pies.
lagazijn
s
:erjassen
injassen,
ikkers.
(ring
rijen.
NIEUWSBLAD
TOOR ZEELAND.
Ao. 34.
1913.
laksog.
venieiv
Zaterdag 8 November.
28c «laargang.
HISTORISCH
CHRISTELIJK-
|LTE Co.
GOES.
TE Co.
EERSTE BLAD.
Buitenland.
Binnenland.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Predikbeurten.
®mm®
[AGE.
|aaf, welke
Hovember
chelmakerij.
ruil.
SJllllUJJ. w
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
F. P. D HUI), te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Uit de Provincie.
koudheid
p5 cent.
I en 10 cent. 9
Middelburg.
lc. 2479.
lla carte.
spijzen.
[rkboeken in alle
h formaten is het
iBijbelmagazijn van
IBurcht, hoek Wal,
iDe Zeeuw",
pr alle inrichtingen
ELIJKSKAARTEN
der Vereentot
bij sterfte en onge-
iWalcheren" maakt
pr, die met den
[nscht te worden
hiervan opgave
der Vereeniging,
MAAS te Veere.
157 b. d. Oostkerk
-LBURG.
;eering
en, Fornuizen
ite Kachels,
achels,
e buiskachels.
(platen, uiterst
f,
oie weer.
•s,
n
dan mijne eigen
en U zult tevre-
'Vk.
irdstr. Middelburg.
)udheid.
Holm, 20 cent.
Middelburg. A
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p. f 1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
OOSTERBAAN LE COINTRE, te Goes
EN
van 15 regels 50 cent, iedere regel meer 10'cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.iedere
regel meer 10 cent.
Een misstand.
Zal het liberale kabinet, nu herziening
van het. Tarief van invoerrechten van de
baan is, zich heelemaal niet hekommeren
om de enkele misstanden die toch niet
ontkend kunnen worden?
Neem bijvoorbeeld artikel suikerwerk.
Suikerwerken, hier ingevoerd kosten
aan invoerrecht f25 de 100 K.G.
In het. binnenland moet van de suiker
een hooge accijns worden betaald.
Wordt n,u uit liet buitenland suikerwerk
met 98 pCt. suiker ingevoerd, dan is voor
de 100 kilo het invoerrecht f 25. Wil ech
ter een Nederlandsch fabrikant datzelfde
suikerwerk hier te lande maken, dan moet
hij voor de 9 kilo suiker, daarvoor benoo-
diigd, betalen 98 maal 27 cent is f26.46.
Bovendien moet die Nederlander dan nog:
invoerrecht betalen voor de oliën of ac
cijns voor den alcohol, die hij voor de
bereiding noodig heeft.
Zoo wordt de buitenlander boven den
Nederlandschen fabrikant bevoordeeld.
Laat ons zien of „de regeering" aan
dezen .misstand een eind zal maken.
Bijvoorbeeld door afschaffing van den
accijns op de suiker; in 1884 al gevraagd
door partijorganen van do tegenwoordige
vrijzinnig-democraten.
België.
Of Rotterdam ook vooruitgaat!
Rotterdam's concurrentie doet zich zelfs
tot in het Luiksche hekken gevoelen.
De Handelskamer van Antwerpen heeft
aan de regeering een schrijven gericht,
waarin zij opnieuw aandringt op den on-
middel ijken aanleg van een rechtstreek-
sche waterverbinding AntwerpenLuik.
Zij vestigt de aandacht er op, dat Rotter
dam Antwerpen concurrentie aandoet tot
zelfs, i n het Luiksche bekken en spreekt
als haar meening uit, dat alleen een di
recte waterweg, tusschen de Antwerpsche
haven en Luik eenige verbetering in den
toestand zal kunnen brengen.
Eenige verbetering". Men schijnt niet
zoo heel veel vertrouwen in de onder
neming te hebben. Of veel vertrouwen in
de bestendigheid van Rotterdam's con
currentie
Frankrijk.
De Kamer heeft mot 413 tegen 145
stemmen het tegenontwerp van Augag',-
neur, betreffende de kiesrechtheirvormingl
verworpen; en met, 482 tegen 81 stemmen
aangenomen art;. 1 van het eerste gedeelte,
aldus luidend: „De leden van de Kamer
van Afgevaardigden worden gekozen vol
gens het lastenstelsel.
