No. 62 1912
Woensdag 11 December
27e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND,
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Staten-Generaal.
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIJSN
Zij, die zich met 1 Januari a. s. op
•ns blad abonneeren, ontvangen het
tot dien datum gratis.
TWEEDE KAMER.
Kwakzalverij.
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, ieders regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere regel
meer 10 cent.
11 Dec. 1912.
Christelijke beginselen.
Verwyt na verwyt gonsde van Links
naar de Ministerstafel, omdat, naar men
zei, de heeren Ministers de practische be-
teekei is der ChriBteiyke beginselen niet
genoeg hadden doen uitkomen.
Kon dit verwijt doel treflen
By de generale tegenstelling tusscben
Christelijke en niet-Christeiyke beginse
len van Staatsrecht zal toch wel tusschen
tweeërlei z(jn te onderscheiden. Allereerst
toch komt bet in het Staatsrecht aan op
ds groote beginselen, die de opvattlDg van
den Staat en van het Recht, van het Gezag
en van de Volksrechten beheerscben, en
daarna eerst op de afgeleide beginselen,
die de gedragslijn aangeven, waarlangs
men by de verschillende bestuursmaat
regelen te werk heeft te gaaD.
Nu komt men met die eerstbedoelde al
gemeens beginselen van Staatsrecht by
de gewone behandeling van de Staatszaak
niet dan uiterst zelden in aanraking. Of
het Staatsgezag uit den mensch opkomt
of door God op den mensch gelegd wordt,
of de regeeringsvorm monarchaal of repu-
blikeinsch zal zijn, enz., zyn quaesties
die onder ons voorshands zyn uitgemaakt
en waarover men alleen by de Grondwets
herziening zal kunnen adviseeren.
Vraagstukken daarentegen als de ver
houding van Ouderrecht en Staatsrecht in
de opvoediDg, de verhouding in het huwe-
ïyk van man en vrouw, de verhouding
van Staat en Kerk, de verhouding van
particulier initiatief en Staatszorg, enz.,
vraagstukken die telkens en gedurig aau
de orde komen, heeft ook dit Kabinet jaar
in jaar uit op zyn weg ontmoet, en dan
nooit geaarzeld zeer positief kleur te be
kennen.
De heeren van Links zouden dan ook
alleen geiyk hebben, zoo de Minister voor
de Kamer als een hoogleeraav voor zyn
studenten optrad om hun college in de be
ginselen te geven. Maar hun verwyt oor
deelt zichzelf, nu ze allerlei principieele
levensuiting van het Kabinet, zoo't dan
heet als reactionair, veroordeelen, en dan
toch van achter komen klagen, dat er in
zyn actie geen beginsel sprak. Stand.
De achting en eerbied voor bedienaren
des Goddelyken Woords wordt steeds
geringer. Zyn de predikanten niet zei ven
daarvan grootendeels de schuld
Hoewel ik verklaard tegenstander van
Rome ben en de zoogen. Coalitie veroor
deel, behoor ik toch iu den grond der
zaak tot .rechts". Het zuurdeeg moet
de drie maten meels: „Kerk, School
en Staat", doorzuren. De naam .Jezus,
Koning van Israël" staat nog boven het
kruis te lezen in het Hebreeuwsch, de
taal der Kerk, het Grieksch, de taal der
wetenschap en evenzeer in het Latyn,
de taal der Staatsmacht. In alles moet
de eere Gods bovenaan staan. Ik wensch
Calvinist te zyn en zeg met Groen „in
isolement ligt onze kracht". Ik ben tegen
revolutie en voor Christendom, zooals
de historie van ons voorgeslacht daarvan
getuigenis geeft. Ik bewonder Kuyper
en Lobman en onder de bladen noem
ik in de eerste plaats zoowel Nederlan
der als Standaard. Doch moet het dan
niet smarten als zooveel stryd wordt
vernomen en vaak al te harde woorden
van beide zyden worden geschreven
Ligt er geen groot gevaar in, dat de party
van rechts wordt verdeeld? Het volk,
niet wetende waaraan zich te houden,
wordt onverschillig ook ten opzichte der
stembus. Wat hebben die artikelen over
Ommen reeds veel kwaad gedaan Ware
net Diet beter gedachtig te zyn aan het
*oord door dr. Kuyper eens my toege
wijd .boodschap het niet op de straten
van Askelon". Zonde het niet beter zyn
vooral met het oog op de verkiezingen
in 1913 te handelen naar Matth. 18:15
.tusschen u en hem alleen"
Ook al gaat men niet met een der
party en geheel mede, toch vervult die
verdeeldheid van in hoofdzaak geiykge-
zinden met droefheid es al is het de taal
van beschaafde menschen, ongelykaan
hetgeen soms gehoord wordt in de .acht
bare vergadering des lands", toch zouden
wy willen roepen.houdt vrede met
elkander, want het geldt eme heilige,
veel beteekenende zaak." Laat de vyand
zich niet verbiyden. Ds. VAN LINGEN
Neder!.
