No 82 1913
Dinsdag 7 Januari
27e Jaargang
MIEOWSBLAD
VOOR ZEELAND.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
terzetter.
e Knecht
e gevraagd.
ienstbode.
eukenmeid,
Henstbode^
eider
eider
Knecht
tnecht
enstbode ot
oudster
ienstbode
Pastorie
KND.
a.sfbod.©*
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed.
S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
k gevraagd
ige inlichtingen
&.Z., Stoomdruk-
rt
werkend gezin
bij G M. TIM-
)E NOOD,
Veerscheweg
Februari
verk, bij
urgSt. Laurens.
iart
)K, Landbouwer,
IOVEIJN, Kam
O melden bij L.
risae.
irt
TERMAN, Land-
werkend .gezin.
;er Schort.
ei
stbode
NELIS, Bitthm.
pril aanstaande.
B bij de Firma
RIMPE BURGER
irktveld.)
N~BERGEN, Pas
bij Goes, vraagt
iwelijk der tegen-
Noord-Bolwerk
in te Middelburg
werken.
RUGGEN, (H. B.
ens huwelijk der
Mei
Mei
KOERT-Tak te
ede Weltevreden.
3 o o t
■ZIEKIKZEB
1913,
iruari
op werkdagen
ddags2
rgens 7,-
dagelfiks,
iiddagso_
en op andere
om 7,30
7,30
aur; en op
,30.
:s, uitgezon-
om 2,15; op
idare work
's morgens-
t d i e t
3LB-ROTTERi>AM'
1912.
ssingen 6,20van
id Rotterdam 8 uur,
g 20 en 27 Jan. dan
en Vrijdags geen
nge-Ver west, Ö°eS
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers.0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
fV** De opgaaf van den spoordienst
komt in dit nommer voor op de gebrul-
kelijke plaats.
7 Jan. 1918.
Gaarne leggen ook wij op het graf van
wijlen ons geacht Statenlid den heer
Siegers een bloemkrans onzer hulde neer,
voor het vele goede dat hg in den dienst
van z(jn gewest, en als lid der antire
volutionaire partij, alsmede in zoo meni-
gen chri8tel|jken kring waar hg naar
voren kwam, heeft tot stand gebracht.
Met Siegers is een ook door ons hoog
geschat, merkwaardig man ten grave
gedaald.
In vele kringen, niet het minst in het
gedeputeerd college en in onze a.r. Sta-
tenclub laat hg een stellig nog jaren
daarna voelbare leegte achter.
Zgne nagedachtenis zal ook in onze
antirevolutionaire kringen tot zegening
zijn.
In vrgzinnige bladen, bigkbaar van
een vrgzinDigen berichtgever, staat van
den heer Siegers vermeld dat hg, tchoon
hg lid was van de antirevolutionaire
party, daarom toch gem partijman was.
Dit nu is een onjuistheid, welke wg
om de eere zgner nagedachtenis moeten
tegenspreken.
Zooals de uitdrukking daar staat is zg
onzin.
Immers hoe kan iemand lid zgn een er
partg en toch geen partyman
Ieder die partg kiest, is partg man;
dat wil zeggen hetgeen hg In 't lands
belang doet of laat, dat doet of laat bg
op grond van en in overeenstemming
met de beginselen zgner partg.
Zooals dit trouwens behoort.
Wie dit niet doet, die maakt zich
schuldig aan ontrouw of oneerigkheid.
De vrgzinnige bladen die bovenstaande
omtrent den heer Siegers schreven, be-
leedigden dan ook, schoon het niet zoo
bedoelend, zgn nagedachtenis.
En dan schoon lid der antirevolu
tionaire partg was hg geen partgman.
Man bedoelt dan »geen partgdig man",
geen man die bet landsbelang opofferde
aan het belang zgner partg.
Dit is van vrg zinnig standpunt een
beleediging voor de antirevolutionaire
partg.
Alsot tot deze partg ook maar ésn zou
behooren, dia zoo partgman, (lees par
tgdig man) zou zgn.
