77 1913 Woensdag 1 Januari 27e jaargang. NIEUWSBLAD VOOR ZEELAND. CHRISTELIJK- HISTORISCH Eerste Blad. Staten-Generaal. Binnenland. VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes F. P. D'HUIJ, te Middelburg. PRIJS DER ADVERTENTIt-N Laat ons juichen EERSTE KAMER. IEDEREN WERKDAG DES AVONDS. Prijs per drie maanden franco p. p1.25 Enkele nummers. 0.05 19121913. B ^Wanneer wij ons zetten om als naar gewoonte een terugblik te slaan op het jaar dat heenging, en een blik vooruit te werpen op het nog onbekende nieuwe, dan is dit met weemoed in het harte. Het jaar dat heenging biedt er alleszins gele genheid toe. Wij zeggen nietreden tot klagen. Nog altijd geldt de wenk van den Profeet, dat zoo een levend menseh klagen wil, hjj dit alleen doe om zijn zonden. Nooit toch mag de Christen aan de bitter heid, die de Almachtige hem aandeed, reden ontleenen om over zijn God te klagen, dewjji het immers ook nu nog Zijne goedertierenheden zijn dat hy niet vernield werd. Daarom dan ook nu voor niemand onzer andere reden totklachte dan over eigen ongerechtigheidwant bij wat onthouden of ontnomen werd, of dreigt ontnomen te worden, blijft het nu weldra he9ngespoede jaar voor een iege lijk toch het goede jaar, dat meer zegen dan rampspoed, meer goeds dau kwaads bracht. Ook het jaar 1912 is een en al ont ferming eens genadigen Vaders geweest. Daarom verstomme de klacht over gele den verlies, en blij ve het oog droog bij de herinnering aan bange beproeving van siekte en dood. Daar is zoo velerlei leed door anderen geledeD, meer dan door ons. Daar is zoo velerlei uitgestelde hoop, zoo menigerlei teleurstelling, waarvan ook dit jaar gewaagt, in zoo raanigen kring doorgemaakt. Wy mogeD oog en oor aller minst hiervoor sluiten. Wie zou niet zuchten by de herinnering aan de teleur stellingen die het weder, de regen, de waterstand den landbouw bracht, en aan zoo velerlei, waardoor handel en ny ver heid gedrukt werd! Wie hierop let, die zögge gerust, dat 1912 geen wgoed" jaar was. Maar hy vergete niet er by te voegen: geert kwaad in de stad, dat de Haere niet doet. En aangezien de Heere geen kwaad doet en ook geen kwaad doen kan, moet ook dat kwade, hetwelk Hy zond gotdzijn. En die velen, voor wie 1912 een «slecht» jaar was, mogen, dit bedenkende, troost vinden in het Woord, dat ,alle dingen moeten meewerken ten goede, dengenen nameiyk, die naar Zyn voornemen geroe pen zyn". En dan komt by deza ervaring van landbouw en handel, nog de persooniyke herinnering van menigeen onzer lezers of lezeressen, herinnering aan persooniyk en huiseiyk leed, aan de slaande hand Gods, die eigen lichaamskracht of de ge zondheid vau gade of kroost trof; aan den Doodsengel, die een dierbaar fa milielid aanraakte om, hetzy tydeiyk buiten gevecht te stellen of voor goed aan het ouderhart, het hart der geliefde zuster of verloofde te ontrukkenwee moed vervult ons by de gedachte aan de honderden gedolven graven en opge richte teekenen, met het leven van evenzoovele dierbaren betaald, en gewyd door de tranen der overbiyvenden. Doch ook tot dezen laatsten klinkt de vrien delijke vermaniDg om al hun bekommer nissen te werpen op Hem Wiens juk zacht, en Wiens last licht is, en Die vaderiyk kastydf dien Hy liefheeft, en tuchtigt een iegeJjjken zoon, dien Hy aanneemt. Maar weemoed vervult ook de ziel by het herdenken van wat het oude jaar bracht aan de vorsten en volken, Wy detiken aan