:rsen, rsen, b te koop No. 211 1913 Dinsdag 10 Juni. !7e Jaargang NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND dekker, 1rdijke older idergem. ITmJ? itipaio iusctiiijving «rsen, GHRISTELIJK- HISTORISCH jfetodo irrieveulens, te Vaarzen, ten Hplilsn oi aankomende C. M. N00RDH0EK. Binnenland. jhet Bestuur, LAZIER, 10 Juni 1913, rerkoopen Jk in ruil voorbeen ■aardje Adres JAN lurg. fg te pachten^ an zeven jaren: 'lieden VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. R D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN HddelburQ Tist. Kiesvereenigin. de verkiezing lz "oyinciaie State,, aftredende Heeren L. VANijMELLE VESSEL. VAN OEVEREN fUVEKOT. te KapeïTfT, in de herberg Van emeldtnge ihillende boomgaai-. ninge en Kapelle. Zoutman", li 11 h e m met 14 of 26 Gemeten 178 Wellanden en der verpachting bn kantore van den [|UPOT TEN C'.TE i alwaar de inschrij ven worden ingele- aterdag 28 Juni a s. oomgaard, gelegen Yiewegen. worden ingewacht lag 10 Juni. bij B. eg«n, bij wien na- jn te bekomen. aomgaard van den G Dïer-feens Hof Zwake te |ten in te leveren [0 Juni 1913, des kantore van den NEERVOORT te 3z., Domburg, A. LOUWS, lerooskerke. :ooy lerd, en Speen- FROO, Biggekerke ober OPPE Kz., Oostkapelle. net October JRMOND, Vlissin- limen tijd werk, nerfabriek „Zee- t FRET. stonden aan s.stTood.©- UW, Opzichteri mte-Verwest, Goes. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p1.25 Enkele nunimers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere regel meer 10 cent. ff* De opgaaf van den spoordienst komt In dit nommer voor op de gebrul- kelijke plaats. WISSENKERKE. De Zeeuw steunt voor den gemeente raad de candidatuur van Voor de Statenverkiezingen beveelt De lmw ten dringendste aan in Middelburg. W. A. DE RIJCKE. H. R, STRUVE. L, J. VAN VOORTHUIJSEN, aftr. Goes. A. S. J. DEKKER, aftr. D, MULDER, aftr. M. NOORDIJKE, aftr. J. WONDERGBM, aftr. Z1 e r 1 k.z e e. A. TIMMERMAN Cz. Tholen. R. 0. BRINKMAN. Sluis. Mr. P. J. VAN BORTEL. A. BENDRIKSE, Hulst. Mr. P. DIELEMAN, aftr. P. P. FRUIJTIER, aft'. P. 0. 0. M. HOM BACH, afcr. 0. YSEBAERT. 10 Juni 1913. Met grooten spijt ontvingen wij heden bericht van het overlijden van ons ge acht Vlissingsch Statenlid Houterman. Hij zou dezer dagen, bij zijn periodieke aftreding, stellig zijn herkozen want hij genoot de algemeene achting. Onze achting had en verdiende hij te meer omdat hij was een stoere Calvinist, man uit één stuk, wiens gansehe open bare en huiselijk leven gewijd is geweest aan de wacht bij het beginseldie des noods liever als eenzame schildwacht op zijn post wilde sneuvelen dan ook maar een duimbreed gronds aan den vijand af te staan. Voor wat Houterman gedaan heeft op menig gebied ten bate van land en volk, en van ons christenvolk in het bijzonder, zij hierbij aan zijne nagedachtenis dank bare hulde gebracht. Volgens art. 13 van de Provinciale Wet zal nu de stemming in het district Vhssingen moeten uitgesteld worden. Wij verwijzen voorts naar het artikel van den heer Wielemaker in dit no. van ons blad. 10 en 30. Jhr. de 'Muralt heeft in een kiezers vergadering in het Zuiden] gezegd dat de ariefwet waaruit de pensioneering van invalide en oude werklieden zal ge schieden, tien miljoen brengt in de schatkist, en 30 miljoen in de zakken der fabrikanten. Nu worden die tien miljoen uitgekeerd aan de invalide en oude werklieden. Die 30 miljoen komen in de zakken der fabrikanten. Aangenomen dat dit zoo ismaar an is het ook waar Jdat de fabrikanten, u, miljoen vast te krijgen, ebben moeten werken of laten werken, en laatste zullen zeker wel arbeiders, n t algemeen werklieden te pas ge- lomen zijn. Die hebben dus ook een en ncier verdiend om die 30 miljoen in e zakken van de fabrikanten te krijgen. Er zullen dus heel wat meerwerklie- en, aan 't werk gezet worden. Meer en ^us meer brood, meer wel- aart, en meer industrie. Vooral dit laatste. inri t ons ^an,d zal steeds meer aan ustrie gaan doen, wanneer het her- ne tarief van invoerrechten het aan de inlandschel fabrikanten mogelijk maakt hun Jwaar even duur te leveren als de jmet hen concurreerende buiten