217 1913
Dinsdag' 17 Juni.
27e
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
KgER, Mr. BakketJ
GHR1STELIJK-
HISTORISCH
Papierhandel
Hengstveulen
iloeg te koo]
Merrieveulen,,
in Kalfvaars,
[alt vaarzen,
ie 2de Knecht
ifuishoudstef
uishoudster,
DE ONVERGETELIJKE.
sr overname aa
lOEDOQap
rOOP
ial zijnde ilaaiiai
rmansknecht,l
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Silver Giiwi
eeëmain^^
op elk Aftik4
iEmallU 7(JlBll!l1
A> en 4 V] J
geheel geëmaili<J
In ruime te J
BNSB, Langgy
zaken terövèrnad
angeboden
/ante artikelen
apitaal f 4000. Gene»
perricht te geven
fer no. 1807,
V 11 s s i n g e d.
rtdurende ziekte wotj.
n, op een stand zondi
Jen sedert jaren
rendeerende
vcor jonge lieden,
it f 2000 per jaar. i
lllijk. Brieven fraud
I, bureau van dit "a
gen «oop eej
»e, zeer geschikt voi
bij L. barendjes
begin Veersche
KOOP
5RE Zoutelande.
>OPJE.
nsche verloting, bij
liddelburg, Breestraatj
Ikcoï
te Serooskerke,
ïn nette sterHe|
[MBAIX, Grypslmh
bij JACOB KLEINE]
n d e.
>n Juli, bij J LAM|
e k e r ke.
loodigd
3, 's-Heer Abtsj
pf met 1 JuD -
BFAAMSE, Hei»!
|val van stonden
i alleenwonendIPjJl
[loon, bijL.WSSÏi]
)ctober
■E VISSER, Hof:
d e 1 b u r
[Juli gevraagd
i- Zonder goede
Ich aan te mg
Sadresseeren
1-splein No. Jyi
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
fP» De opgaaf van den spoordienst
komt In dit nommer voor op de gebrui
kelijke plaats.
BERICHT.
Zjj, die zich tliaus op ons bladabon-
neereii, ontvangen de tot l'Juli a. s.
verschijnende nummers gratis.
Prov. Staten.
(Herstemming 27 Juni.)
„De Zeeuw" beveelt ten dringendste
aan de navolgende candidaten
Middelburg.
W. A. DE RIJCKE.
H. R. STRUVE.
L. J. VAN VOORTHUIJSEN, aftr.
Goes.
M. NOORDIJKE, aftr.
Hulst.
Mr. P. DIELEMAN, aftr.
C. YSEBAERT.
Vtl i s s i n g e n.
(Stemming 23 Juni.)
C. BOONE.
Mr. P. DIELEMAN.
P. MERCKENS, aftr.
17 Juni 1913.
Handelsblad en andere liberale bladen
hebben onze mannen en de Rechtsche
partijen schandelijk gelasterd en gehoond.
Hun heele houding sprak het uit dat
zij ons haatten en uitspuwden, en niets
van ons hebben moesten.
Maar jawel! Bij de stembus durven
die menschen alles. En wat doet een
poes al niet, wanneer zij in het nauw
zitZij speculeeren nu al vast op Recht
sche hulp.
Handelsblad bevat een correspondentie
uit Leeuwarden waarin onze hulp wordt
ingeroepen voor Thomson tegen Troelstra.
Hetzelfde wordt ook al gevraagd voor
Zaandam.
De Nieuwe Rotterdamsche gaat nog verder
en vraagt reeds bij eerste stemming voor
de Kamer voor Wijk bij Duurstede den
steun van „de niet al te fanatieke chris
telijk liistorischen".
10
feuilleton.
Vrij naar het Duitsch van
D. Speckmann.
(Geautoriseerde vertaling. Nadruk verboden.)
)o(—
De dokter had zich steeds meer zitten
opwinden, en toen de burgemeester ge
ëindigd had, brak er een vloed van
woorden uit. Hij vond, dat de burge
meester zich dan al heel slechte voor-
eelden had gekozen, en trachtte hem
seider te overtuigen, dat het een heil
age zielshygiëne aan zijn, wanneer
en het slechte den rug toekeert en
*.eetia bij het gezonde, echte, een-
w^6' re*ne ?n Soede bepaalt.
