No. 170 1913
Maandag 21 April.
27e Jaargang.
laariT
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
1UWING!
(zeugen).
Logpvarkens,
isknecht
Knecht
Buitenland.
Binnenland.
skaarten.
erwest, Goes.
iddelburg
(inadruppels)
;oop
bestaande Zaak
Waren en]^j
an oplevert. Be-
Adres Letter P
Middelburg.
:oof
oningen,
dekerkschen weg
'ïi. Te bevragen
Café Constan-
jrke (Z)
te koop. Suite-
2 Slaapkamers,
enz. Hoofdweg
br. onder T. V.
Ir. D. Y. ALTA,
WP
irriepaard,
bij J. SCHUIER,
IBoogkabinet.
[ÜIJ, Middel-
ihoK, benevens
ïntar is, waar-
|roote ijzeren
als nieuw. Te
DEN BERGE,
op
3R, O o s t k a- j
lagtekerke.
AARNOUTST, -
oze?
feivaarzen,
Vrouwe'
enen, enz., en
[we Winkelop-
[op het werk
weg bij de
ypark, Hoek
ider,
;d, tevens
ders,
tWEG, Tim-
in, bij
ua, bij
|PE 'tZand.
|t Mei
teisje
|IJNSE,
Souburg.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
De staking In België.
INADRUPPELS
om Kfnapraeparatea van
lan te brengen, wijzen wij
zonder den naam
voorzien van het woord
NIET uit onze fabriek
daarom steeds
ir a f 0.75.
pprri i
O P
)op
'OLDER DIJK
E, Grqjpskerkt.
Yerwest, Goes.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p.1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
21 April 191S.
Het is altijd prettig voor een vrijzinnig
mensch wanneer hjj lid is van den Bond
voor StaatspeDsioneering. Dan heeft h|j
kans Kamercandidaat te wordenen by
mededinging met een geestverwant die
geen lid is van dien Bond of 't pas wordt,
wanneer hjj op het podium voor de kie
zers komt,gel|Jk de oud-minister mr.
Fock gedaan heeft, het van dezen te
winnen.
Zoo is in Hoorn de unieliberaal De
Jong, en in Veendam de vrijzinnig-de
mocraat Teenstra Kamerlid geworden.
Onder de vrijzinnige sollicitanten naar
een Kamerzetel hebben de leden van den
Bond voor Staatspensioneering dezer
dagen een schreefje voor.
Zoo blijkt deze Bond een niet te ver
smaden stijgbeugel.
Daarom verdient het opmerking dat
mr. Sannes, Kamer-candidaat van da S.
D. A. P. in Groningen en Veendam, zich
als zoodanig met dien Bond niet wenscht
in te laten, geen stemmen van dezen
Bond wenscht te koopen.
fl|j weigerde te antwoorden op de
vragen door dien Bond gesteld. „Deze
vragen*, zoo schrjjfc h|j, „z|jn zoodanig
gesteld, dat candidaten, die geenszins zijn
aan te merken als voorstanders van Staats
pensioneering (zooala deze door de S. D.
A. P. of door den Bond voor Staatspen
sioneering wordt gepropageerd) op die
vragen een toestemmend antwoord kun
nen geven en, volgens berichten in de
dagbladen, geven.*
En zoo worden tegenstanders van een
zuiver stelsel van Staatspensioneering in
voorstanders omgetooverd.
De kiezers worden op een dwaalspoor
geleid.
Scharrelaars in Staatspensioen, noemt
schr. ze, en h|j voegt er aan toe
„Inderdaad, de concentratie is slechts
vóór de staatsfooi, onverbreekbaar ge
koppeld aan de vrijwillige verzekering
met staatssteun.*
Waarna h|j besluit
Alles goed en wel, zeggen de con
centratie mannen n», maar w|j hebben
dan toch maar door een daad getoond,
dat wij z(jn vóór het staatspensioen
w|j hebben voorgesteld, het overgangs
artikel 857 staatspensioen van f-2 'sweeks
voor alle thans levende, fatsoenlijke,
70 jarigen te doen invoeren.
