Dinsdag 17 December
27e Jaargang.
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
No. 67 1912
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Staten-Generaal.
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
Uit de Provincie.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIE
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, ieder;, regel meer 10 cent
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere i egel
meer 10 cent
Zij, die zich met 1 Januari a s. op
•ns blad abonneeren, ontvangen het
tot dien datum gratis.
17 Dec 1912.
In het Kamerverslag van 15 Djc. in
Het Handelsblad en andere bladen lezen
vrij: „de beer Drucker herinnert er
aan dat de heer Duys zijn verkiezing
In Zaandam te danken heeft aan de
antirevolutionairen".
Tegen deze z°gswyze komen vrij op,
dewjjl een ander propagandist van links
allicht er van maakt, en de groote massa
er zeker in leest, dat de antirevolutio
nairen in Zaandam op Duys hebben ge
stemd. En dit laatste is absoluut onjuist.
Den antirevolutionairen in Zaandam
treft geen verwjjt: z(j toch zyn by de
herstemming thuis gebleven, en hebben
de halve niet op Duys gestemd.
Natuurlijk, hadden zij op den liberaal
gestemd, dan was Duys niet] gekozen
geweest; doch dit is heel iets andera
dan te zegg n dat deie aan ben zt)n
zetel dankt.
TWEEDE KAMER.
Wie beweren wil, a;dat het lidmaat
schap van de Tweedêj Kamer niet veel
meer dan een sinecuie is, is maar half
op de hoogte. Sinds de Kamer ook op
Zaterdag en Maandag vergadert, zijn de
leden dagelijks in het tuig. Waren de
zittingen niet aoo aantrekkelijk, afwis
selend en over de voornaamste princi
pieels kwesties handelend, hun positie
aou minder aangenaam zyn, doch het
is een genot de verschillende doorwrochte
redevoeringen, zoo van links als van
rechts, te hooren. Het zou geen wonder
zijn, wanneer 90 percent derjeden aan
wezig was.
Gistermiddag om half twee is de arbeid
voor deze week aangevangen met een
repliek van den christelijk historischen
afgevaardigde Van Dedem. Overdefinan-
cieele kwestie schijnt maar geen een
stemmigheid mogelijk te zijn. Jan zegt,
dat de toestand gunstig is, Piet zegt,
dat de toestand zorg baart. De heer Van
Dedem houdt het met den laatste en
hield vol tegenover den heer Patijo, dat
het resultaat van de laatste jaren niet
zoo gunstig is als het wel ljjkt. Niet al
te optimistisch dus. Op een voortdurende
toeneming van de middelen valt Diet
te rekenen. Men houde daarmede rekening.
De heer Van Dedem stelde nog het
onbillijke van een verhooging der grond
belasting in het licht. Immers öaaTdoor
worden de grondeigenaars dubbel ge-
trotbn, èn door de hoogere inkomsten
belasting èa door de verhoogde grond
belasting. Tenslotte werden de directe
en de indirecte belastingen besproken,
de verhoudingen van die belastingen
nagegaan, 't Is ons. niet duidelijk, waar
om spreker de zegel, registratie- od hy
potheekrechten onder directe belastingen
wilde brengen. De minister had ze o. i.
terecho onder de indirecte belastingen
gebracht, waar ze behooren.
De heeren Vliegen (s.d.a p.) en Rood-
huyzen (u.l.) kwamen weer met oude
diLgen voor den dag. Van alles en nog
wat, maar Diets nieuws. Paleis-Raadhuis-
kwrscie, de antithese, gemeenttfioaricieo,
directe en indirecte belastingen, kamer
zetel Zaandam (cadeau vaD de anti-rev.
aan auys en last not least het ob-
structie-veiwjjt, We 'kenDen alle ver
wijten en verweermiddelen, en zullen
er dus niet langer by stilstaan.
In de middagvergadering hoorden wy
nog \an deD heer Van Veen (c. b) de
repliek op dit laatste punt. De heer Van
Veen gaat zeer nauwkeurig te werk en
weet alles met cijfers aan te toonen.
