NNË7
Dinsdag 21 Januari
7e Jaargang,
te
mms,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 94 1913
echt
eHRISTELIJK-
HISTORISCH
ÏEBÖDEN:
zaak,
nstbode,
Uit de Pers.
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
Zonder eiwit geen leven!
Uit de Provincie.
delburg
Destellingen in.
Friesche
>elen.
Commissionair
Middelburg
0 M
S, Aardenburg.
s.
ider
instbode,
WAARDE te
BRIKJES,
ari 1913.
werkdagen 7,30
gs 2 uuren op
na 7,30.
eiyks, uitgezon-
!ags om 2,15; op
op andere werk-
7,30 's morgens.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
De opgaaf van den spoordienst
komt In dit nommer voor op de gebrui
kelijke plaats.
FEUILLETON.
Aan den dood ontsnapt.
R E C L AJ& BJ3.
Februari.
burg, en
n W. Souburg.
ffecten en
es.
olland-Noord-
ekbank te
n.
ndbrieven met
sn den koers
Hooge, Koude-
ng en Schuur,
land, en 7 ge
ld de Weiden
Gelegen in de
a. s.
flinK
inRelbedrijf,
VLEUGEL, te
sschikbaar, en
tegenwoordige
loetinge.
lAS, A a g t e-
ankomende
j F. DEKKER,
,rt
der te bekwa-
RTENS, N. en
f met Maart
tOMENIJ, Pas-
eiden, vraagt
t
aar, kunnende
g- v.
es Mej. VAN
neken,
0 t
1 o 11
-ROTTERDAM.
L3.
gen 6,20; van
botterdam 8 uur,
7 Jan. dan om
Vrijdags geen
-Verwest, Goes
1EDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummersn 0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
Ad lnterum.
Aan minister Heemskerk is opgedragen
tjjdeiyk ook do portefeuille van Justitie
te voeren.
Hjj heeft het nog al eens gedaan, toen
minister Nelissèn ziek was en ontslag
genomen had.
Iemand met de vlugheid van geest en
de opgewektheid van gemoed van mr.
Heemskerk kAn tijdelijk twee departe
menten beheeren.
Minister Colijn doet het feitelijk ook,
al heelt hij er op 't oogenblik den naam
niet meer van.
Vermoedelijk zal vóór de verkiezingen
wel niet meer naar een nieuwen minister
van Justitie worden gezocht. Over 5
maanden reeds zal blijken, of dit mini
sterie blijft of dat het door een ander
vervangen zal worden.
Naar zoo nu en dan verluidt, zullen,
hoe de uitslag van de verkiezingen ook
wezen zal, sommige ministers in geen
geval langer willen aanblijven. Men zegt
dat van Regout, van Waterstaat en van
Colijn. Laat ons hopen, dat bij gunstigen
uitslag der verkiezingen beiden te vinden
zullen zijn om aan te blij ven. Een rechtsch
ministerie buiten hen zou in kracht ver
staan beneden een kabinet met hen.
Niemand mag het minister Heemskerk
kwaljjk nemen, indien hy vóór Juni geen
pogingen doet, om nog een nieuwen
ambtgenoot voor justitie te vindeD. Werd
er onder de Kamerleden gezocht, dan
zou nog weer een Kamerverkiezing moe
ten plaats hebben. Ea buiten de Kamer
leden zullen er zeker weinigen zijn, die
voor zoo korten termijn de functie op
zich willen nemen.
Bovendien: de begrooting van justitie
is de Tweede Kamer al gepasseerd. In
de Esrste Kamer zal Minister Heems
kerk gemakkelijk de taak kunnen ver
vullen.
En vóór de verkiezingen zijn geen
wetsontwerpen van eenig aanbelang te
wachten, die van justie zijn uitgegaan.
Al de nog beschikbare tijd is voor Talma
en Kolkman.
Komen er dus niet meer veranderingen,
dan zal het Ministerie, dat met 9 man
begon, met 7 eindigen. De Amsterd.
Een mijnwerkeregeschiedenis.
Bij het verdienen van het dageljjksch
brood moeten sommige menschen soms
groote gevaren trotseeren. Het volgende
verhaal is een karakteristiek voorbeeld
hiervan. Het is van een mijnwerker, die
een geschiedenis uit zijn leven vertelt.
