No. 66 1912
Maandag 16 December
27e Jaargang.
loomen,
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
GHRISTELIJK-
HISTORISCH
Visch,
ischrijving
Dekbeer,
enknecht
iiun,
Dienstbode,
De kiale (talie ei bel Buisgezin.
Staten-Generaal.
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
Uit de Provincie.
hidelfotirg.
langeboden:
jaar," en Kar.
tand van Goes.
:cop
erriepaard,
DOP
©E,
als nieuwe
tokken,
Knecht
van Hasselt,
e 104, Den Haag
jnmeisje
IEMAND voor
-?ierik.zbs.
Ier 1912.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DEJONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
AN DORT,
straat, Goes.
van de Pere-
den boomgaard
den Doel", be-
J. A. Trim-
sn in te leveren
mber 1912, ten
E. C. VAN DIS-
tevens nadere
nen zijn.
MALJERS,
Aagtekerke.
ngekocht in den
Ook een rijtuig
koop, genegen te
se, bij
Wolptmartsdi/jk.
hraarS)
Js. SIEMONSE,
OOP
7 December, bij
Zsutelande.
DJP
Yeerweg, Wol-
aart
ifeersknecht
LAMAIN, Schoen-
mperland.
Mei
KORTE,
Meliskerke.
of vroeger
id, Wissenkerke.
Aaart
Leer J. BRAAMSE,
e n s z a n d.
tegen 1 Febr. of
sn netjes werken.
26,— wascbgeld.
BEEKE-OchtmaN
ari of Mei
ari gevraagd op
ar, P. G. niet als
i f 130 en f.26
g. g onnoodig zich
an co brieven onder
dit blad te Goe^
o o t
g op werkdageD 7,0"
lagen alleen 7,30.
i dageiyks, uitgezon-
1,15; op Donderdagen
werkdagen en 's Zon-
onge-Verweet, Goes.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, iedere regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere tegel
meer 10 cent.
Zij, die zich met 1 Januari a. s. op
•ns blad abonneeren, ontvangen het
tot dien datum gratis.
Het huisgezin is door een onzer Christfc"
HJke sociologen een kostelijke gave Gods
genoemd, de volle aandacht van Kerk,
Staat en Maatschappij waard.
Groot is dan ook de beteekenis van het
huisgezin, voor eiken mensch in het bij
zonder en voor de menscheid in het alge
meen.
Zelfs mannen, die de maatschappij on
dermijnen, hechten nog aan de beteekenis
van het gezin.
God schiep den mensch, man en vrouw
beide, den een tot hulp van den ander, en
zoo stelde de Heere het huwelijk inDeze
twee zullen tot een vleesch zijn*.
Dit is de kostelQke waarheid, waarvoor
millioecen alle eeuwen door hun Schep
per hebben gedankt.
Man en vrouw ontvingen de genade der
uitbreiding. „Weest vruchtbaar en ver
menigvuldigt u" is de kostelijke zegen,
waarmee God den grondslag van het huis
gezin legde.
Het huisgezin is dan ook door alle
eeuwen heen, onder alle volken, als vrucht
van dezen zegen, beschouwd als een
onafwijsbare levensbehoefte voor den
mensch en voor zijn bestaan even nood
zakelijk als zijn eigen lichaam voor de
ziel.
God heeft den mensGh sociaal aange
legd.
Dit wil zeggen, dat hU zich vereenigen
zou, de gezelligheid zoeken, gelukkig
wezen in het bezit van kinderen, die zijn
beeld, zijn eigenaardigheden naar ziel en
geest zouden vertoonen, zoowel als de
overeenstemming zelfs in gelaatstrekken,
lichaamsbouw, gang en klank van stem.
De behoefte van het huisgezin berust
op de schepping en de vrijmacht Gods.
God heeft zich een huis, een heim, den
hemel geformeerd, zich een gemeente
uitverkoren, die hier reeds op aarde zijn
lof vertelt, en in het Vader/mis het vol
maakt en eeuwig mag en zal doen.
Ofschoon niet met handen heeft de
Heere zich tempelen gemaakt. Zulk 'n
tempel heeft ook de mensch.
En zoo heeft hy dat huis, wat niet
zijn woning, maar zijn huisflm» is, als
'n geschenk Gods te bewaren. Ik en mijn
/iMM(gezin), w(J zullen den Heere dienen,
dat zjjn de man, vrouw, kinderen en de
verdere leden van het gezin.
