)zen No. 111 1913 Maandag 10 Februari 27e Jaargang êHRISTELiJK» NIEUWSBLAD HisTomseh VOOR ZEELAND schat Uit de Pers. Staten-Generaal. De Balkan-Oorlog. Uit de Provincie. MSTERDAM racht. ckoop der 3 Amster- frekening rAST. rik, in Krui- swaren, Mo- ijft ons jelsche ziek- taan zenuw- oms zes per van den doc- niets, en wij gd, wanneer eteiing was [hetal ver- geweest zijn. ik dat wij de it baat geno- kind sterkt de t- evallen ïoogt dit ge- zetten. MOURIK. sr niets bij te kost per fla- 3 12 flac. eider VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK 1.25 0.03 PRIJS DER ABVERTENTIËN Herhalingsoefeningen. TWEEDE KAMER. INGEZONDEN STUKKEN. Middelburg. In de socië'eit St. Joris alhier had Zaterdagavond het eerste deel van den door de schaakclubs alhier en te Vlissingen te spelen wedstrijd plaats. Van beide vereen!gingen namen zeven leden deel aan den kamp. De uitslag van de ver schillende partjjeD, die w$j geven, zooals z|j naar de kracht der spelers door de ver- eeniging waren gerangschikt en waarbij dient vermeld, dat Middelburg zwart en Vlissingen wit speelde, is als volgt: 1. de heer W. de Graaf (zwart) wint van den heer J. de Konink (wit)2. de heeren H. T. Oberman (zwart) en M. Meijer (wit) onbeslist3. de heer Joh- Aariaanse (zwart) verliest van den heer J. 0. Inklaar (wit); 4.de heeren J.C. Kindermaun (zwart) en E. Batten (wit) onbeslist5. de heeren J. F. van Deinse (zwart) en J. D. C. de Vries (wit) onbeslist; 6. de heer J. Hejjse Brussel. moede. ontmoedigd, ruischenin reumathische water, vroeg- vol droomen, istonden, ge- jevolgen van bekomen door ïn gelukwen- er te Goes bij AS, te Tholen apelle bij DEN JEENDERTSE bekend dichter p, zingen geeft doet dm arbeid ederenschat van onze bekende, ie Liederen, met fiodieën. Daar is e stap wat aan, snellen vliet, land's Bloed, 18D enz. enz. Schilde g van 145 Neder- Volksliederen ën. Nieuwp, 6j ik voor Zaüg en prachtig uitge- .30, of in zeer slechts fl.90. >LLE Bazaar van ig 98, Rotterdam zendirg naont- f 1.30 of f 1,90, erenschat". t NAMAAK rers en goede DAM Co. 4. Den Haag- f Mei bij B. POPPE, o o t IIERIKZEE. 913. >p werkdagen 7,30 dags2uur; ea°P ;ens 7,30. igeiijks, uitgezon- ddags om 2,15op n op andere werk- n 7,30 's morgens. SSL Si IEÜEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p.p.. Enkele nummers. e e e a o o 1TGAVE DER FIRMA'S S* J. Dk JONGE-VERWES T, te Goes EN F. P. D'HUSJ, te iliiddelbi rg. van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 ceni F; milieberichten van 1—10 regel; 1.---, iedere regel m« sr 10 cent 1 r-ssTtBOKaBvsnannnuraK.- n 1 10 Febr. 1913. Stomme cjjfers zijn somwijlen wel sprekend. Uit de statistieken over de geboorten en sterften in de verschillende provinciën over bet vijfjarig tijdvak 1907 -1911 bl(jkt dat de bewoners der'pro vinciën Noord Brabant en Limburg het meest van alle afkeerig zjjn van het malthusianisme, doch ook van de hygiene. Tenminste wanneer men dit mag op maken uit het hooge percentage van het aantal kinderen die sterven in het eerste levensjaar en het groote percen tage geboorten. Zoo werden op 1000 inwoners geboren in N.-Biabant circa 33in Limburg en Drenthe 32, in Zuid-Holland 30, in Gel derland, Overijsel en Utrecht 29, in Gro ningen en Zeeland 28, in Friesland en Noord-Holland slechts 25. En wat de sterfte aangaat, stierven op de honderd levend aangegevenen in Noord-Brabant en Limburg 17, in Zee land 13, in Overijsel, Gelderland en Utrecht 11, in Zuid-Holland, Groningen en Drenthe 10, in Noord-Holland 9, in Friesland slechts 7 kinderen. Wel een bewijs dat er in de Zuidelijke provinciën van ons land, waartoe-ook Zeeland behoort, in betrekking tot de opvoeding onzer zuigelingen nog wel een en ander te verbeteren valt. Wel is ods leven in 'sHeeren hand, maar om