No. 85 1913 Vrijdag 10 Januari 27e Jaargang NIEUWSBLAD CHRISTELIJK- HIST©RISGH Staten-Generaal. Binnenland. Uit de Provincie. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS ©ER ABVMRT1NTIËN Het Stembusjaar, TWEEDE KAMER. iilziete Middelburg. Tengevolge van het over- lyden van den gemeenteontvanger, den heer M. Fokker, is met de waarneming van het kantoor belast de heer mr. H. Doorenbos, hoofdcommies ter gemeente secretarie. Goes. Met harteiyken dank ontving de Wykzuster f2,50 en fl voor verleende hulp voor het busje. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1.25 Enkele nummers0.05 UITGAVE DER FIRMA'S EN van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—1® regels 1.—, iedere regel meer 10 cent. i. feDïtf jaar is ;er, evenals bijvoorbeeld in 1901, meer dan anders voor onze Kies- vereenigingen .werk'aan,den winkel. Het zal goed zijn, indien zjjFdeze drie eerste maanden van 't jaar nog eens een vijftal vergaderingen wijden aan de bespreking der beginselen i |en' de maanden April en Mei nog een paar vergaderingen houden tot 't organiseeren der verschillende krachten, ter voorbereiding „voor de ver kiezingen. Aftreden moeten dit jaar leden van Gemeenteraden, Staten en beide Kamers der Scaten-Generaal. Sommige bladenbegonnen [reeds de alarmklok te luiden. Enkele Kamerleden gingen reeds „den boer op" metjezing of redevoering, ter kennismaking met hun Kiezers zeer zrker; doch ook om al vast [op d6n ver kiezingsstrijd te w|Jzen. Nu, ieder z|jn taak. Onze taak is op 't oogenblik om de kiezers en wie 't willen worden te her inneren aan hunne roeping, te zorgen dat z|j op de kiezerslijst blijven of nieuw er op geplaatst worden. Wy hebben hierbij'vooral het oog op de aangiftekiezers. Beginnen wij met hun den datum 15 Februari voor te houden. Wie zich nog niet hadden aangemeld, of voor 't eerst wegens aangifte kiezer kunnen worden, die mogen wel zorgen dat zij tusschen 1 en 15 Februari zich hebben aangegeven, ter secretarie. Wie hunner vóór 15 Februari zich niet heeft aangegeven, (14 Febr. is dus de laatste dag), komt dit jaar niet op d6 kiezerslijst, en stemt dus b|j geen der drie bovengenoemde verkiezingen mee. H|J is geen kiezer voor den Raad, en ook niet voor de Staten-.en voor de Kamer ook niet. Behalve in gemeenteen die in een lagere belastingklasse terecht kwamen, zullen er hier en daar nog veel kiezers op de lUst komen. Er zullen er echter, tenzjj dekiesver- eenigiDgen en de man zelf er groote moeite voor doeD, ook verschillenden af- t blijven. Dit moet natuurlijk zoo mogelijk voor komen worden. Daartoe willen ook wij medewerken door alvast de noodlgste inlichtingen te verschaffen. De secretarissen onzer kiesverenigin gen moeten echter 't voornaamste doen. Zy mogen niet rusten voor z|j zeker heid hebben dat al wie op de kiezers- lUsten behoort, er ook op staat. g|Dit- geldt vooral onzen vrienden in 't Kamerdistrict Oostburg, waar de partijen ongeveer gel|jk staan, of, juister, de libe rale kiezers in aantal tegen de antire volutionaire en wie hun om desgeloofs wil bU stemming of herstemming steun bieden, opwegen. Herinnerd zU nog dat tot de aangifte- kiezeis voornamelijk behooren de loonkie- zers en de huurkiezers. Laatstgenoemden z|jn zulken die van 1 Aug. 1912 tot 31 Januari 1913 in het zelfde huis verblijf hielden of slechts een maal verhuisden en zooveel huur ver woonden als in de tabel achter de Kies wet voor iedere gemeente is aangewezen. ZU kunnen en moeten, op grond daar aan, aanspraak makeD om kiezers te worden. Schippers moeten een schip in buur hebben gehad van 24000 kilo laad vermogen of 24 kub. Meter inhoud. Wu merken hierbij op dat b|j de buur der woning de huur van een stukje grond jaag worden bUgeteld om het gevorderde bedrag te krUgen. Maar dan moet men den grond ook evenals de woning van 1 Aug. 1912 tot 31 Jan. 1913 in huur ge had hebben. Onze lezers op de dorpen zullen van deze bepaling zeker wel flink nota willen nemen. Immers wanneer men fl verwonen moet om kiezer te zUn, en men verwoont maar 80 cent, dan wordt men toch kie zer, bijaldien men nog zoo'n lapje grond van den een of ander in huur of pacht heeft, bUv. van 20 cent per week. Dit moet men dan vóór 1 Februari gaan