu nadert daar al weer hel spook van de werkloosheid. Hopen we, dat ons vaderland er niet al te zeer onder lijde! Arbeiders, organiseert u! Ook in tij-- den van depressie moet de organisatie zooveel mogelijk kunnen waken tegen loonsverlagingen. Verzekert u ook tegen werkloosheid! De vraag mag voorts gesteldwat denkt de Begeering" te doen? De adviezen der Staatscommissie zijn Minister Treub bekend. Aan de voltooiing van haar arbeid heeft deze bewindsman krachtig mede gewerkt. Zal aan haar voorstellen, indien noo- dig, spoedig een begin van uitvoering worden gegeven? Sedert „Patrimonium" dit schreef is 'ter niet beter op geworden, maar slech ter. In Amerika zijn op 't, oogenblik vijf miljoen werklooze werklieden. En dan ten onzent hoeveel duizenden diamantwerkers loopen al niet sinds we ken zonder! De Balkan-oorlog heeft miljoenen scha de berokkend. En of op den duur niet een tweede Balkan-oorlog volgen zal, maar dan met Rusland en Duitschland als strijdende partijen, wie zal 'tzeggen! Nog zoo kwaad niet. De liberalen en socialisten, uitgezon derd Van Karnebeek, Tydeman en De Beaufort stemden het vorige jaar tegen de nieuwe militiewet. Hel vrijziniiig-deiuocvatisch weekblad ,.De Wereld" lieefl uitgelegd, dat de tegen stemmers ongelijk hadden. De militiewet van ('olijh ach! dit blad bevorderlijk aan het ideaal van een volksleger; wegens hare beginselen lu. Verlenging van den oefentijd; 2o. Algemeen© dienstplicht; 3o. •Kaderplicht. Wat het derde punt aangaat achten wij den lijd nog niet'gekomen liet vrij zinnig-democratisch blad bij te vallen. Doch wat de heide eerste beginselen aan gaat achten wij het oordeel van ..IJe' We reld" juist. Het blad schrijft: A I'd. I. Mijns inziens ten onrechte acht men het vaak een karakteristieke eigenaardigheid van het. volksleger, te streven naar een korten oefentijd. In den tijd toen het leger nog „staande" was en de soldaten dus gedurende een reeks van jaren onder de wapenen ble ven kou het volksleger zijn ideaal stel len iu een kor te ren oefentijd'. Maar nu ó'ns leger voornamelijk bestaat uit miliciens, kan verkorting van den oefen tijd niet. meer als speeiaal ideaal van de de Schout bedaard; „gij zijt wel de bewaarder van het kasteel?" „Ja, lieer Schout de. baron is reeds verleden week met zijn gezin vertrokken naar -Amsterdam." „En als Amsterdam bezwijkt?" „Dan-gaan ze voorloopig naar Ham burg.' „Amsterdam staat nog!" zeide de Schout, met verheffing van stern; „en de^llod van Nederland leeft ook nog, alle Bourbons ten spijt!" Ilij was hu alleen, en richtte den kijker naar hel. door onze infanterie bezette Tol huis: hel. slerke. oud-I ieldersrhe kasteel, waarvan de hoektorens niel htm gewel dige muren als reu zeng reli adiers op de flanken de vvachl hielden. De leldersclie hertogen hadden er som wijlen hun residentie gehad; en tusschen de sombere kerkermuren van dezen burcht, had hertog Adolf iu oninenschclijke wreed heid z.ija ouden vader laten opsluiten, voordat de ongelukkige grijsaard naar het slot te Buien werd overgebracht. De Schout kende deze droeve geschie denis, en. hij dachl er aan op dil. oogen- biik, nu de Fransche bommen en brand kogels er op neerhageklen. De brug over de gracht was opgehaald, de wip met zware kettingen bevestigd; de voorstanders van het volksleger gel den, maar moet zij het ideaal zijn van lede r e n. Vóór- en tegenstanders van het. volksleger kunnen hun wensehen omtrent den diensttijd