No 267 1913
Donderdag 14 Augustus.
27e Jaargang
tuchtea,
NIEU WSBLAD
VOOR ZEELAND
ig te koop
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
[URG.
irgerwoning
Tuin,
mvenwoning
rd (merrie),
ig te koop
Peren en
m,
ing te koop
mis mei Mis,
'aardenknecht
talfde Koe- en
ik. Drukker.
I., bureau vau dit
Isknecht
sraknecht
)ienstbode,
Dienstbode,
innenmeisje,
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VER WEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
„ÉÉN UIT VELEN".
TE HUUR
fcmakken. Te be.
|EN te N i s 8 e.
m de Stoomtram
Qburg, wijk D 7a
IE WOLFF, st
rg.
Ynemuiden.
boomgaard bij de
ngsbiljetten in t«
Iden 16 Augs. bij
JSTSTRATE CHz.
>a*
lerrieveulen en
fej l. verhage,
|oogelande.
len omgeving (plm.
brceelen of massa.
>orwaarden te ver-
pngsbrietjes in te
r 15 Augustus a.s.
[ERGH, „Hofstede
1 d i n g e.
[kt voor rentenier,
'tekerke, aan den
[stkapellebriefjes
plijk 22 Augustus
te Aagtekerke, bij
bekomen zijn.
ser a, s.
Ikoop, bij
7SE te Zoutelande.
gevraagd
|den aan
paarden kan be-
jAAR PZ, Kats.
cht van den tegen-
LN DAMME, Groote
asthuis te Amster-
ind of later
Loon bij vaste aan-
jaar met kost, in
ng en geneeskun-
doorzien van goede
chf iftelljk te wen-
t Directrice.
HFT te C o 1 ij n s-
zoo spoedig nao
treden
een tweede meisje
Loon naar be-
iNGE, Ravelijn „De
vraagt met No-
.shouding.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
14 Augs. 1913.
Arme kiezer"
De vrijzinnigen worden ongeduldig.
Een vrijzinnig blad bij uitnemendheid
De N. Arnhemsche vertolkt den
spijt over den toestand, en, in plaats
van excuus te vragen aan den midden
stofkiezer, door de vrijzinnigheid van 't
goede spoor gebracht, neemt het blad
dezen in 't ootje.
Lees 't maar
Tot wie uitgaat de deernis van mijn
hart, dat isde Nederlandsche
kiezer.
De arme.
De beklagenswaardige. Hij heeft
zich immers zoozeer verheugd.
Hij heeft gestreden.
Z'n adem verbruikt om bijtijds te
komen aan het stembureau, tusschen
acht en vijf uur geopend.
Wat-al heeft men hem beloofd?
Algemeen kiesrecht. Uitbreiding van
het artikel in de Invaliditeits-en Ou-
derdomsverzekering, waardoor immers
zoovelen in de lex Talma uitge
sloten nu zouden worden bewel-
dadigd
Hij overwon, mijn arme kiezer.
Hij zegevierde.
Hij stortte tranen van vreugde. Van
trots en van glorie. En thans
De débkcle I
De allerdroevigste, wat ziet hij voor
zich?
Wat antwoordt de „wachter" op zijn
vraag, wat „er van den nacht is
nu dan eindelijk, 't gloren om de
kimme
Wat aanschouwt de arme
Niets, wat hem kan sterken of
troosten.
De troepen, onder nieuwe vlag, die
het regeeringskasteel bestormen, zijn
afgetogen.
Kaal, leeg, troosteloos, is de vlakte.
Van de tinne waait nog altijd de
oude Rechtsche vlag.
Tot hoe-lang Zal men straks
wanneer de Koningin genoodzaakt
zal zijn nogmaals een beroep op het
kiezersvolk te doen, nogmaals lust,
moed, animo kunnen wekken om de
rondjes zwart te maken op de blokjes?
Zal er niet onder het toch-al zoo
laksche Nederlandsche kiezersvolk
de jammerklacht gaan van„Och
waartoe In trouwe,ik vrees met
zeer grooten angst.
En ik gevoel weemoed bij de ge-
6 F E U 1 L L ET O H.
DOOR A. C. V. D. M.
(Nadruk verboden.)
