No. 58 1912
Vrijdag 6 December
27e Jaargang
NIEUWSBLAD
VOOR ZEELAND.
CHRISTELIJK-
HISTORISCH
Staten-Generaal.
De Balkan-Oorlog.
Binnenland.
Gemengde Berichten.
VERSCHIJNT ZESMAAL PER WEEK
Wed. S. J. DE JONGE-VERWEST, te Goes
F. P. D'HUIJ, te Middelburg.
PRIJS DER ADVERTENTIi2N
Bjj dit nummer behoort een Bijblad.
Zij, die zich met t januari a. s. op
•ns blad abonneeren, ontvangen het
tot dien datum gratis.
TWEEDE KAMER.
RECLAiïïS.
Eczeem;
IEDEREN WERKDAG DES AVONDS.
Prijs per drie maanden franco p. p1.25
Enkele nummers„0.05
UITGAVE DER FIRMA'S
EN
van 1—5 regels 50 cent, ieder; regel meer 10 cent.
Familieberichten van 1—10 regels 1.—, iedere i egel
meer 10 cent
De regeering IJjkt wel een klachten
bureau. De llnksche heeren hadden gis
teren tenminste heel wat op hun gewe
ten, in verband m9t de Indische begroo
ting. Slechte behandeling van onderof
ficieren in Indië, samensmelting van
burgerlijken en militairen geneeskundi
gen dienstandere vragen en grieven
gruwelen in Atjehgebaat kapitalisme.
Ziedaar waarmee de socialistische afge
vaardigde ter Laan kwam aandragen.
Dat brutale heerschap heeft zjjn gal
eens uitgespuwd.
Zjjn brutaliteiten missen evenwel
eSleet tegenover onzen kianigen voor
zitter. Wie nog niet geloofde aan de
voorbeeldige leiding van den heer van
Nispen, moet nu wel zachtjes aan over
tuigd z|jn.
Ter Laan begon met de flauwe op
merking, dat hij wel eenigszins be
schroomd was, om zijn rede voort te
zetteo, omdat hjj meende, dat de ver
gadering ongrondwettig was, wijl slechts
50 leden aanwezig waren. De voorzitter
liet echter aanstonds blijken, dat hij er
niet van gediend was, en verzocht hem
met zjjn tede voort te gaan, de leiding
aan den president overlatende.
Zooals gezegd, het ontbrak gister niet
aan klachten. Klachten over hef. vervoer
van militairen met de schepen van de
Paketvaartmaatschappij, klachten over
het schoeisel van de militairen, en vele
andere op- en aanmerkingen. En de
miaister, de deskundige, moet de heeren
maar tevreden stellen. Wij benijden hem
zijQ positie niet. Echter mag getuigd
wordeD, dat zjjn houding tot Dog toe abso
luut geen zwakte verraden heeft, al heeft
bij de Indien nimmer met eigen oogen
aanschouwd. Integendeel, tot nu toe is
hij met sucGes voor de belangen van
onze koloniën opgetreden in de Kamer.
De Minister heeft er het zijne toe bgge
dragen om de hoofdstukken over de
Indische begrooting zoo spoedig te doen
eindigen. Gister is men reeds gereed
gekomen. Belangrijke zaken kwamen
daarbij niet ter sprake. De verschillende
détahs zullen wij den lezer sparen". Het
z(J genoeg te weten, dat de laatste hoofd
stukken van de Indische begrooting z.
b.s. werden aangenomen, waarmede de
behandeling geëindigd was.
Aanstonds werd aangevangen met de
algemeene beschou wingen over de Staatg-
begrootiDg.
De Turken z(jD volhardend, fletzjj in
het goede of in het kwade, hetzij in het
bebaitigen van eigen belangen, of in het
tegenwerken van anderen. Wat de Turk
aanvangt, dat zet hij liefst tot het uiter
ste door, met ware doodsverachting.
Het is alsof Turkse zich nog gansch
niet bewust is van de nederlagen, die
het tot du toe geleden heeft, en als wij
de voorstellen zieD, die het aan de con
ferentie te LondeD, of waar die elders
plaats vindt, wenscht te doeD, dan staan
wij onwillekeurig verbaasd over de tegen
woordigheid van geest, om het zoo uit
te drukkeD, die het aan den dag legt.
