No. 286
1913
Vrijdag 5 September.
27e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
EERSTE BLAD.
»ÉÉN UIT VELEN".
LANGS RIJN EN AHR.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Het pensioen der 70-jarigen.
JEU I L L E T O PL
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
|)it nummer bestaat uit twee bladen.
Wordt er wel algemeen gedacht aan
Ile ouden van 70 jaar en daarboven, en
lan het door dezen verkregen recht op
pensioen
Wie op 3 December van dit jaar zeven-
jg jaar oud is, of ouder, en dan 156
ISoonweken heeft gehad in de voor hem
of haar) laatstverloopen tien jaar, die
b pensioengerechtigd.
Nu wordt met die 156 loonweken niet
ledoeld dat men alleen in of voor een
aderneming gewerkt hebbe, ook wie
roor een gezin gewerkt heeft, heeft op de
litkeering recht. En het loon behoeft
altijd of alleen in geld te zijn uit
geweest; het is voldoende dat
|ioor den verrichten arbeid kost, inwoning
f beide genoten werd. Menige oude man
If vrouw zal derhalve in de termen val-
m voor het pensioen. En daarom is het
ik dat ieder die meent aanspraak te
n maken op dit pensioen op het
Ijostkantoor een formulier haalt, en dat
kiende aan het departement van land-
ltar of aan een bepaald persoon die
fit! de regeling dezer zaak van over-
leidswege is belast.
Men moet hiermee niet talmenwant
liet is al geen drie maanden meer voor
[drie December (den mooien termijn
Natuurlijk zullen er tal van gevallen
Lijn dat de aanspraak op de twee gulden
'ongeldig verklaard wordt. De wetsuit-
leggers zeiven zullen meermalen voor
moeilijke gevallen komen te staan. Dit
Loet derhalve worden afgewacht. Doch,
m ding staat vastwie eenmaal het
pensioen heeft, die staat op de lijst van
feiisioengerechtigden en gaat er nooit
mt af.
Jrhalve haaste men zich. En wie op
oojenblik nog niet aan de 156 weken
toe is, die kan er misschien op 3 December
toe zijn.
Menschep, die aan het vereischte niet
voldoen, die dus geen 156 loonweken
ku 'iun zestigste en zeventigste jaar
hebben doorgemaakt en daarbij op 3
ec- a' 8. geen zeventig jaar zijnen
menschen die op 3 Dec. a. s., als zij
ouder dan 70 jaar zijn, in de laatste tien
par niet gewerkt hebben, of geen 156
weken waarin zij loon getrokken hebben
21(1 kunnen herinneren, hebben geen
aanspraak op pensioen. Zij allen doen
er met zich niet aan te melden.
22
door A. C. v. d. M.
(Nadruk verboden.)
®en kille regen, die de straten
p '-glibberig maakte, 't fel-stralende licht
ijtn e winkelramen temperde, en de voor-
Jgangers haastiger deed gaan in het trie-
avonddonker. Uit een café, waaruit
tiisf "®°pen-gapende deur zeurige muziek
irm zwaaiden eenige opgeschoten
JenVen straatdeun uitlallend; juist
Naeerde Dina die nu opschrok J de
teeLe i?Jiarer gedachten en snel uit-
ain o een ^er jongens zag haar en
,,jn ini om. haar heenslaande, boog hij
liet Jd-rood gelaat dicht bij het hare.
uit rl6n s°heurde Dina zich los
Ua„. f- ruwe omhelzing en met haar
terno- f JOI?ëo armen duwde ze hem
LwilHo' r,°en voor de tweede maal haar
Katte tm!ftten, zoodat hij op hetvuil-
SDottpnJ°i °Jr neertuimelde onder het
K j ?n zijner kameraden.
