176 1913
Maandag 28 April.
27e Jaargang
NIEU WSBLAD
VOOR ZEELAND.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
aimachines
Kortgene.
Buitenland.
Binnenland.
Uit de Provincie.
ddelburgk
e k°open,
jen:
)ölp
Maande Zaak
laren en
|rd,
en 500 bos
stroo,
n Melkschaap,
ïecht
lienstbode
:io
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
Staking In België.
Engeland.
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Gemeenteraad van Goes.
Middelburg. Verleden jaar hebben wij
eens een opmerking geschreven over de
ons inziens zeer onpraktische verdeeling
der brievenbussen van onze stad. Spoedig
daaiop werd een bus geplaatst op de
Seissingel. Thans zal wederom een
groote verbetering plaats hebben. Da
brievenbus die thans op het Noordplein
staat, wordt naar het begin, van den
Noordweg verplaatst. Tevens zullen de
bewoners van dien weg vanaf 5 Mei ook
opgenomen wordea in de laatste post
bestelling. Een en ander naar aanleiding
van een adres dat aan den directeur van
het postkantoor was verzonden.
Middelburg. Het centraal vrijzinnig
propaganda-comité op Walcheren heeft
Zaterdag voorloopig candidaat gesteld
voor de Provinciale Staten in het district
Middelburg de heeren H. P. den Bouw
meester, mr. F. J Sprenger, te Middel
burg (aftredende ledeD); 9n jbr. W. Z.
van Teyiinget, burgemeester van Oost-
kapelle en Serooskeikein het district
VlissiDgen, de heeren G. J. van den Broek,
ingenieur Ivan den Rijks Waterstaat, J.
G. van Niftrik, wethouder, en J. C. Paap,
notaris, allen te Vlissingen.
Goes. Benoemd tot Directeur-Boek
Vlissingen. Plan 1913. Doordat de ge
meenteraad met groote meerderheid
slechts 3 ledfn verklaarden zich vóór
subsidie besloot om afwijzend te be
schikken op een verzoek van de com
missie voor de viering van het onafhan-
kelijkheidsfeest om een bijdrage uit de
gemeentekas van f500, verschenen in
de plaatselijke bladen meerdere ingezon
den stukken van personen, die over deze
weigering hunne verwondering of afkeu
ring te kennen geven. Thans is een adres
aan den raad ter teekening gelegd, waarin
verzocht wordt op het genomen besluit
terug te komen en alsnog subsidie te
verleenen. Het argument, dat er geen
geld is, kan volgens het adres buiten
beschouwing blflveD, daar f500 opeene
begrooting van f 500.000 van geen merk-
bsren invloed is.
Vlissingen. Tot loodsschippers by het
Belg. Loodswezen zyn benoemd de hee
ren H. Delanghe en J. Willemse, thans
zeeloodsen by gemelden dienst.
Borssele. Zaterdag geraakte het
zoontje van den arbeider S. al spelende
in een vry diepe sloot. Ware geen hulp
komen opdagen dan ware het knaapje
zeker verdronken, miar gelukkig kwam
daar juist de postbode Priester voorby,
die het genoegen smaakte het kind van
een anders wissen dood te redden.
Nieuwdorp. Gisteren had de vrouw
van J. B. het ongeluk by het van den
zolder komen met den trap onder uit
te giyden. Dadeiyk werd geneeskundige
hulp ingeroepen daar de toestand zich
nog al ernstig deed aanzien. Heden was
ze echter reeds wat beter.
Schore Zaterdag vergaderde de raad
dezer gemeente, alle leden waren present,
de notulen worden gelezen en goedge
keurd, waarna de ingekomen stukken
worden gelezen en voor kennisgeving
aangenomen. 1. Eene wyziging in de
alg. politieverordening wordt overeen
komstig het genomen besluit in de vorige
vergadering opnieuw en eensluidend
vastgesteld. 2. Voorstel B. en W. om
f1000 te leenen voor aankoop grind en
macadamdit voorstel wordt na breed
voerige besprekiDg verworpen m> t 6
tegen 1 stem, die van den voorzitter,
biykbaar waien de wethouders na het
gehoorde tot andere gedachten gekomen
en stemden zy ook tegen 3. Een voorstel
van B. en W. om f 1000 te leenen voor
kasgeld werd aangenomen, met dien
verstande dat het geleende bedrag op 1
September 1913 terug betaald zal worden.