De volgende voorstellen worden ge
noemd. We deelen ze onder voorbehoud
mede, want blijkbaar berusten ze niet
op officiëele mededeelingen.
lo. Turkije behoudt het wilajet Adria
nopel
2o. Turkse behoudt het schiereiland
Gallipoli
3o. Turkije behoudt Skoetari
4o. Griekenland krjjgt een gedeelte van
üjpirus
5o. Servië krjjgt Nowibazar en een deel
van Oud-Servië;
6o. Bulgarije krjjgt in Thracië een ge
bied, dat zich uitstrekt van Midia (aan
de Zwarte Zee) tot halverwege Kawala
en Dede Agatsj. Het zal ook eeD gebied
aan een van de oevers van de Maritsa
ontvangen
7o. Albanië en de rest van Macedonië
zullen autonome onafhankelijke vorsten
dommen worden waar de Muzelmansche
bevolking een bevoorrechte plaats zal
innemen. Deze twee vorstendommen ko-
meD onder het protectoraat van het Bal
kan verbond
8o. Turkjje zal deel uitmaken van
het Balkanverbond welks vereenigde
strijdmacht zich tegen mogeljjke
aanspraken van groote mogendheden zal
te weer stellen.
Turkije begint alzoo het eerst met z'n
eigen wenschen mede te deelen. Het
behoudt dit, en het behoudt dat Terwjjl
Griekenland, Servië, Buigaiije en Albanië
slechts matig bedeeld worden, wordt om
Montenegro heelemaal niet gedacht, zoo
dat het met leege handen naar huis kan
gaan. De bedoeling zal toch wel zjjn het
aan zyn zuidooiteljjke grens met gebied
schadeloos te stellen.
Hoe is men in Bulgarije gestemd ten
opzichte van den wapenstilstand In de
voornaamste politieke kringen is men
met den wapenstilstand zeer tevreden.
Een rekken van de vredesonderhan
delingen zou de positie van Bulgarije
niet kunnen schaden, daar dit zich in
het bezit van het veroverde gebied be
vindt. Ook in het publiek heerscht vol
doening.
Er zijn offers genoeg gebracht, zeggen
de menschen.
De oppositie-partjjen daarentegen be-
oordeelen de voorwaarden van den wa
penstilstand minder gunstig. Zjj meenen,
dat Adrian opel opgegeven is, wat echter
van regeeringszjjde beslist bestreden
wordt Als wjj Adrianopel wilden opge
ver), zoo verklaarde een leidende per
soonlijkheid, dan was de vrede al klaar.
Blijkbaar zullen dus Adrianopel en de
grens van het achterland van Konstanti-
nopel de hoofdrol bjj de vredesonder
handelingen spelen.
Men zegt, dat de Turken zouden voort
gaan zich aan plundering schuldig te
maken, zoowel in Macedonië als in Epi-
rus. Een Reutertelegram aan de N. R. C.
deelt het onder voorbehoud mee. De
dorpen Bojatsiwo, Kostarasti en andere
dorpen bij Sjanitza gelegen, zouden ge
heel geplunderd en platgebrand zjjn na
een verwoed gevecht tusschen Grieksche
boeren en Turksche beriden, door over
blijfsels van het Turksche leger versterkt.
De boeren, die in de naburige dorpen
teruggeweken waren, kwamen vervol
gens te Bojatsiwo terug, maar hadden
weldra een tweeden aanval te doorstaan.
Dank zjj de door het Grieksche leger ge
zonden versterkingen brachten de Grie
ken aan de Turken een nederlaag toe.
Dezen hadden 350 man buiten gevecht
gesteld en 40 hunner werden gevangen
genomen.
JH. M. de Koningin-Moeder, die wegens
een lichte ongesteldheid in bjjna4 weken
het Paleis niet heeft veriaten, is gister
middag voor het eerst weer uitgereden.
Eerste Kamer De vergadering der
Eerste Kamer der Staten-Generaal zal
niet zo^als aanvankelijk was gemeld
- heden gehouden wordeD, maar op
Maandag 9 December, des namiddags
2 uren.
- De Oranjebloem. De „Ned. Krijgs
man' maakt tbans bekend, welke de
geheele opbrengst is [geweest van den
verkoop der OraDjebloem op 31 Aug.jl.