«Want dat is er toch voorwaar ook
welbesloot hij op hoogen toon.
rie'n a i!e 200 vreeseHjk op, man
P de burgemeester bijna verschrikt.
»^ent ge mij nog steeds niet Ik wou
ie fr 6-et? teSemverping maken, opdat
wmt- "P een aI te makkelijke over
ling zult kunnen beroemen."
liet6 r Yeegde zich het zweet van
en wendde zich tot de
onder8 ^eb je er nu van, als je
boli k AS. %Tien^en zoo'n advocatus dia-
het J! Maar gelooft u ook niet, dat
hebke„S ®enoegen zou schenken? We
over deze Weken n°g al dons
ineentli'^'i •v,e naasten gesproken, maar
Sis oldraaide het daar°P uit> dat wij
maar «e moesten beklagen. Ik heb
n uw hoofdstuk te herinneren:
In de Nieuwe Courant (liberaal) staat
èen stuk van mr. J.' F. Dijkstra, een
oud-Indisch journalist,'neutraal, geen lid
van eenige kerk, niet ^betrokken bij de
coalitie, alleen voor Insulinde levende
in welk stuk de schrijver protesteert
tegen de leugens van dat blad, onder
anderen deze dat het beheer der regeering
de belangen van Indië schaden zou. Yan
onverdraagzaamheid, aldus mr. D., bij
de regeering is mij niets gebleken, even
min van partijdigheid in zake onderwijs.
Het stuk wordt eerdaags door ons ge
plaatst.
Wij noodigen den lezer bereids uit, dit
eens kalm over te lezen. Het is nu eens
geen verkiezingsreclame, maar echte dee-
ge werkelijkheid.
En wij maken ons sterk dat vele recht-
schen, ook zij die zich misleiden lieten
Vrijdag links te stemmen, na lezing van
dat stuk zeggen Jzullenhoe jammer zou
't (zijn zoo dit ministerie vallen moest.
Jammer voor onze Oost bovenal.
De liberalen gaan al spijt krijgen van
de zotte dingen die zij hebben uitgehaald
door de candidaturen van „protestanten"
als prof. Muller, v. d. Laar en anderen
te bevorderen.
Zij beginnen te zien dat die protestant-
sclie candidaten geen stemmen van rechts,
maar van links zullen rooven.
En zoo schilfert hunne partij af, links
naar de socialisten toe, en rechts naar de
protestanten.
In Den Haag smeekt een van deze kort-
zichtigen een vrij-liberaal die voor Muller
op de Candidatenlijst teekende, zijn geest
verwanten om toch vooral niet op dezen
maar op den liberaal Jansen te stem
men, wijl hij vreest dat anders geen van
deze twee in herstemming komt.
Er zullen er wel meer volgen.
De Nieuwe Crt., die zijn stuk opnam,
waarschuwt eveneens om dezelfde rede
nen, dat niemand op Keuchenius stem
me, opdat Dresselhuys in de herstem
ming komt.
Dat zal wat worden. Maartu
l'as voulu, George Daudin"
In de liberale pers wordt een poging
gewaagd om van de liberalen af te schui-
Dienstbodennood. Wat gelooft U er nu
eigenlijk van? Uw echtgenootenhebben
al hun licht en zwaar geschut nu op
mij gericht. Ik hoop, dat u aan mijn
zijde komt staan."
Hij zag mevrouw Elisabeth vragend
aan. Maar mevrouw Klara was eerder
met haar antwoord gereed:
„Het denkbeeld is zeer origineel en
doet alle eer aan uw vindingrijkheid.
Ik ben zeer benieuwd, hoe de anderen
er over denken. Het spreekt vanzelf,
dat ik mijnerzijds bereid ben 'n be
scheiden penningske bij te dragen."
„Hartelijk dank, mevrouw. Ik had
van u niet anders verwacht. En u, me
vrouw Elisabeth
Er verscheen een warm licht in haar
oogen.
