K WAAROM OMDAT tweede blad. Uit da Pers. 11 burg. oopen. ge Merries IP opers, mi •aagd ide Isknecht tas, iideps DE ZEEUW No. 157. Zateidag 8 iprll 1913. Tegen de Hervormde Kerk? De Balkanoorlog. Uit de Provincie. Goes In de N. Z. C. lezen we, dat de wachtmeester bij de Stoomwasscherlj „De Zon" alhier Donderdagavond is uitgegle den en *in| dejjkokende sopput gevallen, waardoor, h|j Jiet rechterbeen deerlijk brandde. Door den directeur, den heer Aug. F. de Paauw, werd hem aanstonds de eerste hulp verstrekt en werden de wonden met RJ nolle en kalk water behan deld. De getroffene Ijjdt veel pjjn en zal geruimen tjjd niet in staat zjjn werk zaamheden te hervatten. Goes. Van Maandag 7 tot Donder dagavond 10 April zal het Bjjbelsch Museum bezocht kunnen worden, op de door ons reeds vermelde uren, eveneens op genomen in de Goesche Kerkbode. Ieder bezoeker is welkom. Gaarne wekken wjj ieder belangstellende op deze fraaie, uit ongeveer 100 voorwerpen en platen bestaande collectie, te gaan bezien. Er is een minimum toegangsprijs vai slechts fO.lO vastgesteld, dus dit kan geen bezwaar zijn. VUssingen Op de binnenkort te houden algemeene vergadering van aan deelhouders der Kon. Maatschappij »de Schelde* zal, naar w|j vernemen, wor den voorgesteld over het jaar 1912 een dividend van 8 pet. uit te keëren. Polder Walcheren. RECLAMES. DOBBELMAN'S Leliënmelkzeep Kerknieuws. Onderwijs. VUssingen. De bijzondere school in de Palingstraat alhier bestaat 3 Mei a.s. 50 jaar. Dit feit zal feestelijk worden her dacht. Rechtzaken. Gemengde Berichten. SLUIJS, pstamming en te be ll, Bijleveld- s land. \erke TP.), [PEN. jerk teMid- }|ijn ook per pn bij den I, Bogard- Ivan woon- leboden een m Visch- lard Te Le tch", VAN «0 |rkoop van Brandstof- 5even jaar Ine Woning 150 Gulden. elandstraat 40 tot 80 fet blad te 'leescM- bij A. DB Ir, Korte lei 3ij J. VAN vaal Z. H. leen L. I. tworden loon ge- Inctiewerk. te melden borzien van JO o s t- per week, jit TTERDAM. lensdags en 6,30 6D van Rotterdam |dags en Za- 2EÏ. Ikdagen 7,30 [4,80en op 130. :s, uitgezon- om 3,16; op ndere work 's morgens. west., Goes. Gisteren gaven w|J een driestar over de .gevaren* vat de Herv. Kerk. In ver volg daarop is het interessant te verne- meD, wat het Friesch Dagblad naar aan leiding van de tweede predikantsplaats te Ede opmerkt. Ziehier een kerkeljjk bericht: Het Classicaal Bestuur van Arnhem heeft op verzoek van den Kerkeraad der Ned. Herv. gemeente te Ede, be sloten aldaar een tweede predikants plaats te vestigen. Hier zit een historie achter. Ede ls een groote gemeente. Die zich nog steeds uitbreidt. Maar de werd voor enkele jaren ook een groote garnizoensplaats en de vele Hervormde miliciens, die tjjdel|jk onder 't opzicht van den Edeschen kerkeraad kwamen, konden door den éénen predi kant onmogelijk naar behooren worden bearbeid. Daarom moest een tweede predikant worden beroepen. Doch dat kosttë veel geld. En dat geld was niet te vinden. Tot nu onlangs minister Colijn, terecht begrijpende dat het hier evengoed gold het beiang van het Leger als van de Zerk door het verleenen van een ruime sub sidieden Kerkeraad in staat stelde, een tweeden pndikant te beroepen. Op zichzelf een kleinigheid. Maar toch de moeite waard, om er even bij stilte staan. Want, zietl nu komen de vrijzin nigen, b. v. bU monde van den heer Kort halAllee en roepen,üe Hervormden, die de Coalitie en het coalitie-kabinet steunen, loopen storm op de muren van hun eigen kerk.