den moordaanslag op bet Italiaansche Koningspaar, aan den kogel die aan de oevers van den Manzana- res den staatsman Canalejas velde; en aan den^ aanwas van het anarchisme die met deze moorden en aanslagen 'erband houdt. Wy denken ook aan den. gruwel des oorlogs die in het laatste halfjaar de Balkanbewoners teisterde, al zagen wy ook dankbaar de Halve *aan teruggedrongen door het Kruis der Christenheid. Met weemoed geden ken wy de duizenden jongemannen die in dezen oorlog het leven verloren, en scharen ons om de verdrukten,die den Turk wisten te weerstaan en terug te dringendoch aan het nee plus ultra der groote mogendheden gehoorzaam, met een ontydigeD vrede en een halve vry making zich moeten tevreden stellen. Wy denken aan de vele slachtoffers van de aardbevingen in Turkye, van zoo menige myn- en spoorwegramp die in Engeland en Duitschland de menschen verschrikte, aan den ondergang van de „Titanic" op haar reis naar New York, met zoovele edelen en aanzien lijken, maar ook kl6iDen en geriugen die, slaaf van hun plicht, weigerden het schip te verlaten dat straks voor goed in de golven verdween. Een Stead, een Astor, een Smith, In aanzien by de wereld, doch ook die tientallen dagloo- ners, die den dood niet wilden ontvlie den opdat anderen voor hen zouden ge holpen worden. wy denken aan den hertog van Fife wiens dood rouw bracht in het Erigel- sche vorstenhuis, aan den Prins Regent Luitpold van Begeren die op 91 jarigen leeftyd werd opgeroepen en aan den groothertog van Luxemburg die in 'elevens kt acht aan zyn land en gezin ontvielaan den grooten, misschien wel den grootsten man zyner eeuw, William Booth, den energieken generaal van het jueger des Heils, die na een welbesteed leven in den dienst van zynen Heer, ein- deiyk inging in de rustaan dr. Burchard, burgemeester van Hamburg, den man die vau zyn hooge plaats zich de belydenis des Heeren niet schaamde; en steeds luid zyoe stem weerklinken liet tegen het ongeloof dat zich door middel van het modernisme in de kerk nestelde. En aan zoo menigen getrouwen getuige en zendingsvriend in ons land en daarbuiten, die van zyn post werd opgeroepen. Zoo verloor de zending den jeugdigen y veraar voor den Heere dr. S. Schocb, hulppre diker in de Minahassa, door zyn huwe- ïyk een achterkleinzoon van Gysbrecht Karei graaf van Hogendorp, den man van 1813, wiens naam in 1913 opDieuw in gedachtenis komt; voorts den hulp prediker op Tabowaa M. Brouwer, den vader van deD Zendingsverzorger dr. Brouwer. En wie gedenkt hier niet met zekeren spyt in de ziel het heen gaan van Christengeleerden als Vale- ton en Wildeboer; van veteranen uit den schoolstryd als Wiegand en Iken; aan schoolmannen ,met minder dienst jaren doch met zoo ryke beloften voor de toekomst als Kloppers en Burggraaff aan rykbegaafde Christen-sociologen ais Mgr. Konings, den adviseur van den R. K. Volksbondaan predikanten die groot waren in den meer bescheidtn arbeid der philantropie als met name Bymans, de ziel van het Middelburgsche Kinderzorg, en Kampstra, den verzorger van het Haarlemscae diaconessenhuis en onder da stillen in den lande doch wier werk groot was voor den Heere, wegens de zelfverloochening en teedere naastenliefde, die het vordert, noemen wy de verdiensteiyke verpleegster 8ia v. Meile, die voor eenige dagen, na een ruim twintig-jarigen arbeid in den dienst der Ziekenverpleging inging in de rust. Wy noemen slechts enkeleD