No 247 1913 Dinsdag 22 Juli. 27e Jaargang KIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. eHRISTELIJK- HISTORISCH ee Kalfvaarzen SJALOTTEN, o! Mnknei DE ONVERGETELIJKE. <N: Een zwart ens en een in goe- Wanmolen, bij KOOP krte Ponny, >e te koop, bij W. CE VA AL KOOP ndknecht VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN FEUILLETON. M* d, (iclfjtyys lende koperen Weeg- gewichten en maat- elooning terug te be- 'E VOS, in Goud en en St. Joosland KOOP AGTER, Domburg ER Jz., Zuidvliet, Oost-Souburg. GESCHIERE, B r e e w e g. bevragen bij C DE n n g e n. van haar 2de kalf, IE, K o u d e k e r k e M I S T zwartbonte Vaars. over inlichtingen kan eve dit s. v. p te do n SE, Rhijnsburg, Oost Je broeders POELMAN e. ijk met October VOLKERS, Veersche id gevraagd RTHOORN, 's-Heer October A VOS, Souburg. net „SCHELPS'' -Rotterdam. 1913. de Diensjt. eribzee v.m. 6,30van 30, behalve 27 Juli dan om 10,30. ootdieaat )ÜELB-ROTTERDAM. i 1913. Ive des Zondags) van n.van Middelburg on 8,45. 's Maandags van uur. .TELEGRAAF*, i 1918. zonderd des Maandags) van Antwerpen voorm- IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels 1.—, Iedere regel meer 10 cent. De opgaaf van den spoordiens komt in dit nommer voor op de gebru kelijke plaats. 22 Juli 1913. Is dat waar De rechtsche personen moeten in geer geval daarbij vergeten, dat zij de verkie zing van zes sociaal democraten in dt hand hebben gewerkt. Aldus de Goesche Courant van 19 Juli. Is deze beschuldiging juist Is het waar, daLzes sociaal democraten in de Kamer zitting kregen door de hulp van rechts Waar —[dat kan nooit bewezen worden. Maar is het waarschijnlijk Ie. In het kiesdistrict Hoogezand wer den uitgebracht bij de le stemming 6300 stemmen en bleven 1250 kiezers thuis. De socialist kreeg bij de herstemming 250 stemmen meerde liberaal 200. Wanneer de rechtsche kiezers thuis bleven, hetgeen zeer waarschijnlijk is, dan heeft de heer Spiekman zijn meerderheid bij de her stemming aan de thuisblijvers der stem ming te danken. 2e. In het kiesdistrict Leeuwarden kreeg Troelstra 2700' stemmen, bij de herstem ming 1100 meerThomson had er 2600 deze vermeerderde met 400. Er waren 1200 kiezers bij eerste stemming thuis ge- hieven. Niet onmogelijk, dat deze bij de herstemming zijn opgekomen en ©ngeveer allen op Troelstra zijn gegaan. Van de 165(P rechtsche kiezers der eerste stem ming zijn dan waarschijnlijk een 1300 thuis gebleven, en is de rest overgegaan op Thomson. 3e. Id het kiesdistrict Schoterland ble ven bij de stemming 1800 kiezers thuis. Bij de herstemming kunnen van deze ruim 300 op Mendels zijn overgegaan, en ruim 500 op Limburg. Wie zal bewijzen, dat er van de antirevolutionairen (1463) stemmen op een dezer heeren zijn overge gaan? 4e. In het kiesdistrict Veendam bleven ruim 1400 kiezers thuis. Het is niet te denken, dat deze bij de ^herstemming onbewerkt gebleven zijn. Sannes kreeg 300 stemmen meer en Snijders 350 meer. Het schijnt aannemelijk, dat deze 650 stemmen niet van antirevolutionairen maar van linksche thuisblijvers zijn ge weest. 