De heer Roodhuyzen (u. 1.) heeft gister
zyn hart eens gelucht, Het rechtsche
ministerie zou steeds voor het wacht
woord van dr. Kuyper gebogen hebb9n,
de schoolstryd alleen zou de coalitie
nog maar byeenhouden, minister Talma
was een vreemd element in het „zaken
kabinet", by zou een vyand van het
particulier initiatief zyn, bet kabinet
Heemskerk heeft niets specifiek christe-
ïyks gedaan en op sociaal gebied is zyn
onmacht gebleken. Ziedaar wat de beer
Roodhuyzen zich geroepen achtte in het
midden der vergadering neer te leggen.
Wat is echter het mooiste van alles?
Het ministerie Heemskerk zou zich by
zyn optreden staeds in de zeer „vrlende-
ïyke tegemoetkoming" van de linkerzyde
hebben mogen verheugen.
Dit is óók een leugen. De onwaarheid
ligt er zóó dik op, dat die niet eens
behoeft aangetoond of aangedikt te wor
den. Wy hebben niets dan tegenkan
ting by den arbeid ondervonden. Dit
mag niet verheeld worden. Terwyi de
vryzinnigen ons van vriendeiyke tege
moetkoming spreken, lachen zy in bun
vuistje, dat zy ons al vyt jaar hebben
kUDnen dwarsboomen en tegenwerken.
Interessant of onbelangryk zooala men
wil - was zyn motief tegen de hooglee-
raarsbenoemingen. Hy doelde op dr.
Noordtzy en mr. De Savornin Lobman.
Deugen ze niet Roodhuyzen dingt op de
bekwaamheden niet af.Was de benoeming
in de stryd met de wet? Spreker ont
kent niet, dat krachtens de H. O. wet
de regeering het recht aan haar zyde
heefc. Dus zou men zeggen, dat er toch
niets op te zeggen valt. .'t ls iets anders,
aldus de heer RoodhuyzeD, wanneer de
benoeming van een professor in de theo
logie geschiedt om zynbepaaldeboiydenis
en om een bepaalde godsdienstige richting
in het gevlei te komen*. Een geweldig
.motief", doch dat beter verzwegen ware.
De heer Van Veen (c.-h.) had het over
wat anders. Het absenteïsme. Terecht
verdedigde hy de rechteryde tegen het
verwyt van gemis aan belangstelling in
en afwezigheid by de beraadslaging der
Kamer. Dit beboeft eveneens nauwelyks
nader betoog. Steeds hebben wy, zoowel
in de Kameroverzichten als elders, er
de aandacht op gevestigd hoe de linksche
heeren door afwezigheid schitterden
ja, hoe zy soms stelselmatig wegbleven
of zelfs de lyst weigerden te teekenen.
De heer Van Veen deed daarom een goed
werk, om het namens de rechterzyde
nog eens openlyk in de Kamer uit te
spreken.
Een viertal motiën van de heeren Ter
Laan, Duys, Helsdingen en Schaper met
betrekking tot de salarisregeling voor
de departementale ambtenaren werd
voor het meerendeel met zeer groote
meerderheid verworpen.
De hoofdstukken Buitenlandsche Za
ken en Justitie werden z. h. s. aange
nomen.
