Woensdag 28 Mei. 27e Jaargang NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. I s iplanten, HISTORISeH CHRISTELIJK- fdsknecht, Staten-Generaal. ddelburg. I No. 200 1913 maarten. irweit, Qoeg A G.yg Kilo 65'cent. SL per Kilo 90 ct. IE, Seisstraat. )5p )Ogkabinet, Speeltafel. IISSE, Meubelm d e 1 b u r g. [ÖÖJP ie gegarandeerd,, I te N i e u w- e n Jein gezin en te koop, bij P. Q a p i n g e (bij >OP |n aan de reke- ie kalf, en een |ran baar achtste ïSE Sz„ Nieuw- te koop, 15 evr. bij S. VAN ouwer, Axel, ïeid van den ond gevraagd VAN WEELE, |ber VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes EN F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN HUIJSMAN te logelande) half Juni, I h* c. M. NOORDHOEK. Wy kunnen niet zeggen dat de mi nister Heemskerk zich altyd aan dien een rechtsche gemeente een rechtsche burgemeester gehouden heeft. Wy noemden indertyd Scavenisse, Sluis en 's Gravenpolderdoch hiertegen over staan Arnemuiden, Koudekerke, St. Laurens, Scherpenisse, Zaamslag, Axel, Terneuzen, Bruinisse, Duivendüke, Sroede, Oudvossemeer, Billaud en Wis- Ruinpaard, lerrie met of ferkpaard, 5 larling Ruin* l)PPOOLSE Pa., hetzelfde adres Handknecht IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cenf. Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel meer 10 cent. Imheid. Adres -STEIJNS, \>sendaal (N. B.) „SCH3LPS". terdam. ,an. 16 9,— 10,80 qs. 17 9,80 10,30 oen. 1810,— 12,- .nd. 19 6,- 1,- yd. 20 7,— 12,- ter.21 7,30 12,- 3.22 6,- 1,00 ian. 23 8,— 12,— ns. 24 8,80 12,- oen.26 9,30 10,30 nd. 26 6,30 lfS lid 27 8,30 12,- ster. 28 8,30 12,— nd. 29 7,— l.3® ian. 30 9,- 1»3° chter een datBiC j' el tweede getal i' 43 c) 6,35 d) c) 7,05 5,06 i 6,35 d) h) tea na het vertrek UeuBea riselen e» Neaae» ten hoogste aohten. 10,45 uit NeuzeD met 31 Aug. WISSENKERKE. Toor ltd van den Gemeenteraad (vaca te wijlen A. Abrahamse) steunt De Uw de candidatuur gesteld door de 1 An:i-rev.Kiesvereeniging te Kamperland: 28 Mei 1913. De benoeming van baron v. d. Borcb tot burgemeester van Koudekerke heeft Me stof opgejaagd. Deze heeren kunnen zlcb nog maar niet indenken dat zy nu In de minderheid zijn. En toch zal dat moeten. Want vooral in overwegend lecbtsche gemeenten vorderen wy, na- tuurlp op voorwaarde van bekwaam- I en geschiktheid, de burgemeesters plaats op voor een man van rechts. Immers ook een zoodanige Is volgens art. 6 der Grondwet benoembaar. En nu is Koudekerke in zyn meer derheid rechts. Het is dezer dagen nog eens aangetoond door Jonathan in ons blad, en tegeljjk is door dezen scribent uitgelegd hoe 'tkomt dat desondanks de gemeenteraad grootendeels uit Libe ralen bestaat. Doch zoo kregen ook onder dit kabinet overwegend linksche gemeenten hun vrijzinnigen burgemeester, onder ande ren: Goes, Breskens, Brouwershaven, Udzand, Kattendyke, Renesse, Schoon- en Zierikzee. sar onder liberale kabinetten i kwamen dergelijke benoemingen naar verhouding der godsdienstige en staat- I kundige richting der ingezetenen, wan neer het een rechtsche gemeente gold, o zoo zelden voor. Wél werden menig maal in overwegend antirevolutionaire sSfflventen liberale burgemeesters ingez et. i sterkst sprekende staaltje is hier Sjrooskerke (W.). Ook mogen ge wamd wordenOostkapelle waar de een liberaal oud-gedeputeerde A fh'lipsland waar de zoon van een jzinnigan minister uithetzelfdekabinet aanbeveling deeden meerdere, Csch vt»id?3veland'- !nkele in iwscn Vlaanderen, en in het meeren- niettegenstaande er ook bekwame tsehe mannen, waaronder ook inge ven,, gesolliciteerd haddeD. ,l ïln4en dat minister Heemskerk wolreden'"1 dezen zeer onpartydig is tiÜL?a? de vrözinnige pers, gelet op bprinl blagen over een party dige d0 rechtsche pers heeft by 'PhilirS J60 als Seroosherke en St. touditr Is uet geklaagd, doch een- pers doe ook <zoo?