5e. In Zaandam was Dwys bij de her stemming met Limburg aan bod. Wie 40 Vrij naar het Dultsch van D. Speckmann. Geautoriseerde vertaling. Nadruk verboden.) )o(— Mijn goede moeder zou mij het best nebben kunnen aanpakken, doch ik had haar reeds vroeg verloren Mijn vader had een drukke advocaten- practijk en had weinig tijd zich met mij h bemoeien. Bij de rechtbank had hij allerlei verdachte individuen te verdedi gen thuis was hij meer een rechter, en wel een rechter, die hard oordeelde en zwaar strafte. Ik trachte mij daarom sP°edig aan zijn invloed te onttrekken etl was blij, toen ik, van de school in °nze stad weggejaagd, veel vrijer tegen over hem kwam te staan. loen zijn veelbelovende spruit opbo- vengenoemde wijze drie scholen doorloo- pen had, vond mijn vader, dat het nu genoeg was en hij zeide„Mijn zoon, je z°udt je niet kunnen beklagen, als ik je '"|u aan je lot overliet. Ik heb je genoeg ermaand en gewaarschuwd, maar je ™t niet gewild. Een laatste poging zal s nog wagen. Drie uur van hier, in )ch°nau, woont een onde plattelands- °ininé, die reeds meerdere deugnieten P het goede pad gebracht heeft. Ik zal meenen zou, dat ook maar éénmanvai echts op Duys zou overgaan, die kent d echtsche kiezers niet. Er bleven tron vens 1350 kiezers thuis, en van deze kun len 1200 zijn opgekomen bij de hersten ming om, wat de eene helft aangaat, ziel bij de kiezers van Duys te voegen, en wa de andere helft betreft, de gelederen vai Limburg te versterken. De rechtschi stemmen voor De Wilde bij de stemming, werden derhalve thuisblijvers bij de her stemming. En eindelijk in Weststellingwerf kwa men bij de stemming 1700 rechtsche kiezers open kreeg bij de herstemming de vrijzinnig democraat 400 stemmen meer, en de sociaal democraat 350 stem men meer. Er waren echter bij de stem ming 1550 kiezers thuis gebleven. De aanklacht luidt dat in zes distric ten de verkiezing der sociaal democraten door de rechtsche kiezers is in de hand gewerkt. Wij hebben met de cijfers aangetoond dat de doorslag door de thuisblijvers kan zijn gegeven. Natuurlijk zekerheid bestaat er om trent niets. De stembus is een sphinx, en zal dit wel altijd blijven. Voorts is bij eerste stemming gekozen de heer Troelstra zoodat er van de 18 gekozen sociaal democraten elf overblij ven, die hunne verkiezing, zoo niet aan de opkomst der thuisblijvers van de eerste stemming, dan toch aan de thuis- blijving der opgekomenen van de stem ming te danken hebben. Wij hebben aangetoond dat de thuis blijvers van de stemming bij de her stemming in de zes evengenoemde distric ten de meerderheid aan de sociaal democraten kunnen bezorgd hebben. Het ligt voor de hand dat die thuis blijvers geen mannen van rechts zijn geweestwant de rechtsche kiezers ko men in den regel reeds bij de stemming zoo goed als altegaar op. Aan de liberale pers nu de taak om aan te toonen dat bij de herstemming in Rotterdam I, Rotterdam n, Rotter dam V, 's-Gravenhage I, Amsterdam II, Amsterdam VIII, Amsterdam IX, Ap- pingedam, Enschedé, Franeker en Utrecht II niet de liberalen de verkiezing van elf sociaal democraten hebben „in de hand gewerkt". Waartegenover dan nog staat dat blij kens de stemmencijfers bij stemmingen herstemming de mogelijkheid is vast te je morgen naar hem toebrengen. Wan neer je goed oppast en erustig studeert, zoodat je over twee jaar op het toela tingsexamen voor de school te N. slaagt, zal ik blij zijn. Doch zoo niet, dan heb ben wij met elkander afgedaan. Ik stuur je dan de zee op, en dan kun je schoenen poetsen, of datgene verrichten,-waarin je lust hebt. Morgenochtend om zeven uur, staat het rijtuig voor. Maak, dat je klaar bent." Aldus sprak mijn vader, en de schrik vloog mij in de beenen. Op dat kale platteland? En dan nog wel bij een dominé, een paap? Neem mij niet kwalijk, mevrouw, maar ik noemde