Het geheele artikel 1, waarbij het lij's-
tenstelsel met vertegenwoordiging der
minderheden wordt voorgeschreven, werd
daarna aangenomen met 348 stemmen
tegen 213.
Engeland.
Sic transit gloria mundil
Of liever: zoo vergaat Engeland's roem.
Het afgedankte linieschip Empress of
India, eens een le klas linieschip van
14000 ton, loopende 17 knoop, van sta
pel geloopen in 1891 en kort geledeui
nog de trots van de Eugelsche vloot, ligt
nu op den bodem van het Kanaal.
Het, heeft aan de nieuwe linieschepen,
tot schijf gediend. Het werd met hout en
kurk geladen om het drijvende te hou
den. Zoo werd het het Kanaal ingje sleept
een een 50 K.M. bewesten Portland aan
de groote vuurmonden van het tweede en
derde eskader linieschepen ten prooi ge
laten.
Aan de kanonniers was gelast, om, zoo
veel mogelijk boven de waterlijn te mik
ken. Men stelde zich veel van de proe
ven voor. Na het schieten zou het schip
met zeilen toegemaakt en in Portland bin
nengesleept worden, waarna de mannen
van het vak de uitwerking van de ver
schillende kanonnen zouden nagaan. De
leden jder admiraliteit woonden het
schijfschieten bij. Maar na een paar scho
ten raakten hout en kurk in brand. Het
schieten werd gestaakt en op het oude
schip werden de pompen aan het. werk
gezet. De vlammen waren echter niet te
stuiten. Toen braakten de groote vuur
monden van de eskaders nog eens om
het hardst hun projectielen tegen liet
schip uit. De oude hulk helde ras over
en zouk toen
Beieren.
Ieder kent het lot van den ex-koning
Otto, die sedert jaren ongeneeslijk krank
zinnig is.
Dezer dagen is aan het bestuur in
zijh naam een eind gemaakt.
Het Beiers,che parlement heeft een
grondwetsherziening aangenomen, zoodat
de volle waardigheid van het ko
ningschap verzekerd is geworden aan
prins-regent Bodewijk.
Deze heeft thans het bewind aanvaard
als Koning Lodewijk lil, bij de gratie
Gods.
In de Eerste Kamer is gisteren van
de volgende Koninklijke boodschap mede-
deeling gedaan
„De koning heeft op 5 November de
regeering aanvaard en de hem bij! Gods
genade toekomende rechten ten volle in
bezit genomen. Z. M., die zich met vol
doening de vele jaren herinnert, gécfu-
rende welke hij persoonlijk aan het werk
van dit hooige huis heeft deelgenomen,
biedt de Kamer der Rijksraden zij'n ko
ninklijken groet".
De president, .graaf Fugger von Glött
zeide daarop: „Met rechtmatigen trots
en oprechte vreugde hebben wij de bood
schap en den minzamen groet van den
heer des lands ontvangen. Ten teeken
van onze diepste dankbaarheid, onwan
kelbare trouw, liefde en aanhankelijkheid
aan den koning verzoek ik de leden in te
stemmen met den wenseh: koning Lo
dewijk III, onze allergenadigste vorst
leve
Uit het merkwaardige leven van xlen
ongelukkigen koning Ludwig II hopen we
binnenkort een en ander mede te deelen.
Vereanigde Staten.
Zij, die meenen, dat de nederlaag van
Tammany bij de presidentsverkiezing ïn
New-York president Wilson onaangenaam
was, hebben het mis.
Wel is Tammany een democratische
organisatie en beduidt de nederlaag van
Tammany zooveel als een overwinning
der republikeinen.
Maar niettemin is Wilson zoo wordt
thans bericht geenszins ontsticht over
Tammany's nederlaag: al is hij zelf de
mocraat, daarom heeft hij nog geen sym
pathie met de democratische organisatie»
in New-York, en hij vindt het voor de
reputatie der democratische partij heel
goed als Tammany vernederd wordt. Wil
son is daarentegen uitermate verheugd
over de overwinningen der democraten
in andere staten, bepaaldelijk in New-
Jersey, waar hijzelf gouverneur geweest
ishij ziet in de verkiezing van een
democratischen gouverneur in New-Jersey
een bewijs, dat zijn politiek als president
de instemming heeft van zijn oude vrien
den in New-Jersey.
