153 1913
Dinsdag 1 April.
27e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
INVOERRECHTEN.
Staten-Generaal.
Binnenland.
Uit de Provincie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ,.te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Middelburg. Met ingang van heden
zjjn benoemd tos voorzitter van den raad
van beroep voor de vermogensbelasting
en van dien voor de personeele belasting
te Middelburg, de heer mr. B. W. F.
Kronenberg, president der arrondise-
ments-rechtbank te Middelburg, wonen
de aldaar; en tot plaatsvervangend voor
zitter, de heer mr. A. A. de Veer, lid
van de Provinciale Staten en voorzitter
van den raad van beroep (ongevallen
verzekering) te Middelburg, wonende al
daar.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1-25
Enkele nummersO.Oï
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Als de voortsekeaen niet bedriegen
aldus Zélandia, aan welks jongste
hoofdartikel wjj het onderstaande ont-
leenen dan wordt de Tariefwet de
voornaamste inzet bjj den komenden
stembusstrijd!1)
Het is bijna nergens gemakkelijker de
noodzake'ljkheid van de Tariefwet te
bepleiten dan in odzb streken.
Bijna nergens is het gemakkelijker het
dwaze praatje te weerleggen, dat de
Tariefwet alles duurder maakt.
Men zegt, dat da Tariefwet het brood
duurder zal maken. Vooreerst is daar
niet de minste grond voor, omdat geen
invoerrecht op brood, op graan of op
meel wordt voorgesteld.
Zélandia betoogt verder dat invoerrech
ten voor de grensplaatsen van Zeeland
hoogst gewenscht en voordeelig zjjn.
De menschen in Koewacht c. a. koopen
nu menig artikel in België dat bi) invoer
van rechten voortaan wel in Koewacht
c.a. zei ven zal gekocht worden. Ook con
stateert het blad dat er geen verschil in
pr|js is of men koopt in de winkels op
het Nederlandsch dan wel in die op het
Belgisch grondgebied gelegen (ondanks
do vervoerkosten).
Ook dit feit weerlegt het praatje, dat
invoerrechten alles duurder maken.
Immers in België waar de invoerech-
ten hooger zjjn dan ten onzent, kan men
goedkooper terecht dan b|j onze eigene
winkeliers.
Ook zal de Tariefwet meer arbeid aan
onzeNederlandsche arbeiders verschaften.
Men zie naar wat thans gebeurt op het
gebied der klompen-industrie.
Zooals men weet zjjn thans de klom
pen vr|j van invoerrecht.
Bovod den Moerdijk gebruikt men lie
ver Nederlandsche dan Belgische klom
pen, omdat de kwaliteit der eersten beter
is dan die der laatsten.
Wat doen nu de Belgen? Zjj voeren
eerst hunne klompen, in het Land van
Waes vervaardigd, in onze streken in en
dan worden die aan het station-Hulst in
wagons geladen en deze worden verze
geld en dan door België vervoerd naar
Roosendaal om van daar uit als Bol-
landsche klompen zjj komen immers
uit Hulst - verder naar de afnemers
boven den Moerdjjk te worden verzonden.
Als de Tariefwet in werking komt, dan
zullen de Belgen 10 °/o invoerrecht moe
ten betalen voor de klompen, welke zjj
thans via Hulst, als Bollandsche klom
pen naar boven den Moerdjjk zenden.
Omdat 10 pCt. invoerrecht zal moeten
betaald worden, zullen da klompenma
kerijen ten onzent in staat zjjn het hoofd
te kunnen bieden aan de Belgische con
currentie en daardoor komt er in de
klompenmakerijen meer werk en waar
meer werk is daar stflgen de loonen.
Met dit voorbeeld voor oogen, ziet men
dat invoerrechten niet ten nadeele maar
wel ten voordeele der werklieden zjjn.
Van Links voert men een verwoeden
strjjd tegen de Tariefwet, maar men gaat
daarbjj nooit eerljjk te werk. Al wat ten
gunste van ;de Tariefwet wordt aange
voerd, wordt door de Vrijzinnige bladen
zoowel groote als kleine, stelselmatig
verzwegen.
