No. 196 1913 Vrijdag 23 Mei. 27e Jaargang. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. rt Rigasparren. HISTORISCH M id de I bur Merriepaard, sEÖoïi* Hengstveulen, ede Knecht, t-Verplegers. rdenknecht Huishoudster, lienstbode GHRISTELIJK- EERSTE BLAD. Nierlijders. woning met Tuin voor een rentei aiten Aagtekerke in1 ramen bij S. WISSE j? Gemeente te Aagt TCOQP~ e soorten. SIJN,Middelburg KOOP ite draver, bij p. Dg iBlande. KOOP kpaarden, Kamperland. KOOLF, Koudekerk, erstond arbeider gevraagd aar, en tweedon- Merriepaarden FRANCKE, Domburg, of op 1 Juli RUISE, Dllewoutsdijk, igd: Is 180 per jaar, met l'erpleging, en dienst» alijke aanmelding bij 3HEER-DIRECTEUR. ttober a s. lEIjySE, te Z o u t e- gevraagd, bij ISDIJK, Kapelle. ig of np,cht. Desge- vrij. IEÈRTENS, Dam 6. oudster |it den boerenstand, lo jaar. Adres letter firma F. P. D'flUIJ, tijd..) i-S a ifi a! VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIËN Helaas, dit advies heeft niet geholpen. „Wij, modernen, hebben onder de onderwijzers (der Openbare School) een aantal geestverwantenWij kun nen dus op de school een niet onbe- tangrijken invloed uitoefenen". Prof RAUWENHOFF. f (Modern Hoogleeraar RECLAMES. INGEZONDEN STUKKEN. 9- 1MBLIK. >rboot 3—ZIERIKZEE. 1913. Ir g op werkdagen vm, op Zondag 18 en 25 geen dienst. 5 op Donderdagen vm op andere werkdagen .5; op Zondag 18eD nm. geen dienst. 7-- 87.ro 4 S -V a JS v "8 Ifi O A3 a 8.02 1.20 0.50 10.05 J1-05 jo.45 li.29 lJ.37 8.57 7 85 80S 8.13 8,20 8.37 8.3< 8.45 8.53 9.(2 9.11 9.17 9.39 9.40 S'49 9.58 10.46 nM id vla Goch, Grefeld ig te Goes geen i 2.06 1 1-29 6.01 8.46 3-°S 7-15 9 43 3-5* 8.0I 4-14 8.20 4.28 8.34 IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel meer 10 cent. ferwest Goes. dit nummer bestaat uit twee bladen. 23 Mei 1913. De spijker op den kop. In een tweetal hoofdartikelen bespreekt De Nederlander den «Open Brief" van ds. v. HoogenhuiJze aan dr. de Visser en zijne bezwaren omtrent het lot der Nederl. Hervormde Kerk. Aan het eind geeft bet blad dezen ex-geestverwant den volgenden raad waarin de spijker op den kop wordt geslagen Maar laat ons nu ten slotte ook een raad mogen geven aan Ds. Van Hoo- genhuyze en aan al diegenen, die, met hem, in den strijd der geesten alle heil verwachten van de .Hervormde Kerk", en al wat daar buiten staat betitelen als „bijgeloof" en «separatie". Ook wij meener, dat in de Her vormde Kerk zich nog uitstekende elementen bevinden ter bevordering van het Christelijk element van ons volk. Dat hebben wel al die Hervormde onderwijzers en al die Hervormde pre dikanten getoond, die krachtig hebben medegewerkt, om overal christelijke scholen te doen verrijzen, om in evan gelisatielokalen 6d bij tal van gelegen heden weer den Bijbel aan ons volk bekend te maken, waarvan heele ge deelten van ons vaderland zijn ver vreemd. Dag in dag uit melden zich b(J de geloovige protestanten, Christe- lp-Historischen en Antirevolutionai ren, collectanten aan, voorzien van warme aanbevelingen ook van Her vormde predikanten, om ons aan te maner, toch ons geld ter beschikking te stellen van die scholen, die ons volk aan het socialisme en ongeloof willen trachten te ontrukken. Hoe talrijker de scholen werden, hoe groo- ter de bijdrager, zoodat ondanks al wat het rijk thans voor de bijzondere school betaalt, de bijdragen der parti culieren steeds toenemer. Ons volk doet dat gaarne. Het draagt dien Jast, al verlangt het Daar ver