Bij het binnenkomen van haar dochter
hief deze het verhitte gelaat op en zei
„Zoo kind ben je daar
„Dag moe, warm hé, foei wat is 't hier
benauwd", en Dina zette zich op een der
neten stoelen en zag hoe haar moeder
met moeie armbeweging de bout over het
witte goed schoof dat glad-glansde onder
en druk van gloeiend ijzer.
"ns U no® veel strijken moe
„Dat alleen nog" en vrouw Blok wees
zonder op te zien naar een bundeltje in-
lag'o wa8chgoed, dat op een der stoelen
»0; is Betje uit?"
„Ja, ze brengt het strijkgoed naar me-
Van der Staal".
'éB mevrouw nog al ziek, moeder?"
w.e?> !k geloof het niet. De meid zei
k.eJe"W_eek, dat ze met de kinderen naar
3 gmg. Gaan ze bij jou niet uit
v, moeder, van 't jaar nietmeneer
deren m00 ^ruk en alleen met de kin-
Suze mevrouw liever niet. Joop en
eeWp.Z1Jn ®en veertien dagen uit logeeren
guit» mo?> dm J°°P is toch zoo'n
of„' zei ze ineens dénkend aan zijn
PPen> „zoo'n echte bengel, die altijd
dachte aan den uitslag van den oogst,
waar met zooveel hartstocht en ijver
gezaaid werd
Hier onderstreepten wij drie woorden
le. „men" dat wil zeggen de vrij
zinnigheid
2e. „de troepen", dat waren de vrijzin
nigen en socialisten, van welke de eerst-
genoemden de kiezers hebben van streek
gebracht met het Kuyper- en Rome-
spook, de kerk en de dure koffie
3e. „gezaaid"juist de liberalen heb
ben gezaaidzij hebben wind gezaaid, zij
beginnen nu al storm te oogsten en dat,
terwijl hun kabinet er nog niet eens is
wat zal het straks zijn, wanneer het er wel
is en de kasteelbestormers van Juni met
elkander aan het bakkeleien gaan
..Leulce kiezer
Bij de jongste Kamerverkiezing in Am
sterdam III hebben de liberalen ter aan
beveling van hun candidaat een beroep
gedaan op den leuken kiezer.
Zij deden dit met een prentje men ziet
er op naar De Rotterdammer heeft uitge
bracht ziet er op, hoe de postbode een
Amsterdamschen kiezer zijn oproepings-
kaart bezorgthoe deze met die kaart in
de hand ernstig overweegt, wie hij stem
men zalhoe hij zich reeds vroeg naar het
stembureau begeefthoe hij daar zijn
stemkaart in ontvangst aeemt endan
laat de schrijver van de circulaire, tevens
de teekenaar van het prentje den leuken
kiezer zeggen „Reijmer niet, die is voor
de christelijke coalitie en de christelijke
vroomheid en het tarief en de dwangver
zekering. Polak en Wijnkoop niet, want
die zijn sociaal democraatdie willen de
verantwoordelijkheid voor de regeering
van zich afschuiven. Maar op die manier
hadden wij het ministerie-Heemskerk wel
kunnen laten zitten't Wordt nu de schuld
van de sociaal democraten, als er een
zaken ministerie komt. Dan wordt er niets
gedaan en staat alle hervormingsa: beid
stil I"
Wij vinden die alleenspraak wel aardig,
want de kiezer op dat Amsterdamsche
prentje, of liever de vrijzinnigheid die
hem deze woorden in den mond legt,
heeft het nog zoo mis niet.
Dan wordt er niets gedaanen „dan
hadden wij het ministerie-Heemskerk wel
kunnen laten zitten
Dat zullen wel meerderen met hem eens
wezen.
plaagt en waar je toch om moet lachen".
„O, daar is Betje", rammelde ze door,
„warm hé, geef mij maar die bak en
ga maar zittenschaap, wat zie je er
moe uit." Zoo sprekend, stond ze op om
een lege kleerenbak aan te nemen van
haar zusje, die hijgend van overspanning
en vermoeidheid van haar tocht door de
drukkend warme straten de kamer bin
nenkwam.