aangeven. Dat stukje land behoeft niet b|j 't huis of in dezelfde gemeente gelegen te zUn, of van denzelfden eigenaar als daar de wo ning van is, gehuurd te wezen. Dit komt er altemaal niet op aaD. Op 't secretarie kUkt men maar of huis en land saam of huis alleen u f 1 per week aan huur kost. Kiesvereenigingen, weest op uw post en zorgt dat al dez9 menschen, met dat vereischte stukje land, zich gaan aan geven. Huurkiezers die verleden jaar al op de lijst stonden als huurkiczer, behoeven zich niet meer aan te geven. ZU staan van zelf op de lUst. Maar, past er op 1 Wie nog niet als huurkiezer op de lyst staat, of er ver leden jaar wel op is gebracht, maar op 1 Februari van dit jaar eene andere woning bewoont dan waarin hij op 1 Februari 1912 verblijf hield, moet zich aangeven. En nu de loonkiezers, waaronder ook vallen de inwonende zoons. Hier vooral hebben de kiesvereenigin gen op te letten. Immers velen, die an ders zouden zjjn uitgesloten, kunnen in deze rubriek kiezer worden. Zoo bijvoorbeeld is nu kiezer hij, die vaD 1 Januari 1912 tot 31 Januari 1913 in dienstbetrekking was en in dien t|jd niet meer dan slechts één keertje van baas is veranderd. Dus let op, wie nu in November uit zijn dienst ging, bakkersknechts of boe renarbeiders bU voorbeeld, en nu bjj een anderen baas werken, blijven of worden kiezer, wanneer zU maar bU den vorigen baas van 1 Aug. 1912 (of natuurlUk daarvóór) in dienst z|jn geweest. Hier komt nog bU dat het loon van den man, als dat niet voldoende is, om Kiezer te worden, vermeerderd mag worden met 't loon van zUn vrouw en da helft van het loon z|jner minderjarige kinderen. Nu zullen vele arbeiders zeggen Dankje, de burgemeester heeft er niet mee te makeD, hoeveel mUn huishouden verdient. Dan raden w|j denzulken aan alleen 't wettefijke bedrag op te geven. In vele dorpen moet 't loon om Kiezer te zUn f6 's weeks bedragen. Welnu, dan geeft men op dat deze som als mi nimum door den man en de vrouw of 't gezin te zamen wordt verdiend. De wet zegt nu duidelUk dat niet meer het juiste bedrag van het loon behoeft op gegeven te worden. Wie dus f 9 verdient, en reeds bjj een loon van f5 of f 6 kie zer kan zjjn, die geeft f5 of f6 op, dit is voor de secretarie genoeg om te weten en de wet neemt er genoegen mee. Niemand weet dus wat gU verdient. Ja, nog sterker, de wet zegt dat niemand het mag weten. Denkt er om, alle loonkiezers moeten ieder jaar opnieuw de aangifte doeD, on verschillig of zjj het vorige jaar reeds op de lUst voorkwamen of niet. Alleen moet aan hen die al op de kie- zerslUst van 1912 voorkwamen door den burgemeester een aangiftebiljet werden toegezonden zoodat z|j dit niet expresse- lijk behoeven aan te vragen. Maar dan ook met aangiftebiljet naar 't secretarie toe. Grootboekkiezers, Spaarbankboekjekie zers, Pensioen kiezers, en Examenkiezers behoeven zich niet meer aan te geven, wanneer zy als zoodanig reeds op de vorige Kiezerslijst stonden. NatuurlUk moeten zjj die voor het eerst op de lyst moeten komen, en kiezer wil len worden op grond van het hebben van een pensioentje, een spaarbankboekje met f50 er op, een inschrUving op 't 't Grootboekof een examen achter den rug; zich wel komen aangeven. En dan geldt hier ook als pensioen, wanneer men dit trekt, niet alleen van openbare instellingen, maar ook wanneer het door ondernemingen en byzondere instellingen wordt verschaft. Wie minstens f 100 nominaal in 't Grootboek heeft staan ol f 50 op de Post spaarbank, die moet, als hU zich komt aangeven, een verklaring overleggen der directie van de Grootboeken of der Ryks- postspaarbank. En wie nu een pensioentje heeft, on verschillig van wie, die kan dit bU zjjn loon trekken en zich als loonkiezer aan geven. Dan toch geldt dit pensioentje als loon. Ook ongevallenrente mag als loon wor den meegerekend. En wanneer in een bedrjjf de werkzaamheden een zeker deel van het jaar stilstaan of stilstonden, dan wordt toch die tjjd als dlensttUd be schouwd. Zoodat van 1 Jan. 1912 tot 31 Jan. 1913 ook die maanden, waarin men wegens stilstaan van 't bedrijf tyde- l|jk buiten verdienste was, worden be schouwd alsof men ook in dien tjjd had gewerktwanneer 't loon maar voldoende is voor het Kiezerschap 