dit leven in den weg der mid delen te bewareD, geeft God de Heere ook de medische wetenschap, naar wier adviezen wij zooveel mogelijk hebben te luisteren. Toch Ghinetsche centen Vrijzinnige bladen bebben gemeld dat de door Chineezen uit Indië voor de vr|j - zinnige verkiezingskas te zenden gelden zullen geweigerd worden. Man zou denken dat dit maar goed was ook, na de afstraffing door den heer Lohman den vrijzinnigen in de Tweede Kamer toegediend, w|Ji zij be doeld geld van heidenen om ons chris tenen bij de stembus er m96 te bestrijden wel hadden aanvaard. Maar in stilte wordt bet wel aanvaard, wanneer waar is wat het liberale Bata- viaasch Handelsblad als feit meldt. Eris f 10000 op weg en het zal de laatste niet wezen, zegt genoemd blad. Maar dan krijgt Het Centrum ook ge lijk, welker redactie schreef Welk een nationaal bedrijf 1 En ook, welk een christelijk bedrijf I Men is bang voor de verspreiding van het Christendom onder de Mo hammedanen en onder voorwendsel, dat de godsdienstvrede daardoor zou worden bedreigd, steunen Neder- landsche liberalen, Nederlandsche so cialisten en Indische Chineezen de vrijzinnige concentratie." Laat ons afwachten of tegenspraak volgt. De Stichtsche Courant schrijft onder dit opschrift Hoe de tijd in de Tweede Kamer ver knoeid wordt, moge blijken uit de vol gende zinsneden, overgenomen uit het telegrafisch verslag der zitting van j.l. Donderdag De heer Hugenholtz vraagt ook hos- gere salariëering voor de leeraren der rijksnormaallessen De heer Aoodhuyzen pleit ook voor de leeraren bjj de rijksnormaallessen. Vijf jaar geleden heeft da minister een depu tatie van die heeren ontvangeD, enz. De heer Dolk sproekt nog een enkel woord over hetzelfde onderwerp. Ook hjj w(jst op de noodzakelijkheid van meer salaris voor de leeraren. De heer Smeenge zou na de vorige sprekers gezwegen hebben, maar wenscht er nog eens den nadruk op te leggen enfin', hjj zweeg niet. 1 De heer Ketelaar sluit zich bij de vorige sprekers aan. Zie zoo! dat zijn er vijf van Links op een rijtje, waar één genoeg was geweest Terecht merkte de heer v. Karnebeek schertsend op dat de heeren //herhalings oefeningen" hielden. -■ Tevens ziet men, hoe groote bedrijvig heid deze heeren (die ons wel eens sub sidievreters noemen) aan den dag leggen, om voor eigen vriendjes maar altijd meer uit de schatkist te halen. Invalidities- en Ouderdomster zekering. ^In de artikelen 34a, 34b sn 34c, heeft de regeeriug thans bij zesde nota van wijzigingen esnigo veranderingen aan gebracht om tegemoet te komen aan tal van bezwaren, door de heeren Treub en Goeman Borgesius tegen don tekst ge opperd, mst namedat de regeling van de zekerheidsstelling niet goed was; dat bij uittrekking van de erkenning van het fonds de regelisg moet worden ver duidelijkt voor de overnemiDg door de Bank van verplichtingen tegenover de leden van het fondsdat de uitdrukking „voortdurend pensioen" Diet duidelijk was en niet gedacht was aan het geval dat eefi toegekend pensioen wordt in getrokken dat het onbillijk is, dat het fonds ook wordt belast met een uitkee- ring aan de Bank voor een schelder, die het fonds verlaat met een pensioen, kleiner dan f104 per jaar, en dat in art. 33a in plaats van „premiën", had moe ten gesproken zijn van „wiskundige re serve". Om aan die bezwaren tegemoet te ko- meD, wordt nu voorgesteld, uitdrukkelijk te bepalen, dat de zekerheid bjj de Bank wordt gssteld duidelijker te zeggen, dat bij uittrekking van de toelating van het particuliere fonds noGh voor de reeds pensioen trekkenden, noch voor de pre mie 'oetalenden, iets te hunne nadeele verandert; de uitdrukking „voortdurend pensioen" te vervangen door „voor on- bepaaldeD tijd toegekend pensioen en een regeling te treffen voor het geval, dat