„Ik verheug mij er ook zeer over."
„U zult toch zelf ook meedoen niet
waar
„Dat kan ik nog niet beloven. Er
wordt toch geen dwang uitgeoefend
„Natuurlijk niet. Maar ik verwacht
bepaald, dat, als de zaak eenmaal aan
den gang is, niemand zich zal terug
trekken. Als hier en daar nog zoo'n on
vergetelijke mocht schuilen, zullen de
anderen die wel naar buiten lokken.
Nu, en u mevrouw,'f ging hij verder,
zich tot de vrouw van den predikant
wendende, „ik behoef u eigenlijk niet
te vragen. U zult toch geen spelbreek-
ster zijn."
„O neen," zeide deze vroolijk, „ik heb
zoovele goede menschen ontmoet. Dat
is geen bezwaar, om van een van hen
eens wat te vertellen. In onze meisjes
ven de schande van de vervolging der
afgescheidenen.
Dat zij geen gemeenschap begeeren
aan cleze zonde] hunner vaderen, is te
begrijpen, maar dat zij die zonde willen
ontkennen, is toch al te dwaas.
Liberalen, en conservatieven van vóór
'48 waren levende uit éénzelfde beginsel,
Thorbecke heeft de vervolging der af
gescheidenen verheerlijkt, slechts een
enkele liberaal heeft 't voor hem opge
nomen, de groote massa heeft Groen in
zijn protest tegen de „Maatregelen" al
leen laten staan of hun weerstaan.
Dat later v. Houten die vervolgingen
heeft afgekeurd, en misschien nu alle
liberalen zich voor hunne vaderen scha
men, doet er niets aan af.
Trouwens 1878 heeft bewezen dat
de liberalen als verdedigers der vrijheid
nog niets te vertrouwen zijn.
De Nieuwe Courant helpt er zich van
af met]de uitvlucht dat er nog geen
liberale partij bestond.
Alsof de liberalen niet voortgekomen
zijn uit de revolutie; en niet reeds in
de zestiende en zeventiende eeuw het de
libertijnen waren die Oranje tegenston
den, en in de 18e eeuw niet juist zij het
gewezen zijn die de Franschen inhaalden
en den stadhouder heenzonden!
Maar toegegeven, er was geen liberale
partij.
Maar wie geeft dan aan de vrijzinnige
volksvoorlichters o. a. aan den heer
Siemelink het recht om te vertellen
dat de scholen van 16181719 slechte
scholen waren en dat dit waren anti
revolutionaire scholen!
De anti-revolutionaire partij in
Duitschland, Frankrijk, Engeland en ons
land, is toch dat weet onder ons
ieder kindopgekomen als protest tegen
de revolutie, welke in beginsel de vorige
eeuwen beheerschte, en, pas in 1789,
maar toen ook voor goedals stelsel is
openbaar geworden.
Van die revolutie als stelsel zoo
verklaarde de Nieuwe Rotterdamsche
Courant zijn de liberalen de geestelijke
kinderen, en de antirevolutionairen de
principieele tegenstanders.
vereeniging heb ik dikwijls verteld en
de meisjes luisterden steeds gaarne."
„Bravoriep de dokter, dat is be
slist en verstandig gesproken. Dus is
de zaak met algemeene stemmen goed
gekeurd."
Hij veegde zich weder het voorhoofd
af„Poehh
't Is toch zwaar werk, om volwassen
kinderen te leiden. Wie begint er nu
morgen?... Nu?... Eerst de vrijwilligen I...
Hoe! Meldt zich nu niemand {aan?...
Dan blijft er niet anders voor mij over,
dan gebruik te maken van mijn rechten
als gezinshoofd. Dus, ik wijs u aan, man
van den kansel. Sst! Geen tegenspraak.
In de eerste plaats zijt ge de jongste en
zult ge vroeger ook dikwijls hebben
moeten springen, als wij oudere heeren
vrijgesteld wilden zijn. Bovendien zal
uw beroep u een goede oefening in het
spreken verschaft hebben. De zaak ligt
geheel in de lijn' van uw vak."