samenvatten in éénzelfde formule, die van den Vrijzin nig. Democratise hen Bond: een zoo kort m o g c 1 ij k verblijf in de kazerne. Afcl. 11. Dat algemeene dienstplicht, die door de nieuwe militiewet feite lijk word! ingevoerd, als bevordering van het volksleger moet gelden, behoe ven wij niet verder aan te toonen. Afd. IJL Door de nieuwe Militiewet wordt voor zooveel noodig kaderplicht ingevoerd. „Voor zooveel noodig" want men verwacht en de ondervinding van de laatste maanden heeft het naar ik geloof reeds zeer waarschijnlijk ge maakt, dat er een grootere vrijwillige strooming naar het militie- en reserve kader zal ontslaan, die toepassing der kaderplicht oimoodig zal maken. De a. s. loteling der militie weet toch dal hij hoogstwaarschijnlijk gedurende of 61/2 maand zal moeten dienen en 'dat hij zelfs als hij slaagt voor het examen dat. hem recht geefl op verkorte oplei ding, toch de kans loopt, voor kaderop leiding gedurende 12 tot 19 maanden ónder de wapenen te moeten blijven. Daarnaast staat voor hem de weg open zich vrijwillig bij het reservekader te verbinden, waardoor hij slechts 7 of 8 maanden heeft te dienen, mits hij in hef bezit is van het einddiploma eener Hoogere Burgerschool met 3- jarigen cursus en slaagt voor een vrij gemakkelijk gymnastisch examen. Het is duidelijk dat deze zonderlinge tegen stelling door de nieuwe militiewet ge schapen een groot aantal „vrijwilligers7 zal drijven naar het reservekader. Voor ons is het voldoende te eonstateeren, daf de nieuwe militiewet een belang rijke uitbreiding' van het verlofsljacler tengevolge zal hebben, hetzij direct door toepassing van den kaderplicht, hetzij indirect door vrijwillige ver bintenis' bij reserve- en militiekadei' te bevorderen. Wij wezen er reeds op, dat de tegen woordige minister van oorlog bezig is voort te bouwen op het door diens voor ganger gelegde fondament. Gok dit reeds is een mooi bewijs voor Colijns- juiste inzichten. Het oordeel van den vrijzinnig-demo craat, hierboven aangehaald, werd ech ter reeds geschreven vóór 't optreden van den nieuwen minister, cn heeft derhalve niet minder groote waarde. De uitslag in Rotterdam lil. Deze uitslag stemt onzerzijds tot tevre denheid. Wie had durven denken, dat deze tusiScheiUijdsche verkiezing nog on beslist zou blijven? Wel heeft ze ons te zeggen. de met ijzeren koppen beslagen luiken van de kleine vensterkozijnen der kelders en keukens, die op manshoogte boven den waterspiegel der gracht uitkwamen, gesloten, terwijl in de van onkruid ge zuiverde. verveerde schietgaten eenige donderbussen, lagen, die' een zwak en on vruchtbaar vuur gaven op den vijand. De overmacht was 1e groot» Nu de "strijdmacht van generaal Wirtz iu hopc- looze vlucht was gejaagd, had de ïntan- teiie die in eu bij het tolhuis was ge plaatst, haar steunpunl verloren. Zij hing als in de lucht, en Condé, die met zijn schrander oog den toestand had overzien, begreep, dat het einde van dit Nederland- sche treurspel naderde. De burcht lag daar als ouder eén ver pletterend. onweer; hef leek den Schout toe, alsof de muren bij elke uitbarsting van het vijandelijk geschut als ineenkrom pen van pijn; de windvaan stortte naar beneden: een zware vierentwintigponder sloeg het. bovenstuk van den "eersten toren af, terwijl een bom, in liet binnenhof neergekomen, waar een aantal soldaten stonden, een bloedbad aanrichtte. Droevig hing de driekleur aan de steng; slap hingen haar haneng.een