No. 131 1913
Woensdag' 5 Maart.
7e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND
Itivator,
«field
neer portod
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
grond
eiten te koop
gevraagd
Lnecht
Dienstbode
Meid
Ministeriën sedert 1848.
Staten-Generaai.
Binnenland.
Uit lie Provincie.
iddelburg
ismgen.
o e p.
JT, Serooskerke.
htige Beit
oop,
RS, Pontveer,
Abe el e.
jrandering
ur enz. aan het
ieuw", Goes.
iet Mei
GIDEONSE,
üburg, Schroeweg.
Itei a. s.
Molenaarsknecht
nde Knecht
ed. P. P ASSENIER,
aagd
apherder,
Mz., Colons plaat.
Mei
.dknscht
WISSE Kz. te
;e, (Poppendamme).
Mei gevraagd
Boerenknecht,
egen kan. Adres
Zutphensche weg
Mei
n en metselen ver-
5TELOO, S e r o o s-
of vroeger
ds;knecht
de 17 jaar, liefst
slag wil bekwamen.
Boekh. FANOY,
aan of met Mei
GEERTSE, Aagtt-
gevraagd
issekerke.
iadelgk
S, Oostsingel 262,
Mei
vragen bij M. P-
sverskerksche weg»
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
'onge-Yerwest, Goes-
est-Souburg.
hofstede thaDS be-
ISPERSE. Zich te
E NOOD te Gapinge
aeid of voor daé
hoog loon, bij
3d. MATTHIJSSE,
rboot
sierikzek-
1913.
g op werkdagen 7,36
niddags 4 uuren °P
i organs 7,30.
namiddag om 4 uur.
j dagelijks, uiigez°D'
.middags om 3,15op
'0 en op andere werk-
om 7,30's morgens-
namiddags om 8,1&-
e
50
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p.p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
1 18 Maart 1858Va'n Bosse—Rochussen, f
l)en 12en Februari was het vfjf jaren
geleden,! dat het Ministerie-Heemskerk
aan het bewind kwam.
Dit geldt voor het Ministerie, niet ech
ter voor al zjjn leden.
Da Minister van Waterstaat mr. Be
ters en nu kort geleden de Minister van
Justitie mr. Regout werden door den
dood aan hun werkkring ontrukt. De
voorganger van laatstgenoemde, mr. Ne-
lissen, zag zich wsgens gezondheids
redenen genoopt, zjjn ambt neder te
leggen. De Minister van Oorlog Sahrou
kon het slechts een jaar uithouden. Zijn
opvolger Minister Cool wist het niet
verder dan tot een kleine anderhalf jaar
te brengen.
De Minister van Marine Wentholt, die
te voren reeds „negen maanden" van
het liberale Ministerie-De Messter deel
uitgemaakt had, onderging gelijk lot als
de laatstgenoemde twee ministers.
Eindelijk valt nog te wijzen op den
Minister van Koloniën Idenburg, die, na
1 jaar, zfjn ambt verwisselde met dat
van Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië.
Van de negen leden, waaruit het Mi
nisterie in 1908 werd samengesteld, zyn
er dus thans niet meer dan vier aan
wezig: de premier, Minister van Biunen
landsche Zaken Heemskerk, da Minister
van Buitenlandsche Zaken jhr. mr. De
Marees van Swinderen, de Minister van
Financiën mr. Kolknsan en de Minister
van Landbouw, Njj verheid eu Handel
Talma.
Van wat mem anders meermalen ziet
gebeuren, als een ministerie een of meer
zfjner leden verliest, n.l. dat het er zwak
ker door is geworden, was in de varloo-
pen vijf jaren niets te bespeuren. «Wy
zitten vaster dan ooit" kon de Pre
mier telkens uitroepen.
Van al de 23 ministeriën, sedert 1848
opgetreden, heeft het ministerie-Heems
kerk reeds thans den langsten levens
duur gehad.
Het meest homogene ministerie was
wel dat van het eerste ministerie Tftor-
backe. Thorbecke was er niet alleen het
hoofd, maar ook de ziel van. Spottender
wijze werd toen wel eens gezegd„We
hebben een homo, geen ministerie*.
De homogeniteit verhinderde intus-
schen menig minister niet, van het eene
naar het andere ministerie ever te gaan.
Zóó, onder anderen, Van Bosse, die niet
miDder dan viermaal Minister van Finan
ciën, tweemaal Minister van Koloniën
en ééomaal Minister voor de zaken van
den Hervormden Eeredienst en ook een
enkelen keer van een ander departement
minister ad interim was.