„Accoord
„Jlaar aitikel 357 staat in het ontwerp-
lalma en het ontwerp-Ialma wordtinge
trokken, als de concentratie wint, zoodat
artikel 357 meteen van het tooneel ver
dwijnt.»
W|j z|jn het met mr. Sannes eens.
Daarom weerstaan w|J de opdringende
vrijzinnigen.
Maar a propos, mr. Sannes, wat zulle a
de sociaaldemocraten b|j de herstemming
met deze twijfelachtige staatspensioneer-
ders doen?
Immers stilletjes weder inhuren.
want ook de S. D. A. P. is met hare
moeder de vrijzinnigheid voor alles «anti-
clericaal».
Koningsmoord.
Zuid Europa doet ons gedurig opschrik
ken door geruchten van Koningsmoord.
Koningsmoord slaagde nog voor kort
in Italië, in Griekenland en in Portugal,
werd nu weer beproefd in SpaDje.
Id het Noorden van Europa z|jn we ge
lukkiger. Engeland, België, Denemarken,
Zweden, Noorwegen en ons land werden
dusver voor dezen gruwel gespaard,
ttusland boette eenmaal z|jn Keizer in,
en op den ouden Koning Wilhelm werd
eens te Berlijn een schot gelost, maar
•.J1 tekens weer, hoe vooral in
t Zuiden van Europa de politieke moord
zucht haar bachanalien viert.
De vier Koningen die in Zuid-Europa
een aanslag te verduren hadden, stonden
geen vaD allen bekend als tyranniek.
De een mocht hooger staan dtn de ander,
maar van geen van hen kon gezegd, dat
ze het monarchale beginsel niet met eer
vertegenwoordigden. Ieder wist dit van
den Koning van Griekenland, en met
name van den Koning van Spanje mag
getuigd, dat h|j zich met trouw aan de
zaak van z|jn volk wijdt, met warmen
Ijver voor SpaDje's heil bezield is, en
volstrekt niet behoort tot de domperige
paleisbewoners. Schrijver dezes, die het
voorrecht had door hem in langdurige
audiëntie ontvangen te worden, verliet
hem met den gelukkigen indruk, dat
Spanje in dezen jongen Vorst metterdaad
een begaafd, een uitnemend en een moe
dig Koning r|jk was geworden.
Doch dit alles baat niet.
Als in 't Zuiden van Europa een heet
hoofd verlokt wordt door de gedachte,
om door zulk een waagstuk den man
van den dag te worden, dan wordt Ijlings
een Browning gekocht, en schiet men
er op los.
Toch kan niet meer gezegd, dat uit
sluitend het monarchaal beginsel in zulk
een politieken aanslag op 't leven be
trokken wordt. Frankrijk verloor twee
van z|jn Presidenten door een kogel, en
in de Vereenigde Staten van Amerika
vielen Insgelijks een tweetal Presidenten
door het moordend lood, om nu van
kleinere Amerikaansche republieken niet
te spreken.
Het gaat niet meer tegen de Monarchie,
maar tegen de dragers van het Gezag
als zoodanig. Het is de overprikkeling
van den anarchistischen geest die dorst
naar bloed wekt. En vooral nu de in
strumenten tot moord zoo technisch vol-
ma kt z|jn, hangt gedurig het leven van
zulke Staatshoofden aan den allesaan-
durvenden inval van een gedesequili-
breerden dwaas.
Hoog staat hiertegenover de persoon
lijke moed van hen, die door dit niet te
stuiten gevaar bedreigd worden.
Zeker, de polii ie bewaakt hun schreden.
Maar toch, waar gestadige angst hen
zou kunnen nopeD, zich b|jna niet in 't
publiek te vertoonen een methode die
in Rusland een tijdlang ingang vond
heeft de Koning van Griekenland en die
van SpaDje zich steeds vr|j onder het
volk bewogen.
En juist daarom wonnen ze steeds
meer de sympathie van 't volk.
Standaard.
Te Groningen is dezer dagen een ker
kelijke stembusstrijd tusschen vrijzin
nigen en rechtzinnigen ten voordeele
der laatstgenoemden beslist.
De strijd was fel geweest.
Van de vrijzinnigen moet gezegd, dat
ze met open vizier streden.