Dina J, richtte hij zich op en wierp
reeds L u6 ScIaeldwoorden na, die echter
achtmT jnen was en alsof ze zich nog
jten Jn baande, voortholde de stra-
or tot ze op den Koninginneweg
5 Sept. 1913.
Mr. van Houten, de eerlijke staatsman,
heeft in zijn jongsten Staatkundigen
brief ronduit gezegd dat de jongste over
winning der Linkerzijde eene puur anti- 1
clericale en antipapistische overwinning
is geweest. Kierechthervorming, Staats-
pensioneering, 't mocht wat, roept hij
uit. Zij waren niet anders dan vage leuzen
niemand was 't er precies mee eens.
Daarom zoo gaat hij voort zou
een kabinet met vrijzinnigen en socia
listen er in, en Bos aan het hoofd on
mogelijk zijn geweest, want het miste
een ware en betrouwbare basisen had
ook een concentratie-ministerie geen zin.
Ja, nog sterker„er is geen Kamermeer
derheid gekozen op eenig programer
is enkel door een kiezersmeerderheid
tegen de politiek van het nu afgetreden
Ministerie gestemd."
Dus zoo besluit deze oud-minister
met niets sparende openhartigheid
praat nu niet meer van een concentratie,
want die heeft 't niet gewonnenzelfs
de weinige stemmen die zij haalde
tien bij eerste stemming, 26 door socia
listische hulp zij zijn nog te vele,
want de gekozene kreeg zijn stemmen
niet omdat hij voor de concentratie was
dat schaadde hem veeleermaar
omvat de kiezers waren tegen Talma's
wetten, tegen het Tarief, tegen Kuyper,
tegen Rome.
Wij nemen wat mr. v. Houten schreef,
letterlijk over
Tegen de loonbelasting volgens Tal
ma's dwangverzekering, tegen tariefs-
verhooging volgens het ontwerp Kolk
man en tegen het overwicht van Kuyper
en de Roomschendat waren de drie
positieve beslissingen, die de gezamen
lijke linkergroepen der kiezers in elk
district door hun aaneensluiting bij de
herstemmingen hebben gegeven. Een
candidaat der linkerzijde, die op een
dezer drie punten niet zuiver op de
graat geweest ware, zou moeilijk ge
kozen kunnen zijn, maar alle verdere
uitingen en verklaringen, collectief of
individueel, van de candidaten der
linkerzijde ten gunste van concentratie
of sociaal-democratie zijn zonder betee-
kenis geweest, hebben zeljs hun die ze
deden veeleer geschaad. Het grootere
succes tegenover rechtsche candidaten
van de vrij-liberalen boven de andere
linker-groepen doet dit laatste zelfs
vrij zeker vermoeden. En 't is een
onbetwistbaar feit, dat de twee kiezers-
groepen, die den doorslag hebben ge
geven, de groepen waren van welke
Maammimiam
stilstondde schrik had haar voor een
oogenblik overmeesterd en haar gedach
ten verward, maar nu ze zich hier in de
stille straat veilig wist, kwam haar leed
en boosheid met verdubbelde kracht bo
ven en perste de tranen in haar oogen.
Aan huis belde ze aan en snelde door
de opengetrokken deur in snellen vaart de
trap op, tot zij op haar kamertje gekomen,
zich voorover op haar bed wierp waar
al haar spijt, teleurstelling, wrok en
gekrenkte trots zich oploste in een harts
tochtelijk snikken. Wat hielp haar nu
alles, wat hielp haar het willen altijd
goed te zijn, altijd te bidden om haar
belijdenis trouw te zijn. Haar moeder
waardeerde het niet in haar, haar zuster
wilde 't niet erkennen, en hoe ernstig
had ze niet gevraagd aan God of Karei
ook mocht veranderen en worden als zij
en nou had-ie haar vergeten voor een
ander.
