No, 122 1913
Zaterdag 22 Februari
27e Jaargang.
shrssteluk-
NIEUWSBLAD
historisch
VOOR ZEELAND
PRIJS DER Ak>VERTENTIËN
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
Uit de Provincie.
Goes. Gistermiddag is op den Oost
singel de huurkoetsier A. K. overre
den door een wagen beladen met steen.
Da overredene is bg den heer Boel bin
nengedragen en werd aanstonds genees
kundige hulp ingeroepen.
Goes. Bg de fa. Gebr. v. Cleef in deD
Haag is tot een beperkt aantal exempla
ren verkrgr-baar gesteld ontwerp zomer-
dienstregeling 1913 van de Noordbra-
bantsch Dui; sche Spoorwegmaatschappg
Voorts wordt een exemplaar van dat
ontwerp ter kennisneming door belang
hebbenden nedergetegd o. a. ter griffie
van deze provincie en ter secretarie van jj
de gemeenten Middelburg, Vlissingen
'en Goes.
Nieuwdorp. Toen de voermanskneebt
J. R. met aeu boerenwagen naar de
haven reed, of liever naast den wagen
ging vanwege de kou, schrok een der
paarden van een voorbij rgaenden wagen.
Beide paarden zetten het op een loopen,
zoodat R. ze kw-gtraakte. Na een eindje
geloopen te hebben sprong het eeae
paard zgwaarts uit. Het harnassement
werd geheel afgerukt, terwgi het nu los
geraakte paard een oogenblik als voor
dood bleef liggen. Het andere paard
holde in tusschen met den ledigen wagen
voort, tot. h8t dichtbg de haven gegre
pen werd.
Boschkapelle. De landbouwer J. H.
ontsnapte aan een groot gevaar. Iets
aan een machine wiilende verstellen,
waarmede men aan het bietensngden
was, werd zgee broek door een klos ge
pakt en werd het kleedlngstuk vastge-
trokken. Het jongetje, dat buiten bg het
paard liep, liet, niettegenstaande het
hulpgeroep, het beest maar doorstappen,
maar gelukkig kwam de broer van den
landbouwer toeloopen, die deed stoppen.
Broek en onderbroek zaten reeds zoo
tusschen de machine geklemd, dat ze in
stukken moesten worden gdsneden, ter-
wgi het been reeds ontveld en geschramd
was. Zei.
Vlissingen. Van de werf der Konink-
ïgke Maaischappg „De Schelde" alhier
werd met goed gevolg te water gelaten
Hr. Ms. Torpedobootjager „Hermeign" in
aanbouw voor het departement van Ma
rine. Dit vaartuig is geheel geigk aan de
vorige torpedobootjagers, die op deze werf
gebouwd werden.
Oostkapelle Donderdagavond gaf de
chnstejgte zangvereeniging „Halleluja"
alhier een openbare uitvoering in de
geref. kerk. De voorzitter opende met
gebed en verzocht samen t9 zingen
psalm 138, ve s 1. Daarna werden de 15
nummers van het programma tengehoore
gebracht. Ia de pauze hield de voorzit
ter een voordracht over den Franschen
tg<i, speciaal over den opstand der Wal-
cliersche boeren. De uitvoering werd met
dankzegging door ds. P. de Krugter en
het zingen door de aanwezigen van Psalm
33 vers 11 gesloten. Na de uitvoering
bleven de leden der vereeniging nog
eenigen tgd gezellig bgeen. M. C.
Nisse. Toen Donderdagavond de fa
milie de Roo van Biezelinge huiswaarts
keerde langs Nisse had3en ze het on
geluk (vermoedelijk door het schichtig
worden van het paard) dat tilbury en
paard in de sloot terecht kwamen, waar
door de tilbury zoo gehavend was, dat
ze de reis er niet mee kouden voort
zetten. Persoonigke ongelukken had
den niet plaats.