landers. Voor de erkentenis van die dertig miljoen aan de nijverheid zijn wij dank baar. Die 30 miljoen zijn mede oorzaak dat wij de Tariefherziening van minister Kolkman toejuichen. Maar heeft jhr. De Muralt niet bedoeld dat wij met deze „Tariefwet" de zakken der fabrikanten willen spekken f Dit heeft hij niet alleen bedoeld, maar ook gezegd, zegt Zelandiadoch dit blad voegt er terecht aan toe dat deze be schuldiging bereids door den vrijzinnigen oud-minister Pierson is weerlegd met het volgende getuigenis: „Men zou zich schuldig maken aan groote miskenning van de Jdrijfveeren der protectionisten van onzen s tijd, zoo men hen verdacht op te komen voor de belangen van het kapitaal. De meesten onder hen en dat strekt hun tot lof, hebben in de eerste plaats de be langen der arbeiders op het oog."] Echtscheidingen. In Frankrijk neemt het aantal echt scheidingen onrustbarend toe. De Leid- sche hoogleeraar Meijers, een voor de vrijzinnigen hoogst betrouwbaar man, wijl hij niet is man van rechts, doch, vergissen wij ons niet, Israëliet, geeft in het Weekblad voor het Privaatrecht daar omtrent een staatje. In 1885 had men daar vierduizend echtscheidingenin 1900 zevenduizend. In 1905 tienduizend in 1910 ruim dertienduizend. Het is 4 procent van de gesloten huwelijken. In Duitschland is dit 3'/* pCt., in ons land 2 pCt. Het aantal echtscheidingen in ons land steeg van elfhonderd in 1902 tot achttienhonderd in 1912. Wel een bewijs hoezeer de lichtzinnig heid ook in ons land toeneemt op het gebied des huwelijks. Merken wij alleen op dat wij die echtscheidingen niet hebben te zoe ken in Christelijke kringen, maar in die welke op hun achterste beenen gaan staan, wanneer men hun zou willen verwijten dat zij niet christelijk zijn. Wat Thorbecke er van zei. De bijzondere school regel. En de openbare aanvulling. Maarzou dat dat wel gü&n? Zou niet het onderwijs zélf in het ge drang komen? Rechts zijn ze daar niet bang voor, maar Links doen ze net, alsof we op die manier naar den donkeren nacht der middeleeuwen zouden terugkeeren. Zoo Eilieve wacht eens even Luister eens naar dit woord „Een land, waar enkel bijzondere scholen zijn, zou zich zeer wel kunnen bevinden. Het onderwijzen is geen taak van de regeering. De regeering moet alleen voor een publiek onderwijs zor gen, omdat de bijzondere personen ge meenlijk te kort schieten." Wie denkt ge, dat dit zei? Een man van Rechts, meent ge.... AllerminstHet is een woord van Thor becke, den vader van het Nederlandsche liberalisme en die vele jaren lang, hetzij als'minister, hetzij als Kamerlid, is ge weest de Leider der liberale partij. Zóó dacht die er over. Nog een merkwaardige uitspraak. Nèg een woord van Thorbecke. Uit het jaar 1865. Lees dat nu eens opmerkzaam na en zeg zelf of het niet precies zoo in de toelichting van ons Program van Actie staan kon „Ik zou zelfs dien toestand niet vree zen.... het bizonder onderwijs algemeen verspreid en van overheidswege des noods aangevuld. Ware de ontwikke ling zoover gevorderd, dat men tot dien toestand kon komen, ik zou het een ge luk voor het land rekenen en daarte gen niet opzien." Duidelijker k&n het niet. De vader van het Nederlandsch libe ralisme, zou tegen wat wij thans begee- ren en in de Grondwet wenschen opge nomen te zien, geenerlei bezwaar hebben Zegt d&t nu voortFr. Dbl. De stembus van Vrijdag. Nog enkele dagen scheiden onze kie zers van den stemmingsdag voor de Tweede Kamer. Maar eerst worden zij nog geroepen hun stem uit te brengen voor de Provin ciale Staten. Men verwarre niets en men vergete niets. Vrijdag reeds zal al wat kiezer is ter stembus moeten trekken, om het Staten college te formeeren. Zal de rechtsche meerderheid in onze Eerste Kamer behouden blijven, dan dienen ook voor dezen strijd alle zeilen bijgezet te worden. Ook voor de Provin ciale Staten de rechtsche candidaten ge steund te worden. Ieder oefene zijn invloed ten goede uit. Het kan niet meer twijfelachtig zijn, wie de candidaat Uwer keuze is. Ten overvloede plaatsen we nogmaals onze aanbeveling aan het hoofd van dit blad. Een groote liberale heermacht, tot de