in mijn jongensjaren een geestelijke nu eenmaal niet anders. Ik kende slechts twee predikanten. Bij den eenen had ik ter catechisatie gegaan. Toen wij belijdenis deden, nam hij als vanzelfsprekend aan, bij mij zoowel als bij de anderen, dat wij geheel andere menschen geworden waren. De andere kwam van buitentoch was hij in de stad geen onbekende. lederen Maandag kwam hij met een leegen zak onder den arm in de stadals hij dan terug kwam met den vollen zak op den schouder, geleek hij meer op een pakjes drager, dan op een dominé. Eén keer heb ik het zelfs beleefd, dat hij met een kar, die hij geleend had, een kalf naar de stad bracht. En toen de koopman niet dadelijk kwam of misschien wilde tellen dat in Winschoten en Groningen 'e rechtschen, om de sociaal democra- ■n te weren, den vrijzinnigen candidaat r. Bos gestemd hebben, terwijl hetzelfde eldt voor Den Helder. Altijd wanneer le thuisblijvers het 'm daar niet gedaan rebben. Twintigste eeuwsch is hetgeen op de gemeentelijke kweekschool voor onder wijzers te Leiden gebeurd is. Daar werd in de afdeeling hoofdacte door den ge meenteraad voor den loopenden cursus de heer Broeze, hoofd eener school al daar, benoemd. Later werd voor den nieuwen cursus, die met 1 September begint, door den Raad uit een voordracht, bestaande uit genoemden heer Broeze en den heer Caljé (ook hoofd der openbare school, die vroeger reeds voor de tijde lijke betrekking had gesolliciteerd) laatstgenoemde benoemd. Hierin is natuurlijk niets wonderlijks. Doch wel in hetgeen nu volgt. Zoodra de benoeming had plaats ge had, richtten de kweekelingen der in richting een verzoekschrift tot den be noemde om die benoeming niet aan te I nemen. Ook dit geval typeert weer de ver- houdingen en wangebruiken aan som mige openbare scholen en de openbare school die de deugden predikt, losge maakt van heur wortel. 5 H. M. de Koningin had, zonder con stitutioneel, aan dr. Bos de samenstel ling van een kabinet uit de vrijzinnig- socialistische meerderheid opgedragen. Dat zou niet gemakkelijk gaan. Immers, de partij, de S.D.A.P., moest zich hierover uitspreken. En de algemeene regel is dat geen sociaal-democraat in een burgelij k kabi net mag zitting nemen. Het Volk bereidde dan ook alvast den kabinetsformateur op een teleurstelling voor: Het blad schrijft: En dan zou dus nu volgen de" aan bieding van portefeuilles aan teen, twee of drie sociaal-demokraten, in dat geval zal de oplossing van de krisis nog eenigen tijd moeten duren. Want de verantwoordelijkheid zoo wel voor de aanvaarding als voor de weigering is een verantwoordelijkheid, hij het drinkgeld uitsparen pakte hij het dier met krachtige hand bij de pooten, slingerde het op zijn schou ders en bracht het ten aanschouwe van de heele straat in het huis van den kooper. Maar, mevrouw, wat kijkt u mij kwaad aanDuidt het mij niet ten kwade, dat ik uw ambtsbroeder zoo naar het leven geschilderd heb. Ik geloof zeker, dat er niet veel predikanten van dit type ge weest zijn en dat ze nu wel zoo goed als uitgestorven zijn. Troost u maar, ik zal u straks een predikanten-echtpaar voor stellen, waarover u verrukt zult zijn. Maar juist, omdat ik dat wil, mag ik toch wel billijkheidshalve met dennoo- digen eerbied opmerken, dat er ook i andere zijn U kunt U levendig indenken, dat ik volstrekt niet hoog tegen onze geeste lijkheid bpzag. Trouwens, hoe zoudt U anders van mij, ohdeugenden bengel, kunnen verwachten. Toen mijn