°efend' °0 vrözinnlge AA de goede verhoudingen Hl zfn *0 nog lang niet waar 1 zön moeten. telling8 °P?emerkt dat de teleur- tollipifoo °v 00 aiet Benoeming van oud 7d 0 vertegenwoordigers van Adriol"11 oSChe geslachten, o. a. jhr. v. *oo aioiA gaart en jhr. v. Doorn niet de noraK is als men uit gehonoreer- Btrtrï zou kunnen opmaken. %,en5jpke berichten, maar dan in tstfiiH zin' zouden ook in tegen- ibben 7« de vrüzinnige pers gesierd Zy vertolken niet altyd de pu- I ook mA u0' voorzoovei volgens deze OP „a A8chen van rechts er een opinie dit esmA8eA houden. Maar apropos, in dealH a Bericht wordt meege- Srkfl bar?n ,v" d- Borch te Koude- I oor H, M. is benoemd in weerwil van een andere aanbeveling door den Commissaris der Koningin. Kan hier schennis van een ambts geheim in 't spel zyn Het is toch geen regel dat ambtenaren van dergeiyke immers officieuss aanbevelingen kennis geven aan journa listen Intusschen moet deze waarheid stevig worden vastgehouden dat de liberale kabinetten op het punt van party dige benoemingen een slechte reputatie hebben. Onder bet liberaal regime van voor 1888 waren er in de 191 gemeenten van Zuid-Holland slechts 7 rechtsche burge meesters, waaronder een katholieknog voor 1901 was er geen enkel rechtsch gedeputeerde in de overige provincies, Z9eland uitgezonderd, maar ten laatste, toen het naar het „doode punt" ging werd door de liberalen een zetel aan een katho liek ingeruimd. Noem welk9 betrekkingen gy wilt, curatoren, notarisseD, rechters, hoog leeraren, hoogere en lagere ambtenaren by den Staatsdienst, het was zoo goed als alles liberaal. Na 1901 (ministerie Kuyper) is hierin verbetering gekomen. Minister Kuyper heeft er de vrymoedigheid in gebracht. Doch het overwicht is nog lang niet hersteld. V Deze week is op de Veluwe naby Voorthuizen een in dubbelen zin mooie inrichting geopend, nameiyk de sticbtiDg Landbouwopvoeding I, een leeiyke naam voor een prachtige zaak. De bedoeling er van is om „ter be schikking van de regeering" gestelde straatbengels op te voeden tot nuttige, kan 't zyn godvruchtige mannen en flinke landbouwers. Het bestuur, dat te Utrecht zyn zetel beeft, hoopt nog meerdere zulke stich tingen in het leven te roepen. Van de 60 H.A. heidegrond, die eigendom der stichting zyn, is reeds een tiental bun ders in cultuur gebracht. In de inrichting kunnen 20 jongens opgenomen worden. Er zyn er nu nog maar vyf of zes, doch hun getal zal helaas 1 en gelukkig wel spoedig aangroeien. De boeid^ry is een model. En de overige gebouwen navenant, met gas en waterleiding (een zuigperspomp die het water 86 M. diep uit den bodem haalt en tot boven in de gebouwen brengt). De minister Heemskerk heeft de in richting helpen „openen" met een goed woord. Moge zyn wersch dat het haar goed ga vervuld worden. En wy voegen er by, moge de zaak der helde- ontginniDg by de regeering een steeds weikomen steun vinden. De Nationale Bond van Protestantsche Kiezers is biykbaar clericaal. Hy beveelt biykens zyn program slechts