De heer Middelberg, de antirevolutio
naire partyleider, is daarop langen tyd
aan het woord geweest. Naar aanleiding
van 's heeren Roodhuyzen's rade merkte
spreker op, dat ondanks den geringen
voortgang de antirevolutionairen voor
de werkkracht van dit kabinet groote
sympathie hebben. Hoeveel materiaal is
er niet byeengebracht, dat straks in
wetten kan worden belichaamd. Wy
zullen ons dan ook eenig uitstel ge
troosten, in de hoop, dat dit kabinet
met een nieuwe Kamer de verzekerings
wetten kan tot stand brengen. Want
wy meenen nog steeds, dat di8 wetten
liggen in de lyn van onze volksontwik
keling en laten ons niet verlokken door
staatspensioen of staatsbedeeling.
Voor wat het kabinet op onderwijsge
bied heeft gedaan, zyn wy dankbaar.
Naar een nieuwe Zondagswet bobben
wy tevergeefs uitgezien. Enfin, wy kun
nen slechts hopen, dat er spoedig een
kabinet komt, dat de zaak aanvat.
Wat het concentratie-program van de
liberalen betreft, drong de heer Middel-
berg op een hechte coalitie aan onze zyde
aan. Overigens is bet niet anders dan
toe te juichen, dat o. a. evenredige ver
tegenwoordiging in het program is opge
nomen. Wy gaan mee in deze.
De heer Duymaer van Twist (a.r.) ge
voelde zich verplicht te spreken Het
kabinet wordt onvruchtbaarheid op soci
aal gebied verweten. Doch aan wie de
schuld De linkerzyde is de schuldige en
niemand anders. Als ooit een ministerie
biyk heeft gegeven van goeden wil, dan
ls dit het huidige kabinet.
Zooals gezegd, we zullen niet alle
obstructie-middelen van linksch hier her
halen, doch 't is dit jaar meer dan erger-
ïyk geweest.
De rekening voor de liberalen is er
niet beter op geworden.
De unie-liberale afgevaardigde de Beau
fort had behalve veel leeiyks ook nog
een paar goede woorden voor het recht
sche ministerie over. Wy hebben gezien,
dat het oordeel over het algemeen niet
malsch was en dat de linkerzyde, zonder
oog te hebben voor al het goede, dat dit
kabinet heeft verricht, tot hatelykheid
oversloeg.
Nu dan, de heer de Beaufort was iets
bezadigder. Hy bracht o.a. hulde aan de
regeering voor hetgeen zy tot stand heeft
gebracht, daarby allereerst denkende aan
d9 Armenwet.
Toen het in de rede te pas kwam moest
spreker ook openlyk getuigen, dat erin
den boezem van minister Heemskerk
geen plaats is voor geloofshaat. Hoewel
hy minister Talma's wetgeving van
dwingen uit den booze achtte, bracht hy
buide aan den yver en de talenten van
dezen minister.
Hedenmorgen werden de beschouwin
gen voortgezet.
Van deD Balkan valt er niet veel by-
zonders te vermelden. De Turksche ge
volmachtigden, die opdracht hebben over
den vrede te onderhandelen, zyn met
een Roemeensch schip vertrokken.
Het kan de zaak niet anders dan
schaden, wanneer nu en dan biykt, dat
men zich aan de verplichtingen, die de
wapenstilstand oplegt, niet onderwerpt.
Wy hebben reeds meermalen moeten
melden, hoe hier en daar toch nog ge
vuurd werd. Thans weer rondom Adria-
nopel. Volgens een mededeeliDg van den
bevelhebber van Adrianopel zyn de hos
pitaalsoldaten van de Turksche Roode
Halve Maan, toen ze met hun vlag voorop,
na het gevecht rond de stad tusschen
Turksche en Servische troepen, op het
slagveld de Servische gewonden wilden
gaan helpen, met geweervuur door den
vyand ontvangen. Niet alleen is hier
aan de verplichtingen van den wapen
stilstand niet gedacht, doch bovendien
zou een der voornaamste oorlogsrechten
geschonden zyn. Immers bet Roode Kruis
en ook de Roode Halve Maan zyn alge
meen onschendbaar en mogen in de
uitoefening van bun werk niet belem
merd worden.