uit velen. De lezer vuile de droeve lyst aanen vrage zich hierby af: hoe was myn ar beid voor den Heere? Had Hy my, zoo Hy in 1912 gekomen ware, gevonden „alzoo doende" Zullen wy ook [herinneren aan de moeiiyke tyden, door ons Rechtsche EabiDet en de Volksvertegenwoordigers uit de Rechtsche meerderheid in 't afge- loopen jaar doorgemaakt? Zwygeliever in dit opstel de kritiek over hen die op de sluippaden der politiek wandelden, en een sluipmoord voorbereidden, welke, zoo God het niet verhoedt, ons volk in 1913 weder een periode als van 1905 1908 tegemoet voerteen periode van UITGAVE DER FIRMA'S EN s pitioos regeeren van een liberaal, door socialisten, bemtelings geplaagd en be schermd, bewind. Het jaar 1912 is een jaar V3n woeling en stryd geweest. Nog altyd ervaren Frankryk en Spanje dat Marokko zich Diet ongestraft laat uitwisschen uit de ry der onafhankeiyke volken. Italië streed met Turkye over het bezit van Tripoli en wacht nog steeds in spanning af, of rustig bezit van het geroofde ooit mogeiyk zal zyn. Turkye ontving van zyn oude vasalien een slag, die alleen door onrechtvaardige tusschenkomst der zes groote mogendheden geen genadeslag werd. Engeland» liberale Kabinet bad ook dit jaar voortdurend de handen vol aan lastige suffragetten en booze stakingen Oostenryks oude keizer worstelt nog steeds tegen den rassen haat die tot in de Kamers van Afgevaar digden zyn onderdanen als wilden tegen over elkaar laat staanen betreurde in die worsteling het verlies van zyn rech terhand Aerenthal, geiyk Spanje'sjeug dige vorst zich zyn trouwen raadsman Canalejas zag ontvallen, geveld door een uit de velen die het «noch God, noch meester" tot ïyfspreuk kozon. De stryd tueschen twee groote staatslieden in Noord Amerika uit eenzelfde party om het presidentschap dezer machtige repu bliek viel ten nadeele van beiden uit, en zoo zal in 1913 voor 't eerst weer sinds vele jaren, een democraat zijn zetel hebben in Washington» Witte Huis. De stryd, niet minder te bejammeren, in de oude Zuid-Afrikaansche Republiek, thans Britsch Wingewest, zy het ook met zelfstandig bestuur, tusschen twee beroemde Boeren Botha en Herzog werd ten nadeele van dezen lsatste be slist. De oprechte Vrystater moest het afleggen tegen dan meer politiek aange- legden Transvaler, die niet meer dan hy zyn vaderland liefheeft, doch niet door loslippigheid de goede verstandhouding met het Engelsche gouvernement weDscht te verstoreD, nu immers eenmaal ook het arme Transvaal in Engeland* macht is, en van diens genade of ongenade af han- keiyk. Neen, wy vragen niet aan wiens zyde wy staan. Wy betreuren het slechts dat dit kleine land met zyn vele helden doch weinige diplomaten, door dit mis verstand tusschen twee die eigeniyk hetzelfde bedoelen en begeeren, ia twee partyen ligt verscheurd en een zyner beste zonen tot werkeloosheid doemt. In ons eigen land waeht ons in 1913 een niet minder ernstige stryd. Alvo rens als zonen van hetzelfde huis God te danken voor de bevryding van Neder land in 1813, en de hernieuwing van het verbond tusschen Nederland en Oranje, zullen de kiezers den onbloedi- gen stiyd aangaan om da meerderheid in de beida Kamers en in de Staten en Raden van ons land. Zy er tusschen hen die den Heere vreezen, en het verband tusschen Godsdienst en Staatkunde er kennen, en de eere Gods ook in Staats recht en Wetgeving wenschen te zoeken, een nauwe vereeniging door den band