Nog pensdat huisgezin is 'n kostelijke
gave. Het is 'n koninkrijk, waar de man
koning is,; de vrouw zich thuis gevoelt,
en de kinderen de onderdanen zijn.
Ja, het huisgezin is 'n staat, 'n kerk,
'n maatschappij in bet klein de vader
is priester in dien kring, de moeder is
er de diacones.
De vader is er ook de constitutioneele
vorst, de moeder vervult er de taak van
de Tweede Kamer, dit is van pleitbe
zorgster, van vertegenwoordiging.
Is de vader het hoofd van het gezin,
de moeder is er het hart en de hand
van.
Z(J is er de maaD, gelijk, de man er
de zon is. Zij heeft de schoone roeping
de strengheid van het gezag des ouders
te temperen.
Het huisgezin is de tuin, waarin de
bloemen tot ontluiking komeD, maar
waar, helaasvrucht der zonde I ook
zoo menige bloem, nauw ontloken, ver
welkt.
Het huisgezin is ook de kweekplaats
voor een gezond kerkelijk, maatschappe
lijk en staatkundig leven.
Neer, de menschheid is geen hoop
zand gel(Jk, waarvan iedere korrel een
voorwerp op zich zelf is, los van zijn
buurman, maar een organisch geheel,
een keten, waarin geen enkele schalm
kan worden gemist.
He menschheid is 'n boom met takkeD,
tw(Jg en bladeren en de wortel van dien
boom is het huisgezin.
Wooni in het huisgezin de vreeze Gods,
dan kan het niet anders of er komt een
gezond leven voor den Staat, de Kerk en
de Maatschappij uit, voort.
Het huisgezin is ook een bolwerk voor
onze burgerlijke vrijheid.
In ons huisgezin zjjn wjj vrij. De vader
is er Souv( rein in eigen kring.
Waar het huiselijk leven iD liefde is
bloeiende, daar is de maatschappij het
gezondst, de burgervrijheid het grootst.
Denk u, zoo ge kunt, het huisgezin
weg. Er is dan geen man en vrouw, er
zijn geen kinderen. De menschheid wordt
een zandhoop geljjk. „Een hoop zielen
op een stuk grond.*
Daarom hebben wjj anti revolutionai
ren, wij christelijk-historischen de roe
ping om voor het huisgezin op te komen.
Vooral in onze dagen, tengevolge van
het machinaal bedrjjf en de groote pro
paganda der beginselen van ongeloof en
revolutie, wordt het huisgezin niet weinig
in z(Jn groei en bloei bedreigd.
Daarom moet het gezin door bijzon
dere maatregelen van Overheidswege be
schermd, van Christelijke z(jde door ker
kelijk en maatschappelijke actie krachtig
worden beschermd.
Ja, de machine is een kostelijke gave
Gods, maar door de hebzucht der men-
schen zjjn de machine en de fabriek
vaak de vjjanden van het gezin geworden.
Het hoofd van het gezin wordt maar
al te veel aan z(Jn gezin onttrokken.
Hoe menig huisvader kan, door den
aard zijner betrekking en den omvang
der taak, die op hem rust, slechts enkele
oogenblikken daags in den kriDg der
zijnen doorbrengen!
Zoo is het huls hem geen tempel meer,
waar b(J zijn priesterlijke taak volvoert,
geen rjjk waar hjj als Koning den schep-
ter zwaait, geen rustplaats, maar een
stal, waar hij komt om te eten en te
drinken, en dan spoedig weer weg te
gaan, want de machine wacht niet, maar
moet voort, altjjd eindloos voort.
Ds rusteloosheid dei machine brengt
de meisjes naar de fabriek, waar haar
wel de fabrieksarbeid, doch niet de schoone
kunst van het huishouden wordt geleerd.
Het is dan ook zeer toe te juichen,
dat in onze dagen dit kwaad door middel
der wetgeving sl meer wordt getemperd
betere loonregeling en werk verdeeling
kunnen hiei het gezin ten goede komen.
Maar nog ernstiger vjjand is heionge-
loof
Wordt het Woord Gods uit het huis
gezin weggenomen, dan wordt de leidstar
van het gezin gebluscht.
Daarom moeten vreeze Gods en het
Wooid Gods in het huisgezin bewaard
blijven.