candidates aan die willen op komen voor het Protestantisme en de Vaderlandsche Kerk; en besloot een oproep te richten tot alle Protestanten, zich wel bewust te zyn van den ernst der tydeD, waar zy geroepen zyD, de heilige schatten, hun overgeleverd, te verdedigen. Men kan wel zien dat deze mannen niet gevormd zyn in de antirevolutionaire school, zy toch vermengen en verwarren op betreurenswaardige wyze in ons goede Vaderland godsdienst, kerk en politiek. Maar apropos, wanneer gy mannen moet hebben die opkomen voor de vader landsche kerk moet ge dan niet steunen de Bechtsche candidaten? Immers geen minister meer dan de Roomsche minister van financiën en de Anti Revolutionaire minister van oorlog hebbeu het voor die kerk opgenomen, niet in klinkende woorden maar in klin kende munt. En de ministers Van Swinderen en Talma zyn zeiven leden der .protes tantsche" kerk. Vrage derhalve: was het optreden van dezen „Nationalen Bond van Protes tantsche Kiezers" wel noodig? Het liberale concentratie-program zegt dat „voor directe beffingen niet mag worden teruggedeinsd*. Ëen uitspraak, te dwazer waar een financiëele specialiteit als Pierson, de liberale oud-minister, gezegd heeft dat de grens bereikt was en de directe belastin gen niet meer kunnen worden verhoogd 1 De lezer herinnert zich dat wy reeds vroeger meermalen gewaarschuwd heb ben om geen waarde te hechten aan het marktgeschreeuw waarmee vryzin- nigen en socialisten elkander te ïyf gaan, want dat is al comedie. Zoo ooit, zoo zeiden we, dan is het hiertwee joden weten wat een bril kost! Marktbezoekers hebben meer gehoord van twee kooplieden die elkander schol den en te ïyf gingen, en toch later ble ken samen te doen om eenzelfde artikel aan den maD te brengen. Hier ligt ook 't geheim vanhetvyan- dige optreden der socialisten en vryzin- nigen. Franeker typeert de heele geschie denis. Voor de Kamer elkaar by eerste stemming bestoken, met de bedoeling by de herstemming elkaar te helpen en tegeiyk voor de Staten elkaar omhel zende in het teederst accoord om mal kaars candidaten te steunen. Iets deigeiyks nu zal men overal zien waar voor de Kamer liberale en socialisti sche candidaten tegenover elkander staan. In openbare vergaderingen elkaar in bet haar gevlogen om by de herstemming arm in arm samen tegen den man van rechts op te trekken. De Nederlander bevat een artikel waar in op ditzelfde verschynsel gewezen, doch tegeiyk de verklaring er by gege ven wordt. Na gewezen te hebben op wetsont werpen door de soc. dem. party in de Kamer mede aangenomen, gaat hy voort: Zeker, de fractie heeft tegen de Inva- liditeits- en Ouderdomsveizekeringswet gestemd. Daar is echter geen propagan distische kracht van uitgegaan; en het was ook alzoo niet bedoeld geweest. „De zegetocht van Troelstra toeu by zyn bekend voorstel gedaan had, om met één artikel uit Talma's wet de ouden van dageu te belpeD, was vooral berekend op de verwerping van dat denkbeeld. .Hoe zalvend kon hy het toen op de vergaderingen zeggenzal het voor stel aangenomen worden? „wy vree zen met groote vreeze .Het werd aanvankeiyk verworpen en Troelstra poseerde als de miskende redder des Vaderlands. „Doch toen nu Duys de taak op nieuw opvatte en straks „a bonne mine de mauvais jeu' den Minister dank kon zeggen voor overnemen van het amendement, toen hield de soc. dem. fractie zich wel veel meer goed, dan de overige linkerzyde, die de schrik