vader zich over mijn toe komst uitgelaten had, overlegde ik ern stig, of ik maar niet liever dadelijk in het geheim naar het land dèr vrijheid zou trekken. Doch het was kort dag, en de reis naar het vrije land zou vanaf het dorp niet veel langer zijn, dan van onze stad. Dat had dus geen doel. Ik' had bij mijn nieuwen leeraar maar"kop- pig te zijn, om gauw een vrij billet te krijgen, misschien nog wel met wat zak- die in onze. partij door geen persoon en door geen orgaan kan worden aan vaard, noch door de Kamerfraktie, noch door het Partijbestuur. Een kon- gres alleen zal in deze kunnen be slissen. Iedereen begreep, dat wanneer het langs dezen weg moest gaan, de heer Bos niet zoo spoedig gereed zou zijn. Want, gelijk wij zeiden, er is nu een maal een internationaal socialistisch be sluit, waarbij als regel werd gesteld nooit zal 'n sociaal-democraat minister zijn. Evenwel er was 'n achterdeur bij Tenzij in bijzondere omstandigheden en slechts voor zekeren tijd. Maar, had men zich af te vragen hebben we hu met den regel of met de uitzondering té doen? Het Volk schrijft Het is niet gemakkelijk, uit de hou ding der vrijzinnigen tijdens den ver kiezingsstrijd iets te vinden wat lijkt op een vast plan. De heeren hebben tal van malen verklaard, dat zij zich tot het aanvaarden der regeering niet verplicht zouden achten, als zij niet 51 zetels zouden halen. Meer dan een van hen erkende tevens, dat die 51 vrijzinnige zetels niet waren te ver wachten. Wat zij echter zouden doen, indien de koalitie was overwonnen door de vrijzinnigen en onze partij samen, daarover zijn de meest uiteenloopende verklaringen gegeven. Er is verzekerd wij willen niet afhankelijk zijn van de socialisten wij willen niet staan onder hun kontrole. En dat niet alleen door iemand als Tijdeman, maar op 8 April heeft dr. Bos in denzelfden geest ge sproken te Rotterdam. Nu is het plaats nemen in het ministerie wel de scherpste kontrole die denkbaar is. Maar ook verklaarde dr. Bos, dat als het maar mocht gelukken, de koalitie jj te verdringen, de baan was vrijge- jj maakt voor een schoone toekomst. De uitslag van de herstemmingen heeft f thans de heeren gesteld voor de keus: óf die schoone toekomst op te offeren t- aan hun afkeer, om onder socialisti sche kontrole te staan, öf die schoone toekomst te verwezenlijken, onder aan- vaarding der socialistische kontrole. In deze herinnering ligt een zacht ver wijt voor de vrijzinnige bondgenooten. j geld erbij. Ik besloot dus maar af te wachten. J Den volgenden morgen stapten wij in den landauer, die ons naar mijn toe- komstigen dwingeland zou brengen. Mijn vader had enkele processtukken meege nomen en ging ze, in een hoek gedoken, ijverig bestudeerennu en dan maakte hij potloodaanteekeningen. Ik had ge dacht eens lekker te genieten van den frisschen morgenlucht en van de prettige omgeving, doch ik kreeg aanstonds het strenge bevel, om m'n neus in de Latijn- sche grammatica te steken. Want daarop was ik den laatsten keer gezakt. Ik sloeg niet al te best gehumeurd het martelarenboek opik zag evenwel spoedig kans een Indianenroman tus- schen de regels der syntaxis in te mof felen. En toen ging ik studeeren, even eens in een hoek gedrukt, met heete oogen en gloeiende wangen. Toen de roodhuiden en de „bleekgezichten" elkan der vermoord hadden, sloot ik mijn grammatica, en mijn vader zeide„Met blijdschap heb ik nu gemerkt, dat nu je aandacht bij je werk was. Was dit altijd