4. Verslag woningwet. Dhr. Verhaagen
sprak over dit verslag zyn ongenoegen
uit, en wees op een zinsnede, die z.i.
onjuist was.
f?> 1 Mei, hoopt
)0NE
n de Bogard2aal
S3, 5.30 uur.
res
itenlandfcche Ge.
oeopatische Qe.
lartsenijartikeleii
IREN, 's-Heerec-
lar Blaud's Staal-
oren aanbevolen,
in b i 11 ij k
d bij
rijzen vanaf f 30.
werkende vanaf
ng of binnen 6
faaimachines en
Sn voor Dames- I
i-ene uitgebreide
eeschikbaar.
ïesblousen vanaf
ptumerokken in r
voorraad Col-
as vanaf f9,75.
en Kinderpak,
iste tot de beste
Petten, Eng-
enz.
|iverse gemaakte
verschillende
[eerenpantalons.
jge prijzen.
eevelend,
oplevert. Be-
idres Letter P
i d d e 1 b u r g.
DP
s k e r k e.
'oude kerke.
INE, Seroos-
IDER, Heinkens-
tNELISSE Cz,
[ERS, Yeersche
3ERSE, Vlis-
aan
|KER, te
m p e r 1 a n d.
gezin
Jn bij P. J. DE
K 193.
S, Schilder,
ligge kerke.
kvnrwest, Gtoee-
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
De Balkan-oorlog.
Ziehier den tekst der proclamatie van
den troonopvolger die gisteren aan de
openbare gebouwen van Pkoetari is aan-
Het overwinnende leger van Z M. den
koning van Montenegro trekt uwe muren
binnen, niet als veroveraar maar als be
vrijder van u wier voorouders voor 435
jaar in dezelfde maand zijn gevallen na
onversaagden strijd.
Het Montenegijjnsche leger zal u en
uwe wetten eerbiedigen, alle godsdiensten
zullen worden geëerbiedigd,
l In naam van Z. M. den koning van
Montenegro .bezit nemend van uwe
roemrijke stad, welker raam schittert
in de geschiedenis van het Servische
volk, waa borgen w(j aan dejnwoners
hun eigendom, rechtvaardigheid, vrede
orde en alle weldaden van beschaafde
staten. Houdt u bezig met uw gewone
werkzaamheden, hebt eerbied voor de
bevelen die uitgaan van de hooge auto
riteit, aDders zult g\j de gestrengheid
der wet ervaren.
Uw goedheid en gastvrijheid schitte
ren in vollen luister op dit oogenblik,
waarin uw lot opnieuw wordt verbonden
aan de geschiedenis van Servië na er 4
eeuwen lang van te zijn gescheiden.
Heft met ons den juichkreet ajm leve
Z. M. koning Nicolaas I.
w. g. De opperbevelhebber van het
Montenegijjnsche leger erfprins Danilo.
Kan het geestdriftiger? En wie denkt
nog aan een laffe overgave van de stad
op het eerste verlarrgen der mogendheden.
Montenegro schijnt er niet aan te
denken en meD is het er thans vrijwel
algemeen over eer s, dat het koning Nico
laas niet te doen was om zijn militaire
eer te reddeD, doch waarlijk om het
volk te bevrijden van het sedert eeuwen
zwaar te dragen juk der onderdrukking.
Kortom, de Montenegrijnsche regee-
ring denkt er niet aan Skoetari te ont
ruimen. De bladen te Oettinje nemen
van de verklaring der groote mogend
heden absoluut geen nota en niemand
bekommert zich om de aankondiging
van een diplomatieken stap van Europa
tegen Montenegro. Zoowel koning Niko-
laas als de regeerirg staan op het stand
punt, dat Skoetari Montenegro niet kan
worden afgekocht.
Nog dralen de mogendheden, om hare
plannen ten uitvoer te leggen, doch men
verwacht ieder oogenblik, dat het tot
daden zal komen. Oostenrijk-HoDgarije,
de hongerige wolf, duldt geen uitstel
meer. Het stelt de mogendheden voor
de beslissing om Montenegro gezameniyx
te dwingen Skoetari te verlaten.
Een nieuwe vrijheidsoorlog breekt
weldra aan.
De staking bloedt dood.
a J>e toestand in de haven van Antwer
pen wordt met den dag beter en in de
particuliere nijverheid is het evenzoo
gesteld. De staking wordt te Antwerpen
als geëindigd beschouwd.