van eene aanstaande nederlaag om het hart sloeg doch de zin snede een onvruchtbaar jaar voor de party werd by die gelegenheid stevig onderstreept. .In het licht van deze diDgen pre dikt de houding der 8.D A P. nu aan genomen hei meest: zelfbehoud. „Meer nog dan het anti-cl jricalisme, bezielt haar thans de vrees. De vrees voor eene voortgezette wetgeving van Minister Talma. Het dreigt een dood steek te worden voor het agitatie-leven der party. .De Vryzinnigen worden op dit punt niet gevreesd. .Ten eerste kan het liberalisme niet afdoende met de „vryheid* der Man chesterschool breken zonder zelf ten onder te gaaD. Ten tweede hebben de liberalen altyd te rekenen met eene geduchte oppositie in de Tweede Ka mer en eene sterke meerderheid zelfs in de Eerste Kamer. Ook ln geval dat het gelukte, de Coalitie minder dan vyf tig zetels te doen bezetten zou de sociale wetgeving toch ten hoogste stilstaan. .Zulks is voor de S.D.A.P. verreweg verkiesiyk. Zy vindt weer het nu ge schokte geloof, dat zy alleen by machte is als ze maar genoeg aanhangers krygt, om sociaal-hervormend op te treden. Ook deze houding nu aangeno men, kost heel wat aan inspanning. „De beginselvaste elementen in de party, de S.D.P. buiten de party, spelen geducht op hun poot. .En velen bekruipt een beklemmend gevoel als zy denken aan de omhelzing van de oude liberale tante, die zy in hunne jongensjaren zoo hebben uitge scholden en die ze nu tot Juli moeten liefkoozen. .Het is echter een vraag geworden te zyn, of niet te zyn P „Alles kan meehelpen. De kërkelyke vrees en opwinding komt hun te stade. .Als nu die Christeiyke arbeiders maar Vryzinuige bladen verwijten aan mr. Troelstra dat hy met bet vieze beeld van een „stinkei" den oud-Liberalen mr. Ty- deman heeft beleedigd. Hy heeft n;l. gezegd: Tydemanishet stinkende ei dat de omelet der vryzinnige concentratie bederft. Ook ons walgt de keuze van sommige beelden en voorbeelden, waaraan socia listische voormannen zich schuldig maken. Doch geen liberaal heeft het recht hierover te klagen. De fijne aardigheden die vryzinnige, somwyien zelfs adeliyke sprekers zich veroorloven jegens een niet minder groot man dan mr. Tydeman, zyn vry- wat grooter in getale. Bovendien is aan die zyde nog niet metterdaad betreurd het droeve beeld van de doode vlieg, hetwelk reeds in 1874 by monde van een invloedryken liberaal zyn intrede in den lande deed, en v» aar mede niet maar één persooD, maar de heele Nederlandsche Christenheid met haar stryd voor de vrye school aan de verdrukking werd prys gegeven. Dan moeten de minderheden maar onderdrukt, want zy zyn de vlieg die des apothekers zali stinkende maakt. (Kappeyne, Rede Tweede Kamer 5 De cember 1874). By deze grievende taal verzinkt in 't niet al wat consekwente geesteszonen en kleinzonen van Kappeyne aan het adres der vry-Liberalen uitstallen. Het liberalisme brenge dit eerst in het reine, eerst daarna krygt het aanspraak op een geopend oor voor zyne opscheppe rige protesten. Men denke taierby ook aan de breed uitgemeten aanklacht tegen den heerv. Wijnbergen, den Roomschen edelman, die zich scbynt te hebben laten ontvallen de berispeiyke uitdrukking: alwat ca naille is, stemt links. Maar zyn het niet juist de Roomschen, die, uitgezonderd dan dr. Kuyper, bet felst en het meest lasteriyk in vryzin nige meetings worden aangevallen, en daarby een groote ïydzaamheid aan den dag leggen? Wy die