LEESTAFEL.
s. u
VERSCHIJNT ZESMAAL PEE WEEK
1E1 )EREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per irie maanden franco p. p.,
Enkele nummers,
a039Oe»(»«<>
.ƒ1.25
o ss o.o
ITGAVE DER FIRMA S
td J, Di JONGE-VERWES T> te Goes
EN
F. R D'HUJif, te Midrielbt rg.
van 1—5 regels 50 cent, ieoore regel meer 10 cent
(F, milieberichten van l™10 regel; i.-0 iedere regel
mi gr 10 cent.
i
5e i inwi mi BaWW^-~n,- lap; *r~. 'óSË9BflEr»-»
22 Febr. 1918.
19181
Het eeuwjaar onzer nationale bevrfl-
di) gWiens hart ging niet open toeD hg
he; mocht intreden Wiens ziel snakt er
nit t naar om in te stemmen met den alge-
mi enen jubel bg de herdenking onzer
he kregen vrgheid, en de van God ge
ld onken hereeniging van Nederland en
Or mje I
J>ocb, hoi wacht een beetje
let Handelsblad, het liberale blad, dat
io ïwQlen zoo akelig vroom, zoo stuitend
na ionaal kan doet, bevatte dezer dagen
in z)jn rubriek „Onder de streep* een
idyllische loftuiting op de vrjjzinnige con-
cei tralie, dat wil zeggen de afgesproken
«to mloop van den Driebond; vrg-Llbe-
rarl, Unionist en Vrflzinnig-Democrat,t
In Juni, a.s. Van Houten had er gaarne
als vierde ook Sociaal-Democraat bij ge-
zie 11 tegen ods ministerie,
het vers zjj bier afgedrukt
Komt zingt den lof der politiek,
Ze geeft steeds variatie,
l'e Coalitie en 't Tarief,
ian Kuyper, Lohman, Nolens lief,
Gebaardenconcentratie.
I e rechterzijde keek bedrukt
Bfl Tydeman's oratie.
In Troelstra had 't bij 't rechte end,
loen hg daar zei in 't parlement:
„'t Geeft rechts een consternatie".
l aar bg het and're wat hg zei
Met zgn gewone gratie
Sloeg hg de plank toch aardig mis,
Want zeker geeft het links gewis
Niet enkel conversatie.
V g vieren weldra 't heugigk feest
Van Ntêrlands restauratie.
Daar Jam's stembus zal misschien
Bet grootste feest van al ons biên
Der vrgheid conservatie.
L?es nu dit laatste coupletje nog eens
ove en bewaar dan uwe kalmte.
,flet grootste feest van al* zal in Juni
ïtln als de liberalen het winnen en de
Be tschen het verliezen, want dat zal
t|j het behoud (de conservatie) van de
vrg ïeid.
Alsof niet juist de liberaleD van alle
tïd n ODze vrgheden hebben belaagd, op
geb ed van kerk en school en wetenschap
jareolaDg onze arme ouders niet hebben
gedrongen kinderen te zenden naar
de openbare school omdat deze armen
de gelden misten voor den bouw eener
sch joI hunner keuze, t«rwgi ook de vacci
nas »aDg die honderden ouders en kinde
ten dupeert, is van liberale vinding.
In dat durft dan in een vrgzinnig
blar gewagen van der vrgheid behoude
nis wanneer Links straks wint.
Toen laatst in een volksmeeting mr.
de Wilde aan een vrgzinDig debater tot
twesmalen sommeerde openigk te ver
bis) en in welk opzicht het Rechtsche
b&binet de vigzinnigen had verdrukt of
8®g iefd, toen moest de man het »nt-
Wo' rd schuldig big ven.
Waarom, omdat dit kabinet is een
nat onaal kabinet, wat van meer dan een
VlU«Innig kabinet niet kan getuigd wor
den
Iaat men derhalve onzerzgds voor-
tiet tig wezen.
ben zal straks om uwe bg dragen
tonen, teneinde gezamenigk feest te
vie. en vanwege de herkregen nationale
'tï beid in 1813. Maar er zal een
tttjaeidsjubel van de liberalen aan voor-
«raan voor het geval'hetgeen God
76r ïoedeLinks bg de stembus win-
flfln mocht.
Wg hebben er in 1905 een voorproefje
gezien en gehoord.
52 - 48 hi 1 haho
Om niet te spreken van de grappen
in het iiberale, verdraagzame Zie
ree verkocht zgn 1
Laat men dus niet te haastig zgn met
het geven zgner bgdrage.