Er waren er ook, die van een liberaal
naar een anti-liberaal ministerie over
gingen, in het bijzonder Ministers van
Oorlog en van Marine. Minister Went
holt is de eerste niet geweest.
Van de 22 Ministeriën, die er vóór 32
Februari 1998 wareD, zaten van drie tot
vier jaar het eerste Minister Thorbecke,
van 1 November 1849 tot 19 April 1858
het MiDisterie Van Hall—Donker Gurcius,
van 19 April 1853 tot 27 Juni 1856; het
tweede Ministerie Thorbecke, van 31 Jan.
1862 tot 9 Februari 1866het Ministerie
Van Lynden van Bandenburg, van 10
Augustus 1879 tot 2 April 1883; het
Ministerie Mackay, van 21 April 1888 tot
21 Augustus 1891hei Ministerie Röell
(ook wel naar Van Houten genoemd),
van 8 Mei 1894 tot 27 Juli 1897 het
Ministerie Pierson (ook wel naar Goeman
Borgesius genoemd), van 27 Juli 1897 tot
1 Augustus 1901het Ministerie Kuyper,
van 1 Augustus 1901 tot 15 Aug. 1905.
De overige 18 Ministeriën hadden zit-
üng minder dan drie jaren, o.a.Donker
Curtius—De Kempenaar, van 21 Novem
ber 1848 tot 1 November 3849Van dor
Deze woorden werden Thorbecke in den
mond gelegd, toen in het begin van 1858 de
sterm der April-beweging naderde.
18 Maart 1858; Van Bosse—Rochussen, f
van 18 Maart 1858 tot 23 Februari 1860;
Van Heemstra—Van Hall, vau 23 Febru
ari 1860 tot 14 Maart 1861Van Zuylen
van Nyevelt—Loudon, van 14 Maart 1861
tot 1 Februari 1862Franssn van de
Putte, van 10 Februari tot 1 Juni 1866
Van Zuylen van Nyevelt—Heemskerk,
van 1 Juni 1866 iet4 Juni 1868Fock—
Van Bosse, van 4 Juni 1868 tot 4 Januari
1871Thorbscke (derde), van 4 Januari
1871 tot 6 Juli 1872; De Vries—Fransen
van de Putte, van 6 Juli 1872 tot 27
Augustus 1874Kappeyna van de Cop-
pello, van 3 November 1877 tot 20 Au
gustus 1879.
Van Hall had zich zelfs dikwfjls nogal
„plooibaar" getoond, vooral tydens zijn
eerste Ministerie. Het deed toen Groen
van Prinsterer zeggen „Ben Ministerie,
dat niet verkiest heen te gaan, kan lang
blijven". Het heette toen zelfs, „dat de
oppositie roge erende party was gewor
den*.
Meer dan één* ministerie viel, nu esns
omdat het by de verkiezingen een min
derheid had verkregendan weder ton
gevolge van een votum der Tweede Ka
mer, éénmaal als gevolg van de verwer
ping door de Eerste Kamer eener wot
(de Spoorwegwet van 1860), eenmaal door
een extra-parlementaire oorzaak, de April
beweging van 1853. Soms ook'door on
derlinge verdeeldheid. (Kappeijne 1879).
Meer dan één Minister had als zoodanig
slechts een zéér kort bestaan.
Onder anderen generaal Booms, die,
na den 4 Januari 1871 als Minister van
Oorlog te zjjn opgetreden, zich wegens
gezondheidsredenon gedwongen zag,
reeds twintig dagen daarna de porte
feuille neer te leggen, voorts mr. Van dor
Goes van Dirxland, Minister van Buiten
landsche Zaken, van 14 Januari tot 14
Maart 1861, jhr. Cornets de Groot van
Kraayenburg, Minister van Koloniën, van
9 Januari tot 14 Maart 1861, mr. Pické,
Minister van Justitie, van 10 Februari
tot 1 Juni 1866, en mr. Wintgens, Minis
ter van Justitie, van 4 Januari tot 4
Juni 1868.
Maar zy konden zich dan toch altjjd
noemen: „Oud-Minister*. (Handelsblad.)
