No, 179 1913
Vrijdag 2 Mei.
27e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
Advertentiën.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
EERSTE BLAD.
Uit de Pers.
Uit de Provincie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De schoolstrijd moet volstreden.
RECLAMES.
Die stekende pijn in den rug
Keudekerke. Algemeene vergadering
van de Boerenleen- en Spaarbank alhier.
Voorzitter de heer C. Boone. Uit het
jaarverslag bljjkt, dat de afdeeling thans
111 leden telt. De rekening sluit met
een bedrag van ontvangst en uitgaaf
van f83741,91. Het aftredend bestuurs
lid, de heer P. Verhage Mz,, wordt even
als het aftredend lid van de 'commissie
van toezicht, de heer H. E. J. Gerlach
van St. Joosland, met groote meerder
heid als zoodanig herkozen. De plaats
vervangende bestuursleden Abr.de Lan
ge en P. Maas Wz. werden b|j acclama
tie herkozen evenals de kassier, wiens
salaris bepaald bleef op f100. Tot leden
St Maartensdijk. Gisterennamiddag
wenschte de heer Peels alhier hulde te
bewijzen aan een trouwend paartje door
esn revolverschot te lossen uit het open
raam boven de deur van z|jn cafë. Bui
ten de bedoeling van den schutter ging
het schot niet de vrije lucht iD, doch
in de richting van het raam der woon
kamer van den winkelier v. Splunteren
kwam de kogel in het kamerschot te
recht. De vrouw en dochter van v.
Splunter bevonden zich in de kamer
voor het iaam, en de kogel passeerde
de dochter op een afstand van slechts
2 decimeter.
Stavenisse. Aan den loteling JTE.
de Jong alhier, bestemd voor de lichting
1914, is, als kostwinner z|jner moeder,
voor éóQ jaar ontheffing van den mili
tairen dienst verleend.
Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76--78 Amsterdam.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
2 Mei 1913.
Fielterig.
Van dan te Leiden gebouden anti
revolutionairen partjjdag bevat De
Balans, een vrijzinnig democratisch
aldaar verschijnend blad, het volgende
fielterige relaas
Men begon in het café terwijl er
zooveel Godshuizen leeg stonden
met het zingen van Psalm 951 en 3,
luidend 3:
Komt laat ons samen Israel's Heer,
Den rotssteen van ons heil, met eer,
Met godgewjjden zang ontmoeten,
Laat ons zijn gunstrijk aangezicht,
Met een verheven lofgedicht,
En bljjde psalmen, juichend groeten.
Z{jn is de zeez' is door zijn kracht,
Met al het drooge voortgebracht
't Moet alles naar z|jn wetten hooren,
Komt, buigen we ons dan biddend neerl
Komt, laat ons knielen voor den Heer
Die ons gemaakt heeft en verkoren
Aan den 4en en 5en regel van
't laatste vers, werd geen gevolg ge
geven met 't oog op de knieën dar
zwart lakensche pantalons en 't feit
dat er zand gestrooid was op den zaal
vloer (naar oud vaderlandsch gebruik
in de herberglokalen).
Men denke bij .dat „Isi&ëls Heer" niet
aan den God der joden, want deze be-
hooren, met ons en al wat buiten de
coalitie valt, tot dat zoodje dat nog op
aarde wordt geduld ter wille dezer
uitverkorenen. Neen, oudtijds was
Israël het volk Gods, het uitverkoren
volk, maar dat is alles anders gewor
den, nu z(jn dat de Kuyperianen.
„Kuyper's Heer", moest bet dan lui
den, zoudt ge zoo zeggen,wel
neen, dat gaat niet, ge zult hem toch
niet tot de gewone stervelingen reke
nen
Maar hoe dat ,z|j, dominee Klomp
begon met een gebed.
B(j God zjjn duizend jaren gel ijk eene
nachtwake,nietwaar, weleerwaarde
heer Klomp? vier jaar dus slechts
4/iooo of V»»# daarvan,en wacht
na met ons af wat a.s. Juni ons zal
brengen. Bedriegen ons niet alle ver
schijnselen, dan vreezen w|J ge uw
stof voor een artikel dan uit het boek
van Job of Jeremia's klaagliederen
zult moeten putten. Want niet
Kuyper's god, maar onze God heerscht
en heett de baan van vooruitgang die
de menschheid heeft te voigea afge-
teekend, en of g|j, meneer Klomp, nu
in het laatst van Juni juicht of tan-
denknerst, g|j en de uwen hebt te
volgen I j 't Is jammer voor al de
moeite en inspanning door deze schare
van uitverkorenen besteed aan de
poging om Gods taak over te nemen,
maar ge kent het lot van Ikaros, den
zoon van Daedalus, nietwaar P Wjj
hopen en vertrouwen dat ge ditmaal,
na afloop der Kamerverkiezingen, op
de boetpsalmen zult aangewezen zjjn,
om den volke kond te doen van uwe
gemoedsstemming. Mocht de over
winning ons z|Jd, wij zullen haar
waardiger dragen dan gij (9n de uweD)
deedt en er een beter gebruik van
maken ten bate van land en volk".
