No. 133 1913
Vrijdag 7 Maart
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
Staten-Generaal.
Binnenland.
Uit de Provincie.
7 l!
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
RECLAMES.
Zijo uw nieren verzwakt?
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
BJj ditaummer behoort een Bplad.
7 Maart 1918.
Vrijzinnige lof.
Was het in 1909 de vleiende lip die
minister Talma uit het goede spoor zocht
te trekken, thans nu hy in het goede
spoor bleef, verdient de lof hem na de
aanneming der invaliditeitswet van vrij
zinnige zijde toegezwaaid, eervolle ver
melding.
De Telegraaf zegt van den minister;
Maar dit alles neemt niet weg, dat
wij Minister Talma willen pryzen voor
de ontembare werkkracht, het talent
en de geestes-sterkte, waarmee hij zijn
ontwerp heeft verdedigd. Uit dat oog
punt bezien, was hij een mooie figuur».
Ba Het Handelsblad:
»Terecht bracht de heer Days by
het einde der behandeling heden den
minister hulde voor de kloekheid en
zaakkennis waarmee deze het ontwerp
heeft verdedigd. Het spijt ons, dat geen
enkele liberaal, ook niet de heer Bor-
gesius, die daarna nog tweemaal het
woord voerde, zich bfl dit woord van
hulde aansloot en dat ook alleen uit
de rechterzijde den Minister handdruk
ken werden gebracht.
Wat deze Minister aan zaakkennis
en aan werkkracht gepresteerd heeft
niet alleen voor dit ontwerp, maar voor
tal van andere ontwerpen gedurende
deze vijf jaren Boterwet, Schepen
wet, Viascherijwet, Arbeidswet, Steen-
houwerswet, Vogelwet, Bakkerswets
ontwerp, Kadenwet, Invaliditeitswet
is waarlijk reusachtig en verdient
algemeene bewondering. Het is dood
jammer, dat al die werkkracht en al
die kennis niet op meer practische
wijze zjjn aangewend, maar eerbied
moet men er voor hebben.
Misschien is er nooit een minister
weest, die zoo ontzaglijk hard en veel
heeft gewerkt.
En als men een dubbel ministers
pensioen kon krijgen, dan zou deze
Minister het hebben verdiend®.
Eerlijk den tegenstander recht doen
wedervaren is een kunst die weinigen be
oefenen. Des te meer waardeeren wij
bovenstaande uitlatingen.
Trouwens, ook meerdere ministers heb
ben een goede aanteokening verdiend en
verkregen.
Zoo onder anderen van Coljjn zei dezer
dagen Het Vaderland (unie liberaal)
een man die weet wat hij wil en
die kan wat hij wil».
De N. Bott. Crt. (vrij liberaal)
een praktisch, bezonnen, vastbe
raden Hollander, in wien enkele van de
beste eigenschappen van zijn ras be
lichaamd schijnen, de aangewezen man
om tot de reorganisatie van ons leger
het initiatief te nemen».
Ja zelfs de minister De Waal Malefljt,
die altijd van dien kant, schoon tas
onrechte, voor niet veel bijzonders werd
versletBD, kreeg na de aanneming zijner
begrooting, do volgende goede aanteeke-
ning mede van Het Handelsblad
Wij willen, aan 'tslot der behande
ling van deze laatste Indische begroo
ting in deze parlementaire periode, nog
maals van minister Malefljt getuigen,
geljjk wij verleden jaar reeds deden, dat
hij zich allengs in zijn zaken heeft inge
werkt en er in geslaagd is om een wel
niet krachtige maar ernstige en op
rechte figuur achter de ministerstafel
te zjjn. Hij is zeker meegevallen
Men merkt wel, deze vrijzinnige schrij
vers, als zij hun goede oogenblikken heb
ben, zijn nog zoo kwaad niet. Maar als
zekere Juni-verkiezingen in 't zicht zijn,
staat zekere psrs voor nietsen dan ver
tellen allen van Onze Eeuw tot Ooesehe
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1 10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Courant dat „dit kabinet onbeduidend*
is en „droeviger figuur nog nooit een mi
nisterie in ons land (heeft) geslagen*.