Bij was nu wat heftig geworden en hy
tartte den heer Drucker om aaD te toonen,
dat h(j van z(jn cjjfers een onvoorzichtig
Wbruik heeft gemaakt.
Met een persoonlijk gekiboel tusschen
de heeren van Veen hd Drucker over
een uitdrukking in het Kort Verslag
werd de middagvergadering besloten
Avondvergadering.
In de avondvergadering was landbouw
weder aan de orde. De motie Duymaer
van Twist inzake de nestvisschery was
allereerst aan de beurt- Met één stem
meerderheid kwam deze motie er door.
Op het kantje af dus De aanvoer van
nestvisch anders dan voor aas, behoort
dus te worden verboden. Of hij echter veel
verder is, dat staat te betwijfelen, immers
minister Talma heeft bij voorbaat ge
zegd, dat er met de motie toch niets
was aan te vangen, zoolang niet vast
staat wat „nest* is en wat men onder
„aas" verstaat.
Verschillende socialisten hebben gis
teravond het woord gevoerd l>lj de afdee-
ling Arbeid, üufls won het natuurlijk
weer in heftigheid en kwaadaardigheid.
Schaper had zelfs Dog een goed woord
voor den minister over. Dat is echter
niets voor Duys en hy ging dan ook
geweldig te keer tegen den minister,
dezen met scherpe verwijten overladende
wegens diens toegeven aan de genees-
heeren op het stuk van de welstands-
grens in de Ziektewet. H(j klaagde steen
en beeD, dat van de Ziektewet een dok-
terswet gemaakt werd. Minister Talma
gaf hem echter te verstaan, dat het
besluit uitsluitend berustte op zijn eer
bied voor het particulier initiatief.
De ziektebehandeling berustte immers
bfl de doctoren t
Tot één uur in den nacht werd er
gesproken. Toen waren de beschouwin
gen afgeloopen.
Zal men stemmen Aan de linkerzijde
zijn talrijke banken ledig. De uitkomst
is dus te voorzien.
Dujj8 zegt evenwel geen stemming
te willen, omdat men hem anders van
obstructie beschuldigt.
Wel mogelijk.
De begrooting van het departement
van Landbouw, Nijverheid en Handel
wordt daarop aangenomen.
Is nu de algemeene indruk over de
vredesconferentie toch weer minder
gunstig geworden? Het Fet zich aan
vankelijk alles zoo gunstig aanzien.
Uit onderscheidene gesprekken door
de gedelegeerden onderling en met di
plomaten in de laatste paar dagen ge
houden, blijkt nu echter dat het verschil
van meaning tusschen de bondgenooten
en Turkije grooter is gewordeD. Men
denkt zelfs dat zich ernstige moeilijk
heden zullen voordoen.
Waarop die sombere gedachten berus
ten, is nog niet bekend.
De ontvangst was allerbartelljkt. WIJ
gewaagden reeds daarvan. Ziehier, in
welke bewoordingen Grey zich uitte, om
Kngeland's genegenheid te vertolken. Wy
ontleenen deze toespraak aan een Reu ter
telegram aan de N. R. C.
„De koning heeft my opgedragen zijn
welwillende gevoelens over te brengen
De Koning verlangt zijn ernstigen
wensch voor het welslagen van de taak
der gedelegeerden uiting te geven. Het
was een wensch van de regeeriDg de
gedelegeerden te Londen te zien.
De Koning, die uw werkzaamheid met
alle mogelijke middelen wenschte te ver-
gemakiteiggRD, heeft de vertrekken van
het paleis van St. James te uwer be
schikking gesteld.
De regeering zal niet in gebreke blij
ven, al het mogelijke te doen om voor
de gedelegeerden alles te verschaffen wat
noodig kan zijn.
Een rustige omgeving van onpartij
digheid zal gunstig op het volbrengen
van uw taak werken en gjj zjjt in die
zalen, om zoo te zeggen, op een waarlijk
onzijdig gebied, waar geen andere poli
tiek heerscht dan de uwe.