Men noemt de Tariefwet een aanslag
j1) Althans van vrijzinnige zijde. Niet onzer
zijds, want daar wordt vrij algemeen Ingezien
dat de kosten voor de pensioneering omer
invaliden en ouden van dagen toch ergens uit
gevonden moeten worden; en hoe beter [dan
uit indirecte belastingen, hetgeen in dit geval,
althans voor vele artikelen, nog lang niet vast
staat, terwijl ei kans is dat het verhoogde in
voerrecht voor een grooter of kleiner deel be
taald wordt door den buitenlandschen produ
cent. Neen, onzerzijds zal de Inzet van den
strijd ongetwijfeld zijn de zooveel belangrijker
quaestiede Grondwetsherziening en de School.
(Red. Zeeuw).
op de kleine beurzen. Men zegt, dat de
werkman het gelag zal moeten betalen.
ZoolaDg als de Tariefwet aan de orde
is, huichelt men ter Linkerzijde een bran
dende liefde voor den werkman.
Op niets wat da werkman verbruikt,
mag volgens de Vrijzinnigen invoerrecht
komen.
Ei, ei
Maar wat doen de heeren ter Linker
zijde zelf? Zjj maken minister Kolkman
er een grief van, dat hjj geen verhoo
ging van invoerrecht heeit voorgesteld
op petroleuro.
Als nu waar is, dat invoerrechten de
prjjzen verhoogen dan zou door verhoo
ging van het invoerrecht op petroleum
de prjjs daarvan hooger worden en wie
zou dan in de allereerste plaats daarvoor
het slachtoffer zjjn Niemand anders
dan de werkman.
Waar bljjft nu die groote liefde der
Vrijzinnigen voor den werkman, als zjj
de petroleum duurder willen maken
Maar al het geschreeuw van het duur
der worden van alles, is onwaar.
Dit heeft onlangs het lid van de Twee
de Kamer, de heer mr. v. Best aange
toond.
Hjj heeft bewezen, en men heeft het
nog niet kunnen weerleggen, dat voor
een gezin, dat f 16.per week verdient,
heel de verhooging indien de voor
spellingen der Vrijzinnigen omtrent het
duurder worden uit zou komen, dat nog
niet bewezen is zou te staan komen
op.f 2.66 per jaar. De heer v. Best
Dam aan dat de prjjs der artikelen zou
verhoogd worden met het volle recht,
dat geheven zal worden.
Nu dient men hierbjj niet te vergeten,
dit een gezin, dat een inkomen heeft
van f 16. per week, heel wat uitgeeft
ran weeldeartikelen, welke de gewone
werkman ïich niet veroorloven kan, en
de invoerrechten drukken juist het
zwaarst op de artikelen van weeld
Maar wjj willen eens aannemer), dat
de werkman voor het onderhoud van
zjjn gezin, die f2.66 per jaar, dat is vijf
cent per week meer zal moeten betalen
en daarvoor krjjgt hjj dan uitkeering van
ziektegeld en pensioen, wanneer hjj door
ziekte, gebreken of ouderdom niet meer
i in staat is te werken.
Is nu vijf centen per week te veel voor
al die pensioenen Wjj gelooven het niet.
Wjj gelooven veeleer, dat de werkman
j gaarne bereid zal worden bevonden, die
vijf centen per week te betalen, als hjj
I verzekerd is van de genoemde pensioenen,
j Die verzekering wordt den werkman
gegeven, als bjj de komende stembus de
Rechtsche partijen zullen zegevieren,
i Daarom is hot in het eigenbelang van
den werkmaD, dat hjj medewerkt en
medehelpt om de candidaten, die van
Rechtsche zjj den zullen worden gesteld,
j te doen slagen.
1 April 1913.
j De bioscoop.
In ons landje komen reeds bedenkelijk
veel bioscooptheaters.
Het bioscoopkwaad is sinds lang aan
het voortwoekeren.
Wanneer men echter eenige Ameri-
kaansche cjjfers ziet, dan bljjkt, dac Ame
rika ook in deze wel de kroon moet
spannen.