„Wie de soep opgediend heeft," zeide
de veroordeelde, „moet eigenlijk ook den
eersten lepel probeeren, ter bemoediging
van de anderen. Maar enfin! Ik zal mij
tegen uw vaderlijke autoriteit niet ver
zetten."
De boot lag in een kleine bocht van
de Werle. De molenaar stroomafwaarts
had zijn molen stop gezet en het pakhuis
gesloten, om weder waterkracht te ver
zamelen in dit droge seizoen. De anders
zoo lustig stroomende Werle was nu
bijna tot stilstand gekomen, en prachtig
weerspiegelden zich het groen der elzen,
het blauw des hemelB en de wit-rose
Maar antirevolutionaire scholen in
de zeventiende eeuw, dat is nonsens.jj
Let op.
De liberalen hadden het gemunt op
onze rechtsche meerderheden in Over-
ijsel, Gelderland, Zuid-Holland, Zeeland
en Utrecht.
Deze aanslagen zijn mislukt, althans
voor wat Overijsel, Gelderland, Utrecht
en Ziuid-Holland aangaat.
Wel gingen een paar districten om,
maar de meerderheid blijft in alle vier
deze provinciën rechts.
Trouwens al was deze links geworden
dan had toch de Eerste Kamer tot 1917
haar rechtsche meerderheid behouden.
Laat Zeeland nu den 27en ook oppas
sen.
Van dit oogenblik af blijft aHer ideaal
de candidaten er in die aan het hoofd
van ons blad vermeld staan.
Zot toch
Er bestaat op de Veluwe een partij
van onpartijdigën. Hun orgaan schijnt
te zijn De Vrije Veluwe.
Waar die „onpartijdigën" heengaan?
Dit kan men zien aan het volgende
Maandagavond (9 Juni) heeft voor deze
onpartijdigëneen vrijzinnig democratische
Jood in de Zendingskapel der Vrije Evange
lische Gemeente een lezing gehouden over
Christendom en Politiek" in 't belang
van de Kamercandidatuur van den libe
raal Esmeijer!
Sapientie sat!
Hetgeen zeggen wilDaar hoeft niets
meer bij.
O die liberale berichtgevers toch. Zij
kunnen zoo leuk verzinnen. Maar zij kun
nen er somwijlen toch ook zoo onvoor
zichtig bij zijn.
Zoo schrijft me er daar een uit Wijk
bij Duurstede dat er heerscht „groote
ontstemming, om niet te zeggen verbit
tering tegen de plannen der regeering"
dat „in verschillende dorpen protestant-
sche kiesvereenigingen zijn opgericht",
waardoor er „een groot aantal nieuwe
kiezers van links zijn bijgekomen".
O, hoe onvoorzichtig tochprotestmt-
bloesemknoppen van de valerianen in
het heldere nat.
„Je hebt toch wel aan vanmiddag
gedacht?"
„Ja... Als ik mij de bijzonderheden
nog maar goed herinner... Het is al zoo
lang geleden."
„Ga je werkelijk van je Brigitta ver
tellen?"
„Dat zal er wel van komen. Ze dringt
zich aan mij op, zoo terughoudend en
bescheiden als zij was, tóen ik nog bij
haar woonde."
„Vereer haar nu maar eens! Ik ben
ook blij, dat ik eindelijk iets behoorlijks
omtrent haar zal vernemen. Tot nu toe
heb je me nu en dan maar eens een
brokstuk laten hooren... Eigenlijk hadt
je mij wel eerder kunnen vertellen, wat
er nu zoo zijdelings van je vrinden uit
lekt. En dat, terwijl ik je toch steeds
alles vertel! Heeft uw man u dat niet
eens meegedeeld? vroeg de vrouw van
den burgemeester mij gisteren nog,
terwijl zij groote oogen opzette. Ik
schaamde nlij natuurlijk. Want wat moet
zij er niet van denken?"
„Nu, houd nu maar even je snap-
mondje, opdat ik mij bedenke."
Zij beet zich op de lippen en zweeg.