Zóó z ij n onze manieren.
Van het Geldersch Buren -weten we
uit vroegere mededeelingen, dat de vrij
zinnigen er op fraaie(!) manier kunnen
optreden tegenover andersdenkenden. Wij
herinneren maar aan het geval v. d. Poel,
die na de Juni-verkiezingen, doordat de
vrijzinnigen hem in zaken tegenwerkten,
uit de gemeente moest vertrekken. In een
correspondentie werd ons thans nog een
schildering gegeven van het Buren tijdens
de jongste verkiezingen. Enkele bijzon
derheden deelen we hier mede. De cor
respondent schrijft o. m.
Het denkend deel der natie heeft sinds
onheugelijke tijden het bewind hier in
handen; de Gemeenteraad bestaat uit vrij
zinnigen van verschillende nuanceering;
evenals in de Herv. Gem. en het bestuur
van het Weeshuis, waarvan de burge
meester voorzitter is. Een klein groepje
behoort tot de rechtsche partijen en dat
groepje is een doorn in het oog van
de heeren van het z.g. verdraagzame li
beralisme. Bekend is dat op 24 Juni in
een openbare vergadering voor de recht
sche partijen optrad de heer P. J. Dam,
van Hilversum, ter verdediging van
de rechtsche candidaten voor de Prov.
Staten. De zaal van de „Harmonie" was
aan het rechtsche comité voor deze ver
gadering geweigerd. In een ander ge
huurd zaaltje, dat tot in alle hoeken ge
vuld was, maakten de vrijzinnige heeren
met hun aanhang echter een onbeschrij
felijk tumult, zoodat de spreker, die zich
zeer gematigd uitliet, voortdurend door
interrupties werd gehinderd. Buiten de
zaal was het vrijzinnig en verdraagzaam
Buren in beweging; een paar uur ach
tereen leek het, of buiten een troep hye
na's was losgebroken. In de zaal werd
het ook hoe langer zoo rumoeriger en
toen de vergadering gesloten was, werd
het een verwarring en drongen de vrij
zinnige heeren naar voren. Buiten be
gon het schelden en tieren en de heer
Dam werd door de geheele menigte naar
zijn logies begeleid. Onderweg gebeurden
nog tal van baldadigheden. Voor het Wees
huis werd met een vaandel in het midden
door de dronken"" ménlgte '"ë'ön serenade
gebracht, bonsende op de deuren (terwijl
in de woning een ziek tuberculoos meisje
lag). Ook de spreker van dien avond
werd lastig gevallen en bij den Rent
meester J. Kemp, bij wien de spreker
logeerde, werden de raamspionnen en het
hekje bij de deur vernield, en het scheelde
maar weinig of de bende was bij dezen
heer het huis binnengedrongen. Bij den
heer Van Coevorden, een R.-K. boer, ston
den ze met jetrokken messen op uit
dagende manier. Den geheelen nacht door
hebben de dronkemanstooneelen voortge
duurd, zonder eenig optreden van de be
voegde macht.
Zoo streed de Burensche vrijzinnigheid
een strijd der beginselenLaten onze
mannen kalm doorgaan met een flinke, ge
regelde actie. Dan spreken we over en
kele jaren de vrijzinnige heeren wel eens
nader. (Stand.)
Gedeputeerde Staten van Z uid-
Holland.
Do Prov. Staten van Zuid-Holland heb
ben, zooals men weet, benoemd tot lid
van Gedeputeerde Staten mr. Kolkman,
oud-minister van financiën, met 42 van de
75 stemmen. Op mr. Zaaijer waren 29
stemmen, op den heer Van Wighem was
1 stem, en 3 briefjes waren in blanco
uitgebracht.
Nationale kiezers b'ond fn
Nederland.
Het hoofdbestuur van den Nationalen
Bond van Protéstantsche kiezers in Ne
derland heeft wederom vergaderd ter ver-
dei'e behandeling van het concept-statu
ten in verband met de reorganisatie van
den Bond tot den Nationalen Kiezersbond
in Nederland.
Besloten werd het concept in een al-
gemeene vergadering te Amsterdam op
Woensdag 26 November aan de leden
en afdeelingen ter goedkeuring voor te
leggen.
Eerste Kamerlid Van Swaay.