Eens op een dag ging hij naar de mijn
en vond, dat de machine zeer slecht
werkte. Hy besloot nu in de myn af te
dalen, om de reden hiervan te onderzoe
ken. Bij het? licht van een myn werkers
lamp, die voor aan zyn pet bevestigd was,
ging hy in de lift. Hy was nog niet ver
afgedaald, toen hy bemerkte, dat de lift
zoó vlug daalde, alsof de kabel gebroken
was. Later werd ontdekt, dat de drie duim
dikke stoombuis, die naar de pomp leidde
een veertien duims cylinder met twee
honderd en veertig slagen in de minuut
in tweeën gebprongen was op een hoogte
van honderd en twintig voet beneden de
grondoppervlakte en de verstikkende gol
ven stoom, in plaats van in de pomp als
water omhoog te worden gebracht, wer-
Jiu i nauwe schacht gedreven, die
geheel gevuld werd met die heete en ver
stikkende wolken.
De wereld verkeert in afwachting van
Turkye's antwoord op den „goeden raad"
der mogendheden,en morgen zal de Natio
nale Vergadëring beslissen, of er nog
eenmaal zal gevochten worden om de
laatste o^erbiyfselen der Turksche macht
in Europa
Hoe zal het antwoord op de nota lui
den Men zegt „verzoenend", maar voegt
er meteen by, dat Adrianopel niet zal
worden afgestaanen de weigering om
Adrianopel af te staan zou op de vol
gende gronden gemotiveerd worden ten
eerste is het aantal Bulgaren in het
vilajet Adrianopel klein, niet alleen tegen
over dat der Moslims, maar zelfs tegen
over dat der overige Christenenten
tweede heeft de stad het beleg doorstaan
en zal zy het verder biyven doorstaan;
ten derde bevinden zich in Adrianopel
de graven der Sultans, zoodat de afstand
der stad het prestige van het kalifaat
ten zeerste zou schaden, en ten vierde is
zij de sleutel voor de verdediging van
Konstantinopel. Redenen waarom de
Porte weigert Adrianopel af te staan, en
tegeiyk aan de mogendheden verzoekt
om een stap, geiyk zy thans by haar
gedaan hebben, ook te doen by de Balkan-
staten, opdat men een basis van onder
handeling zal kunnen vinden, volgens
welke het bestaan van het Ryk niet in
gevaar wordt gebracht. Want ook de
eilanden kan de Porte niet alle afstaan,
bepaaldeiyk niet die, welke aan de Klein-
Aziatische kust zyn gelegen.
Er is dus niet veel toenadering, zooals
men ziet. Wel moet de meerderheid van
den Turkschen ministerraad Zaterdag
voor den vrede geweest zyn, terwjjl
slechts enkele ministers voor de voort
zetting van den oorlog waren. Hieruit
maakte men aanstonds de gevolgtrek
king, dat het antwoord van de Porte
aan de mogendheden g6en stellige wei
gering zai zyn en nog tot verdere ge
dachteniswisseling aanleiding zal geven.
Men zal toch eens het oor moeten
leen en aan de collectieve nota, die in
verband met den huidigen stand van
zaken, niet te onbiliyk is, Turkye moet
beseffen, dat zyn Europeesche macht is
verdwenen, en dat de Halve Maan steeds
zal wyken voor het Kruis.
Op het oorlogsterrein valt een onrus
tige geest op te merken. Het geduld
raakt uitgeput. Het gerucht loopt, dat
er in het laatst van de vorige week by
Het overige deel van de geschiedenis
is het beste mede te deelen in zyn eigen
woorden
//Hoewel het een langen tyd duurt om
deze ontzettende afdaling te beschrijven,
duurde het in werkeiykheid slechts wei
nige seconden voordat ik my voelde
nederdalen in een wolkenmassa van on-
draagiyke hitte. Ik werd bovendien dui
zelig van de snelle vaart der lift en trachtte
het teeken voor ophalen te geven, maar
verloor by deze poging den hamer. Een
oogenblik later werd myn lamp uitge-
bluscht door de aanraking met den dich
ten stoom en voelde ik myzelf door de
dikke duisternis naar beneden vallen,
zooals 't my toescheen, een wissen dood
tegemoet. Myn gezicht allereerst onder
vond de uitwerking van de ondraagiyke
hitte en byna voor ik my zelf er eigeniyk
rekenschap van gaf, wat er met my ge
beurde, voelde ik ook het schroeien van
myn vleesch, welk pyniyk gevoel het
volgende oogenblik zich over het gansche
lichaam, tot in de toppen der vingers,
verspreidde.