ons dageiyks trachten te oefe nen in de positie en op het standpunt van den andersdenkende hebben ons ver wonderd, dat by zoo groote felheid als .Rome" dezer dagen ontmoet van „pio- testantsche en vryzinnige zyde, het tot heden toe onder hen nog slechts by dit „canaille" van baron v. Wynbergen bleef, en dan nog niet eens toegepast op de vooraanstaanden maar op de achteraan komenden, de moppentappers dia spotten met een zedelykheidswet, en dergeiyke. Brandstapels. Er wordt weer gewerkt met de brand stapelvrees en Rome! Dit brengt ons de volgende aardige anecdote te binnen. In het district S. moest voor de Staten een Roomsch-Katholiek worden gekozen. Zekere bakker, die vroeger by een zeer geacht liberaal ingezetene gediend bad en sindsdien aan hem brood leverde, vernam van zyn klant, dat by geen brood meer van hem hebben wilde. Waarom niet? vroeg hy. Omdat gy voor lid der Staten op een Roomsch-Katholiek stemt. Wat voor kwaads steekt daarin Wel, weet gy niet dat, als de Room schen de baas worden de brandstapels voor de deur staan? O! dat wist ik eigeniyk niet. Maar als dat zoo is, dan geloof ik dat ik nog liever de Roomschen aan het bewind zie dan u. Hoe zoo, vroeg de liberaal. Wel, omdat als de Roomschen er zyn dan verbranden ze mydat gaat ten minste gauwmaar gy wilt my den hongerdood laten sterven; dat is nog erger Gelukkig dat er naast de zotheid ook nog humor is 1 Nederlander. EERSTE KAMER. In de gisteravond gehouden zitting van ons Hoogerhuls werden allereerst door den voorzitter, den heer Schimmelpen- ninck, enkele harteiyke woorden gewyd ter nagedachtenis van den heer Breebaart, die na het vertrek van mr. Rahusen wel de nestor van de Kamer was. Het voorstel van den voorzitter, om de drie verzekeringswetten, Raden wet, Invaliditeitswet en Ziektewet, reeds Don derdag in openbare bebandeling te nemen is met 32 tegen 12 stemmen aangenomen, zoodat er dus kans bestaar, dat deze wetten nog vóór de verkiezingen in het Staatsblad geplaatst zullen worden, zy het ook, dat deze kans gering is. In elk geval mag men verwachten, dat de Eerste Kamer, wier kort-zakeiyke behandeling bekend is, met bekwamen spoed en natuuriyk met den noodigen ernst op dat doel zal aansturen. En hoe moet men aan de centen ko men, opdat deze wetten uitgevoerd kun nen worden? Ziedaar de vraag, die de liberale heeren met schrik en ontzetting vervult. Dezelfde mannen, diedeuvolke gouden bergen beloven in den vorm van staatspensioneering. Deze belofte blyft men maar brutaalweg handhaven, zonder l dat ook maar een oogenblik aan de mo- geiykheid van uitvoering gedacht wordt, laat staan er over gesproken. Z9ker, wanneer de wetten er zyn, moet er naar middelen uitgezien worden, wie ook over eeni?e maanden het bewind in handen hebben. Een rechtsch kabinet is aanstonds gereed met de Tariefwet, welke reeds op behandeling wacht, en waarvoor de schoonste argumenten pleiten. En een linksche regeering stel, dat de Kamer „om* gaatWel, het zy haar tot een oorzaak van biydschap, dat dan niet een wet betreffende staatspensioneering op uitvoering wacht, doch de verzekerings wet, waarvoor zonder veel hoofdbrekens de middelen aanstonds zyn aan te wy- zen. Zou de Tariefwet in dat geval ook niet iets voor haar zyn Wie weet het I Het kan gemakkeiyk verkeeren. Heden zou de kustverdediging in de afdeelingen onder banden genomen wor-

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1