maar zoo geweest, jongen, dan zou je het reeds veel verder geschopt hebben". Tegen den middag bereikten wij Schö- nau. Langs een smal en hobbelig pad en tusschen dennehhoomen door kwa men wij voor de deur van een bouwval lig uitziend huis van één verdieping. Zij hebben al te lichtvaardig gespeeld met de volksbelangen. Vooral hun steunbieden aan de vij anden van Vorstenhuis en Vaderland is een onherstelbare fout geweest. Met beving zien wij de gevolgen te gemoet. Als het getij verloopt, verzet men de bakens. Zoo'n echt spreekwoord voor een zee varend volk. Al wat zee bouwt, kent de beteekenis van bovenstaande uitdruk king. Neemt de stroom een andere richting, dan moeten de bakens, die schipper of loods den weg wijzen, verzet worden. Bij verandering van omstandigheden neemt de wijze ook andere maatregelen. De politieke stroom loopt langs een andere bedding. De kiesvereenigingen zullen wel doen daar goede nota van te nemen. Men komt er niet meer op de gewone manier. Bevaren zeelui dienen geraadpleegd. De besturen van A. R. Kiesvereenigingen kunnen niet meer alles alleen doen. Alle hens moeten op het dek. Ieder lid van de kiesvereeniging behoort mede te werken. Ieder op zijn manier behoort te worden ijverig pro pagandist. In een paar verloren avondjes komt men niet meer klaar. Met mond en pen, door woord en daad moet men strijden, den heiligen strijd voor Waar heid en voor Recht. Reorganisatie moet nu beginnen. Geld, de zenuw van den oorlog, moet nu worden ingezameld. Geestdrift moet nu worden gewekt. Zonder geestdrift komt niets tot stand. Geloof in de rechtvaardigheid onzer J zaak zij bij ons allen een spoorslag tot handelen. J Gebed zij er, bovenal gebed voor Konin- gin en Vaderland. Ziedaar vier G'sGeld, Geestdrift, Ge loof en Gebed, die wonderen kunnen doen. De landman op den akker, de arbeider in de fabriek, de handwerksman in de werkplaats, de klerk op het kantoor, de stedeling en de plattelander, zij allen met hun verschillende gaven en krachten moeten mede-arbeiden aan het groote ge bouw der vrijheid, waarvan de grondsla gen zijn Waarheid en Gerechtigheid. Al wat voor den Christus der Schriften de knie buigt, behoort aan onze zijde te staan en mede te werken. Een oud echtpaar trad naar buiten, om ons te verwelkomen. Hij was ongeveer een kop kleiner dan ik en zij weer een halven kop kleiner dan hijbeiden waren reeds grijs. Ik verbaasde mij er over, dat mijn vader mij durfde toever trouwen aan deze bedaagde Liliputers. Wij werden binnengelaten in een ouder- wetsche, doch degelijk ingerichte kamer, die naar het Noorden lag. Voor de ramen stonden donkere taxisboomen, aan den wand hingen zeer donkere tapijten. Het was er dan ook geweldig somberhet leek wel een kelder. Ik had nu gelegenheid, om de oudjes wat nader op te nemen. Zij hadden in deze donkere ruimte wel iets van een Eaar uilën, met hun korte gestalten, olie gezichten en groote oogen. Precies een oude uilenvader met een oude uilen moeder Maar, mevrouw, kijkt toch asjeblieft niet zoo verwonderd opDeze vergelij king bedoelt volstrekt niets beleedigends. Integendeel, uilen zijn voor mij de meest achtenswaardige vogelsik ken geen mooier oogen dan zoo'n paar groote schitterende uilenoogen. Als ik U soms een uil mocht noemen, beschouw het dan in ieder geval als schertsende vleierij. Doch ik zal het heusch niet doen, want die vergelijking kunt U niet doorstaan. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1