„Hé, zoo'n eind", zuchtte het kind,
een spichtig-opgegroeid meisje, wier
fletsgrijze oogen groot uit het vroeg-
ouwelijk gezichtje kekeneen dun ver
kleurd blousje bedekte haar mager boven
lijfje, een rafelige kanten kraag, een af
gedankt 'sieraad van de oudere zuster,
verborg de hoekige schouders, een blauwe,
slap neerhangende rok omspande de
dunne beenen en stootte op de te wijde
schoenen.
Het kind veegde de zweetdroppels van
het voorhoofd, en streek de piekig-
blonde haren glad, en wierp toen af
gunstige blikken op de mooi gekleede
oudere zuster.
„Heb je die blouse nieuw vroeg ze
ineens scherp.
„Deze, wel nee, kind, de vorige zomer
had ik 'em al", antwoordde Dina, „en",
vervolgde ze, „ze hebben nou strakke
mouwen, moe, ik wil ze ook in m'n
nieuwe blouse hebben."
„Gunst meid, moet je al weer een
Over en weer.
Zoo gaat het nu over en weer.
De vrijzinnigen zoogenaamd kwaad dat
de socialisten de ministersportefeuilles
niet hebben wildenmaar de socia
listen heuschelijk boos dat de vrijzinni
gen hen met de aanbieding dier portefeuil
les er hebben willen laten invliegen.
Want zegt De Roode in Het Volk
daar hebben zij dubbel spel mee gespeeld.
Zij hebben met het Kuyper- en Rome-
spook de „witgedaste conservatieven ge
lokt door de plechtige verklaring dèt zij
van de socialisten niets wilden weten",
en daarna door deze aanbieding van de
portefeuilles aan de sociaal democraten
diezelfde witgedaste kiezers doen schrik
ken. Indien zoo eindigt De Roode zijn
nuchtere beschouwing „indien den dag
na dat aanbod de verkiezingen hadden
moeten plaats hebben, had de kleurlooze
middenstof rechts gestemd".
Een bekentenis waarmee wij instem
men
En ook met deze van dienzelfden De
Roode een ouden parlementariër, al
is hij geen Kamerlid „Het aanbod van
ministersportefeuilles aan de socialisten
heeft de positie van links van 25 Juni
in het land onherroepelijk bedorven."
Gereed, niet gered.
In een deel der vorige oplaag meldden
wij dat mr. Cort v. d. Linden met zijn
kabinet zoo goed als gereed is. Reeds
zijn een viertal hoogst bekwame man
nen er in opgenomen. En wij leggen
daarbij op dat „hoogst" den vollen nadruk.
Maar gered is hiermee de positie nog
lang niet.
Het vrijzinnige kabinet van 1905
1907 telde eveneens uitnemende krach
ten. De Meester, Veegens, Staal waren
werkers eerste-klas. En toch Eindigde
het onder groote ruzie en in algeheele ver
slapping.
Proefkabinet I heeft het finaal afge
legd proefkabinet II zal, naar te vree
zen staat, niet beter varen.
Of zeggen wij te veel?
Sla De Standaard van 29 Maart van
dit jaar op en lees zijn voorspelling.
„Hoe 't ook loope", zoo schreef dit blad,
„raken wij onder de 50, dan heeft de
socialistische groep het lot van een
Linksch Kabinet in handen, en dan is 't
weer van 't zelfde laken een pak. Eerst
toegeven, dan toch aldoor onder de zweep
kruipen, tot hier ten slotte het eigen
nieuwe hebbenwaarvoor is dat toch
noodigwij moeten alles uitzuinigen
om een knap stukkie goed aan 't lijf
te krijgen en jij koopt maar nieuw op
nieuw."
„Nou, 't is mooi", nijdigde Betje, „ik
ken nooit wat krijgealleen afgedragen
rommel van jou."
Dina zei niets, maar toch klom een
hoogroode blos haar in 't gelaat, op het
verwijt harer moeder, even voelde ze het
bitter contrast tusschen de poovere ge
daante van haar zusje en haar eigen chic
uiterlijk, maar ook spoedig onderdrukte
ze deze gedachte.
„Nou, zóóveel koop ik niet", zei ze, en
zichzelf willende vrijpleiten, voegde ze
er aan toe„as-je dan naar Jo Verbeek
kijkt, ben ik erg zuinig. Die heeft van
't zomer al weer twee costuumrokken
en een zijden blouse gekocht."