Ook in httLuiksche wordt de toestand
al beter; in tal van kolenmijnen en
metaal-fabrieken wordt reeds volledig
gewerkt. En in Charleroi doch ge
noeg hierover.
Hoogstwaarschijnlijk behoort deze //alge
meens politieke werkstaking11 weldra tot
het verleden, en meer om het eigen
aardige karakter, dan wel om de uit
werking van deze staking, zal ze In de
herinnering blijven voortleven.
In de Borinage zijn de gemojderen
zeer opgewonden. Er zijn nog enkele
mijnwerkers, die niet tevreden zjjn over
het verloop trouwens dit z(jn er maar
finkelen en die er nog een voordeeltje
uiti willen slaan. Ze dreigden heden in
staking te gaan om loons ver hooging te
krjjgen.
't Z(jn natuurlijk slechts stuiptrekkin
gen van de wegstervende „algemeene"
staking; we gelooven niet, dat men ze
ergens voor ernst houdt.
Intusschen is het lang voorbereide
feest te Gent aangevangen, Zaterdag is
de wereldtentoonstelling geopend en zijD
de bloemeofeesten ingewijd door den
koning. Het was een feestelijke ure toen
de koninklijke familie in het midden dei-
feestvierenden vertoefde. Alom heerschte
geestdrift.
De belangstelling was enorm groot.
Zelfs waren er Pransche ministers.
Als een vriendelijke gastvrouwe noo-
digt Gent thans ieder tot een bezoek.
In feestdos uitgerust. Moge het een feest
zijD, Gent waardig.
't, Is een oude geschiedenis, maar toch
immer nieuw. De wandaden der En-
gelsche kiesrecht vrouwen nemen nog
maar geen einde. J», het verzet wordt
wordt met den dag brutaler. En de
meest onverantwoordelijke, geweten-
looze practjjken worden dagelijks vast
gesteld. Geen wonder, dat de oppositie
groeit, en de haat steeds grooter omvang
aanneemt.
'tls dan ook een droevig schouwspel,
dat het machtige, en in vele opzichten
zoo voorbeeldige Engeland ons te zien
geeft.
Zierhier een koit relaas van de jongste
wandaden van suffragettes, ontleend aan
de N. Rott. Crt.
Donderdagnacht hebben de kiesrecht
vrouwen een poging gedaan om een
regeeringsgebouw te Newcastle in de
lucht te laten vliegen. De huisbewaarder,
die kruitdamp geroken had, ging op
onderzoek uit. Hij zag twee vrouwen
wegloopen en vond een papier boven de
trappen van het gebouw met het op
schrift: „Wacht u voor de bom, loop
voor uw leven." Juist op dit oogenblik
had de ontploffing plaats. De huisbe
waarder is niet gewond en er is weinig
schade aangericht.
Een Engelsch dagblad geeft een Hjst
van de aanslagen van kiesrechtvrouwen
sedert 4 April, den dag, waarop mevrouw
Pankhurst veroordeeld werd, jen schat de
schade op 15,000 pd. st., zonder daarbij
te rekenen de honderd kleinere vergrij
pen, als het doorknippen van telefoon-
en telegraafdraden, ii slaan van ruiten,
bederven van brieven, odz.
Hieronder tenslotte een staaltje van
de wijze waarop zij tegenwoordig door
het publiek worden vervangen.
Te Trowbridge zijn eenige kiesrecht
vrouwen, die een samenkomst trachtten
te houden, door een groote menigte
daarin verhinderd. Zij werden gebom
bardeerd met rotte sinaasappelen, eieren,
zakjes meel en vuil. Een sterke politie
macht moest hen ontzetten en door een
list aan de opgewonden menigte ont
trekken. Dezelfde; dames hadden een
paar dagen te voren een dergelijke ont
vangst genoten te Bradford aan de Avon.
Kamerverkiezingen. Volgens De Rotter
dammer heeft de centrale antirevolutio
naire kiesvereen'ging in het distriet
West'stellingwerf den heer H. Diemer can-
didaat gesteld. Het bestuur derA. R.
kiesvereeniging Nedeiland en OraDje te
Dordrecht heeft de candidatuur aangebo
den aan ds. C. van der Voort var Zijp te
's Gravenhage, die deze heeft aanvaard.