lichting, en al begrijpt het niet, waarom niet alle burgers in dezen op gelijken voet worden behandeld. Dat volk, vrienden der Hervormde predikanten, verheugt zich natuurlijk, dat nu eindelijk een definitieve oplos sing in uitzicht is; dat eindelijk, na een 80-jarigen strijd, recht, gelijk voor allen, zal worden ingevoerd. En ziet, nu dit alles door coallti", d.w.z. door verstandige en voorzichtige samenwerking, zoo ver is gekomen nu komen tal van diezelfde Her- vormde predikanten den vclke vertel len van die coalitie moeten we niets hebben, want rij is niet b|j machte Rome en de separatie tegen te gaan Roomschen en Kuyperianen behoo- wn, zooveel dat In ons vermogen ligt, te worden geweerd, zelfs ten koste 'an ons eigeD bloed. Die rechtsgelijk heid moet derhalve maar worden uit gesteld. Hare bestrijders moeten liever weer aan het roer komen. En gij, vrienden, gaat voort met uwe goede gaven te oflerendraagt elkanders tasten, en verblijdt u dat gij om 's Hee ren wil onrecht lijdt, en mede moogt arbeiden in Zijnen wijngaard. Gelooft de heer Van Hoogenhuyze en de »tallooze« predikanten die, naar t" hem ter zijde staan, dat dit «e beste weg is om de liefde des voika voor de Qervoimde Kerk te winnen, en zal niet menige Hervormde, zich nog liever gaan aansluiten bij Dr. ituyper, die, hij moge dan zijn wat biedt in Beval een uitweg Waarlijk, indien die heeren de Her vormde Kerk willen dienen, laten zij herzle8tan<1PUnt ^an no® eens Boed Immers Id een der vorige week gehou den vergadering van Ned. Herv. predi kanten er waren er blijkens de stem ming over een voorstel-Litftinck een kleine vijftig! waren vogelen van divei se pluimage bijeen de zuiver con fessioneels ds. Luuring naast de ethische v. d. Flier en de zwaar overgerefor- meerde Kalshoven naast de moderne Bro-kmanen in die vergadering nu heeft ds. v. Hoogenhuyze den aanwezi gen aangeraden mee te gaan met den Bond van Protestanten, die bij de ver kiezingen de Chr. socialen, de uitgetre den Ghr. bistorischen en voorts «onder biddend opzien* hen die den Protestan ten het naast staan voor de Tweede Kamer aanbeveelt. Op de meest pakkende voois die zich denken laat, namelijk van het bekende sociaal democratische Stembuslied«Doe open de „stembus, het volk sfaat er voor, doe 't gauw, of de boel springt kapot" deel, een onbekende poëet in «De. Fak kel",1 een te Amsterdam verschijnend vi ij-liberaal blad, het volgeflde Bonds lied voor 1913 van den Nationalen Bond van Protestantsche kiezers in Nederland* afdrukken In naam van OraDjeheft hoognudev&an, Die Volk en Vorstinne verbindt, Die hoog heft wat God voor ons land [heeft gedaan, Ten tijde van Alva's Bewind; Toen Spanje zich drenkte met 't bloed [van den Geus, IHe streed voor de vrijheid met God tot [zijn leus, Om viijheid van Godsdienst, geweten, [met kracht, Tot Nederland's heil ons gebracht, In naam onzer kerke heft hoog nu de [v;ftn, Die Rome ontneemt zijne macht, Dat met wetten ons dreigt in ons gansche [bestaan, En 't Volk in zijn welvaait verkracht, Geen Rome, geen Kuyper, in monster verbond, Maar God in ons hart, Zijne bulpe tot [Bond, Dat zij onze leus in den komenden strijd, Zoo Rome als Kuyper ten spijt. In naam van de vrijheid heft hoog du [de v?