der liefde en des vredes; en zij er een eenmoedig optrekken onder de Kruis banier tegen de „Roode vlag iD den mist". Doch met de vastgehou en bewustheid dat het niet een strya galat tegen een buitenlandschen overweldigermaar een stryd tusschen mannen van hetzelfde vaderland, die elk voor zich overtuigd zyn dat zij het zyn die het goede voorland en volk zoeken. Moge 1913 ons in deze gesteldheid vinden, gedachtig aan den raad, Nieuwe- ja&r 1895 door een 89-jarigen grysaard, onzen onvergetelyken Nicolaas Beets, ons, volk van Nederland, toegezongen Ontaard niet, volk van Nederland, En laat u niets beduiden Ontaard niet eerbre burgerstand Ontaardt niet, kleine luiden Ontaardt niet, gy die trouw gezind Uw brood by handenarbeid vindt! van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent. Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere legel meer 10 cent. Biyft die gy waart voor dezeD, En die gy nog kunt wezen. Laat niets, al zyn de tyden slecht, Het goede in n besmetten Verzaakt geen plicht; betwist geen [recht Toont eerbied voor de wetten. Verbeetring iypt by orde en ru9t, Als Vrede en Deugd elkander kust Nooit kwamen goede dingen Door dreigen of door dwingen. Dat is van ouder herkomst wyd Aan jongen en aan ouden Door d' allertreffeiyksten altyd Betoogd en voorgehouden Dat is, door beide schade en baat, Alom bevestigd vroeg en laat En zouden zy die 't weten, 't In Nederland vergeten P Komt zingt op dezen dag, een hoog [veiheeven toon. Den Heerscher van 't Heel-Al, die zit [op 's Hemels Troon i Ziehier een paar regels van «Een Ze- genwensch tot opwekking van alle In- woonders van Nederland, om te gedenke de Wonderen des Heere, aan ons bewezen in dit afgeloopen Jaar," dateerende van den 28 Febr. 1793. Een ODzer oudste abonne's gaf ons inzage van dit vooral om z'n historische byzonderheden merkwaardige document en stond ons toe een en ander daaruit af te drukken. Deze „Zegenwensch" werd „gerymt door Leendert Visser, onder Numansdorp, genaamt de Buytensluys" en «te Rot terdam gedrukt (voor Hendrik Wilschut) by Johannes Scbtffers, Boek-Drukker, in de Prinsestraat, by de PenDings-Brug B Dankbaar maken wy gebruik vau het vriendeiyk aanbod en nemen we voor- loopig den .Toezang" over, om wellicht later op den inhoud van den hoofdzang, den succesvollen stiyd van Klundert en Willemstad, terug te komen. Zy onze dank by den aanvang van dit nieuwe jaar niet minder vurig en oprecht dan in deze weinige coupletten is uitgedrukt. Ook al was ons dierbaar Neerland het afgeloopen jaar den onder gang niet naby, toch heeft de Heere ®ns vaderland en het Oranjehuis in velerlei opzicht kenneiyk gezegend. Stemmen wy daarom van ganscher harte met de volgende jubeltonen in. Burgers laat ons zamen juigen In het nieuw begonnen Jaar/ Eu den Heere dank betuigen/ Steld u stem op deeze snaar Zingd en boezemd overluyt/ Goden uwen danktoon uit; Laat de stem meer klinkend buygen/ Dankbaar opwaards nedrig heen Tot den troon der Heeriykheen. Dank zy 't eeuwig Opperweezen/ Die ons wonder heefd gespaard Gy/ 5 Godmoet zyn gepreezen/ Gy hebt ons gered/ bewaard/ Toen den hoogsten nood gebooren/ En ons Neerland scheen verlooren/ Wie kan u goedheid looven/ Wonderdoende M»j«steyd Al u doen is Heeriykheid. Hemel Goedheid 1 wil ons spaaren .Spaard uw dierbaar Vaderland/. Laat uw Engelen ods bewaaren Dekt ons met uw Vaderhand; Blyft in allerley gevaar Ons een schild en