zulk een pensioen komt t« vervallen de uitkeering der wiskundige reserve aan de BaDk niet van de fondsen te vorderen, wanneer het toegekend pensi oen minder bedraagt dan f 104 per jaar de uitdrukking „wiskundige reserve* in de plaats van de aangevallene te stellen. Los van de bezwaren hierboven ge noemd, heeft de regeering nog een paar wijzigingen aangebracht, die den minis ter zelve wenschelijk waren voorgeko men lo. is den werkgever ot het par ticuliere fonds thans de plicht opgelegd om aan de Bank jaarlijks verslag uit te brengen van de verrichtingen 2o. is bepaald, dat hij, die na zijn 30ste jaar niet verzekeringsplichtlg werd en de ver zekering door een uitdrukkelijke verkla ring deed vervallen, niet opnieuw ver zekeringsplichtlg kan worden na het hervullen van zjjn 35ste jaar. Dit om misbruik te voorkomen. De heer De Visser heeft in zjjn amen dementen zoodanige wjj zigingen gebracht als warden vereischt door de verande ringen in het ontwerp bij 5de nota van wijzigingen door de regearing aange bracht, voorts om duidelijk te doen uit komen, dat ook de ontwikkeling van fondsen van bepaalde werkgevers geza menlijk mogelijk blijft onder werking van het amendement en eindelijk om te bepalöD, dat de regeering ook andere i dan de reeds genoemde voorwaarden aan de particuliere fondsen kan stellen, t Er zou grond zjjn voor de meening, dat de vijandelijkheden binnenkort zul len eindigen. Welk 'n verrassend bericht, kort na de hervatting van den strijd! Het komt uit BerJijnscho „welingelichte" kringen, die verklaarden, dat er tusschen Turkije en Bulgarije rechtstreeksche be sprekingen aan den gang waren. Geheel onaannemelijk klinkt het na tuurlijk niet, doch intusschen hebben wij het nog nergens bevestigd gevonden. 'n Enkel woord over het oorlogsterrein. Groote veldslagen, op de T*jataldzja-linie, zooals we die voor den wapenstilstand kenden, hebben er nog niei plaats gehad, doch niettemin talrijke lichte gevechten. B(j de jongste berichten z(jn er weinig over nieuwe wapenfeiten van eenig be lang, maar wel teekent zich de strate gische toestand steeds duidelijker af en blijkt met grooter waarschijnlijkheid, dat niet bij Tsjataldzja, maar bij Gallipoli of ergens tusschen dit schiereiland en de Tsjataldzja-ltnie in, b.v. in den omtrek van Rodosto, de beslissende slagen van het tweede bedrijf des oorlegs gesteld het komt tot beslissende slagen ge leverd zullen worden. De achterwaart- gche beweging derBulgaren bjjTsjataldzja is namelijk weer sterker geaccentueerd en het schijnt inderdaad dat da Turken zich hier en daar reeds ietwat buiten de linie wagen. Daarbij komt het dan tot gevechten van geringen ernst, zooals b. v. dat by Plaja, hetgeen vlak voor de linie van Tsjataldzja is gelegen, bij de Boej oek-Tsj ekmedsj a-golf. In deze golf, een inham van de Zee van Marmara in het land, liggen Turksche oorlogssche pen, en deze hebben aan het gevecht deelgenomen. Zouden inderdaad de Bulgaren er in slagen, het Turksche leger buiten T»ja- taldjs en tot een offensief optreden te verlokken Onmogelijk is het niet, vooral niet als Enver Bey zjjn landing op de kust van de Zte van Marmara bij Ro dosto gelukt, zoodat de Tui ken kunnen hopen het Bulgaarsche leger tusschen twee vuren te krjjgen. Gelijk men weet, h8bben, juist om dan in geen onvoordee- lige positie te verkeeren, de Bulgaren hun stellingen bjj Tsjataldzja gewijzigd. Het bombardement van Adrianopel duurt voort. Ysel meer hoort men ge woonlijk niet. De toestand in de stad kan onmogelijk gunstig zjjMen ver telt wel, dat er in Dedeagatsj brieven uit de belegerde stad gebracht zjjn, be zorgd door overloopers, in welke brieven verteld wordt, dat het leven daar zijn rustigen gang gaat (over gebrek staat er niets iD), doch dit gunstige bericht