tanden toe gewapend, staat daar tegen over onsverweert zich op energische wijze over de andere manieren zij voorloopig het zwijgen bewaard tegen de gehate coalitiebroederen. Alles wordt op haren en snaren gezet om ons tegenwoordige ministerie uit den zadel te lichten, die kerncollectie van boemannen, onder stille aanvoering van den grootsten boeman, die maar denk baar is. „Zijn er nu al weer verkiezingen noo- dig?" vraagt een oude eenvoudige ziel, die met zoovelen de weldaden van ons huidige bewind heeft ondervonden, in z'n naieve eenvoud, „het gaat immers goed onder de tegenwoordige ministers van de Koningin Ja, vadertje, het gaat ook goed. Onze tegenpartij ders echter willen nu niet al leen beweren, dat het onder hen nog beter Jzal gaanneen, in hun vergedre ven clericalenhaat roepen zij u toeer deugt niets van, ge helpt de natie be wust ten gronde. Deze en meer krasse beschuldigingen versieren de linksche persorganen. Het gehalte van de concentratie-poli tiek moge met den dag bedenkelijk dalen, het aantal strijdkrachten wordt in de zelfde mate uitgebreid en 't is merk waardig te zien, hoe de resp. bladen de gelederen versterken. Napoleons conscrip tie kon geen verrassender resultaten te aanschouwen geven. Dominé's en letterkundigen, dichters, schilders en teekenaars, ambtenaren en renteniers, kortom alle burgers en buiten lui vinden de deftige liberale pers voor hun geestesproducten, hun politieke ont boezemingen geopend. Daar heeft men b. v. de brave hoofd redacteur van 't brave Handelsblad we willen ons over 's mans braafheid geenerlei opmerking veroorloven de energieke leider van het in „vredes"tijd zoo bezadigde Handelsblad wat blijkt deze eminente veelzijdig ontwikkelde journalist toch 'n eenzijdigen kijk te hebben op den loop van het politieke geding en op de historie van zijn eigen vaderland. En dat niet alleen, doch hij schroomt zelfs niet personen uit den strijd bij zijn lezers in te leiden en met spot en hoon beladen aan hen voor te stellen. Dit is één voorbeeld. En de befaamde kerkrubiek van de liberale Nieuwe Rotterdamsche Courant mag niet tot haar eer wel als 't tweede voorbeeld gelden. Het blad weet op zeer handige wijze ook deze rubriek aan den politieken veldtocht dienstig te maken. De wijze echter, waarop dit gebeurt, getuigt niet van zeer edele gevoelens, die een nobelen strijd behooren te kenmerken, 't Is zelfs zoo ergerlijk geweest, dat de Heraut ervan schreefAls de verkiezing achter den rug is, zal ze zelf blozen van schaamte over wat ze in haar delirium electorale schrijven dorst." En, om nog meer versterkingen van het liberale leger te noemen, de rubriek Ingezonden Stukken mag zich dezer dagen in veler medewerking verheugen. „Deskundigen" en leeken meestal de laatste groep kunnen daarin aan hun verontrust gemoed lucht geven. De kolommen worden daartoe met bewonderenswaardige opofferingsgezind heid opengesteld. Het aantal politieke schrijvers is schrikbarend aan het uitbreiden. En last not least zouden we wel we reldkundig willen maken, dat niemand minder dan de beroemde letterkundige en schrijver, Israël Quérido, een der eerste Nederlandsche literatoren, zich heeft verwaardigd aan de perscampagne deel te nemen, en wel in de tot voor enkele dagen uitsluitend en onverdacht literaire rubriek, onder het oogenschijn- lijk onschuldige, doch achteraf vaag ge bleken kopje Maaaiek, in hetzelfde Alg. Handelsblad. Zoo ziet ge 'tde politiek zit tegenwoor dig overal. En men behoeft waarlijk niet ver en lang te zoeken om ze te^vinden. Quérido wie weet of hij niet ar beidde aan een verheven kunstproduct, dat straks de letterkundige wereld in opschudding zal brengen is dus afge daald van de hoogten der ethiek en der esthetica, om zijn brein bezig te houden met politieke orakeltaal en dergelijke en de aftakeling van rechts. Een paar blaadjes uit een kellnersdagboek gaven hem de eerste stof. Wie lacht daar Ja, de kellners, die zoo dag aan dag hun indrukken opteekenden, zullen niet vermoed hebben, dat hun pennevruchten nog zoo goede diensten zouden doen. Aan Quérido komt de eer toe voor zijn gelukkige vondst. Over