„Jij zuinig 1" hield Bet vol, ja, düt
kennen we. Pas heb je bruine schoenen
gekocht en je zwarte knoopschoenen
waren nog best."
„Wel ja, ik zou alles opnoemen wat
ik in die drie jaar, dat ik dienstbode
ben, heb gekocht", snauwde Dina „had
ik geweten dat je zoo'n mopperbui had,
dan was ik niet thuisgekomen."
„Nee moe", zei ze tegen haar moeder,
die door een vriendelijken wenk haar
het zwijgen wilde opleggen, nee, zegt u
maar niets om Bet vóér te sprekenze
bloed tegen op spet. Dan ruzie. Onder
wijl niets kunnen uitvoeren. En eer men
twee, drie jaar verder is, weer al de
jammer van 19051907.
Naar belofte moet men met Grond
wetsherziening komen, zoodra men het
bewind in handen kreeg. Dan raakt
men al aanstonds over het algemeen
stemrecht aan 't bakkeleien. En stel al,
dat men er in de Tweede Kamer meê
door komt, dan zinkt 't ontwerp als een
baksteen in de Eerste Kamer. Tegelijk
zit men dan met de sociale quaestie.
Te niet doen van de Invaliditeitswet
kan men, zoo ze het Staatsblad haalde,
evenmin zonder de Eerste Kamer, en
die zal, wetende dat het anders op
Staatspensioneering gaat, nooit in te niet
doening berusten. Om het geld voor de
Invaliditeitsverzekering zit men dan al
aanstonds brood verlegen. Het Tarief wil
men niet. Toch zal men een tien mil-
lioen 's jaars meer noodig hebben. En
dit alles zal dringen. In uitstel zal geen
heil kunnen gezocht woreen. En het eind
zal wezen dat men, eer men op zijn
verhaal komt, er juist weer zoo voor
zal staan als de heer De Meester in 1907.
Dan weet men vooruit, dat de politieke
barometer toch in minder dan geen tijd
nogmaals van „mooi weer" op „storm"
omwibbelt. Dan zijn er weer twee, drie
jaar verloren. De politieke veerkracht
gaat uit 's Lands bestuur weg. De groote
vraagstukken die èn hier te lande èn in
de Koloniën de toekomst beheerschen,
raken op den achtergrond. Het respect
voor ons land daalt in Europa en in
Azië. We worden „de zieke man" van
't Westen".
Wie vreest niet voor een uitkomst
van deze voorspelling!
Daarom heeft De Standaard nu gelijk
met haar opmerking in 't no. van heden
onder het opschrift „de strop van 't be
loven". Zij schrijft:
Bij de stembus was men Links met
't beloven grif en gul.
Zet uw beste beentje voor, heir van
duizenden onderwijzers 1 en helpt de
„Clericalen" slaan. Komen wij dan in
't Kabinet, dan tilt de goudstroom u op,
dat ge er schier verlegen meê wordt.
Bij millioenen zou 't voor 't Onderwijs
er meê doorgaan.
Arbeiders! voor u geldt 't van s' ge
lijken. Weg met die invaliditeitswet, die
bromt altijd tegen me en Dina stond
met verstoord gelaat op en schikte in
den kleinen verweerden spiegel heur
haren. Vrouw Blok zuchttedat was
nou telkens zoo, Dina kon niet begrijpen
dat Bet in haar donker-jong leven ook
wel eens eenige vreugde van mooi-zijn
wou, en Bet was nog te jong om Dina
niet haar egoisme en ij delheid telkens
te verwijten.
Dina was altijd de bevoorrechte ge
weest. Reeds als kind had haar aardig
gezichtje en onverstoorde vroolijkheid
vader en moeder verblind voor haar
gebreken en vrouw Blok zag in haar
moedertrots Dina graag „mooi" en had
zich zelve dikwijls veel onthouden om
het oudste dochtertje altijd netjes en
boven haar stand te kleeden. Later, toen
haar man aan de gevolgen van een val
stierf en haar in zeer behoeftige omstan
digheden achterliet, had ze haar ideaal
om Dina wat meer dan „dienstbode" te
laten worden, moeten opgeven en het
16-jarig meisje bij mevrouw Van der
Staal verhuurd als meid-alleen.
Dina had zich spoedig verzoend met
het denkbeeld te moeten dienenzij
begreep spoedig, dat zij het toch altijd
beter kreeg dan thuis en bovendien kon
ze nu koopen wat ze wilde.