Elke vredesonderhandeling brengt moei
lijkbeden mede. Het staat niet aan mij
om in dit geval den aard ervan te beoor-
deelen en uwe regeeringen zullen u
ongetwijfeld nopens die moeilijkheden
nauwkeurige aanwijzingen hebben ge
geven.
Geen taak iB edeler dan de uwe om
die hinderpalen uit den weg te ruimen
en met uw merkwaardige pogingen een
werk van vred3 en verzceaiDg tot stand
te breDgen.
Zoodoende zult gij er in slagen, de
grondslagen te leggen, waarop een wijze
en vooruitziende politiek niet in gebreke
zal blijven den moreelen en economi-
schen natioDalen voorspoed van uw
landen op te bouwen Zonder een ver
standige politiek toch heeft de winst des
oorlog8 geen waarde voor de toekomende
geslachten, maar met een zoodanige
politiek kan aan den anderen kant de
BChade, door een oorlog veroorzaakt, wor
den hersteld en de bitterheid plaats maken
voor de weldaden van den vrede.
MJj blijft nog over, mijne heereD, u
succes toe te wenschen in de taak die
u wacht en u te verzekeren dat niet
alleen een ieder welwillende sympathie
koestert voor h9t slagen van het doel
uwer samenkomst, maar dat de vrede,
die het gevolg van uwe beraadslaging
zal zijn, u de achting van geheel Europa
zal verzekeren.
Danef, uit naam van de Balkanstaten
antwoordende in bet Franscb, sprak z|jn
diepgevoelde dankbaarheid uit voor de
welwillende ontvangst door den KoniDg
en de Engelsche natie.
Grey werd tot eere- voorzitter benoemd.
Het is nu maar te hoopen, dat eigen
belang, persoonlijke y delheid of andere
ongewenschte factoren niet op de bespre
kingen zullen inwerken.
Een heel anderen indruk krijgt meD,
wanneer men het oog naar Oostenrflk-
HoDgarlje wendt. Daar wordt in koorts
achtige haast de geheele str^dmacht ge
mobiliseerd. Alle bruggen en tunnels
worden door militairen bewaakt on op
alle stations in GaFcê worden zelfs de
sneltreinen op 'n zljsi oor gebracht, ten
einde honderdtallen recruten-transporten
te laten passeeren.
De 16 corpsen, waaruit het Oosten-
rykoeb Hongaarsche leger bestaat, ?yn
verdubbeld en sommige zelfs «erdrievou
digd. By de legercorpsen aan de grens
zljo vt)f van de zes lichtiDgen onder de
wapenen. Op het oogenblik schat men
het leger, dat gemobiliseerd is, op 800.000
man. Daar moet men niet min over
deDken. Een derde daarvan is in afdee-
lingen aan de verschii^nde grenzen ver
spreid en circa 200.000 man staan aan
de Servische grens.
De mobilisatie is in and°rbalve week
tot stand gekomen door middel van per
soonlijke oproepingen en wordt nog maar
steeds voortgezet. De mobilisatie is zoo
volkomen, dat sommige groote fabrieken
in de omgeving van Boedapest en Sze-
gedin stop gezet zijn tengevolge van
gebrek aan werklieden, terwijl ook in
belangrijke steenkolenmijnen, als die van
Salgo-Farjan, de werkzaamheden voor
3/4 gestaakt zyn. Gebrek aan steenkolen
doet zich reeds gevoelen. De mobilisatie
van de vloot volgt.
Een buitengewone bedrijvigheid
heerscht sedert drie weken te Pola. De
oorlogsschepen hebben steenkolen inge
nomen. Alle vroeger toegestane verloven
zijn ingetrokken en de equipages terug
geroepen. De verdediging van denDonau
is verzekerd door een flottielje van
monitors, die tusschen Ujirdek en Samlin
voor anker liggen. Aan de vyf grenzen
worden alle paarden gerequireerd, terwijl
de legerintendanc8 8000 vrachtautomo
bielen heeft besteld. Het eerste hospitaal
schip voer Zaterdag op klaarlichten dag
oen Donau af, om zich by de monitor
flottielje te voegen. Eea tweede wordt
nu in gereedheid gebracht.