Deden ze dat in den politieken str|jd
ook maar alctyd.
In een circulaire, die z|j verspreidden,
werd o.m. het volgende gezegd
«Gelooft men werkelijk, dat Jezus
Christus uit den hemel is nederge
daald en daarna als een gewoon kind
door denlH. Geest uit Maria is geboren;
dat Jezus, volwassen geworden, over
bovennatuurlijke krachten kon be
schikken, melaatschen kon reinigen,
met een paar brooden duizenden
menschen kon spijzigen en kon wan
delen op het meer van Gennezareth
Gelooft men werkelijk, dat Jezus
lichamelijk, is opgestaan uit de dooden
en zichtbaar is ten hemel gevaren
Gelooft men werkelijk, dat w|j men
schen gevallen z|Jn, liggen onder het
oordeel Gods en dat het eenige middel
om aan het verderf te ontkomen is
gelooven in het zoenoffer, dat Jezus
Christus heeft gebracht aan het kruis
van Golgotha? Gelooft men dit
werkelijk en is men overtuigd, dat
men zichzelven niets w|js maakt,
welnu, laat men zich dan aan de
rechterzijde scharen en de vrijzinnigen
met open vizier bestrijden."
IJselijke taal!
Dat men op vele plaatsen dat moet
aam ien dat deze mannen voet voor voet
de meerderheid in de kerk veroveren,
is allertreurigst.
Maar nog droever stemt het dat aan
chr.-historische z|jde nog menschen ge
vonden worden, die aan zoodanige man
nen b|j de stemmingen voor de Kamer
de voorkeur zouden geven aan dezulken
boven onze mannen, omdat, naar zf)
meenen, deze „protestanten" de Herv.
kerk liefhebben en beschermen.
Naar w|j uit Onze Courant vernemen
bevatte dezer dagen De Notekraker, het
Zondagsblad, let wet het Zondagsblad
van de socialistende volgende B|jbelsche
Prijsraadsels
Welke dans voerde Koning David uit
voor de arke des Verbonds f
Was dit een wals, muzurka, polka of
schot8Che drie?
Was de appel, waarvan Eva en Adam
hebben gegeten, zoet of zuur?
Hoe bewoog zich de slang, vóór de
vervloeking in het Paradijs?
Welk tarief is aan den profeet Jonas
berekend voor z|jn vervoer per walvisch
Is de waarschuwing aan den wand
van het koninklijk paleis van Belsazar,
geschreven met potlood of inkt?
Wie was de dansmeester b|j het bal
om het Gouden Kalf?
Toen Elia ten hemel voer, maakte h|j
toen gebruik van een één- of tweedek
ker en b|j welken fabrikant kocht h|J
z|jn motor?
De bedoeling van dit fraais is door
zichtig.
Z?gt men den steller van dezen gru-
weiyken spot, dat hy hier weer het bewys
levert, hoe veilig inderdaad de godsdienst
by hem en zyn vrienden is, zoo zal hy
u op 't opschrift wyzen en zeggenPar-
dOD, 't is uw bevriend orgaan, dat den
spot met het u heilige dryft door By-
belsche prysraadsels op te nemen. Neem
het mij niet kwaiyk, dat ik de „N. Haag-
sche" daarby een handje help. Als ik
spot, dan heb ik dat van uw vrienden
geleerd.
Nu kennen we bedoelde prysraadsels
niet.
En zeker moeten we voorzichtig zyn
met deze rubriek voor de jeugd. Zorgen,
dat het heilige niet in discrediet wordt
gebracht.
Maar té oh is het bybelsch prysraadsel
op zich zelf niet verkeerd, het kan zelfs
de bybelkennis der kiD deren versterken
als ze de oplossing trachten te vinden.
Maar dat is van het bovengenoemde
de bedoeling niet.
O zoo lekker Is deze spotter, even in
de gelegenheid te zyn, die „lijnen" eens
belacheiyk te maken, neen erger, den
Bybel belacheiyk te maken.
Daarin komen immers allerlei onge-
looiyke dingen voorvan een appel (de
spottende socialist schynt niet te weten,
wat er te dien opzichte in den Bybel
staat!) van Jonas in den walvisch, van
een hand die op 'n muur schreef, van
den hemelvaart van een profeet, wel
verbazend, daar is iets van te maken,
waar de party genooten om lachen kunnen.