Wg hebben opzetteigk gewacht, of er
ook maar één vrgzinnig blad tegen dit
vers van Het Handelsblad protesteeren
zou. Nu er niemand is opgedaagd, mee-
nen wg reden te hebben onze waar
schuwende stem te doen hooren.
Geen feesten, althans mede van ons
geld, wanneer niet deze ow-nationale be-
leediging is ingetrokken.
Tot twijgen gébracht.
Een vrgzinnig blad De Zutfensche
schreef dezer dagen een vinnig artikel
waarvan de korte inhoud deze was. Er
worden door deze regeering velerlei baan
tjes vergeven aan vriendjes; dit maakt
dat vele vrgzinnigen of ongeloovigen op
eenmaal vroom, karksch en antirevolu
tionair worden, om ook een baantje te
i krggen, en 'zg krggen het ook-
De Nederlander heeft As Zutfensche op
j deze bewering vastgehouden en gezegd
Ik ontken ditmaar ik geef mg gewon
nen als ge mij slechts vgf „bekeerlingen*
kunt noemeD, die door «kerksch* te
worden tot «macht en aanzien* zgn ge
komen.
Ondanks herhaalde sommatie zweeg
het vrgzinnige blad, biy kbaar ODbekwaam
de vgf te vinden.
Wie harer zusteren neemt de taak
over?
Na den wapenstilstand is er eigenigk
niet hevig meer gevochten. Nu en dan
kwamen wel berichten tot ons omtrent
schermutselingen van beteekenis, doch
deze waren niet talrgk. Over't algemeen
sctagnt de bezieliDg, die de oorlogvoeren
de partgen aanvankeigk vervulde, ge
weken te zgn. Het is niet onwaarsebgn-
ïgk het wordt nergens bevestigd -—
dat de Bulgaren in ongunstige conditie
verkeeren, waardoor de energie verslapt
is. De afschuweigke Cbristenmoorden
zouden hen anders zeker met verdub
belden moed den strgd ingejaagd hebben.
Na de terugtocht der Bulgaarsche troe
pen bg Tsjataldzja hebben Turksche
troepen en matrozen de christeigke be
volking in het diocees van dan Griek-
schen Metropolitaan vermoord. Het was
een ware slachting, die met geen pen
te bescbrgven is. Zg, die het bloedbad
overleefden, zgn verre van hun haard-
fteden gevlucht en verkeeren in droevi-
gen, ja wanhopigen toestand. Velen be
zitten zelfs geen kleeren meer. Ook in
het doipje Komaarjo hebben de Turken
vreesaigk huisgehouden. Meer dan 100
mannen en vrouwen en ook den priester
van het dorp hebben zg op de wreedaar
digste wgze om hst leveD gebracht. Een
beroep op de regeering schgnt niet te
helpen.
Ook uit Cettinje kemt niet veel be-
langrgk nieuws. 'tZgn ook tusschen
Turken en Montenegrgr.en slechts onbe
duidende schermutselingen. De Turken
hebben vergeefs gepoogd eenige verloren
stellingen te hernemen. Donderdag had
nog een vrg hevig gevecht plaats gehad
tusschen de voorpostentot een krach-
tigen aanval kwam het evenwel niet.
De Turken durfden niet.
Evenals dit met Adrianopel het geval
is. duurt de beschieting van Skoetari nog
immer voort. Van verkregen resultaten
leest men echter niet. Over het bezit van
deze stad zal niet meer getwist worden.
Althaiis Servië heeft zich aangesloten bg
den eisch van Montenegro betreflende
den afstand van de stad Skoetari aan
genoemd rgk. Alles is dus in orde
op de inneming na
Van verschillende plaatsen komen
sneeuwberlchten. Op Gallipoli b.v. is
veel sneeuw gevallen en op den Tarabosj
en in de omstreken heeft het hevig ge
sneeuwd. Schoone smettelooze sneeuw
vlakten worden op.vele plaatsen veran
derd in weerzinwekkende jammeroorden.
Kermende soldaten strgden daar hun
doodstrgdhet bloed van dooden en ge
wonden kleurt de sneeuwvelden
Kamerverkiezingen Volgens de N. R.