Is er ééue partg die op voorgang van
haar grooten stichter Groen van Prin-
sterer het .leven en laten leven" in haar
vaandel schreef en betrachtte, dan was
't de antirevolutionaire partgen als
zoodanig is ook de heer Siegers onder
ons bekend geweest, en was dit zgn
onvergaDkeigke eere. Hij was een goed
partgman.
De Vlissingsche Courant, die bigkbaar
de fout der vrgzinnige bladen heeft ge
voeld, schreef dan ook: „Hoewel de heer
Siegers als antirevolutionair gekozen
werd tot lid van de Prov. Staten, is hg
nooit een heftig partgman geweest.
Bigkbaar ziet dit blad in dat men als
lid een er partg partgman moet zgo.
Maar de heer Siegers was geen heftig
partgman.
Tegen deze kwalificatie hebben wg na-
tuurigk geen bezwaarmits er maar bg
vaststa dat met die afwezigheid van
heftigheid -niet bedoeld is dat de over
ledene transigeerde met zgne beginselen.
Overigens wagen wij de veronderstel
ling dat het ook de Vlissingsche Courant,
indien het haar gevraagd werd, moeiigk
eou vallen het onderscheid tusschen
heftige en zachtmoedige partg mannen
uiteen te zetten.
Beets zong eens
Heen, geen partgman wil ik zgn,
ik wil aan gansch mgn volk behooren.
Maar deze tegenstelling achten wg
onjuist. Immers lid zijn eener partg, dat
wil zeggen eener kiesvereeDigiDg, die met
andere geigkgezinde, geestverwante kies-
vereenigiDgen in één organisch partg-
verband leeft, sluit niet uit dat men
tevens is Nederlander, heel zgn volk toe
behoort.
Ieder antirevolutionair, ja ieder oprecht
vaderlander, tot welke partg hg ook
behoort, zal ons dit toegeven.
De sociaal democratische lectuur staat
voor onze jongelui somwgien geigk met
vergif. Wg kennen er die onder haar
invloed van het rechte pad zgn afge
dwaald. Natuurigk gaan de Curistenen
niet vig uit, die maar niet te bewegen
zgn om mee te helpen aan de opheffing
van sociale nooden, en de rechtzetting
van scheve verhoudingen. Jongemannen
die dit weten en ervaren, en zich ont
trekken aan den invloed van het Evan
gelie, vallen, mede daardoor, zoo gemak-
keigk het socialisme ten prooi.
Men weet hoe Enka het spoor is bgster
geworden, eD na velerlei evoluties in het
kamp der sociaal democraten is terecht
gekomen, waar zg zich door Godlooche
naars laat verheerig ken.
Gretig namen socialistische bladen
als Het folk uitspraken van dergeigke
christenen of zich noemende ex-chris
tenen op, ter meerdere glorie van de
socialistische leiders, en ter meerdere
afbreking van het Christendom.
Zoo vonden wg in Het folk van 2
Jan. een stukje van een Christen-socia
list die, begeesterd door mr. Troelstra's
Kerstrede, van zgn bevinding verslag
doet.
Met opgetogenheid verhaalt bg van
.(zgn) eerste Kerstvergadering". Vroeger
zoo schrgft hg
„Vroeger, in mgn voor-socialistische
pariode, kreeg ik altgd een pgnigke
gewaarwording, wanneer ik bg gele
genheid van het Christusfeest op een
socialistisch strooibiljet als onderwerp
zag aangekondigd": „Vrede op Aarde."
Voortgekomen uit koalitie-kringen, op
gevoed in de meening dat socialisme
en christendom elkaar uitsluiten als
vuur en water, waar de 8. D. A. P.
mg was voorgesteld als een verzame
ling van aan de religie vgandige ele
menten, meende ikdat de christen
onder hen niet kon en niet mocht
verkeeren. De jaren echter, dat ik den
looDstigd moest medestrijden, toen ik
de zweep van het kapitalisme aan den
ïgve voelde, drevên mg tot een nader
onderzoek van het socialisme. Lang
zaam maar zeker voltrok zich het
groeiproces in mgn binnenste, in alle
stilte. En zoo woonde ik dan die eer
ste, vroeger zoo „vreeseigke" Kerst-
vergadering bg*.