Prof. G. J. van Swaay, gisteren geko
zen tot lid van de Eerste Kamer, be
haalde in het jaar 1889 aan de voor
malige Polytechnische school te Delft zijn
diploma. Achtereenvolgens was hij as
sistent .aan die school, leeraar aan de
Rijks Hoogere Burgerschool te Winters
wijk en daarna te Tilburg, tijdelijk leeraar
in de natuurkunde aan de Polytechnische
school te Delft en sinds 1898 hoogleeraar
in de electrotechniek aan de Polytech
nische school, welke in 1905 in de Tech
nische Hoogeschool werd omgezet.
Bekend mag worden geacht, dat 'prof.
van Swaay dezen zomer herkozen werd
tot lid v,an de Provinciale Staten en la
ter gekozen tot lid van Gedeputeerde Sta
ten, welke betrekking niet vereenigbnar
werd geacht met die van hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool.
De kath. Kamerclub en
art. 19 2 Grw.
De Katholieke Kamerclub heeft, blijkens
een communiqué aan de katholieke bla
den, besloten, dat haar leden bij even-
tueele uitnoodiging om zitting te nemen
in de staatscommissie voor onderwijs, die
in de Troonrede werd aangekondigd, al
leen dan zich daartoe bereid zullen ver
klaren, indien van regeeringswege art.
192 in de Grondwetsherziening betrokken
wordt en de opdracht aan de commissie
van dien aard zou zijn, dat zij gelijkstelling
van het bijzonder met het openbaar on
derwijs niet uitsluit.
Een moordaanslag.
Men seint uit Batavia aan de „Tel"
Een zich verongelijkt achtende audiën-
tiagaager loste een schot voor het Pa
leis Buitenzorg op! den adjudant-gouver
neur Bouwmeester de Veer. Deze werd
ernstig gewond, "doch niet levensgevaar
lijk. De aanrander werd door de politie
doodgeschoten.
De „N. R. Crt." teekent hierbij aan:
Dit bericht is niet bijzonder duidelijk.
De gouverneur-generaal heeft tot adjudan
ten den luit.-kolonel C. M. Kan, den lsten
luitenant V. F. J. Boumeester en den
luit. ter zee 1ste klasse L. van Verre.
De in het telegram aan de „Tel." ge
noemde naam doet nu het vermoeden
rijzen, dat de aanslag gepleegd is op de
beide adjudanten Boumeester en van
Verre, maar dit is moeilijk overeen te
brengen met het lossen van één schot,
terwijl ook het vervolg van het telegram
van een enkel persoon spreekt. Een of
ficier met den naam Bouwmeester de
Veer kent het Indische leger niet.
Goes. De afdeeling Goes der Maatschap
pij) tot Bevordering der Toonkunst zal
naar men ons mededeelt den 18en en
19en December a.s. ten gehoore bren
ger. „Odysseus" van Max Bruch. Als so
listen zullen optreden de dames D. Vlem-
minghs uit Dordrecht, IT. De Feij Mest-
dagh uit Vlissingèn en de heer dr. H.
v. d. Kamp uit Middelburg.
(N. Z. Crt.)
Hedenochtend is boven ons eiland
een vliegmachine gezien, die zich zeer
snel in Noord-Westelijke richting voort
bewoog.
Kan het Pégoud geweest zijn?
Oudelande. Omtrent den brand bij den
landbouwer Boonman nog het volgende:
Omstreeks half 12 Vrijdagmiddag j.l.
waren in Noordelijke richting van ons
dorpje dikke rookwolken te zien, weldra
gevolgd door een helle vlam. Brand!
'tBleek te zijn bij den heer A. Boonman,
landbouwer alhier. Door onvoorzichtig
heid met lucifers was het 6jarig zoontje
van den bewoner der hoeve oorzaak, dat
binnen enkele uren deze schoone land-
bouwersschuur, voor een jaar pas nieuw;
gebouwd, met haar rijken inhoud, een
pi'ooi der vlammen werd. Behalve de ver
brande veldvruchten kwam een varken
met 9 jongen in de vlammen om. Het
aan de schuur gebouwde huis staat over
eind, maar is een paar ramen kwijt, voor
een gedeelte bovendien door vuur of door
het water vernield.
Daar het stil weer was is de schade
tot één perceel beperkt. Bij hevigen wind
was de toestand niet te overzien ge
weest. De verzekering dekt voor een ge
deelte de schade.