&u, Die 't knechtschap der natie verwint, En allen eendrachtig te zamen doet gaan Tot val van het huidig Bewind; Dat vrijheid niet eert, onze welvaart [bedreigt, 'n Tariefwet ons geeft en tot dwang zich [steeds neigt, In naam van de natie den dwang nu [gestuit Stemt Rome met Kuyper er uit! Deze «Protestant" schijnt ons toe een schalk te zijn, wien het minder om Oranje en «God", en de Vorstinne eD de «kerke", dan wel om den triomf van het liberalisme te doen is. Heel rein vinden wij zijn wapen niet. Ea weinig kiesch is het blad dat zijn rijmelarij opneemt met «in naam van OraDje stemt Rome met Kuyper er uit." De vrijzinnigheid gebruikt hier het Oranjehuis in het eeuwjaar onzer nationale verlossing om de natie in twee helften te verdoelen. Het meest stuitende is echter wel dat op dit Bondslied straks bij de herstem ming de socialisten op «Rome eD Kuy per" in naam van Oranje en «onzer kerke" zullen losgaan. Sommige vrijzinnige volkssprekers en Kamercandidaten lijden aan onjuist heid van begrippen. Zoo vernamen wfl van een die in een volksvergadering het is de heer Otto vertelde dat de openbare school nu een eeuw oud is. Maar de school is altijd «openbaar* ge weest; reeds onder de «grafelijke" re geering was zij dit reeds, dat wil zeggen ging zij van het gouvernement uit. Maar de spreker verwarde openbaar met neutraal. Een ander het is de heer Moojen bestreed de voorgenomen gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs met een bestrijding van het christelijk onder wijs dat verdeeldheid zaait. Maar niet van g lijkstelling van openbaar met christelijk onderwijs strijden wfl. Die tegenstelling bestaat niet. Immers er zijn christelijke openbare scholen en neutrale bijzondere scholen. Er zijn ook al bijzondere liberale scholen. En die zullen er nog wel meer komen, naarmate fatsoenlijke liberalen afkeerig worden van het optreden van socialistische onderwijzers, zij 't ook al buiten de si hooi. En juist nu, om mede aan derge lijke liberale ouders de oprichting van scholen hunner keuze mogelijk te maken pleiten wij voor gelijkstelling van open baar en bijzonder onderwijs. Maar deze spreker verwarde bijzonder met chris telijk. Niet voor algemeen kiesrecht maar voor de vrijheid van onderwijs voelt de natie veelen tegen deze laatste richt zich dan ook de strijd der vrijzinnigheid. De sprekers hebben het aldus over de dier bare openbare school. Alsof die gevaar liep Trouwens het algemeen kiesrecht wordt zelfs door de sociaal democraten zoo wei nig vurig begeerd, dat mr. Troelstra vol gens het verslag in Het Volk heeft moeten verklaren «wij hebben alleen gesproken met ter zake kundigen en gevraagd: waar denkt gij dat de betooging overdag zal slagen Toen zijn alleen Amsterdam en Rotterdam genoemd". Daar alleen verwacht men een genoeg zaam groot getal arbeiders die vrij zullen vragen [of nemen ter wille van een be tooging voor 't algemeen kiesrecht. Waarlijk, wanneer de vrijzinnigheid Diet de belofte van Staatspensioen dat nooit komt! Id de vergadering bracht, ?ij kreeg haar kiezers nooit warm voor deze stembus. Natuurlijk uitgezonderd de anticleri- calen, die reeds warm zijn en derhalve op den stembusdag gevaar loopen door zelfontbranding te bezwijken of uit den band te springen 1 Door de vrijzinnige pers loopt een ver haal van een vroom schippertje die zfjn kinderen naar eene Chr. school wilde bren- geD, doch ten laatste ze op een openbare school deed, en van het hoofd der schoolde mededeeling mee kreeg dat dat eigenlijk je ware christelijke school was, omdat jood en roomsch en protestant ernaast elkander op de schoolbanken zaten en tot verdraagzame menschen norden op geleid. Nu, wanneer men sommige vrijzinnige