Na deze lasterlijke beschouwingen
volgt een beschrijving van de sprekers
waai aan het volgende ontleend is:
Z|j leven b|j het hemelsch manna.
A|j doen alles ter eere Gods, ook eten
en drinken in Zomerzorg, en lasteren
en liegen, 't elkander en anderen voor
den gek houden. Brave luiden, wier
Bchoonheidssymbool een witte das is
en wien een knevel als Kaïosmeik
geldt. Mocht ge door satanische ma
noeuvres einde Juni opnieuw reden
hebben om een vreugdelied te kiezen
uit David's Psalmen, wy zullen ons
lot gelaten dragen in de jammerlijke
overtuiging dat ons volk nog te laag
staat voor beter.
De welgeslaagde partijdag, werd met
een dankgebed door dominee Th|js
besloten. Prosit!
Nu hindert dergelijk geschrijf ons be
trekkelijk maar weinig; „wie vuil Is,
dat hfl nog vuil worde" maar wel hin
dert 't ons dat dergelijke schandschrfl-
vers der kiezers huizen afloopen om met
de witte das aan te gewagen van het
groote gevaar voor de Ned. Herv. Kerk
gelegen in de verkiezing van onze man
nen, en in hunne strjjjdartikelen in Juni
ditzelfde thema zullen gebruiken om de
vrijzinnigheid weer in de meerderheid
te brengen.
Nu spotten, straks femelen z|j.
En hebben z|J met dit vertoon den
kiezer verschalkt en den liberalen zetel
gewonnen, dan lachen z]j hem achter
z|jn rug uit om z|jn onnoozelheid.
Apropos, ziet g|j in bovenstaand Leid-
sche stukje ook de antithese?
O ader dit opschrift lezen we in den
„Terugblik" van Ons Tijdschrift o.m. het
olgende
Want dit is het wezenlijk karakter van
den schoolstrijd: eene liberale ondemo
cratische reactie van de kern van ons
vroom Geuzenvolk tegen de „vervloekte
afgoderij"... nu niet van Rome, maar
van het nieuwe Rome: de moderne par
lementaire «Staat" welks begrip dr.
Kuyper In een beroemd gebleven debat
met Beets o.i. hoewel allicht wat al te
drastisch, in de kern toch juist, als sa
trnisch gekarakteriseerd heeftsata
nisch, omdat z|j de Souvereine autori
teit Gods over de consciëntie in de prac-
tjjk vervangt door de absolute despotie
van de helft plus één.
Daarom is en bl|jft de schoolstrijd tot
zij volstreden is, het natuurlijk cement
van de coalitie en het is een zeer ge
lukkig geval, dat in het concept accoord
op de schoolkwestie een zoo groote na
druk gelegd is.
Tot zij volstreden isDe vrijzinni
gen zouden zoo gaarne de rechtsche kie
zers doen gelooven, dat het reeds zoover
was 1 Dr. Colenbrander poogde het on
langs in de Gids. De schoolstrijd is eigen
lijk uit, zeide h|j. Alleen politieke bere
keningen maakt dat zjj door de leider
der rechterzijde telkens we6r tegen de
verkiezingen wordt opgewarmdEn
wonder genoeg, van eeD zjjde, waarvan
men zulks niet gelooven zou, van een
orthodox predikant uit het Goessche land
hoorden wij onlangs op eene vergadering
de bewering, dat wjj nu met de subsi
dies ver genoeg waren, en dus de school
strijd maar staken moesten
Neen de schoolst? fld is niet uit, en z|j
zal nooit uit z|jn vóórdat w|j och 1
niet zoozeer de materieele gevolgen der
gelijkstelling zullen smaken maar
voordat w|j dóór het nederleggen van die
financieële geljjkstellidg in de grondwet
niet slechts' rechtsgelijkheid maar vooral
rechtszekerheid verkiegen hebben. Op dit
laatste komt het aan. Men late zich op
dit ééne punt toch niet in slaap wieg8n.
Wr|j hebben na de schromei|j ka gevolgen
van de lichtgeloovigheid en argeloosheid
van een deel der christelijke leidslieden
des volks in 1857, zóó zwaar moeten
boeten dat w|j het zedelijk recht niet be
zitten tot de „vertrauensseligkeit" in de
bedoelingen op dit stuk der toch op-den-
keper-niet-zoo-kwade liberalen, die w|j
telkens en telkens met bevreemding en
angst in onzen kring ontwaren.