windje deed de anders zoo fiere kleuren wap peren I11 de eerste plaats beteekent zij een 1110- reele nederlaag' voor de concentratie. De heer Lasonder werd het vorige jaar met '11 200 stemmen boven de volstrekte meerderheid bij eerste stemming inge haald. terwijl nu de concentratte-candidaat 'n 200 stemmen beneden de meerderheid bleef en het totale sfemmencijfer nog' met 800 achteruitging. De uitslag leert 011s echter ook, dat vele rechtsche kiezers thuis hieven. Ken woord van verwijt aan die laksche broe ders is hier op z'n plaats. Gisteren hadden zij, door hun tegenwoordigheid bij de stembus, den strijd voor den liberaal ha chelijk kunnen maken. Op 14 Januari, wanneer de herstemming plaats heeft, zul len onze kansen niet zoo mooi staan. Tenslotte leerde de dag van gisteren ons, dat, indien oud-minister Tal ma zijn - naam is immers genoemd. tegenover den heer Eerdmans gestaan had, en alle rechtsche kiezers hun belang begrepen hadden, de overwinning aan ons geweest ware. Intusschen is het zaak, dat dé rechtsche broeders de week, die hun gegeven is, goed besteden en alles op haren en sna ren zetten, 0111 nu de overwinning den heer Stulemeijer te bezorgen, en zoo dit niet mogelijk blijkt, toch in ieder geval met, ©ere uit den strijd te komen. We vertrouwen, dat er niet stilgezeten wordt. De nooit, verloren moed zal den gang er in houden. j. Vandaag hervat de Kamer, akltr^ schrijft het Brusselsche „N. v. d. D. "hare werkzaamheden. De bespreking* van de schoolwet staat aan het hoofd der dag orde. Eenige bladen van de linkerzijde hit sen hunne vrienden der oppositie op om een nieuwe onderbreking der bespreking uit te lokken, ten einde eerst het koloni aal vraagstuk te onderzoeken. We durven hopen, dat de regeering ditmaal geen toegevingen meer zal doen. Lang genoeg wachten \ve op de stemming der schoolwet en nu, dat de Kamer er reeds half weg mede is, moet ze er maar ineens mede vooruit gaan, voegt hel blad terecht eraan toe. Een YTaamsch blacl schrijft: „Het hoofdorgaan der Belgische socia listen kondigt de lijst af der inschrijvin gen, die in eene maand tijds inkwamen voor de slachtoffers" der werkstaking van de rijtuigmakers. De miilionnairs, sena- teurs, volksvertegenwoordigers en andere 'dikke ingezetenen der roode partijl hebben zich wel gewacht nog een centje te geven. Het bedrag hunner „edelmoedigheid" in vier maanden tijcls beloopt... 40 francs. Daar ging een nieuwe stormjacht van kogels over den ongelukkigen burcht heen; rook en vlammen sloegen uit; eri daar in de diepte in stof cn gruis en puin, stortte de glorierijke Driekleur der Neder landen neer. ..'fis afgeloopenzeide de Schout hardop tot zichzelven. „Nog niet, heer Schout!" De Schout keek verbaasd om. „Ben jij het, Andries? Wat kom je hier zoeken?" „Ik wilde u vragen, of ik iets kan doen voor het vaderland." De Schout liet den kijker langzaam zak ken, en keek met vorschenden blik naar' 'dien zonderlingen jongen, naar dien zwak keling, die viér-en-twintig uren geleden had staan huilen als een klein kind, en zicht hans in het gebied des vijands waag de, om zijn vaderland van dienst te kun nen zijn. „Ge hebt hard geloopen!" zeide de Schout; „ge ziet er verhit uit, m'n jon gen!" „O, 't is niets!" zeide Andries, met den mouw het zweet, van het gelaat ve gend. „Niet waar v heer Schout het is nog niet verloren?" (Wordt vervolgd-)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1914 | | pagina 1