beukelaar; Kan het zyn rek onze jaaren En wees onzen Toeverlaat In een wee beknelden staat. Spaar 's Lands Oudste/ spaar de Helden Van 't Oranje Ryk Geslacht/ Die thans stiydent zyn ten Velden/ 't Hoofd van Neerlands Helden magt/ Blyft/ achblyft Oranje by Stryd met Neerlands Helden vry Doed de twist en wrok verdwynen Schenkt by helderen Dageraad/ Den ouden luyster aan den Staat. Leerd ons dan geloovig leven/ Door den Geest en Christus Vriend/ En hier na dan opwaards zweeven/ Als u Raad is uitgediend. Waar uw Volk uw Troon omringd/ Eu daar dan volmaakter zingd/ Daar de Seraphs glansryk juigen/ En op onnavolgbaar toon/ Heylig/ Vader/ Geest en Zoon. Eerst eenige kleinere wetsontwerpen. By de behandeling van de suppletoire landbouwbegrooting, betreffende uitga ven voor bestrijding van mond- en klauw zeer, maakte minister Talma van die gelegenheid gebruik om een ernstig be roep te doen op de leiders by den land bouw, om, zooveel in hun vermogen is, te bevorderen de gezondheid van onzen veestapel, opdat zoodoende door goede samenwerking van regeering en land bouw het mogeiyk moge zyn, dat op de aanstaande groote landbouwtentoonstel ling in 1913 ODze veestapel in zyn vollen omvang vertegenwoordigd zal kunnen zyn, hetgeen by de vorige tentoonstelling niet het geval was. De heer Van Deventer zette zyn ver telling weer voort in verband met de Indische Begrooting. Nog altyd de in drukken van de Indische reis Met alle respect voor z'n opmerkingsgave komt het ous voor, dat zyn stellingen even luchtig zyn, ais ae indrukken vluchtig. Zoo leven w© b.v.: De zendingsscholen in de Minahassa maken een poover figuur, terwyi de gouvernementscholen goed zyn. Ei! Men zal dit wel aanstonds voor zoete koek aannemen. De minister van koloniën kreeg al spoedig gelegenheid, om de beschuldiging onwaar te maken alsof hy met vuur speelde. De heer Frans- sen (a.r.) zal trouwens op deze Indische speech eveneens nader terugkomen. De minister had in de eerste plaats nog iets te vereffenen met den heer Van der Biesen, die in 'n vorige zitting aan- leidiüg gevonden had den ministerttsme- lyk fel te bestryden op het punt van het opiumverbod. En werkeiyk, spreker die vast in z'n schoenen bleek te staan, toonde duideiyk de onjuistheden in 's heeren v. d. Biesen's rede aan. Op Lombok b.v. heeft nimmer een verbod van opiumgebruik bestaan. De heer de Waal Malefijt maakte ook in ons Hoogerhuis een goed figuur. Geen gemis van kennis van zaken viel op te merken. Toch hadden wy gaaineten opzichte van het opiummisbruik een meer positieve stelling door den minister zien ingenomen. Krachtig en overtuigend was het plei dooi over het onderwys. De minister zag zich voor zyn fiere houding beloond door herhaalde bravo's van rechts. Op het stuk van de onderwyspolitiek was spre ker heftig geworden; met nadi uk moest er op gewezen worden, aat de regee- ncg ieders rechten wil eerbiedigen en geen pressie uitoefent. Wy sluiten ons gaarne by sprekers slotwoorden aan Laat bet nu eens uit zyn met het wan trouwen, doch laat men een eeriyk woord ook eeriyk aanvaarden. De Indische wetsontwerpen werden z. h. s. aangenomen. Prinses Juliana heeft als Kerstge schenk een kleine vleugelpiano gekregen. Urt Assen wordt aan de ,N. R. C." gemeld, dat prof. Treub zich niet meer voor een Kamercandidatuur beschikbaar stelt.

Krantenbank Zeeland

De Zeeuw. Christelijk-historisch nieuwsblad voor Zeeland | 1913 | | pagina 1