Waarlijk w|j mogeD, w|J kunnen, w|j
zullen niet rusteD, voor wij den strijd
volstreden hebben. Alles wat wU tot hier
toe bereikt hebben, staat nog steeds op
losse schroeven indien wQ niet, ook voor
de toekomst de absolute zekerheid heb
ben, dat het oude spel weer niet opnieuw
beginnen zal.
Men zegge toch niet, dat hiervoor geen
kans is. Dat de vrijzinnigen nu leergeld
hebben betaald. Dat ze nu hun intole
rantie hebben afgelegd.
Men denke liever aan den door de
gansche liberale pers ondersteunden
eisch van Mr. v. Deventer van uitsluiting
der Chr. Zending en der Chr. zendings
scholen uit Mohammedaansche landen
Men zie liever naar het Frankrijk van
heden, waar de vrijzinnigen vr|j spel
hebben. Ook dkar ls de vrijheid van het
onderwijs In de Grondwet opgenomen.
Toch beraadslaagt dezer dagen de Kamer
er over een regeeringsvoorstel om in alle
plaatsen beneden de 5000 Inwoners
(dat zjjn de Katholieke plattelandsge
meenten, waar het bijzonder onderwijs
nog machtig ls) de absoluut neutrale
staatsschool verplichtend te stellen.
Zoo is ook dit Rome steeds dezelfde.
Ook in de internationale vrijzinnige
schoolpolitiek is „het einde geljjk aan
het begin". Wat de „conservatieven"
voor 1848 in Nederland beproefd hebben,
beproeven de radicalen in 1913 in Frank
rijk. Waar men de macht iD handen
heeft men preote het zich toch diep
in heeft het laatste woord der vrij
zinnigheid altoos en in alle talen één
enkele beteekenis: tyrannine. De uit
oefening dezer tyrannie voor de toekomst
eens en voor goed grondwettelijk onmo
gelijk te maken, is het in den hoogste
zin des woords nationale doel der coalitie.
Tegenover dit belang vallen alle andere
overwegingen weg.
komt van de nieren, welke onder het
smalle gedeelte van den rug z|jn gelegen.
Doch rugpijn is slechts een der verschijn
selen, andere z|'n waterzuchtige zwel
lingen, opgeblazen oogen, gezwollen voe
ten, bezinksel in de urine, p|jnl|jke loo-
zing, voortdurende aandrang, een onna
tuurlijke vermoeidheid, prikkelbaarheid,
buitensporige dorst, rheumatische pijnen
in de armen, beenen of heupen, duize
ligheid, hoofdpijn.
Niet elke patiënt heeft aldeze verschijn
selen, doch iedere T|jder heeft er eenige,
en de minste nieraandoening is gevaarlijk,
want noodlottige ziekten ontstaan door
het verwaarloozen van een nierkwaal.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen rege
len de goede werking der urine-organen,
z|j leiden de nieren zachtjes tot gezond
heid terug en herstellen haar kracht tot
het filtreeren vai het bloed en het uit-
diD »en van het urinezuur en de urinestof,
welke ooi zaak vormen van rheumatiek,
jicht, niersteen, nierontsteking, enz. Z|j
z|jn het best bekende geneesmiddel tegen
blaasaandoeningen, en z|j voeren het over
tollige water af bfl waterzucht.
Te Goes verkr|)gb. b|j de hh. de Paauw
Co.en te Middelburg b|j Joh. de Roos,
Ylasmarkt K 157. Toezending geschiedt
franco na ontv. v. postwissel a f 1.75
voor één, of flO.—
voor zes doozen.
Eischtde echte Fos
ter's Rugpijn Nieren
Pillen, weigert elke
doos, die niet voor
zien is van neven-
mark. staand handelsmerk.
Ovezand. Was het den ganschen win
ter hier druk en woelig met de Duitscheis,
die werkten san den watertoren onder
Oudelande en iederen dag buitengewoon
veel drank dronken, Maandag was er
hier een heel andere herrie. De persoon
van J. v. 't I/. moest voor overtreding
der Leerplicht flO boete betalen of 3
dagen hechtenis ondergaan. Hjj verkoos
noch (hetgeen noch het ander. Daarom
werd hjj pp de veemarkt gearresteerd
en onder veel verzet in de boeieE ge- j
slagen. Toen hjj een 300 M. op stap
was met den Brigadier der Rjjksveld- i
wacht kreeg h|j berouw en beloofde te
zullen betalen, hetgeen h|j ook deed.
Toch zal dit muisje voor hem nog een
staartje hebben daar verbaal ls opge
maakt wegens verzet.
me ,de Ruyterschool" te Vlissingen.
r„v Het is heden tien jaar geleden, dat de
Zeevaartschool te Vlissingen werd ge
opend, en een kort woord gewijd aan
de geschiedenis dezer vooral voor de
gemeente Vlissingen, zoo nuttige onder
wijsinrichting, is hier zeker op zjjne
plaats. De school welke op 1 Mei 1903
werd geopend, nadat de heeren G. L.
van Woelateren, directeur der stoom
vaartmaatschappij //Zeeland", J. W. A.