Laster.
De Ooesehe Courant van 20 Febr. bevat
een hoofdartikel waarin de schrijver een
teekeniog geeft van de „Christelijke*
propagandisten.
Of hjj onder dezen r aam ook de heeren
baron v. Wijnbergen en v. d. Voert v.
Zjjp bedoelt, die Maandag in het „Slot
Oostende» voer de rechtsche kiezers zul
len optreden, weten w(j niet.
Toch zullen ook zij wel belang stellen
in de teekenlng welke de Ooesehe wel
zoo humaan is van hunne geachte geest
verwanten die in volksvergaderingen op
treden te geven.
Zy z(jn aldus deze teekenaar
Zy zijn de braafsten onder de braven
zy zullen eens vertellen, hoe men, ook
op de erve der politiek, de geboden
Oods kan en moet naleven zij spreken
met een gsforcaerden pathes en hun
eigen zedsltjk, hun eigen christelijk
leven is dikwerf van dien aard, dat
de buitenstaander er liever maar niet
in doordringt; veer hen toch is het
woord geschreven, dat zij van buiten
zijn als de gepleisterde graven, doch
van binnen vol verrotting sn doods
beenderen. Zy hebben het recht en
zij vanzelfsprekend alleen -~ de tien
geboden met voeten te treden; sty
staan onder en beven de goddelijke
wet. Zy hebben wie zou er één
oogenblik aan durven twyfelen
ook de wysheid in pachtwat zy be
weren, al voelt moD, dat hun relaas
van bewuste leugens aaneengeregen
Is, moet doorgaan voor absolute waar
heid. Daarom is hun deviesdoet wel
naar myn woorden, doch om een lief
ding niet naar myne werken. Zy be
weren, dat de ordlnantiës Gade hun
heilig zyn, doch vraay hun in saam
van den lieven vrede toch vooral niet,
zelf eens een half uur van den langen
dag naar die ordinantiën te leven. Dat
behoeven die „christeiyke" heeren niet.
Eigenhandig hebben zy het etiket
„christeiyk* zich op het voorhoofd
geplakt, zelf verklaren zy, de uitver
koren vaten te zijn.
Wil de schryver in de Ooesehe Crt.
dit alles nu eens bewyzen.
Wy wisten niet dat er onder ouze
propagandisten zulke gannefen waren.
De consekwentie.
In het (marxistisch) Weekblad van
Het Volk heeft de heer v. d. Goes een
Kameruitdrukking van den heer Hugen -
holtz verdedigd in zake de gewettigde
deelneming van een socialist aan de
landsverdediging.
De heer v. d. Goes zei by die gelegen
heid ook fjdat een oorlog met een voor
Nederland ongelukkigen afloop inlijving
bjj Duitschland zou bete&kerien, dat de
bourgeoisie en wy (dit zyn de socialisten)
dit niet willen en dat de socialistische
party voorloopig de verdrdiging van het
land niet wenscht op te gaven*.
Een partygeneot zyn naam is
Vleeschhouwer is zoo verstandig om
te vragen en op te merken„eischt de
konsekwentie dan niet, daf zoolang wy
geen volksleger hebb9n en de party uw
standpunt onderschryft, wy vsordaoor-
logsbegrootlng moeten stemmen Want
het gaat toch niet op, de verdediging
niet te willen opgeven en de middelen
voor die verdediging te onthouden."
De redactie zal de volgende maal ant
woorden. Voorloopige iDdruk echter on-
zerzyds: die "Vleeschhouwer is nog zoo
mis niet!