Arme Dina. Had ze zich maar tot den
Heere gewend en al haar verdriet en
aardsche bekommering die haar ziel ver
ontrustten aan Zijn voeten gelegd, er zou
rust in haar zijn gekomende golven
van ongeloof en twijfel die nu haar laatste
sprankje nieuw-opglorend geloofsleven
dreigden uit te blusschen, zouden zich
hebben gestild en met nieuwen moed
Bronsveld en ik als woordvoerders
optraden. Een combinatie P.os-Troel-
stra, op welken voet ook gesloten, wat
de bezetting der ministeriën betreft,
zoude deze beide groepen pro nihilo
hebben gerekend en van zich afge-
stooten en daardoor haar eigen levens
ader hebben doorgesneden.
Mr. v. Houten zegt hier de waarheid.
De vrijzinnigen zijn gekozen ondanks
hun concentratie-program, en voor het
meerendeel op het herstemmingsprogram
der sociaal democraten. Zij zijn gekozen
omdat zij tegen, tegenanti, anti
waren.
Hier ligt het geheim van de over
winning der vrij-Liberalen.
Op een triomf v. Houten-Bronsveld
zon een kabinet Bos-Troelstra niet heb
ben gepast.
Welk een uitslag!
Democratisch zou het concentratie
kabinet zijn. Algemeen stemrecht en
Staatspensioen zou men krijgen. En het
werd Geen concentratie, geen demo
cratie, geen staatspensioen, geen socia
listische, misschien zelfs geen sociale her
vormingen.
Het is mr v. Houten, die het zegt.
En niemand kan hem tegenspreken.
De „concentratie" heeft in haar blinde
woede steun verleend, rechts aan de
vrij liberalen en links aan de socialisten.
Wederkeerig hebben dezen haar hun
steun gebodendoch opdat zij zich niet
zou verheffen op haar overwinning,
hebben eerstgenoemden bij monde van
v. Houten haar beteekend, dat zij niets
gewonnen heeft. Doch ook laatstgenoem
den zijn aan het praten geraakt.
^Mr Mendels, sociaal democraat, heeft
te 's Gravenhage een politieke lezing ge
houden, waarin hij op een afstraffing
der eigen broederen, althans der porte
feuillejagers onder hen, een aanval op
de liberalen liet volgen, welke niet malscli
mag genoemd worden.
Hij beschuldigde hen van militairisme,
kapitalisme, huichelarij en dergelijke, en
wees ook maar den laatsten schijn van
broederschap met deze oude bondge-
nooten af, in zeer scherpe bewoordingen.
Nu zal dit wel geen gevolgen hebben
is te denken.
Bij verkiezingen en in den eersten tijd
bij stemmingen in de Kamer gaan zoo
wel v. Houten als Mendels weer wel met
de „concentratie" mee. Maar als teeke
nend voor het respect, dat men aan die
zijde voor de „concentratie" koestert,
zou ze den strijd weder hebben aanvaard.
Maar neen, eenmaal meegevoerd, dreef
ze op den stroom harer booze gedachten
vol gekrenkte trots en valsche hoogmoed
voort en luisterde naar de inblazingen
des duivels .die haar nu in haar zwak
heid sterker aanhitstezie je wel wat
geeft 't of je al naar Gods Woord zoo
nauwgezet leefde, je was immers niet
slecht, je leefdë immers al goed, bekom
mer je niet om alle dingen, 't maakt het
leven maar moeielijk. En naar deze booze
inblazingen luisterde Dina, haar schreien
bedaarde eindelijk, zij richtte zich op van
het bed, en streek de verwarde harén
naar achteren, nog schokte haar lichaam
van korte snikken, maar haar oogen
bleven drooglangzaam stond ze op, en
ging werktuigelijk naar haar waschtafel-
tje en bette haar heet gelaat in het koude
watermevrouw behoeft niet te zien'dat
ik gehuild [heb, mompelde ze, ze wierp
nog een onderzoekenden blik in 't spie
geltje en ging toen naar heneden, waar
mevrouw, die haar had thuis hooren
komen, haar reeds wachtte met de woor
den „hoe komt het Dina, dat je zoo
vroeg thuis bentje moeder is toch niet
ziek", vervolgde ze bezorgd-vriendelijk,
toen ze Dina in 't gelaat blikte, waar de
sporen van tranen nog rood vlekten.
mocht op de uitspraken van deze twee
wel eens alle licht geworpen worden.