Ik stortte zóó snel naar beneden als
de lift maar dalen kon en hoewel ik
op dat oogenblik niet wist wat er met
de pomp gebeurd was, begreep ik toch
wel dat deze val in zulk een hel van
stoom, myn dood zou beteekenen. Zonder
I Tsjataldzja schermutselingen plaats had
den tusschen Turken en Bulgaren. Het
j geduld van de strijders te velde wordt
jj wel op een zware proef gesteld. Blijk
baar zag men niets liever dan dat de
vyandeiykheden spoedig hervat werden.
Griekenland heeft weer van zich doen
spieken. Is de Turksche vloot vernietigd
Het is wel beweerd van Grieksche zjjde,
doch een telegram uit Konstantinopel
meldt, dat de vloot voltallig in de Dar-
danellen is teruggekomen. Ra, ra, wat
is dat
Wel staat het vast, dat er een hevige
stryd is geleverd, van 2 uur's ochtends
tot half zes. Wegens de meerderheid in
getal van de Grieksche vloot trok de
Ottomansche zich in de Dardanellen
terug. Aan beide zyden moeten de ver
liezen aanzieniyk geweest zyn. Drie
Grieksche oorlogsschepen zyn ernstig
beschadigd geworden, terwyi twee Turk
sche kruisers buiten gevecht gesteld
moesten worden. Van een derde is de
brug vernield.
In Belgrado gaat men voort de wereld
te vergasten op berichten over de Oos-
tenryksche mobilisatie in de streken
der monarchie, grenzend aan Servië
Montenegro en Rusland. Er zou volgens
een blad van Belgrado een leger van
niet minder dan 200,000 Oostenryksche
soldaten in Bosnië op de been staan,
gereed, om, zoo noodig, Servië binnen
te rukken of Montenegro te bezetten.
Natuuriyk zullen zulke berichten wel
wat overdreven zyn wanneer waren
Servische berichten niet overdreven 1
maar aan den anderen kant is het toch
zeker waar dat de monarchie in die
streken niet denkt aan décnobiliseeren,
en dat beduidt dat men in Weenen
het gevaar voor verwikkelingen naar
aanleiding van Servië en Montenegro nog
al tyd niet geweken acht. Zeer begrypeiyk
trouwenszoolang de grenzen van Alba
nië niet vast staan, en dat kan nog langen
tyd dureD, biyft dat gevaar bestaan.
Johannes de Rijke, f Gisternacht is te
Amsterdam op 70-jarigen leeftyd over
laden de heer Johannes de Ryke, de
Nederlandsche ingenieur, die zich heeft
bekend gemaakt als de uitvoerder van
groote werken op waterbouwkundig ge
bied in het Verre Oosten. Onder meer
legde hy de haven van Osaka aaneen
groot aantal jaren fungeerde De Ryke
als adviseur van het Japansche depar-
een oogenblik te aarzelen, greep ik de
eenige kans, my geboden, aan en deed den
sprong in dë ruimte, terwyi de lift haar
weg naar beneden volgde. De kans stond
honderd tegen ééD, dat ik géón houvast
zou kunnen krygen en in de watermassa
terecht zou komen. Maar de kans bestond
toch dat ik de koudwaterbuis der pomp
zou kunnen vastgrypen om zoo in staat
te zyn my daar tegen op te werken
tot een punt, vanwaar ik gered zou
kunnen worden en eveneens bestond de
kans,dat ik de getande kabels zou kunnen
grypen. In de twee andere hoeken was
niets om my steun te gevenin de eene
was de heetwaterpyp der pomp, in de
andere was in 't geheel niets waaraan
ik my zou kunnen vasthouden. Maar....
na den sprong kwamen myn handen
in aanraking met de stoompypDe
gewaarwording, die ik toen ondervond, is
het beste te vergeiyken met de aanraking
van 6en roodgloeienden pook, maarik
bleef vasthouden 1 De drie duim dikke
pyp brandde zich in het vleesch van myn
handen en het leer van myn schoenen
was geen voldoende bescherming voor
myn voeten.