klopt weinig met andere: zoo meldt men van andere zijde, dat de val der stad niet te voorkomen is en men erop rekent, dat het geen week meer duren zal. Een andere berichtgever voegt er aan toe,' dat er voor geen week proviand meer aanwezig is. Er is geen vleesch meer, geen zout en geen petroleum. Daarentegen beweren weder de Turken, dat men nog niet eens aan paarden- en hondenvleesch toe is Als dat waar is, dan is men er in Adrianopel nog beter aan toe dan op menige plaats in West- Europa 1 Aan den twjjfel omtrent het lot van Skoetari wordt door de laatste berichten een einde gemaakt. De Vereenigde legers van Montenegro en Servië bjj Skoetari hebben enkele hoogten buiten de stad bezet en een uitval der Turken afge slagen. Het geschutvuur blijkt zeer doel treffend te zijn, daar de Turksche bat terijen tot zwijgen zjjn gebracht. Ten slotte een en ander over het werk der ziekenverpleging. We ontleenen aan een brief uit Tsjorloe aan het Maandblad voor Ziekenverpleging gezonden. Men ziet daaruit hoe dit werk in velerlei op zicht bemoeilijkt wordt. Men moet ze ge zien hebbeD, die typhusljjders met saam gebakken lippen en vuile monden, door geen druppel water gslaafd. Men moet het gezien hebben uitzondering is het niet hoe da typhuspatiënten met hooge koorts, de bronchitis-, ja, zelfs de pneu- monielijders kalmpjesweg met of zonder hulp naar buiten strompelden, om daar buiten, ver van het hospitaal, boven een kuil, met planken er boven, hun behoefte te doen. Dan verwonderen u geen verha len meer van in geen vier dagen verbon den, in geen week een dokter gezien, en dergelijke, en dan krijgt men van den oorlog, onder dergelijke omstandigheden althans, een walging en afkeer. En zeker moet men dan bewonderen de kalme ge latenheid, zonder morren, waarmee de Bulgaarsche soldaat, de Bulgaarsche boer dit alles verdraagt. Welk een weelde voor hem, als hij een sigaret krjjgt om te roo- ken, als hjj uit een builtje wat klontjes suiker mag snoepen, of wanneer een vriend hem wat knofiookvleeschgebak mtebrengt. Dit alles, men ziet het bjj zjjn patiënten door de vingers, wanneer men zooveel ellende aanschouwt en er betrek kelijk zoo weinig van lenigen kaD. En wat dan te denken van donkere, smerige stallen, waarvan er een achttal bjj het station hier staan, in elk waar van 250 soldaten, meer of minder ziek, in vrijwel pikkeduister op't stroo liggeD, waar het vooral in deze winterdagen koud is en één kachel het geheel moet verwarmen. Waar één of op zjjn hoogst twee verplegers als bulderende JOuitsche onderofficieren rondloopen, in plaats van een voorbeeld te nemen aan dien eenen verpleger, die met de weinige hulpmid delen, welke hjj had, een werkelijk, al- thaDS dragelijk verblijf voor zijn patiënten had weten te maken, die zijn patiënten kende en dadelijk wist te zeggen, toen we er naar kwamen vragen, dat patiënten met die en die afwijking onder z$jn man nen niet voorkwamen. Daar lagen ze langs de wanden, zaten ze rond het vuur, kookten wegens de ontoereikendheid van het uitgereikte voedsel op eigengemaakte vuurtjes hun eigen potjes erbij. Zoo nu en dan een dokter, speurend door den stal, en men moet het zelf gehoord hebben, om het te gelooven, toen bij ons bezoek onze Hollandsche collega met twee miserabele msnschen kwam aan zetten „ik heb er weer een paar typhus- ijjders uitgepikt!" Is het wonder, dat onze medische in specteur, die in 't buitenland de ver pleging aanschouwde, die den Bul- gaarschen zusters zelfs de reinheid moet bijbrengen bij zijn lessen in vredestijd, die stakingen heeft gehad, omdat hij ze ruiten wilde laten lappen en vloeren wilde laten schrobben, alleen om hun goed het idee „reinheid" bjj te brengen, dat die inspecteur na 't bezoek aan ons toch zoo primitief hospitaal uitriep „eindelijk weer eens een hospitaal (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.) Mijnheer de Redacteur! Met genoegen zie ik in uw blad dat Patrimonium meer en meer bekendheid verkrijgt. Verschillende heeren luchten hun hart, z(j trachten allen aan te vallen enkelen scheldend, ietwat spottend of waarschuwend. Eigenaardig is het dat niet een het gelukt de fundamenten te ontblooten. Ik vermoed dat de waarheid hun te sterk is. Men moge de conclusies te gekleurd vinden, en ik geef toe dat er te veel affect spreekt doch dat doet aan de waarde van het rapport niets af, dat is de idee, de gloed van enkelen, wilt ge, van den Ring Walcheren. Doch dat het socialistisch zou z|jn, opruiend, ontevredenheid kweekend, enz., ja eeD Jehu-geest hen zou bezielen, zie, dat is te bruut, benevens bezijden de waarheid. Zulke taal verraadt den spjjtigen toorn, en doet proeven de eigenliefde in al haar wreedheid. Zoo moet men niet doen. Om de wille van het eigenbelang moet mea de dingen die boos z|jn, niet goed praten. Het rapport hesft het niet over de enkele patroons of arbeiders; zelfs niet over één onzer eilanden, doch over Zeeland's land bouwbevolking in 't geheel. En dan moet ge erkennen (mits ge niet ziende blind zjjt) dat de arbeider te onbeschermd is, en voor iederen aanval bloot staat, en daarom spoedig het kind van de rekening wordt. Vandaar allerlei wantoestanden. Of zoudt ge denken dat het de eerlijkheid en goede trouw niet knakt, wanneer, geljjk mjj bekend is, dat een arbeider, P. de R., z|jn patroon den 2en Jan. 1918 meedeelde dat h(j met Maart wenschte te veranderen, eenvoudig daarop den anderen dag gedaan kijjgt? Staat zoo iemand die eerlijk bytjjds waarschuwt niet bloot, geheel onbeschermd tegenover de grillen die een karakterloos man uit werkt. Dit moet toch ieder zeer streDg afkeuren. Zulk machtsmisbruik komt heusch niet zoo zeldzaam voor. Onder allerlei vorm openbaart het zich. Het is daarom eisch en roeping dat Patrimonium oproept om te organiseeren. Reeds te lang werd hiermede gewacht. Iets anders heeft de Ring Walcheren Diet bedoeld. Dat men mogelijk bang is voor organisatie, moet aan onkunde toegeschreven wordeD. De Christelijke organisatie heeft nooit of immer bedoêld haar kracht te zoeken in geweld. Telkens weer ontmoet ge er den broederzin en, zoo noodlg, het zoeken van wederzijdsch overleg. Deze organisa tie werkt opvoedend. Zij zoekt den arbei der geestelijk hooger op te voeren. Zjj is bewust dat er wederz|jdsch fouten en feilen z|jn, en daarom zoekt zjj middelen om zooveel mogelijk conflicten te voor komen of ze in der minne op te lossen, het waardegevoel,verantwoordelijkheids gevoel en eergevoel zooveel mogelijk in de rechte baan te brengen enz. Verre werpt ze de verdachtmaking van zich, als zou z|j bedoslen het socialisme aan te kweeken, „dat is wel in den mensch" en mo9t bestreden, ook door Patrimonium. Evenzeer zoekt ze geen ontevredenheid op te wekken of den geest op te ruiën maar heli edele schoon, den menschin den mensch te waardeeren, den by bel als Gods Woord te erkennen en niet te verlagen tot een almanak om naar wille keur gebruik van te maksn. Z|j zoekt Christus als Lening op alle terrein te doen eerbiedigen, ook op dat van den arbeid, en waar Christus Koning is vindt ge niet alleen liefde die alles bedekt, doch ook recht dat den Samaritaan erkent. Een Voorzitter van Patrimonium. (In bovenstaand stukske schrapten w|J enkele zinsneden, en ook zóó als't daar ligt, zouden wjj 't niet geheel voor onze rekening nemen. In Patrimoniums afdee- lingen z|jn er, naar ons ter oorekwam, zeer velen die de conclusies van het rap port zéé niet aanvaarden, en dat niet in de eerste plaats om het „affect". Red.)

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1