* Is het toch niet bespottelijk f En zou men niet vragen, of zulke men- schen hun politiek verstand nog wel bezitten Een nieuwe poging zal worden gedaan om tot wapenstilstand te geraken. Vol gens een telegram uit Sola aan de K. R. C. zijn de vertegenwoordigers der mogend heden voornemens gezamenlijk een stap te doen bij Gesjof ten gunste van staking der vijandelijkheden. Zfj zullen hem ver zekeren,dat de mogendheden toestemmen in de grens, gevormd door een rechte Hjn van Enos naar Midia, en de regeling der fioancieele aangelegenheden zullen toe vertrouwen aan de technische commis sies, die te Parijs zullen vergaderen, en aan welker handelingen de oorlogvoeren de partijen zullen deelnemen. Vooralsnog is het te voorzien, dat deze poging wel op bezwaren zal stuiten. Aller oog is thans op Albanië gericht. Na de nederlaag b|j Skoetari zal het straks met een vieemde blokkade te doen hebben. AlieB is gereed voor de vlootbetooging, waaraan alle mogendheden, behalve Rus land, deelnemen. Aan de oorlogsschepen z|]n instructies gezonden om naar de MoBtenegrÖnscho wateren te stoomen en de kust van Montenegro te blokkeeren. De vloot zal staan onder bevel var) den in rang oudsten officier, mitsdien bf de be velhebber van de Oostenrljksche éf die van de Engelsche kruisers. Wanneer ze de Montenegrtjnsche wate ren zal bereiken, wordt niet gemeld. In de haden morgen in het polderhuis aan de Abd(j gehouden vergadering van het polderbestuur van Walcheren werden de geloofsbrieven van de nieuwbenoemde commissarissen, 'e heeren mr. P. J. van der Feen en A. Minderhout J.Kz. onder zocht en tot hunne toelating besloten, waarna laatstgenoemde de voor hem be stemde zetel Innamlaatstgenoemde was niet aanwezig. Toen waren aanwezig behalve de voor zitter, den heer H. P. den Bouwmeester, 3 raden en T2 commissarissen, De voorzitter wijdde hierop eenige woorden van waardeering aan de nage dachtenis van wijlen den heer J. Koene, den overleden commissaris van den Pol der. Na lezing en goedkeuring der notu len van de beide vorige vergaderingen, zeide de voorzitter dat b(j !n „de Zeeuw" het verslag heeft gelezen van de jongste vergadering van de afdeeling Middelburg der Landbouwmaatschapplj, dat de com missaris van den Polder, de heer K. Atlaart, in die vergadering gezegd heeft, dat Ih de',Poldervergadering een commis saris geen gelegenheid wordt gegeven voldoende de belangen van den Polder te bespreken. De voorzitter beschouwt dit als een aanklacht tegen zijne leiding en meent dat dit in deze vergadering zelve gezegd moest zijn. De heer Allaart tracht aan te toonen, dat hij bet hem in den mond gelegde nibt heeft gezegd; h}j zeidë alleen dat de voerzitter wel eens wat vlug afha mert. (Wfl handhaven ons verslag. Ver slaggever.) De voorzitter zegt, dat „de Zeeuw* gewoonlijk zéér goede verslagen geeft, en blflft de wjjze van optreden van den heer Allaart afkeuren. Vervolgens, werd. overgelegd het ver slag van het Dageijjksch Bestuur om trent den toestand van den Polder, waar aan het volgende is ontleend. Verschillende stormeD, waarvan de meeste meerdere dagen aanhielden en die gepaard gingen met vrD hooge vloe den, brachten schade toe aan de duinen en de verdedigingswerken. Het herstellen der schade ging ge woonlijk met groote moeilflkheden^ge- zoodat uitbreiding der gedeeltelijk her stelde schade dikwijls niet was te voor komen. Bijzonder belangrijk was de schade, veroorzaakt door den storm van 11 op 12 Nov imber, die, hoewel betrekkelijk kort, zeer hevig was, hetgeen wel be-, wezen wordt door den bjjzond» hoogen waterstand aan de pjjlschaal teVlissin- gen van 3.36 N. A. P., ongeveer 1.50 M. boven