Ik had de stoompyp vastgegrepen
ongeveer honderd voet beneden de
aardoppervlakte en niet meer dan 20
voet onder my hoorde ik de doffe stoom-
tement van binnenlandsche zaken, spe
ciaal voor de afdeeling waterstaat. Op
gevorderden leeftyd in het vaderland te
ruggekeerd, viel hem de eer te beurt,
door de gezameniyke mogendheden te
worden belast met de uitbaggering van
de Warig-Poe by Shanghaihierby had
hy, tengevolge van intriges, veel tegen
werking te ondervinden, zoodat hy na
afloop van zpn vyfjarig contract al te
gaarne repatrieerde.
Verschillende regeeringen beloonden
De Ryke's verdiensten met de uitreikiüg
van hooge ordeteekenen. Zoo overlaadde
Japan hem met eerbewyzen en schonk
hem de hoogste orde van dien staat.
Van den koning van België ontving hy
de Lsopold-orde, terwyi De Ryke door
onze regeering begiftigd werd met het
officierskruis der Oranje Nassauorde en
het ridderlint van den Nederlandschen
Leeuw.
Voor zyn vertrek naar Japan was De
Rijke verbonden aan de Kanaalmaat-
schappy en heeft toen o.a. een yverig
aandeel genomen by de totstandkoming
van de sluizen by Katerveer en van
Schellingwoude.
Stoere Zeeuw als hy van huis uit was,
kenmerkte de overledene zich door groo-
ten eenvoud. Hoewel aangesloten by de
anti-revolutionaire party, hield hy zich
op 't gebied van practische politiek steeds
op den achtergrond.
Typografsmtaking. De firma de Bussy
heeft 100 binders gedaan gegeven, we
gens gebrek aan werk.
Het Hbl. deelt mede, dat tengevolge
van de staking der typografen te Am
sterdam een andere vry talryke categorie
arbeiders zonder werk dreigt te komen.
Verschillende boekdrukkerspatroons heb
ben Zaterdag j.l. hun binders met 14
dagen opgezegd. Deze opzegging is niet
een onderdeel van den stryd, doch slechts
een gevolg daarvan. Onderscheidene pa
troons verklaarden n.l. dat, indien het
conflict in het typografenvak voor dien
tyd opgelost zou zyn, de opzegging zou
worden ingetrokken.
In de afgeloopen week heeft, volgens
de N. R. C. het aantal aangegeven rood
vonk gevallen te Amsterdam 72 bedragen.
Een Bonsveldiaaneche Kiesvereeni-
ging. De te Ommen opgerichte Kiesver-
eeniging vertoont andere neigingen dan
aanvankèlyk verwacht. Eigeniyk bevat
deze kiesvereeniging die elementen, wel
ke men vroeger in den Christ. Hist.
Kiezersbond zou zoeken. De Ned. zegt
er van Men is orthodox-Hervormd, voor-
ontploffingen, door bet ontsnappen uit
de gebroken leiding. Ik voelde de heete
pyp tot op de beenderen van myn han
den en voeten inbranden en het vleesch
van myn gezicht bladeren. Het was don
ker, pikdonker in de schacht, maar ver,
boven, zag ik een kleine lichtoppervlakte,
die de opening van myn „graf" aangaf.