1 (Slot volgt) Alweer een uur verspeeld. Om 11 uur 7 minuten waren te weinig leden aan wezig om de vergadering te doen door gaan. De heer Verhey (u. 1.) hield een goed bedoelde speech over de belangrUke voorstellen op defensiegebied. Hij waar schuwde den minister voor te hoog vlie gen, doch ging zelf ondertusschen veel te ver en deed b. v. alsof de keuken automobielen al binnengeloodst waren en alsof de luchtvaart op overdreven schaal reeds werd toegepast, terwijl een en ander toch slechts een proefneming is. Met veel omhaal vertelde de heer Ver hey, dat hU tegenover den minister stond, die van het standpunt uitgaat, dat het uredealeger het geraamte moet zUn van het oorZo^sleger. Velerlei be zwaren had hy te ontwikkelen. Iu elk opzicht was hy dus in de contramine. Zelfs de motie Eland vermocht niet hem te bekoren. De pensioneering van de onderofficieren achtte de heer Verhey vooral een urgente zaak. De heer Lieftinck (u. 1.) niet zoo veel- eischend als zyn breedsprakige geest verwant, drong aan op goed zwemonder- richt een goede zaak, die na de jong ste gebeurtenissen geen nadere toelich ting behoeft en hekelde o.a. de ver scheidenheid van uniformen. Groot waren weder de woorden, die de socialistische afgevaardigde Ter Laan zyn auditorium Daar het hoofd slingerde. Groot ook de cyfers, want meer dan eens kwam het getal 40 millioen over zyn lippen. Als iemand den minister op het stuk van de oorlogsbegrooting bestrydt-, dan is bet de socialist. Een bagatel voor oorlogsdoeleinden zelfs is in zyn oog weggegooid geld. Met den socialist is nu eenmaal niet te praten, wanneer het be treft de verdediging van ons dierbaar, vrygevochteD landje. Ook de concentratie kreeg nog een veeg. De heer Ter Laan wil, dat haar leden nu duideiyk moeten zeggen, wat zy op oor logsgebied wenschen. Dan weet hy, wat zyn party by de as. stembus aan de liberale coalitie heeft. Twee motie's werden geboren uit het ellenlange betoog van dezen socialist. De eerste luidtDe Kamer van oordeel, dat de reorganisatie zooals die door den minister wordt voorgesteld, niet moet worden ingevoerd, enz. Niet weinig vér strekkend dus. De tweede volgt hier De Kamer, van oordeel, dat ook de offi cieren behooren by te dragen voor hun pensioeD, enz. Men ziet hieruit zoo ongeveer, waar over het betoog van dezen „man des vredes" liep. Een geheel anderen toon, een meer zuiveren toon viel te be luisteren by de speech van onzen afge vaardigde Duymaer van Twist, hoewel het bleek, dat hjj zich lang niet eens verklaarde met minister Colijn, die vol gens spreker wat al te voortvarend zou zyn. Heden morgen zette de heer Van Twist zyn rede voort. Met belangstelling zien wy het ant woord van den heer Coiyn tegemoet. RECLAMES. als eczeem, gordelroos, dauwworm, netelroos, schurft, vurigheid der huid, winterhanden en voeten, huiduitslag, enz. is Foster's Zalf het aangewezen genees middel door haar verzachtende, antisep tische en genezende eigenschappen, wel ke haar beroemd maakten in alle deelen der wereld. Volledige gebruiksaanwyzing bU iedere doos. Foster's Zalf (let op den juisten naam) is te Goes verkrjjgb. by de h.h. de Paauw Co. en te Middelburg by Joh de Roos, Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt na ontv. v. postwissel a f 1,75 per doos. Te Rotterdam heeft zich een commissie gevormd, die de leiding op zich heeft gonomen van de feesten op 17 Novem ber by gelegenheid van het eeuwfeest onzer onafhankeiykheid. De burgemees ter is eerevoorzitter. By de drukkersfirma Misset te Doe- tinchem, waar de Graafschapbode en vele vakbladen gedrukt worden, is een werkstaking uitgebroken. De stakers eischen hooger loon. Het aantal werklooze diamantbe werkers te Amsterdam bedroeg van 29 Dec. tot 4 Januari 3260 tegen 3398 in de week tevoren. N. R. C. - Naar de v. d. „Zuid-Hollander" ver neemt, bestaat het plan, de Kamerzittin gen te doen voortduren tot einde Mei met slechts een korte onderbreking omstreeks Paschen. De „St. Ct." kondigt de samenvoe ging aan van Oorlog en Marine tot één mi nisterie, het departement van defensie. Gister is plechtig geopend het nieuw gestichte wykgebouw van de Ver. Ger Ziekenverpleging te 's Graven- hage. Een zeer belangryk aandeel in de tot