normaal hoog water. De kosten van herstel der stormschade, medege- rekend wat na 31 December 1912, daar voor nog moest besteed worden, hebben bedragen, voor de noord watering f 14600 ontwatering f421.75; zuidwatering f995.45; en westwatering f2176.661/»; terwjjl op de begrooting daarvoor waren uitgetrokken respectievelijk f 17.000, f250, f250 en f500. Voor de Zuid- en Westwatering zijn de kosten tot herstel der stormschaden belangrijk grooter geweest dan de ge raamde, hetgeen een gevolg is van den slechten toestand waarin een groot deel der Doorniksche en Vilvoordsche glooi ingen, die oud en versleten zijn, ver keert; de beschadigingen der bazalt- glooiïng was Onbeduidend én een gevolg van de schade die in de aansluitende Doorniksche ;glooiïog was ontstaan. De toestand aan de mondwatering met name aan den Westkapëlschen djjk is gunstig 3ii bedraagt f11700 minder dan het gemiddelde over de jaren 1006 tot en met 1910. Toch zou het wenscbelljk zijn de slpchte .en. versleten glooiïigop enkele plaatsen te vernieuwen. Het kohier' van h°t' dijkgeschot wees een bedrag aan van f224.67807, na de aflossingen ten bedrage van f39.000, welke uit de begrooting van 1912 moe ten geschieden, bedroegen de schulden des polders op 2 Januari f643.200 4 pet. en f 196,000 h. 3»/i pet. Vervolgens worden eenige mededee- liigen gedaan omtrent de zeeweringen en verdere bijzonderheden betreffende den polder vermeld. Het zou ons veel te ver voeren al deze zaken al wa'e het ook slechts be knopt op te nemen; wfl willen ons dus, met bet oog op al hetgeen in de laatste maanden over deze kwestie gesproken en geschreven is, bepalen tot een uit treksel uit het hoofdstuk Afwatering. Hoewel de hoogte van den polder waterstand in vroegere jaren meermalen overtroffen is, steekt het jaar 1912 toch zeer ongunstig af tegen vorige natte jaren doordien de hooge waterstand zeer vroeg intrad. De regenval was dan ook in Augus tus abnormaal hoog, n.l. 160 m.M. of tweemaal zooveel als het gemiddelde in de laatste 19 jarenvermoedelijk was de regenval in 1912 te VUssingen de hoogste die in de laatste 35 jaren is voorgevallen. Door de ongelijke ligging van de gron den in den Polder drukt het waterbe- zwaar zéér ongelijk, zoodat in 1912 een betrekkelijk klein deel in het waterschap aanmerkelijk waterbezwaar ondervond, terwijl de rest watervr|j was. Aangezien geen hoogte-kaarten van den Polder bestaan ep het in. de. allereerste plaats noodig is, om eenigszins de gelde lijke gevolgen van de inrichting van bemaling na te gaan, de verhouding te kennen van de oppervlakten, die ernstig waterbezwaar ondervinden, tot die welke geen waterlast hebben, werd door het Polderbestuur getracht door eigen opgave van de belanghebbenden te weten te komen, welke landen geïnundeerd waren. De daartoe geplaatste advertenties had den echter niet het gewenschte resultaat. Van vele grondeigenaars werden geen opgaven ontvangen de verstrekte opga ven besloegen slechts een gezamenlijk oppervlak van nog geen 700 H.A. Uit de afvoeren van de sluizen in verband met den regenval en de waai genomen polder waterstanden moet de geïnundeerde oppervlakte 1200 k 1500 H.A. hebben bedragen, waterleidingen en boezems inbegrepen. Ongetwijfeld heeft de land bouw veel schade geleden door de vroeg tijdig ingevallen hoogwaterstanden en zou een bemalingsinstallatie veel voor deel hebben opgeleverd. Om echter het polder water op zomerpeil te handhaven, bad over een krachtig bemalingswerk tuig moeten beschikt kunnen worden, alsmede over watergangen en sprinken van veel grooter