Las de lezer in ons vorig no. al den
lof welken van een liberaal blad de
afgetreden minister Colijn heeft mee
gekregen
Zoo niet, dan zij in 'tkort nog eens
herhaald dat in Het Handelsblad genoemde
antirevolutionaire bewindsman geprezen
werd, omdat hij onder anderen het de
partement van marine zoo uitnemend
beheerde, zoowel wat het materieel als
het moreel betreft, en hoe het marine
personeel over hem tevreden was.
Dit werd geschreven in September.
Doch reeds op 13 Juli te voren, even
wel naar men ziet ook pas na den uit
slag der Kamer-herstemmingen, werd in
een ander vrijzinnig blad De Nieuwe Cou
rant aangetoond dat het Tarief en de
Vrijheid van onderwijs toch nog zoo
kwaad niet zouden geweest zijn.
De schrijver droeg dan ook bereids
aan het vrijzinnige kabinet op deze
„twee quaesties uit den weg te ruimen".
Wat de vrijheid van onderwijs aan
gaat, vraagt hij
Zou het ondenkbaar zijn in de eerste
kwestie een overeenkomst tot stand te
brengen, waarbij bizondere scholen
subsidie krijgen ten bedrage van bijv.
95 pet. van alle kosten, onverschillig
welke, mits waarborgen voor deugde
lijk onderwijs worden verleend, vrij
hoog gesteld minimum voor het aantal
leerkrachten enz. enz. enz. een en
ander gepaard met waarborgen voor
neutraal onderwijs op kleine plaatsen,
tenzij aldaar alle inwoners van één
kleur zijn? Er „moet" toch eindelijk
een oplossing komen, die een zekere
bevrediging brengt, al is het ook niet
aan allen.
En in betrekking tot het Tarief
Zou het eveneens niet nuttig zijn
door commissies uit aanhangers van
rechts en links samengesteld, de tarief
kwestie te doen onderzoeken, ten op
zichte van enkele der voornaamste
artikelen Dat onderzoek zou vrij
moeten blijven van alle academische
bespiegelingen. Zoo concreet mogelijk
zouden voor elk der in beschouwing
te nemen artikelen de gevolgen van
beschermingsmaatregelen moeten wor
den nagegaan. Het is zoowel uit een
oogpunt van landsbelang als van pu
blieke moraliteit noodig, dat er om
trent deze kwestie meer lich opgaat
en algemeen verpreid wordt. De groote
„Nee mevrouw, maar ik hen maar wat
vroeger naar huis gegaan, ik had zoo'n
hoofdpijn", loog Dina en wendde zich
naar de keuken.
„Zoo'n hoofdpijn, och dat is lastig, wil
je wat eau de cologne, wacht ik zal ze
voor je halen", en het goedhartige vrouw
tje ging naar de huiskamer, nam haar
flacon en bracht deze bij Dina.
„Hier, neem maar goed wat, het is
frisch, en als je naar bed wilt gaan, kun
je dat wel doen, ik zal den boel wel
opruimen."
Zwijgend nam Dina eau de cologne, en
wreef er haar gelaat mee, de hartelijkheid
van mevrouw trof haar wel, maar ze vond
geen ingang in haar hart, want met 't
korte antwoord, „nou mevrouw, als u
het goed vindt, ga ik maar naar bed,"
verliet ze de keuken, en zocht weder
haar kamertje op, waar ze zich uitkleedde
en vol bittere en booze gedachten insliep.
Toen ze den volgenden morgen ont
waakte en al het gebeurde van den vo-
rigen avond haar ih klare-dag-helderheid
voor den geest stond, plooide er zich een
smalend lachje om haar mond „ze was
gek om zich alles zoo aan te trekken,
als moeder en Bet haar toch niet be
grepen, wat maalde zij er dan om. En
Karei nee, dht kon haar heelemaal
massa der kiezers is natuurlijk niet
onoprecht, doch stemt zonder gegronde
overtuiging vóór of tegen een tarief-
wet, al naar gelang zij is ingelicht.