Duim voor duim werkte ik my nu naar
boven het vleesch van myn handen,
voeten, armen, beenen, ja* van myn ge-
heele lichaam werd voortdurend ge
schroeid door de aanraking met de
gloeiende pyp, terwyi de atmosfeer
rondom my verstikkend heet was door
den ontsnappenden stoom.
j Toen ik tot ongeveer veertig voet
beneden de oppervlakte der aarde was
gekomen, begon de houten bedekking
der pyp en toen ik verder reikte werd
ik van myn houvast aan het heete
metaal bevryd en hield my vast aan
het koelere hout. Maar op ditoogenblik
had ik alle besef om dit te gevoelen
verloren en dikwyis verwonder ik my
er over, welke sterke macht myn vin
gers in staat stelde om telkens weer
verder vast te grypen, zelfs nadat als
het ware de spieren waren weggebrand
en alleen de beenderen nog waren
overgebleven. Van het begin der hout
bedekking klom ik omhoog tot twintig
al sterk „tegen Rome", men yverds voor
den heer Bicbon van IJselmonde, doch
acht zich in dezen teleurgesteld, nu hy
het bestaansrecht der coalitie erkende.
Daartegenover wilde men den invloed
tegengaan van openbare onderwyzers in
het district, die vele orthodox-Hervorm
den naar links trekken. Hoewel de naam
van mr. Van der Laar genoemd is zou
men eigeniyk veeleer in iemand als dr.
Bronsveld den man zyner keuze zien,
omdat men de beginselen der Car sociale
party niet wenscht te aanvaarden.
Volgens het gezegde van den bekenden
en populairen dr. Dekker is het men-
scheiyk lichaam een eiwitmachine, die
met vat en koolhydraten gestookt wordt.
Evenals alle machines is ook de mensche-
ïyke aan siytage onderhevig'en al wordt
er nog zoo lustig met vet en koolhydraten
gestookt, de siytage der machine veroor
zaakt, dat zy niet werkt zooals behoort.
Deze siytage openbaart z;ch door een ge
voel van zwakte en neerslachtigheid. Er
hapert iets aanHarder stoken, meer
smeren met opwekkende middelen als
alcohol, bouillon, koffie, thee, cacao, helpt
niet. Het eenige wat baat, is het herstellen
der siytage door een krachtiger toevoer
van eiwit, het materiaal waarvan de ma-
chinedeelen gebouwd zyn.
Die krachtige toevoer van zuiver, direct
opneembaar, direct herstellend eiwit ge
schiedt,naar 'c oordeel van meer dan 15.600
artsen, het best door het gebruik van
Sanatogen. Sanatogen herstelt in den
waren zin des woords, wanneer er iets
aan den toestand van gezondheid hapert,
wanneer de menacheiyke machine door
te harden arbeid, door te groot krachts-
verbruik versleten is. Daarom is het dan
ook het middel by uitnemendheid by
bloedarmoede, zenuwachtigheid, uitput
ting, na ziekten enz., want zooals een
van Europa's beroemdste medici,prof. von
Noorden te Weenen; zegt: „Sanatogen
bevordert krachtig de eiwitaanzetting.''
Sanatogen is by alle apothekers en dro
gisten verkrygbaar in verpakkingen van
af fl.—
Middelburg. Hoewel de gemeenteraad
alhier f220.000 heeft aangeboden voor
den bouw van een nieuwe kazerne, indien
het garnizoen dan met één bataljon werd
voet beneden de opdervlakte, waar het
van boven neersypelend water het hout
zoo doorweekt en glibberig had gemaakt,
dat het niet mogeiyk was verder te
klimmen. Ik schreeuwde wanhopig en
nu verscheen het hoofd van een man aan
de eeDe zyde der vierkante luchtopening
boven my.
Nooit zal ik den aanblik van zyn ge*
laat vergeten
„Wat voer jy daar uit t vroeg hy
kalm.
„Werp my een touw toe,ikbezwykl"
hygde ik.
Een minuut lang staarde hy my stom
verbaasd aan, maar maakte geen aan
stalten my met een touw te hulp te ko
men. Inplaats daarvan verliet hy de ope
ning van de schacht en ongeveer een mi
nuut later bemerkte ik aan een zekere
spanning van den liftkabel, zichtbaar in
het halfduister der mynschacht voor my,
dat hy bezig was de lift omhoog te doen
gaan en wel met een angstwekkende snel
heid. Was de lift met my in aanraking
gekomen dan zou ik onvermydeiyk van
myn standplaats zyn weggeslagen.
Weer voerde ik een waagstuk uit. Ik
sprong in de richting van den kabel en
sloeg myn armen er omheen. Toen ving
de lift my op en kwam ik tot het besef,
dat ik gered was." Fr. Dbl.