standkoming van dit gebouw heeft mej. J. H. Kuyper die thans in Turkye vertoeft en aan wie een telegram met betuiging van hulde en sympathie ge zonden werd. De lypografenstaking. Gistermiddag vergaderde de Amsterdamsche Drukkers- vereeniging. Aangenomen werd de vol gende motie: „De vergadering der „Am sterdamsche Drukkersvereeniging", be sprekende het schryven van de werk lieden-organisaties van 5 Januari jl. gezien hetgeen inmiddels is geschied besluit, dat de leden, by wie niet gestaakt wordt, hun werklieden hun individueele arbeidscontractenden llden Januari a. s., met inachtneming van den gestelden termijn, zullen opzeggen, In dien niet op dien dag de thans aanhan gige stakingen zullen zyn opgeheven". Ambtelijke taal. Neerlandia behan delt in haar hoofdartikel de weigering van den minister van buitenlaudsche zaken om te voldoen aan het verzoek van het hoofdbestuur van bet Algemeen Nederlandsch Verbond, nl. om het Ne- derlandsch te gebruiken in de diploma tieke betrekkingen met die landen, waar op onze taal als officieele, taal is erkend, en de gedachtenwisseling daarover in de Tweede Kamer. Het blad zegt: „De schroom van den minister kan slechts zyn bron hebben in de vreemdheid van het geval. Toch is die vreemdheid be- trekkeiyk. Immers in het werk van den gewezen Belgischen gezant in Den Haag, Baron Guiilaume, „Code des relations con- ventionnellesentrela Belgique et les Pays- Bas" verschenen in 1894 te Brussel by C. Huquardt, vindt men naast den Fran- schen tekst den Nedeilandschea by de verdragen met België gesloten in de jaren 1869, 1873, 1886, 1888, 1890 en 1891. Eu om een ander voorbeeld te noemen, de Transvaalsche Regeering voerde met Engeland haar briefwisseling in het Ne derlandsch,iets wat de achtereenvolgende Britsche Hooge Commissarissen in Z. Afrika altyd volmondig hebben erkend als te zyn het onbetwistbaar recht der republiek. De conventies en tractaten werden in 't Nederlandsch en Engelsch gesteld, vol komen geiykgerechtigd. Zoo ook was het in den OraDje Vry staat. „Onze taal is in België ook taal. Ware het Nederlaudsch bij die Regeering onbe kend, welnu de minister heelt in zyn ant woord aan den heer De Kanter zelf het geneesmiddel voorgeschrevenmen neme aan het Departement een ambtenaar die het Nederlandsch wél verstaat. Ik elk geval het Nederlandsche volk geeft de verwachting niet piys, dat onze regee ring het zich tot een eer zal stellen ook in dezen metterdaad te bewyzen, datzy voor onze taal tegenover geiyktalige lan den plichten heeft te vervullen en rechten te handhaven." Naar aanleiding van het verslag van de lezing van den heer Blum, beklaagde men zich over de uitdrukking, dat het debat op „minder parlementairen toon" werd gevoerd. Onze berichtgever, hierover om opheldering gevraagd, wil aannemen dat bedoelde uitdrukking wat te algemeen is geweest, en erkent dat niet alle de baters op minder parlementairen toon spraken. Het heeft natuuriyk geen zin hierover een polemiek in de rubriek Ingezonden uit te lokken. Gister is gevankeiyk naar Middel burg overgebracht zekere G. J. B., 35 jaren, arbeider wonende te Kloetinge, ver dacht van diefstal. Na door dén reehter van iristructie te zyn gehoord is h|j weder op vrye voeten gesteld. In de week, van 1 tot en met 7 Jan. 1913 kwamen ter kennis van den centralen gezondheidsraad de volgende gevallen van besmetteiyke „ziekten in Zeeland, van febris typhoidea 1 geval te St. Maartensdijk; van roodvonk 1 geval te Goes en te Rilland Bath en van diphteritis 2 gevallen te Zierikzee, 1 ge val te Hontenisse en te St. Janssteen. Goes. Met ingenomenheid zyn indertyd de plannen tot vormiDg van een Comité voor Christeiyke Winterlezingen begroet, zonder slag of stoot zyn de voorberei dende werkzaamheden tot tevredenheid afgeloopen, met biydschap is van de eer ste resultaten van dien arbeid kennis genomen, en vol goede verwachtingen ziet men nu uit naar den 15en Januari, waarop dr. J. R. Callenbach de r|j der sprekers zal komen openen met zjjn heer lijke lezing over Guido Gazelle. Behoeft deze zaak eigeniyk nog een aanbeveling Niet alleen het comité heeft reden tot biydschap, wyi de plannen weldra staan

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1