Wat daarvan te denkeD
Staat een nieuwe veroveringsoorlog
voor de deur? Het heeft er alles van
en met bezorgdheid staren ,wy in de
toekomst, die ons oorlog op oorlog zal
brengeD. De eene volgt den andere op,
den voorgaande steeds in wreedheid en
onmenschelykheid overtreffende.
H. M. de Koningin hoopt 2 Januari a.s.
audiëntie te verieenenaan burgerlykeen
militaire autoriteiten.
Te Luik is men doende om een ver-
eeniging op te richten van Nederlanders,
die te Luik of in de omstreken wonen. Er
heeft zich reeds een voorloopig comité
gevormd.
Herhalingsoefeningen. Naar het Vad.
verneemt zya de herhalingsoefeningen
voor 1913 voor de lichtiDgen 1906, 1907
en 1 08 der infanterie als volgt geregeld
Lichting 1906le, 5e, 7e, 8e, 9e en 11e
regiment infanterie van 1929 Augus
tus; Reg. gren. en jagers, 2e, 3e, 4e en
6e regiment infanterie van 9 -19 Augus
tus, en lBe regiment infanterie van 17 27
September. Lichting 1907 en 1908: Reg.
gren. en jagers, 2e, 3e, 4e, 6e en 10e
regiment infanterie van 5-30 Augus
tus; le, 5e, 7e, 8e, 9a en 11e reg. ipf.
van 6—27 September.
Goes. Plan 1913. Het bestuur van de
buunvereemgiDg Lange Kerkstraat had
tegen gisteravond in de Prins van Oraüje
een vergadering belegd ter bespreking
van de plannen met het oog op het
jubileumjaar 1913, ter overweging van
de vraag of er al of niet een feest zal
georganiseerd worden. Voorzitter was de
heer J. Donner. Do overige buurtcom-
missies waren uitgenoodigd tot het
zenden van afgevaardigden, opdat de
algemeene opinie gehoord zou kunnen
worden. Uitgewerkte plannen waren er
nog niet, aangezien de vraag, hoe er feest
gevierd zal worden, eventueel later onder
de oogen gezien zou worden.
Een viertal commissies wa^en verte
genwoordigd, terwyi bovendien nog een
aantal belangstellenden waren ODsreko-
men. Eenstemmig waren allen vóór feest
viering Wanneer en hoe? Hoewei daar
over nog geen beslissing zou vallen,
werd een en ander toch reeds aangeroerd.
De heer L. van Bruggen gaf eenige
historische herinneringen omtrent het
jaar 1813 Di' was een merkwaardig jaar
voor Goes. Aanvankeiyk een tyd van
druk en leed, eindigde het voor de Goe-
senaren zoo heerlyk. In den herfst trok
ken eindeiyk de gehate Fran schen af
Nog verkeerde men wei tusschen hoop
en vrees, aangezien zy in Bath vertoef
den en ieder oogenblik terug konden
komen, doch 17 December 181S was alle
ongerustheid verdwenen en heesch men
de vlag op den toren. Goes heeft daarom
terecht reden tot feestvieren. Voor vyftig
jaar was de herdenkingsdag op 17 Nov.
bepaald, doch aan een bepaalden datum
is niet vast te houden. Batb zou dan
b.v. eerst in 1914 de bevryding kunnen
herdenken.
De heer Rothuizen behandelde nog
nadat de heeren Donner en Soouck
dit punt reeds in de toelichting van het
doel der vergadering hadden aangeroerd
de vraag: 1913 of 1915? In 1915 zal
Goes n.l. het 500-jarig bestaan berdenken.
Spr. vertolkte wel aller meening, toen
hy zich voor het eerste jaar verklaarde
en Neerland's onafhankeiykheid wilde
vieren. Ook werd de wenscheiykheid uit
gesproken, om niet te laat in het jaar
getijde te beginnen, doch liever in de
maand September b.v.
Er zal dus in elk geval een feest ge
organiseerd worden. Het resultaat van
de besprekingen was, dat hiertoe in be
ginsel weid besloten. Tegen 8 Januari
a s. zal nu wederom in de Prins van
O ar je een ve'gadering belegd worden,
waartoe alle buurtcommissies worden
opgeroepen.