En het viel mee. .De „Internationale*
maakte zoo schrgft hg .op mg
een onuitwischbaren indruk". Ea hg
zingt dien socialistischen kerstpsalm
nog eens na:
Ontwaakt, verworpenen der aarde
Ontwaakt, verdoemden uit hongerssfeer,
Reed'igk willen stroomt door uw ad'ren
Eu die stroom rgst meer 8n meer.
Sterft, gg oude vormen en gedachten
Slaafgeboornen OntwaaktOntwaakt
De wereld steunt op nieuwe krachten,
Begeerte heeft ons aangeraakt.
Maar nog meer indrukzoojubelt
hg voort maakte op mg de beteeke-
nis van het Kerstfeest, dat weliswaar
het .vrede op aarde" wordt gezongen
in de godshuizen, maar op de slag
velden van den Balkan menschen,
arbeiders, broeders elkaar naar de keel
vliegen".
En vooral was zoo mooi volgens dezen
„Christen-socialist" Troelstra's verheer-
ïgking van het socialisme:
Het socialisme (aldns Troelstra)
drukt het voetspoor van den Zoon des
Menschen. Het socialisme heeft zgn
stem verstaan, het wil het .vrede op
aarde" realiseeren. De officieele kerke-
ïgke wereld heeft Zgn roepstem be
antwoord met het „Kruist hem Kruist
hem!" De tegenwoordige christeigke
wereld zegt: .Ja Heer!", maar doet
niet wat Hg zegt. Het socialisme heeft
Zgn stem verstaan en doet het. Het
zegt„Vrede op aarde
Ik geloof, voegt deze Christen-socia
list er aan toe, wanneer Jezus een
bezoek had gebracht aan alle kerkge
bouwen waar allen om sfcryd zgn ge
boorte herdachten en wg hem gevraagd
hadden: Wie, groote meester, heeft
dezen dag het best aan u gewgd?,
dan geloof ik dat het antwoord zgn
zou: Da verachte sociaal-democraten
hebben mgne woorden het beste ver
staan zg hebben mij gehoorzaamd!
Het was in één woord een heerigk
Kerstfeest, dat ik vierde met de so
ciaal-democraten, een Kerstfeest, dat
mg sterkte in den strgd. En ik hoop,
dat ik nog menig jaar met hen het
Christus-feest mag meevieren.
Het is mogeigk dat het Christendom
van dezen Christen-Socialist er een van
den kouden grond is geweest. Toch is
deze jongeÜDg er een uit velen, die te
leurgesteld door de praktgk van sommige
Christenen, er hun .Christendom» aan
gaven, en in hunne behoefte aan gods
dienst of een surrogaat daarvan, over
liepen naar de socialisten om in het
Roode Evangelie van den haat bevredi
ging te vinden.
De Heere kent degenen die de zgnen
zgnen zoo deze jongeman een van de
ZgDen is, dan zal Hij hem vroeg of laat
wel uit deze duisternis onttrekken en
overbrengen in Zgn wonderbaar licht.
Maar de Christenheid die nalaat eén
schgnend licht te zgn en de Christen
die verzuimt zgne leer in het leven toe
te passen, en met name in loonregeling,
omgang, opvoeding, voorlichting en voor
beeld zgn knechts van zich vervreemdt,
zg zgn dubbel schuldig aan het bloed
van zoo menigen verdoolde, die de so
ciaal democratie ten buit valt en mee
afdrgfc op het hellend vlak der Revolutie.
In haar .Hollandsche Lelie" publiceert
Anna de Savornin Lohman een .alphabe-
tischen terugblik cp 1912", in welke de
volgende flauwiteiten voorkomen
C is de Coalitie, waartoe mgn Oom Loh-
[tnan behoort,
D is de Doofheid waardoor Abraham
[Kuyper slecht hoort.
K is dr. Kuyper voor 't laatst in de Ka-
[mer gehoord,
L is dr. Lingbeek, onlangs op de N. R. Crt.
[zeer verstoord.
M is Mackay berucht thans door
[Ommen,
N is de Nederlander geschreven voor
[dommen.
O is mgn Oom, die achter de schermen
[regeert,
P is zgn en mgn neet Professor, die in
[Utrecht doceert.
Y is de aIJver voor Christus", van het
[Rechtsche Kabinet
Maar Z is de eindpaal, die God allen zet.