De afloop van het geschil tusschen
OosteDrijk-Hongarye en Servië wordt
met spanning tegemoet gezien. Biykbaar
heeft het conflict maar weinig noodig,
om tot uitbarsting te komen.
Uit Beriyn werd aan de N. R. C ge
seind, dat het natuuriyk niet ontbreekt
aan berichten, die de gebeurtenissen met
de hoogste militaire persooniykheden te
Weenen in verband brengen met het
plan van de regeering om krachtiger op
te treden tegen Servië. De Tëgliche
Rundschau meldt zelfs, dat te Weenen
gisteren het gerucht liep, dat Oostenryk
Servië een ultimatum overhandigd had.
Al deze berichten maken echter zeer
sterk den indruk volkomen onbetrouw
baar en uitvloeisels van de heerschende
zenuwachtigheid te zyn.
Het is dan ook ODmogeiyk daaruit een
conclusie te trekken. Wèl is er nog geen
reden, om den toestand optimistisch in
te zien.
De Nederlander komt op „tegen on
juiste voorstellingen" als het blad aan
heft „in sommige Chr. Historische bla
den*, bladen derhalve van haar eigen
party. Zy schryft
„Niet alleen dat die Ohristeiyk-Histo-
rische bladen voortdurend pogen den
stryd tusschen de beginselen der Revo
lutie en die welke daartegenover staan
te doen ontaarden in een stryd tusschen
de leden der Hervormde Kark en hen,
die daar geen leden van zyn, maar ook
beginnen sommige de waanvoorstelling
ingang te doen vinden, dat dr. Kuyper
en zyne party de openbare school zoo
slecht mogeljjk hebben gemaakt, dat het
hun schuld is, dat de By bel daar niet
kaD komen en dat het Kabinet de open
bare school behoorde te „christiani
se eren".
„Nu zyn zulke beweringen, gedeelte-
ïyk ontleend aan dat deel der liberale
pers, dat onze scholen 't minst welge
zind is, voor ieder die iets weet van de
geschiedenis der schoolquaestie en van
den huidigen stand der zaken, eenvou
dig wjj kunnen geen zachter woord
bezigen belachelyk. Er is hoege
naamd niets van aan. De schry vers van
zulke artikelen verwarren de school
quaestie met iets geheel anders, n.l. met
de vraag of h»t, zy het dan ook met
wyzking van de Grondwet, in de toe
komst mogeiyk is, wyziging te brengen
in het nu geldend wettelijk beginsel,
dat elke openbare school zich heeft te
onthouden van het geven van gods-
dienstonderwyseene zeer moeiiyke
quaestie, die niet door heftige uitingen
tegen medechristenen, maar door bezon
nen overleg moet worden opgelost.
„Indien de bladen, die in kleinere
kringen het volk den weg trachten te
wyzen, ons niet meer in handen van
de liberalen willen doen vallen en onzen
schooneu schoolstryd doen mislukken,
behooren hunne redactiën te zorgen, dat
zulke verkeerde voorstellingen onder onze
eigen vrienden niet in omloop komen."
Wy hopen zeer dat het bezadigd
woord van De Nederlander ingang vin
den mag by hen die in engeren zin bare
geestverwanten zyn.
Wie goed luistert, verneemt in meer
dere Christeiyke kringen stemmen van
ongemotiveerde ontevredenheid. De Beu
kelaar doet haar invloed gelden, en niet
altyd ten goede.
Zaandam.
De Nederl. antwoordt ons in zake deze
quaestie dat zy alleen beweerd heett, dat
de antirevolutionairen Duys aan zyn
zetel hebben geholpen, hetgeen niet zeg
gen wil dat zy op hem gestemd hebben,
waDt dit laatste is niet te bewyzen.