Deze laatste taak heeft de Pers op zich
genomen. Het is daarom, dat wy met
aandrang alle buurtcommissies half ont
bonden of een kwynend bestaan leidende,
datdoeterniefoe—enook alle belangstel
lenden uitnoodigen, om die vergadering
by te wonen, opdat definitieve besprekin
gen over tyd en wyze van de feestviering
kunnen volgen en een centrale commissie
kunne worden benoemd.
AlleD, die de geschiedenis van Neder
land kenneD, zullen zich ongetwyfeld ge-
droDgen gevoelen aan hun vreugde uitiDg
te geven. Toone men, dat de zoozeer be
geerde vryheid op prys wordt gesteld. Het
jaar 1813 was ten slotte een oorzaak van
gioote blydschap, en gaf reden tot innigen
dank. ViereD wy daarom dankbaar deze
herdenking, de Goesenaren in het bij
zonder
Middelburg. Biykens de in dit nummer
voorkomende advertentie zal de openbare
leeszaal gesloten zyn van 12 tot 1 uur
's middags, behalve Donderdags, en des
avonds van 6 30 tot 6.30
De tentoongestelde plaatwerken, repro
ducties van belangrijke werken van Rem
brandt, w. o. een Rembrandt-Bybel, zyn
welwillend afgestaan door den heer M.
J. van Wyck alhier.
VHssingen. Behalve J. van Buysse,
de kapitein van het gezonken lichtschip
Westhinder, waren van de verongeluk
ten ook nog uit VHssingen afkomstig
de matrozen J. Blommaert, ODgebuwd,
en A. Ghip, gehuwd.
VHssingen. Gisteren meldden wy dat
de Vlissingsche Loodskotrer no. 9 in het
kanaal in aanvaring was geweest met
een onbekende stoomboot en dat de
loodsschoener met zware avery in Dover
was binnengeloopen. Thans is die stoom
boot bekend. Het is het Oostenrykscne
stoomschip „Dubac", Maandagnamiddag
hier passeerend van Batoum naar Ant
werpen.
Vlisslngen. Gisterenmiddag 5 uur is
zooals we reeds meldden de lichter „Min
nie*, gesleept door de Nederlandsche
stoomboot Ary Scheffer hier binnenge
komen. De lichter, die van de stoomboot
„EkbataDa" losgeraakt was, is tegen het
Bdgmch vuurschip West-Hinder aange
dreven. Door bet rollen van het vuur
schip sloeg dit tegen de lichter, met het
gevolg dat de wand van het vuurschip
openspleet, en^ dit in 12 minuten tyds
met de manschappen, bestaande uit een
10-tal personen, zonk. Alle manschappen
verdronken. De Minnie is zwaar bescha
digd, de boeg is heelemaal ingedrukt.
Maandagmo-gen weid de lichter door
de bovengenoemde stoomboot, die op
reis was van Rotterdam Daar Havre,
opgepikt. Op de reede alhier brak de tros
die de lichter met de stoomboot verbond,
zoodat een sleepboot de lichter in de
buitenhaven bracht.De manschappen van
de lichter, bestaande uit 6 kot pen, zyn
allen behouden. Het voorschip van de
lichter staat vol water, terwy 't schip
ook lek schynt te zyn. De Hchter ligt
thans in de buitenhaven alhier, zyn dek
ligt geiyk met het water. Zoon ra het
hier bekend werd Maandagmiddag dat
de lichter in aantocht wss, handen *ich
honderden menschen op de boulevard
verzameld om het schip binnen te zien
slepen. Toen het bekend werd dat de
manschappen behouden war-n. giDg er 'n
geju ch op. Waa schtJoiyk zal de lichter
in de bui en haven biyien liggen, daar
geen lek scbip door de sluis mag en
totdat beslist zal zyn wat er met het
schip zal geschieden.
Gemeld zy nog dat er Zondagnacht
een sleepboot van hier vertrokken was
op onderzoek naar den lichter en dat
deze gisteravond nog niet was terugge
keerd.