Wordt echter aan die groote massa
op betrouwbare, objectieve wijze de
noodige feitelijke kennis bijgebracht,
dan zal ook hier een zekere bevrediging
niet kunnen uitblijven.
Tot zoover deze liberale vrager.
En weer merken wij opis het niet
jammer dat dergelijke gezonde opmer
kingen altijd eerst na de verkiezingen
komen, en dat men eerst ministers die
de vrijheid van onderwijs willen brengen,
en de waarheid in zake het tarief aan
het licht willen brengen, helpt weg
zenden voor en aleer men hun nageeft
dat zij het toch eigenlijk wel aan 't rechte
eind hebben gehad
(Reisherinneringen.)
VIII.
Geüjk sen schaduw grauw,
schiet de forel
en gilt den bergstroom ver vooruit.
Dicht bij het station Neuenahr pas
seerden we het complex gebouwen van
j de Apollinaris-bron, die dagelijks hare
1 schatten afwerpt in den vorm van kool-
5 zuurhoudend water, waarvan een ziek
f mensch gezond moet worden. Er bleek
f geen gelegenheid tot bezichtiging van
deze „fabriek" te bestaan, doch we kon-
l den niet nalaten een üeschje met dit
l heilzame vocht te ledigen. Aan echtheid
viel natuurlijk niet te twijfelen,
j In Neuenahr stapte het trio uit. Het
sierlijke station trok aanstonds onze
i aandacht. Vooral het gedeelte, dat in
i natuursteen was opgetrokken, maakte
5 een degelijken indruk, en zag er fraai
uit. De Duitsche bouwtrant heeft toch
j iets bekoorlijks.
j Het eenvoudigste huisje trof ons door
j zekere bekoorlijkheid, waaraan de voor-
"I naamste grondstof, natuursteen, niet
vreemd is.
Neuenahr is een luxe stadje met 'n
goede 4000 zielen. Men noemt het het
„Karlsbad van den Rijn", waar er jaar
lijks 'n 26000 gasten genezing komen
zoeken van nier-, lever- en maagziekten,
hetzij door een melk-, wei- of druiven-
kuur, hetzij aan de warme, koolzuur
houdende bronnen.
Behalve deze patiënten verschijnen er
natuurlijk nog vele toeristen, die slecnts
ontspanning en natuurschoon behoeven,
■bw—m>
niet schelen en al haar gekrenkte
meisjestrots om vergeten te zijn voor een
ander, verborg ze in die gedachte.
En zoo begon Dina zonder gebed haar
dagtaak met wrok in haar ziel en haar
hart vervuld met tegenzin voor het ernst-
leven, dat ze zoo met vreugde was be
gonnen; de strijd tegen haar karakter-
zonde was haar een last geworden die
ze thans van zich afwierp.
En nu die last haar niet meer be
zwaarde ging het steeds sneller bergaf
waarts. En als soms haar geweten haar
aanklaagde, of haar oog gleed over de
woorden van den tekst in de keuken,
kleurde het rood-schaamte haar wangen
maar geruststellend paaide ze zich met
de woordenze was toch zoo slecht niet,
anderen leefden ook niet zoo nauwgezet.
Het was voor mevrouw van Balen een
pijnlijke teleurstelling toen ze zag hoe
Dina haar oude leven weer was begon-
nen. Herhaaldelijk verweet ze zich zelve,
j dat ze niet goed had gehandeld, om haar
dienstbode alleen den weg te laten gaan
maar vroeg zich dan af, hoe ze anders
had moeten handelenelke poging van
haar om toegang te verkrijgen tot Dina's
hart was afgestuit op de geslotenheid
van deze ten opzichte van geestelijke
dingen. (Wordt vervolgd.)