5 Maart 1913.
De strijd tusschen de drie presidenten
in Frankrijk om den zetel van den pre
sident der Republiek is de vorige maand
tamelijk rustig gevoerd. Het ging tus
schen deD president der Kamer Descha-
nel, van den Senaat Dubost, en van den
ministerraad Poincaré. Toch heefteerst-
genoemde zich niet ontzien zijn mede
dinger, die ten slotte over allen heeft
gezegevierd, met slijk te gooien. Althans
hö wordt algemeen beschouwd als de
aanstichter van een vieze perscampagne
tegen Poincaré, óf, eigenlek, tegen diens
vrouw, die, heet het, niet Elyséa-f&hig
is, omdat zij haar mans maicresse was
vóór hij met haar trouwde. Als dit wait-
is zegt ée briefschrijver van De Tele
graaf dan was Poincaré's gedrag
héél wat fatsoenlijker dan dat van De-
schaDel, die, om een rijke vrouw te
kunnen huwen, zjju maitiesse met een
paat kinderen in den steek liet en den
dag van zijn trouwen de kerk Saint
Germain des Prés door politie liet af
zetten, uit vrees voor een relletje.
Eq wij zeggen, dat ze beiden echt-
Parljsche huwelijksopvattingen hebben,
maar, dat de Kamer-voorzitter wel het
Allerminst als „edel en achtbaar man"
naar den Presidents-zetel had moeten
aolliciteeren
TWEEDE KAMER.
Groot was de ergernis van de heeren
Ter Laan en Lieftinck, resp. s. d. a. p.
en u. 1., die de LoteriQwet hun bezorgd
had. Deeh we zullen niet diep op al die
groote woorden van dsze heeren ingaan,
want met den minister .van binnenland-
sche zaken, ad interim van Justitie, den
heer Heemskerk, moeten we zeggen, dat
hunne beschouwingen niet gingen ov^r
het wetsontwerp, maar gehouden z(jn
naar aanleiding van het ostwerp.
Bovendien moest de ministers er deze
heeren op wijzen, dat kleine loterijen
en tombela's wel worden toegestaan voor
een goed deel, maar niet als zjj weiden
gehouden ten bate van de ondernemers.
Natuurlijk zjjn er gevalles, dieniet zoo
erg zijn en binnen de wet vallen en
anderen die wel erg zijn en deor de
mazen der wet heen kruipen. Maar dat
ia een euvel aan elke wet verbonden.
E e minister voelt voor groote en kleine
loterijen, noch voor tombola's voer een
liefdadig doel.
Na een korte discussie over art. 1
(vernietiging van in beslag genomen
aandeelen in de loterij of van andere
geschriften, waarmede het strafbaar feit
is gepleegd, kan in het vonnis worden
gelast) tusschen den minister en den
heer Be Savornin Lehman waarbij
bleek, dat de rechter niet de vernietiging
zou gelasten, wanneer een lot in handen
van een „kooper te goeder trouw" is
gekomen, opdat niet de maatschappij
worae bevoordeeld werd het wets
ontwerp tot wijziging van deLoterjjwet
1905 aaigenomen z. h. s.
Bjj de beraadslaging over de wetsont
werpen tot wijziging van de wet hou
dende regeling der voorwaarde* tot ver
krijging der bevoegdheid van arts, enz.
en die houdende regeling van de voor
waarden tot verkrijging der afzonderlijke
bevoegdheid tot uitoefening der tandheel-
kanst enz. kwam nog al eenlge critlek
loa.
De heer Van Hoogstraten (a.-r.) stelde
in het lleht, dat bjj het ontwerp niet
voldoende is liteeDgehouden het verschil
tuvsche* een tandheelkundige, den tand
arts, en een tandtechnicus, den vervaar
diger van een kunstgebit. Spr. achtte
het onjuist de kunst van het vervaar
digen van kunstgebitten te eischen op
het examen van tandheelkundige.
Volgens den heer Van Hoogstraten
behoorde er een afzonderlijk diploma
voor de tandtechnici te komen.
De heer van Hamel 1.) maakte slechts
enkele taalkundige opmerkingen, terwijl
de heer ter Laan (s. d a. pook aandrong
op een regeling veor de tandtechnici en
iistelling van een diploma. De minister
vond echter, dat die wensch buiten het
kader van het ontwerp valt. Op voorstel
van den heer van Hamel wordt nu overal
in het ontwerp «tandheelkundige» ver
anderd in „tandarts*.
De heer Duynstee (r. kdiende een
amendement in, om niet alleen jongelui
met diploma eindexamen H. B. S. 5 jarige
cursus tot 't theoretisch tandartsexamen
I toe te laten, doch ook bezitters van een
diploma eindexamen gymnasium afd B.