Maar apropos, gy christen socialisten,
gy Enka, die het Noorden afreist om
ons kiezersvolk af te trekken van onze
candidaten en ze te winnen voor de can
didaten der S. D. A. P., gy Agur, zoon
van Jake, die zoo innig voorgaan kondt in
de samenkomsten onzer Militaire Veree
nigen, gy allen die dezen zomer volgens
het besluit uwer algemeene vergadering
voor de candidaten van dit spotblad in
't vuur zult gaan, immers, ook rechtzin
nige predikanten zyn onder u 1 wat
zegt gy van zulk een taal?
Hoe bevindt gy u in zulk gezelschap
Morgen staat er een gewichtig besluit
genomen te worden. Wellicht wordt de
crisis over enkele uren reeds opgelost,
of althans de staking geschorst. Zooals
men weet komt morgen de Kamer weer
byeen, om in de eerste plaats een motie
te behandelen, in de jongste vergadering
door den liberalen afgevaardigde ltasson
ingediend. Deze motie luidt als volgt:
„De Kamer neemt akte van de ver
klaring der regeering, aldus geformuleerd
Wanneer de gemoederen tot rust zullen
zyn gekomen, zullen wy tot uwe be
schikking zyn om alles te onderzoeken
en alles te behandelen. De regeering
zou een commissie kunnen benoemen,
om uit te maken of door een bepaalde
formule de verschillende partyen tot
elkaar gebracht zouden kunnen worden.
Wanneer die commissie er in slaagt een
formule te vinden, die beter is dan het
tegenwoordige stelsel, zelfs ten aanzien
van de wetgevende Kamers, zou dit
waarschyniyk voor alle leden, die zich
aan een herstemming moeten onder
werpen, aanleiding geven om tot hun
kiezers te zeggen„Wy hebben een
formule gevonden, die ons aannemeiyk
voorkomt. Wenscht gy die?"
Over het algemeen heerscht er de
indruk, dat deze motie zal worden aan
genomen. En dit is da reden, dat de
staking tot nog toe een uiterst kalm
verloop heeft. Alles wyst op een ont
spanning, waarvan men hoopt, dat zy
de voorbode der eindoplossing zal zyn.
De dag van morgen belooft alzoo een
belangryke dag in de geschiedenis van
België te wordeD.
Ondanks de staking der typografen
zyn alle dagbladen, behalve de socialis
tische natuuriyk, tot na toe verschenen,
hoewel ze alle met onvolledig personeel
werken.
Op sommige plaatsen treedt een nei
ging tot hervatting van den arbeid aan
het licht. De opgaven der spoorwegen
wyzen uit, dat de werklieden treinen
aldoor meer werklieden vervoeren, met
name naar de provincie Luik. Te Gent
is het moeiiyk het bedryf in de katoen
en linnenspinneryen voort te zetten, uit
hoofde der staking van doischers, haar-
ders, kammers enhekelaais. InSoignies
en Maftlrs duurt de hervatting van den
arbeid voort. In het Luiksche staakten
Zaterdag 27782 metaalbewerkers en an
dere werklieden, dus 300 minder dan
den vorigen dag. Daartegenover staat,
er 408 kolenwerkers meer staakten, dan
Vrydag. Over het algemeen was de
uitbreiding dan ook vry groot.
In de streek van Bergen is haast geen
handel in koopwaar meer. Overal heerscht
vreedzame, maar doodsche rust. In Ant
werpen is de toestand verre van gunstig.
De sigarenmakers en de werklieden in
de kleine ny verheid gaan ook in staking
en „men" beweert voor de waarheid
staan we niet in dat de stakingsbe
weging zich ook uitbreidt tot de Katho
lieke Yakvereenigingen.
Ten slotte nog enkele verdachte ge
vallen en incidenten, ontleend aan de
N. R. C.
Zaterdag is een schildwacht, die by
een myn te Bessaix og post stond, door
twee mannen aangevallen en op den
grond gegooid. De soldaat wist zich te
verweren, totdat hy door een anderen
schildwacht was ontzet en de aanranders
de plaat poetsten, nadat een hunner door
een bajonetsteek was getroffen.