Men ontving totaal de som van f 18,726,41,
waarvan f 4788,41 moest afgetrokken
worden voor aaükoop der bloempjes en
onkosten. H. M de Koningin schonk een
som van f250.
Deze nuttige zaak is dus wel met
succes bekroond. De militaire Tehuizen
varen er wel bij.
Kamerverkiezingen 1913. De liberale
kiesvereenUing te Kakhuizen hpeft, naar
de N. R. C. verneemt, jbr. R. de Muialt
te Zierikzee candidaat gesteld.
Begrooting van financiën. Ten aan
zien van de circulatie van vreemde munt
in Zeeuwsch-Vlaanderen, zegt de gisteren
verschenen Memorie van Antwoord in
zake de begrootiDg van financiën, dat
voor de gemeenten Sluis, IJzendJJke en
Hulst reeds het verbod (schrapping van
de IJjst der grensgemeenten in den zin
van de Muntwet) is uitgevaardigd en de
werking van dit besluit zal worden na
gegaan.
Voor kwijtschelding van pacht op de
Schelde en de Zeeuwsche stroomen is
geen reden, daar de storm nagenoeg
geen schade heelt veroorzaakt. Wel is
aan hen, die het vroegen, uitstel van
betaling toegestaan.
Een der hardnekkigste huidaandoe
ningen, zich verzettend tegen alle be
handeling, is eczeem. Het begint ge
woonlijk met kleine puistjes, die een
ondraagljjke j^uk en pijn veroorzaken,
naderhand opengaan en een ruwe pijn
lijke huidoppervlakte achterlaten. Wan
neer de kwaal chronisch wordt, brengt
zjj den JJJder tot wanhoop.
Foster's Zalf is, dank zjj baar anti
septische werking welke het dragonder
huid tegengaat het aangewezen middel
tegen alle jeukende huidziekten, als ec
zeem, ontsteking der huid, gordelroos,
dauwworm, netelroos, huiduitslag, win
terhanden en voeten, enz.
Foster's Zalf (let op den juisten naam)
is te Goes verkrjjgb. bjj de h.h. de Paauw
k Co. en te Middelburg bjj Joh de Roos,
Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt
na ontv. v. postwissel k f 1,75 per doos.
Te Amsterdam is een 9-jarige knaap
onder een motorwagen van de eltctrische
tram geraakt en kort daarop overleden.
ii Te Gorinchem is een 5-jarig dochtertje
van een schipper over boord gevallen
en verdronken.
Degelijke lectuur. Soldaat (die van
een keukenmeid een stuk gebraden gans
krjjgt in een krant gewikkeld): „Zoo
iets degelijks heb ik nog nooit in een
krant gevonden
IJe. Het Gaunameer in Italië is
dichtgevroren. Het Jjs is 7 centimeter dik.
De inwoners der naburige dorpen ver
lustigen zich in schaatsenrijden.
Spoorwegongeluk. Bij Dresden in
den staat Ohio (Ver. St) zjjn Dinsdag
bjj een spoorwegongeluk tien menschen
gedood en 8 doodeljjk gewond.
De Duitsche professor Het Hbl. ci
teert uit een boek van prof. Schneegans
het volgende, waarin twee professorale
typen ln Duitscbland geschetst wordeD.
„Vioeger stelde men zich gaarne den
Duitschen professor voor als een ver van
de wereld staanden, ietwat onbeholpen
geleerde, die den heelen dag, van den
ochtend tot den avond, in kamerjapon,
het fluweelen kalotje op het hoofd, een
lange pjjp rookend, aaD zijn oud-modische
schrijftafel,tusschenz'n.foliaDteD en hand
schriften zat, en het eene geleerde boek
na het andere schreef. Deze werkkamer
verliet hij slechts kort, om voor enkele
toehoorders een lezing te houden over
een thema, dat in nauw verband stond
met zijn studies; congressen, die hij
zou hebben kunnen bezoeken, waren er
niet; voordrachten voor een groote pu
bliek, volks-universiteits-cursussen ea
dergelijken kende men nog niet: paeda-
gogische vraagstukken doken tóen nog
niet op, daar een verhouding tusschen
wetenschap en school nog nauwelijks
bestondgrootere reizen naar bet buiten
land waren nog Diet in zwangavond-
bijeeDkomsten waren zeldzaam en ge
moedelijk. Na volbrachten arbeid ging
de professor met den een of anderen
vriend uit wandelen, en droDk gemoede
lijk zjjn avondbiertje aan den Btammtisch
met eenige collega's; in den herfst be
zocht hjj met zijn familie een kleine,
bescheiden badplaatsoverigens zat by
steeds aan de schrijftafel en arbeidde. Dat
was voor de wetenschap de gouden tijd.