De Bjjbel moet bet Huisboek zjjn. Gods
Woord het rechtsnoer voor 't huiseljjk
leven. Jezus Christus de Gastheer, de
Koning, de Wetgever, De Heilige Geest
de Leidsman, die de harten verbindt en
tot ware vrijheid en godsvrucht opvoedt.
■De Zondag moet in eere worden ge
houden, op welken dag ds leden van
het gezin elkander in het feestkleed ont
moeten en gezamenlijk naar Gods huis
opgaan en den dag Hem, den Heere,
wjjden.
De Zondag, die door den dichter Huy-
gens reeds geen Zondag, Zoondag, Zoen
dag, maar Zond'dag werd geno-md dewjjl
hjj zag hoe schromelijk zijn tjjdgenooten
dien dag verwaarloosden.
De Zondag, die door de goden der 20ste
eeuw tot feestdag en sportdag en uit
gaansdag, tot laierdag, werkdag, wandel
dag en vergaderdag is gemaakt, waardoor
menig gezin het zonlicht van den Zondag
mist en iu droeve duisternis omdoolt.
Maar nog andere machten ondermijnen
het gezin
Wfl zwijgen over de zoDde var het
Neo-Malthusianisme, van de vrije liefde en
wat dies meer zij.
Ed dan die verkeerde emancipatie zacht,
h=-t zoogenaamde feminisme. Neen. de
strijd voor de rechten der vrouw, be
hoeft ons niet af te schrikken, maar
de verkeerde principes waarvan men bij
dien strjjd uitgaat.
De vrouw opleiden tot een of andere
maatschappelijke betrekkiDg, waarin zjj
een eerlijk stuk brood verdient, dewijl er
vele vrouwen, door velerlei oorzaken,
nooit tot 'n huwelijk kunnen gerakeD, dat
is prijzenswaard en nuttig. Maar haar in
te prenteB, dat z(J is de gelijke van den
man, dat is haar het wapen in handen
geven, waarmtê zjj het huisgezin ont
wricht en den zegen van het gezinsleven
bant.
De vrouw de gelijke van den man, daar
tegen verzet zich Gods Woord, de Schep-
pings-ordinantie, de wet der natuur.
Regel bljjft en bljjve de man in de we
reld, de vrouw in 't gezin.
De man het hoofd der vrouw, in ieder
opzicht, ook geestelijk haar meerdere.
De man de logische denker, gesteld
om het groote, het ver-af zjjnde te zien, de
vrouw de altijd bezige opmerkster, die
de kleinigheden, de détails, het voor de
hand liggende doorziet en benuttigt.
De man de krachtige, de sterkere, de
vrouw het zwakkere vat, de zachte leid
ster en opvoedster, de moeder harer
kinderen.
Ook de sociaal democratie is 'n gevaar
lijke vfland voor bet gezinsleven, dewjjl
het God en zjjn Wooid verwerpt.
De sociaal-democratie is practisch-
atheïsme.
ZQ ondermijnt het gezag, verwerpt het
huwelijk als gave Gods en belaagt der
halve het gezin.
Het huisgezin stelle zich daarom onder
de bescherming van Gods Woord, maar
daardoor ook onder de tucht van dat
Woord en van de Kerk, en van de School
en van de Maatschappij en van de 1
Overheid.
Maar dan prente ook ieder huisvader
zjjn gezin in dat Gods Woord moet aan- j
vaard, de Kerk geëerd, de School ge- 1
bouwd, de Maatschappij gediend, de
Overheid gehoorzaamd moet worden en i
dat alles om Oods wil.
Van zulk 'n huisgezin, 'n Christelijk
huisgezin gaat kracht uit ten goede voor 1
geheel het leven. jj
16 Dec. 1912.
Zjj vinden elkaar toch wel.
Zoo zei Vrijdagavond in de Kamer een
man van Rechts tot den vrijzinnigen
spreker, die de concentratie zonder soci
alisten verheerlijkte.
Zij vinden elkaar toch wei-
Dat wil zeggen, in 1913, de socialisten
en de vrijzinnigen.
Net zoo goed als laatst in Ommen,
toen zjj saam den Rechtsch9n candidaat
hadden te werenen nu weer in Rotter
dam IV waar de socialists die bjj eerste
stemming op Ter Laan stemden, nu gin
gen op den vrijzinnigen Verheul, voor
den gemeenteraad.