Papendrecht heeft ds. Van der Voort van
Zijp reeds candidaat gesteld, terwjjlook
de antirev. kiesvereeniging te Zwjjndrecht
hem zal stellen.
Het tweede Christelijk Congres tegen
het alcoholisme zal, naar de N R. C.
meldt, 27 e n 28 Aug. a.s. te Arnhem wor
den gehouden. In een wydiDgssamen-
komst in de Groote Kerk zullen optreden
minister Talma en ds. C. Lindeboom uit
Gorinchem. Mej. H. W. Crommelin te
Zeist zal een voordracht houden overde
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels ƒ1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Stand van de christelijke drankbestrijding
in Nederland en dr. J. R. SJptemaker de
Bruine te Utrecht overde kerk en het
alcoholisme. Verder wordt in drie.gfdee-
lingen beraadslaagd over de onderwerpen:
het kind en het alcoholisme, maatschap-
PtJ en staat en zending en alcohol. Ten
slotte zullen spreken ds. Jac. J. Thomson
van Hoogland overde geheelonthouder
en het aestbetische en dr. J. C. de.Moor
van 's Gravenhage over: alcoholisme en
leniging van armoede.
Van de nieuwe party. Men schrijft
aan de fakkelDinsdag 22 .April j 1-
hebben de leiders van den Nationalen
Bond van Protestanteche Kiezers in
Nederland een huishoudelijke vergade
ring gehad, waarin besloten werd, niet
eer naar buiten te werken alvorens de
Hervormde kiezers, die tot dusverre met
de coalitie medegingen, doch zich daar
mede niet meer kunnen vereenigen, tot
aansluiting te hebben opgewekt. Alle
Nederlandsch Hervormder, die het met
de politiek der coalitie niet kunnen vin
den, zullen nu opgewekt worden tot
aansluiting by den Bond. In den loop
dezer week zullen waarschijnlijk de leden
van het centraal-comité worden bekend
gemaakt en zal de Bond zijn werkzaam
heid naar buiten aanvanger.
Zitting van Zaterdag.
In de Zaterdagmiddag onder voorzitter
schap van den burgemeester gehouden
Raadsvergadering was dhr. Rlscb met
kennisgeving afwezig.
Ingekomen was goedkeuring van het
Raadsbesluit waarbij aan de Ver. Het
Volkshuis een lokaal der Meisjesschool
ten gebruike wordt afgestaan, en de
goedkeuring van de stukken betr< ffende
de stichting van de Rijkskantoren.
Na eenige discussie werd vastgesteld
de instructie van den Directeur-boek
houder der gemeente-gasfabriek, welke
instructie een aanvulling is van de ver
ordening tot regeling van de exploitatie
der gemeentelijke gasfabriek.
De heer Dormer maakte o. a. een op
merking over de incasseering der gelden
en gaf in overweging, om den directeur
voor te schrijven zich tot de gascommis
sie te wenden, alvorens iemand, die zich
niet behoorlijk gedraagt van de fabriek
te kunnen verwijderen.
De heer De Witt Hamer vond, dat de
directeur alleen die bevoegdheid moest
hebben.
Ds beer Hollmann wil hem kennis
doen geven na de verwijdering, opdat de
gascommissie over het gebeurde oordeele.
De heer Pilaar stelde behalve een
kleine redactiewijziging nog voor, om niet
te spreken van de directeur wijze tijdens
zfjn afwezigheid een der werklieden aaD,
die hem vervangt, doch dit woord werk
lieden weg te laten, opdat ook een ander
kan worden aangewezen.
De heer De Witt Hamer vond dezen
algemeeren term goed.
De heer Dekker vond het beter om te
spreken van „iemand, die tot de fabriek
behoort".
Na eenige discussie werd dit laatste
voorstel eenigszins gewijzigd aangeno
men en de redactie aldus veranderd
»iemand van het personeel*.
Op voorstel van den heer Hollmann
wordt in art. 11 („aangifte" van aanslui
ting of opzegging) duidelijkheidshalve een
wijziging aangebracht. De strekking van
het art. bUjft dezelfde. De aanvrage voor
aansluiting moet ingediend zijn, akorens
tot aanleg van gas zal kunnen worden
worden overgegaan.
Na een vroolijke discussie werd tot de
wijziging besloten.