De minister, na eenigszins aan de ver
langens der voorstellers van de amende-
- menten tegemoet te zjjn gekomen, nam
het amendement Duynstee over, waarop
dat van rapporteurs werd verworpen. Ook
j nam de minister nog een wijziging over
i van den heer Ketelaar (v. d.), die vrjjstel-
s liDg vroeg van het eerste natuurkundig
1 sn het propaedeutisch examen voer jon-
1 gelui, die thans aan 't instituut te Utrecht
l studseren, en wel gedurende twee jaar na
het in werking treden van de wet.
1 Vrijdag eindstemming over deze ont-
j werpen.
j "Verder werden gisteren z. h. s. aan-
genomen wetsontwerpen regelende de
i uitoefening van de artsenijbereidkunst
i betreffende een ruiling van grond; een
onderhandschen verkoop; en tenslotte
dat tot aanvulling van de middelen ter
goedmaking van de uitgaven, begrepen
i in de Staatsbegrooting voor 1913 (opcen
ten vermogens en bedrijfsbelasting.)
Het laatste niet zonder debat. Allerlei
veronderstellingen waren ever deze zaak
gemaakt doer de linksehe heeren, de een
al minder vleiend dan da andere. De
heer Fatljn, boosaardig als bij kan zijD,
noemde de gansehe zaak een verkie
zingstrucje. Doch daarboven is onze
regeering toch waarljjk wel verheven.
Kan de heer Patjjn zooiets met grond
beweren Natuurlek niet.
De linkerzijde hamert nu maar weer
op het bewuste art. 357, by de behan-
deliig waarvan de regeering het amen
dement van Duys overnam. Minister
Kolkman meest er evenwel wederom
met nadruk op wjjzeD, dat de regeering
reeds vroegere uitleening van de pen
sioenen krachtens art. S57 in het voor
uitzicht gesteld had. Nu is de eenige
vraag: waaruit zullen die pensioenen
werden betaald Da regaering zal de truc
niet gebruiken em aan de Eerste Kamer
te verzoeken de Invaliditeitswet niet ts
behandelen, en zjj zal ook de afkondi
ging van de wet niet vertragen. Alle
dergelijke Hintergedanken wijst de minis
ter met verontwaardiging af. Het onver
breekbare verband tusschen Tarlefwet
en Invaliditeitswet bestaat nu als vóór
Vrijdag j.l.
Waarvoor dan al dat kabaal, waar nota
bene mannen van verschillende kleur ei
richting deze opcenten de meest aanne
melijke heffing vinden tot dekking van
het geraamde tekert! Voor 1918 ral or
'n 9Va millioen te kort z|n. Het drin
gende beroep op de Kamer was gelukkig
niet tevergeefsch.
Had iinks het beter gekund?
Het Tweede Kamerlid Treub en 10
anderen hebben op de aanhangige wijzi
ging van de wet tot regeling der perso
neels belasting een amendement voorge
steld, dat strekt om de in het ontwerp
voorgestelde tegemoetkoming (verminde
ring van huurwaarde) aan logementhou
ders en de verhuurders van gemeubileerde
woningen op badplaatsen en dergelijke
ook uit te strekken tot koffiehuishouders
en restaurateurs.
De heer Van Karnebeek heeft twee
amendementen voorgesteld op 't ontwerp
wijziging Landweerwetle. om den duur
van den dienst voor de dienstplichtigen
bij de landweer te brengen van 5 op 7
jaren2e. om de dienstplichtigen bjj de
landweer gedurende hun diensttyd niet
eenmaal maar tweemaal voor ten hoogste
zes dagen tot het houden van oefeningen
onder de wapenen te doen komen.
Daggeld voor miliciem. De Minister van
Oorlog heeft bepaald, dat, wanneer bljjkt,
dat bjj het korps opkomende miliciens
het hun toekomende daggeld a f0.25
niet van den burgemeester hunner woon
plaats hebben ontvangen, dit bedrag door
de zorg van het korps onver wy ld moet
worden uitbetaald en aan de hier bedoel
de burgemeesters niet meer om toezen
ding van het daggeld moet worden ge
vraagd. (Avp.)
Kamerverkiezingen. De centrale anti-
rev. kiesvsreeniging in het district Zaan
dam heefi, zoo meldt de Stand., voorloo-
pig candidaat gesteld mr. J. A. de Wilde,
te 's Gravenhage, die deze candidatuur
hesfc aanvaard.
Degroote viarjaariyksche Deputaten-
vergadering zal dit jaar te Utrecht ge
houden worden in Mei, onder voorzitter
schap yan dr. A. Kuyper. (8t. Ort.)