«Heden ten dage hebben de professoren
het niet meer zoo goed. Naar buiten is
bun ambt veel glansrijker. Zy bewonen
prachtige villa'shun werkkamer is in
gericht met alle moderne gemakken z'J
dragen ook niet meer de kamerjapon
en rooken de lange pypen niet meer.
Wanneer men hem in gezelschap ODt-
moet, in keurig smoking, de sigaret in
den mond, onderscheidt men hem nau-
weiyks van dezen of genen hoogeren amb
tenaar. Hun gehoorzalen zyn overvol. In
het voorjaar maken zy hun reis naar Italië.
In den herfst trekken zy naar de Alpen,
of naar zee. Zy bezoeken congressen,
houden redevoeringen en voordrachten,
nemen aan allerlei byeenkomsten deel.
Den tyd voor wetenschappeiyke werk
zaamheden moeten zy gedurenie het
semester byoa stelen. Want voortdurend
komt de pedel hen storen met examen-
aanvragen en dissertatie correctiesdok
ter-examens, staats-examens, allerlei
examens, examens voor de een of andere
betrekking, zitting der faculteit, com-
missie-by een komst, senaats-vergadering
deze ontrooven hem in de lieflykste
opwisseling de kostbare uren. En in het
spreekuur loopen de studenten zyn huis
plat. Daarna is de professor dikwyis
geheel uitgeput. Verlangend opent hy
het bied van zyn schryftafei, waar een
aangevangen arbeid reeds sedert jaren
ligt en slechts langzaam vordertwee
moedig sluit hy zyD bureau weer, want
er liggen te veel drukproeven, te veel
stelüngeD en dissertaties op zjjn tafel,
er moeten te veel faculteitszaken afge
daan worden, er zyn te veel tydsetarif-
teD, die aandringen op de beloofde recen
sie, zoodat voor den eigen arbeid geen
tyd overblyft. Komen de vacanties, dan
is hy zoo uitgeput, dat hjj dezen tyd
wel moet gebruiken voor uitrusten. Voor
den wetenschappeniyken arbeid biyft
slechts een klein deel over. En ampe
zit by in den vacantietreiD, of de nieuw
aangevangen college's manen hem al
weer tot terugkeer."
Die goede oude tyd 1
Hollandsche woorden in het Engelsch.
„De Volkstem" ontleent aan de „Cape
Times" een artikel over Nederlandsche
woorden, dia in den loop der tyden in
het Engelsch zyn overgegaan, geiyk
Longan P*arsall Smith in zijn boek over
de Engelsche taal aaDgeeft.
Vlaamscbe wolwevers, in Engeland
gekomen, brachten een aantal Viaamsche
vakwoorden ln het Engelsch over, zoo
dat de Zuid-Afrikaansche boer bjj zyn
schapenteelt een groot aantal uitdruk
kingen gebruikt, die ook in het Engelsch
bestaaD. Vlaamscbe en Hollandsche
bierbrouwers hebben in de 15e eeuw
verscheiden woorden uit hun bedryf in
Engeland gebracht, zoo hop, schuim
(scum), tobbe (tub).
Zouden in het voorbygaan gevraagd
die Hollanders, die tegenwoordig er
graag vaD spreken, dat zy 's morgens
hun „tub* nemeD, weteD, dat zy een
Hollandsch woord gebruiken, alleen
maar ln Engelschen vorm
„De meeste bollandse woorden zoo
gaat in „De Volksstem" de „CapeTimes"
voort ln de engelse taal zjjn scheeps-
woorden, zegt de heer Smith, ja, onze
techniese termen voor de zeevaart zyn
voornamelik aan 't Hollands ontleend.
Dit bewyst hoeveel Engeland dankt aan
de zeelieden en vissers van Nederiand.