Hei Volk constateert dit laatste zelf.
Het blad schrjjft:
„Van de 2312 stemmen op Ter Laan
is dus blijkbaar een groot aantal op Ver
heul overgegaan, die zjjn succes in dit
geval te danken heeft aan de algemeens
ontevredenheid over het reactionaire
christelijke bewind."
Zoo zal het in 1913 nu ook gaan.
En dit alles goedgepraat met het praatje:
het ging „tegen het reactionaire Chris
telijke bewind".
De opbrengst der Rijksmiddelen was
ook in November bevredigend, niettegen-
staande de successierechten heel wat
verminderd waren. De vjjf in plaats
van vier! Zaterdagen brachten den
suikeracciJnB sterk naar boven, zoodat
het minaere der successie door het meer
dere van de suiker opgewogen werd.
De opbrengst was nog zesduizend gul
den hooger dan in November 1911.
Meer brachten opde suikeraccjjns
een half miljoeninvoerrechten 130 dui
zend gulden posterjJeD en rjjkst-legraaf
saam een ton j loodsgelden een halve
ton enkele andere middelen gingen met
iets minder dan dit b8drag naar boven.
Minder leverdensuccessierechten 7
ton, bedrijfsbelasting ruim anderhalve
ton: bier en azijn f40 000; andere mid
delen verminderden met een kleiüer be
drag dan het laatstgenoemde.
Over de eerste elf maanden van dit
jaar brachten de successierechten circa
twee miljoen minder op, terwjjl onge
veer alle andere middelen een hooger
accres toonden. Er is nu reeds vjjf en
een half miljoen meer Ingekomen dan
in de eerste elf maanden van 1911.
Een bemoedigende uitkomst.
Maar wat baat zjj, bjj zoo velerlei
stijgende behoeften, en by zooveel dat
zal het recht zjjn, verbetering behoeft j
TWEEDE KAMER.
Ook Zaterdag is er vergaderd Het was
inderdaad een belangwekkende vergade
ring, echter meer voor de linkerzijde dan
voor ons. Want voornamelijk was de
vrijzinnigheid aan het woord.
Allereerst dan hield de deer Tydeman
(v.l.) een lang betoog over de concentratie
en haar program. Hoewel het geen be
zielende rede was, muntte deze toch uit
boven die van zjjn confrères.
De heer De Visser (c.h.) kan wat ste
kelig zjjn, in ieder geval puntig. Het ging
ook om hoogstbelangrjjke politieke zaken,
waarin htj de rechterzijde had te zuive
ren. Hjj ontkende pertinent, dat de Unie
liberalen en vrijzinnig-democraten altjjd
voor de opheffing van de maatschappe
lijke krachten hebben gestreden dat de
vrijzinnigen de kampioenen van het par
ticulier initiatief zjju geweest en dat
rechts slechts gevolgd is.
Spreker betreurde verder, dat de gods
dienstige antithesen de heerschappij
voeren op staatkundig terrein. Doch de
rechte)zjjde draagt daarvan de schuld
niet. Da christelijk histonschen hebben
op de kiezers nimmer gewerkt met de
antithese van „paganisten" en „Christe
nen*. Zy hebben die tegenstelling altjjd
practisch en theoretisch verworpen en
bestreden. AldHS de heer De Visser in
het vuur zijner rede, verschillende anti
thesen behandelende.
Volgde de Christelijke Staatkunde en
art. 171 der Grondwet. Wat het laatste
punt betreft juichte spreker het toe,dat
dit artikel gehandhaafd bljjft, den heer
de Beaufort, die staat op het standpunt
van scheiding van kerk en staat, bestrij
dende.
De soeiaal-democratische afgevaardigde
Hugenholtz had het over de bonden van
minder marinepersoneel. Wy kennen
reeds het socialistische standpunt en
zouden heusch te veel van het „goede"
krjjgen.