F. van Maren Rentz van den Berg, In
specteur van het landswezen ln het 6e
district en mr. J. Smit Az., thans direc
teur der koninklijke maatschappij //de
Schelde" de vereeniging Zeevaartschool
hadden opgericht in een bekrompen ge
bouw met 17 leerlingen, 1 directeur en
3 leeraren. Toen ook cursussen van
tweede en derde stuurlieden werden ge
opend steeg het aantal leerlingen tot 42
en op 1 Mei 1907 toen ook koopvaard|J-
machinisten werden opgeleid tot 104 en
werden 3 nieuwe leeraren aangesteld.
Aan het van den beginne af gevoelde
gebrek aan voldoende lokaliteit, werd
eerBt afdoend een einde gemaakt toen
op 24 Maart 1909 de „de Ruyterschool"
ln gebruik kon worden genomeD, nadat
den voiigen dag de plechtige opening
doer Z. K. H. Prins Hendrik had plaats
gehad, juist 2 jaar na de eerste steenleg
ging, eveneens door Z. K. H.
Zooals men zich herinneren zal is met
den bouw dezer' school bedoeld het
stichten van een nationaal Huldeblijk
ter nagedachtenis van onzen grooten
zeeheld Michiel Adriaanszoon deRujjter.
Sedert het in gebruik nemen van het
nieuwe gebouw is de school gestadig in
bloei toegenomen; in 1912 werd zjj be
zocht dooi 193 leerlingen; het grootste
getaldat tegelpkertjjd de school bezocht,
was 110; op 1 Januari 1913 bedroeg het
aantal leerlingen 100thans op 1 Mei,
nadat verschillende [leerlingen na afge
legd examen de school hebben verlateD,
bedraagt het 90. Het onderwijzend per
soneel bestaat uit 1 directeur en 10
leeraren.
Van de 548 leerlingen, die examen
deden, slaagden er 385 of 70.25
Sedert 15 Mei 1912 is de school open
gesteld voor Belgische jongelui in Neder
land woonachtig.
Geen ruchtbaarheid was aan de gebeur
tenis vaD het 10-jarig bestaan gegeven
slechts in intiemen kring werd het feit
door het Bestuur der school met directeur
en leeraren herdacht.
Aan de 3 heeren, die van de oprichting
af aan de school verbonden z|jn, n.l. de
heeren S. Visser, directeur, A. Roos,
leeraar in de practisshe zeevaartkunde
en L. de Ve|j, boekhouder der vereeni
ging, werden herinneringsgeschenken
aangeboden.
van de commissie tot het nazien
der rekening 1913S werden benoemd de
heeren' Andrie& de Lange, J. de Kroo Cz.
en N. Bosschaart. De afvaardiging naar
de jaarvergadering in Utrecht wordt aan
het bestuur overgelaten. Het voorstel
van de sociale bank;,te Stavenisse om
een pensioenfonds te stichten voor de
kassiers der plaatselijke banken wordt
verworpen. De vereeniging zal voor ver
hooging salaris van hoofdinspecteur enz.
stemmen,'[evenals.; voor (het[voorstel van
het hoofdbestuur om geen grooter hy
potheken ;te verleenen aan [een lid dan
van f2000. <a
Bjj de rondvraag stelt de heer Contant
voor den kassier jaarlijks f6 te geven
ter vergoeding in de onkosten van de
bestuursvergaderingen. Aldus wordt be
sloten.
Tot het plaatsen van Advertentiën
ni9t afkomstig uit Zeeland, betref
fende Handel en Njj verheid, is gerechtigd
het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch
D. V. hopen onze
JAN VOLMER
en
CATHARINA SONIUS
Zendag 4 Mei a. s. hunne 25-
jarlge Echtvereenlging te her
denken.
Hunne dankbare Kinderen.
Middelburg, Volderfllaagte 96.
Heden overleed zacnt en kalm onze
geliefde Moeder, Behuwd-, Groot- en
Overgrootmoeder,
JANNA MARIA WATTEL,
Wed. van Marinus Brouwer,
in den ouderdom van 70 jaar en 6
maanden.
Uit aller Daam,
J. DE WOLF—Brouwer.
P. DE WOLF.
Sprooskerke, 1 Mei 1913.
Heden overleed onze geliefde Schoon
dochter, Zuster en Tante
MARIA VAN WINGEN,
in den ouderdom van 34 jaar en 8
maanden.
Wed. H. A. MOL,
Kinderen, Behuwd- en
Kleinkinderen.
Oudelande, 1 Mei 1913.