capaciteit dan de be staande, want niet alleen moet de pomp- machine het water uit een groot gebied in korten t|jd kunnen uitslaan, de wa- terloopen moeten ook het vermogen hebben het even snel te kunnen toe voeren. Omtrent de kosten van oprichting van een eventueele bemaling met de daaraan verbonden verruiming der wa- terloopen is zonder een eeDigszins ge detailleerde raming met zekerheid niet veel te zeggen. Veronderstellende dat zulk een inrichting te Middelburg komt met uitwatering in het Kanaal door Wal cheren worden de kosten met gebouwen, aankoop van grond enz. geschat op f 120.000 waarbjj dan nog f 100.000 komt voor verruimen der waterleidingen, het vergrpoten van bruggen en duikers, te zamen dus f220:000. Exploitatiekosten, rente en aflossing werden te zamen ge schat per jaar op f21838 of fl.56 per H.A. Als men echter naar verhouding der hoogteligging zou willen heffen, hetgeen billijk geacht wordt zou de aanslag van de laagste gronden, tot f 10 moeten klim men. Om verbetering zonder bemaling te verkrijgen zouden de uitwateringssluizen aanzienlijk vergroot moeten worden op dat z|j de dubbele boeveelheid van thans zouden moeten verwerken terwjjl ook de waterleidingen op de dubbele capaci teit zouden moeten gebracht worden. Dit alles zou tot nog veel grootere uitgaven leiden. De conclusie is dus aldus het ver slag dat afdoende verbetering alleen door bemaling, zjj, het dan ook met groote lasten voor de lagere gronden, te verkrij gen is, terwijl daaraan nog kan worden toegevoegd, dat een geringe verbetering door verruiming van de waterleidingen eventueel het graven van nieuwe zeer spoedig uiterst kostbaar wordt. Z|j nog uit het verslag vermeld, dat herinnerd wordt aan den op 29 December 1912 overleden commissaris den hear J. Koene te Biggekerke, sedert 1884 com- commissaris van de Polder. De nagedach tenis van den overledene die gedurende al die jaren steeds Ijverig de belangen van den polder behartigde, zal in dank bare herinnering blijven. Zonder discussie goedgekeurd. Vervolgens was aan de orde de be handeling van de Lolderbegrooting van 1913. Het ontwerp w|jst in ontvang en-uit gaaf aan f406.105.66, met een post os- voorzien Ad f151,31. Onder de uitgaven komen dè volgende posten voorgewone werken aan de noordwatering, (West- kapelsche d|jk) f77.850; oostwatering f8750; [zuid watering f 11.550; en west watering f27.850. Van herstel storm schade is resp. uitgetrokken f 16000 f 250, f 250 en f 1000. Voor buitengewo ne werken is niets uitgetrokken. Aan renten moet betaald worden 133.188 en aan aflossingen f90.000. Onder de inkomsten komt voor f224.678 04 als opbrengst van het dijk geschot en f 50.000 als opbrengst -een er goldleening ter voorziening in gebrek aan kasgeld. Do commissie, belast met het voor- loopige onderzoek dezer begrooting, ad viseerde tot goedkeuring. Een aanleiding tot discussie, was een post yan f 10.380 voor het uitdiepen b|j den Middelburg-Vlissingschen straatweg; waarbij de voorzitter zeide: dat de be doeling is om voorloopig alleen deze uitdieping plaa'.B te doen hebben en ver der de zaak thans voorloopig te laten zoo z|j is; omdat zulk een abnormaal hooge waterstand voorloopig niet meer voor zal komen. Spr. wordt wel door dhr Kake- beeke voor leek uitgemaakt, maar steunt alt|)d zijne meeningen op <jie van de dooi den heer Kakcbeeke ais deskundigen aangewezen, namelijk de boeren. Mocht meermalen een jaar als 1912 intreden, dan zal het bestuur met plannen tot groote verandering komen. De begrooting wordt met algemeene stemmen goedgekeurd. Ingekomen