verkiezingsapostelen hoort, dan moet men vragen op welke sGhool die dan toch wel aan de verdraagzaamheid gekomen zijn, die uit hunne redevoeringen spreekt. Intusschen wij gunnen dezen men schen gaarne de illusie der op de open bare school meer dan op de bijzondere aangeleerde verdraagzaamheid. Maar er is een verdraagzaamheid, die in den[ grond niets is dan onverschil ligheid. Bijvoorbeeld toen het vorig jaar in de Israelietische Hoofdsynagoge te Araster dam de nieuwe opperrabijn Gobits als I rector van het Joodsch Seminarium werd geïnstalleerd, klaagde deze: j «De openbare zoogenaamd neutrale school draagt voor een belaLgrijk deel de schuld van den achteruitgang van den godsdienstzin bij de Jcodsche jeugd." Wij hebben den strijd niet tegen de openbare school; w]j gunnen haar voor standers al het bezit en genot er van. Maar zou 't ook kunnen zijn, gelet ook op den achteruitgang van de religie bij de gedoopten, dat die sooit verdraagzaam heid niet de echte is, bijvoorbeeld gelijk de Apostel ze teekentWfl die sterk zjjn zijn scbuldig de zwakheden der onster- ken te dragen Bedenkt ook wel, de moderne predikant Hooykaas schreef Dog kort geleden in de Liberale Nieuwe Rotterdameche Cou rant (18 Aug. 1912): «De onderwijzers weten, dat ik gelijk heb, als lk zeideG|j maakt u druk tegen de orthodoxie omdat gi) de bijzondere SGhool haat". Dat is ook geen «verdraagzaamheid". Vele Ohristelijk-Historischen willen niet veel goeds booren van de Anti-Re volutionairen. Maar dit zal men hun toch moeten toegeven, dat zij beter verstaan dan wij wat organisatie is. En als wij ons beklagen over den machtigen leider der Anti Revolutionaire partij, zouden wij ons dan toch niet eens moeten af vragen, of wij zei ven wel genoeg aan het «vis unita foitior," dat ook onze vaderen wel op de lippen maar niet in het hart hadden, gedachtig ziJnf Vrije bespreking is heel mooi, mits het door eenstemmig handelen gevolgd wordt. Men spreekt, vaak met ophef, van de vrijheid en zelfstandigheid der Ohristelijk- Historischen. Maar zij, die meenen hun kracht te toonen door zich af te seheiden van het leger, verdienen een anderen naam dan die van vrijheidshelden. Nederlander. Het komt voor, dat lijders aan een nieraandoenlng een betrekkelijk uitste kende gezondheid schijnen te genieten. Niettemin wordt hun bloed armer, hun krachten nemen af, doordat het eiwit ongestoord het lichaam kan vei laten, en de gevaarlijke vergiften, die door de nie ren niet verwijderd worden, ondermijnen onverdacht het organisme. Rugpijn, hoofptjn, een onverklaarbare vermoeidheid, jeuking der huid zonder sporen, een gevoel van koude in de lede maten, krampen in de beenen f vooral 's nachts), plotseling wakker schrikken, suizingen in de ooren, duizeligheid, ab normaal gekleurde urine, schuimend, voortdurende aandrang, zwellingen rond de oogen en in de enkels kunnen de voortwoekerende kwaal aanduiden. Foster's Rugpijn Nieren Pillen geno men vanaf het optreden der eerste ver schijnselen, tasten de kwaal in haar oor sprong aan en voorkomen noodlottige gevolgen als waterzucht, nierstet n, uier ontsteking, uremie (urinezuurvergifti- ging), enz. Te Goes verkrögb. bij de hh. de Paauw Co.en te Middelburg bij Joh. de Roos, Vlasmarkt K 175. Toezending geschiedt franco na ontv. v. postwissel èi fl.75 voor één, of flO.