C. zal de A. R. Kiesvereeniging te Zaan
dam mr. J. A. de Wilde te 's-Graven-
bg de A. R centrale in dit district als
candidaat voordragen.
De centrale anti-rev. kiesvereeniging
in het district Zuidhorn heeft den heer
A Zgistra, hoofdredacteur van de N. P.
Gr Crt., candidaat gesteld.
De A. R. Kiesvereeniging te Oostzaan
(district Zaandam) stelde den heer J. Hui-
zinga, bu'gemeester van Ter Neuzen,
candidaat.
Middelburg. Plan 1913. Door de com
missie van de alhier te houden tentoon
stelling van Ze8uwsche kleederdrachten,
meubels, zeden en gewoonten, enz., is een
prgavraag uitgeschreven voor een recla
meplaat voor deze tentoonstelling. Door
een achttal Zeeuwsche schilders is een
ontwerp ingezorden; al deze ontwerpen
getuigen van groote toewgdiDg, en de
keuze zal de commissie wel wat moe'igk
gevallen zgn. De eerste premie groot f 50
werd toegekend aan het motto Oranje
Blance Bleu, waarvan de Inzender bleek
te zgh de heer J. Heg se alhier. Zgn ont
werp stelt voor twee voor een huis dobbe
lende boerinnetjes. De tweede premie,
groot f25, kreeg het motto Middelburg
Bovenal, waarvan de inzender was de
jeugdige Middelburger de heer F. P. D'huy
C. Wz., die een typisch oud gebruik, het te
paard ringrgden in teekening bracht. Dit
laatste ontwerp werd beter geschikt ge
acht voor de reclameplaat en zal dan ook
daardoor gebruikt worden. Het eerste
ward met de eerste premie bekroond om
dat het volgens de commissie beter van
teekening was.
Goes. Donderdag vierde de Chr. Evan
gelische Jongedochtersvereeniging «Het
Tarwegraan" alhier in het kerkgebouw
der Chr. Evangel. Gemeente haar 50 jarig
bestaan. Het kerkgebouw was stampvol.
De voorzitter der vergadering da. v. Leus-
sen sprak een openingswoordwaarna
de feestrede werd uitgesproken door
mevrouw de wed. ds. N. de Jonge geb.
Van Asperen Vervenne, de oprichtster en
eerste presidente der vereeniging. Mevr.
de Jonge herinnerde aan den arbeid van
den toenmaligen leeraar der gemeente
ds. Budding, en aan de geesteigke op
wekking onder de jeugdigen, van welke
mede de oprichting der Jongedochters-
vereeniging de vrucht was.
De vereeniging werd opgericht met
zps ledeD, van welke een (vrouw Koen)
heden in de zaal aanwezig was; terwgi
een paar anderen overleden zgn. Zg ver
gaderden eerst in een kamertje van den
heer M. D. Dekker in de Lange Vorst-
straat, later in een grootere kamer van
de pastorie van ds. Budding op de Bees
tenmarkt, de vereeniging teide toen 70
leden, onder welke velen uit omliggende
plaatsen. De groote kamer van ds. Bud
ding was voor zulk een getal te klein,
doch het raam werd opgeschoven en wie
niet in de kamer konden plf ats nemen,
zaten dan buiten; Nog later vergaderde
de vereeniging in de consistoriekamer
der kerk, waar men nu nog vergadert.
De vereeniging telt thans 31 leden en
50 begunstig(st)ers. Ook de beide opvol
gende presidenten, mpj. G. Barendregt
geb. Loggers, uit Spgkenisse, en mej.
G. Otte geb. Schippers, uit Nieuwdorp,
benevens de tegenwoordige presidente
mej. Jo Verheule, voerdeD nog het woord.
Verder werd de avond feesteigk onder
voordracht en zaDg doorgebracht. Uit de
verslagen bleek dat deze vereeniging in
het afgeioopen boekjaar vervaardigd en
uitgedeeld had 142 kleedingst,ukken in
36 gezinnen. De kas sloot met een goed
slot van f39. Gecollecteerd werd in deze
feesteigke bgeenkomst de som van f 17.
Ds. v. Leussen sprak een slotwoord en
giDg voor in dankzegging.