Volledigheidshal va merk6n wy op dat
de heer Hugenholtz 11 Febr in de Kamer
by de behandeling der Marine-begrooting
zei»Anders wordt het als de vloot voor
nobel werk wordt geroepen, by voorbeeld
als het vaderland beschermd moet wor
den tegen den aanval van een buiten-
landschen vyand. Dan zal men de man
nen" (hy bedoelt de socialistische man
nen van den Bond van minder Marine
personeel enz. 1) „bereid vinden om zich in
dienst van het vaderland te geven". Met
deze woorden ging de heer v. d. Goes
accoord. Ook dat dit een „nobel werk"
is, al is zegt hy „een oneindig
nobeler werk voor de Nederlandsche ar
beiders in en buiten den militairen dienst
weggelegd"
Iets over nOostloorn". Nu de schryver
van „Oostloorn,,, ds. Ulfars, van Rotter
dam, dezer dagen jubileerde, is het wel
licht niet onaardig te vernemen, waaraan
de namen van de beide dominees in zyn
boek, dr. Walter, de Hervormde, en ds.
Seaserf, de Gereformeerde predikant, hun
ontstaan danken. Deze beide namen
behooran n.l. aan één persoon, Walter
Sepserfl, indertyd burgemeester van Rot
terdam, en zooals uit het volgende biykt,
vervulde ds. Ulfers een plicht der dank
baarheid, teen hy zyn beide dominees
ieder een deel van Walter Senserf's naam
gaf. Deze legateerde in 1751, jaariyks
voor altoos tot een »Loon van Eere* een
som van vyfhonderdCareli guldens, wel
ke zal verstrekt worden aan zulk een
Theologant binnen de stad Rotterdam,
die myn executeurs of uytvoerders van
myn Laatste wil de bequaauste sullen
eordeelen, om aght Predikatiën j&ariyx
in d' esn of d' ander gereformeerde kerk,
waar sulx best sal voegen, tegen Adheïs-
ten, Naturalisten, Deïiten, Haydenen,
Joden en Mahomedanen, of andere open
bare tegensprekers van 't Christel yk Ge
loof, te doen, dogh geensins tegens soo-
danige, welken men onder de Christenen
gemeeniyk gewoon is Ketters en Sectaris-
ten te noemen.
De rente van dit »Loon van Eere* werd,
toen ds. Ulfers zyn boek schreef, geno
ten door ds. Ulfers-zelf. Nederl.
(Geiyk men weet Is die ds. Senserf
dr. Schot uit Hardenbergdiens schoon
vader ds. Pierson uit Zetten diens vroeg-
gestorven vrouw mevrouw Pierson.)
TWEEDE KAMER.
In de Kamer was gisteren aan de orde
de conclusie van het verslag der com
missie betreflende het adres van den ge
wezen onderofficier van der Linden, en
de conciergeboden Tuinman en Hynen,
houdende verzoek om toekenning van
een gratificatie tot een bedrag, overeen
komende met hun onthouden pensioen.
Na eenig debat werd het eerste gedeelte
der conclusie (dankzegging voor de ver
strekte inlichtingen) z.h.s. aangenomen
over het tweede gedeelte (de minister te
verzoeken adr. schadeloosstelling te ver-
leenen voor het geleden verlies) staakten
de stemmen.
Heden opnieuw stemming.
Be wetsontwerpen betreffende de deel
neming aan de tentoonstelling te San
Francisco werden zonder bebat en z.h.s.
aangenomen.
Het wetsontwerp tot nadere aanvul
ling en wyziging van de Landweerwet
bracht wel eenig debat mede. 't Ging
echter zeer kalm en gematigd toe, want
de belangryke wijzigingen by derde nota
door de commissie van rapporteurs voor
gesteld werden op eigen verzoek weder
teruggenomen. Het ligt echter in het voor
nemen van minister Coiyn om deze in-
grypende wyziging zoo spoedig mogeiyk
aan de orde te stellen; tegeiykertydzal
dan een voorstel ingediend worden, om
den diensttyd voor de reserve-officieren
met evenveel jaren te verlengen, als voor
de militie-officieren was voorgesteld.