Op werklieden uit de fabriek van Ni-
caise is van een naburig terrein gescho
ten. De daders zyn onbekend gebleven.
Het feit moet met de staking in geen
verband staan. Het moet een poging
zyn tot wraakneming op den onderne
mer.
Vrydag is te Baissieux een geweer
schot gelost op een tram, die werklie
den naar een fabriek aan de grenzen
vervoerde.
Een verdacht instrument is in den
tunnel van Halinsart gevonden.
De Balkan-Oorlog.
De inneming van Adrianopel is reeds
eenigen tijd achter den rug, doch nog
lang zal van deze heldendaad der Bul
garen gewaagd worden. Er worden
thans nog eenige algemeene indrukken
gepubliceerd, die wy van genoegzaam
belang achten, om voortgezegd te worden.
Ze zyn van den vroegeren Franschen
Franschen minister van oorlog Messimy,
die dadelijk na de inneming naar de
vesting ging, om de militaire verdien
sten van het beleg en de verdediging op
de plaats zelf te bestudeereD.
Hy komt allereerst op tegen de in
Frankryk opgang makende veronderstel
ling, dat het Fransche geschut den Bul
garen de zege heeft bezorgd op de
Turken, wier Duitsche kanonnen minder
goed zouden zyn. Het was geen kwestie
van bewapening, die den doorslag gaf,
zegt hy, maar het karakter van den
Bulgaarschen soldaat.
Het kleine Bulgarye heeft Turkye
overwonnen, omdat iedere soldaat vast
besloten was vyf eeuwen van Turksche
overheersching te wreken en de broeders
in Macedonië te bevryden. Danprystde
oud-minister hoogeiyk de officieren, die
vertrouwen by hun manschappen heb
ben, en het opperbevel, dat de slagen
heeft geleid met een kunde en beslist
heid, die elk leger tot voorbeeld kan
strekken.
De kansen van den vrede staan er
niet slecht by. Montenegro zou onvoor-
waardeiyk de bemiddeling der mogend
heden aanvaard hebben, en Bulgarye
onder een klein voorbehoud, dat echter
niet van invloed zal zyn op een spoedig
tot stand komen van den vrede. De
oorlogsschatting schynt nog steeds een
twistappel te zyn.
De volledige demobilisatie van het
leger zal eerst mogeiyk zyn na het
sluiten van vrede, maar met de gedeel-
teiyke demobilisatie zullen alle oorlog
voerenden eerlang beginnen.
Het vervoer der Servische troepen,
die hebben deelgenomen aan het beleg
van Skoetari, is begonnen, aldus een
telegram uit Keulen. Urt Weenen be
richt men echter, dat sedert 17 April
de stad weder beschoten wordt door de
Montenegrynen 1 Wat moet men nu ge
looven 1
Ontroering in een gemeenteraadsverga
dering. In de jongste raadsvergadering
te Leende had een wel niet scherpe,
maar toch een gemoedeiyk onvriende-
iy be discussie plaats naar aanleiding van
een door Gedeputeerde Staten geïnspi
reerd voorstel om terug te komen op
een raadsbesluit tot bouw eener school.
Nadat er gestemd was over het voorstel
aan te houden had 't volgende plaats
volgens Het Handelsblad:
De heer Van Asten geeft te kennen,
dat hy zyn ontslag wil aanvragen als
raadslid.
De voorzitter zegt, dat dit schrifteiyk
kan gebeuren, by gewonen brief aan den
Raad. Het spyt my wel, zegt hy, als
dat verband houdt mei de school te
Stryp en als daarin het geachte raadslid
Van Asten aanleiding vindt om zyn ont
slag te vragen.
De heerv. Mierlo: „Hetzynmoeiiyke
quaesties voor een raadslid.'
De meeste leden zyn onder den Indruk
en de heer v. Asten niet mindsr, die
een onderdrukt snikken niet kan weer
houden.
Weth. Bax: „Het zal nog nooit zyn
voorgekomen, dat een raadslid in de ver
gadering schreit t*
Links van den voorzitter mompelt-