De heer Drucker (v. d.) betichtte de
antirevolutionairen van minder oprechte
daden. Ook die beschuldigingen kenneD
we. Wy, die toch immer den stryd tegen
het ongeloof voeren, zouden in meerdere
gevallen, den socialisten steun hebben
verleend. Nog sterker, wy zouden meer
dan een socialist in de Kamei gebaald
hebben, 't Is fraai, hoor. By de vryzin-
nige heeren slaat deze leugeuachtige
taal natuuriyk goed in. Van den heer
Drucker vernamen we meer fraais. Zoo
wilde hy alle verantwoordeiykheid van
de linkerzijde voor de ongeoorloofde ob
structie te niet doen. Laat by evenwel
niet denken, dat het door ons voor zoete
koek wordt aangenomen. Niets is meer
naïef, dan een verdediging van links op
dit punt.
Eén uitspraak van den heer De Beau
fort (v. 1.) dient nog vermeld. Na een
interruptie van minister Heemskerk,
betoogde by, dat de vryzinnige-concen-
tratie niet verplicht is bet bewind te
aanvaarden, wanneer ze geen meerder
heid krygt zonder de socialisten. De be
slissing is niet aan den heer De Beau
fort hy is voorzichtig en gereserveerd,
zooals men ziet maar aan de mannen,
die na dan uitslag der verkiezingen zul
len hebben te beslissen.
Het is heden een gewichtige dag voor
de wereldpolitiek. De aandacht van de ge
heels wereld is op Londen gevestigd. Da
reeds lang voorbereide gezantenconferen
tie is er hedenochtend geopend. Verleden
week reeds heeft minister Grey eenige
gedelegeerden ontvangen. Vrydag de ge
delegeerden van de kleine Balkanstaten,
Zaterdag de vier Turksche gedelegeerden,
allen met dezelfde harteiykbeid. Vrydag-
avond hebben de gedelegeerden van de
Balkanstaten er lang over vergaderd,
welke de geschikste werkwyze op de
hedenmiddag om 12 uur geopende confe
rentie zou zjjn. Nowakowits, de gewezen
eerste minister vao Servië, werd tot voor
zitter g« kozen, echter onder één voor
waarde. Wanneer de Turken tegen deze
benoeming opkomen", dan zullen de hoof
den van de onderscheidene missies om de
beurt presideeren.
In die bewuste vóór-vergadering merkte
men nopens den wapenstilstand op, al
thans volgens een telegram aan de N.
R. C., dat men by het onderteekenen
van het protocol der Turken duideiyk
heeft te verstaan gegeven, dat Grieken
land toch aan de vredesonderhandelingen
zou deelnemeD, al onderteekende het het
protocol niet. De hoofden van de missieB
kwamen tot volledige overeenstemming
over de vredesvoorstellen aan Turkye
te stellen, dus aan onderlinge oneenig-
heid valt niet spoedig te denken. Aan
het slot van de vergadering gaf men
elkander zeer loyale en vriendschappe
lijke verzekeringen over de eensgezind
heid van de Balkanstaten.
De omstandigheden laten zich gunstig
aanzien. Moge de resultaten in evenre
digheid even gunstig *yn. Weliswaar
zal de conferentie geen bindende beslui
ten kunnen nemeD, doch algemeen dient
erkend, dat de invloed daarvan op het
wereldgebeuren zeer groot kan zyn en
zal zyn.
Oostenryk-Hongarye heeft steeds nog
aanleiding tot ergernis gegeven door zyn
houding ten opzichte van Servië. Terwyi
het steeds afkeerig van oorlog heette,
is het maar immer doorgegaan met zyn
gebiedende houdiDg aan te nemen. Wat
de mobilisaties; en manoeuvres betreft,
die worden meer en meer in het oog
loopend.
De Donauflottielje by Belgrado en S8-
mendria houdt nachteiyke oefeniDgen.
De Servische oever wordt met zoeklichten
bespied. Het is begrypeiyk, dat Servië
het moede wordt. In Belgrado is men
er zeer verontwaardigd over en men
noemt zoo'n optreden niet weinig tergend.
Van het Grieksch-Turksche oorlogs
terrein verneemt men Diet veel belang
rijks. In elk geval wordt er weinig uit
gevoerd.
Groote manoeuvres. Naar De Avond
post verneemt, worden de divisie- en
legermanoeuvres van de 2e en 4e divisie
in 1913 gehouden vaD 12 tot 26 Sept.
De besmetverklaring van Soerabaja
wegens pest is opgeheven. Tel.
VHssingen. By de bekende kerk- en
torenbrand, die op 5 September 1911
alhier plaats greep, werd o. a. het boven
deel van het perceel, waarin geventigd