Men is au tot de artikelsgewyze behan
deling overgegaan. Op art. 7 lichtte de
heer van Karnebeek (v. 1.) een amende
ment toe om den diensttyd te brengen
van 5 op 7 jaar, aangezien de oorlogs
macht voor ons land veel te gering is.
Min. Coiyn stond uit den aard der zaak
zeer sympathiek tegenover het amende
ment, doen hy had „toch het gevoel, of
hy een olifant cadeau kreeg 1 Op zyn ver
zoek werd dan ook het voorstel ingetrok
ken, waarop het betreffende art. werd
aangenomen.
Verzwakte nieren veroorzaken rug-
pyn, urinekwalen, waterzucht, rheuma-
tiek, jicht, enz.
Ieder oogenblik van uw leven worden
aan het bloed vergiftige onzuiverheden
toegevoegd uit de stofwisseling, enz. Zy
worden evenwel uit het bloed gefiltreerd
door de nlereD, wanneer deze organen
gezond en krachtig zyn. Wanneer zy
echter verzwakt zyD, kunnen zy haar
werk niet behooriyk verrichten. Dan
biyft een gedeelte der onzuiverheden in
het bloed achter en verspreiden zy ziekte
door uw geheel gestel. Gy begint u dof,
zwaar en duizelig te gevoelen, gy krygt
last van hoofdpyn on rugpyn, waterzuch
tige zwellingen vertoonen zich in de en
kels of onder de oogen, en uw hart wordt
aangedaan. Ook kunt gy last kry gen van
rheumatische pynon in de spieren en ge
wrichten, en hebt gy voortdurende aan
drang tot urineloozing, terwijl uw water
as et een branderige pyn komt, bewolkt
is en bezinksel achterlaat.
Wanneer de sieren niet in orde zyn,
is er een niergeneesmiddel noodig, dat
haar heelt. Foster's Eugpy® Nieren Pillen
werken spoedig en rechtstreeks op de
nieren en blaas. Zy helpen de nieren om
de schadeiyke onzuiverheden uit het
bloed te filtreeren en nemen zoodoende
de oorzaak van bovengenoemde kwalen
weg.
Te Goes verkrygb. by de bh. de Paauw
Co.en te Middelburg by Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt
franco na ontv. v. postwissel k f 1.75
voor één, of flO.—
voor zes doozen.
Eischtde echte Fos
ter's Rugpyn Nieren
Pillen, weigert elke
doos, die niet voor
zien is van neven
staand handelsmerk..
Het gaat deü Kamercandidaat Van
Santen in zyn district niet voordeelig,"al
thans men schryft aan Het Volk:
I" Britswerd was bekead dat ds. v.
d. Heide zou komen debatteeren, zoo
dat de zaal zeer vol was ook met men-
schen uit andere dorpen. Ten gevolge
van de kritiek van den debater op de
houding der vrijzinnigen, de uitspraken
der voormannen vaD de concentratie-
partyeD, geraakte de heer Van Santen
zóó ia de benauwdheid, dat hy, die al-
tjjd aanvangt met de plechtige verze
kering dat de stembusstryd een-stryd
van beginselen en party en is, zich
niet anders wist te redden, dan met
emfase uit te roepen„Wat heb ik mat
Borgesius en Tydeman te maken", en
zich van alle verantwoordaiykheid, die
hat partyverband meebrengt, los
maakte.
Als dit nu al in Februari gebeurt,
wat zal deze wilde Unie-Liberaal dan
doen als de dagen van Juni naderen
Men vraagt zich dit af met mei geringe
bezorgdheid voor het welzyn der con
centratie.
In Winsum werd ook door ds. v. d.
Heide gedebatteerd- Be stemming in
het district biyft voor ons goed, de
heer Van Santen voert zyn propaganda
zonder succes.
Deze heer maakt deselfde fout als het
program der concentratiehy is te vroeg
in de weer.