ODder de woordeD, waarvan men kan
nagaan dat zy van Vlaams, Hollandse
of Nederduitse oorsprong zyn, vindt men
reeds in de XIV eeuw bowsprit (boeg
spriet) en skipper (schipper), en in de
XV eeuw hoy (vprg. de Hollandse zee-
mansroep „hooi!"), pink, scout (scbout
bjj nacbt, hoofdofficier by de marine),
keel ('t nederlandse kiel), lighter (ned.
lichter), pump, leak, die beide eerst alleen
als zeemansuitdrukkingen in gebruik
waren, freight (ned. vracht), buoy (ned.
boei). De heer Smith geeft nog 'n groot
aantal woorden om aan t9 tonen, dat't
waar is, dat de meeste termen by de
engelse zeevaart aan 't Hollands zyn
ontleend. Zelfs in de achttiende eeuw
worden nog woorden uit 't Hollands der
zeevaai ders in 't Eügels opgenomen".
Weer, even, een vraag als verkenner
en padvinder het moeten tfliggen
Daar 't hier en daar wel scbynt voor
„scout", zouden wy dan maar niet in:
eens „schout" zeggen
In het Engelsche leger zyn er niet
zooveel Hollandsche woorden overgeno
men, maar toch nog ve scheideD. Wat
op zjjn Hollandsch „exerceeren" heet,
heet in het Engelsch „drilliDg®, het Hol
landsche drillen, „door britse soldaten
van hun veldtochten in Holland mee
naar Engeland gebracht, zooals zy ook
meer holiandse uitdrukkingen in de
engelse taal hebben ingevoerd, o. a. de
woorden furlough (ned. verlof), scone
(ned. schans), onslaught (ned. slachting)".
„Neerl."
Een Kaasbond. Een advertentie
bracht ons in kennis met een maatschap-
py ot vereeniging, die de Full Cream
KaaBbond heet. Uit den inhoud van de
advertentie, die „volvette" kazen aan-
pryst o.a. „Gouda-k&as" (straks kry-
gen wyLeiden-kaas, Weesp-moppeD,
Haag-hopjes) begrypen wy, dat bier
bedoeld is niet een bond van kazen, maar
van kaasmakers. In Zuid-Afrika;s „Kaas"
een scheldnaam voor een Hollander, maar
wy kunnen niet aannemen, dat Full
Cream Kaasbond zou moeten beteekenen
een Bond van Volvette Hollanders.
Wat nu echter de diepe zin van dat
Engelsch in dien Holland.-chen naam vaD
zoo iets echt- en oer-Hollandsch als kaas
beduidt, durven wjj niet gis-eD. Wy we
ten niet beier of hier wordt roomkaas,
of volle-roomkaas bedoeld. Maar er steekt
zeker iets achter, dat men het Holland
sche woord niet wou gebruiken. Zou het
misschien toch geen volle-roomkaas zyn P
Waarom ook niet heelemaal een Engel
sche naam Waarom wel „cream", maar
geeo „cheese*wel „full" maar geen
„company" of zoo iets, in plaats van
„boDd" Hoe langer we de advertentie
bekyken, hoe meer het ons gaat sche
meren. Als wy ze weer in een blad tegen
komen, zullen wy haar fluks overslaan.
Neerl.
Het grootste paardenhotel en waar
om is dit noodig Te Charlottenburg
(Duitschland) is thans een stalling voor
paarden gebouwd, geheel volgens de laat
ste eischen des tyds ingericht, die niet
minder dan 2000 paarden kan herbergen.
Wel een bewijs dat de paarden in
Duitschland Dog Diet gemist kunnen
woiden. Tegelykertyd met de uitbreiding
der steden en de toenemiDg van ver
schillende fabrieken neemt ook het paar
denvel bruik toe- Afstanden die men vroe
ger met de-handkar beladen met goederen
kon volbrengen, zyn door de uitbreiding
der steden en de toenemiDg van ver
schillende fabrieken neemt ook het paar-
deoverbruik toe. Afstanden die men
vroeger met de handkar beladen met
goederen kon volbrengen, zyn door de
uitbreiding der steden thans onmogeiyk
te volbrengen, hiervoor zjjn dus paar
den of hitten noodig. Wanneer de elee-