Een verkiezingsBneeuivbal. Ben van
de lezers van de Standaard heeft per
post een getypt briefje ontvangen van
dan volgenden inhoud
«Alles overschry ven en nummeren no.219.
Verkiezingssneeuwbal.
„Met beleefd verzoek het navolgende
eenige keeren over te schryven en per
briefkaart of per brief te verzenden.
Nederland heeft taehtig jaren lang
tegen de ïtoomschm gevochten en heeft
zich van hen met opoffering van goed
en bloed bevryd. N* is ons land weer
overdekt met kerken en kloosters. Dui
zenden luie monnikken komen het natio
nale kapitaal opeten. Roomsche minis
ters rageeren op Roomsche manier. De
Paus vaardigt encyclieken uit, die in het
Protestantsche Nederland trouw worden
nageleefd. Orthodoxe predikanten zyn
eigeniyk Roomsche en hitsen de minder
geleerde hoorders van de preekstoel op,
het Roomsche gezag te steunen. Alle
regeeringsbesluiten en wetten van het
laatste ministerie zjjc dwangwetten. Wjj
willen niet gedwongen worden, noch in
naaatschappy, noch in kerk. Wy willen
zjjn vrye Protestanten 111
De verkiezings-woede der anti-papisten
heeft reeds een meer dan bedenkeiyke
hoogte bereikt. Wat zal het eind er van
wezen 1
Middelburg. Gistermiddag reed een
beladen wagen de Balans af, toen door
het inhouden der paarden, de strengen
braken en de paarden er van door gin
gen. De wagen reed tegen een huis
aan, de paarden werden tenslotte in de
Bingelstraat gegrepen. Gelukkig bracht
dit engeval slechts materieels schade
mede.
Vlissingeti. De politie alhier heeft op
verzoek van de ouders een I7-jarige Duit-
sche jongedame uit Remschaidt aange
houden, die heimeiyk de ouderiyke wo
ning had verlaten en op weg was naar
Londen. De familie haalde haar gisteren-
morg ra af.
Vlissingeu. De gemeenteraad van Vlia-
singen is bijeen geroepen tegen Vrydag-
middag a.s. te twee uur. Op da agenda
staan o.a.ontslag aan D. Dykstra als
keurmeester van vischverkoop van ge
meentegrond aan M. Maas en C. M. Dom
misse Zn.; stemming ov?r de amen
dementen en voorstellen betreffende
verkoop van bouwgrond aan „Gemeen-
schappeiyk Belang"herziening der be
palingen betreflende minimumloon eD
maximumarbeidsduurhet verbod tot
uitsluiting van de art. 1638 e en d. B.
W. in bestekken. Voorts een voorstel om
niet over te gaan tot instelling van raad-
commissies voor onderwys en sociale
aangelegenhedenbestek voor herbouw
van den St. Jacobstoreninstelling van
een armenraadadres P. L. v. Ravesteyn
c.s. interpellatie-De Mey betreffende on-
derwys-aaD gelegenheden.
Domburg. Dinsdagavond hield hat
ziekenfonds „Onderlinge Hulp alhier, on
der voorzitterschap van dhr. H. Minder-
houd haar gewone jaariykache ledenver
gadering.
Na opening van den voorzitter werden
door den Secretaris de notulen voorge
lezen er daarna verslag uitgebracht,
hieruit bleek dar het vereenigingsjaar
Maart 1912 tot Maart 1913 onder de
gunstigste kan worden gerekend. Het
ledental bedroeg 80. Aan 12 zieke leden
werd uitkeering verstrekt.
Blykens rekening van den Penning
meester bedragen de ontvangsten aan
contributies 8,14,10 gulden. Van begun
stigers werd f72 ontvangen. Aan zieke
leden werd 204,79 gulden uitgekeerd.
De afgetreden bestuursleden zyn^e J.
P. Adriaansen, A. Baard, en S. de Pagter
werden herkozen. Vervolgens werd we
gens het bedanken van H, Minderhoud,
tot btstuurslid M. Passaoier gekozen.
Iet voorzitter werd J. P. Adr'aansen ge-
ko :en, welke die benoeming heeft aan
genomen terwyi M. Pas»enier het secre
tariaat op zich nam.
By rondvraag lichtte de Secretaris J.
P. Adriaanien het woord tot den voor
zitter, die op hst punt staat de vereeni-
giüg te verlaten, vanaf de oprichting tot
baden heeft hjj onafgebroken de leiding
in banden gehad. Al dien tijd heeft Min-
derhoud getoonc', lust en bekwaamheid