De waterleiding bewees nu goede
diensten! We zagen de opgeschroefde
slangen in werking en ze voldeden goed.
Eigenaardig dat men op Zuid-Beve
land nog vaak de gewoonte heeft om ook
bij nieuwe hoeven de schuur en 'thuis
aaneen te bouwen. In andere streken van
Zeeland bouwt men vaak huis en schuur
een heel eind van elkaar. Bij brand komt
't voorzichtige van deze laatste bouw
wijze uit
Hoofdplaat. Als een zeldzaamheid meldt
men, ft at verleden week bij den land
bouwer II. Cammaert aldaar een var
ken is geslacht dat niet minder dan 15
biggen bleek te bevatten en deze week on
derging een Varken bij 'den landbou
wer H. F. Temmerman hetzelfde lot waar
bij bleek eenzelfde aantal biggen aan
wezig te zijn. (Br. Crt.)
Axel. Aan den heer J. de Wolf is op
z*jn verzoek eervol ontslag verleend als
gezworene bij den Westerlandpolder.
Bres kens. Op 18 November zal het
nieuwe gemeentehuis plechtig in gebruik
worden genomen.
Sluis. Bij den landbouwer P. Beun viel
de knecht Klimke bij het afhalen van
hooi door de liggers en kwam op den
dorschvloer terecht, waardoor hiji zich ern
stig bezeerde, zoodat geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen.
Colijnsplaat. Gisteren had alhier de
leden-vergadering plaats van de vereeni
ging „Het Groene Kruis". Aanwezig waren
37 leden, een aantal, dat bij het ongun
stige weer, niet onbevredigend te noemen
is. De vice-voorzitter, ds. van Selms,
opent de vergadering met gebed. De
secretaris, de heer van Herp, leest de
notulen van de vorige vergadering en
brengt rapport uit van zijn bezoek aan de
Provinciale vergadering. Aan de orde is
de bespreking van de z.g, huiszorg, die
de afdeeling ter hand wil nemen. Onder
huiszorg wordt verstaan het hulp ver
schaffen in die gezinnen, waar de huis
moeder na kraam- of ziekbed nog te zwak
is het huishoudelijk werk te verrichten.
De heer de Visser brengt zijn finantieel
verslag uit, waarna de begrooting voor
1914 wordt goedgekeurd. De aftredende
bestuursleden, ds. van Selms, J. Francke
en L. Schout worden herkozen. De ver
eeniging blijkt in bloei te verkeeren, want
het aantal leden is gestegen op 132. De
wensch werd geuit, dat weldra de 30 ge
zinshoofden, die nog geen lid zijn, spoe
dig mogen toetreden, opdat de zoo nut
tige vereeniging worde: door allen en
voor allen. De secretaris eindigde met
dankzegging.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Oudega en Kolderwolde,
door S. Goverts Jr., cand. te Veenen-
daal; voor Tholen, door A. v. d. Sluia
te Huizen.
Geref. Kerken.
Beroepen te Loenen-Vreeland, B. A.
Knoppers, cand. te Rotterdam.
lerseka. De heer II. J. Bakker hoofd
van sehpol I (alhier, is benoemd tot hoofd
van een M.U.L.O. school te Dokkum.
(M. Crt.)
Geslaagd te 's Gravenhage voor de
Wiskunde L. O. de heer A. P. Steketee
te Middelburg, vroeger te Goes.
De Unie-collecte bracht te Nieu-
werkerk f 79,44 op.
Geslaagd op het examen vrije- en
orde-oefeningen dei' gymnastiek te Rot
terdam de heer C. Stuijl te Biggekerke,
en te Venlo, de heeren L. J. Versprille
te Oostburg, en E. M. M. den Hart te
Hoofdplaat, verder de heeren H. J. Dan
ker te Kruiningen, J. W. van Nieuwen-
huizen te Oostburg, J. P. Dhont te IJzen-
dijke en W. J. Kouse te Retranchement,
en de dames J. M. Catsman te Oost
burg, C. Kools en C. P. van Overbeeke,
beiden te Aardenburg en J. J. P. S. Stof
fels te Sas van Gent.
Nederl. Herv. Gem.
Zondag 9 Nov.
Goes, half 10 uur 'ds. de Vries, 2 uur
,ds. Steinz (Cat. Zondag 17), 6 uur ds.
Homburg.