Uit een mededeeling in Het Volk
van den Kamercandidaat Van Santen
biykt, dat hy niet gezegd heeft, „dat de
groote massa wei premie kan betalen voor
de ouderdomsverzorging, wyizy instaat
is te sparen" wel heeft hy geconstateerd,
dat in 't district Franeker „vele arbeiders
er zich op toeleggen zelf land te kry gen,
hetz(j in huur of bezit, natuuriyk kleinere
stukjes"; hetgeen „absoluut niets te ma
ken (beeft) met de ouderdomsverzorging",
welke hy in zijn quaiiteit van propagan
dist voor den Bond van Staatspensionee-
ring voorstaat „zonder premiebetaling".
Kamerverkiezingen. De antirev. kies-
vereemginging te Waddinxveen (district
Gouda) heeft op de grosiyst van candida-
ten geplaatst de heeren rnr. De Wilde te
Den Haag, dr. Beumer te Utrecht ei dhr.
Huizinga, burgemeester van Axel.
Opgepast 1 De commissaris van politie
der gemeente Valsen waarschuwt tegen
het aangaan van handels-relaties met
personen, zich noemende K. Zoontjes,
Verduin, G. F. de Bakker en C. Galesloot
allen wonende te Velseroord, gemeente
Velseu, die alle mogelijke handelswaren
zonder betaling trachten te bekomen.
De commissaris van politie voornoemd
verzoekt belanghebbenden beleefd, uit
justitieel oogpunt, in kenris gesteld te
worden met alle door genoemde personen
gedaan wordende bestellingen.
Vlissingen. Door Burgemeester en
Wetnouders van Vlissingen is thans in
verband met de in de raadsvergadering
van December jl. tenemen beslissing om
den toren in den ouden vorm en van
hout te herbouwen, een nieuw plan by
den raad ingediend voor den herbouw
van den op S September 1911 door brand
vernielden St. Jacobstoren. Voigens het
nieuwe ontwerp zal de eerste beslóten
achtkant worden gemetseld en van lei-
bedekkiüg worden voorzien, de kapcon
structie van de helm van eikenhout wor
den gemaakt en ter versterking van het
inwendige der toren schacht cementbeton
worden aangewend. De kosten van dit
plan worden geraamd op f 31.000 zoo
mede f 20.000 voor het carillon enz. totaal
f 51.000.
Vlissingen. De zeevarenden B. d'Jong,
F. Marannes en L. Doknuyt, allen alhier,
zyn benoemd tot matroos by den dienst
der mailbooten te Ostende.
Vlissingen. Gistermiddag is door kapi
tein Berktdjon aan sergeant-majoor B.
Greenenberg op plechtige wyze voor het
front van den troep de bronzen gesp
voor" 18 jarigeD dienst uitgereikt.
Blykens opgave in de St. Crt. kwa
men in de week van 26 Febr. tot en met
4 Maart uit Zeeland keunis van den cen-
tralen gezondheidsraad 3 gevallen van
diphteritis te Goes en 1 geval van deze
ziekte te Duivendyke en te Hontenisse.
Goes. De heer A. R. Breetveld, Hoofd
van school A alhier, herdenkt 1 April
a. s. den dag, waarop hy 40 jaar gsleden
als zoodanig in functie trad.
Hoedekenskerke. Ingevolge besluit der
vergadering van Ingelanden van het
waterschap Hoedekenskerke van Maan
dag jl. zullen dit jaar in deze gemeente
worden begrintBe Haverhoaksche weg
(470 M.), da Waard w eg (949 M.), de
Vreelsndsche weg (399 M.), do Aalweg
(1223 M.), de Waanweg (1030 <M), de in
laag van Zeedyk by den Kapuinhoek
(895 M de Negengemeethoeksche weg
(120 M.), de Dwarsweg in den Slabbe-
koornschen weg (360 Vf.), de Slabbekoorn-
scheweg (400 M), de Vrouwenweg (549
Mde Saguitsche weg (548 M.), het Don
kere Waegj, (400 M.), de Kwikweg (60 M.),
de Platteweg (300 M.), deSlabbekoornsche
dyk I (167 M en de Plattedjjk (130 M.),