Troelstra en Schaper worden fijntjes enkele grappen verteld. Maar 't mooiste is wel de Kuyperbeschouwing. Wel, waarom zou die niet kunnen dienen Als de „fijnen" maar een steek krijgen. Die „christelijke onbesmetheid" moet het ontgelden. Eens kellners Kuyperbeschouwing 'tls fraai. Zou Homerus ook den arbeid aan zijn „Ilias" onderbroken en zijn roeping ver loochend hebben? Zonnemaire Westzaan Oostburg etc, etc.! Zoo zijn onze manieren! Delirium electorale! Het politieke steekspel is in volle werking. De temperatuur stijgt. De koortsther mometer gaat naar de hoogte, 't Land van Cadzand wordt afgereisd door poli tieke tinnegieters van allerlei soort. Boeren, Burgers en Buitenlui, komt allen op. Er is wat schoons te zien. De ar beider wordt weer bij den neus genomen door liberaal, vrijzinnig-democraat en socialist. Wat heeft een dooie aan pen sioen. De rechtsche regeering Wil den arbeider wel pensioen geven, maar wij zullen wel zorgen, dat het vischje niet toehapt. Of we debat geven? Ja, zeker! Maar als er iemand komt debatteeren, al is het een jong socialistisch debatertje, die de eerste proeven van zijn kunst aflegt, wij zullen hem wel afmaken. N- Fluiten, jong,fluiten! Neem je sleutel en fluit zoo hard als je kan, opdat de menigte het schrijnende woord niet hoore „Dat is nu de Jhoog geroemde vrijheid der liberalen!" En dat doen nu niet de koewachters, maar dat doet de zooge naamde elite van 't land van, Cadzand. Schaam je, .liberalen, geweest zijt, behalve die van alles liberaal- -Naar wij uit de Standaard vernemen, zijn de Zierikzeesche vrijzinnigen bij het debat met ds Hogerzeil fatsoenlijk ge weest. Eerst wedr er wel herrie gemaakt onder de repliek, maar op verzoek van den ook door de vrijzinnigen hooggeach- ten voorzitter der vergadering, dhr. D. Mulder, werd dit verder nagelaten. Zij deze ingetreden beterschap van blij venden aard Een UnicumMen schrijft] uit Middelburg aan de Stand.: Door den Protest. Kiezersbond te Am sterdam wordt in het district Middelburg gesteund Mr. E. E. van Raalte (Vrijz.- Dem.). Israëliet. Wie lacht daar? Werd in 1853 ook niet dejoodGode- froy tegenover den christen gekozen? En was 't niet in Amsterdam een jood, Mr. Asscher, die het verbod van luid keels venten op Zondag van de baan hielp? Vreemde beschermers van de Christelijke grondslagen waaraan ons volk nog gehecht is! j De eerste kersen voor Juliaantje. Zaterdag heeft de heer B. J. van de Graaf te Opheusden de eerste Betuwsche meikersen aan Prinses Juliana aange boden. INGEZONDEN STUKKEN. Buiten verantwoordelij kheid der Redactie. K. Houterman. f Hedenmorgen om vijf uur is onze vriend en broeder ontslapen, heengegaan naar de plaats, waar alle tranen worden afgewischt en waar niemand zal zeggen ik ben ziek. Een leven van veel arbeid is daarmede afgesneden. Arbeid op maatschappelijk terrein, maar vooral ook arbeid voor 't Rijk onzes Gods. 't Zou niet in den geest van den verscheidene zijn, indien niet in de eerste plaats genoemd werd zijn werk in dienst der Gereformeerde Kerk te Meliskerke, waarvan hij een der steun pilaren mocht heeten. 't Zij anderen overgelaten, dezen arbeid te waardeeren, doch ook wie als schrijver dezes in 't beginsel der Separatie een gevaar ziet, kan den ijver loven, waarmee iemand de kerk dient, die de liefde van zijn hart heefttenslotte bouwt wie naar 's Heeren wil eigen kerk bouwt mede aan 't Ko ninkrijk Gods. Voor de Christelijke school was Br. Houterman een niet min der krachtige -steun, ook en vooral in de jaren van worsteling tusschen '70 en '90. 't Mag weieens uitgesproken worden, dat onze school 't aan de liefde van een zeer klein getal, thans tot op een enkele na weggenomen, te danken heeft, dat zij in die worsteling niet ondergegaan is, en een dier weinige getrouwen is Houter man geweest. In den politieken strijd stond hij vooraan, 't Vertrouwen zijner vrienden en partijgenooten schonk hem een zetel in Gemeenteraad en Provinciale Staten en trouw hield hij ook daar de wacht bij 't beginsel. Verliest de Kerk in hem een uitnemend Ouderling, de School een

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1