Alvin B. Giles, de manager van een
bioscoop-onderneming in de Vereenigde
Staten, aldus weet de N. R. C. ons mede te
deelen, heeft eenige cjjfers openbaar ge
maakt over den omvang, dien dit bedrjjf
in de Vereenigde Staten heeft verkregen.
Volgens zjjn schatting geeft het Ameri-
kaansche publiek l1/* millioen gulden
dageljjks uit voor de bioscoop. lederen
dag loopen er in de V. St. zeker 5,000,000
menschen d8 bioscoop even binnen. Zjj
bljjven gemiddeld een uur de vertooning
bjjwonen. In de V. St. zjjn thans ten
minste 20,000 bioscopen en direct of
indirect zjjn bjj dit bedrjjf 500,000 per
sonen geïnteresseerd.
Ongeveer 5,000,000,000 gulden zjjn in
Amerikaansche bioscoop-ondernemingen
belegd.
Duizelingwekkende cjjfers.
Die ons angstig doen afvragen, hoelang
dit nog zal voortduren.
Hoe lang dit kwaad zal bljjven voort
woekeren.
Doch, vragen wjj ons af, zal men wel
steeds de gewilde attractie kunnen bljj
ven geven
Als de bekoring van het nieuwe er
eens af is?
EERSTE KAMER.
In de gisteravond gehouden vergade
ring van ons Hoogerhuis is jhr. mr. de
Gjjselaar, het nieuwbenoemde lid, toege
laten en beëedigd. Vervolgens wjjddede
voorzitter een kort waardeerend woord
aan de nagedachtenis van den heer R. Th.
baron van Pallandt van Eerde, die hoewel
slechts 21/» jaar zitting gehad hebbende,
toch zeer nuttig is werkzaam geweest.
Be voorzitter herinnerde daarop aan het
reeds genomen besluit om heden in de af-
daelingeo te onderzoeken de Radenwet,
de Invaliditeitswet, de Landweerwet, de
Landstormwet en de wet tot wjjziging
van de bevoegdheden van de tandheel
kundigen. Doch de heer Staal (u. 1.) had
zich de zaak anders voorgesteld, en te
elfder ure, nu allen studie gemaakt had
den voor het sectie-onderzoek, wilde hjj
den geregelden loop der werkzaamheden
tegenhouden. Gelukkig is echter deze
aanval verjjdeld geworden. Zjjn voorstel
om aan de centrale sectie te verzoeken
terug te komen op haar besluit, met dien
verstaüde, dat de Radenwet en de Invali
diteitswet in de afdeelingen zullen wor
den onderzocht, als het ontwerp Ziekte
wet bjj de Kamer zal zjjn ingekomen,
werd met 21 tegen 13 stemmen verwor
pen. Met hoeveel citaten de heer Staal ook
al trachtte aan te toonen, dat Ziektewet
en Radenwet bjj elkander behoeren en
tegeljjkerljjdbebandeld dienen te worden,
de rechterzijde bleef eenstemmig te dien
opzichte en wenschte geen uitstel.
De ontjjdige poging daartoe werd qus
verhinderd. Zelfs de heer Van der Feltz
(v. d) moest eikennen, dat het vrjj wat
verstandiger ware geweest op 14 Maart
reeds tegen het sectie-onderzoek op te
komen.
De vergadering is nu verdaagd tot Don
derdag 11 uur.
Mr. Dieleman.
Luctor et Emergo schrjjft
«Sinds eenige dagen vermelden de bla
den, dat bjj mr. Dieleman bezwaren wa
ren gerezen tegen de aanvaarding van
eene aangeboden candidatuur voor het
district Oostburg.
"Wjj waren met het bestaan dier be
zwaren wel bekend, doch meenden, dat
het beter was, er geen melding van te
maken.
Nu evenwel de N Z. Courant en op haar
voorbeeld ook andere bladen hiervan
spraken, willen we ook een enkel woord
er van zeggen.
Die bezwaren gelden alleen de moei
lijkheid voor mr. Dieleman om zjjn werk
en zjjn zaken zóó te regelen, dat hjj bjj
dat alles ook nog het lidmaatschap der
Tweede Kamer "zou kunnen aanvaarden.