De breinaalden klepperden geheim
zinnig. In de elzen liet een meesje zich
hooren. Een paar maal zag men het
blauw van èen ijsvogel schitteren, die
krijschend over den waterspiegel scheerde.
Een roode zee van bloeiende weegbree,
zacht bewogen door den zomerademtocht,
sche kiesvereenigingen kweeken linksche
kiezers
i Mocht de waakzame redactie dit zoo
1 maar laten passeeren
Intusschen zijn wij gewaarschuwd.
1 Die „protestanten" met hun boekjes
ter aanbeveling van Moojen en Welleman,
en van v. Raalte zijn liberalen!
Lokman en Talma.
Mr. Lohman heeft in Utrecht een in
meer dan één opzicht indrukwekkend
woord aan de lriezèrs toegeroepen.
Treffend vooral was, wat hij over Tal-
ma en zijn wetgeving zeide.
Ziehier wat het verslag in de Neder
lander daaromtrent meedeelt:
Ook onder onze vrienden zijn be
zwaren gerezen tegen Talma's wetten
en zij vroegenleggen die wetten niet
te veel lasten op de industrie. Twee
zaken toch hebben die wetten op
het oogten eerste bescherming
van de rechten der arbeiders ten op
zichte van hun gezondheid, enz. Hier
voor zijn strenge reglementen noodig,
teneinde te zorgen dat ook de kwade
fabrikanten de gewenschte maatrege
len treffen en door het achterwege
laten niet gemakkelijker tegen anderen
kunnen concurreerenten tweede de'
bevordering van het welzijn der ar
beiders.
Hoe meer men de arbeidersbelangen
bestudeert, hoe meer men tot de
conclusie komt, dat de arbeiders
klasse vormt een samenhangend ge
heel, waarvan de spreuk geldtals
één Hd lijdt, dan lijden alle leden.
Nu heeft die klasse behoefte aan rege
ling en eenheid. Zeer vele liberalen
zien dat niet in, omdat ze altijd staan
op eenj individualistisch standpunt.
Spreker is overtuigd door Talma, dat
wat hij voorstelt, absoluut noodig is.
(Applaus.) Zijd standpunt was een
buitengewoon mooi standpunt. Hij zei
tot de arbeiders ik wil u helpen, éen
sterker positie te verkrijgen in de maat
schappij, maar dan zonder eenigen
aalmoes, doch door zelf te betalen.
Door dit principe verschilt zijn wet van
andere wetten, Hij heeft zich hierbij
niet geplaatst op sociaal-democratisch
omgeven door fladderende vlinders.
Daarboven een warme middagzon, ron
dom hooge dennebosschen.
Thuis, in een lade van mijn schrijf
tafel heb ik een doosje van gedreven
koper. Het metaal is dof geworden en
er zitten kopergroenvlekken op. Toch
waagt mijn vrouw het niet, om er aan te
komen. Zelfs niet tegen Pinksteren, als
de schoonmaakwoede is losgebarsten.
Want zij weet, dat dit doosje van mij
iseen reliquieënkastje, dat ook voor
haar gesloten blijft.
Een of twee keer per jaar open ik
het, om de kostbare schatten doormijn
handen te laten glijdeneen verbleekt
portret van mijn moeder als bruid, met
de lieflijke bekoorlijkheid van hare
negentien jaren; mijn eerste versleten
schoentje en het eerste van ons oudste
dochtertjeeen eigengemaakt gedicht
een kinderportret van mijn Emilieeen
jasmijnbloempje uit het priëel, waarin
wij elkaar de eerste kus gaVen 't is
heelemaal verwelkt, maar riekt nog
heerlijkmijn eerste preek, in het net
geschreven, of liever zorgvuldig getee-
kend met een wild kloppend hart en
met een lange pauze heb ik die gehou
den en nog andere dingen.
Hoeveel troost hebben deze voorwer
pen mij dikwijls gebrachtWanneer ik
weer eens in die dingen gerommeld had,
en ik sloot het kistje, dan was het alsof
ik alle grillen en kwelgeesten mede
daarin opsloot, en ik Was weder een
geheel ander mensch.
Wordt vervólgd.)