— voor zes doozen. Eischtde echte Fos ter's Rugpijn Nieren Pillen, weigert elke ara doos, die niet vooi- ■«I zlen is van neven- trace ark. staand handelsmerk. (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.) Mijnheer de Redacteur l In het nummer van 21 Mei der Zeeuw lees ik in een verslag van de algemeene vergadering van de leden der Veilings- vereeiiigiDg «Zuid-Beveland", gehouden te Goes op Dinsdag 20 Mei j.l., dat de heer F. Kakebeeke zou gezegd hebben, dat de Tuinbouwraad (lees liever de Commissie uit den Tuinbouwraad) mij, nadat ik de som genoemd had, waarvoor ik bereid zou zijn mijn uitvinding be kend te maken, in overweging zou ge geven hebben om aan de regeering voor te stellen aan mij tienduizend gulden te geven, en dat ik in het minst niet genegen was hierop in te gaan. Ik weet niet of het verslag juist weer geeft, ,wat de heer Kakebeeke gezegd heeft, maar in elk geval moet ik mede- deelen, dat mij daarvan niets bekend is. De Oommissie heeft mij geen enkel aan bod gedaan. Toen ik mijn eisch bekend gemaakt bad, maakte de voorzitter, prof. Rltzema Bos, de opmerking, dat bij dacht, dat de Regeering deze wel te boog zou vin den en nadat door mij daartegen was aangevoerd, dat, wanneer een particulier die moest uitkeeren, men dan van te boog kon spreken, maar waar voorzoo- velen (door m(J werd genoemd een 10 duizendtal belanghebbenden) werd ge handeld, bet slechts zou zijn een tiental guldens voor elk, hetgeen door mij werd genoemd een fooi voor een knecht, waar op wijlen de heer D. J. van der Have te Kapelle, verklaarde er wel f100 voor over te hebbeD, waarmee de heer G. van Lennep, secretaris van den Tuinbouwraad instemde, terwijl de heer Van der Have er nog aan toevoegde, dat hij nog wel meer bessenkweekeis kende, die bereid zouden zijn een dergelijke som te geven. Ik mocht dus de onderstelling wel maken, dat de som nog niet eens op woog tegen de belangen, die op 't spel stondeD. Door prof. Rltzema Bos werd dan ook niet beweerd, dat de som te hoog was, maar dat de Regeering die te hoog zou vinden. Toen daarop door mij werd gezegd, dat, wanneer de heeren wisten, wat de Regeering niet zou willen, ze mij zeker toch wel zouden kunnen zeggen, wat ze dan wel wilde, waarop de vooizitter verklaarde dit niet te weten. Aan den heer Kakebeeke zjj tenslotte Dog opgemerkt, dat wanneer blijkt, dat heeren br ssenkweekers van de duizenden die in bun zakken vloeieD, ook iets wil len afstaaD, om die duizenden te doen blijven vloeien, zij mfl bereid zullen vin den mijn uitvinding onder voorwaarden bekend te maken. Zaken zijn nu eenmaal zaken. Met dank, mijnheer de Redacteur, Hoogachtend, De uitvinder van «Gravenzegen" A. VAN DER GRAAFF. Biezellnge, 22 Mei 1913. Geachte Redactie l Allereerst mijn dank, dat u mjj inzage gaaft van het iDgezonden stuk van «den uitvinder van Gravenzegen". Aan het eiDde van mijne mededeelin- gen over verschillen e bestrijdingsmid delen tegen meeldauw op de vergadering van j 1. Dinsdag heb ik gezegd, dat ik best kon begrijpen dat de heer v. d. Gras ff voor de belaDgm van zijn eigen beuTs opkwam, maar dat raast die be langen nog zoovele groc tere stondende belangen van de gemeenschap, in deze de belangen van het kruisbessenteiénde Nederland. Nadat ik geëindigd bad met mijne mededeellngen, stond de heer van L' nnep, secretaris N. T. R, op en zeide, dat er vanwege de meeldauw-commissie uit den N. T. R. geen bod gedaan was voor GravenzegeD. In zooverre heeft de heer v. d. G. derhalve gelijk. De zaak staat nu zooDe heer v. d. Graaft is in

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1