Een moeilijkheid, die natuurljjk ook reeds
voor 4 jaar werd voorzien, doch die nu,
waar er groote kans bestaat, dat onze
candidaat gekozen wordt, toch ïwaar
gaat wegen.
Elk die eenigszins op de hoogte is van
deD veelomvatteaden arbeid, dien mr.
mr. Dieleman nu reeds moet verrichten
op zoo velerlei gebied, zal aanstonds be
grijpen, dat hierin inderdaad de moeilijk
heid schuilt.
Dn kwestio is alleen maar, de zaken
zóó te regelen, dat het een met het ander
gepaard kan gaan zonder al te groote
opofferingen en zonder een last op zich
te nemen, die op den duur te zwaar zou
bljJkeD, zelfs voor een man met de werk-
kiacht van mr. Dieleman.
Anders zit er niet achter het bericht,
door de N. Z. C. gepubliceerd.
Zooals we zeidenelk die een beetje
op de hoogte ia van de drukke praktjjk
van mr. Dieleman en de velerlei zaken,
waarvoor zjjn hulp wordt gevraagd, ziet
oogenblikkeljjk in, dat het nu 'terop
aankomt voor mr. Dieleman inderdaad
moeilijk wordt, de candidatuur te aan
vaarden.
Toch hebben we gegronde hoop, dat de
moeilijkheden overwonnen zullen worden
en we straks voor onzen candidaat van
voor 4 jaar op nieuw den strjjd kunnen
aanbinden.Slechts een weinig geduld nog."
Met bovenstaande opheldering vervalt
het verzonnen bericht in de N. R. C. en
andere vrijzinnige bladen, daags na de
publiceering van het bericht in de Nieuwe
Zeeuw8che opgenomen als zouden de
Ghr. Historischen weigeren de candida-
tuur-Dieieman te steunen.
Trouwens reeds vroeger was 't ons be
kend dat bjj de chr. historischen zeiven
van een voorgenomen niet-stemmen
niets bekend was.
Men hoopt algemeen dat mr. Dieleman
de candidatuur aanvaardt. Met mr. Die
leman is er groote kans Oostburg, dat
ons in 1891 ontviel, te herwinnen.
Een verklaring. De Commissie, be
noemd in de vergadering der Besturen
van Chr. Scholen in het district Amster
dam met gedelegeerden uit deafdeeling
Amsterdam e.o. van de Vereeniging van
Chr. onderwijzers en onderwijzeressen
in Nederland en de O. B., heeft van dr
Gunning onderstaande verklaring ont
vangen. Zjj acht deze verklaring alles
zins voldoende en de zaak hiermede
afgedaan.
„In antwoord op uw scbrjjven met
bjjlage van 21 Maart jl., welk een ant
woord door bijzondere omstandigheden
vertraagd is, heb ik de eer u het volgende
te melden:
„1. In het midden latende wat ik in
de bewuste vergadering ran .Vooruit
gang* omtrent de werking van het sub
sidie heb willen zeggen, zoo kan ik niet
ontkennen, dat wat ik daaromtrent wer-
keljjk gezegd heb een grievende en ge
heel onverdiende beschuldiging bevat.
Dat de subsidie-gelden door de school
besturen voor geen andere doeleinden
gebruikt worden dan waarvoor zjj be
sterad zjjn, is een vaststaand feit, waar
aan niemand twjjfelen kan.
aDer halve trek ik die woorden zonder
voorbehoud in, en betuig mjjn leedwezen
dat ze gebezigd zjjn. Dat overigens elke
bedoeling om de voorstanders van het
Christelijk onderwijs te grieven mjj ten
eenenmale vreemd was, zult gjj mjj op
mjjn woord wel willen gelocven.
.2. Dat het onderwijs in de geschiede
nis aan de christelijke scholen onvol,
doende was, heb ik gezegd noch bedoeld
maar alleen, dat het niet altjjd beant
woordde aan de hooggespannen verwach
tingen die ik, toen ik als schoolopziener
optrad, daarvan koesterde. Een vergelij
king te maken tusschen dat onderwijs
aan de openbare, christelijke en katho
lieke scholen, lag niet in mjjn bedoeling,
nog veel minder, om aan het onderwijs
in dat vak, hetwelk aan uwe scholen
gegeven woidt, een brevet van minder
waardigheid uit te reikeü.