Deze freule heeft niet alleen de heuge
nis harer Christeigke opvoeding, maar
ook de eer van den adeligken naam wegge
worpen. Groot is haar haat jegens Chris-
teumenschen en klein is zij zelve in de
uitstalling er van, zooals, nevens haar
jongste roman, deze aanhalingen weer
bawgzen.
Koppermaandag.
Het Volk schrgft het volgende
Een week na Driekoningen kwam Kop
permaandag een feest speciaal voor de
Maandaghouders, vandaar den naam
.verloren Maandag", want men werkte
op dien Maandag niet. Bekend is, dat
tegenwoordig Koppermaandag ,de dag"
is van de almanakken-drukkers, en ook
wel dus der drukkersgezellen. Als ik 't
wel heb, houdt men dan ook hier en
daar tentoonstellingen van drukwerk op
Koppermaandag.
Hoe men aan dien naam komt Eu
wat is een kopperEn wat kopperen? j
De een denkt aan 't waord samenwer- f
ken (koöpereeren) van vakgenooten een
ander zegt, dat 't komt van .kopperen"
(feestvieren)een derde zegt, dat „kop
peren" drinken beteekent; uit een kop
of liter dus De oudste en de nieuwste
uitlegging luidt dat een kopper een drin
ker, 'c pooier, 'n fuiver is, die niet werkt.
Toen b. v. in 1552 de Amsterdamsche
nachtwaebts zich verdienstelijk hadden
gemaakt door eenigeWederdoopers tele
werken", kreeg kapitein Jacob Hendrikz.
met zgn 32 mannen ('n vendel) 16 schel
lingen voor een copptr (drinkfeest) Zoo
vindt men in een gedicht van Brederode,
„Het Moortje", o.a.
Jou vader was soo milt en soo royaals, dat
hg ons sonder vragen,
Gaf een nieuwe jaar (fooi), met een teer-
penninghe tegen de Kopperdagen.
't Woord wordt hier meervoud gebruikt
voor „feestdagen". En op oudere prenten,
uit de 16e en 17e eeuw, vindt men af
beeldingen van optochten op „Cappertjes
Maandagh en Dinsdagh".
Grof gezegd door Roodhuyzen, fijn
gezegd door Babius
Onder het opschrift „Valsch® in het
Januari nummer van zijn Studiën en
Schetsen schigft Prof. Fabius:
De heer Roodhuyzen klaagde er over
in de Tweede Kamer 16 Dec. 1.1., dat de
Kamerleden „de Borgesiussen en Reels
hebben moeten ruilen voor de Ooster-
baans en van Hoogstratens", enz.
Dat iemand zich veroorlooft in de
Tweede Kamer dergeJfike vergeiyking
te maken, pleit zeker niet voor goe
den toon.
Maar ook is de vergeigking volko
men valsch.
En het Is te meer noodig daarop
te wgzen, wgi men soms zelfs in de
groote liberale pers diezelfde valsch-
heid aantreft.
Immers zal men nergens kunnen
vinden, dat voor de Tweede Kamer
van liberale zgde een antirevolutionair
werd aanbevolen, wgi de liberale can-
didaat in talent de mindere was.
Of deed zich dit laatste wellicht
nimmer voor?
Onthoude ik nag van het noemen
van candidaten, en constateere ik
slechtsdat in elk geval van den heer
Roodhuyzen verwacht mag worden te
Briella propaganda voor een antirevo
lutionairen candidaat, zoo deze maar
even boven de middelmatigheid uit
steekt.
Roodhuyzen heeft het grof gezegd
doch Fabius heeft hem fijn aan 't ver
stand gebracht, dat hg ouder de politici
of, wilt ge, politicieDs den rang inneemt
van, hoogstens, een middelmatige.
Ingetrokken.
Wg hebben inderdaad iD de Hande
lingen niet bevestigd gezien dat de heer
Roodhuyzen zou gezegd hebben de woor
den uit Job 1 21. Uit het geheugen
citeerende, hebben wg derhalve bigkbaar
den heer RoodhuyzeD laten zeggen, wat
een ander gezegd heeft, althans wat hg,
de heer Roodhuyzen, niet gezegd heeft.