De heer Hollmann stelde vervolgens
voor, om ingeval van geschil tusschen
de gascommissie en den directeur, voor
den laatste de gelegenheid open te stellen
zich tot den Raad te wenden, opdat deze
in zijn zaak beslisse.
Na eenige discussie werd het voorstel
aangenomen. De borgtocht werd bepaald
op f3000. Aangezien deze een zakelijke
of persoonlijke mag zijn, zal over den
aard der borgstelling eerst na deberoe-
ming en in overleg met den benoemde
beslist worden. j
Vervolgens werd behandeld het voor- j
stel tot intrekking der verordening re-
gelende de benoeming en den werkkring
van de Commissie tot classificatie der
leerlingen voor de O L Scholen. Door
de uitbreiding van het by zonder onder-
w(js in deze gemeente zjjn de werk-
zaamheden dezer commissie vrijwel over-
bodig geworden, daar B. en W. ten op
zichte van de toelating tot de Openbare
Lagere Scholen geen voorlichting meer
behoeven van de verschillende kerkelijke
diaconieën en andere armbesturen. Deze
commissie bestond n.l. uit 7 leden1
wethouder (tevens voorzitter), 1 wet
houder (plaatsvervangend voorzitter), en
verder 1 lid van den Raad, van het Burg.
Armbestuur, de Diaconie der Ned. Herv.
Gem., de Diaconie der Ger. Kerk, het
R X. Parochiaal Armbestuur en de Com
missie voor Oeconomische SptJsuitdee-
ling.
Het voorstel werd z. h. s. en zonder
discussie aangenomen.
Ter behandeling van de overige punten
der agendr (benoeming directeur gas
fabriek en behandeling kohier H. O
ging de Raad in geheime zitting.
Na heropening der openbare vergade
ring werd overgegaan tot de benoeming
van een Directeur-boekhouder voor de
gemeente-gasfabriek. De aanbeveling be
staat uit de heeren1. S. H. Bonthuis,
directeur der gasfabriek te Leerdam; 2.
Jan Bolt, directeur der gasfabriek te Zie-
rikzee; 3. J. K. F. Blokhuis, directeur
der gasfabriek te Middelhamis4. H. H.
Prakke, directeur der gasfabriek teVee-
nendaal.
B(j eerste stemming verwierven de
heeren Bonthuis, Bolt en Prakke resp.
6, 2 en 4 stemmen, dhr. Blokhuis geene
bij tweede vrije stemming resp. 6, 1 en
5 stemmen. B|j herstemming vereenig-
den de heeren Bonthuis en Prakke ieder
6 stemmen op zich, waarop door het lot
benoemd werd de heer S. H. Bonthuis.
Tenslotte is vastgesteld het primitief
kohier van den Hoofdeljjken Omslag voor
1913de begrooting was f 33462.0S6. De
factor is belangrijk lager genomen kun
nen worden en dus wordt de aanslag
minder dan verleden jaar.
Daarna sluiting.
(Q-edeeltelijk reed8 in de vorige oplage
opgenomen
houder der Gemeente-Gasfabriek alhier,
de heer S. H. Bonthuis, thans in gelijke
betrekking te Leerdam.
Goes Men deelt ons mede, dat de op
brengst van den verkoop van het Emma-
bloempje alhier bedraagt f95.18.
5. Verslag toestand Gem. 1912. 6.
WyzigiDg verordening hondenbelasting.
B. en W. stellen voor niet in te gaan op
het voorstel van den heer Verhaagen.
Na eenige discussie wordt het toch
aangenomen met 4 stemmen voor, 3
tegen (B. en W.) 7. De verschillende
stembureau* worden benoemd. 8. Aan
den onderwyzer dhr. de Visser wordt een
gratificatie van f50 gegeven voor het
waarnemen van bet hoofdschap geduren
de 5 maanden. 9. Aan dhr. H Danker
wordt alstydeiyk onderwyzei toegekend
eene vergoeding overeenkomstig de
verordening op het lager onderwys nl.
tegen f550 'sja%rs. 10. Het kohier B. O.
wordt op uitdrukkeiyk ver zeek van Ged.
Staten verhoogd en de factor gebracht
van 142 °/o op 1.5 °/o overeenkomstig
1912. 11. Op verzoek vaD Ged. Staten
wordt de begrooting 1918 gewyzigd en
12 wordt eveneens op verzoek van Ged.
Staten gewyzigd de verordening op de
heffing van hoofdeiyken omslag en het