Jammer dat deze toelichting niet reeds
in het blad van 11 Nov. gestaan heeft
de leugenachtige conclusie, ook door
liberale verkiezingsredenaars gedebiteerd,
als hadden de antirevolutionairen in
Zaandam op dat heer gestemd, ware dan
achterwege gebleven. Id den verkiezings-
stryd kunnen tegenwoordig al
deze heeren alles gebruiken Eniemand
aan zyn zetel helpen beteekent al heel
licbt het bieden van positieven steun.
Immers wanneer twee menschen solli-
citeeren naar eenzelfde betrekking en ik
verzet geen voet om zoowel den een als
den ander die betrekking te bezorgen,
dan kan ik by benoeming van den een
of van den ander toch moeiiyk volhouden
dat dit door nrijn toedoen is geschied,
dat ik hem die betrekkiDg bezorgde. Zoo
is ahhans de eerste indruk b'j den opper-
vlakkigen lezer. En van zulk soort h9eft
onze tegenparty, vooral tegenwoordig,
I er veel.
Naar de N. Ot. verneemt, is bestemd
tot opvolger van wyieD den heer Planten
als consul-generaal van Nederland te New
York, mr. A. van de Sande Bakhuyzen,
sedert 1911 consul te New York.
Van 2—8 Dec. zyn te Amsterdam 9*
gevallen van roodvonk aangegeven.
In het Maandblad tegen de Kwakzal-
verij lezen we de volgende waarschu
wingen tegen allerlei „geneesmiddelen".
Abdijsiroop uit het klooster Sancta Paulo
te Carthagena.
Een klooster Sancta Paulo te Cartha
gena bestaat niet.
Het is gephantaseerd door L. J. Akker,
en de fabriek van de Abdysiroop staat in
de Alkemadestraat te Rotterdam.
De Abdysiroop, aanbevolen als „het
eenig tot dusverre bekende afdoend mid
del tegen Borst- en Longaandoeningen
Eogelsche Ziekte, Asthma, Kinkhoest-
verouderde en hardnekkige verkoudheden
enz. enz bestaat uit niets anders dan
aardappelstroop, lichtbruin gekleurd en
riekende naar kaneel, waarby een beetje
salicylzuur is gevoegd, een mengseltje,
dat onmogeiyk datgene kan doeD, wat
Akker ervan belooft.
Antipon is een oplossing vaD ruim 8
pet. citroenzuur in water, die verder nog
bevat saccharine en een roode kleurstof.
Auralose bestaat uit enkele rose-kleu-
rige pleisters, waarin, behalve de gewone
pleistermassa, benzoëzuur yzer werd aan
getroffen.
Coryzol bevat Eucalyptusolie, formal
dehyde en kalizeep.
Drukkermiddel tegen vallende ziekte
is een groen gekleurde oplossing van
ruim 9 pCt. broomkalium ic water.
Echte hygiënische Nerventalz is natrium*
ammomum-phogphaat.
Galsteenmiddelenverkrygbaar by J.
Smaling, Hoogte Kadyk te Amsterdam
a. Meurin's Antifellin Piasche Nr. 1 is
een aftreksel van Sennabladen en anys-
zaad, vermengd met Glauberzout en al-
kobol en riekende naar pepermunt.
b Meurin's Antifellin ïVche No. 2
bpstaat uit sesamolie en riekt naar pe
permunt.
c. Blutreinigungsteeeen mengsel van
notebladeren, beukebladeren, rabmmns-
bast, duizendblad, anys- en fenkelvruch-
teD, seDnabladeren, beeredruifbladereD,
Jeneverbessen, bladeren van het riekend
viooltje en een soort van bast, dieniet
nader kon bepaald worden.
Glycurine tegen suikerziekte is niets
aDders dan varkensgras.
Gozzin'8 Asthma-middel bestaat uit stra-
moniumbladeren, salpeter en vermoede-
ïyk aiiysolie.
Kruiden van de Somnabule Lina Ter
Dam: een mengsel van zoethoutwortel,
klaprozen, lynzaad. venkel, steranya,
oranjeschillen, kruizemunt, gewone ka
millen, salieblad, gemberwortel en rham-
nu&bast.
Lotion Capillaire aEoora", 'No.l bevat
alcohol, menthol, salicylzuur, zeep en
kliswortel.
Radioline is een zalfmengtel waarin