«Omtrent de vraag of het verstandig
van mjj was die woorden te gebruiken,
zal bjj voor- en tegenstanders van het
christelijk onderwjjs wel ééne meeniDg
zjjn, een meening die ik deel. Voor mjjn
betoog dat het onderwjjs in de vader-
landsche geschiedenis aan de openbare
school wèl goed kan zjjn, en de heer
Heerema het recht njet had uit een
ambtelijke daad van ray af te lelden,
dat ik zelf daaraan twijfelde was die
bijvoeging, evenals die omtrent de katho
lieke scholen, volmaakt overbodig en
eerder schadeljjk. Ook voel en erken ik
de juistheid en de toepasselijkheid van
hetgeen door Zjjne Excellentie den Minis
ter van Binnenlandsche Zaken in de zit
ting der Eerste Kamer van de Staten-
Generaal van 13 Maart dienaangaande
gezegd is. En daarom betreur ik van
harte, die woorden gebezigd te hebben."
L. C. Dudok de Wit. In den ouder
dom van 69 jaren is op den huize „Slan-
genvecht", te Breukelen, Zaterdagavond
overleden de heer Ij. C. Dudok de Wit,
de bekende wandelaar, ook schepper van
het Ethnographisch Museum op zjjn
landgoed.
Aardbeving. Bjj het Departement
van Koloniën isvan den Gouverneur Ge
neraal van Ned. Indië gisteren een tele
gram dd. 81 dezer ingekomen betreffen
de een aardbeving in de onderafdeeling
Sangi en Talaud eilanden in de resi
dentie Menado. Bjj een hevige aardbeving
van 14 dezer zjjn de eilanden Siaol
SaDgi, en Talaud, ernstig geteisterd. De
negorjj Mensloe is geheel verwoest. De
wjjk Leiabe is bedolven, waarbjj 117
zielen levend begraven zjjn. Elders groote
schade aan wegen, bruggen en huizen.
Vooral in Oost- en Zuid-Oost Sangi,
doch weinig mensehenlevens verloren.
Algemeene angst en paniek, Materieele
schade aanzienlijk. Geen noodtoestand.
Een oorlogschip is derwaarts gezonden
ter geruststelling en hulpverleening,
Ooes. Bjj Kon. besluit van 28 Maart
is, met ingang van heden, aan den heer
mr. C. Lncasse, kantonrechter alhier, op
zjjn verzoek, eervol ontslag verleend als
plaatsvervangend voorzitter van den raad
van beroep voor de vermogensbelasting
en van dien voor de personeele belasting
te Middelburg, met dankbetuiging voor
de door hem in die betrekkingen be
wezen diensten.
Goes. In de tweede helft der maand
Maart zjjn in deze gemeente Ingekomen
C. W. Koppenol, winkeljuffrouw, uit
Rotterdam, Opr. Groote Markt 15.
P. van de Velde, boerenknecht, uit
Kloetinge, Voorstad 97.
I. Lejjs, arbeider, uit Kloetinge, deRuy-
terlaan 112.
J. van Westen, kleermaker, uitKapelle,
L. Kerkstraat 45.
B. L. Staal, onderwijzeres, uit Ierseke,
Kleine Kade 190.
S. E. Goedhart, hvr. van M. Goedhart,
uit Rotterdam, de Ruyterlaan 113.
J. J. Mol, zonder beroep, uit 's-Gra-
ver polder, Oostsingel 266.
Vertrokken
P. van Zweden, tuinman, naar Kloe
tinge.
W. P. A. Jonker, leeraar M. O., naar
Zwolle.
P. Stefes en J. C. Sinke, betonwer
kers, naar Rheindahlen (Duitschland.)
8. de Jonge, wed. J. ten Bosch, naar
's-Qravenhage.
A. Rejjerse, timmermansknecht, naar
Coljjnsplaat.
Ja. Courtens, wed. J. H. Enters, naar
Wolfaartsdjjk,
G. J. M. de Hullu, onderwijzeres, naar
's-H.-Abtskerke.