Onze beschuldiging van profaoie wordt
derhalve ingetrokken.
Alleen merken wg in dit verband op,
echter niet om eenigen twijfel te wekken
aan de mededeeling onzer onjuistheid,
dat niet altgd hetgeen in de Handelingen
staat, letterigk het gesprokene weergeeft.
Het Kort Verslag en de dagbladen zgn
niet zelden dichter bg de waarheid. Zoo
komt ook hetgeen de heer Roodhuyzen
zegt, niet eens altegaar in de Handelingen.
Volgens de dagblad verslagen toch heeft
bij destgds in de Kamer, toen de benoe
ming van Duy3 tot wethouder met mede
werking der liberalen ter sprake kwam,
uitgeroepen„dat was misschien wel
om hem een loer te draaien", waarop
de heer Duys antwoordde dat hg deze
veronderstelling zou onthouden.
Doch geigk gezegd: wg kunnen op
dit oogenbilk onze vergissing niet op
helderen, en trekken derhalve onze oon-
clusie in.
Oeen van beiden.
Om te weten wat mr. Troelstra in
zgn Kerstrede gezegd heeft, kan men't
best in Het Volk terecht; maar wil men
wat meer van het debat weten, dan moet
men De ïelegraaf raadplegen.
Wgnkoop, de leider der S. D. P. is in
debat geweest met den leider der 8. B.
A. P. Van hetgeen deze debater zei, ver
dient wel een en ander te worden ent-
houden. Onder meer het volgende:
Voor den proletarischen strgd bg da
as. verkiezingen, zegt debater, niet
voor den strgd dien Troelatra in zgn kop
heeft (gejoel), is het nocdig de breeds
arbeidersmassa in den strgd te betrekken.
De transportarbeiders, dn bootwerkers,
de zeelieden(Rumoer).
Ja. ik begrgp dat uw geweten spreekt.
(Gelach). De fabrieksarbeiders hebt g|
óók met!
Geroep: Jg toch óók niet!
De heer Wijnkoop: Het groote indus
trieels proletariaat hebt gg. S. D. A. P.,
niet, al ia het voor de arbeiders bereikte,
een gevolg van het optreden der S. D.
A. P. Toejuiching
Dat is goed gezien van Wgnkoop. Da
S. D. A. P. noemt zich arbeiders-partg
maar de heeren van deze arbeiderspartg
hebben de arbeiders niet achter zich.
De leider der 8. D. P. is op dit punt
earlyker. Die hesft het woord „arbeiders*
lu den naam zgner partg geschrapt.
Terecht riep men hsm dan ook toeJy
ook niet.
Geen van beiden hebben de arbeiders
achter zich.
Bg de stembus loopen wel steeds meer
deren achter hen, maar het gros der
arbeiders gelukkig I houdt rechts l
Onze regeering wil door steun aan de
Zending te bieden niets anders dan het
Evangelie in onze Oost zgn vrflen loop
gunnen.
Tegen deze poging verzetten zich alle
mogeigke Pilatusaen en Herodessen in
Ned. Indiê.
Zg zgn het die de Mahomedaansche
bevolking ontevreden maken en tegen
de regeering ophitsen.
Laatst sprak een Javaan in een ver
gadering te Amsterdam het onbewimpeld
uit, dat de inlanders zich om zoodanige
verandering van koers in zake zending
en onderwgs niet bekommert.
De agitatie, aldus de Nieuwe Rott. Crt.,
en dus zal het wel zoo wezenis
gaande gemaakt door de vrgzinnige pers
in Ned. Indië. Het gevaar der Zending
zou de inlander niet zien, als deze vrg
zinnige pers hem niet had wgs gemaakt
dat er gevaar is.
Maar zoo wordt ons gezag in ge
vaar gebracht. En het is voor dat gezag
dat wg ook in 1913 ons hebben op te
maken.
De Zending in Oost en West.
Vrienden der Zending vernemen mis
schien met belangstelling het aantal
arbeidskrachten in onze Oost- en West-
Indien.
In Ned. O.-Indië bigkt het aantal daar
arbeidende zendingscorporaties te bedra
gen 8 Nederlandsche, 2 Dnitsche en 1