Haar moeder moest door wasschen en
strijken voor zich en haar jongste doch
tertje, dat al vroeg het harde van een
u dwingen zou zelf meê te betalen.
Brengt ons in de macht, en zonder zelfs
iets te betalen, krijgt ge van 't Rijk uw
pensioen. Eerst niet al te veel. Over twee
jaar hits meer. In het derde jaar weer
een bedrag erbij. Zie 't maar hoe 't in
Engeland ging. Stellig zoo ge 70, mis
schien nu reeds zoo ge 65 jaar zijt, en
binnen enkele jaren zijt ge, met 6 maal
10 jaren achter uw rug, van een vijf
gulden pensioen zeker.
En niet alleen den arbeider wachtte
die weelde. Het Rijkspensioen moet al
lengs aller deel worden. Maakt maar dat
wij aan 't bewind komen, en het goud
boompje zal er staan om te plukken.
En zoo ging 't met alles. Verhooging
van tractementen, betering van pensioen.
Voor alle, ambtenaren, van wat stand of
soort ook, een gouden toekomst, die
dagen zou.
Beloften, altoos weer nieuwe en nog
rijker en ruimer beloften, waar geen
stuiten aan was.
Zoo maar de Concentratie met hulp
van het Socialisme won, 't goud zou uit
den grond .worden gestampt, en al wat
nu tobde, zou in weelde zich baden.
Men won dan ook.
Maar nu 't nakomen der beloften!
Treub heeft genoeg gewaarschuwdom
na te komen wat beloofd is, zal er een
30 millioen gereed geld 's jaars beschik
baar moeten zijn, en dan zal 't nog po
vertjes tegen vallen. Reken maar uit,
alle onderwijzers zooveel meer. Verhoo
ging van duizenden tractementen. Pen
sioen straks op 60jarigen leeftijd. Niet
lang meer of ge komt met 30 millioen
meer, in de verste verte er niet mee
klaar.
Van de kapitalisten moet dat dan af.
Nu goed, die kunnen best wat missen.
Maar vergeet niet, dat de opbrengst van
elke directe belasting speculeert op de
breede klasse van die burgerij die 't maar
zóó zóó heeft.
Haal daar nu maar al meer af, vil wat
voor villen vatbaar is, en toch komt ge
er niet meê. Tot de ontevredenheid ten
top stijgt, en de goede burgerij merkt,
hoe ge er haar in deedt loopen.
O, al dat beloven bij de stembus glijdt
zoo van een leiin dakje; maar als 'top
't houden van uw beloften aankomt,
eilieve, wie wordt dan 't kind van de
rekening
Het was zoo begrijpelijk, dat de Konin
gin uit de Unie-Liberalen niet Borgesius,
maar De Meester bij zich riep.
zorgen-leven leerde kennen, het brood
verdienen. Wel bleek nu dat Dina èn
door haar opvoeding èn haar egoistisch
karakter geen poging deed om haar
moeder den last des levens door finan-
cieelen steun te helpen verlichtenen
vrouw Blok was door haar slaverig be
staan van 's morgens vroeg tot 's avonds
laat hard te werken, spoedig afgestompt
om met veel energie haar moederlijk
gezag te laten gelden en zij wilde niet
erkennen, dat zij zelve de kiemen van
ijdelheid en egoisme in het hart harer
dochter opgewekt had. Een enkele maal
kwam wel eens de gedachte bij haar op,
dat Dina niet alleen tegen haar en Betje
verkeerd handelde, maar dat het ook
zonde was, om zoo aan haar zucht tot
mooi willen zijn toe te geven, maar
spoedig verdoofde deze gedachte immers
Dina was toch wel een goed meisje ook,
zij was een trouwe eatechisante geweest,
had haar belijdenis gedaan, verzuimde
zelden een kerkbeurt en op haar open
baar leven was niets aan te merken.
Hiermee suste vrouw Blok dan haar
geweten en vleide zich zelve met de
woorden„als ze ouder wórdt, zal ze
ook wel wijzer worden," en zoo sloot zij
de oogen voor de karakterzonden van
haar kind, die toch zoo dikwijls het
levensleed met zich voeren.
(Wordt vervolgd