was het volgende schrijven 'van den commissaris, den heer P. de .Visser „In aansluiting van m|jn gezegde, aan gaande het plaatsen van schuifdammen uitgesproken in de vorige alg. vergade ring van 22 Nov. 1912 heb ik de eer, neemt het gebruik van nog dagelijks toe men steeds meer van de deugdelijk heid overtuigd wordt en endervouden heeft, dat onze zeep van 25 Cts. per stuk beter is dan het buitelands fa brikaat, hetwelk voor 40 Cts. per stuk verkocht wordt. na overleg met deskundige, voor te stellen drie scbu fiamme i te plaatsen ee r in de Dombursche watergang bjj heul no. I, een in de kleine Veerscbe water gang b|j ta'ul no. 10 en 9en in de Melis- kerksche sprink b|j beul no. 13a om het water ia de volgende leidingen, die dan gedeeltelijk worden afgesloten op te hou den toe 15 cM. boven het gewone peil, waai op de sluitdeuren worden vastgezet. De waterleidingen d'e dan worden af gesloten z|jn De Schouwsche sprink, de Domburgsche watergang tot heul no. 1 aan den Meliskerksehen weg, de kleine Veersche watergang, vaDaf de Domburgsche watergang tot heul no. 10 in den Oostkapelschen straatweg, de Westkapelsche sprink tot heul no 18a en voorts in de St. Janskerksche, Bou- dewljnskerksche en Westkapeische-sprin- ken. Hiermede meen ik aan het ver langen van velen te hebben voldaan, en vraag u aller medewerking." Niar aanleiding van dit schrijven merkt de ingenieur van den Polder op, dat technische bezwaren tegen de plaat sing der voorgestelde afsluitingen niet bestaan, doch dat in verband daarmede belanghebbende ingelanden op twee pun ten dienen te worden gewezen: le. verdient het de voorkeur de af sluiting in den Dombmgschen water gang te plaatsen b|j de brug no. 1 in den weg Grjjpskerke-Mcliskerke of b|J de brug no. 13 in den Galgewalweg, waar in 19Q0 een tijdelijke afdamming werd gemaakt 2e. brengt het ophouden in het water boveD de voorgestelde afsluitingen ook bezwaren voor den landbouw mede. De afsluitingen in de Meliskerksche sprink en in de Kleine Veersche watergang kun nen geschieden door schuiven die in juk ken op en neer bewogen worden op de w|jze als de schuiven in den Middelburg- Vlissingschen watergang, de afsluiting van den Domburgschen watergang zal met het oog op de groote breedte van dien watergang dienen te geschieden door schotbalken. Verder zal zoodanig met de schuiven en schotbalken dienen te wor den gemanoeuvreerd, dat het water niet lager st|jgt onder normale om stand'ghe- den dan tot 0,10 M Z P. Het dageiyksch bestuur verklaarde zich bereid de bedoelde dammen teplaa sen, doch wilde eerst per advertentie vragen of er bezwaren bestaan, en deze dan te over wegen met het bestuur en de heer Da Visser, den ingeriieur en de opzichiers. Als vervaldagen van het d|jkgeschot werden bepaald 2 Mei, 1 Juli, 1 October en 22 December. Naar aanleiding van ean verzoek van de heeren J. A. Zip, Middelburg, mr. H. F. Lantshear, Arnemuiden, J. Kraa- mer, Koudekerke, B. Franse, J. Cop- poolse en J. Koster, allen te Arnt muiden, te samen uitmakende het comité tot be vordering van het tot stand komeu van een verharden verbindingsweg tusschen Arnemuiden en Kleverskerke, waarin deze verzoeken een bedrag van f 2000 te willen beschikbaar stellen teneinde tot dit doel te geraken, stelde het dagel|jksch bestuur voor f 500 beschikbaar te stellen. De adressanten zeggen, dat het hun be doeling is aan de Provinciale Staten een renteloos voorschot van f 12500 te vragen of zooveel minder als zal blijken noodig te z|jD,*<en wijzen er op, dat door particulie ren reeds giften tot een bedrag van