Door den Commissaris der Konin
gin is tot lid der gezondheidscommissie
(zetel Oostburg) benoemd dhr. J. A. v.
Baal, architect te Oostburg.
Christendom en liaatschappg on
der red. van Prof. Diepenhorst.
Universiteit cn Maatschappg, door
mr. P. A. Diepen hoi st Serie V no. 4.
Utrecht, G. J. A Ruys.
De spanning, tengevolge van de onop
geloste vragen op oecoDomisch en sociaal
gebied vermeerdert onrustbarenden
onder de juristen en andere op de uni
versiteit gevormden heerscht een Baby
lonische spraakverwarring. Dit toont de
geleerde schrgver aan met aangrgpenda
voorbeelden, om daarna tot de conclusie
te komen dat de universiteit zich meer
met de maatschappeigke vraagstukken
moet gaan bemoeien. De toekomstige
rechters moeten beter beslagen ten gs
komen dan helaas, tot heden het geval
is. En onze toekomstige predikanten be
hoorden naar ds. Gispen in zgn De
Kerk in aanraking met het sociale vraag
stuk m. ent daarin meer onderricht
te worden. Ook hierin is het Buitenland
ons veel vooruit.
Deze studie v»n prof. Diepenhorst moge
ruim gelezon en besproken worden, en
wat nog beter is aanleiding geven
tot eene gezonde gedachten wry vim?
want uit den schok der meeningen komt
de waarheid te voorschgn, en het is
vermoeiend schryven, ook voor ean pro
fessor, in het luchtledige!
De Spiegel (uitg.Kirchner, Amsterdam)
van 22 Feb. bevat portretten mot levens-
beschrgving o-a. van wgien docent A.
Steketoe, G. W. v. Apeldoorn en den land
bouwer A. Coign en gade P-achtige
foto's uit IJsland en reproducties van
bekends meesters uit liauritshuis en
Rgksmuseum.
Nederland en Oranje hereenigd,
door L. Penning. 's-Gravennage
D. A. Daamen.
Een dankoaar wei k is zeker de samen
stelling van epn „gedenkboek van Neder
lands verlossing uit de Fransche dwiDga-
landg*. Penning is een veiteller bg uit
nemendheid, en hg vertelt cok in dit
boek, als ware hg er bg geweest. De
schrijver is thans genaderd tot het mooi
ste gedeelte1814, terwgi de platen reeds
loopen tot het gedenkwaardige jaar 1815.
Onze jongens lazen het verhaal met ge
not, en zien telkens uit naar een volgende
aflevering.
Uit en voor het leven, woorden
van troost en bemoediging voor wie
het behoeven door H. W. S. Ng-
kerk Cr F. Callenbach.
De schrgfster draagt deze 51 stichte-
ïgke stukskens, in verschillende ziels
ervaringen geschreven, op aan onze Dia
conessen huizen en inzonderheid aan den
verbonden Chr. Wgkarbeid. Onze diaco-
nessen-wgkzusters hebben een heerigke,
doch uiterst moeiigke taak. Zg zeiven
zgn ook onderhevig aan de slingeringen
van haar geloof en de kranken met wia
zg omgtan hebben zoo vaak troost noo-
diggeen beter boek dan Het Boek, om
uit te putten. Dit erkent mej. S. ook,
maar uit Het Boek heeft zg de levens
lessen in dit boek geput. Het kan niet
anders of het zal velen die zuchten onder
Gods siaande hand of wenschen moed
te grgpen op den verderen weg welkom
zgn. zg dit gulden bo kske duizenden
ten zegen I
De Pastorie van Nöidebo, door
Nicolaas (oud 18 jaar). Uit het
Deen sch door G. F. Haspels. Vierde
druk. Nijkerk, G. F. Callenbach.
Wi9, <iia het kent, lacht niet als hg dit
boek zietwien komen niet al die leuke
herinneringen aan Nicolaas en den Grgs-
aard en Corpus Juris te binnen, en de
moppige voorvallen met Emmy en baar
zuster in bedoelde pastorie doorleefd. Het
moet al een heel erge druiloor zgn die, uit
zgn humeur, niet terstond een lichtstraal
door zgne ziel voelt varen, wanneer hg
maar den titel van dit boek ziet Nu dan,