f5315 z|jn toegezegd. Aangenomen zonder stemming. Het volgende vooistel was dat tot wijzi ging van de jaarwedden der ambtenaren van den polder en deze te brengen op de volgende minima en maximacommies ter griffie f 1100—f 1400, adjunct-commies f500 f650, klerk v/d ontvanger f 450 f 600, ingenieur i 2500—f3000, i pzichters noordwatering f1300—f1600, andere op zichters f 1000—f '300, adjunct opzichter le klasse f850 -f1050, idem 2e klasse f 650—f 850, sluismeester-d|jkwachter f 450—f 550, sluismeester f175 f275, kantonnier op de wegen f 450- f 550. Ingekomen was een verzoek van den adjunct-commies om een betere verhou ding tusschen z|jn salaris en dat van den commies te willen invoeren. Het dageljjksch bestuur zag in dit schrjjven geen aanleiding om z|jn voor stel te wjjzigenen na ampele discussie werd het met 9 tegen 7 stemmen aan genomen. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te H|jkersmilde-Kloosterveen, F. Siega te Bellendoornte Gameren, J. P. Paauwe te Bennekom. Aangenomen naar Sybekarspel door F. J. Los te Laren. Evang. Luth. Kerk. Aangenomen naar Winschoten door J- Ph. Haumersen Jr., prop. te Rotterdam. Het diploma als hoefsmid is toege kend aan den milicien-hoefsmid der bere den artillerie M J. Steketee te Poortvliet, van het 3e regiment. Geslaagd aan de universiteit te Lei den voor het doctoraal-examen wis- en natuurkunde de heer J. de Hullu te Cad- zand. De examens nuttigd handwerken te 's Gravenhage z|jn afgeloopen. Op 21 April en volgende dagen zal te Breda en te Zwolle gelegenheid worden gegeven tot het afleggen van de examens voor apothekers-assistent. Aanmelding voor h6t toelatings examen voor d° R|jksveeartssnyschool te Utrecht vóór 16 Mei b|J den directeur. Heden is de justitie uit Middelburg naar Koewacht veitrokken tot het in stellen van een justicieel onderzoek. Te Nederwettan is een 3-jarig zoontje van een landbouwer te water geraakt en jammerljjk verdrenken. Te Benne kom is een l1/» jarig jongetje, dat zich aan een emmer met kokende stijfsel brandde, gisteren aan de gevolgen daar van gestorven. Een 3jarig kind te Baarn, kreeg Zondagmorgen t|jdenseen hoestbui een zg. apennootje in de long, waarop een hevige benauwdheid volgde. Men kon het nootje uit de long niet verwijderen, waarna; per auto'naar Hil versum werd gegaan, waar men even eens geen kans zag, den armen kleinen te helpen. Daarop besloot men naar Utrecht te gaan, waar na een operatie het eindelijk gelukte het kind van het nootje te bevrijden. Aanvankelijk dacht men, dat het kind na deze operatie wel weder zou bijkomen, doch het heef c niet zoo mogen wezen. De arme [kleine is na een smartelijk l|jden overleden. Dol. Te W.'nsum is een hond door de politie afgemaakt, w|jl het dier tee kenen vtn dolheid vertoonde. Kordaatheid van een Sjarige. Een 3jarig knaapje te Angeren, liep daar over de tramlljD, juist op het oogenblik, dat de tram naderde, terwjjl de machi nist niets van zjjne aanwezigheid be merkte. Z|j, die van verre het gevaar zagen aankomen, begonnen te schreeu wen, doch de kleine wierp zich heel kalm op de l|jn en liet zoo de tram passeeren, waarna h|J, alsof er niets ge beurd was, opsprong en naar z|Jne ouders Ijlde. Tel. Een muis met een staart. Zooals men zich zal herinneren, had in Juli 1911 te Leeuwaiden ean ernstig vliegongeluk plaats, waarbij vier dames ernstig wer den verwond. Een harer heeft thans een eisch tot schadevergoeding ingesteld tegen het vliegcomité en John Max Olie slagers, om haar te vergoeden de kosten

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 5